DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1161 Wat overigens de kunstwaarde aangaat, wie zal die afhankelijk stellen van de sexe der artiesten ? Wat mij in dit w"erk aantrekt is een bizondere gemakkelykheid van dialoog-schryven. Als deze auteur goed in haar werk is, moet zij de per sonen hóoren spreken, om ze zóó natuurlijk alles na te zeggen. De dialoog geeft leven aan dit boek, die is meermalen aan het leven afgeluisterd. Dan is heel knap de opzet en de omlysting van verschillende tooneelen. Zonder veel beschryving, met een paar rake zinnen als groote lijnen staat het er, als werkelykheid. Geestig zyn verschillende incidenten, zooals het praten van Felix over een aanstaande jool, als Jacques katterig op de canapéligt. Spreek me nou niet van fuiven, rilde Jacques. Zoo ook dat 's nachts overeind zetten van dien stom dronken kerel tegen een muur recht over Felix' kamer. De man kau zich niet bewegen. Voor hy' in zy'n slaapkamer ging verdwy'nen, lichtte Felix het gorden op, keek naar buiten. Hy staat d'r nog altyd, zei hij lachend." Mooi gevoeld isWilly in haar kuischen schroom voor Felix' hartstochtelykheid. In tegenstelling met deze echte maagdelijkheid de alleen uit fatsoen" bedwongen erotische neigingen der flirt-zieke Thera. Alles dyeen vind ik Hartstocht een niet alledaagsch boek, waaruit een persoonlijkheid spreekt: het werk van een artieste.... in wording. Het is wild, woelig, onbesnoeid hier en daar, de compositie lijdt aan wanverhoudingen, en de schryfuter wordt nog grootendeels zelf beheerscht door haar stof Zy geeft daardoor menigmaal te veel. Zy wacht niet tot zy voor alles de goede uitdrukking vindt, maar in haar merkbare drift om verder te komen, behelpt zy' zich soms met banaliteiten en reporterachtigheden. Zoo uitdrukkingen als: zy'n humeur liet nooit iets te wenschen over" De Witt droeg heel geestig en correct voor" Niets te doe a van Marcellus Emants, een geestig monoloog, op geestige wy'ze voorgedragen" Dit alles maakt het tooneel tot iets zeer aan trekkelijks en zeer ongewoons" Het feest slaagde uitmuntend. Men was het er over eens enz." De kruik was zoo lang te water ge gaan, tot hy' gebroken was'1 11 Erger nog is dit, als op deze wijze het intiem samen-zijn van twee gelieven op reis wordt mishandeld. De trein stoomde Troyes, Chaumont, Dijon voorbij en bereikte Lyon, waar men (!) een half uur oponthoud had, en ze gearmd het lange perron op en neder liepen. Wat la'er werd het diner aangekondigd. Men zat daar aan tafeltjes, gedekt voor acht personen, waar tusschen een smalle gang was vrijgelaten... Het diner was overvloedig en goed.. . Om twaalf uur arriveerde men te Marseille." De auteur is er blykbaar geheel uit'1 en wacht niet op beter stemming. Trouwens, die reis als geheel is lang niet de gelukkigste, heeft iets geïmporteerds. Ik dacht nu en dan aan Bel-ami en Madeleine ... Mij lijkt de hoofdzaak: dat het goede in dit werk doet verlangen naar beter vaa dezelfde hand. De jeugd, de durf, het temparement der schryfster geven er hoop op, hoop ook dat ze nog eens wat dieper zal doordringen in de zielen der menschen om haar heen. Ze zegt ergens zelf: allen, die daar liepen of zaten, of reden in de trams, die allen hadden, bij hun uiterlijk leven, nog een eigen, diep-innerlyk bestaan..." Felix wil zich daarvan onwetend houden, maar een lezer, zooals elk auteur zich wenschen moat, kan er niet licht te veel van hóoren ! De meeste personen in dit boek worden maar oppervlakkig gekend. Nog een opmerking. Den Haag. de lachende rezidentie, heefc niet veel reden om over haar vrouwelyke auteurs tevreden te zy'n. Mevr. Snyder v. Wissenkerke, freule Lohman, Mevr. La Chapelle, en de schryfster van Hartstocht ze geven geen vleienden kyk op de verschillende kringen. Wie geeft eens een tegenhanger? W. G. VAN NOTJHUYS. Boek- en Tijdschrift. De Nieuwe Gids. Mooie, zeer mooie verzen zy'n weer van Kloos in deze afl. (de 1ste van den nieuwen jaargang) verzen van breede ziening en goeden gang. Hier zy'n enkele regels: De teêrheid Uwer ziel is al een wy'de, Zich eindloos-kleurig breidende avondlucht, Waar iedre tint in zachter tinten vlucht, Waar dreigende gevaarten doodstil ryden. In op-den-zachten-wind-uitvlottend gly'den, En waar men hoort geen enkel hard gerucht, Maar slechts, bij ty'd en wy'le, een vaag gezucht Van onweer, dat aan verre kim gaat strijden ...! Van Fred. van Eeden een sonnet in 't Engelsch «John Ruskin"; van H. J. Boeken, een getiteld: »Zomer". Boeken is nu ook begonnen in proza te vertalen »De Louteringsberg" van Dante Alighieri. W. Steenhoff scbryft een »Pro Memori" over Jacob Maris. Wy, zoo zegt hy, kunnen met moeite volgen de cultuur van deze zoo belangryke eeuw, met hare vele zwenkingen, en die zich onderscheidt door de mateloosheid harer verlangens en de tot uitputting gena derde uitzetting van 't intellect, maar we kunnen al vast opteekenen de namen van hen, die hun levenstaak niet volbrachten als een dagorder, maar de personificaties zy'n geworden van 't wisselend aanzy'n der kunst. Van Joh. Broedelet, de twee eerste tafereelen van een blijspel »Carnaval". 't Schy'nt eenigszins geïnspireerd, op »Cyrano de Bergerac". Later, als 't geheel verschenen is, kan er over geoordeeld worden. In de Literaire Kroniek bepraat Kloos de be kende gedichtenverzameling voor school van den heer Meerkerk. Als voorbeeld neemt Kloos zich zelf. Op de school vond hy' nieta vervelender dan literatuur, tot hy, zoowat zeventien jaar, zichzelf ontdekte, by 't lezen van Schiller. Ik trachtte, zoo zegt hy, accuraat het rythme te volgen en langzaam aan klaar te begrijpen, wat er stond. En daar plotseling daar kreeg ik het ging het my treffen, ik bemerkte een vreemde, nooit gekende, inwendige aandoening, de tranen druppelden stil nit myn oogen. en zachtjes voelde ik bonzen myn hart. En diep-klaar verheugd stond ik op van myn bankje het was in 't Vondelpark en traagiyk liep ik in nieuwe en myzelf verbazende gedachten weg op den grintweg door. Want nii had ik toch eindelyk ontdekt wat poëzie was. Kloos vertelt, dit als een bewijs, hoe moeilijk het poëzie leeren op school is. Toch smaadt hy niet de bedoeling van den samensteller. 's Heeren Meerkerk geest beweegt zich niet zooals vele zy'ner vakgenooten in de sfeeren van vy'ftig jaar geleên; zyn streven laat een toekomst raden en mogelyk zyn er wel leeraren-dichters als b.v. Van 't Hoog, die mondeling kunnen aanvullen of verbeteren wat de heer Meerkerk wel wat verkeerd onder de oogen zag. Goede poëzie kan alleen gezegd worden, zooals het uit den dichter voortkwam en niet in andere regels worden overgebracht. * * * Nederland. In deze afl. is een nieuwe dichter aan het uit botten. Frits VanderPyl heeft er een viertal ge dichten waarvan »In je kamerken", het lenigst en smedigst en kwinkeleerendst is. Oppassen moet elk dichter, en ieder die niet realistisch voelt, het gebruiken van ruwe woorden zooals hier »goorig geel". Dat stoort en verbreekt den indruk. Dr. Jan ten Brink bespreekt twee feminis tische romans, geeft er een uitvoerig resum van, verkiest de Duitsehe van Helene Böhlau (Adam eu Eva) boven 't fransche werk van Paul en Victor Margueritte (Femmes Nouvelles). Hy' toont verder aan het verschil van Feminisme, dat uit de omstandigheden voorkomt, en in Duitschland, en ook in Frankryk anders is dan hier te lande. Het weemoedig sentiment, zoo geheel verwant aan ons eigen gevoel, en dat het boek van Helene Böhlau kenmerkt, weergevend de vrouw in Duitschland als slavin van den ongevoeligen, heerschenden man, dit trok dr. Jan ten Brink by'zonderlyk aan. Van Maurits Wagenvoort is er een opstel over Spanje, 't wordt in 't volgend nummer voortgezet, er kan dan tegelyk iets over gezegd worden. »0p sollicitatie", van Harry Room, is een goedmoedige schets over de sollicitatie van een onderwijzer, die zijn voorbespiegeling ziet uitkomen, t. w. dat het trouwen met een nichtje van burgemeester of een der raadsleden, van meer helpt dan een karvracht akten. Dit is een meening, zoo goed als elk andere. In denzelfden trant en met dezelfde literaire verdienste als deze schets, maar wat anders van donnée, zooals de titel »Da Weg naar 't Geluk" reeds zegt, is de novelle van Veha, zich verwezenlijkend in Indië. Verder is er nog poëzie van F. Hulleman, van N. B. en van P. Visser. Volgt de boekkroniek van mr. M. G. L. van Loghem. * * * Woord en Beeld. Een goed gely'kend, maar wat hardgeteekend portret van prof. A. G. van Hamel, door Haverman, siert deze aflevering. De heer W. G. C. Byvanck schreef het begeleidend woord. «Houding, zeggingskracht, actie, zegt hij, dat zijn de gaven, die de goede Fee hem bracht by' zyn geboorte. Als zoon van een predikant, en zelfs daartoe opgeleid, kwam hy op een kermis te Groningen in een schouwburgtent, voelde hy dien machtigen drang. Acteur worden ? zoo is 't niet gegaan. Hij ging verder, zocht de beschaving, de hoogere levensorde in het tooneel, verliet zy'n predikantschap, al was hij in de moderne beweging, die meer vry'heid vroeg voor de humanistische beschouwing, om zich te Pary's geheel te wy'den aan de kennis van 't Fransche tooneel. Op bijna veertigjarigen leefty'd ging hy' op aanraden van Got, doven van het Théatre franrais, bestudeeren de taal, die hij als de voornaamste der beschaving lief had, om die afgebroken taal in 't eigen land weer te kunnen opvatten, benoemd als hij werd in '84 tot hoogleeraar te Groningen. Van Hamel, de persoonlyke eerzucht te boven, zoo besluit de heer Bijvanck, nadert den ty'd dat men alleen nog eerzucht gevoelt voor zyn land en zyn volk en nog is hy dezelfde, als toen hy in zy'n jeugd, overmeesterd. de openbaring bekwam van een werkelyktastbaar hooger leven. Van Louis Bamaekers zy'n er twee mooie prenten. In de Warmoesstraat is een mondaine vrouwenkop, waar tegen in de verte opdoemt het schy'nsel van een man, waarmee ze een afspraakje heeft. De mondaine verwachting en sensueele begeerte, terwy'l ze haar hand schoenen knoopt, is goed uitgedrukt. De andere prent »In de syagoge, geeft het kontrast van de biddend gevouwen handen met de zorgtrekken op het patriarchaal gezicht. Het zy'n teekeningen om met plezier aan den wand te hangen. By platen van Seyffert uit Oud-Amsterdam, schreef A. J. M. Brouwer Anche'r eenige aanteekeningen, die zooals hij zelf zegt, naar den wensen van' den lezer moge uitvallen. 