De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1899 24 december pagina 7

24 december 1899 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. hvj, dat wie ook slechts n haar breed uit iet aangewezen spoor treedt, >als onweten schappelijk man uit onzen kring moet worden teruggewezen." (127). Eene steile -dogmatiek dus en toch vrijheid van weten schap! Bjj wijlen staat men versteld en verstomd over dr. Kuyper's goocheltoeren, maar dat gebondenheid zou beteekenen vryiieid, schijnt toch eene al te buitensporige vrijheid met het bevattingsvermogen van hoorders of lezers genomen. Men mag immers niet verwachten, dat een publiek uitsluitend uit idioten bestaat. Eene nuch tere viaag slechts: wanneer «vrijheid voor ?alle echte wetenschap is, wat voor ons de >lucht is waarin we ademen," (119) waarom heeft men dan eene eigen Universiteit? Schieten temet de andere Universiteiten in wetenschappelijke vrijheid te kort ? Of is het Ie doen, niet om de vrijheid te verheerliiken, maar om haar te belagen ? Dr. Kuyper mag van geluk spreken, dat de uitwyzing van mr. jLohman, door een ?Senaat van Calvinisten, in Amerika onbe kend gebleven zal zijn. Allicht zou men hem anders hebben herinnerd dat zijne ^vrijheid" sprekend gelijkt op die van Figaro: »pourvu que je «e parle en mes «écrite, ni de l'autorité, ni du culte, ni de >la politique, ni de la morale, ni des gens »en place, ni des corps en crédit, ni de >rOpêra, ni des autres spectacles, ni de perasonne qui tienne il quelque chose, je puis >tout imprimer Hbrement, sous l'inspection »de deux ou trois censeurs." Overzien wij het geheel. Dit boek is in merg en been, in harten jiieren het uitvloeisel derzelfde ketterjacht, ?derzelfde uitsluitingszucht, derzelfde aan matiging als van oudsher de priester zeloten en gqdsdienstijveraars bezielde. De geestesstemming uit het tijdvak der geloofs vervolging waart in deze bladen rond, maar zij is gemoderniseerd, en met behulp vaa rhetorische kunstmiddelen gemaskeerd. Den brandstapel van S«rvet keurt de schrijver af (92) en dat is recht gelukkig! maar zijn werk is bij het schijnsel daarvan geschreven. aardien hij zeer nadrukkelijk heel het leven in de schaduw van zijn bekrompen ?Godsbegrip plaatst (45) is zijne gering schatting jegens anderdenkenden universeel. Het Protestantisme «wringt en kronkelt zich in allerlei bochten" (10). Alleen het ?Calvinisme heeft »een eigen bedding." Over de Moderne theologie werpt hij de fiolen van zijn smaad (129). Van het uitgangspunt der wetenschap wordt eene cancatuur gemaakt (124), en tegenover haar, als inhaerent aan het bewustzijn, geplaatst: »het »zondebesef, de gelopfsverzekerdheid en het j»getuigenis des Heiligen geestes" _U29). De vrijheid van conscientie heef ontzien, maar j>tegenover den atheist is zelfs de Roomsche -onze bondgenoot" (94). Dit »zel[s' teekent ?evenzeer als de vermelding van het fut, ?dat hier te lande: »zelfs de Joden gastvrij ontvangen werden" (93). Nader wordt de <;on8cientievrijheid als volgt bepaald : »wie de con^cientie vrij ook tegenover God en Zijn Woord wil maken, begroet ik als tegenstander, niet als bondgenoot" (99). Meer dan dit afschuwelijk beginsel is er in «de geschiedenis der menschheid nooit noodig geweest, om duizenden en duizenden te doen Jijden onder hel&chen priesterdwang, om den zachtmöedigen Christus te verkeeren in een vlammend god der wrake. On est toujoure l'athêiste de quelqu'un, en wat Goden Zijn Woord eischt dit bij uitsluiting vast te «tellen, heefïhet priesterdom altoos zich vermeten, dat als geesel van lichaam en ziel beide, onverpoosden waar hel kon, is opgetrtden. Van diepe minachting al verder, getuigen de valsche voorstellingen nopens hetgeen ?de profane wijsbegeerte wrochtte, waarvan de 6e lezing wemelt. De walging tegen het Evangelie" zou bteeds sterker worden (172). De schrijver moet bedoelen, walging tegen hen. die het Evangelie misbruiken. Kant ?en Darwin worden smalend «apostelen van veel rijker evangelie", in werkelijkheid, auteurs van glibberige hypothesen' ge noemd (184). Aldus onderstaat zich een leek te oordeelen over twee heroën der menschheid: Kant, die door het on voorwaardelijk plichtbesef zeker niet slechts lederen Calvinist, maar lederen inensch, zelfs ?den Koomscbe, zelfs den jood, xd/'s den atheïst als doel, en nooit als middel be schouwd wil zien ; Darwin, wiens evolutie hypothese, middel van wereldontraadseling, Godsbestier onaangetast, en een beroep op 's menschen conccientie en haren eisch ODgeschoi den laat. Daarentegen wordt herhaaldelijk Metzsche in het veld ge voerd (175, 177), waarschuwend in Calvinistischen trant, als ware, op deze eigen plaats, met den verwaten gek niet afge rekend, door iemand, dse, zoo ik wei ben ingelicht, op het voorrecht Calvinist te zijn, niet aanspraak maakt. Even kwetsend als het waardeeringsoordeel van dr. Kuyper, voor al het nietCalvinistische is, even kwetsend is het beginsel, uit krachte waarvan het nietCalviniitische wordt gedoogd. Dh dulden is noodzakelijk, en wel in die mate, dat het, in den modernen Staat, met zijne ge mengde bevolking, gelijk bij historischen terugblik op het intejlectueele kapitaal der menschheid, met oriafwijsbaren dwang-, zelfs den Calvinistischen ijveraar zich opdringt. Hoe nu een brug te slaan tusschen al het voortreffelijke van Calvinisiischen huize en aard, en hetgeen er, maatschappelijk of historisch, ligt aan gene zijde dier scheids lijn ? Daartoe worden wij verwezen naar het leerstuk der particuliere en der gemeene gratie (116). De particuliere gratie is voorde Calvinisten dat spreekt: quia nominor leo. Krach tens de gemeene gratie echier, is het Calvi nisme gracelijk genoeg om bij al de overi gen, met terugblik op geschiedenis of omringende maatschappij, zonder verbijsterd te worden van verbazing, bet bestaan, nu en dan, van karakterdeugd te ontwaren (44). Men hoede zich echter die loftuiting voor goede munt aan te nemen. Er mocht eens zoo iets als algemeen menschelijke waardeering in een Calvinistische ziel post vatten. Onmiddellijk en in n adem blijkt de pil slechts verguld, en vernemen wij: »Deze gemeene gratie kan dus tot de uit«komst leiden, dat de gevallen zondaar ons «boeit door veel liefs en veel energie, «evenals onze huisdieren het doen en dan ?naar menschenaard; maar de natuur zelve ?blijft er even giftig om"(llö). Neen, maar dit is toch buitensporig goedig! De «ijver, «toewijding, liefde, rondborsti«heid, trouw, «eerlijke zin" (114) van niet-Calvinisten, zoo iets als katjesspel of plantengif! Nu, wanneer de titularissen der opgesomde deugden eene aanvechting mochten krijgen om onchristelijk zich te yerhoovaardigen, aan dr. Kuyper's bescheiden en nederig voorgaan, of beminnelijke vermaning, heeft het niet ontbroken. Wil men een voorbeeld van des sehrüvers goocheltoeren ? De 5e lezing handelt over >het Calvinisme en de Kunst". Van de Nederlandsche dichtkunst zwijgt hij, naar het heet »om het eng beperkte gebied onzer taal" (160). Zou het ook kunnen zijn, dat hij een beetje verlegen zat met bet «Calvi nisme" van Vondel en van da Costa, naar dien de eerste er uit en de tweede erin geloopen is ? Het is maar een onnoozele vraag. Daarentsgen de 17e eeuwsche schiiderschool annexeert dr. Kuyper vlot weg. »Natuurlijk moet ge daarbij niet vragen of »al deze schilders persoonlijk van onberis»pelijke Calvinistische belijdenis waren" (161). Dit «onberispelijk" is onbetaalbaar. Maar het was de «omgeving en samenleving" (161), die hun werk Calvinistisch stempelde. Hoe jammer, dat Israels niet in Rome woont, dan werd hij nog kardinaal! In het algemeen is het aardig om te zien, hoe handig dr. Kuyper met de Calvinistische leerstukken weet te manoeuvreeren. Ieder heeft wel eens iets vernomen _ van Hellas' kunst- en Rome's rechtszin. Die geaardheid der beide volken en hare eeuwen tartende gewrochten botweg loochenen, gaat kwalijk. In Griekenland en Rome leefden echter louter arme zondaren. Hoe helpt men zich uit die klem ? Wel dood eenvoudig, gemeene gratie - weet u? De sleutel van geheel deze ondraaglijke zelfverheffing ligt in een dogma, dat de schrijver zelf aanwijst en aanprijst. Wisten wij het niet van elders. Schweizer heeft er twee boekdeelen over geschreven dr. Kuyper zou niet ophouden het in te scherpen: het centrale dogma van het Calvinisme is dat der Uitverkiezing en Voorbeschikking (5, 13, 41, 60,105,108,195). Dit snoeperig lieve dogma, dat, in vollen omvang, Calvijn het eerst «aandorst" (195) leert, dat krachtens Gods raadsbesluit er menschen zijn van eeuwig heruitverkoren,en anderen van eeuwig her verdoemd, waarbij dan als vanzelf, de tweelingzuster: de Uitver kiezing zich aansluit. In het voorbijgaan ge zegd, dit laatste is een plagiaat, namelijk aan het Jodendom gepleegd, dat eveneens voor uitverkoren zich uitgeeft. Ik vermoed, op denzelfden grond en met gelijk recht, in derdaad, hoe te bewijzen dat iemand niet uitverkoren is ? Blaise Pascal hoorde eens door een Jezuïet zich toevoegen: «brandeau d'enfer". De wijsgeer zette een bedenkelijk gezicht: »Dame ! comment prouver qu'on n'eet pas mn brandeau d'enfer ?" Het dogma der Voorbeschikking nu is van den aanvang af ernstig bestreden 11). Barclay kentschetst het als afgrijslijke Gods lastering («horribilem et blasp hernam doctrinam") 12). De beteekenis zelf van het dogma staat allerminst en zóó weinig vast, dat daarover thans nog ernstige strijd wordt gevoerd in theologische kringen natuur lijk, want andere kringen hebben wel wat beters te doen 13). Dit aües neemt niet weg, dat dr. Kuyper, uit eigen machtsvolkomenheid, hè! dogma eenvoudig decreteert en als onafwijsbaar bestanddeel van het Calvinisme aanwijst. Ik kan 'hem niet ongelijk geven. Wanneer me.n eenmaal tot aüeropperste rechter 14) in zaken des geestes, der religie, des gewetens, en des gemoeds zich opwerpt; wanneer men zich verstout gansch deze onze samenleving te splitsen en te schiften, te scheiden en te deelen : de bokken ter linker-, de schapen ter rechterzijde ; wanneer men zich voor doet als zoo bij uitstek te zijn ingelicht nopens en ingewijd in Gods voornemens, G3ds wereldbestier en Gods raadslagen, dan is het goed, dat men de dingen niet ten halve dpet. Maar dan ook waagt men het er op, zich toegevoegd te zien: wie zijt gij, wie zijn wij allen te gader, nietige stervelingen, dat het ons, dat het u betamen zou den staf te breken over natuurgenpoten zonder tal, in wier gemoed vroomheid leeft, al is het uwe vormelijkheid niet, wier gedrag van plichtgevoel getuigt, al is het niet op kerkelijken bodem geteeld, en die, in het besef hunner vergankelijkheid, ootmoedig en dee moedig van de Hoogste alles en allen om vattende Macht afhankelijk, aan haaraÜeen rekenplichtig zich gevoelen. In naam der beleedigde humaniteit stelt men, zeg ik, alsdan zich bloot op den man af en duidelijk verstaanbaar te worden geroepen: tot de orde hetgeen bij deze geschiedt. Amst., Nov. '09. J. A. LEVV. 1) De jure Belli ac Pacis, Prolegomena XI. Et haec quidem quae jam dixiznus, locum aliquem hatierent, etiamsi daremus quod sine j sumcao seelere dari inquit, non esse Deum, ' aut non curari ah eo negotia hnmann. 2) Brieven van Tüorbecke, 183Ü32, (Amst. 1872) blz. 05. 3) Verslag der Comm, v. 17 Maart '48, met voordracht van grondwetsherziening blz 17. 4) Ilechts- nnd Staatslehre (Ileidelberg 1870) II -2, blz. 23!) ft) De Constit. Monarchie (den Haag "M/ II, 371 n. 1. 0) De leer der Souvereiniteit (Leid. '78) 171. 7) Handel, {den Haag '48) III, '251. 8) Weingarten, Die Revoiutionskircben England». (Lrtipaisr '68) blz 290. 9) Gerber, Grundzü^e eines Systems dfis Deutschen Staatbrechts (Leipzig '09) blz. 22 noot 5. 10) A. Schweizer, Die Protestantischen Centraldogmen in ihrer Entwicklunsr innerhalb der Rtsformirten Kirche (Zürich '54). 11) F. W. Kampschulte, Johann Calvin, seine Kirche und sein Staat in Genf, (Leipzig '69) I biz. 261 vlg. 12) »Het is zoo lasterlijk mogely'k tegen >God, want Hem maakt het (dogma) tot scbep»per der zonde ; het is zoo lasterlijk mogelijk ?tegen Christus, onzen Middelaar; diens be«middeling immers maakt het ondoeltrt ffend. »Het is zoo lasterlijk mogelijk tegen hetmen?scheljjk geslacht; immers het maakt der men»schen conditie erger dan die van duivels"' Apologia p. 65 aangehaald bij Weingarten t. a. p. blz. 380; vg. de even besliste verwer ping van Wesley, by Schweizer t. a. p. II, blz 814. 13) Zie de, mijns wetens, jongste bijdrage van M. Scheibe, Calvins P adestinationslehre (Halle a/S. '97) blz. l vlg. 14) Dat dr. Kuyper eene speciale hel voor niet- Calvinisten in den zin heeft, is op gronden van interne tekstcritiek bewijsbaar. Terwijl Dante aan zVjn hel het opschrift geeft: »Lasciate ogni speranza voi ch'entrate" (Inferno III, 9), zet dr. Kuyper boren de zyne: «Lasciate andare ogni speranza" (194. Antirevolutionnair tot zelf^ in het helle-frontispies! lllllllllllllflIIIIIIIIIIMIII Heele en onomMe troÉt. Geld in effecten heieggen, coupons knippen, het is heel wat gemakkelijker dan huizen koopen en verhuren. Wat brengt dit een voort durende zorg, een teleurstelling dikwyls, ver ergerd zoo menigmaal door pynlyke persoonlyke verhoudingen on beleedi Dingen. Nietteu in heeft ook de effectenhouder zyn aandacht op verschillende onderwerpen te vestigen; ook liy behoort z\ju belang steeds in het oog te houden. De inrichting van het muntwezen der Staten is een der gewichtigste aangelegenheden. Daar door wordt op het kapitaal van het effect, op de opbrengst der coupons onmiddellyk invloed uitgeoefend. En voor hoeveel millioenen wordt nog steeds aan Amerikaansche coupons ge knipt. Daarom heeft de muntregeling der U. S. onafgebroken de aandacht in hooge mate ge vraagd. Niet alleen om het daarbij betrokken enorme bedrag, ook om den gebrekkiger! toe stand, om de grillige mnntpolitiek. De nieuwe wetgeving vraagt mitsdien de bijzondere aan dacht van stad en land. Ze doet dit nog meer voor hen, die eenige kennis hebben van de geschiedenis van het muntwezen in de U. S. In 1853 en in 1873 vorderde de wettel\jke verhouding tusschen de beide metalen belangrijke maatregelen om de gevolgen van de oeconomische wet van Elisabeth's financieelen agent Gresham, te voorkomen. In het laatst genoemde jaar wtrd de aaamunting van zilver geschorscht; voorts werd bepaald dat een groot gedeelte der zilveren standpenningen zou worden ontmunt. Dit was in stry'd met de belangen van de zilvermanneu. De pry's van dit metaal hun product was bedreigd. O >k voor ben gold: La charitébien ordonnée etc. Twee jaren later deden ze een commissie benoemen die de verlangde uitspraak gaf: de wederinvoeritig van dea dubbelen standaard is wenschelijk. Een der leden, Bland, stelde bovendien voor de wettelijke verhouding op 16 te bepalen en de aanmunting van zilver geheel vry te stellen. Het verschil tusachen het Gouvernement als goud-monometaüist en de bimettallieke commissie leidde tot de BlandAct van 28 Feb. 1878 om tot aanmunting van zilveren dollars over te gaan en het witte metaal weer tot standaard te verheffen. Maandelyks zou minstens voor 2 en hoog stens voor 4 millioen zilveren dollars worden aangemunt. Voor het aankoopen van het zilver werden Sllver Certiftcates uitgegeven. Zóó wisten de zilverproducenten hun be langen voor te staan natuurly'k in 's lands belang. Deze maatregel prikkelde tot heviger strijd tusschen de beide partyen die leidde tot het compromis, uitgedrukt in de ShermanAct van 14 Juli 1890:' De secretaris van de schatkist zal 41/2 millioen ons zilver koopen, zoolang de marktprys lager zal zijn dan Iü9.29 cent (5841 d. per ons standaard zilver). De betaling zou met tretóury notes gedaan worden. Hierby vergete men niet de enorme groote circulatie van papiergeld greenbacks at aan den burgeroorlog herinnert. Inderdaad amerikaansche politiek ! Slecht» kortstondig was de invloed op den zilverprys. De Silver party bleef ontevreden. DB Brusselsehe conferentie echier en de schorsing van de zilveraat.munting in BritschIndiëversterkten de partij der goudmannen. Het wetsontwerp bekend als Vorbees-Bül dat cie Stierman-Act buiten werking stelde, werd dadelyk met groote meerderheid door de Kamer aangenomen; de senatoren echfer vertraagden de beslissing tot 30 October 1893. Inmiddels werd door toepassing van de Sherman-Afct voor niet minder dan 1559 mill. dollars tegen een middenprys van 92,44 cent, overeenko mende met een londensche noteering van 54 d., aangekocht tegen uitgifte van treasory notes. De Voruees-BUl had evenwel slechts een bemiddelende utrekking. Zij liet ruimte om, zonder wetsveranjering aangaande het munt stelsel, het zilver te doen aanmunten. Dit M'jkt uit de woorden : De (7. S. zullen voort gaan zilveren en gouden munten als wettelijk betaalmiddel te gebruiken. Ilare waarde moet door internationale overeenkomst worden verzekerJ. . . Het streven der regeering blijft op het invoeren van een vertrouwbaar tweeU'etalen-stelsel gericht. Daarvour is allereerst een internationale over eenkomst in overeentemming met de bekende oeoonomische wet van den beroemden Newton, noodig. Daarop is echfer nog weinig kans. De commissie op initiatief van MacKinley be noemd met het doel een internationale confe rentie voor te bereiden, is zonder succes van Europa teruggekeerd. Om deze reden was het gemis van voor schriften aai gaande de intrekking van de papiercirciilatie des te meer te betreuren. De houder der greenbacks toch kun aan de schat kist zoowel goud als zilver vragen. Hierdoor is de goudvoorraad steeds bedreigd en de geldmarkt in verband met het geringe uitzettingsvertnogen van de bankbiljetten circulatie meer dan elders gevoelig en voor hevige versto ring vatbaar. Dit is vooral deze week we-lerom gebleken toen de koers van het geld tot fabelach tige hoogte steeg en de prfjzen der > ft'ecten in niet geringe mate drukte. Slechts kortstondig was J de verbetering die voortvloeide uit de aanne ming van de nieuwe wet die, in de eerste plaats, vaststelt dat goud de eenige standaard zal wezen; inderdaad een belangrijke bepaling in verband met de twijfelachtige woorden van de voornoemde Vorhees-Bill; voorts de aflos sing der zilvercertiticaten en de geleidelijke ! intrekking der legal tender notes (^reeribachs) voorschrijft en de papieruitgifte der banken, door afschaffing der belasling en ruimere be palingen aangaande het bedrag der circulatie, bevordert. Is de vrees voor den zilveren dollar door de nieuwe wet heel wat verminderd, het papier geld is echter nog niet ingetrokken en Bryan staat met zijn verkiezirgaleger vao zilverznanuen gereed om opnieuw den strijd tegen de «aristo cratische ' goudmannec te beginnen. En een democratische tint, al is ze zelfs verdacht, heeft tegenwoordig veel voor. De oogenblikkelijke verstoring van de geld markt werd wat verminderd door bijstand van de regeering en van een groep der grootste bankiers. Toch zijn de koersen zoo belangrijk ver- , minderd, dat een uitvoerige koersvergely'king ' wenschelyk en nuttig is. ' 105 Y* 105 14 102 K 12 37 14 107 y* 99 V* 11 13 105 Va 97 109K 69^ 67 24% 23 1A 79 76 % 68 66 33% 30% 81% 76% 11 10^ 89 Y» 87 66% 63 H 23 21 89 86 97 95% 38 34 !4 79^ 77 53 K 53 X 46% 42% 72% 70 20 % 7 Dec. 14 Dec. 21 Dec. Atchison Comm. . . . 22% 20« 18X dito pref. ... 65 62 57 M dito 4 pCts.... 96% 95 94% Balt. Ohio Comm. . . 56)4 51% 49 X Clev. Akron .... 15% 15M 14M Denver Bio .... 21 19 dito pref. . . dito 4 yt pCts, dito 7 » Erie Comm 13 dito pref. 37 i Florida Comm. . dito 5 pCts. . . . 106% dito gec 99 Illinois Comm. . . . 112 Belt. » ... 23?i Gulf. » ... 10 dito 5 pCts 71% L. & Csïro Comm. . . 25J4 Louisville » . . 84 K dito 3 pCts. . . 68 Fresc. 2e pref. ... 36 dito 4 pCts. ... 81M Mis&ouri Comm. ... 12 dito Ie hyp. ... 90 dito 2e .... 68 \ O, tario Comm. ... 24% Norf. » . . . . 26% dito Ie hyp 90K Oreg. Cal.'5' pCts. . . 99^ South. Pac. Comm. . . 42 dito 4 pCts. . . 8214 South. R. pref. . . . blK Union Comm 49 % dito pref 10% Wabash pref 23 M Oorzaken voor de daling: de buitengewoon abnormale geldmarkt in New-York, de bezwa rende verrekeningen voor de zwakke specu lanten, de verontrusting door de engelsehe nederlagen. Wanneer men hierby bedenkt, dat de ontvangsten der spoorwegen steeds veel be lovend bJyven en deze een gunstige voorstel ling geven van. het bedrijvige oeconomiache leven, dan kan het niet verwonderen dat vele financieele schrijvers den verontrusten bezit ters adviseeren: houden wat ge hebt; en dat ze dengenen die over groote kapitalen be schikken, doen opmerken dat de tegenwoordige koersen tot aankoop van solide soorten uit lokken. Volgens het laatst» jaarverslag van den min. v. fin. in de Vereenigde Staten, is het cyfer van import en export het hoogste dat ooit in de geschiedenis van de U. S. wordt vermeld. Voor de aandeelhouders in de Northern Pacific spoorwegmpy is de uitbetaling in een halfjaars-dividend van l pCt. plus een bonus van l jjCt. geannonceerd. De houders van pref. aandeelen Denver Rto Grande Spwgmpy' kunnen 15 Januari aanst. 2 pCt. als halfj. dividend inkasseeren. Verrast zyn de eigenaren van aand. NewYork Central & Hudson met een kwartaals dividend-annonce van IK daar sedert 1896 slechts l pCt. werd uitgekeerd. Niet alleen in New-York was de geldmarkt voor vele speculanten gevaarlijk. Berly'n ver hoogde Dinsdag het officieele disconto tot 7 pCt., Parijs deei dit gisteren tot 4% en Peters burg voerde het disconto van 6 K i 7Ji tot 6K & 8 pGt. op ! Inderdaad extra-ordii.aire geldkocrsen. Dat de Engelsehe Bank gisteren haar disconto-wet van 6 pCt. handhaafde viel mee. Een verdere verhooging werd gevreesd. De gisteren gepubliceerde bankcyfers gaven reden voor vrees. De Other Securities stegen van 30,1 millioen tot 35,2 millioen, terwy'l de rekening-courant-saldo's van 42 tot 46 ver meerderden, de goudvoorraad met een half millioen pond afnam en de Totale Reserve van 18 tot 17.3 mlllioen sloiik. Het bekende ver houdingscijfer ging door een en ander van 42% tot 37 terug. De Nederl. Bank-directie beleeft, onder deze hooge fïiiancieele spanning, vrijwel rustige dagen. De bstrekkelyk groote goudvoorraad bleef niet alleen behouden maar vermeerderde zelfs sedert de vorige week nog wat. De overige cyfers veranderden weinig en wel in zoodanigen samenhang, dat de surplus-metaaldekking van 27.8 tot 28 3 toenam. De Amsterdamsche beurs bleef kalm bij het tumult in Londen en New-York. In m\jashares werd hier nog betrekkelijk weinig gedaan. Of dat zoo zal blijven ? De betrekkelijke kalmte in de geldmarkt alhier, vindt uitdrukking in het behoud der r.oteering van de N. W. S. althans op een onbeduidende fractie na. De gebeele lijst der europeesche staatsfond sen steekt gunstig af bij die der amerikaansche sporen. De veranderingen zyn over het alge meen niet van beteekenis, doch in de ver keerde richting. l'ortugeezen brokkelen wat af. Men wordt ongeduldig. De plannen voor de schuldregeling blijven uit; de samenwerking tussehen de comités van engelsehe, fransche en duitsche houders kon nog steeds niet verkregen worden. Russische staatsfondsen en dito sporen ver gezelden onder de algemeene ongunstige invloeden van den geJdkoers en de politiek de Pjrtugeezen. Volgens een russisch blad zou bij de riaasting van den Iwangorod-Dombrowaspoorweg door den Staa', voor elk aandeel twee obligatiën vermoedelijk twee 4 pCts. stukken van R 100 binnenland Rusland ? worden gegeven Voor de kleine spaansche extérieurs was, Redert de vorige week, de achteruitgang van 61?<£ ;\ G3 tot )a a O l Va ; veertien dagen geleden was de noteering 04. Dat wa?, zoo ik meermalen schreef, wel wat al te hoog. : Van de Zuid-Amerikaansche fondsen leden het meest de Venezuelanen. door daling van 27:?« ;i tot 25'/t. Revolutionairen van aanleg vinden daar een praktische school tot oefe ning in booze politiek. Bij de Petroleumwaarden munten ditmaal de koninklijke" en haar zuster de SumatraPalembajig gunstig uit. De Moeara-Enim ging van 120 ;\ 125 tot 125 a 128 vooruit. Zie hieromtrent de kroniek der beide laatste weken. Overigens zwakkere koersen. Recensie van het ontvangen werk en be spreking van my toegezonden, prospectus, de volgende week. Amst. 21 Dec. 1899. D. STIGTER. TWEEDE NAT. CORRESP. WEDSTBIJD. Overwinnaarsgroep, Partij Xo. 14. 6? K el 01. P b?. K d5 «5. P al. J. J. S. De bijdragen van den Rejaetcur der Sohaakrufariek, waren bij h«t tur perse gaau van ons blad, nog niet door ons ontvangen. (Bed.) Rent» voor geldon i Deposito. Het n dag vooraf opvragen» 3 pCt. tien dagen . 3K » voor langere termy'nen, op nader overeen te komen voorwaarden. Bewaring van Waarden, volgens reglement, gratis verkrijgbaar. Amsterdam, 23 December 1899. DE DIRECTIE. CREDIET-VEREENIGING. Opgericht 1858. Verleent credieten tegen eene rente in verhouding tot het disconto der Nederl. Bank. Neemt gelden . deposito, rente thans: met l dag opzegging 3)4 pCt. l maand vast 3% , Belast zich met incasseerjng, uitbeta ling enz. De Directie: Incasso-Bank, Heerengracht 537 b/d Vijzelstr. Volgestort Kapitaal Reserve .... f 4.000.000. 294.440.26 Depositorente: Met l dag opvragens ..... 10 dagen opvragens .... pCt. Het Wisselkantoor der Amsterdamsche Bank, Heerengracht 597-601, belast zich met den aan- en verkoop van wissels, fondsen, coupons, buitenlandsch baakpapier en muntspecien. Het is geopend op lederen werkdag van 9 tot 6 uur. De Bank verstrekt voorschotten op langen termyn, tegen billijke, voor den Geldnemer gunstige voorwaarden en gemakke lijke aflossing. Prospectus en inlichtingen z^jn verkrijgbaar ten kantore der Bank,Heerengracht 246, Amsterdam, en b\j hare Agenten. SINGEL 548, Amsterdam. DIRBCTIB: Mr. H. W. J. POCKEMA, J. E. DE GRAAF Jr. Verstrekt gelden tot elk bedrag op orderpand van Polis van Levensverzekering. NATIONALE CHEDIETBANK, verstrekt op langen termyn C R E I* I E T aan Kooplieden, Particulieren en Ambtenaren. Amsterdaip, Keizersgracht 375. BuiteniandsckBank\ereenigii)g bezorgt den IN- en VERKOOP VAN EFFEC TEN op de beurzen van Amsterdam, Londen, Parijs, Berlijn, Frank urt, Brussel ea New-York; belast zich met de uitvoeringvan speculatie-ordersvoIgenshetCo verstelsel. Alex. J. Hendrix JÜ9ISTKL, I3f. Effecten, Coupons, Wissels. Intercommunale Telephoon 1891. Directe verbinding met het buitenland. AMSTERDAMSCHE i\'assauka<te l f3, Verstrekt geld op Ie Hypotheek op zeer aanremelijkc voorwaardun. Bdlegt geld op Ie Hypotheek onder haar specialen waarborg. Verkoopt, zoolang de voorraad strekt, niet uitlootbare gewaarborgde -l pCt hypothecaire obligatiën, in stukken van f iOO en ? 500. Prospectus en inlichtingen ver krijgbaar ten kantore der Mij. en b^j hare agenten. DB DIHBCTIB. Ile Bataafsclie llauk. Keizersgracht 258, Amsterdam. Aan- en Verkoop van Effecten en Premie loten aan Binnen- en Buitexilandsche Beurzen. (Matige provisie). Inwisselen van Coupons tot de hoogste prijzen, zonder berekening van provisie. Inschrijvingen op nieuwe leeaingen zonder berekening van kosten. Sluiten van Prolongatiën op solide Effecten. Dagelyks een beredeneerd Beursverslag, op aanvrage gratis. Ttlephoonnummer 1434. Beurspilaar 22. Telegramadres: BATAAKCHE BAK, Amsterdam. De Hollandsche Voorschotbank, GEVESTIGD TE HAARLEM. Kantoren: Amsterdam, Damrak 99, Nijmegen, Graafsche straat 41. Haarlem, Jansweg 42. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van ?300 op zeer aannemelyke voorwaarden en gemakkelijke aflossingen. l

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl