DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1165 physiatrische inrichting van Dr. Egkman, ?Natura Sanat" te Scheveningen. Met recht een hygiënische aflevering, deze Hollandsche Revue. *** Boon's Magazijn. Aflevering 4 zeer goed geïllustreerd, naar foto's. Frontispice is het aardige plaatje, ?altyd op m\jn post," het meiske dat achter haar schildwacht komt. Louise Stratenus causeert over de Belgische koning en koningin. Verschillende portretten, ook van de princessen, vergezellen het opstel. Er zjjn nog tal van andere onderwerpen, b.v. over de bouw van 't menschelyk lichaam, over een stad, die in zee glijdt, over het kweeken van natuurbloemen enz. Uitvoerig wordt besproken de Amsterdamsche brandweer, met afbeeldingen van de oude slangbrandspuit, portret van Jan v. d. Ileyden, van den kommandant J. Meyer en van tal van brandruïnes, ook nog van de oefeningen der manschappen. »De juffrouw van Kampen", door J.A. Holtrop, is een aardige klucht in n bedryf, die als voordracht gegeven kan worden. Dan nog een monoloog, «Goeden morgen", eveneens van den heer Holtrop. « * * Sociale lectuur. De dagbladen hebben de goede gewoonte aangenomen, sommige opstellen later in boekdeeltjes, tegen zeer matigen pr\js, te her drukken. Op die wijze werkt het vluchtige, dat elk dagbladapostel aankleeft, nog langen tvjd na. Zoo heeft N. Rotterd. Ct. dezer dagen laten verschenen «Van af- en aanmonsteren", een reeks feuilletons van haren verslaggever Brusse, waarin op meer dan gewoon-verdienstelyke wijze, het leven van 't zeevolk in de havenplaatsen wordt beschreven, 't Is, in meer dan een opzicht, een enquête van toestanden. Nu heeft het Volksdagblad laten herdrukken, een vertaling van Robert Sherard's aanklacht tegen onze moderne, mensch-moordende indu strie, dat eerst in haar Zondagsblad verscheen. In 't kleine boekje by elkaar, voor geringen prfls verkrijgbaar (20 et.) zal menigeen kennis kunnen maken met dergelijke lektuur, waarin gelaakt wordt de afschuwelijke wy'ze der moderne productie, die niets ontziet, de mensch verlaagd beneden het trekdier. G. VAN HULZEN. De ooraïen m ie taal-inpisitie. Een landsbelang. IV. (Slot). En dat alles moest toch anders zijn. Het is waar, schuld aan die vervolging hebben ook 'en beetje de voorstellers zelf van die vereen.voudiging. Zij hadden zich kunnen bepalen tot het strikt-nodige, nl. de vereenvouding van de e- en o-moeilikheden en het weglaten van de zgn. geslachts n's in lidwoord en bijv. nw., waar ze door de beschaafde Nederlander niet gesproken worden; en misschien, maar het is noch lang niet zeker in ons dierbaar langzaam Vaderland, misschien waren de mensen dan meegegaan terstond (?) Nu echter werden er voor-het-onderwys-ook-nodige voorstellen aan verbonden, zelfs niet alle onderwijzers konden zich in de détails verenigen hoe zouen ze ook, al die vakmensen en dan eensgezind zijn!! ? En de steen was gevonden om de beide eerste voorstellen morsdood te gooien. En dat liet de goeie burgerij van ons land geworden want het was 'n pnderwijzerszaak. Nota Bene! De kooplui, die alle uitgaande brieven toetsen moeten menen ze aan De Vries en Te Winkel; de dierekteuren van gast- en ziekenhuizen, die offiesjele stukken moeten indienen en die zelf moeten schrijven, maar er de grootste moeite mee hebben, omdat er zoveel kunstmatigheden in de spelling De Vries en Te Winkel zijn; de honderden die wel graag hun opienie eens in 'n krant zouen zetten, maar bang zijn voor schrijffouten; de redaksies van kranten en tijdschriften; de gewone burgers, die thuis komende de klachten horen van hun kroost over de groote moeite aan ons spellen verbonden, 'en moeite, die hun volgens de onderwyzers, op twee jaar van de zes te staan komt; die allen zij hebben er last genoeg van, maar, omdat de onderwyzers het niet eens zyn over de biezonderheden, houden de leken zich er buiten of uit laksheid? Zij vergeten echter dat, als men de onderwijzers ging tellen die vóór 'en ver eenvoudiging (welke, later te bepalen) van ons schrijven stemmen, er uit blijken zou dat er maar heel enkele onvoorwaardelike tegenstanders zijn. Zij vergeten ook, dat, ala de burgerij zich maar eens uit en enig leven toont op dit gebied, er geen kwestie van kan of mag zijn, dat er geen veranderingen kunnen worden voorgesteld en aangenomen anders dan de nü-voorgestelde. Immers onder invloed van de pressie door het publiek uitgeoefend is de Vereniging al terug gekomen van wat in de praktijk het geval was, het zoveel - mogelik - Nederlands - schrijven -van vreemde woorden. De vereniging raadt de leden aan die woorden welke er op z'n Hollands al te vreemd zouden uitzien maar op z'n vreemds te schrijven. Maar vooraf moet er enige belangstelling bij de burgerij zijn: ouders moeten aan kommissies van toezicht, aan kuratoren, aan dierekteuren en rektoren verzoeken om toch asjeblieft in het belang van hun kinders de vereenvoudigingen niet langer tegen te gaan. Er valt in die zelfde tijd zoveel te leren, dat beter is en meer de aandacht verdient als al die finesses in onze spelling. Zijn onze kinders zulke beste sprekers 4) en lezers, hebben ze toon en aksent tot hun beschikking; kunnen ze goed vertellen, zodat ze duidelik zijn en boeien; kunnen ze het goed vertelde op schrift weer geven ; kunnen ze in n woord goed gebruik maken van de organen hun door de natuur 4) 'En kurzus in het spreken, als te Dordt aan het gymnasium gegeven wordt, was nodig aan alle inrichtingen van onderwijs. Er zijn veel slechte sprekers onder ons. geschonken: hun ogen, om rondom zich heen te kijken, zó scherp, dat ze de dingen in zich opnemen om ze niet weer te vergeten; hun oor om de klanken van hun eigen zieleleven te horen ; hun mond om het gedachte te uiten en alles-samen, het hele verstand, om het glashelder op papier te zetten? Allemaal dingen, v\aarvoor uren en uren tekortkomen, en de onderwijzer aan de lagere school de zgn. opleidingschool voor H. B. S. en gymnasium vooral wou dat zo graag doen; hij wou ook de handen oefenen en door handenarbeid aan vullen wat het verstand mist, maar geen tijd genoeg. Aan het gymnasium is 'en leraar die bij het toelatingseksamen 'en diktee laat maken, vol, stampvol van de grootste moeilikheden, waarbij twintig fouten, door de jonges te maken, noch maar weinig is, en wat geeft het dan of de leraar aan de H. B. S. al 'en ruimer opvatting heeft en meer op de ontwikkeling van oog, gehoor, gezond verstand en logies denken van de jonges let? Ze moeten voor beide inrichtingen klaar zijn z'n jonges en ... ze worden als worsten volgestampt tegen de zin van de onderwijzer zelf. Hierin helpt geen pressie van onder op, de klachten van de onderwijzers worden als uitingen van onver mogen om die regels te doseren, of van lui en laksheid beschouwd en de leraar aan de H. B. S. die de genoemde beginselen toegedaan is staat bloot aan de inquisitie van boven, vin de kommissie van toezicht en B. en W. Alleen, wanneer er ouders waren, die uit belangstelling voor het lot van hun kind er meer van wensten te weten, eens 'en spreker lieten komen om hun de zaak uit te leggen of ook want zo moeilik is 't toch waarlik niet aan de alg. sekretaris J. de Jong leraar te Zwol vroegen om 'en gedrukte handleiding en die eens bestudeerden, 'en uurtje b.v. ; alleen wanneer die ouders dan samengingen en de bevoegde autorieteiten" verzochten geen pressie uit te oefenen op wat ruimer denkende onderwijzers, omdat zij niet verkozen dat hun kinders node loos gemarteld worden; alleen dan is er wat gauwer verbetering te verwachten in deze ellendige toestand; alleen dan komen onder wijzers en leraars wat gauwer door die over gangstijd heen. Wat gauwer l Ja want komen doet die vereenvoudiging toch ! Wat dood is in 'en taal wordt uitgestoten zonder pardon, en dood is het onderscheid tussen hopen en hoopen, delen en deelen in de levende taal; dood is de geslachtsonderscheiding door toedoen van de n's, dood zijn de talloze overtollige ch's, om maar enkele van de allerbelangrijkste moei likheden te noemen. Maar als nu de ouders niet meewerken; als nu de inspekteurs, kuratoren en kommissies van toezicht niet inzien dat het belang van het kind er mee gemoeid is, dan zal eerst dit men sengeslacht moeten afsterven en het jongere zal toch doen wat de ouders niet verkozen, omdat bij het van-zelf-sprekende beginsel van eenvoud en waarheid in 't onderwijs geen omslachtige, nodeloze, onwetenschappelike boekjes-wijsheden horen. 't Zou alleen jammer zijn, dat noch zolang die jonges en meisjes-van-nüen al die andere mensen er onder moeten lyden en dat de ver houdingen tussen ernstige leraars in het Neder lands en kommissies van toezicht zo moeten zijn als ik dat neerschreef in m'n eerste stuk Inquisitie. SAGITTAEIUS. De roman-feuilleton in ie Frausciie YolMaflen. In de Revue des Revues wijdt Frédóric Loliée een interessant artikel aan den roman-feuilleton in de Fransche volksbladen. Zijn oordeel over dit fabriekswerk luidt alles behalve gunstig: volgens hem zijn deze in sneedjes opgedischte romans ongeloofelijk idioot, schandelijk slordig van taal en styl, en verstompen zy het volk bijna evenzeer als het alcohol misbruik. De omvang van zulk een feuilleton wisselt af tusschen 20.000 en 60.000 regels; Xavier de Montépin heeft er eens een gefabriceerd, dat volle twee jaren duurde ! De stof moet rekbaar zijn en zich tot allerlei uitbreidingen of bekortingen leenen. Op een avond" zoo vertelt Loliée ging Paul Duplessis naar den Divan Lepelletier, waar een club bijeen kwam, dien hij trouw bezocht. Daar kwam iemand met een ongerust gezicht op hem af. Het was zijn vriend, de beeldhouwer AiméMillet, die toen nog pas aan het begin van zijn artistieke loopbaan was. Een enkel woordje tot inlichting", vroeg Millet. My'n vader leest eiken morgen met groote spanning je roman. Je hebt van morgen je gravin in een allerkritieksten loestand laten zitten. Ze is in een hinderlaag gevallen, tusschen allerlei boosdoeners, die er belang bij hebben haar te laten verdwijnen Gaat zij dood?" Ja", antwoordde Duplessis. Ze wordt door den Corsikaan Afflani met een dolksteek ge dood." Je moet maar wanboffen!" riep Millet uit, met de vuist op de tafel slaande. Kom, wat kan jou dat schelen?" Niet weinig l Mijn vader heeft ge wed, dat zij zou worden vermoord, en ik heb tegen gehouden, omdat ik dacht, dat je de gravin voor het vervolg van je feuilleton nog zoudt noodig hebben." Was 't een hooge weddenschap f" Tien louin." Deksels . ..." zei Duplessis. En hy keek op zijn horloge. Negen uur: ik heb nog net tijd om de gravin te redden. Ik zal een vigi lante nemen en naar de drukkerij rijden." Meen je het heusch? Zonder gekheid?" Zekert" En met een hartelijken handdruk zei Duplessis plechtig: (Jat is toch wel het minst, wat ik voor een vriend kan doen." De groote fabrikanten van romans-feuilletons schrijven die zelven niet; al wilden zy dit doen, ze zouden er den tijd niet voor kunnen vinden. Het werk wordt door hen uitbesteed, maar zij zetten er hun naam onder en laten zich er voor betalen. Een van deze leveranciers, die zijn verbinding met een dagblad aan een invloedrijk familielid te danken had, liet door de redactie, alleen op den titel af Z>e S'.oeddrinkster" een roman aannemen, waar van nog geen syllabe was geschreven. Men zou hem zeer in 't nauw hebben gebracht, als men hem had gevraagd wat er in dien roman eigenlijk gebeurde. Schrijven was zy'n zaak niet, daar had hij zijn mannetjes voor." Eu zoo liep de Bloeddrinkster" voorspoedig van stapel. Maar lang voor het einde van het ongetwijfeld belangwekkend verhaal werd de onderleverancier ziek en stierf. Nu was goede raad duur. Hoe zou de voor gewende schrijver het feuilleton voortzetten, dat hij tot dusver niet eens gelezen had? Radeloos doorworstelde hy' de reeds verschenen nummers, zonder den weg te vinden in de verwikkeling, laat staan tot de ontknooping. De pers wachtte, de drukker drong... Daar verscheen de redder in den nood in de gedaante van een armen drommel, sjofel van kleeren en hongerig van gezicht Mynheer" zei hij tot den beroemden" auteur de man, wien u 300 francs per maand hebt be taald om de Bloeddrinkster te schrijven, liet mij dat werk doen voor ISO francs. Geeft u my 300 francs, evenals hem, dan zal ik het voor u afmaken". En zoo geschiedde het. Een ander leverancier verzuimde zyn onderIe/erancier te betalen, en deze wreekte zich op een zeer eigenaardige manier. Dag op dag bevatte het feuilleton hatelijke toespelingen, soms zelfs directe aanvallen op den man, die voor den schrijver ervan doorging. De letterlievende bent kreeg kennis van het feit, en vond het meer dan zonderling. Een tijdlang vermaakte zij zich er mee in betrekkelijke stilte, maar eindelijk werd n van haar de nieuwsgierigheid te kras, en hij vroeg den officieelen auteur: Wat bezielt je toch? Wat ter wereld brengt er je toe, je zelf eiken dag in je eigen feuilleton uit te kleedenP Als dat een soort van reclame is, dan vind ik het al een heel ongelukkige". Wat bedoel je toch?" riep de onthutste auteur. Ik weet niets van hetgeen er in mijn roman staat. Ik heb hem niet geschreven, en ik heb geen tijd om hem te lezen". Sedert die ontdekking behoefde de onder leverancier niet meer op zijn salaris te wachten. De Revue des Revues heeft eene soort van enquête geopend o f er de vraag, hoe men het zedelijk en intellectueel peil van den voor het volk bestemden roman feuilleton zou kunnen verhoogen. Op dit punt loopen de gevoelens nogal uiteen. Paul Adam is pessimistisch; volgens hem zal het volk altyd verzot zijn op lucubrations stupides". Frédéric Loliée her innert, hoe zelfs meesters als Daudet en Theuriet er niet in geslaagd zijn, het publiek der romans feuilletons te boeien en te bekoren. EG Daudet gaf nog wel zijn prachtigen Tartarin! Maurice Barrès meent, dat men beginnen moet met de gansche maatschappij te hervormen, excuses du peu! Zijn advies laten wy hier volgen: Er is geen populaire literatuur, en daar naast eene aristocratische literatuur. Er zijn schoone, ware, leerzame, aandoenlijke dingen. Wat bestaat, is de ellende. Het geldt hier niet, romans voor het volk . Trademark THEE - E. BRANDSMA. Trademark Slaapkamer-Ameublementen in Pitch pin-, Noten-, Eiken- en Mahoniehout. >\1T GELAKTE MEIBELEN Eng: genre. Franco levering door geheel Nederland. KINADRUPPELSvanDr. DEVRIJ, Het krachtigst werkend middel tegen Malaria (binnenkoortsen) algemeene zwakte, bloedarmoede en bleekzncht. Vraagt overal de Q verzegelde flacons a ? 1.?, voorzien van nevensstaand fabrieksmerk. Men lette daarop. Bg overmaking van een postwissel a ? 1.15 volgt franco toezending door de Chemische Fabriek van H. NANNING, Den Haag Specialiteit van Overhemden op maat, Dassen, Boorden, Manchetten, etc., hij VVE W. VAM EIt HU&ST Hofleverancier. Reis artikelen. IParapluies. 167 Kalverstraat, AMSTERDAM. PHILIPPONA KETELAAR, fourmsseur de la (Jour. KALVERSfRAAT 166, AMSTERDAM. GRANDE SPECIALITE POUR Vrousseaux & La v et t es, Sur demande envoi franco de Devis et de modèles. Genre LIBRE AESTHÉTIQUE. = Behangselmagazijnen C. B. SCHNEIDEE, Leidschestraat 79. = Men leze de recentie in dit Wad van 7 Mei en in het Handelsblad van 7 Mei, ie blad. Geen beter, solider en goedkooper adres dan by J. ELSENBURC, N. Z. Voorburgwal 177, TELEFOON A.DRES No. 2699. Heerengracht 363, Amsterdam. KAPITALEN verkrijgbaar voor Ie en 2e Hypotheek. GELDEN beschikbaar met n solieden borg van af f 100 tot elk bedrag voor langen tijd. MP" Bouwcredieten tegen billijke voorwaarden. Kantooruren van 1O?l en 7?9. HERMANDAD" INBKAAKYERfflERlM. Kapitaal: EEN MILLIOEN GULDEN. Commissarissen: Mr. J. H. M. Baron MOLLERUS VAN WESTKERKE; C. W. Graaf VAN LIMBURG STIRUM; J. TER MEULEN Jr.; Jhr. Mr. F. HOOFT GRAAFLAND; G. J. ENGELBERTS; Jhr. G. W. J. HOOFT; Jhr. Mr. F. X. A. VERHEYEN; Mr. JE. Baron MACKAY. Directie: Jhr. Mr. H. W. VAN ASCH VAN WIJCK; C. H. HOOFT GRAAFLAND. Zetel: AMSTERDAM, Heerengracht 248 (boven). Geheele pijnlooze verwijde ring van Likdoorns. Voor belanghebbenden aanbevelingen ter inzage. Spreekuur iederen werkdag van 9 tot 12 uur en van 2 tot 5 uur. WILLEM BULIYIER, PEDICURE. Singel 15 O. Gebattikte Gordijnen, Portières, Tafelkleeden. Stoelzittingen, Kussens, Réticules en Teacosy's, volgens teekeninoen van Hollandsche .Artisten. Speciaal ingericht tot levering van CATZ SII'KA FIJNE taia-Olie, de FIJNSTE BESTE Arts and Crafts - den Haag. Sunlign Verzekering-Maatschappij HOLDA". Damrak 74, Amsterdam. Werkkrachtverzekering. Uitkeeringen bij iedere ongeschiktheid tot werken, zoolang die toestand voortduurt. Omvat ZIEKTEN, ONGELUKKEN, ORGANISCHE GEBREKEN. A. SINKEL. V. Wieumendijk 174. Telephoon t$J3S. ROTTERDAM, Groote Markt. Uitgebreide sorteeringen in Lingeries E K PUIT i E @P DE SALONS, Uitzetten en luiermanden in alle prijzen. EIGEN ATELIERS.