't Is eigenlijk het oud-Amsterdam, van nog niet zoo lang verleden en velen zich nog herinneren. Zoo'n kleine opfrissching van geheugen zal menigeen dan ook met plezier lezen. Dan nog is een beschryving, met fotoafdrukken en enkele houtsneden van Bloemendaal. Mejonkvr. AnAa de Savornin Lohman besluit haar novelle «Liefdes dood", waarvan reeds bij de vorige afl. iets gezegd werd. Het muziekstuk is van H. Freyer naar de woorden van Heine »Wie die Nelken duftig atmen". Een vervolgstuk van den vertaalden Deenschen roman, vult nog aan deze afl. die er zeer gedegen uitziet. *** Boon's geïll. Magazijn. Dit tijdschrift heeft weer tal van wetens waardigheden, waardoor het by'zonder geschikt wordt als spoorweglectuur. Frontispice is de Schreijerstoren, naar de schildery van Jacob Maris. Louize Stratenus behandelt in de rubriek «Gekroonde Hoofden", de keizer van Duitsch land, waarvan zy heel veel goeds getuigt. Het Schoentje, een schetsje naar 't En gelsen, werd door P. Tesselhoff Sr. geïllustreerd. Van Holtrop is er een voordracht, of liever een kleine klucht, vry bewerkt naar 't Hongaarsch van Gyulai. G. VAN HULZEN. Trademarlc THEE - E. BRANDSMA. Trademavk Slaapkamer-Ameublementen in Pitch pin-, Noten-, Eiken- en Mahoniehout. WIT GELAKTE MEUBELEN Eng: genre. Franco levering door geheel Nederland. Onderlinge Verzekering-Maatschappij ..JUVENTUS' i** gevestigd te AMSTERDAM. Opgericht 1887. Reserve op Ult°. December 1897 ? 25167,83K. Afd. L Militie-Onkosten Verzekering ter bestrijding van de Onkosten en geldelyke nadeelen aan den Persoonlyken dienstplicht verbonden. Afd. II. Huwelflks-Uitzet Verzekeringen. Prospectussen en Tarieven en alle inlichtingen gratis verkrygbaar by de Directie, den Texstraat 41 en b;i H.H. Agenten. Specialiteit van Overhemden op maat, Dassen, Boorden, Manchetten, etc., VVE W. VAST ttJER Hofleverancier. Reis artikelen. Parapluies. 167 Kalverstraat, AMSTERDAM. PHILIPPONA KETELAAR, bournifiseur de La Cour. 4 A I. V K It * 3 Si A A T 166, AMSTERDAM. GRANDE SPECIALITE POÜR Is oiisseau \ &, Layettes. Sur demande envoi franco de Devis et de modèles. Genre LIBRE AESTHÉTIdUE. E Behangselmagazijnen C. B. SCHNEIDEE, Leidschestraat 79. E Men leze de recentie in dit Uad van 7 Mei en in het Handelsblad van 7 Mei, i= blad. Geheele pijnlooze verwjjdering van Likdoorns. Voor belanghebbenden aanbevelingen ter inzage. Spreekuur iederen werkdag van 9 tot 12 uur en van 2 tot 5 uur. WILLEM BULIYIER, PEDICUKK Singel l S 9. Grootste Inrichting van nieuwe en 2 d e hands MEUBELEN. Amsterdamsch Verkooplokaal, Warmoesstraat 158 o/d St. Jansstraat. Schriftelijke garantie. Vrije bezichtiging. F. A. VOSKUIJL, Directeur. Gebattikte Gordijnen, Portières, Tafelkleeden. Stoelzittingen, Kussens, Eéticules en Teacosy's, volgens teekeningen van Hoilandsche Arüsten. Speciaal ingericht tot levering van Arts and Crafts -- den Haag. Sunligh DRINKT BOLLANDIA" TAFELWATER Verzekering-Maatschappij HOLDA". Damrak 74, Amsterdam. Werkkracht ver zeker i n g. Omvat ziekten, ongelukken, organische gebreken. De Maat schappij telt onder hare verzekerden o. a. geneesheeren, kassiers, indufctrieelen, kooplui, ambtenaren, tandartsen, veeartsen, notarissen, advocaten, leeraren etc. etc. Naaml.VeDii.JïKI|neAitfirJaifl. Artikelen voor Ziekenverpleging. Kantoor, Fabriek en Hootdmagazyn: ROKIK 128, o/d Nederlandsche Bank. (Telephoon 1884.) Geïllustreerde Catalogus op aanvraag. Verschenen de zevende uitgave van: Dr. G. A. N. ALLEBÉ, De Ontwikkeling van het Kind naar lichaam en geest. Handleiding voor Moeders. Bewerkt door Dr. P h. K O O P E R B E R G, Prijs /' ».6O, geil. f 3.3O. Hecreiigraclit 3G3, Amsterdam. KAPITALEN verkrijgbaar voor Ie en 2e Hypotheek. GELDEN beschikbaar met n solieden borg van af f 100 tot elk bedrag voor langen tijd. SWT Bouwcredieten tegen billijke voorwaarden. Kantooruren van 1O?l en 7?9. Een boek voor iedereen die belang stelt in zgn gezondheid. Verschenen: die men kan voorkomen, DOOR Dr. Ph. KOOPERBER6, Arts. ^T*i ca /* 1 _ -C~-t JLJ R» j _?.?""? Alom voorhanden.