Historisch Archief 1877-1940
13.
8
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1162
Jota Bol treït ten strp,
(Caran d'Ache in den (Figaro)
Mrs. ALBION (hem de zentno van den oorlog overhandigend): «Zie
daar, ga nu maar vechten !"
Het algemeen poelen,
(Slounshine.)
PALL MALL
CAZETTE _
DAILY
CHRONIGLEUGljS i
JOHN BCLL : »Mij dankt, dat we nu onzekerheid genoeg
hebben gehad. 'tWordt tijd, dat er aan de zaak een eind komt."
Degradatie.
(ülk.)
Europa, den achepter der Beschaving van Frankrijk verbrekend.
Emile Ma en de generaals.
(Puck.)
zijn zoo goed als niet veranderd. Dit
voor het algemeen ook voor de
Noord-Amerikaansche, de M. en Zuid-Amerikaansche
Staatgfondsen. De Chineezen gingen verschillenden
kant uit.
21 Sept. 28 Sf|)t.
China. Goud). '95 Russ. gec. 4 pet. 9(i 97%
dito » 98 4J4 pet. tö80%
dito » 98 5 pet. 91 91
dito » 95 (5 pet. 105 106
dito
zilverleening 94 7 pet. 101^ 100^
De Ver.ezuelanen zijn wat van de schrik
van den volksberoeringen bekomen. Ze hebben
nu weer den koers van vóór 14 dagen 30>a pet.
bereikt.
Onder de Bank- en crediet-instellingen zijn
gedaald: Amst. I/quid-kas van 131 tot 1^5,
Grediet-Vereeniging van 115 tot 114, Ned.
Bank- en Crediet-Vereeniging voor Zuid-Afrika
van 86 tot 811A. De algemeene reden vindt
verklaring in de bovenstaande mededeelingen
aangaande den stand der geldmarkt en dien
der politiek.
De beduidende daling van laatstgenoemd
fonds staat behoef ik het wel te zeggen
in rechtstreeksch verband met het oorlogsgevaar
in der Boeren land. Dit deed den koers der
Nederl. Znid-Afrikaaiische Spwegoipij oblig.
dalen van 218 tot 207, terwijl de 4}^ pCt. aand.
zakten van 190 tot 170. Ik doe evenwel op
merken dat ut) waarde der obligatiëu van Ned.
Z.-A. Spwegmpy volstrekt niet afhangt v-an
de garantie van den Transvaalschen Staat,
omdat de mpij meer dan genoegzame
verdientten heeft voor de couponbetalingen aflossing.
Voor de Pretoria-Pietersburg daarentegen is
de garantie van veel meer belang.
Brj de mijnwaarden kan gewezen worden op
de rijzing der aand. Lobson Asphalt van 7,'5
tot 80, der gewone aand. Borneo vau 15 tot 20 '/£ ;
Soemalata, Suriname, Tjenako en de Transvalia
konden echter de verhooging der laatste we
ken niet handhaven.
Petroleum-waarden in goeden doen. Voor
de tabak mag ik du niet zeggen. Meermalen
wees ik vroeger op de overtliijving die op de
noteering der tabakswaarden was uitgeoefend.
Toch blijft de tabak nog het beste artikel
voor Indië.
A m s t., 28 Sept.
D. S'IKU'EU.
UlIlINlHIIIIItlllllltlllMMIltlttlll
kunt dan later nog meer dan genoeg in den
trein zitten.
Hm, hm! Te voet naar Italië, --ik moet
erkennen, dat dat tenminste origineel zon zijn."
»Het is eenvoudig hemelseh. Men voelt zich
dan zoo heerlijk bevrijd van dat rondtrekken
met de groote massa en van den dwang van
het rondreisbiljet. Als ik u was zou ik zeer
zeer zeker op die wijze probeeren.
* *
En wanneer begint de reis ?"
Over een paar dagen, deuk ik."
Maar dat is immer groote nonsens ! Iedereen
weet dat de hejfst in Duitschlaiid minstens even
mooi is als in Italië. Als gij daarentegen uit
de onherbergzaamheid van den rioordelijken winter
plotseling midden in dm stralenden can/aval
van het Zuiden staat, dan verschaft gij u zelven
een groot genot, en het kost hetzelfde geld."
//Dan zou ik dus nog eeii paar maanden
moeten wachten."
Als ik u was zeker zou ik zeker wachten.
Een nieiiseh moet toch ook weer aan zijn thuis
komst denken. En stel u eei.s voor, wat u,
als ge uu op reis gaat, bij uw terugkomst te
W2chten staat! Sneeuwjaehterj, concertstormeii,
de eeuwigdurende rok en witte das, en eiken
arond een andere buurdame aan fafei! Volgt
gij echter mijn raad op, dan wordt ge bij uw
terugkomst door de ontwakende lente begroet
t n hebt op die manier de luimen der jaargetijden
dubbel overtroefd."
»Dat zou heusch het veistandigete zijn, wat
iemand doen kan."
Een man, wiens pen machtiger is dan vele sabels
LLERLEI
11$ ifc n was,,."
van ALKXANÏXEK MOS/KOVSKI.
De volkswijsheid beweert, dat meu zr'n vrien
den in liet ongeluk leert kennen; maar ik geloof,
dat de openbare meeiiitg het iu, dit opzicht niet
bij het rechte eind heeft. Ik voor mij vind,
dat men zijn vrienden eerder leert kennen in
het geluk, al was het alleen maar omdat ze
dan in veel grooter getale voorhanden zijn.
Vooral waunetr het geluk mij toelacht in den
vorm van een groote vacantie- of pleizier reis,
merk ik duidelijk, hoe bevriend ik toch. eigen
lijk ben. Zoo'u plan behoeft maar ruchtbaar
te worden en in een oogenblik word ik van
alle kanten door welwillendheid en hulpvaardig
heid omringd.
Ditmaal was Italië' het wachtwoord. Ik weet
niet, of andere menschen ook zoo ontzettend j
veel goede vrienden iiebben, die het land aan
gene zijde der Alpen v.an A?'L kennen. In
ieder geval kwamen zij voor mij uit alle hoeken
en gaten te voorschijn, iedereen wist alles,
vertelde veel en toonde zich zeer bezorgd voor
mijn welzijn.
Hoo meer de lijd nadert, waarop ik van plan
ben mijn reis te aanvaarden, des te intensiever
branden de stralen van teedere bezorsdheid mij
op het lichaam. In tallooze gesprekken wordt
een oneindige reeks van mogelijkheden voor mij
onthuld, waarbij vergeleken iedere werkelijkheid
armzalig moet schijnen. Uit een artistiek oog
punt beschouwd kan de reis zelf slechts de
stijve, koude, zakelijke slotfuga worden, waar
aan mijn vrienden eindelooze variaties over het
schooue thema als ik n was" laten voorafgaan.
Meu veiguuiie mij uit deze lijvige compositie
eciiige maten voor te spelen:
* *
*
iGe wilt dus naar Italië. Nu dat is een
verstandig plan. Eu welke route denkt ge te
nemen ':'
Wel, ik denk over Münclien, Kufsteiu,
den Brenner."
Dat moet gij niet doen. Als ik u was, zou
ik over den 'Gottbard reizen eu met Milaan
beginuen. Milaan is de beste overgang tusjchen
de' Noordelijke gewoonten eu de verrassingen
van het Zuiden. Wanneer gij met Milaan be
gint, en dau over Genua langzamerhand naar
beneden kronkelt, krijgt gij een verrukkelijk
cresendo, als iu een volmaakt kmstwerk. Doet
gij dat niet, dau gaat het picludium volkomen
voor u verloren en reist ge om zoo te zeggen
als een Wandaal, on-artistiek."
Dat zou ik natuurlijk liever niet doen. Ik
zal er nog eens over denken. I u ieder geval
dank ik u voor uw goeden raad."
Hebt gij al bepaald, door welke poort gij
Italiëzult binnentrekken'-"
//Nog niet geheel en al : maar waarschijnlijk
zal ik den Gotthard nemen en met Milaau be
ginnen."
De oude fout vau alle nieuwelingen, die zich
al bij den eersten aanloop den geheelen iudruk
bederven. Milaan mag staatkundig tot Itali
behoorec maar het karakter der stad is noorde
lijk, Pruisisch, meu zou haast kunnen zeggen:
de reine Uekermark: als ik u was zou ik met
Verona beginnen. Dan komt ge als met een
tooverslag 'in een andere wereld en geniet, het
hoogste, wat een reis te genieten kau geven :
een plotseliugen overgang, de onverwachte be
koring van het exotische."
Goed dat gij mij daarop altent maakt. Uw
theorie heeft zonder twijfel iets aantrekkelijks,
en het zou zeker de moeite waard zijn, haar iu
practijk te brengen.'
Wat gij mij daar over een tooveislag ver
telt, lijkt erg op eeu vau buiten geleerd zin
netje. Zoo'n tooverslag is goed voor een ballet
of voor een romantische opera. Wanneer gij als
cultnurmensch Italiëwilt bereizen, moet ai] die
Obcron-phautasiëu uit uw hoofd zetter,. Als ik
u was, zou ik het heel anders aanleggen: ik
zou met den trein tot Toblacli gaan en dan
door het Ampezzo-dal langzaam te voet naar
beneden trekken, naar Venetië. Op die wijze
ziet gij, stap voor stap, liet beloofde land zich
voor uw voet* ontrollen en bereidt gij uw
ziel voor tot het opnemen van het koim-ude. Gij
e?el beeft je dat wijsgemaakt? Winter
in Italië? Nu, voor mijn pnrt kunt, ge het
probeercu, ik hoef niet te k'appertatden als t/ij
het koud hebt!
Gij ontkent dus het bestaan van een
Zuidelijb klimaat?"
Ik ontken het volstrekt niet, ik beweer
alleen maar, dat iemand een berenuatuur moet
hebben om er tegen te kunnen, een maximum
van koude bij een minimum van kachels. Als
ik u was zou ik kalmpjes tot Paschen wachten,
April en Mei zijn de eenige maanden, die voor
Italiëin aanmerking komen. Bovendien vinden
in het voorjaar naar aanleiding van het jubel
jaar de groote fees'elijkiieden in Rome plaats,
die x.ou ik me, als ik u was, niet laten ontgaan."
Dat, zou werkelijk de moeite waard zijn, om
er mijn plan voor te veranderen. Ik maj; wer
kelijk vau geluk spreken, dat ik mijn biljet nog
niet heb besteld !"
* *
Hè, wat benijd ik u ! Ik wilde wel, dat ik
kou meegaan. Maar daar dit nu eenmaal on
mogelijk is, zal ik je tenminste oen goeden raad
meegeven. Verbrokkel uw tijd niet! De waarde
van zulk eeu reis ligt enkel en alhcu in de
concentratie.'1
Dat ben ik geheel met u eens; ik ben dan
ook vau p!an hoogetens zes of acht der belang
rijkste steden aan te doen en de rest te laten
loopen."
//Als ik u was zou ik met den sneltrein regel
recht naar Home gaan en den geheelen tijd
daar blijven. Al het andere zou voor mij een
voudig niet bestaan."
Ja maar, men kan steden als Florence en
Pisa toch niet zoo maar voorbij rijden ?"
O, wel ja. Alleen menschen als de Kuselacks
en de Buehholzeu moeten overal stilhouden en
acte de jirésenee doen. Zoo'n reu-principe a la
Scbultze en A-ulier is beneden uw waardigheid.
Zooals ik reeds zeide, gij besteelt het kostbare
verblijf in Rome, wanneer gij ook slechts over
n enkelen dag anders disponeert. Weet gij,
wat Gregorovius zeide, toen hem eens door een
dame werd gevraagd, in hoeveel tijd zij Rome
grondig zou kunnen leereu kennen? Dat, kau
ik u niet zeggen," antwoordde de beroemde ge
leerde, ik ben hier pas tien jaar." In dit,
antwoord ligt mijn gebeele moraal opgesloten :
Hoeveel tijd gij ook over hebt, voor Home is
liet toch altijd nog veel te weinig."
*
Gij gaat dus naar Italiër1"
Juister gezegd, naar Rome."
Als ik u was zou ik in ij om Rome heele
maal niet bekommeren. Volgens mijn vaste
overtuiging ruïneeren de meeste menschen die
Italiëbezoeken hun reis door het oponthoud in
Rome, Dat is niets dau eindelooze inspanning,
eeu dolle afmattende jacht door de galerijen,
kerken eu ruines, iets dat tegenwoordig geen
sterveling meer kan uithouden. Weet gij, wat
Gregoi'ovius zeide, toen . . ."
Ja, dat weet ik ; maar ik beu ten zeerste
verbaasd, dat gij u op die uitspraak beroept."
Wel, die uitspraak bevat de quintesseus van
mijn meening. Wanneer men niet minstens tien
jaar voor Rome over heeft, is het niet eens de
moeite waard, ermee te beginnen. Als ik u
was zou ik mij voor verscheiden weken iu
Napels vestigen en van daar uitstapjes maken :
Camaldoli, Sorrento, Capri, Vesuvius, l'ompeji!
Dan geniet gij met volle teugen eu lac'it ouder
Caiiipaiiié's zon de rampzalige stakkers uit die
iu Rome's musea verzuren.'
Hoe gij vau plan zijt, uw reis ia te deelen,
komt er eigenlijk volstrekt, niet op aan, want
Italiëbiedt overal genoeg schnous en leerzaams
aan. De hoofdzaak is eu blijf:, eeu doelmatige
geestelijke voorbereiding. Als ik u was, zou
ik mij nog voor het begin mijner reis in gron
dige studiën verdiepen'.' Dau krijgt gij van al
wat gij iu Italiëziet een tiemaal dieperen in
druk. '
at is zoo. Ik heb mij dan ook al de
i nieuwste uitgave van Baedeker aangeschaft, en
blader daar zoo nu en dan eens in. '
Dat is niet voldoende. Gij moet u de boeken
vau Grimm, Springer, Uurckhardt, en Curtius
aanschaffen, zoo mogelijk ook Vasari en na
tuurlijk in de eerste plaats Winckelrnann, Liibke
en Sciinaase. Auders ziet ge dingen eu weet niet,
wat ge ziet, gij verbaast u, eu weet niet
waarom ... Eu mij dunkt, dat gij toch niet
zult willen reizen als een provinciaal, die met
i den catalogus in de hand door het pauopticum
i loopt. Ais ik u was, zou ik mij ernstig voor
bereiden."
Beult gij soms al die werken waarover gij
i spreekt r''
i Voor liet grootste deel wel."
Dau zal ik ze maar eens vau u leeuen ; mor
gen zai ik iemand sturen om ze te halen.'
?-;?
v':
Wat leest gij daar 'r'1
Vasari."
Dat is zeker zoo'u heel moderner"
Integendeel, het is zoo'n heel oude, en ik
j bestudeer ziju Geschiedenis van Rafaei, omdat
? ik van plan beu, binnenkort een reisje naar
i lia'.ie te maken."
i Mijn hemel, kerel, ben je heelemaal mal !
' Op die manier stompt ge u zelf heelemaal af,
nog voor dat ge in den trein zit! Als ik u
was, zou ik uit principe geen regel van at dien
rommel lezen. Waartoe heeft eeu mensch ziju
eigen opinie? Gij moet Italiëmet onbevangen
bogen zien, en nitt door de stcffi^e brilleglazen
van oude kroniekschrijvers."
Men dient Zicli toch op zekere hoogte te
prtpareeren."
»Niets dan overtollige ballast, beste vriend.
Ik ben verscheiden malen in Itai geweest RU
heb <r mij altijd uitstekei,d geamuseerd. En
daaibij b<stond mijn voorbsreiding alleen maar
uit de beroemde spreuk van Sittewald: Wie
reizen w:l, neme niet veel mee! Dat kan
men op geestelijke bagage evtngoed torp'ssen
als op andere. Van de goede l.ötels moet men
van te voren op de hoogte zijn, de rest is
bijzaak."
vr
//Hoeveel tijd hebt gij voor de geheele expe
ditie."
//Ongeveer vier weken."
Mooi zoo, Dan zal ik eens eeu programma
voor u opmaken. Gij g s a t etrst naat I'eirara
en h'.ijft daar aiht dagen."
* Waarom juist, naar Ftrrara?"
Omdat, Ferrara de parel van Hal is. Laat
u toch niet verblinden door den glans vau
groote namen. Iu het rumoer van rlie moderne
J3abels ruïneert ge uw zenuwen in plaats van
ze op te fnsschen. Aïs ik u was zou ik uit
sluitend die heerlijke, stillere plaatsen opzoeken
die oneindig veel meer intieme bekoorlijkheden
beattei'. Daar hebt ge bijvooi beeld Siena, de
part l van lt«l.ë, ? op mijn woord van per!"
Maar op die manier zou ik Genus, Rome
en Venetiëbijvoorbeeld heelemaal niet te zien
krijoen."
Daaraan verliest gij niets, geloof mij gerust.
Gij gef fr, het marmer ep en krijgt iu plaats
daarvan diamanten; en gij weet wel, niet waar,
dat het formaat iiitt de hoofdzaak is, maar wel
de innerlijke waarde. Wat weten de meeste
nuigeis van Oni-.tor1 Niets, minder dan niets.
Als ik u was zou ik daarvoor minstens een
week reserveeren. Achterna zult gij mij gelijk
geven: Oivieto is de pan l vau Ital.ë. Eu dan
n g iets; zorg dat gij er zoo spoidii; mogelijk
komt, want de eerste, helft vau den herfst is
voor IlaLe verreweg liet beste jaargetijde!"
Zie zoo, daar heb ik dus een ruime keuze
van plannen en programma's, alle zouder
uitzonderu g opgesteld door kenners en aut.cnteiteu,
voer wie ik, als lef k, mij moet buigen. Moet
ik nu aan den raad van den ue de vooikeur
geven om dien van den andere t.e verwerpen r
Dat zou even onbillijk als onpractisch zijn. £cn
oogenblik heb ik er over gtdaeli', de verschil
lende raadgevingen tot ca geheel te versmelten,.
maar daarbij stuitte ik dadelijk op groote moei
lijkheden. Want, hoe groot het
combinatievermogen dir tegenwoordige rondreisbiljetten ook is,
toch zie ik er geen kans toe, langs drie ver
schillende lijnen tegelijk naar Italiëte reizen,
eu nog moeilijker is de questie, hoe iemaud
het moet aanleggen, uitsluitend in Rome te
vertoeven, zonder die stad aaa te doeu, eii mij
dunkt, dat het volkomen onmogelijk is, den
Italiaanschcn carnavalslijd in den herfst met
te maken, Bovendien ben ik er van overtuigd,.
dat, de best. georiënteerde van al mij u vrienden
mij op het oogeublik van vertrek door bet
portierraampje zal toeroepen:
Als ilc u was, zou ik liet heel anders inrich
ten l" Ik zie waarlijk geen kans, mij naar
aller genoegen uit al die moeilijkheden te
redden, en, hoezeer het mij ook spijt, al mijn
bezorgde en belangstellende vrienden te moeten
teleurstellen, toch zal ik er toe moeten besluiten,
hun te laten merken, dat ik, datif ik hel ntt
eenmaal zdf bun, toch ook een woordje heb
mee te praten.'
Zeldzame vleeschspijzen.
In een Engelsen tydschrift vinden we een
bespreking van den smaak van eenige «zeld
zame vleeschspijzen". Leeuwenvleesch wordt
aanbevolen, tijgergebraad afgeraden, het is taai
en vol peezen. Het is waar dat de inboor
lingen in Voor-Indiëhet eten, maar zij doen
dit minder voor genoegen dan uit eerzucht;
zij meenen er de kracht van het gegeten beest
mee binnen te krijgen (zooals de Dajaks..
wanneer zij de hersenen hunner gedoode
vijanden verorberen). Berenbiefstuk wordt in
de Germaansche legenden geprezen; voor»! de
bouten moeten een flink stuk vleeach geweest
zijn. Tegenwoordig gebruikt men nog beren
lever in sommige worstsoorten, en berentong;
in Zweden en Noorwegen wordt bijna alles
van den beer toebereid en gegeten. Ben goede
berenlever geeft 25 pond worst.
De olifant heeft onder de lekkerbekken zijn
bewonderaars en bestrijders. De inboorlingen
in Indiëen Afrika vinden zijn vleesch onver
gelijkelijk fijn. Van de Europeesche reizigers
zeggen de eenen dat het naar leer en lijm
smaakt en ruikt; de anderen verbazen zich
dat zulk een grof dier zulk inalsch lekker en
lijn vleesch kan leveren. De poot van den
olifant wordt door allen geroemd. Ook de
rhinoceros wordt met smaak gegeten, het
vleesch heeft iets van rund- en van
varkenavleesch.
Apenvleesch smaakt, volgens Wallace, als
haas ; maar de eene soort is de andere niet.
De kangoroe is het best in de soep. Zeehonden
zijn eetbaar; het vleesch is - pikzwart, dat
schrikt af, maar als inen daarover heen is,
waardeert men den aangenarnen smaak en het
is licht verteerbaar, verwarmend en versterkend.
In sommige streken van Engeland eet men
eekhorens; maar het zijn maar heel kleine
boutjes, dus niet de moeite waard om er
het dier voor te dooden. Geen woorden zijn
er trouwens voor de barbaarschheid der Ita
lianen, die nachtegalen op tafel brengen, of
van de inboorlingen van Florida die schotels
vullen met roodborstjes en colibris. Helaas
ook in onze landen komen vinken
enleeuwerikken op de menu's voor.
De Prins Hendrik Stichting te
Egmond aan Zee.
Evenals telken jare, komt ook nu weer de
Prins Hendrik Stichting voor oude zeelieden
zich aanbevelen in de belangstelling van het
publiek. Zij doet dit in den vorm van een
aardig, net boekje, juist geschikt om naast de
portefeuille in de borstzak van onze soms wel
wat al te vast dichtgeknoopte jassen te worden
gedragen. Als de portefeuille kon weten, wat
er in dat boekje stond, zou misschien een
klein deel van zijn soms zoo rijken inhoud
den weg vinden naar Egmond aan Zee, en
medehelpen om den levensavond van Janmaat
te verhelderen.
Een drietal goed geslaagde afbeeldingen
geven een denkbeeld van de inrichtingen van
dit Home voor onze oude zeelieden. De ge
zellige eet- en recreatiezaai, de frissche en
nette ziekenkamer toonen, wat met betrekkelijk
gerirge middelen op de eenvoudigste wijze is
bereikt.
Justus- van Maurik schreef voor het boei je