Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER W E E K B L AD VOOR 'NEDERLAND.
?jf
No. 1168
DC
en de strijd in Zuid-Aflik
(Jugend.)
John Buil in ZnMMfca.
(Caran d'Ache in den Figaro.)
De muilezel-pas, Ergelsche pantomime, muziek van Kiüger.
In iet gewoel van den slag.
(Der FloU.)
De Engelsche generaal: «Jongens, je moogt alles prijsgeven, behalve het telegraafkantoor.
Zoolang we dat hebben, zyn we overwinnaars!
Ai! mis gallen,"
(Ingezonden.)
CHAMBEHLAIH : «Wanneer 't ons niet gelukt den vos in den val te krijgen, zal Engeland
gelijk een olifant zijn en zich op hem laten vallen otu hem te verpletteren/'
De
(Ulk.)
MEPHISTOPHELES ; »Bij het spelers-proces te Berlijn hebben rechters en advokaten
tevergeefs naar zaakkundigen gezocht. En ik.heb ze toch allen in de hand."
theekbank. Bemoedigend en veel belovend zyn
de berichten aangaande de uitbreiding van
Spokane, waardoor de verkoop van vele bouw
plaatsen gelukt tegen groote winstcijfers. Aan
den bisschop van O'dea zullen 3 lots aan de
Riverside Avenue gelegen, voor plus minus
? 25,000.?verkocht worden. De bedoeling is
daarop een R. K. kerk, die ? 125,000.?zal
kosten, te bouwen.
Een wyziging der statuten zal in de ver
gadering van 9 December aan de orde gesteld
worden. Het doel is de hoofdleiding der zaak
geheel te brengen in handen van de Directie
in Nederland en in de winstverdeeling eenige
wijzigingen te maken. Wellicht kom ik de
volgende week op het uitvoerige voorstel terug.
Verbeterde vooruitzichten aangaande de
suikerprijzen gaven aan de koloniale
cultuurondernemingen een vroolijk aanzien. Hooger
staan: Vorstenlanden, Aand.
Handelsvereeniging Amsterdam, Koloniale Bank, Barge &
Moorman, Ned. Ind. Handelsbank, Ned. Ind.
Landbouwmaatschappy' »Kalibagor".
Zoo algemeen gunstig ziet het er niet uit
in den tabakshoek. Nu de veilingen van den
99er oogst by'na geheel voorbij zijn, doet het
volgende overzicht duidelyk uitkomen dat de
prijzen heel wat lager zyn geweest dan het
vorige jaar.
Pakken. Prijzen.
1818. ]»»«. 1898.1899.
AmsteivlDeli-Compagnie 10221 10720 178 140
Amstei-d.Langk.Tabak-ilij 600 39
Amsterd.SumatvaCult-AJij 2676 3818 95 78
Britisli Heli and Laugkat
Tobacco Compauy 4730 5092 107 82
Deli Batavia-Mij 10456 10397 129 94
Deli Cultum-.Mij 10552 9294 97 56
Heli Launkat Tabak-Mij 1804 2082 113 107
Ueli Maatschappij 50617 58892 141 100
Deli Plantape-Mij 2117 3262 83 65
Deli Tabak-Mij 3654 4118 100 50
Langkat Cultuur-Mij 2094 2551 108 101
lans-kut Tabak-Mij 5208 4501 138 93
Langkat Tabaksbouw-Mij 403 949 94 37
Medan Tabak-Mij 3557 5208 122 97
Nederl. Asahan Tabak-Mi)
(voorheen H. Herrings') 5360 6479 96 110
Padan» Cultnnr-iJij 857 1200 105 93
Padans; Tabak-Mij 1820 1800 96 87
Paya Jainbu Estatcs Cy 1260 1406 131 83
Eamounia Cultuur-Mij " 2214 2947 91 67
Rotterdam Deli-Mij 3834 7029 111 116
Scnemb;ih-Mij 13(500 13910 124 103
Seiiembah Cultuur-Mij 1096 79
Serdau- Tabak-Mij 3070 4532 108 92
SindaDgKeujungCult.-Mij 513 811 60 70
Sumatra Cultuur-Mij 1574 2320 72 98
Tabak-Mij Franco Deli" 3695 4408 130 81
Tabak-Mij Kwak Kopas" 599 833 81 79
Tabak-M ij KwalalVssilam" 939 10-18 106 95
Tab.-Mij?'Lani?k.Soekiiranda"713 952 83 71
Tabak-Mij Namoe Djawi" (151 K'ö111 83
Tabak-Mij Uamboeiig" S3.'i 47
Tabak-Mij Sakoeda" 858 15"6 125 83
Tabak-Mij Tjintu H ad ja" 2605 3273 103 72
L'nited Laugkat Plant. Cy 5684 7294 133 100
In de rubriek der scheepvaartmaatschappijen
wekt de gunstige koersverandering der Ned.
Amerik. Stoomvaartmpij van 101 % tot 103 de
aandacht. Ook gingen vooruit Holl. Gulf
Stoomvmpij, Kon. Westind. Maildienst en
Rotterd. Lloyd. Der Britten Land zou voor
den oorlog zoovele schepen gehuurd hebben,
dat de vrasg naar laadruimte heel wat grooter
zon zijn dan het aanbod daarvan.
Met de Amerik. Sporen wil het nog niet
erg opschieten. Toch zyn de berichten steeds
gunstig, soms wel wat al te goed om geen
achterdocht te wekken. Union Pacific en
Louisville beloven steeds meer. Ook van de
Southern Pacific en van de Central Paciiic
wordt bijzonder veel goeds verteld.
Hierover meer na het verschijnen der ver
slagen.
Trammen vast. Het verslag van de
Modjokerto-stoomtraui gtefi; goede vooruitzichten.
Weldra zullen alle fabrieken in het tracézoo
danig met den tramweg verbonden zijn dat de
producten zonder overlading kunnen vervoerd
worden.
Amst., 9 Nov. '99.
D. STIGTER.
Ons Telinis,
Ons Tthuis, naar het Fransch van C.
WAGNER, Met inl. woord v. P. HEEIUNQ.
Utrecht, J. G. roese.
Een terecht zeer verdienden naam heeft de
Parijsche predikant C. Wagner zich verworven
door zijn kern-gezonde geschriften
overzedelyke onderwerpen van allerlei aard. Wie onzer
lezers zijn »Jeugd" en «Kloekheid'1 kent, zal
niet eveneens zyn »0ns Tehuis" een welkome
verschijning noemen ? Het eigenaardige van
die werkjes van Wagner is wel dit, dat zoowel
orthodoxe als moderne predikanten de verta
lingen daarvan inleiden bij het Nederlandsch
publiek en ze daardoor ieder bij hun eigen
geestverwanten accrediteeren. Werd »Jeugd''
voorzien met een voorwoord van Hugenholtz;
kloekheid met een van van Gheel Gildemeester ;
thans is lleering aan het woord, om met zyn
gezag »0/is tehuis" aantrekkelijk te maken.
Wagner heeft dan ook een allerbijzonderste
gave, om tot ieders hart te spreken en de ware
essence van den godsdienst te doen in het
licht treden. »0ns Tehuis" is wederom vol
van die door ieder te erkennen en algemeen
aangenomen waarheden. Het is een juweel
van een boekje, dat in geen huisgezin mag
ontbreken.
Te midden van de ons overstelpende lectuur,
die onze verbeelding prikkelt, onze verstande
lijke kennis vermeerdert, onze maatschappelijke
roeping verheldert, is dit geschrift gewijd aan
het heiligdom van ons aller huis een hoogst
gelukkig verschijnsel. Al. wat rechtstreeks of
zijdelings met ons huis in verband staat, wordt
in een reeks van treffende hoofdstukken, op
een hoogst ideale wijze behandeld. En hoe
ruim de begrippen van den Franschen pasteur
zijn, moge uit de volgeLde aanhaling blijken:
(p. 272 vv.)
»Er zijn menschen, die met allen anderen
godsdienst gebroken, doch dezen behouden
hebben. Hierin (nam. in het heiligdom van
hun huis) gelooven zij en ze houden er zich
aan vast. Zij vinden er het voedsel in voor
hunne ziel. Zij gevoelen het: wie daaraan
raakt, raakt aan de wortels van het leven.
»Ik betreur het zeer dat een mensen ooit
dat groote licht der ziel, dat men godsdienstig
geloof noemt, verliezen kan; doch ik verblijd
er my over, wanneer hij, toen hem dat ontzonk,
den godsdienst van zijn Tehuis heeft kunnen
redden."
In dien milden geest is het geheel geschreven.
Wagner toont in zyn »Tehuis" bezield te zyn,
door denzelfden geest, die Rousseau aandreef
tot het schrijven van zijn Emile, waarin even
eens alles wordt teruggebracht tot de kern
der maatschappij, het gelukkig ouderlijk huis.
Mocht Wagners nieuwe arbeid, zeer zorgvuldig
vertaald en keurig uitgevoerd, in vele
Nederlandsche huizen komen.
Meersen, 29/10 '99. Dr. NIJHOFF.
Aa die Buren,
Nun zeig', Du tapfres Volk der Buren:
Du bist das niederdeutsche Blut,
Von dem die Spanier einst erfuhren
Dasz es im Kampfe Wunder thut!
Das grösste Riiubervolk auf Erden,
Noch immer ist's nicht Jandersatt:
Krieg will's,?somag's einKampfdenn werden,
Wie David's gegen Goliath!
Der Riese trieb es niedertrachtig
Sein ekles Spiel der Heuchelei;
Nun steht er da, gerüstet machtig,
Der Dir so lange blies Schalmei.
Dich sollte Teufelspiel bethören:
Dis Gunst der Stunde flog davon
So spiit Jasst Du den Schlachtrnf horen:
»Hie Schwert des Herrn und Gideon!"
O Burenvolk, nun gilt's zu fechten!
Verlassen gehst Du und allein,
Verlassen von der Erde Machten,
Mit Gott in Noth und Tod hinein.
Dein ist das Recht, der Ruhm, die Ehre,
Wenn Du das Raubervolk besiegst;
Dein ist das Recht, der Ruhm, die Ehre,
Wenn Du ihm heldenhaft erliegst.
Will's Gott, so wird es anders kommen,
Als schnöde Gier nach Gold es willl
Und zu der Menschheit Heil und Frommen
Erneue sich Majuba-Hill!
Der Anfang war' es von dem Ende,
Der schwarze Tag Britannias
Steig' auf, an des Jahrhunderts Wende,
Du Freiheitstag Südafrikas!
(Jugend). ALEEBT MATTHÜI.
BOEKBEOORDEELING.
Groote gebeurtenissen. Uit het Deengch,
van HENRIK PONTOPPIDAN, door C. K.
ELOUT. Amsterdam, W. Versluys.
De vertaler die zijn werk goed gedaan en
aan het boek eenige verzen toegevoegd heeft,
boudt het groote publek »voor den tegenwoordig
meest bevoegden criticus "
Het groote publiek heeft voor zoover mij
bekend is aan de waarheid van deze stelling
nooit een oogenblik getwijfeld. Wat deze meest
bevoegde criticus van de novellen en de ge
dichten des vertalers zal zeggen, weet ik niet;
waarsehijnlyk niet veel, want bij is niet gewoon
zijn «ordeel te motiveeren, en 't groote publiek
dat verzen leest is tegenwoordig zeer klein.
Verhalen die niet te veel inspanning kosten,
niet te hoog, niet te diep en niet te lang zyn,
vallen in den smaak. Of Pontoppidan een »an
naar veler hart zal zijn, staat te bezien. Hy
is tot nog toe vrij onbekend in ons land en
zijn werk het eerste grootere van zyn hand dat
in het Nederlandsch vertaald is behoort niet
tot de ordinaiare soort, het is ongemeen. Dit
laatste zullen zelfs zy niet tegenspreken die
er minder mee zijn ingenomen dan de ver
taler. De oorspronkelyke titel is Högsang,
hooglied, triomflied, zegezang, en is min of
meer ironisch bedoeld, zooals de vertaler terecht
opmerkt.
De hoofdpersoon toch, een classiek litterator,
die een stuk van zyn levensgeschiedenis be
schrijft, doet zich voor als een doodgewoon
jongmensch. Hij heeft zich verloofd met een
aardig burgermeii-je, maar zij verveelt hem
omdat hij groote gebeurtenissen wil beleven.
Nu die beleeft hy dan ook in een zeer zonder
linge omgeving, maar om weldra terug te
keeren naar zijn school en zijn studeerkamer.
Ik gelcof dat ik wel weet wat het oordeel
zal zijn van het groote publiek ; wanneer deze
meest bevoegde criticus de novelle gelezen heeft
dan zal hij het boek dicht slaan en zeggen :
»Wat mot dat nou?"
En toch er staan opmerkingen in die te
denken geven. Van tijd tot tijd neemt de
auteur en passant een loopje met de lezers en
de schrijvers van onzen tijd die allen groote
waarde hechten aan een solide levensbeschou
wing. Hij bekent volmondig dat hij te weinig
acht sloeg op het recht van het lezend publiek
op volkomen openhartigheid. Met recht, zegt
hij, vordert de lezer dat hem in elk boek
worde verschaft een degelijk gegronde en licht
over te nemen levensbeschouwing, 't liefst in
den vorm van een of ander krachtig protest
of een profetische verkondiging en't allerliefst
een nieuwe levensbeschouwing in elk nieuw
boek van den schrijver, opdat men kan zien,
dat hij een rusteloos zoekende geest is, pijnlijk
geteisterd door stemmingastormen en
oogenblikkelijke ingevingen, kortom: een echte
dichter bij de gratie Gods.
Dat hij slag heeft van verhalen blijkt uit de
schildering van de dronkemanspartij (pag.
39?55) die hiermee eindigt dat een der gasten
zijn geweer afschiet tegen de kachel. Het is
vrij ruw maar men ziet 't gebeuren.
Dit verhaal is iets dat ook 't groote publiek zal
behagen. Het geheel zal, even als de verzen
van den heer C. K. Elout, alleen bij een
kleiner publiek genade vinden.
v. H.
Te Ilooyc Idealen, door Louist- ZAALBERG,
(II. Bartrand). Almelo, W. Hilarius Wzn.
Dit boek is een pleidooi voor den huwelijken
staat. Het is goed dat een mensch, dat een
meisje idealen heeft, als die idealen maarniet
te hoog zijn. Men zou bijv. huwelyksmin
kunnen opofferen om te verwerven
kunstenaarsroern. Dit had Lilian haast gedaan. Toen
Paul zich declareerde was ze 16 jaar, 't kind
schrikte er van. Als ze trouwde zou ze haar
vader moeten verlaten en haar muziek ! O
Paul waarom vraag je me dat ?
Niettemin zij had hem lief en om hem te
troosten sloeg zij hare zachte armen om zijn
hals. Hij kuste haar op de lippen en als hij
zich niet met bijna bovenmenschelijke in
spanning beheerscht had zou hij haar ook
nog op voorhoofd, wangen en mond gekust
hebben. Zij voelde een oogenblik dat zy
hem meer liefhad dan haar droomen van
roem en had hij zijn vraag herhaald of zijn
hartstocht niet aan banden gelegd, zij zou »ja"
hebben gezegd. Het duurde echter niet langer
dan een oogenblik. Hare droomen en illusies
voor een toekomst van roem waren haar liever.
Zoo zijn sommige meisjes.
Bijna had Lilian haar levensgeluk verspeeld.
Ze kwam wel tot inkeer, vooral toen zy geen
voorspoed had op 't gebied der kunst, maar
't was bijna te laat. Als haar laatste billet
doux, geschreven op een koffiezakje, niét
eindelyk was terecht gekomen, was alles verloren
geweest. Gelukkig kwam 't terecht en Paul
wordt beloond voor zyn trouwe liefde.
v. H.
NIEUWE UITGAVEN.
Het Ie No. is verschenen van de Transvaal.
Het bevat: Aan den Lezer. Staatspresident
Paul Kruger. Aan de Broeders van Trans
vaal. Engeland en Transvaal. Chamberlain
en Milner. Voor TransvaaJ. Feuilleton
en voorts de portretten van Kruger, Cbamberlain
en Alfred Milner. Den Transvaal wordt ver
kocht ten voordeele van het Transvaalfonds.
Abonnements: l jaar, 5 50 fr.; op prachtpapier,
10 fr. Redactie: Scheldelaan 21, Gent.
Sprookjes vaw Hans Andersen. Uit het
Deensch vertaald door CHBISTINE DOORMAN.
Eene nieuwe keurig ge 'illustreerde uitgave van
W. de Haan te Utrecht.
De Italiaansche Robinsons, door EMILIO
SALGARI, bewerking van Boudewijn. Met 16
platen. Amsterdam, C. L. G. Velut.
De Goudzoekers aan de Klondyke-Rivier, een
jongensboek uit het Duitsch vertaald van E.
VON BAHFUS. Met bont-gekleurde platen. Amst,
C. L. G. Veldt.
Itistory of the peuftt of the Netherlands, b\j
Petrus Johannes Blok, Professor of Dutch
History in the University of Leiden, part II
from the beginning of the fifteenth century to
1559. New-York en Londen, G.P.Putnam'sSons.
Een Nieuw Pestgevaar, door dr. W. P,
RUYSCH, overgedrukt uit het tijdschrift voor
Sociale Hygiëne en openbare
gezondheidsregeling. Zwolle, De Erven J. J. Pyl.
Lientjes Kinderjaren. Een verhaal voor
meisjes, door CHRISIINE TEN HOVE, geïllustreerd.
Amsterdam, E. L. L. van Dantzig.
De Keuzenstryd der
Zitid-AfrikaanscheBoeren, Historische romantische schetsen uit
Zuid-Afrika. Amsterdam, Holl. Stoomdr
kkerij en Uitgevers-Maatschappy.
Geloofsvertrouwen. Oranje Vrijstaat en Trans
vaal, preek, door dr. L. KNAPPERT, uitgegeven
ten voordeele van de nagelaten weduwen ea
weezen van Oranje-Vriistaters en Transvalers..
Assen, van Gorcum & Co.
De Oorlog in Zuid-Afrika. De stry'd
tussehen Engeland en de verbonden Boeren
Republieken Transvaal en .Oranje-Vrystaat in
zyn verloop geschetst door L. PENNING, afi. I.
Rotterdam, D. A. ttf|M<ui.
Hans der Pechvogel, eine Rabengeschichte
von JULIE DEDTSCH. Zürich und Leipzig,
Verlag von Th. Schroter.
Een Liefde, door L. VAN DEYSSEL, 2e druk.
Amst., Scheltema & Holkema's Boekhandel.
L. VAN DEYSSEL Verzamelde Opstellen. Eerste
bundel 2e druk. Amst., Scheltema & Holkema'g
Boekhandel.
Littérature et Linguistique, histoire, religion
etc. dernières acquisitions Bulletin No. 64.
Catalogue a prix Marque's en ordre alphab
tique. Amsterdam, C. L, van Langenhuysen.
Een onderdrukt Volk, een Worstelstrijd om
vrijheid der Boeren-Republieken, door een
Afrikaner. Amst., Hollandsch-Afrikaansche
Uitgevers-Maatsch. v;h Jacques Dusseau & Co.
Berichten en mededeelingen der
Vereenigingvan leeraren aan inrichtingen van middelbaar
onderwijs. Leeuw., Coöperatieve Handelsdrnkk.
ANNA DE SAVORNIN LOHJIAN, Naschrift op de
liefde in det Vrmwenqueetie. Amst., P. N.
van Kampen & Zoon.
B. TER HAAR BZN, Sigwalt en Sigridh, eene
Noorsche vertelling in Nederlandschêdichtmaat
bewerkt naar FKLIK Vktnr. Amst., L. J. Veen.
CAP.EL SCUABTEX, Nationaliteit. Amsterdam,.
C. A. J. van Dishoeck.
Roeping, Winfried's verhaal uit den polder,
door JAN ZÜP.CHER. Amst, C. A. J. van Dishoeck.
FOKKO Bos, Macht der Liefde. Amsterdam,
C. L. G. Veldt.
Peter Mayr, door PETER ROSSEGGER, bewerkt
door W. ZAALBERG. Amst, Van Ilolkema
&Warend or f.
Dageraad, door W. G. VAN NOUUUYS. Amst.,.
Van Ilolkema & Warendorf.
Warendorf'a geïllustreerde Familie Kalender
voor het jaar 1000, rnet 2 premiën. Amsterdam,
Van Holkema & Warendorf.
BOON'S Geïllustreerd Magazijn No. 5. Am
sterdam, N. J. Boon.
Inhoud van Tijdschriften.
De Tuin: Danszaal, door G. van Hulzen;
't Lied in toekomst, Japanse verzen, door
J. K. Rensburg; Treurig, treurig; Japanse
weelde; Mongoolsche Stemming, Em. Verhaeren
la vie, la mort, la vie. Platen: Joh. Vermeer,
gezicht op Delft; Vincent van Gogh, Studie;,
P. de Moor, Prinses de Lamballe; M. Hobbema,
Landschap; J. Voerman, Landschap. Haarlem^
H. Kleinman & Co.
Eigen Haard No. 45: Elisabeth Blaeu, door
M. W. Maclaine Pont, XXIX. De
ZnsterRepublieken in Zuid-Afrika, door J. A.Wormser,
met af beeldingen, IV.?Vopke,naar het Fransch
van II. Fiérens-Gevaert. Bramen zoeken,
door G. C. K$y«» in de Ksninklijke
MarineTorpedodienst, met afbeeldingen. De oude
Wil?, door A. Peaux. Verscheidenheid.
Feuilleton.
Waarom een ondersteuningsfonds
voor candidaat-notarissen?
Aan rnyne mede-tobbers!
't Feit dat ik reeds 13 jaar lang tot de
broeders behoor, geeft me het recht mijne
meening te laten hooren over de kwestie van
het «ondersteuning-fonds", die, nsar ik hoop,
spoedig ernstig op de afdeelings-vergaderingen
zal worden behandeld.
't Komt me voor dat wij candidaten lijden
aan een overdreven vrees om van onze lang
durige, droeve ervaringen te getuigen.
Ook ik lijd aan die vrees.
Ik voor mij waag echter niet veel, omdat
't mij toch zeer zeker wel vergund zal wor
den over een jaar of drie mijn patroon hier
op te volgen.
Ik geef U dus 't volgende in overweging:
Bedenkt vooreerst candidaten dat men er
zich gewoonlyk op toelegt om u te doen ver
geten de waarheid: dat een arbeider zyn loon
waard is.