Historisch Archief 1877-1940
No: 1169
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
hulpmiddelen der Engelschen in beslag
nemen, en hen buiten de mogelijkheid
stellen, om in de Europeesche staatkunde
een eerste rol te spelen. Dertig jaar gele
den heeft zich daarvan een treffend voor
beeld voorgedaan met Frankrijk, dat de
expeditie naar Mexico ondernam, een
avontuur niet ongelijk aan den
tegenwoordigen Transvaalschen oorlog. Mexico gold
voor de Franschen als »un bloc d'argent,"
Trtnsvaal is voor de Engelschen een
blok goud.
De Mexicaansche expeditie heeft Frank
rijk voor eenige jaren machteloos gemaakt,
en belet, eerst om als tegenwicht op te
treden van Pruisen, toen dat in Dene
marken en in Duitschland gewelddadig de
uitbreiding van zijn gebied ondernam, en
daarna om zich zelf te verdedigen in den
lichtvaardig ondernomen oorlog van 1870
Een overeenkomstige verstoring van het
tegenwoordige Europeesche evenwicht is
thans mogelijk. Wij willen daarmede niet
zeggen, dat Duitschland of Frankrijk of
Rusland een agressieve staatkunde dade
lijk ondernemen zal, maar wel dat wan
neer een van die Staten daartoe overgaat,
Groot-Britanniëniet bij machte is hierin
zijn stem te doen hooren, evenmin als
Frankrijk zulks heeft kunnen doen tegen
over Pruisen in 1864 en in 1866. De
Transvaalsche oorlog heeft dus een zeer
sterken terugslag op de Europeesche aan
gelegenheden.
Nederland en Belgiëzijn als een lamp
hangende aan drie koorden, Frankrijk,
Groot-Britanniëen Duitschland. Breekt
een van dezen, dan valt de lamp om.
Het is natuurlijk niet te zeggen welke
plannen Duitschland en Frankrijk kunnen
hebben, maar wel dat de stabiliteit der
twee kle ne nabuurstaten nadeel lijdt van
den Transvaalschen oorlog, en zulks ge
heel onafhankelijk of de Engelschen na
groote krachtsinspanning Zuid-Afrika
zullen moeten verlaten, dan wel dat land
veroveren en in onderwerping houden.
Daarom is het voor Belgiëen Neder
land gebiedend noodig, om zich met elkaar
te verstaan, want hun beider toekomst is
niet van een te scheiden.
Het tegenwoordig Ministerie denkt over
een verhooging van rechten. Trouwens al
zou het daartoe ongeneigd zijn, het zal
er aan moeten denken als onvermij
delijk gevolg van zijn eigen politiek. Het
vrijhandelstelsel is gegrondvest op de vrij
heid van alle takken van bedrijf. Maar
wanneer de wetgever gaat ingrijpen zooals
thans in het arbeidskontrakt tusschen
werkgever en werknemer, men denke
slechts aan de veelvuldige bepalingen over
afmetingen van fabriekslokalen, over werk
uren, over leeftijd van arbeidskrachten,
over verzekering tegen ziekten of onge
vallen of kwalen van den ouderdom,
reeds van kracht of in wording, dan
komt door dit alles op de nijverheid een
looden last neder, en dan is het verklaar
baar dat zij zegt: »Stel mij schadeloos
voor al die onkosten door rechtstreeksche
subsidie of door beschermende rechten."
Daaruit blijkt op nieuw, wat in ons
eerste artikel werd vooropgesteld, dat zij
die onbeperkt vrijen invoer wenschen als
ik mij niet vergis is de heer Goeman
Borgesius van die leer niet al de consequentiën
van hun »groot beginsel" nauwkeurig
overwogen hebben, want de zoogenaamde
sociale wetgeving is slecht daarmede te
rijmen. Thans begint de Nederlandsche
Regeering met wetten uit Oostenrijk en
elders in onze toestanden te dringen,
maar in die vreemde landen is vrije
invoer volslagen onbekend. Eenmaal in
die richting ingeraderd, moet de Regeering
vooruit of zij wil of niet, en zoo zullen
wij spoedig een verhoogd tarief van invoer
rechten aan onze grenzen zien werken.
Belgiëis op denzelfden weg, en zoo
kunnen wij binnen weinig tijds het zotte
schouwspel voor oogen hebben van een
tarief-oorlog tusschen Nederland en België.
Terwijl die beiden veeleer de handen
llllllllillllllllllllllllllltM
ineen behooren te slaan, om elkaar's
overeenkomstige belangen te steunen door
een Tolverbond, zijn zij op weg van elkaar
te lijf te gaan te midden van het ironische
glimlachen der tienvoudig sterkere naburen.
Naar dien zonderlingen strijd der dwergen
voert de Regeering ons onvermijdelijk heen,
als zij niet het plan ter hand neemt om
een Tolverbond te stichten.
Vaneen gescheiden, zijn Belgiëen
Nederland onbeteekenend zwak. Saam
verbonden zijn zij reusachtig sterk, want
al mochten de omstandigheden er dan
toe leiden, dat zij later een Tolverbond
met Duitschland zouden sluiten, zullen
zij bij elkaar steun vinden voor den al te
zwaren drang der Germaansche broeders.
Eenmaal met Belgiëverbonden, behoeft
Nederland geenerlei vrees meer te koesteren
voor de staatkundige gevolgen van een
gemeenschappelijke aansluiting bij Duitsch
land.
Onze tegenwoordige economische toe
stand is niet heel fraai, er zijn zwarte
stippen aan onzen horizon vooral naar
den financiëelen kant.
Een aantal welgestelde menschen ver
laten het land, om te Brussel of te
Wiesbaden of te Nice ontslagen te zijn van
de pijniging van vermogensbelasting, ge
meente-inkomsten-belasting en schromelijk
duur leven.
Onze welvaart gaat niet vooruit. Het
actief der nalatenschappen bedroeg in 1888
265 millioen en in 1897 251 millioen
guldens, welke daling slechts onvolledig
te verklaren is uit de influenza-epidemie,
welke de sterfte en dus het cijfer der
nalatenschappen in 1891 en 1892 abnor
maal heeft doen stijgen, natuurlijk ten
nadeele der eerstvolgende jaren.
Sedert het optreden van het Ministerie
Pierson is de waarde der schuldbrieven
ten laste van den Nederlandschen Staat
met verontrustende snelheid omlaag ge
gleden, zoodat de belastingschuldige bij
aanstaande nieuwe leening een vijfde of'
een zesde meer rente zal moeten betalen
dan vijf jaar geleden.
Het ergste is nog dat openlijk het voor
deel wordt uiteengezet van een aansluiting
bij Duitschland in den vorm van een
Tolverbond en zelfs van een offensief en
defensief verbond, zooals in het Utrechtse/ie
Dagblad van 29 October jl., en dat zij die
het staatkundige gevaar terecht daarvan
inzien, geen ander argument weten in het
veld te brengen dan te zeggen, dat die
discussie nu maar uit moet zijn, zooals
Het Vaderland heeft gedaan., of er zich
met een grap van af maken, zooals elders
is geschied.
Dit alles zijn slechte verschijnselen. Er
is een steekje los in het beleid van ons
Vaderland, en het is niet eens zoo heel
zeker, dat Belgiëheden ten dage nog
dezelfde gezindheid heeft, welke het eenige
jaren geleden herhaaldelijk met nadruk
aan den dag legde, om met Nederland
een Tolverbond aan te gaan.
Gij zult zeggen, dit zijn slechte argu
menten voor een aan te gaan verbond.
Als wij zoo iets willen stichten, moeten
wij liever onze sterke kanten en niet onze
zwakheden toonen. Iemand die een meisje
ten huwelijk wil vragen, maakt zijn haar
op, en trekt zijn beste kleederen aan. Ja
zeker, maar het helpt niet veel, al zouden
wij onze zwakheden willen verbergen, zij
liggen open voor ieders oog, en zullen nog
hoe langer hoe meer in het oog springen,
omdat zij onvermijdelijk hoe langer hoe
grooter worden.
Wij kunnen kiezen.
Of wel in de tegenwoordige richting
doorgaan, alle jaren meer vergen van de
zes accijnsplichtige artikelen, gedistilleerd,
wijn, bier, suiker, geslacht en zout, en alle
andere verbruiksartikelen nagenoeg vrij
laten binnen komen, waardoor millioenen
schats aan arbeidsloon ieder jaar onzen
werklieden ontgaan ten behoeve van liet
buitenland, waardoor het aantal
behoeftigen ten onzent steeds klimt, en waardoor
De Mste pnüelw m Catoeras.
DOOK
BRET HARTE.
III.
Ruggelings sloop hij de deur uit op zijn
gewoiie manier, eu stapte rechtstreeks op bet
kantoor toe waar (zooals hij later bekende) hij
het, in een onbewaakt oogenblik tegen klinkende
munt had ingewisseld. Maar Johnny's
hieroglypben stonden er op gegrift, en de zaak lekte
uit, koe, wist niemand. Dit had twee dingen te
gevolge, waarvan Joknny niet gedroomd had :
Zijne moeder was voortaan zijn medeplichtige;
en, hij had een vriend gevonden. Jake Stielitzer,
een, der gouddelvers, had openlijk verklaard dat
Burnt Spring Johnny «-gemeen" behandelde !
Dat, als men werkelijk geloofde dat de knaap
het goud gestolen had, ieder beter zijn eigen
yClaim" moest bewaken, maar den knaap met
rust laten. Dat, 't niets anders was dan een
voorwendsel om hem te bespieden, en een middel
om achter zijn geheim te komen. Had hij niet
even goed recht op een claim als zij op de
hunne ! Dit alles sterk gekruid door een over
vloed van krachtige uitdrukkingen, en
gerugsteund door een groote vaardigheid op de revol
ver, waardoor hij zijne meening algemeen wist
te doen eerbiedigen.
»Daar zit 'm de kneep, Johnny," placht
Jake te zeggen, terwijl hij zijn zware snor op
streek; //ze willen alleen maar weten waar je
schat ligt en pas op dat je 't hun niet zegt!
Houd ze maar in onzekerheid tot hun gal over
loopt, dat zal ze wel kalmeeren. Weet je vader
er van ?"
Neen," zei Johnny.
fEn je moeder ook niet r"
wij onwillekeurig gedrongen worden onze
onafhankelijkheid prijs te geven, door ons
te werpen in de armen van Duitschland,
dat ons met dat doel hoe langer hoe meer
op water en brood zet.
Of wel de zes accijnsplichtige artikelen
ontheffen overeenkomstig den Belgischen
grondslag, en dan met Belgiëeen gemeen
schappelijk tarief van rechten maken, dat
hooger zal zijn dan ons tegenwoordig tarief,
maar toch altijd lager dan het Duitsche
en het Fransche tarief, zoodoende de
douanegrens tusschen Belgiëen Nederland
uitwisschen, Limburg en Staats-Vlaande
ren verlossen uit hun benarden toestand,
een dag sparen in den leveringstijd van
alle goederen gewisseld tusschen Nederland
en België, elkaar steunen in onze
wederzijdsche verhouding tot de groote
nabuurstaten, zoodoende in de toekomst ons beider
nationale vrijheid waarborgen.
Men wege deze beide stelsels nauwkeu
rig tegenover elkaar Wij zoeken te ver
geefs, wat bij ons in een Douane-Verbond
met Belgiëte verliezen is, maar wij zien
heel duidelijk wat onschatbare voordeelen
er bij te winnen zijn. Wij komen op een
krachtig standpunt tegenover de andere
natiën, om te onderhandelen voor de toe
lating van ons beider natuurlijke en
industriëele voortbrengselen. Wij worden beiden
bestand tegen de mogelijkheid van een
Tolverbond met het veel grootere en snel
zich ontwikkelende Duitschland.
Wat in vraagstukken als het onder
havige het zwaarste weegt, en het moeilijkst
te bestrijden valt, zijn de argumenten van
het vooroordeel. Men zegt: »de beide
natiën houden niet van elkaar, het karakter
loopt te veel uiteen '; Het feit is over
dreven, maar aangenomen dat zulks in
zijn geheel waar is, wat dost er dat toe ?
Is een Tolverbond niet een handelszaak,
j een mariage de raison ? Zal eenig koopman
l terugtreden een voordeelige
handelstransj aktie te sluiten, omdat de man met wien
j hij te doen rnoet hebben, een andere kleur
i van jas draagt dan de zijne, of op een
l ander uur wakker wordt en zich te ruste
! begeeft dan hij gewoon is te doen? Weet
j wel dat die verwijdering van karakter hoe
langer hoe grooter lijkt, naar mate wij
verder van elkaar af blijven staan. Wie
in staatkunde zich laat leiden door haat
j of vriendschap, door iets anders dan be
langen, is een verloren man.
Ziehier dus de slotsom dezer beschou
wingen. De Nederlandsche Regeering
noodige die van Belgiëuit een gemengde
i Commissie te benoemen, om de
uitvoerj baarheid te onderzoeken van het stichten
! van een Tolverbond. Als de Nederlandsche
i Regeering dat doet, verbindt zij zich tot
niets, maar dan heeft zij ten minste haar
verantwoordelijkheid gedekt tegenover de
vraag, welke zich altijd luider en met meer
kracht aan de Nederlanders zal opdringen,
om een Tolverbond te sluiten met Duitsch
land, wat het begin van het einde zou zijn
voor Belgiëzoowel als voor Nederland.
Hilversum, 7 Nov. A. L. H. OBREEN.
jMmiiiuiiiiiiiiiiiitmiiiHiiiiiiiiiiiii'iiiiiiiiHiiiiiiiniiiiHiiiiiium
Neen."
Jake begon eens te Muiten. Dus weet jij
't heel alleen r"
Jolinuy knikte uit alle macht, en zijne bruine
oogen glinsterden.
//'t Is een heele vracht, om verborgen te
houdeu in zoo'n klein holletje als 't jouwe,
Johnny. Me dunkt je moet, je voelen ala of 't,
daar winnen prop vol is niet waar? Mout
je 't voor jezelf hou Hen'r"
't Moet" zei Johiiny met iets dat, naar
een zucht geieek.
Jake nam hem aandachtig op.
//Kijk eens hier, Johnny," zei hij, als j<;
uu eens behoefte gevoelde het aan iemand TI:
zeggen iemand die een waar vriend voor ie
is mij, bijvoorbeeld '!"
Langzaam trok Johnny zijn kleine hand vol
sproeten en wraUeii, die tot dusver vertrouwelijk
i 11 Jake's hand gerust had, weg, en verwijderde
zich zachtjes, zouder een woord te spreken.
Jake barstte in luid lachen uit.
»Best, opperbest! Johnny, in'n jongen,"
zei hij, hem goedkeurend op den rug kloppend,
«mondje dicht als je 't verkiest! maar komt er
soms de een of ander om 't je lastig temaken,
stuur hem maar naar mij toe, ik zal 'm z'n
portie wel geven j"
Jake hield woord, en drong zich ook verder
niet in Johnny's vertrouwen. Ka deze samen
spraak, de eerste en laatste die ze hielden,
deed zich zijn machtige bescherming zoo sterk
gevoelen, dat iedere openlijke kritiek over Johnny
verstomde, en zijn gangen alleen nog maar op
kiesche, bedekte wijze werden nagegaan. Ik
geloof niet dat dit het kind onaangenaam aan
deed; 't zou ook onnatuurlijk zijn geweest als
hij niet somwijlen zieb gestreeld had gevoeld
door de geheimzinnige aantrekkingskracht die
hij over zijne medeschepselen scheen uit, te
oefenen. Zelfs bij 't zoeken naar boschbesseu
kou hij er zeker van zijn een behulpzame hand
te vinden die zich aanbood hem te vergezellen;
zette hij knippen voor eekhorens, of was hij
aan 't opsporen van wilde bijennest.en, meestal
ontmoette hij een vriendelijk gelaat dat hem
Scciaiz
De Ongevallenwet in net Parlement,
i Eejie LSloemle.iinr/.
Napleiten baat niet. Het bekende
«amen, dement-Kuyper" op het wetsontwerp «tot
j verzekering van werklieden tegen de
gelj (lelijke gevolgen van ongevallen in bepaalde
j bedrijven" is op den eersten dezer maand
j met (j2 tegen 32 stemmen verworpen en het
i heeft dus geen zin om over dat amendement
| xf-lf' thans nog eens in uitvoerige
beschoui wingen te treden.
! In vroegere artikelen heb ik reeds
ge| legenheid gehad te wijzen op de bezwaren.
! welke door tal van nederlandsche
indu; strieden tegen het wetsontwerp, waarover
i
j pMiiiiiNiiiiifiiiiiiiHiiiimtmiiiiiiHinniiiiiiHiiiiiiimitiiiiiHiii
de Kamerdebatten thans, sedert den 24en
October, in vollen gang zijn, zijn ingebracht.
Het ia voldoende oekend, dat de daarover
bij de Tweede Kamer ingekomen adressen
een zér respectabel aantal vormen, het
welk slechts door dat der tegen het
leerplichtontwerp ingediende stukken wordt
overtroffen. De op de wet betrekking heb
bende «Bijlagen" der «Handelingen" vor
men reeds nu een aanzienlijk dossier, dat
zonder twijfel nog niet voor immer gesloten
is. Het aantal amendementen althans wordt
bijna dagelijks vermeerderd.
Doch ook de «Handelingen" zelve, dus
"de verslagen der over dit
regeeringsproduct gevoerde Kamerdebatten, vormen
reeds een eerbiedwekkende hoeveelheid
lectuur voor hem, die den lust en de op
gewektheid bezit, en een schrikwekkende
voor wien het plicht is, dien geheelen sta
pel papier door te lezen.
De sluizen der welsprekendheid zijn
weder wijd opengezet en in uitvoerige
betoogen tracht een groot deel onzer ver
tegenwoordigers de straks vóór of tegen
het ontwerp uit te brengen stem te
motiveeren.
De debatten over dit ongevallen-wetsont
werp (welks titel den voorzitter aanleiding
gaf tot eene woordspeling eene «aardig
heid ', zou ik bijna zeggen, indien dat niet wat
oneerbiedig klonk tegenover den eminenten
voorzitter van onze Tweede Kamer toen
hij tot den heer Schaepman zeide: »het
komt mij voor dat de geachte afgevaardigde
casus-positiën stelt, ik zou haast zeggen,
ongevallen voorziet bij de behandeling van
dit wetsontwerp") werden geopend door den
jongsten, socialistischen afgevaardigde, den
heer Schaper, die het blijkuaar noodig
achtte, deze daad te motiveeren, en daarom
zijne rede aanving met deze woorden :
»"Wanneer men mij zou willen vragen, waaraan ik
de bevoegdheid ontleen, om over dit zoo belangrijke
wetsontwerp bet eerst het woord te voeren, dan meen
ik ten minste dit te kunnen aanvoeren, dat ik wel
licht de eeuiii'üin deze Kamer ben, die aan den lijve
heeft ouden ouden, wat het ze_pgcn wil, boven van
CVD linis naai' beneden te storten, terwijl hij werk
zaam was in loondienst bij anderen, en als kostwinner
van een gezin naar huis te wor.len gestuurd met eeu
schadeloosstelling van ei'/> ku'ariji' in het geheel."
Inderdaad indien er reden was tot
motiveering van het optreden vanden heer
Schaper als inleider der debatten, zoo werd
deze door die woorden van den voormaligen
verversknecht ruimschoots gevonden, en
het is te hopen, dat, vele zijner tegenwoordige
collega's, mede-volksvertegenwoordigers, die
woorden niet alleen als «verontschuldiging"
voor zijn daad zullen hebben aangehoord,
doch ze zich tevens in het oor zullen hebben
geknoopt, om voortdurend aan de noodzake
lijkheid der totstandkoming eener wettelijke
ongevallen-verzekering te worden herinnerd.
Jammer slechts voor den liter Schaper,
dat hij ook in het verdere gedeelte zijner
rede zijne bevoegdheid niet beter verde
digde: in het jongste nummer van de
Ileivjelo'sche Fahricksbode althans wordt hem
door de firma Gebrs. Stork & Co. op spot
tende wijze de les gelezen over de absoluut
onjuiste mededeelingen, door den heer
Schaper in de Kamer omtrent de instel
lingen dezer fabriek verkondigd; mede
deelingen, welke de afgevaardigde van
Veendam beweerd had op eeneu Zondag
te, Hengelo in eene vergadering van »De
Kern" (d. i. de officieele vertegenwoordiging
van het personeel) dier fabriek te hebben
ontvangen. Die vergadering heeft echter
niet plaats gehad, en de gegevens van den
«Hengelo-reiziger" bleken dan ook in het
algemeen valsch te zijn. De Ilcnyelo'sclie
Fabrickfibode meent derhalve, dat de heer
Schaper zich door een groepje jonge werk
lieden, die zich voor »de Kern" hebben
uitgegeven, heeft laten beetnemen!
Beter trof' de heer van Kol den spijker op
den kop, toen hij de llegeering verweet, dat
het aangeboden wetsontwerp deze grove
oiibiliijkheid bevat, dat het aan een werk
man, die een stuk lood op het hoofd krijgt,
wel een schadeloosstelling toekent, maar
,, . . . een r.nder beeft iu ioodivitl'abrieken bet
loodgift laiUi'zami rhand iu zijn bloed opgenomen, dat
daarmede hersenen, levrr en nieren drenkte ; /ijn
spieren zijn verlamd, zijn zintuigen verdoofd, zijn
hersenen gekrenkt, kramp 'H martelen hem. docK geen
slenn wordt hem verleend, in een maehineiabriek
wordt een werkman door een stuk ij/er venvond, en
eene rente is /ijn deel; doek als in de/,eiide fabriek"
bet i.i/ervijlsrl zijn Innnen aantast, \\onll bij aan zijn
h,t overgelaten. Wat plotseling, door eeu toeval
geop
gadesloeg. Ook kwam 't voor dat zelfs goud
zoekers hem staande hielden met een: Wel,
j Johiiuy! zeg jij ons eens, als een brave,
bijdei hando jonircn, waar zou jij ons aanraden te
delven r" liet, spijt me te moeten zeg'greu dat
JohiiLv steeds bereid was advies te geven,
l zonder 't, minste uut, evenwel voor deu vrager.
j J'Ja zoo gingen de dagen voorbij. Mr.
Med! liker's terugkomst wrr:i verschoven; de ure van
: vergelding en sn-af scheen nog in 't, verre
ver1 schiet. l)i: 'oraambessm op de heuvcis werden
rijp en verdroogden; de eekhoreutjes hadden
hun voorraad vergaard; 't, gegons der bijen werd
' niut, langer in 't, kreupelhout, vernomen, maar
nog steeds blevf Johmiy in 't, ongestoorde bezit
van /ijn goudkorrels,! ELI toen op zekeren
da-j LCebf'unie het, uai.r de wetten v;::i 't
onverbiddelijke noodlot, dat zijn geheim govaar
liep door het gevlei eu de listen der
alvermogcndo sekse.
| Florry Fraser was Johnny's kleine
speehnak] ker. Waarom hij, die zoo seringen dunk had
j van de scherpzinnigheid en betrouwbaarheid
1 zijner oudere zusjes, ziel) een kind dat, twee
jaar jonger en zoo zeldzaam ongekunsteld was,
tot vertrouwde had uitverkoren, was, evenals
dat andere geheim, hem alleen bekend. Wat zij
[ voor aantrekkelijks in hem vond wekte eveneens
; bevreemding; misschien waren het zijn bruine
' oogen, of zijn wrattem hoc dit, ook zij, ver
genoegd placht ze altijd achter hen: aan te
: huppelen, als eene jonge squaw, zijn boog of
; zijn knippen voor hem dragende, en volmaakt
! tevreden met zijn kennis der bosschen en zijn
| kleinere geheimen te mogen deelen. Want wie
\ Johmiy keude geloofde niet dat, zij zijn groote
j geheim deelde. Dit is echter zeker dat, waar
! ook z'u kapotte stroohoed, waaruit zijn gele
lokken te voorschijn kwamen, iu 't kreupelhout
! opdook, daar kon men Fiorry's netcidoekschen
ilaphoed i u de buurt verwachten. Twee weken
lang hadden ze elkaar niet ontmoet. Een hevige
1 epidemie, gevol<r van onwetendheid,
verwaarlooziug en onsimk'lijkheid, eischte haar slacht
offers in de lagere streken, 1:11 Florry, wier
zuster juist herstellende was van de ziekte, had
tot invaliditeit doemen, trekt de staatsmacht hare
beschermende hand terug."
Deze opmerking zal een ieder als volko
men juist erkennen en het is te hopen, dat
in de aldus door den heer van Kol aange
wezen leemte, al zij 't ook niet in dit
wetsontwerp, zal kunnen worden voorzien.
Minder juist daarentegen zijn eenige
passages uit de rede van een ander afge
vaardigde aan de linkerzijde, den heer
Drucker te achten:
Natuurlijk werden de vele ingediende
adressen met bezwaren tegen het ontwerp
door verschillende sprekers te berde ge
bracht, ook door den heer Drucker; door
dezen echter (en ook door enkele andere
sprekers) op eene wijze, welke voor ver
schillende der adressanten onbillijk moet
worden genoemd.
De heer Drucker waarschuwde er tegen,
het gewicht van de ingezonden adressen
te overschatten.
Het schijnt mij een buitengewoon gewaagde con
clusie", sprak hij daaruit, zooals de heer Bastert
deed, te besluiten, dat deze wet in Nederland alge
meen impopulair zou wezen. Alles bijeen genomen
zijn die adressanteu toeh slechts eeuige Kamers van
Koophandel, niet eens al de voornaamste dier colleges,
eu eenige dozijnen werkplaatsen van de vele tiendui
zenden, die in ons land worden aangetrult'en. IMI,
opmerkelijk verschijnsel, de kleine nijverheid, het
ambacht, het handwerk, worden door slechts eeu
enkele petities vertegenwoordigd.:'
Tegenover die woorden van den leidschen
hoogleeraar, zou de stelling kunnen worden
geplaatst, dat het een buitengewoon ge
waagde conclusie schijnt te zijn, dat de
kleine nijverheid slechts onbeduidend in
de ingezonden bezwaarschriften is verte
genwoordigd. Indien rnen de lange lijst
van adressanten raadpleegt, zal men daarin
menigen kleinen nijverheidsman aantreffen,
te veel zelfs om hier ook slechts een deel
daarvan te noemen. En ook de verschil
lende Kamers van Koophandel, die adres
seerden, zijn geenszins alle tot de groot
industrie te rekenen ; integendeel. Trouwens
dit wordt ook door den heer Drucker zelven
gezegd, waar hij van die Kamers spreekt als
«geenszins alle voornaamste dier colleges".
Maar er is nog eene andere gewichtige
factor, die door prof. Drucker bij de door
hem gesproken woorden over het hoofd
werd gezien, en welks bestaan hij toch zeker
niet zal willen ontkennen. Hoe velen zijn
er niet onder die «kleine nijverheidsmannen",
die den tijd, de noodige ontwikkelingen de
lust missen om van een zóó ingewikkeld
wetsontwerp als het aanhangige kennis te
nemen en het kritisch te bekijken. En
hoevelen zijn er ook, die, zelfs al kunnen
zij het kritisch bekijken, niet in staat zijn,
kritische adressen aan de Kamer in te
zenden. Al dezulken worden inderdaad
door prof. Drucker onder de adressanten
gemist, maar niets geeft hem recht te
vooronderstellen, dat zij daarom zoo
hoogelijk met het ontwerp zijn ingenomen.
Hun tegenkanting zal wellicht eerst komen,
als het te laat is, d. w. z. als het ontwerp
wet geworden is.
lulnsscken rijst bij nader inzien toch eenige
twijfel," sprak prot'. Drueker ook, of niet in de
klacht over te groole kostbaarheid de meeding ver
scholen Hut, dat de uitkeeringeu te hoog zijn."
Hoe de spreker dit uit alle ingekomen
adviezen heeft kunnen distilleeren, is mij
niet recht duidelijk. In ieder geval is het
onjuist. De injlustrieelen althans, die tot
de eersten behooren, die zich tot de Kamer
met bezwaarschriften hebben gewend, de
heeren van Marken en Waller, directeuren
der Nederlandsche Gist- en Spiritusf'abriek
te Delft en de heeren Gebr. Stork,
machinefabrikanten te Hengelo, genieten eene
«sociale reputatie" ten opzichte van hunne
fabrieksinstellingen, welke die veronder
stelling van den heer Drucker onbillijk
maakt.
J\7c/ tegen de hoogte der uitkeeringen heeft
men zich verzet, doch tegen de. o/uwodig
hooge kosten, welke die uitkferingen vol
gens hunne iinancieele ondervinding ver
oorzaken. Bij herhaling is uitvoerig
betoogend aangetoond, dat minstens even
hooge uitkeeringen zouden kunnen worden
verkregen, ~onder dat van de industrie
zóó hooge offers behoefden te worden
geeischt.
En nu kan men het toch niemand kwa
lijk nemen, indien hij zich er tegen verzet,
wanneer hem iets wordt opgedrongen, dat
hij tot veel geringeren prijèzou kunnen
verkrijgen! Duidt men het dan iemand
euvel, wanneer hij liever tien gulden
uit«mieuiiuiKiimiftiiimiiHiiiiiiitMimiiiiiicjiiiimiitimii
haar afzondering moeten deelen. Op zekeren
morgen echter, toen Johnny bezig was een
voorraad hout van den stapel achter bet, huis
binnen te brengen, zag hij, tot, zijn onuitspre
kelijke voldoening dat, een der stijltn van de
palissadi- langs deu weg, door een kleine roode
l>:uu! werd op zij geschoven, en een oogeublik
later had .Florry zich door de nieuwe opening
hecngedrnugcn. Hare ronde koontjes waren wat
verbit, en een rooJ ilanellea lap wa.-, om haar
gevuld halsje gebonden, waardoor de blankheid
d>;r huid uos beter uitkwam.
jlvijk!" riep Jolmiiy met deels werkelijke,
deels g'cvei'a'-dc bewondering, wat is dat,
prachtig !"
»/ieke keel," fluisterde Florry, con poging
doende om een paar moiüge vingertoppen tus
schen den doek en haar kin tu brengen. Ik
mag den tuin niet uit ! mag in de bosschen
iiiel spelen, want ze zullen me snappen ! Kan
niet lang blijven of ze betrappen me uit't, bed!"
Uit bed?" herhaalde Johuny, vol be
wondering, nu 't hem voor 't eerst opviel dat
l'lürry iu baar flauellen uachtjaponiietje was
met bloote voeten en beentjes.
»Ja-a !"
Waarop deze beide allerliefste kleine deug
nieten het uitgierdeu van de pret, eu de hoofdjes
schudden met een voldoening zooals de wereld
zelden ie genieten geeft.
Fluks Trok Johnny kousen eu schoenen uit
en deed ze haastig aau Fiorry's kindervoetjes,
ze voor afvallen behoedend met een stevig touw.
Dit was natuurlijk ceii vreugde te meer.
We kunnen huishoudeutje spelen op die
steenhoop d:ïar," fluisterde Florry.
«Wacht even, tot ik 't hout naar binnen
heb gedragen," zei Johnny. Houd je schuil
tot ik terugkom."
Met een ijver eu spoed als hij nog nooit te
voren had getoond bracht Johnny zijn lading
naar huis. Toen speelden ze//huishoudentje"
geen 50 pas van de woning, niet het zoete be
wustzijn te genieten van de verboden vrucht.
Maar spoedig hadden ze er genoes van. Hun
gebied was te beperkt voor afwisseling.
Robinsou Crusoe in den boom" ging ook niet ; want
uit de ramen t'huis zouden ze te zien zijn.
Johnny was ten einde raad. Florry dwingerig
eu lastig. Toen was het dat hem plotseling
iets inviel, iets dat, hem een l oude rilling door
de leden joeg: Als ik je eens wat, liet, zien,
zou je 't uitt verklappen V" zei hij eensklaps.
Neen."
»Wil je doodvallen als je 't doet ?"
Ja-a !"
;/Heb je geen stuivertje bij je ?"
Neen."
Ook geen griffel ?"
//Neeu."
«Spelden, of iets anders !J Je kunt 't voor
een speld zien."
F'lorry had echter geen enkel van die
ruilmiddelen bij zich, bij kinderen in gebruik, een
voudig omdat z<! geen zak had.
Wel," zei Jolinuy lachend, je kunt 't ook
zien voor eeu kus."
Glimlachend sloeg de kleine hare armpjes om
zijn hals en pakte hem ; daarop kropen ze op
handen en voeten Johnny voorop door
de hooge varens, eu hielden stil bij een diepe
spleet in den bodem half overdekt door struik
gewas.
Uit de diepte kwam tot, hen 't eentonig ge
luid van stroomend water, 't Was de oorsprong
der bron, die een meter of vijftig verder dicht
bij den weg weer te voorschijn kwam, eu uit
liep iu eeu klein meer bekend onder den naam
van Burnt Spring," naar de bruine kleur van
de omringende varens.
Het was deze bron die de boerderij van water
voorzag, en juist om die reden had mr.
Medliker dit plekje voor zijn nederzetting uitge
kozen. Een oogeublik bleef Johnny talmen,
keek voorzichtig om zich heen, en toen daalde
hij af iu de spleet. Daarna strekte hij zijne
armen omhoog, naar Florry, hielp haar afdalen,
en beiden verdwenen ze uit 't gezicht. Toch
steeg vau tijd tot tijd het geluid hunner stem
men op uit de diepte, met 't gemurmel vau
het water, alsof aardgeesten daar beneden
hun vroolijk spel dreven.
(Slot vclyt.J