De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1899 17 september pagina 4

17 september 1899 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1160 b&nket terug, was er niet een die gericht werd tot de litteratuur van Jong-Vlaanderen. Wel kregen wij een op-zich-zelf misschien onhandig protest der jongeren maar dat in zjjn onbeholpenheid toch wel de meening ver sterkte, dat men Jong-Vlaanderen geen goed hart toedraagt, niet meer voorsprong wil geven dan hoog-noodig is. De jongeren moeten de Ylaamsche beweging steunen, zooals de ouden dat goed dunkt, dit bleek duidelijk. Zjj mogen klaarblijkelijk niet te veel afwijken. Maar, 't is juist in dat Jong-Vlaanderen waarin wy Nederlanders van nu, de toekomst zien. Wy maken de ouderen niet te veel verwet. Voor hen was de stryd. alles. Stryd maakt rethorisch. De Jonge Vlamingen, die zelf dien strijd niet meer zoo fel meemaken, omdat men de overwinning reeds nadert, weten zich van dat rhetorisch- bombastische meer vry te houden. Zy zijn ons genaderd, zoodat wjj ze gerust kunnen beschouwen als de onzen. Hun invloed is duidelijk merkbaar. Het overdreven purifieeren der taal, waardoor ge wrongen vertaling van fransche woorden ont staat, is aan het minderen. De zotte opschriften, die vroeger onzen lachiust wel moesten op wekken, verdwenen, vervangt men door ge lukkige uitdrukkingen. En die jonge Vlamingen, waarvan Hegenscheidt de dichter is, Steyn Streuvels de prozaschrijver, Gust Vermeylen het vernuftig verstand uitmaakt, werd geen toost gebracht. Ook het negeeren op het congres, waar de spreker der Jongeren niet aan 't woord kon komen, is een symptoon, die wvjst, dat het schoolsch-geworden Vlaan deren de nyptang in toepassing brengt. Waar by ons de Jongeren stelselmatig weg blijven, houdt men ze daar terug. Zoo gaan deze congressen geheel versteenen. Kwaad deden deze bijeenkomsten, waar dwriekwart- en halve grootheden wat orakelden, daarna gezamenlijk tafelden, tot dusverre niet. Waar evenwel het Vlaamsche publiek onze bladen, onze litteratuur niet leest, dus ook niet weet, dat al wat daar van onze zy'de spreekt, met een heel enkele uitzondering, eigenlyk in geen verband staat met onze op levende letterkunde, nog veel minder die letterkunde vertegenwoordigt, en daarby de Vla mingen zelf hun eigen Jongeren terughouden, zoo worden deze congressen op zichzelf schadelijk. Zy werken ten opzichte Vlaanderenland voor ons zijn die congressen buiten beteekenis) door hun officieel karakter, als een rem, houden tegen, of bemoeilijken althans den vrijen opbloei der Jong-Vlaamsche litteratuur. Juist omdat de gewone Vlaming zoo weinig leest, gelooft hij wat daar in 't openbaar gelucht wordt, terwijl onze kritiek over de congressen hem onbekend blijft. Dit is een nadeel, waar wel eens over na gedacht mag worden. G. VAN HULZEN. Nog een oordeel, Geleerde en ongeleerde heeren, gewichtigdoeners, meenen, dat de taal- en letterkundige congressen uit den tyd raken, in ieder geval hervorming behoeven. Die hervorming zouden zij willen zien uitgaan van het Algemeen Jïederlandsch Verbond. Wie de congressen beschouwt als uitpakking van geleerdheid, wie ze beschouwt als algemeene vergaderingen van Tot Nut van het Algemeen" moge gelijk hebben, maar hij ver geet dat hij eischen stelt, vreemd aan het wezen der congressen. Wie de congressen als broederfeesten als moderne feesten van Rhetorica, opvat, zal zich minder bedrogen gevoelen. Feesten vormen er een groot bestanddeel van. Die feesten treffen doel als er zich het nationaal karakter in openbaart. Zy verfrisschen en ver sterken dan meer den Dietschen geest als de deftigste en geleerdste verhandeling. Als men een congres in dien zin opvat, heeft het 