6 DE AMSTERDAMME RW EEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1170 Koloniale credietinstellingen en cultuurondernemingen in verband met betere productenprijzen. 16 Nov. 23 Nov. Vorstenlanden 62 % 63% Handelsvereniging Amsterdam . 113 116 Intern. Cr. en Handelsv. Rotterd. 73 74 Koloniale Bank Aandeelen . . 48% 52 l/i Barge 62K 64 Gending 6 pCt. Oblit . . .108 109 Javasche Bosch Expl. Maats. . 98 97 Javasche Cultunr-Maatschappy' . 96 98 Kalibagor 61 71 In de groep der scheepvaart-mpy en vragen de pref. aapd. en de 3 pCts. oblig. Zeeland die sinds mijn voricje kroniek, onderscheiden lijk 1% en 1% pCt. terugliepen, op droevige wijze de aandacht. Totnogtoe heeft deze onder neming die aan den kloeken Prins Hendrik doet denken, nog weinig rechtstreeks financieel voordeel aangebracht voor de eigenaars. In tegendeel. In de aanst. algem. vergadering op 29 dezer zal worden voorgesteld om in over eenstemmingmet de werkelijkheid het kapitaal ook op het papier met 50 pCt. te verminde ren, 'k Hoop dat op de bedoelde vergadering zal bl\jken dat de directie, door de voorge stelde wijziging, over voldoende middelen be schikt om het voortbestaan dezer zoo gunstig bekende l\jn te kunnen verzekeren. De petroleum-groep ziet er niet slecht uit, in verband met den prijs van het product. De Dordtsehe, de Amst. Rum., de Hollandsch Rumeensche, Moeara Enim, The Russian en de Schikaieff gingen beduidend vooruit. Voor de Moeara Enim kon de noteering van 166 be reikt worden. Meermalen is in deze rubriek op de Moeara Enim de aandacht gevestigd toen de koers nog beneden 135 pCt. stond. Gaat men nu echter niet wat overdrijven ? Voor de Dordtsche is de benoeming van den heer C. L. M. Lambrechtsen van Rittem onge twijfeld gunstig, omdat hy afdoende waarborg geeft voor bekwaamheid, toewijding en eerlijke behartiging van de belangen der aandeel houders. Op St. Nicolaasdag zal The Russian Petro leum of Liquid. Fuel Cy Ld. algemeene ver gadering houden om vast te stellen de uit keering van een slot-dividend van 12K pCt. Met het reeds betaalde interim-dividend van 7 K pCt. wordt dus 20 pCt. in het geheel voldaan. Bovendien wordt 100 duizend pond in het reservefonds gestort en 70 duizend pond op nieuwe rekening over gebracht. Uit Rumeniëwerd aan de directie van de Rumeensche Petroleum-Mpij bericht, dat met de >Electra" de olielaag is aangeboord. Als reden voor de rijzing van de Schibaieff wordt vermeld het bericht aangaande een sa mensmelting met een groote petroleumonderneming in Batu. De daling der Java petroleum-Mpij-aandeelen zou, volgens de directie, geheel onge motiveerd zijn, daar ze eerstdaags een over eenkomst zal kunnen sluiten die belangrijke voordeelen zal aanbrengen. Ik ben wel benieuwd. Voor de Amerikaansche sporen valt meer winst dan afbrokkeling te constateeren, dank zij den voortgaanden grooten vooruitgang in de ontvangsten. De minder gunstige geldmarkt bemoeilijkte tot nog toe den loop der koersen. De Kansas City Pittsburg & Gulf obligatiën bereikten heden den koers van 72 naar aan leiding van de wijziging in het Philadelphiaplan. Op de wenschelijkheid daarvan heb ik meermalen gewezen. Het New-York comit heeft nu met het Philadelphia- comitéeen overeenkomst getroffen. De vaste zullen ge bracht worden op 785.925 dollars; dit bedrag is 350 duizend dollars lager dan dat der vroeger voorgestelde vaste lasten. De houders der 5 pCts. Ie hypotheek-obligatiën zullen ontvangen 750 dollars in 3 pCt. nieuwe Ie hyp. goud-obligatiën en 500 dollars nieuwe pref. aandeelen alsmede de uitbetaling in geld van de achterstallige coupons van l April 1899. Houders van aandeelen zal, tegen storting van 10 dollars per aandeel, worden uitgekeerd, een nieuw gewoon aandeel en een tiende ge deelte van een nieuw preferent aandeel per elke gestorte tien dollar. Voor de bezitters der Belt.-aandeelen worden 250 dollar, nieuwe preferente en 750 dollar nieuwe gewone aandeelen beschikbaar gesteld. In de reorganisatie worden alle terminals begrepen. Voor elke 5 pCts Oblig. Union Terminal zullen worden uitgekeerd: duizend dollars nieuwe 3 pCts eerste hyp.-oblig. Gulf en 250 dollars preferente aandeelen. Een syndicaat zal drie millieen van de nieuwe obligatiën en drie millioen van de pre ferente aandeelen koopen en tevens de by'storting van 10 dollars per oud aandeel overnemen. Om te kunnen participeeren in de reorga nisatie moeten de stukken voor of op 20 Dec. a.s. ingeleverd worden by het Amsterdamsen Trustee's kantoor of by' de Amsterdamsche Bank. Allengs blijkt duidelijk dat de adviezen van de Groene in zake de veel besproken Gulf, den houders voordeel kunnen bezorgd en voor veel nadeel kunnen behoed hebben. Dat doet my genoegen voor beide partyen. Amst, 23 Nov. '99. D. STIGTER. MimiiiiMiiimiiiiiiiiHiii Cathariiia Beersmans. Het is een weeruoedvolle gedachte dat deze machtige stem voor altijd verstomd, en dit stralend oog gebroken is en het hart voor eeuwig stilstaat dat wij ons voelden tegenkloppen, als de gepassionneerde klanken der zielespraak stroomende waren door de ruimte. Waar de herfstwind den hof teistert en plundert en wij weten dat, onze oogen nimmer meer het voorjaar zullen zien, wat baat het ons daar tot elkander te zeggen: Shed no tear, o, shed no tear. The flower will bloom another year. Het is inderdaad meer dan een gemeenplaats, het is een droeve en verbijsterende waarheid dat de plaats die zij ledig laat, voorshands niet zal worden ingenomen en deze gewisheid verhoogt in niet geringe mate het smartelijke van het verlies. Er is een achtbare hoeveelheid talent aanwezig aan ons tooneel en bij bekwamer leiding zou veel gered en ontwikkeld kunnen worden, wat thans in de algemeene verwildering ondergaat. Maar ook bij de besten onder de jongeren is het een talent van korten adem en kleine afmetingen, geneigd zich te verliezen in subti liteiten en door al de boomen het bosch niet meer te zien. Groot" is, geloof ik, het woord dat vóór en na alles ons op de lippen wordt gelegd waar wij het bijzondere van haar persoonlijkheid willen vasthechten in onze herinnering. Groot was zy' in haar gevoelen en groot in de uiting van dat gevoel, groot in haar willen en groot ook in haar trouw aan het eens gekozen levens doel. Groot waren de aandoeningen die zij wakker liep en groot de verhoudingen van de schepselen harer fantaisie. Groot is ook de zegen geweest, dien zij langer dan het derde eener eeuw met milde hand om zich heeft gestrooid. De wetenschap berekent hoeveel warmte de aarde jaarlijks van de zon erlangt, maar wie zal zeggen hoeveel verheffing van levenslust, hoeveel verhooging van levensgeluk duizenden in den loop der jaren van haar gezegende verschijning is toe gestroomd. Men zegt dat zij wel menigmaal den dood heeft aangeroepen en verlangend uitgezien naar het eind van een duldeloos lijden; het was of deze koninklijke geest niet scheiden kon van het sinds lang gesloopte lichaam. Wat al herin neringen zullen in die lange nachten voor spel der eeuwigheid aan haar verbeelding zijn voorbijgegaan, wat al stemmen uit een ver verleden zal zy in de stilte hebben gehoord l Het lied der kinderjaren in het stille Belgisch stadje zwelt straks aan tot voller, breeder melodie van jong leven en zalige weelde, van lief en leed, van durven en derven, van ontheidsideaal en dit geloof is het verheven rythme van haar leven geweest. Hoe wist zy al wat zy aanraakte te adelen ! Nooit was het alledaagsch of onbeduidend wat zy deed. Nog zie ik haar voor mij als Ella Rentheim in Ibsens Berkman. Als John Gabriel gestorven is, dan zien zy'n vrouw en Ella, de tweelingzusters, elkander aan en half aarzelend, half vragend zegt Gunhild: Nu kunnen wy elkander wel de hand geven over hem heen dien' wy beiden hebben liefgehad". En Ella antwoordt: Ja, dat kunnen wij, wy, twee schimmen, over hem den doode heen". Oaverhankelyk leeft dit moment in myn herinne ring. Er lag een wereld van weemoed in haar stem en een wondere mengeling van geestkracht en berusting in het plechtig handgebaar over den doode heen, dien beiden hadden liefgehad. Toen Savonarola verhoord en gepijnigd was, sprak hy tot zijn rechters: Verwondert u niet, zoo ik u slechts weinig schyn gezegd te heb ben, want myn beweegredenen waren grootsch, maar niet vele in getal". Van menig groot en goed leven is de ge schiedenis in deze weinige woorden vervat. Als moeten en scheiden om ten laatste te stij gen tot het ruischend en bruisend loflied van een dankbare gemeente, alom verspreid en trouw aan haar gedachtenis.... Wy allen die haar gekend hebben, wij weten dat zy de eenvoud in persoon was. Lag niet juist daarin het geheim van de bekoring die te allen tijde van haar uitging? De indruk dien zy op ons allen maakte was zoo diep, omdat zy er zich niet op toelegde een of an deren indruk teweeg te brengen. En als in haar leven was deze superieure eenvoud haar deugd en haar kracht tevens in haar kunst. Zij sprak en bewoog op het tooneel in de mogendheid van een groot en sterk gevoel en alle angstvallige, zelfzuchtige berekening van de mogelijke uitwerking op anderen was haar te eenenmale vreemd; het volmaakte en volschoone beeld dat zij in haar binnenste huisvestte, was haar een heilige werkelijkheid, een heiteres Wissen waarvan haar holdes Können de echo en schaduw was. Ook al heeft zy zichzelve daarvan wellicht nooit nauwkeurig rekenschap gegeven, al zou zy met een meêwarigen glim lach bejegend hebben wie haar een aesthetisch dogma had willen opdringen, zij heeft met hart en ziel geloofd in de realiteit van haar schooneen verterend vuur, als de stormwind die de cederen Libanons zwiept, als de losgebroken stroom die alles meesleept in zyn vaart, is de verzinnelijking van het gemoedsleven de groote hartstocht van haar zelfbewust bestaan geweest. Zij heeft het disputeeren en philosopheeren aan anderen overgelaten, gelijk zij, haar konink lijken weg gaande, al wat klein en nietig was in den naam eener souvereine minachting ter zyde liet liggen. Tallooze malen heeft zij in den loop van haar eervol leven in die hooge, gewijde stemming verkeerd waarin de menschelijke ziel alle pudeur van zich werpt en haar innigste geheimenis niet langer verbergt. De geluiden en visioenen gaan voorbij, maar de herinnering blijft en met haar de dank baarheid die het geheugen is van het hart. Op een somberen Novemberdag is zij ter eeuwige sluimering weggeleid over de grenzen van dit land dat wellieht altijd te eng was voor den breeden vleugelslag van haar ver beelding. Er zullen velen zyn die menigmaal in gedachte ter bedevaart gaan naar dat graf in den vreemde. En nog lang na dezen blijft om haar nagedachtenis een wierookwalm van liefde en veneratie geuren. 23 November 1899. C. F. v. D. HOKST. Mnziefc in ie Hoofflstail, Men zag er zeer vele goede bekenden weder; op de «.Kamermuziek'' in de kleine zaal van het Concertgebouw. Zeer vele goede bekenden, die aan de reeds zoo intieme muziek een nog intiemer karakter geven en waarby' men zich waant te zijn leden eener groote familie. Doch n miste men er; n der uitvoe renden, en wel der allerbesten onder hen ; n van wien men het zich maar niet voorstellen kan, dat hy niet meer tot de onzen behoort, n der nobelste figuren, n der meest individueele artiesten, dien Nederland ooit onder zijn uitvoerende kunstenaars heelt mogen tellen. JOSEPH CRAMER zag men er niet meer ! Van af de oprichting dezer soirees, in de schoone zaal van Felix Meritis, ik geloof in '79, tot aan de laatste soiree in het vorige seizoen, was hy een der persoonlijkheden die aan de soirees hun cachet verleenen. En wie dacht er aan by het afscheid nemen in dit voorjaar, nadat wij elkaar een tot weerzien hadden toegeroepen, wie dacht er aan dat men Cramer daar niet meer zou terugzien ? Doch de dood, de onverbiddelijke, eischt zijne slacht offers en hij kiest ze dikwijls zeer grillig en zoo ook werd Cramer weggerukt van ons op een oogenblik, dat zijn talent op de mid daghoogte was gekomen en dat hij ons nog zoo onnoemelijk veel goeds en sehoons had kunnen bieden ! Wel heb ik reeds indertijd eenige regelen aan zijne nagedachtenis gewijd, doch deze woorden moeten mij uit de pen, nu ik den kamermuziekavond van 18 dezer ga bespreken, bij de hervatting dus van dat ge deelte in ons muziekleven, waarbij Cramer zoo'n groote rol gespeeld heeft. De heer Bram Eldering, een Nederlandseh kunstenaar, die in den vreemde de eer van zijn kunst en land hoog gehouden heeft, was geroepen de ledige plaats in te nemen. Laat ik aanstonds verklaren dat de keuze van Eldering eene alleszins gelukkige bleek te zijn. Groote eenvoud en weldadige rust kenmerken zijn uiterlijk optreden, technische afgerondheid en artistieke voornaamheid, gepaard met groote warmte in den toon en smaak in de voor dracht, deden iedereen dadelijk er van over tuigd zijn, dat men met een waar kunstenaar te doen heeft. Met het piano-trio in F. van Sehumann (op 80) werd de avond geopend. Het kwam mij voor dat de Beehstein-vleugel, hoe mooi ook van toon, te groot was voor de zaal, maar vooral ook voor de beide strijkinstrumenten, die daardoor eenigszins werden verdrukt; ware dat anders geweest dan zou dit mooie opus van Sehumann een onverdeeld genot hebben opgeleverd, want de elasticiteit in de beweging en de gloed in de uitvoering waren recht verkwikkend. De Kreutzer-sonate van Beethoven gaf den heer Eldering meer gelegenheid zijne per soonlijkheid te documenteeren. En... met n. slag wist hij de harten der aanwezenden te veroveren. Cramer's erfdeel is gekomen in de handen van een kunstenaar zijner waardig! Hij, die zóó de heerlijke j variatiën (in het tweede deel der sonate) j weet weer te geven is een uitverkorene! En Röntgen nu, wy' allen waardeeren i' hem reeds lang! Juist in de kamermuziek ! en speciaal in de kunst van Beethoven, 1 Sehumann, Brahms is hij in zijn kracht. Als ik cne bedenking heb tegen de voordracht : der sonate, dan zou ik in het finale meer rust, een minder agitato-tempo gewenscht hebben. Met het wonderschoone g-mol! pianoquartet op. 25 van Brahms werd de avond besloten. ? Inderdaad een heerlijk slot! Ieder zal hierbij wel, en niet het minst in het derde deel, het Andante, een overgrooten indruk gekregen hebben. Hierin hinderde mij de sterke klank ; van den vleugel minder, dan bij de werken l van Sehumann en Beethoven. De heeren Mossel en Hofmeester hernamen hunne plaatsen onder de uitvoerenden en ! vormden met hunne collega's do onderdeelen j van het schoon geheel, hetwelk wij nog lang j en ounversehrt" in ons midden hopen te be houden. j larold Bauer behoort tot die kunstenaars die hier thuis zijn. Hij heeft zich zijn publiek veroverd en hij kent dit publiek, terwijl ook '? het publiek weet wat het van hem mag verI wachten. ! Als nu Bauer hier is, dan behoort men hem zijne opwachting te maken. Daar heeft hij recht op. Zoo deed ik dan ook Maandag 1.1. en werd opnieuw getroffen door zijn mooie manier van pianospelen. Bauer speelde ditmaal Baeh, Beethoven (op. 111) Chopin, Brahms, Schubert, Liszt; Voorts Woensdag nog Schamann (g-moll sonate op 22) Paganini-variatiën van Brahms, enz. Zal ik nu nog zeggen Bauer speelde dit maal Chopin bijzonder mooi, of Schubert zeer fijn en teeder V Wij weten allen hoe Bauer speelt; laat ik dus liever zeggen dat de pianist Maandag zijn goeden avond had en dat de legende van Liszt (St. Francois marchant sur les flots) my toescheen bijzonder goed geslaagd te zyn, door de orchestrale effecten die hy aan den Beehstein-vleugel wist te ontlokken. De Oratorium-Vereeniging had voor hare eerste uitvoering hare keuze bepaald op Haydn's ?Schepping." Met het oog op het karakter der Vereeniging, zeker een goede keuze! Want men mag aannemen dat vader Haydn's eenvoudige muze gemakkelijk den weg zal gevonden hebben naar de harten van hen, voor wie de uitvoe ringen der Oratorium-Vereeniging bedoeld zyn. De muziekkenner ziet hier en daar nog al eens het «pruikje" te voorschijn komen van den goeden ouden man ; maar kom het staat hem goed ; wij zien (hooren) hem er nog graag mede, vooral wanneer het hem zoo goed gezet wordt, als door de dames en heeren van het koor geschiedde. Zy zongen namelijk heel mooi met schoonen klank, vooral de dames. Het koor kan natuurlyk niet helpen dat de groote zaal van het Paleis voor Volksvlyt zóó groot is, dat men niet een indruk kreeg naar gelang van het aantal koor-leden. Amsterdam is in acoustisch opzicht nu eenmaal niet zoo gelukkig bedeeld met zyne concertzalen. Het orchest van het Concertgebouw begeleidde buitengewoon mooi. Een waar genot voor het oor! De solisten, mevrouw Oldenboom en de heeren Dyker en Spoel gaven veel relief aan hunne soli. De klare, heldere stem van mevr. Oldenboom klonk, vooral in de hoogte, als die van een echt zangvogelken. Met hare phraseering ben ik het niet altijd eens! Echter, zangvogeltjes phraseeren op hunne eigene wyze en daar valt niet veel tegen in te brengen! De heeren Dyker tn Spoel zongen vooral met duidelijke uitspraak en goede zeggingskracht. Den heer Dyker nog een afzonderlijk woord van lof voor zy'n mooi mezza voce op de woorden: »Met zachten tred" enz. De heer Tierie dirigeerde het geheel op echt muzikale wijze; hy zal dunkt me tevreden zyn geweest over den uitslag. Enkele uitvoeringen in den loop dezer week moest ik wegens gemis aan tijd verzuimen. Ik wil echter niet onvermeld laten dat me vrouw Melba in de Fransche opera uit den Haag, tweemaal hier is opgetreden als Lucie in Donizetti's werk en als Marguérite in Gounod's Faust. Het genre waarin mevrouw Melba uitblinkt is dat der coloratuur en zij is eene der waardigste vertegenwoordigsters van dit genre. Opmerking verdient het, dat het optreden van zulke personen in den regel meer tot doel heeft, zelf te schitteren en hun Asterren"-licht te laten schijnen, dan heiwerk waarin zy optreden te releveeren. Trouwens meestal zijn die coloratuur-passages, ja zelfs geheele opera's expresselyk voor zulke zange ressen geschreven. Men kan er vrede mede hebben, wanneer een ster van de eerste grootte, gely'k Melba, ons er op vergast. ANT. AVEHKAMP. Komische Voordrachten. Door de Zangvereeniging »de Lauwerkrans" te Maastricht is een internationale wedstrijd in komische voordrachten uitgeschreven, welke zal plaats hebben op Zondag 11 Februari 1900, in de Stads-Concertzaal aldaar. Aan dezen wedstrijd kan door 15 personen deel genomen worden, welke ieder n nummer moeten voor dragen, uit een sprekend en een zingend ge deelte bestaande, in de Nederlandsche of Vlaamsche talen. Goudeket & Co., Rokin 50, Amsterdam, exposeeren deze week: C. Koppenol, Boerderij, schilderij. wnininiHiiiiHii iiiiiimiiiimtimiiiMiiiiiiiiiiitiiiiiiii BOEKAANKONDIGING. Onfler Neerlanfls Vlag," Het prospectus is verschenen van het ge denkboek «Onder Neerland's Vlag", album ter herdenking van het vijf-en-twintigjarig bestaan van den Nederlandschen Militairen Bond, met welwillende medewerking van Nederlandsche schrijvers en kunstenaars. Pry's in prachtigen stempelband, ontworpen door Lion Cachet, ? G.90. Uitgegeven ten voordeele van den Nederlandschen Militairen Bond. Uitgave van Van Holkema & Warendorf te Amsterdam. »0nder Neerlard's Vlag" is een fraai prachtwerk in groot kwarto formaat. De titel en de voorrede van het hoofdbestuur in 8 pagina's ontworpen door C. A. Lion Cachet, zijn uit gevoerd in keurigen chromodruk. De schilders : Jozef Israëls, H. W. Mesdag, P. de Josselin de Jong, J. H. Toorop, G. H. Breitner, J. H. Weissenbruch, Geo Poggenbeek, Louis Apol, J. Hoynck van Papendrecht, David Oyens, O. Eerelman, mevr. Wuytiers, mej. Hovy, G B. Hooysr e. a. stonden voor deze uitgave aqua rellen en teekeningen af, die zeer zorgvuldig gereproduceerd zijn. De volgende gedichten: Kthel Ashton, In Praise ot' Amsterdam. Nicolaas Beets, Moed. E. Laurillard. Te huis. Ds. H. Pierson, Gedicht. Dr. Schaepman, Een Lied van Recht, zijn eveneens ver sierd door C. A. Lion Cachet. Van de Neder landsche toonkunstenaars komen de volgende oorspronkelijke compositiën voor : Richard Hol, Lentelied. Catharina van Hennes, Ons Neerland. Bernhard Zweers, Volkslied. Inhoud van hot proza : Kol. F. de Bas, Geen tehuis. Met tal van illustraties. Dr. H. Bavinck, Eer. F. H. Boogaard, Roepstem, geïllustreerd door Wilrn. Steelink. Dr. A. W. Bronsveld, Een veteraan. Dr. L. A. J. Burgersdijk, Op den dood. Elisalietb, Uit 't kinderleven. F. A. Buis, Een extract-strafregister. Prof. J. II. Gunning, Bijdrage. Dr. A. J. Th. Jonker, Liederen in don vreemde. M. W. Maclaine Pont, Toch een koning. Johanna W. A. Naber, Letizia Ramolino. F. van Rijsens, Neerlands vlag in het Friesche land. H. Smissaert, Vive l'armée. Dr. J. Th. de Visser, De soldaat in dienst der wet. NIEUWE UITGAVEN. De uitgever W. de Haan te Utrecht zorgde evenals vorige jaren voor een flinke collectie nieuwe en fraai uitgevoerde prentenboeken (de meeste met tekst van Chr. Doorman en uitgevoerd op de bekende ateliers van Nister te Neurenberg) en keurige kalenders. Voor hen, die meer van deze uitgave wil, dan hier onder staande opsomming kan verschaiïen, stelt de firma de Haan op aanvraag een ge llustreerden catalogus gratis beschikbaar. Prentenboeken : Christine Doorman, »Sindbad de Zeeman". Christine Doorman, »Aladin en de Wonderlamp". Christine Doorman, »AH-Baba en de veertig roovers". Beata, «Trompetter Kukeleku"." Voor Peuzels en Kleuters. Het Boek der Groote Dieren. Christine Doorman, »Uit de blauwe lucht en de Groene Wei", gecartonneerd. Christine Doorman, »Kijkjes over den muur", gecarton neerd. Joh. Wilh. Tadema, »Madeliefjes", versjes met illustraties. Kalenders: Lentebladen, keurige kalender voor 1900. Onze Trjdgenooten. Maleia, Scheurkalender in 4 talen. Het Bloemenjaar. Kalender-vloeiboek voor 1900. Teékenonderwys in gevaar ? door G. W. KNAP. Amsterdam, W. Versluys. MITA KREMNITZ. Uit het Land der Dumbovitza. 3 deeltjes. Volksuitgave. (Carmen Sylvaserie, deel 10?12). Amsterdam, L. J. Veen. Sprookjes van H C. ANDERSEN. Wereld uitgave, geïllustreerd door HANS TEGNER, uit het Deensch vertaald door M. VAN EEDEN VAN VLOTEN. Amsterdam, Scheltema & Holkema's Boekhandel. Leiden?Zuid-Afrika Album. Leiden,Eduard IJdo. Houd je dapper ! Woorden van X. Muziek van IJ. Uitgegeven ten voordeele van de Zuid-Afrikaansche Vereeniging. Groningen. Electrische drukkerij. Samen bergopwaarts, door JOHANNA VAN WOUDE. Amsterdam, L. J. Veen. Speetatoriale vertoogen, van dr. L. KNAPPERT. Haarlem, H. D. Tjeenk Willink. Octo, door ESJEE. Haarlem, H. D. Tjeenk Willink. Op Rozenhof, door BEBTHA CLEMENT. Een verhaal voor jonge meisjes. Uit het Hoogduitsch door MARIE J. Utrecht, W. de Haan. Verzen, van JEANNETTE NIJHUIS. Utrecht, H. Honig. Uit Amsterdams verleden, door L. C. T. BIGOT. Hoofd eener school te Amsterdam. Met platen en plattegrond. Amsterdam, H. J. W. Becht. De Boeren, gedicht van NICOLAAS BEETS, met muziek van L. DOORTMONT, organist te Amsterdam. Amsterdam, W. Kirchner. THÉRÈSE HOVEN. Vóór alles Vrouw. Tweede goedkoope druk. Amsterdam, L. J. Veen. E. J. BLEKKINK. De Deserteurs van 1812. Geïllustreerd door C. KOPPENOL. Amsterdam, H. J. W. Becht. Set gezonken Goudschip »de Admiraal de Ruyter", naar het Duitsch van HAK s VON ZOBELTITZ, vertaling door H. BEKTRAXD. Een lijvig jongensboek met platen. Amsterdam, H. J. W. Becht. WILLIAM BLACK. De Macdonalds van Riswaig. Een roman in 2 deelen, uit het Engelsen vertaald door ETTA en ELLEN. Amersfoort, G. J. Slothouwer. MATHILDA MALLING. Dona Isabella. Een in 2 deelen, uit het Zweedsch vertaald. Leiden, A. H. Adriani. Langs Omwegen, door VEHA (No. 119 van van Warendorfs Novellen-Bibliotheek). Am sterdam, van Holkema & Warendorf. Catalogus No. 7 1899 van een collectie oude en nieuwe boeken, voorhanden in het magazijn der firma Scheltema & Holkema's Boekhandel, Amsterdam. Inhoud van Tijdschriften. Eigen Haard, No. 47 : De Stoomtram, door Gerard van Bekeren. De Zuster-Republieken in Zuid-Afrika, door J. A. Wormser, met af b., VI. 1900 of 1901 ? naar het Duitsch van Richard Nathanson. Catharina Beersmans f, door Mr. J. Kalff Jr., met portret en afb. Een Nederlandseh student in de achttiende eeuw, door Mr. G. H. Betz. (Slot). Eén uitvelen, door Th. J. A. Hilgers, met portret. Feuilleton. Taal en Letteren, 15 Nov.: Dr. R. A. Kollewijn, Voorwerpen. P. H. M., Verrekken. B. H., Kleinigheden uit de spraakleer. VII. Wat fonetiek. Jacob Ek Jzn., Aanteke ningen op: sEllen, een Lied van Smart". Volkslied en Kunstlied. Boekaankondiging. & IIIIIIIIIHHIIIIIIIIltllllllllllllllMIIIIIIHHIIIimitllllllllllllllllHIMM b<m. c/ng&zcn BernnlflE, Men maakt er my opmerkzaam op, dat dr. W. Zuidema my in de Amsterdammer van 5 November interpelleert en het vermoeden uit spreekt, dat ik niet weet dat Bernulfus paus Gregorius VII in den ban heeft gedaan. Ik antwoord oprecht: »nooit van gehoord". Ik voeg erby dat, nu ik het van dr. Zuidema hoor, ik het al is deze zegsman ook een ex-archivaris toch niet geloof, om de een voudige reden dat Bernulfus al zoowat twintig jaren dood was, toen Gregorius paus werd. Hoe kan een gezond brein dat alles rijmen ? Ik voeg erbij dat Bernulfus nooit een paus hoe ook genaamd in den ban gedaan heeft, zoodat er uit dien hoofde geen troost is voor de kippevellijders die zijn afbeelding aan het Museum zien staan. 17 Nov. '99. VICTOR DE STUERS. * * Dat Bernulf uit zy'n graf zou gekomen zijn om het nationale concilie te Worms, 1076, waar Gregorius VII in den ban gedaan werd, bij te wonen, mag op zich zelf den heer de Steurs niet onmogelijk schijnen; want volgens de overlevering zijner kerk zy'n er eens drie bisschoppen uit hunne graven gekomen om de 3G5, die de keizer op een concilie bijeen weiischte te zien, voltallig te maken. Maar in ernst gesproken: ieder ander dan hij zou terstond hebben begrepen, dat «Gregorius VII" een drukfout is voor »Gregorius VI". De heeren de Bont en Kalff hebben dit blijkbaar wel begrepen; anders toch zouden ze mij terstond op nieuw hebben aangevallen. Immers, ik mag niet aannemen, dat zij de regeeringsjaren van Beinulf, dien zij zoo hoog vereeren, of van den (uit hun oogpunt beschouwd) grootsten paus niet zouden kennen. Ter zake: Tijdens keizer Hendrik III waren er twee pausen tegelijk: Silvestsr III en Benedictus IX; een van hen (wie, is niet zeker) verkocht zijn pausschap aan Giovanni Gradiani, die zich nu paus Gregorius VI noemde. Maar toen kwam Hendrik tusschenbeiden: alle drie werden afgezet (waarin de ban opgesloten ligt); Suidger van Bamberg (Tiïemens II) in hun plaats ge kozen; en den keizer voortaan een beslissende stem bij de verkiezing toegekend (van een door den H. Geest bezield kardinalen-college wist men nog niet te spreken). Dit gebeurde op de synoden te Sutri en te Rome, 20 en 23 Dec. 1046. Bernulf was toen nog in leven, daar hij 1054 is overleden. De heer Zeydner bedoelt nu blijkbaar, dat Bernulf aan deze afzetting heeft deelgenomen; zijnen zegsman hiervoor (Moll zwygt) mag de heer de Stuers hom vragen of er zelf naar zoeken. Ik heb wel wat beters te doen. Maar hoe kan een gezond brein rymen, dat de heer de S. mij ex-archivaris noemt, terwijl hij beter dan iemand kan en moet weten, dat ik nooit archivaris ben geweest ? Kent de referendaris bij 't Min. v. Binn. Zaken, afd. K. W., het onderscheid tusschen archi varis en commies-chartermeester niet meer? Du. W. ZUIDEMA.. Zie vervolg ingezonden op pag 8.