Historisch Archief 1877-1940
e.
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. ?
No. 1171
alledaagsche proza-menschen, die we zoovaak
zijn moeten, een verkwikking en een genot.
Middelburg, M. WIBATJT
20 Nov. '99. B. v. BEBLEKOM.
De zeeën moordenaars en andere verhalen,
door J. H. SPEENHOFF, met teekeningen
van den schryver. Haarlem, Erven F.
Bohn. 1899.
Ik kwam uit Wonderland en was bekoord
door Ole Dromeman. Och het was er zo mooi!
En daar grijnsden my 7 lelike koppen tegen;
ik was bijjkbaar by een gekkenhuis aangeland.
Ik deed de deur open en begon rond te zien.
Warempel, 't was zo! Daar had je zeven
mannen, die krankzinnig waren geworden en
zich verbeeldden, dat ze hele streken hadden
uitgemoord, op de afschuwelikste manieren;
een had daarvan een verhaal opgesteld. De
verteller zei aan het slot om hun krankzin
nigheid goed te laten uitkomen:
»Zq groeven forten en grachten, legden
vele eerste ateenen voor banken, kerken, ge
vangenissen, kazernes en stations en Verzochten
daarna hunnne vaderen (sic!) en moederen (sic!)
om cito over te komen. Deze brachten vlaggen
en gedeporteerde misdadigers mee. De vlaggen
hegchen ze aan lange stokken en de gedepor
teerden moesten de overwonnen landen bevolken.
Zij noemden deze daad een kolonisatie, hun
doel het plaatsen van de voorposten der
Christelijke beschaving en het donkere woud
een nederzetting van landverhuizers".
Ik zag hem eens goed in de ogen, want
wat hy mij eerst van die zeven verteld had, j a
dat was gekkenwerk geweest, maar nu, op 't
laatst, zag ik dat de man hatelik wou wezen
en dat hjj aaj dat alles maar verteld had om
te doen zien hoe onkristelik er wel eens by
het kolonizeren te werk gegaan wordt. Het
verschrikkelike gekkenhuis werd gehouden
door 'en meneer die 'en polietieke redevoering
afstak en het bleek 'en poppekast te zy'n met
wel aardige poppetjes.
Nu was ik op m'n openst en wou mij niet
weer laten .foppen. Nu doorzag ik ook dadelik
die onmogelike ry'ke man, die terecht »de ry'kste
man" heet, omdat hy met koffertjes vol
banknoten omsmyt.
Ook die man deed als 'en gek, maar ik zag
de verteller die aan de draadjes trok, en be
greep dit hele pleidooi. Ik vond dat niets
aardig, want ik zou liever eens 'en gek, 'en
echte, bestudeerd hebben, maar nu wist ik het
meteen: de man wou doen aan sosieale kunst,
sosieaal ia de niet gevaarlike betekenis van
het woord, en om nu dadelik alle aandacht te
trekken sloeg hij een poppekast op, waarin
hy de 7 moordenaars, de ry'kste man en derge
lijke monsters liet zien en vechten. Monsters
eerst, maar dan ook misgeboorten als »de
wreedhartige Claesina", zoals er nooit ge
boren zy'n maar die hij zo lelik gemaakt had
van papier maché, net als die »Starrenman".
Maar by deze dacht ik toch even: och de
verteller is na het lezen van Andersen's
sprookjes gaan ly'den aan aanvallen van krank
zinnigheid en dan vertelt hy' sprookjesmotieven
op zijn eigenaardige manier. Dat doet by ook
als hy »de overmoedige kikkert" afdraait voor
z'n publiek. En ik wou van die hele poppekraam
al weglopen, toen ik nog iets hoorde vertellen
en nu in veel verstaanbaarder Nederlands, dat
werkelik op onze taal leek; het was de ge»
schiedenis van «de ruiter en de goede meid."
Ziezo, dacht ik, nu zal ik noch 'en herderspel
zien vertonen. Een ridder in 't harnas te
paard en een maagdelyn dat verliefd op hem
wordt; en dat ging aardig goed, maar toen
moest die ruiter in eens weg, omdat hy
'en eed gezworen had wraak te zullen
gaan nemen op de mensen van dat land
land die hem gehoond hadden, toen hy hun
indertyd had willen uitleggen hoe zy het beste
moesten leven. En och hemel, toen zag ik weer
die man van de sosieale kunst aan de touwtjes
trekken en was de aardigheid er af. Het kon
me eigenlik geen zier meer schelen hoe 't
afliep. Ik wist wel, dat, als alles nu eens naar
de gewone regel ging, die man z'n bommen
(N. B.! Götz v. Bedieningen nihilist, ba !) zou
vergeten of in de sloot gooien en door de
liefde tot de orde geroepen zou worden. Nee,
hoor ! Ik had er nu genoeg van: het is wel
eens aardig naar, 'en poppekast te ky'ken en
Jan en Katry'n met de Duivel te zien vechten,
maar ik wil er niet naar luisteren als ik weet
dat ze teorieën zullen verkondigen over
koloniezeren, over de macht van het geld, over
weet ik wat al. En dan wil ik ze ook horen
spreken in m'n goeie, mooie Hollands en niet
in iets dat ik zou willen noemen
boeketaalin-'t-vierkant met plat-Hollands samen ge
kookt tot smakeloze hutspot.
Haarlem. J. B. SCHEPERS.
Boefc en Tüflsclirifl.
Tweemaandeljjksch Tijdschrift.
Het Tweemaandelijksch opent met een prach
tige schets van Steyn Streuvels, waarin de
legende en realiteit, misschien wat gezocht,
is samengewerkt, sluit met het sonnet van
Verwey, reeds algemeen bekend door »een
stem er naast," in dit blad .van Jac. v. Looy.
In deze afl. is ook een nieuwe dichter,
althans nieuw voor ons, Karel van de Woestyne,
een der jongeren uit Gent, met een fragment
«Interludus", vloeiend van breedwademende
rythmiek. Zoo b.v. deze begin-strofen:
ADONIS.
Deze avond is gelijk een stil-vevliclit paleis,
o wondre vrouw,in 'ttrage schauwen-gaan der hoornen.,.
Ik ben beklemd in vreemden slaap,lioor gaan eu komen
uw stem, o vrouw, als een sussend-zoete wijs
die ik eens hoorde in vadei's tuinen, grijs van peis...
V E N u S.
Adonis, uw effen haren zijn als zacht-neigende bronnen.
Ik weet niet hoe mijn mond uw teer lijf streelen moet...
De avoud is wijd. Ontwadk, en toon den doften gloed
van uwe jonge oogen, goude' als mat gedoofde zonnen.
Ik weet niet hoe mijn hand aw leden streelea zal,
't Is een verblydend verschijnsel, dat de
Vlamingen wat vrijmoediger komen en nu
met zulk goed werk. In litteratuur zijn w|j
n, moeten wjj 't nog meer n worden.
Ary Prins"" voegt weer eenige bladzijden by
»de Heilige Tocht," bladzyden groot van
geweldig-wreede aandoening.
Van Fred. v. Eeden zy'n er zeven drie
voudzangen, waarvan vier met Jezus als
vergelykiog erin; dan van Verwey een lofzang
voor den blinden dichter Penning, met o.m.
deze moment-aandoening:
Hoort, broeders strijden op bestronkte rotsen,
Op weiden onder Afrikaansche zou
Ik zit aan 't strand, hoor de kohorten botsen,
Wenschte of ik helpen kon." "
Van Penning zelf zy'n er een zestal van zy'n
gedichten, gemoedelijk, vol-eenvoudig, en zoo
warm van toon, maar toch wel op den kant van
«Knaap Fridolyn ....
De algemeen-waarde als nationaal-litterair
produkt, met meer eigenaardigs dan 't werk
van Maerland, die' in zy'n hart meer samen
voegde voor de begaafde mannen en vrouwen
van de Dietsche Vorstenhoven dan dichter was
van het voelend leven, toont de heer S.
Koopmans ons de waarde van »Boendale's
Leekenspiegel."
Hier is geschift, zegt hy', wat dood kapitaal
is voor 't geleerde dom en wat van praktisch
nut voor de volks vorming was.
De brochure des heeren P. A. Pynappel
over de zaak Hoogerhuis (eerst in het
HandelTrademark
THEE - E. BRANDSM A.
Trademark
Slaapkamer-Ameublementen
in Pitch pin-, Noten-, Eiken- en Mahoniehout.
WIT GELAKTE MEUBELEN Eng: genre.
Franco levering door geheel Nederland.
Verzekering-Maatschappij HOLDA".
Damrak 74, Amsterdam.
Werkkracht verzeker i n g.
Omvat ZIEKTEN, ONGELUKKEN, ORGANISCHE GEBREKEN.
Iemand verzekerde zich in December '97, kreeg in Juni '98
een oogziekte, waardoor hy' ongeneeslijk blind werd.
167 K AL VERST R A AT 167.
WED. w. VAN DER HULST,
Hofleverancier.
l I T4N: E IS II ft IJ» K COLLECTIE
Luxe en Fantaisie Artikelen. Engelsche en Weener Lederwaren.
Struisveeren en Fantaisie Waaiers.
167 EALVERSTRAAT, AMSTERDAM.
PHILÏPPONA KETELAAR,
fournisseur de la Cour.
KA I, VERSTRAAT 166, AKSTERftAlI.
GRANDE SPECIALITE POÜR
Trousseaux & Layettes,
Sur demande envoi franco de Devis et de modèles.
Verschenen by' J. M. SCHALEKAMP, Buiksloot, en verkry'gbaar
by alle Boekhandelaren :
IFIb.. ZILOIKIIEIN"
Peintres Hollandais Modernes
Avec 73 Illustrations et 4t facsimiles dans Ie texte et
13 Gravures hors texte
ET UN
Essai de Catalogue descriptif des Eaux-fortes d'Israëls.
de J., M. et W. MARtS et de MA.UVB.
Nouvelle Edition.
KINADRUPPELS van Dr. DE VRIJ,
Het krachtigst werkend middel tegen
Halaria (binnenkoortsen) algemeene
zwakte, bloedarmoede en bleekzucht.
Vraagt overal de Q verzegelde flacons
a ? 1.?, voorzien van nevensstaand
fabrieksmerk. Men lette daarop.
Bjj overmaking van een postwissel a
? 1.15 volgt franco toezending door de
Chemische Fabriek
van H. NANNING, Den Haag
Heden verscheen:
WARENDORF's
{geïllustreerde $amiliekalender voor 1900.
P R IJ S 4 O CENTS.
I.
II.
III.
IV.
INHOUDs
Volledige Kalender met plaats voor Notitiën en Kasboek, Poslgids
Telegraafgids, Feestdagen, Mnuttat'el.
De volgende Novellen en Schetsen:
I. Regeerstertje, novelle door Truida Kok.
II. De Dief van Harold's Castle, een novelle a la Conan Doyle,
door Jan JEeith.
Een A.au«lgenootf door Justus van Maurik.
De boffende Wanbof, door .11. Canter.
Verder een twaalftal groot e, prachtige PLATEN, enz. enz.
Ieder kooper ontvangt tevens G H A. T I S :
o. Een fraai Boekwerk, onmisbaar in iedere huishouding, getiteld:
DE PUACT1SCHE RAADSMAN IN DE HUISHOUDING,
door L A. H. Jockin.
b. Een keurige Portefeuille-Almanak.
Alle drie boeken in keurige gelithographeerde omslagen, ontworpen
door den kunstschilder Vaarsson Morel.
De KALENDER met inbegrip van alle
_ Preniiën, kost sleclu» Veertig Cents. ?
Uitgave van VAN HOLK.Ei.VlA & YVAKülSUOKF te Amsterdam.
Modern dienstmeistje.
Mevrouw: En hoeveel loon heb
je in je vorigen dienst gehad, meisje ?
Dienstmeisje: O foei, mevrouw,
wrj dienstboden, werken tegenwoordig niet
meer voor geld, w\j krijgen honorarium.
Koopt geen
Aniiei'seii's Sprookjes
vóór gij de vertaling van CHR.
DOORMAN, uitgave W. DE HAAN,
Utrecht,hebt gezien. Gebonden ? 1.90
ARTS AND CRAFTS,
den (Haag, (jjneuterdijk.
van pastels van
D. NANNINGA,
met medewerking van andere artisten.
Door Geneesh. algemeen aanbevolen.
Met Eere-Diploma en Goud Bekroonde
PRAEPARATEN VAN
KANARIEVOGEL.S, eerste
en beste adres. L»e edelste
zangers kunt gy' per post naar alle
plaateen in Europa bestellen. Prijs
courant gratis. W. GöNNIKE,
St. Andreasberg i Harz.
CATZ
si rit i
FIJNE
fieona-Olie,
de FIJNSTE
BESTE
de meest krachtige en versterkende KINA-WIJN
tegen zwakte, zoowel by kinderen als volwassenen,
gebrek aan eetlust, slechte spijsvertering, zenuwhoofdpijn, ter verster
king1 na ziekte of kraambed, koorts en hare gevolgen.
QUINA-LAROCHE FERRÜGINEÜX in het bijzonder tegen Bloedgebrek,
Bleekzucht, kwalen van Kritischen leeftijd, enz. Verkry'gbaar in iiacons
a ? 1.90 en ? l . __
Fik"f»l
l_lr\cr
» versterkend, aangenaam van smaak, voor
_ ageys gebruik, vooral voor kinderen, zwakken en
klierachtig'e gestellen zeer aan te bevelen. Als geneeskrachtige drank by
stoornissen der spijsverteringsorganen en diarrhée, ook voor zuigelingen
en kleine kinderen. f rijs p. bus a 'A Kgr. ?1.70, a 1A Kgr. ?0 90, a % Kgr. ?0.50
Chemisch Moll/oiiil/ar Speciaal voor Kindervoeding. In bussen a Yi
zuivere l«c!K!>Ulr\rJ| Kgr y-0-9ü; ^ Kgr. ?0.50, y« Kgr ?0.25.
Pinsroiton ^et ro°ken eener halve Cigarette is voldoende
\jiydl tJlieil ter bestrijding ^an de hevigste aanvallen van
Aslhma etc. In doosjes a ? 0.80 en ? 0.50.
Tamarinrlp Rnnhnnq FRUIT, PTJRAGATIEF, tegen verstopping,
l dllldl IIIUC UUI1UUII5 Aambeien, Migraine, Congesties etc., vooral
ook ala laxans voor kinderen, bewijzen de Tamarinde Bonbons van
KRAEPELIh/N & HOLM belangrijke diensten, daar de vorm voor het kind
begeerlyk en de smaak aangenaam is. Prijs per doosje ? 0.90 en ? 0.50
' Pnelilloe algemeen erkend als het BESTE
v-r dbUllua huismiddel bij Hoest, Verkoud
heid en Keelpijn, het is een slijinoplossend en verzachtend
middel by uitnemendheid, uitsluitend in D flescbjes ver
krijgbaar. Prijs ? O.ÜO per tiesebje.
___ De Preaparaten van KRAEPELIEN & HOLM te Zeist, zijn
allen vooreien van etiqiietten, waarop de naam en handteekening en verkrijg
l)aar bij de meeste Apothekers en Drogisten.
KRAEPELIEN & HOLM, Hofleveranciers, Zeist.
Sunligh
Zooeven verscheen:
DOOB
HELEN MILMAN.
Schrijfster van Nona en Nesta",
BEWERKT DOOR
Mej. C. W. HARTOG.
letja
Plsatjas.
Prys ing. ? 1.75; keurig geb. ? 2.25.
DE ERVEN LOOSJES,
Uitgevers te Haarlem.
Geen beter, solider en goedkooper
adres dan bij
J. ELSENBURC,
N. Z. Voorburgwal 177.
TELEFOON ADRES No. 2699.
Heden verscheen :
Artikelen voor Ziekenverpleging.
Kantour, l'abriek en Hootdmagazgc:
ROHIN 128, o/d Is'ederlandsche Bank.(Telephoon 1884.) JL
THERMOMETERS. f
BAROMETERS. l
Geïllustreerde Catalogus op aanvraag.
^RAAG de Ontbijt-, Sukadekruid- en OemberkoeJi
van B. J. LINDEBOOM & ZONEN,
nde Nederlander",
Prinsengracht 579,
. ,
Venendlng naar alle landen. Yraag
courant GoudM Medaille Amsterd. 189&.
door
P. ROSEGGER.
Schrijver van Het Eeuwige Vuur" en
Het Eeuwige Licht."
Bewerkt door W. ZAALBERG.
Prys gebonden ? 3.25.
Ingenaaid . . 2.9O.
Geheele pijnlooze
verwgdering van Likdoorns.
Voor belanghebbenden aanbevelingen ter
inzage.
Spreekuur iederen werkdag van 9 tot
12 uur en van 2 tot 5 uur.
WILLEM BIJLMER,
PED1ÜRE.
Singel 15 O.
Voor slechts CI2.50.
De Geschiedenis
der Wereld,
aan het volk verhaald door ADOLF
STRECKFÜSS, 7 fraaie groote deelen
met uitvoerig Register, voor slechts
? 12.50, in 7 fraaie banden voor slechts
? 1650.
Dit standaardwerk van groeten omvang,
nieuwste druk, behoort in elke Biblio
theek op de rüder besten.
Te bekomen bg D. BOLLE, Bazaar
van goedkoope Boeken te Rotterdam.
Franco na ontvangst Postwissel van
? 12.50 of ?16.50, waarop vermeld: De
Wereldgeschiedenis van STRECKFÜSS.
Een allerliefst Kinderboek
voor den leeftyd van 6?10 jaar
BOP, door M. J. SALVERDA. DE
GRAVE?HERUERSCHEE. Met 4
plaatjes. Geb. ? 1.20.
Uitgave W. DE HAAN, Utrecht.