25ste Taal- en Letterkundig Congres, nu onlangs te Gent gehouden, aan het doel beantwoord. Het Vlaamsche volk heeft nog een sterk ont wikkeld gevoel voor klank en kleur; het zit gaarne aan de bierbank, houdt-van optochten, van muziek, zang, dans en vertooningen. De muziekavond in den Grooten Schouwburg is een triumf voor de Vlamingen en de Vlaam sche kunst geweest. De Vlaamsche toonwerken van Waelput, A. Roels, E. Tinel, J. Blockx, Edw. Blaes en F. A. Gevaert onder leiding van een jeugdig kunstenaar als A. Roels en onder medewerking der Koninklijke Koormaat schappij : De Melomanen, hebben allen in ver rukking gebracht en do.en gevoelen dat de ZuidNederlander werkelijk een e eigene, eene natio nale muziek heeft. Het Vlaamsche volk heeft iets van een Cyranode-Bergerac's natuur. Het gevoelt groot; het burgerlijke, het koel verstandige laat hem koud. Daarom kon een tooneelstuk als Nouhuys' Goudvischje den meesten Vlamlngers niet be vallen. Zy noemden het een zaag". Verstan diger ware geweest een oude klucht vanOgier te spelen. Want het Vlaamsche volk is nog het zelfde volk van voor eeuwen. Den eersten avond van het congres was op het groote plein : De Kouter, volksbal. Als al de dansenden in de kleedij waren geweest van voor eeuwen, had men een schilderij van de oude Vlaamsche schilders voor zich gehad, maar beschaafder. Rijk en arm, heeren met witte das en hoogen hoed, acht bare congresleden volgden het voorbeeld der Vlamingers en dansten even goed met meisjes uit het volk, als met dames uit hoogeren stand. Het geheele groote plein was n danszaal. Honderden en honderden paren. En die dansten tot twee uur in den nacht. Heusch mevrouw l 't Was iets eenigs. Zit men met.den Vlaming aan de bierbank, hy stemt een liedje aan, vaak een mooi oud liedje en zingt zooals professor Paul Frederique menigmaal deed. Is. het wonder, dat het zingen van Oud-Hollandsche liedjes door Orelio den Zuid-Nederlanders maar matig kon voldoen ?! Dat was voor hen te hard, zy misten het ge voel; velen hunner zingen die liedjes beter, in ieder geval intiemer, lieflijker. Mevr. TijssenBremerkamp viel daarom meer, zelfs zeer in den smaak. De congresleden, die in kleinen kring na afloop van de gezellige bijeenkomst, nog eens bij elkaar kwamen en aan den bierbank door een Vlaming tusschen de biertjes door hoorden zingen: Het waren twee koningskinderen", enz , of nog andere liederen door den vertegen woordiger der Belgische regeering, of door Laroche gewoon zittend hoorden zeggen : Kadetten van 't oude Gasconje", of dat aan doenlijk verhaal in 't Limburgsen van Lamberts Hurrelbrinck, of, n bovenal, het schilderach tige en typige van een ouden Antwerpenaar, den vriend van den burgemeester, in de dagen van Napoleon, zullen dat begrijpen, zoo goed als menig ander. De kleine samenkomsten in laten avondstond der congresleden, waarvan het aantal der aan wezigen niet boven het getal der Muzen gaat, en waarop, in ongedwongenheid, over kunsten letteren, en over wat niet al gesproken wordt, terwy'l kroes of beker lustig rondgaat, nu en dan een liedje, met of zonder referein gezongen wordt, hebben meer nut dan lange, deftige vergaderingen. 't Neemt niet weg, dat pok vergaderd dient te worden, dat over verschillende onderwerpen, rakende het Dietsche element, gesproken en van gedachten behoort gewisseld te worden. Maar ... en hier zit de fout... er spreken zoo velen, die hun onderwerp niet meester zijn, geen begrip hebben van stijl, en bovendien niet spreken'kunnen. De regelingscommissie zou behooren te zorgen, dat zoo veel mogelijk lieden spraken, die iets te zeggen hadden, en dat goed konden zeggen. De regelingscommissie zou niet lieden als spreker mogen inschrijven, die wijzer deden te zwijgen. De regelingscommissie zou erkend gosde sprekers kunnen uitnoodigen een korte voor dracht te houden over onderwerpen tot het congres en tot den tyd behoorend. De regelingscommissie kon knappe lui uit noodigen een rede te houden over onderwer pen, die voor Noord- en Zuid-Nederlanders actueel zy'n. En ook voor de Nederduitschers. De regelingscommissie kieze bovenal goede sprekers. Op het congres te Gent waren weinig goede sprekers. Mevr. Ypes-Speet heeft bijna al de heeren overschaduwd. Zij sprak schoon, lieflijk om te hooren. Bovendien had zij iets te zeggen. Zij had het over de kunst van wél-zeggen, over de uitspraak van de Nederlandsche taal in verband met hygiëne. Door haar boeiende, daverend en daverend toegejuichte voordracht heeft zij, leerares te Amsterdam, in uitspraak en stemvorming, velen overtuigd, dat wie als spreker optreed, studie moet gemaakt hebben van stemvorming en wat daar meer aan vast is. Leeraars en leeraressen in uitspraak en stemvooral in Zuid-Nederland de onberekenbare diensten kunvorming zouden Vlaamsche zaak nen doen. Het spreken volgens de bedoeling van Mevr. Ypes-Speet diene een voortdurende congreszorg te zy'n. De voordracht van Mevr. Ypes-Speet heeft reeds onmiddely'k nut afgeworpen. Zuid-Nederlandsche tooneelisten te Brussel hebben haar uitgenoodigd raad te komen schaffen in zake zuivere uitspraak van het Nederlandsch. Ook van andere zijde in Zuid-Nederland zy'u haar verzoeken tot voorlichting gedaan. Juist heid van uitspraak is voor Noord- en Zuid van het grootsche gewicht. Neen, men kan op de congressen afdingen; er is veel meer vóór te zeggen. Het congres te Gent is niet te vergeefsch geweest. In de allereerste plaats de onthulling van het stand beeld voor Jan Frans Willems, den vader der Vlaamsche beweging. Er is veel te weinig op de groote beteekenis gewezen van de oprich ting van dit standbeeld. Door Willems en vele woordvoerders van congressen is een groot deel van het Vlaansche volk weer aan zichzelf her geven. Wat Willems en congressen voor de Vlamingers geweest zy'n, is zeer groot en heeft vér strekkende gevolgen. De nieuwe prachtige Vlaamsche Schouwburg te Gent is mede een gedenkteeken van wat strijd voor eigen taal en zeden in betrekkelijk weinig tientallen van jaren, hebben vermocht. Het optreden van een Javaanschen prins, sympathie uitsprekend voor de Nederlandsche taal en hare bevordering in Indiëwenschend; het aanwezig-zijn en spreken van een Amerikaan, die uitstekend treurspelen van Vondel in het Engelsch vertaalt, en den weg wy'st om in Amerika Nederlandsche taal en letteren ingang te doen vinden, zijn feiten van niet geringe waarde. Daarom: men pruttele niet over de congressen. Men ga er heen, en geniete! Wie de organi satie wordt opgedragen, zorge voor feesten, vooral volksfeesten, want als de taal gantsch het volk is. dan late men bij feesten het volk niet thuis. Het volk is meer dan een congres : het is: de spraakmakende gemeent', de levende taal. Het volgend congres zal te Nijmegen zijn. Trademark THEE - E. BRANDSMA. Trademark KOLDE!EU & CORBIÊRE A L. K I D S C H K S T K. «»/k »w AM.ST1CK,L>A.M. «W Groot Beddenmagazijn. -<^><-: -./ .^_/ f s Groote collectie Wiegen, Kinderledekanten, Luiermanden, Babytafeltjes, Babybascnles, etc. etc. Vraagt geïllustreerde catalogus, Geen beter, solider en goedkooper adres dan bij J. ELSENBURC, N. Z. Voorburgwal 177. TELEFOONADRES No. 2699. Specialiteit van Overhemden op maat, Dassen, Boorden, Manchetten, etc., bij VVE W. VAM DEK HULST Hofleverancier. Reis artikelen. Parapluies. 167 Kalverstraat, AMSTERDAM. PHILIPPONA KETELAAR. KAI, YEBSTRAAT 166, A M & T E R J« A M. SPECIALE INRICHTING voor het vervaardigen van volledige Uitzetten en Luiermanden. Op aanvraag worden prijsopgaven en modellen tram:u u «geïonden. Eerste Nederl. Verzekering-Maatschappij op het Leven, tegen Invaliditeit en Ongelukken, gevestigd te 's-Gravenhage, Kneuterdjjk n. Directeuren: Jhr. Mr. W. SIX en Mr. A. F. K. HARTOGH. Adjunct-Directeur: P. DEURÏNK. Bijkantoren: te Amsterdam, Utrechtschestraat hoek Bembrandtplein; te Rotterdam, Gelderschestraat, Plan C No. 4. Volteekend Maatschappelijk Kapitaal . . . . waarop 20 pCt. is gestort. Verzekerd Kapitaal op het Leven, uit. 1898. Verzekerde rente Ontvangsten over 1898 ? 1,500,000. 16,717,290.28 » 469,260.01 1,519,902.59 Reserven en Zekerheidsfondsen ultimo 1898 . . . Bezittingen ultimo 1898 Tegen ongevallen met doodelijken afloop, ultimo 1898 invaliditeit, gevolg van ongevallen, ? 5,083,683.57 5,371,226.81 38,171,666.59 41,984,463.28 Genre LIBRE AESTHETIQUE. Behangselmagazijnen C. B. SCHNEIDEE, Leidschestraat 79. Men leze de recentie in dit Uad van 7 Mei en in het Handelsblad van 7 Mei, ie blad. Koninklijke Nederlandsche Spiegel- ^ Lijstenfabriek Wed. .Is. LOGGEft «*? Zn. Opgericht 1715. Prinsengracht 336?338. AMSTERDAM. Verzekering-Maatschappij HOLDA". Damrak 74, Amsterdam. Werkkracht verzeker i n g. Onontbeerlijk voor wie van zijn beroep afhankelijk is. Uitkeering bij ziekten, ongelukken, organische ge breken. Niets uitgesloten. Geheele pijnlooze verwijde ring van Likdoorns. Voor belanghebbenden aanbevelingen ter inzage. Spreekuur iederen werkdag van 9 tot 12 uur en van 2 tot 5 uur. WILLEM BULMER, PEDICURE. Singel 159. Sunligti DRINKT BOLLANDIA" TAFELWATER HELM-CHOCOLADE. 'DNiaand-iAii3H Biljartballen Ie qualiteit Ivoor, met garantie; alsmede Lakeng, Queuen, Pommeranzen en verdere Biljart-Artikelen, En-gros büA. OVERES, 's-Hertogenbosch. Koopt oude Balten tegen hoogen prfjs. KINADRUPPELS van Dr. DE VRIJ Het krachtigst werkend middel tegen Malaria (bümenkoortsen) algemeene zwakte, bloedarmoede en bleekzucht. Vraagt overal de [j verzegelde flacon? a / 1.?, voorzien van nevensstaarid fabrieksmerk. Men lette daarop. Bij overmaking van een postwissel a ? 1.15 volgt franco toezending door de Chemische Fabriek van H. NANNING, Den Haag F.HARPEIAüenH.P.ÜEMTIaielaars, Heereugraeht :!<»&, .Amsterdam. KAPITALEN verkrijgbaar voor Ie en 2e Hypotheek. GELDEN beschikbaar met n solieden borg van af f 100 tot elk bedrag voor langen tijd. Wf Bouwcredieten tegen billijke voorwaarden Kantooruren van 1O?l en 7?». ???Villa Marsaretlia" M te Nesse bij Loxstert (Prov. Hann.) Geneesinrichting voor DRAMZUCHTIGEN. Dr. ARENS, CHR. G. TIENKEN, Arts-directeur. Lhe]'-eigenaar, Matige prijzen. Prospectus gratis en franco. van Groolsle Inrichting nieuwe en 2de hands MEUBELEN. Amsterdamsch Verkooplokaal, Warmoesstraat 158 o/d St. Jansstraat. Schriftelijke garantie. Vrije bezichtiging. F. A. VOSKVIJL, Directeur. KANTOOR en MAGAZIJN. Tegen l JMei 191IO wordt in liet midden van Amsterdam te li u u r gevraagd een flink en stevig HUIS, geschikt tot Rantoor en Paklmis. Brieven onder letter K, aan liet bureau van dit blad. HOFFOTOGRAAF. Galerij 48, achter het Paleis voor Volksvlijt. DAGELIJKS gelegenheid tot photografeeren. - VERGROOTINGEN NAAR OUDE PORTRETTEN ZEER BILLIJK. Onderlinge Verzekering- M aal schappij JUVEWTUS, gevestigd te AMSTERDAM. Opgericht 1887. Reserve op Ult°. December 1897 ? 25167,83M. Afd. I. Militie-Onkosten Verzekering ter bestrijding van de Onkosten en geldelijke nadeelen aan den Persoonlyken dienstplicht verbonden. Afd. II. Huwelflks-Uitzet Verzekeringen. Prospectussen en Tarieven en alle inlichtingen gratis verkrijgbaar bij de Directie, den Texstraat 41 en b\j H.H. Agenten.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl