Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
N<x 1175
bij beide rijken warm te houden. Hoe diep
zal h«t verwijt lijn, dat later de natie tot
d» huidige leuters zal richten, indien zij
Mat inzien dat zij e<n angstvallige en
HIeingeestige politiek hebben gedreven, uit
liefde voor Duütschland, uit angst voor
Engeland.
Ook uit angst voor Engeland. Want
deze is het evenzeer, die onze gedragslijn
aangeeft. Wij zijn een kleine n a? ie, niet
vaar, en daarom mag onze koningin niet
doen wat de Duitsche keizer wel doet:
een goeden reis en zegen op het werk toe
wen schen aan het Roode Kruis. Onze
handel leeft voor een deel bij de gratie
van Engeland en zij zou dus niet eens
gaarne zien, dat het Britsche Rijk belang
rijk in mocht achteruit ging. Een
Vereenigd Zuid-Afrika zou ons dit kunnen
wgoeden ja wel, maar dat toekomst
beeld schijnt den meesten nogal te ver.
En dan ie 't altijd nog tijd genoeg om
ons te gaan herinneren, dat we werkelijk
neven, van de Boeren zijn, zooals men
doet tegenover mindere leden van de
familie, die men zich pas herinnert als ze
tot aanzien komen.
Hier is de weg gewezen, die naar het
vejjwijt van den heer Mees, de vitters op
, da Regeering »in het duister of in een
nevel laten." Als er een bekwaam staats
man aan het roer stond wij twijfelen
geen oogenblik of hij dien weg zou betre
den. Maai... ons volk zucht als Schim
mel dichtte:
Pygmeëa dwarlen aan mijn spits,
Geef mij een man tot gids!
J. F. NlEEMEUEE.
* *
*
VERBETERING.
In het antwoord van den heer Mees op
het schrijven van den heer Niermeijer,
(zie het vorig nommer) staat, 3e kolom,
regel 18 en 19 v. o.: «Bij den wrok van
Frankrijk, na het gebeurde met Fashoda
gevoeld ..." men leze: »Bij den wrok, dien
Frankrijk, na het gebeurde met Fashoda,
gevoelt "
. Nogmaals AB uniyersiteitsklinieïen fler
Utrechtsclie booEeschool,
Onder den titel: »de opleiding van aanstaande
geneeskundigen" komt in de Amsterdammer van
10 Dee. j.l. een stuk voor van de hand van Dr. G.
W. B., waarin de schryver een eenigszins on
juiste, althans geheel incompleete voorstelling
geeft van de noodzakelu'kheid van nieuwe kli
nieken voor de Psychiatrie, de Chirurgie en de
Gynaecologie, als hulpmiddelen by' het hooger
enderwy's.
De schryver toch zegt in het begin van zy'n
opstel: «Niet alleen de noodzakelijkheid van
»hat onderwy's in psychiatrie is de reden der
?zeer aanzienlijke vermeerdering van uitgaven
«voor de Utrechtsche hoogeschool, maar
ver«grooting en uitbreiding der gebouwen wordt
«gevraagd om allerlei byomstandigheden, in
^hoofdzaak gebrek aan ruimte voor de studenten".
De schryver licht dit nader toe, door uit de
memorie van toelichting der by de Tweede
Kamer der Staten-Generaal ingediende begroe
ting te citeeren, dat het aantal studenten, dat de
chirurgische kliniek bezoekt, varieert tusschen
110 en 140, terwy'l er plaats is voor GO tot 70
studenten. De polikliniekzaal is ook veel te
klein, want er komen gewoonlijk 30 studenten
en er is plaats voor 15 tot 20. (De cijfers,
die de beschikbare plaatsen aanduiden, zijn
stellig nog geflatteerd, want de ondergeteekende
beweert door ondervinding te weten, dat er in
de college-, tevens operatiezaal der chirurgische
kliniek, nog niet eens voor CO studenten een zoo
danige plaats beschikbaar is, dat zy des opera
teurs handelingen behoorlyk volgen kunnen.
Een groot gedeelte der jongere medische
candidaten volgt dan ook de klinische lessen in
heelkunde niet, terwy'l anderen zich een
llllllllllfMIIIIIIIIMIIIlllMIIIIIIIIIIIIIIIIIMItlllllimlIHIMMMMIlflIM
<??»??! ntnittnintiniiHiiUMiiiiimiiiiiiiiiitiiniiminiHiiiimiiniililHi
Uit de jeugd van Raphaël.
3)
DOOE
O I D A.
Van dat oogenblik af liet Luca hem begaan.
En al die heerlijke, vroege zomerdagen sloop
het kind naar het zolderkamertje, waar hij zat
te denken en te overleggen, en te werken, en
rimpeltjes trok in zijn voorhoofd, of stil voor
zich heen glimlachte van tevredenheid, al naar
de stemming waarin hij was en naarmate zijn
werk vorderde.
Giovanni Sanzio. zijn vader, ging juist in die
dagen naar Citta di Castülo om een altaarstuk
te schilderen. Het kind was ditmaal bly dat
zijn vader niet thuis was. Messer Giovanni
zou stellig het lange uitblyven van zy'n kleinen
Raphaël opgemerkt en hem gezegd hebben zijn
Latijnsche thema's te maken of te spelen in
de open lucht. Zijn moeder zei niets; blij dat
hij tevreden was, en wetend dat hij bij Pacifica
geen kwaad kon. Pacifica zelf verwonderde
zich dat bij altijd weer van haar weg liep en
zoo veel ty'd op dat zolderkamertje doorbracht.
Maar toen zy er hem op zekeren dag naar
vroeg, sloeg hy met een allerliefst gezichtje
de armjes om haar hals en fluisterde: O
Pacifica, ik wou zoo graag dat Luca met je
trouwen mocht, want hy houdt zooveel van je!
En ik houd zooveel van jullie allebei l" Waarop
zij zeer bleek werd, en zonder een woord te
spreken aan haar spinnewiel ging. Maar
Baphaël zag dikke tranen vallen op het vlas.
Zy dacht dat het kind naar het kamertje
ging om te zien hoe Luca schilderde, en had
er hem te liever om; doch ze wist, in de
hopeloosheid van haar harte evenals Luca
dat de goede jongen nooit in der eeuwigheid
iets zou kunnen scheppen dat waardig gekeurd
zou worden om als geschenk te dienen van
den hertog aan den Gonzaga van Mantua.
En ze had Luca lief! Wel kende ze hem
nog weinig; toeh, daar zij alty'd in en uit
dezelfde deur gingen, en naar dezelfde kerk,
en onder n dak woonden, had Luca in den
laatsten ty'd soms gelegenheid gevonden voor
plaatsje trachten te veroveren boven op een
hooge instrumentenkast, of op tafels en een
trap klanteren om toch iets te kunnen zien.)
Men zou dus allicht meenen, dat het groot
aantal medische studenten en dit aantal is
werkelyk zeer groot oorzaak is, dat de
regeering voorstelt over te gaan tot den bouw
van nieuwe klinieken en dat dus de som van
5 ton gouds, die de regeering tot dat doel
aanvraagt, bespaard zou kunnen worden, wan
neer er maar minder medische studenten waren.
Niets ts echter minder waar dan dat. Want
al waren er nu in Utrecht slechts zoo weinig
candidaat-artsen, dat allen |ïn de zeer bekrom
pen localiteiten een behoorlijke plaats konden
vinden, dan zou toch de bouw van nieuwe
klinieken een even dringende eisen des tjjds
zyn als thans het geval is.
Immers aan alle goede Universiteitsklinieken
moet men de volgende eischen kunnen stellen :
1. De kliniek moet in staat zyn om (zy
het dan ook gedeeltely'k ten bate van het
Hooger onderwy's) een groot aantal patiënten
op te nemen en te verplegen overeenkomstig
de wenschen der moderne medische weten
schappen.
2. Er moeten aanwezig zyn verschillende
laboratoria, uitsluitend voor wetenschappelijk
onderzoek en ingericht overeenkomstig de stel
lig niet geringe eischen van de vorderingen
der theoretische wetenschappen (scheikunde,
physiologie, histologie, bacteriologie), welke
geheel onontbeerlijk zy'n voor deugdelyk kli
nisch onderricht. Deze laboratoria moeten
ruimte genoeg hebben om aan ettelijke artsen
of doctorandi gelijktijdig de gelegenheid te
bieden, die onderzoekingen te verrichten, welke
noodig zyn voor het scbryven hunner disser
tatie. Zoo behoort elke kliniek in 't bezit te
zyn van een laboratorium voor chemisch on
derzoek, n voor bacteriologie en n voor
microscopie. Bovendien is het bezit van speciale
kamers, waarvan er een is ingericht voor bet
doen van gewone photographische opnamen en
een andere voor radiographie (opnamen met
Röntgeosche stralen) zeer noodzakelijk, althans
voor de chirurgische en gynaecologische kli
nieken.
Gaan we thans eens na, of de drie bestaande
klinieken der Ry'ks-Universiteit te Utrecht aan
deze eischen getoetst kunnen worden, dan
vinden we het volgende :
De kliniek voor interne geneeskunde be
schikt over een voldoend aantal kribben.
Met de gelegenheid tot onderzoek van poli
klinische patiënten is het echter zeer droe
vig gesteld, evenals met de laboratoria. Voor
het onderzoek van poliklinische patiënten is
n, zegge een speciaal kamertje beschikbaar;
in dat groote inconvenient wordt zoo goed
mogelyk voorzien door de collegezaal door
middel van schermen in eenige afdeelingen te
verdeelen. Alle scheikundige en bacteriologische
onderzoekingen en die zijn er zeer vele in
een vry groote kliniek voor interne genees
kunde moeten verricht worden in een zeer
klein ongeschikt hokje of in de kamer van
een der adsistenten.
De hoogleeraar in de gynaecologie heeft niet
eens de beschikking over een eigen college
zaal. De operatiezaal is veel te klein en zeer
primitief, terwijl de laboritoria zich kenmerken
door afwezigheid.
Een kliniek voor neurologie en psychiatrie
bestaat te Utrecht nog in 't geheel niet en de
noodzakely'kheid en het nut eener dergelijke
kliniek voor het Hooger Onderwijs, mogen
gerust als niet meer aan eenige discussie
onderhevig beschouwd worden.
In verreweg den treurigsten toestand ver
keert echter de chirurgische kliniek. De vier
ziekenzalen, welke deze kliniek rijk is, zyn
somber, slecht verlicht, en verkeeren op ge
spannen voet met de regels der hygiëne. De
operatiezaal is, behalve dat zij veel te klein
is, ook in allerlei andere opzichten ongeschikt,
o. a. wat de verlichting, de verwarming en de
ventilatie betreft. Ook de polikliniekzaal is
veel te klein en biedt veel te weinig gelegen
heid om patiënten te onderzoeken; zoo kan
er b.v. meestal slechts een patiënt tegelijk
onderzocht worden en dan nog wel dikwyls
in tegenwoordigheid van andere patiënten. En
van de verschillende laboratoria, die juist bij
een chirurgische kliniek van uiterst veel be
lang zijn, ontdekt men hier geen spoor. De
allernoodzakelijkste onderzoekingen worden
verricht in de werkkamer van den
hoog
iiiluMiiiiMtiiiiiiuiiiHiiiMiitiijimimiuiitiiuHiimitimiimiiiiimi
een vluchtig praatje, een bloem, een serenade.
En hij zag er zoo knap uit, en zoo mannelijk;
hij was daarbij zoo zucht en zoo vol eerbiedige
vereering voor haar.... Het kon de arme
Pacifica in het minst niet schelen of hij kon
schilderen of niet. Hij had haar gelukkig kun
nen maken.
Op het stille zolderkamertje bracht Raphaël
de meest bange uren door van heel zijn later
zonnig leven. Zelfs Luca mocht niet zien wat
hij deed. Hij sloot de dtur af, werkte en
dacht, dacht en werkte, en als hij wegging
sloot hy zijn werk in een kast De zwaluwen
kwamen in en uit het open venster en flad
derden hem oin het hoofd; ook de
morgenzonnestralen drongen door de bladeren der
boomen rond het huis naar binnen en weefden
een stralenkrans om het blonde kopje, als die
welke zijn vader schilderde om de hoofden der
heiligen. En immer arbeidde hij door, zonder
op te zien, ofschoon trompetgeschal en trom
melslag hem menigmaal toeriepen, dat er i»
het dal iets omging, wel waard om eens naar
te kyken. Hij was nog slechts zeven jaar,
doch hij werkte even ernstig als ware hij een
volwa-sen man, de kleine rozige vingertjes
het penseel omklemmv-nd, dat hem in leven en
dood 4 beroemd zou maken meer dan koningen
het ooit zijn, en dat zyn teer lichaam in den
laatsten slaap een plaats zou bezorgen in het
Pantheon te Rome.
Hij had massa's vellen met schetsen
bekrabbeld, eer het hem gelukte dat wat hem
vervulde in beeld te brengen. Toen hij ein
delijk tevreden was, toog hij aan den gang, om
hetgeen zijn verbeelding hem voorgespiegeld
had in kleuren weer te geven in het wondsrvolle
metaal-achtig email, dat Urbino-majolica ken
merkt.
O, hoe dankbaar was hy nu dat zijn vader
hem, van toen hij twee jaar was, had laten
teekenen ; en dat messer Benedetto hem in de
laatste maanden had ingewyd in de geheimen
van het porcelein schilderen!
Luca keek naar hem (niet naar zijn werk,
want het kind had hem doen beloven dat hij
dit nimmer doen zou) en verwonderde zich
meer en meer over zijn volharding, zijn geduld,
over het gemak, waarmee hij blykbaar werkte.
Het tengere figuurtje, gebogen over den grooten
schotel op de vlakke houten tafel, met de ovale
opening van het raam en den blauwen hemel
er achter, begon hem heilig te worden, meer
nog door de heiligheid der jeugd. Ook
leeraar. Prof. Narath merkte dan ook eens
sarcastisch op, dat hij trotsch was op zyn
«werkkamer" omdat deze zoovele functies
tegelyk verrichtte. Hoewel niet grooter dan
een kabinetje, dient zy dan ook als ontvang
en werkkamer van den hoogleeraar, labora
torium voor miscroscopisch, chemisch en
bacteriologisch onderzoek en verder als be
waarplaats voor de bibliotheek en een gedeelte
van het museum. De rest van het museum
en een chirurgische kliniek kan in den loop
der jaren een zeer interessante collectie in
strumenten en praeparaten op alcohol bijeen
brengen wordt ergens op zolder bewaard.
Een kleine kamer is ingericht voor radiogra
phie en voor het ontwikkelen van gewone pho
tographische opnamen moet men zich behelpen
met een hokje, bestemd voor oog- en
keelspiegelen. Ik weet bij ondervinding dat die
photographische inrichting hoogst gebrekkig
is en dat verreweg de meeste
amateur-photographen veel beter ingericht zyn dan deze
afdeeling van een der Nederlandsche Rijks
universiteiten.
Bewijzen voor de slechte en geheel onvol
doende gesteldheid van de klinieken der
Utrechtsche Hoogeschool zyn er genoeg. Of
is men nu reeds vergeten, dat twee der meest
bekende Utrechtsche hoogleeraren, waarop de
medische faculteit terecht zeer trotsch was,
hun ontslag hebben genomen, uitsluitend om
dat da inrichtingen, aan wier hoofd zy stonden,
totaal onvoldoende waren? Prof. v. Eiselsberg
verklaarde uitdrukkelijk, dat de hoogst ge
brekkige inrichting der chirurgische kliniek
de eenigste reden was, dat hy' de schitterende
aanbiedingen van het buitenland aannam en
dus het dringende verzoek zyier leerlingen,
om voor zyne benoeming te Köaigsbergen te
bedanken, niet kon inwilligen. Met prof.
Winkler ging het evenzoo: herhaaldelijk waren
hem beloften gedaan, dat »weldra" een kliniek
voor neurologie en psychiatrie opgericht zou
worden en meermalen dreigde prof Winkler
zyn ontslag te nemen, zoo de plannen voor
de kliniek geen vasteren vorm aannamen. Toen
het echter bleek, dat het steeds by beloften
doen bleef, nam de hoogleeraar werkelijk zyn
ontslag. Natuurlijk stond direct een andere
inrichting van Hooger Onderwy's, nl. de
stedelyke Hoogeschool te Amsterdam, gereed om
den zeer bekenden neuroloog met open armen
te ontvangen en zyne waarschijnlijk niet lichte
eischen in te willigen.
Een ander duidelijk bewijs voor de onge
schiktheid der klinieken vindt men in de
keuze der onderwerpen voor de dissertaties.
In de laatste 10 jaar is nl. verreweg het
grootste gedeelte der medische doctorandi, die
in Utrecht den doctorstitel verwierven, ge
promoveerd op onderwerpen, die of tot het
gebied der Pathologische Anatomie of tot dat
der Hygiëne en Bacteriologie behooren. Pro
moties op klinische onderzoekingen zyn uiterst
zeldzaam, om de eenvoudige reden dat de
klinieken voor eenigszins uitgebreide onder
zoekingen ongeschikt zijn.
Bij zyn bezoek ongeveer 2 jaar geleden
aan de Utrechtsche klinieken zal de mi
nister van Binnenlandsche Zaken dan ook
zonder twijfel bemerkt hebben, dat gebrek
aan plaatsruimte voor de studenten wel een
zeer onaangenaam, doch volstrekt niet het
grootste gebrek is, zoowel van de gynaecolo
gische, als van de chirurgische kliniek. Deze
laatste is dan ook trouwens zoo bekrompen
en primitief ingericht, dat men zyn goede
eigenschappen veel spoediger op kan noemen
dan zijn gebroken.
De voorstelling, dat de Minister van Binnen
landsche Zaken ongeveer een half millioen
gulden aanvraagt uitsluitend ten behoeve van
het Hooger Onderwijs, is ook onjuiat. Immers
tallooze, meest behoeftige, patiënten worden
jaarlijks kosteloos in de klinieken behandeld
door de bekwaamste medici uit den' lande.
En dat hun aantal verre van gering is, moge
bewezen worden door het feit, dat, terwijl
Prof. Donders in zijn klein, primitief oogen
ziekenhuis, dagelijks ongeveer 5 loopende
patiënten behandelde, het aantal poliklinische
patiënten, dat tegenwoordig het uitstekend
ingerichte, nieuwe «gasthuis voor ooglijders"
bezoekt, gestegen is tot ongeveer tien duizend
per jaar Men kan dan toch onmogelijk be
weren, dat de zeer bekende, onlangs afgetreden
ophthalmoloog, prof. Snellen Sr., gedurende de
talrijke jaren, dat hij aan het hoof J der kliniek
was er een ernstige, denkende trek gekomen
op het gezichtje van den knaap ; hij had zijn
kleur verloren, en zijne groote oogen schitterden
van een ongewonen gloed
Misschien zal Siguor Giovanni boos op mij
zijn, als hij het later te weten komt", dacht
de arme Luca; doch het was nu te laat om
er iets aan te veranderen. liet kiod was zyn
meester geworden.
* *
*
liet was midden in den zomer; de drie
maanden waren op enkele dagen na voorbij.
Ieder was gereed met zijn werk om het aan
de keus van den hertog te onderwerpen.
Op zekeren middag nam Rapbaëi Luca bij
de hand en zeide : kom eens mee".
Hij bracht hem naar boven, naar de tafel,
voor het ovale raam, waar hij dagen achtereen
zoo vele uren had doorgebracht.
Luca gaf een kreet van verbazing, keek, en
keek,. .. meer niet. Toen viel hij voor het
kind op de knieën, en kuste hem de voetjes; ?
het was de eerste hulde, die hij, wiens leven
n heerlijk loflied werd, van rnenschenlippen
ontving.
Zacht lispte hij: Lieve Luca, doe dat niet.
Als het wezenlijk goed is, laat ons er Onzen
Lieven Heer voor danken".
Wat zijn vriend aanschouwde was de groote,
ovale schotel en de kan, ot Vctas, waar juist
het zonlicht op viel, schitterend van kleuren,
in beerlijken gloed. De randen waren versierd
met guirlandes, met bloemen en met
cherubyntjes, die het wapen der Montefeltro's droe
gen ; en er waren landschappen op, bekende,
vriendelyke plekjes uit de omgeving van Urbino,
en de bergen hadden den rozigen gloed dien
de Apennijnen in den avond hebben kunnen,
en onder de figuren was er n, die boven de
anderen uitkwam, een in het wit gekleede,
met goud gekroonde Eather, aan wie de kleine
schilder het gelaat van Pacifica had gegeven.
En het merkwaardig geheel, door een kinderhand
gewrocht, had veilig en zonder dat iemand er
iets van merkte, de vuurproef van den oven
doorstaan en was er zonder scheur of smet uit
te voorschijn gekomen.
Luca bleef nog geknield voor de voeten van
Raphaël, zooals heel de wereld het daarna
gedaan heeft. Zacht fluisterde hij:
O, merkwaardig kind l Je bent een engel
onder de menschen !" Zyn hart was zoo vol
dat hij in tranen uitbatstte.
Laat ons God danken", lispte de knaap
voor oogziekten stond, alleen onderwysbelangen
behartigd heeft.
Om te resumeeren: Het vernieuwen der
hoogst gebrekkige chirurgische kliniek en der
byna even onvoldoende gynaecologische kliniek
is, evenals het oprichten voor neurologie en
psychiatrie, om verschillende redenen dringend
noodzakelyk, terwy'l op die noodzakelykheid
weinig of geen invloed uitgeoefend wordt door
het groot aantal studenten, dat de genoemde
klinieken der Rjjks-Universiteit te Utrecht
bezoekt.
Den Haag, Dec. '99. Dr G. C. BOLTEM.
UIIIIIIIIIUIIIIIIIItlllllllllllllllllllllMllllllilllllllllllll'
Charles Lamorai. t
De beroemde Fransche orkestdirecteur, die
de vorige weak op Gj-jirigaa lejfcyi
op zyne programma's eene groote plaats in te
ruimen aan zjjn jongere, zeer begaafde
landgenooten Reyer, Lalo, d'Indy en Chabrier. Van
het Chateau d'Eau verhuisde Lamourenx naar
het Eden-Thédtre en ten slotte naar het Cirque
des Champs Elysées. Daar bracht hy groote
fragmenten ten gehoore uit LoJiengrin, Tristan
und Ifolde, die Walküre en die Meistersinger.
In 1887 waagde hy in het Eden-theater een
volledige opvoering van Lohengrin ; het kabaal
van de zoo genoemde patriotten maakte toen
eene herhaling onmogelijk, maar Lamoureux liet
zich daardoor niet afschrikken en vier jaren
later dirigeerde hy, op uitnoodiging van de
heeren Rilt en Gailhard, in de Opéra, eene
schitterende opvoering van den zelfden
Lohengrin.
Lamoureux was gedurende het laatste jaar
van zijn leven tengevolge van een noodlottigen
val maanden lang niet in staat, zelf zy'n orchest
en wiens portret wij hierboven afdrukken,
heeft de groote voldoening gehad, de zaak,
waaraan hij een goed deel van zijn leven had
gewy'd, te zien triomfeeren. De laatste opvoe
ringen van Tristan und laaide te Parys zetten
voor hem de kroon op een arbeid van vele
jaren, en de indrukwekkende ovatie, welke
by die laatste uitvoering den eminenten diri
gent werd gebracht, was een waardig besluit
van zijne loopbaan, waarin hij veel geleden
en gestreden heeft, maar ten slotte eene vol
komen en onbetwiste overwinning heeft behaald.
Veertig jaren geleden was Lamoureux de
leider van een vereeniging voor de uitvoering
van kamermuziek, die met voorliefde de wer
ken van Brahms in Frankrijk bekend maakte.
Eerst veel later (1873) trad hy op als dirigent
van groote uitvoeringen voor koor en orehest;
achtereenvolgens werden in de door hem ge
stichte xSociétéde l'Harmonie sacrée" de
Messias van Handel, Bach's Matthaeus- Passion,
Handel's Judas Maccabaeus, Gounod's Gtdlia
en Massenet's Kce uitgevoerd. Algemeen er
kende men zy'n buitengewone verdiensten als
dirigent. Carvalho droeg hem de leiding op
van het orkest der Opéra Comi([iie, Vaucorbeil,
later, die van het orchest der groote Opéra, maar
geen dezer eervolle en gezochte betrekkingen
wasin overeenstemming met den zelfstandigen en
onafhankelijken geest van den meester. In 1881
begon hij in het ThéiUre du Ghateau d'Eau
zyn eigen concerten te geven. Terwijl Colonne
in zijne concerten bij voorkeur de werken der
Fransche school, met name die van Berlioz,
teu gehoore bracht, bleef het Lamoureux' ideaal,
de m«ziekdrama's van Wagner in Frankrijk
icgang te doen vinden, hetgeen hem niet belette
te leiden; hy moest dit overlaten aan zijn
talentvollen schoonzoon Chevillard. Doch uit
zijn ziekenkamer bleef hy een werkzaam aan
deel nemen aan de voorbereiding der uitvoe
ringen van Tristan und Isolde, en het is hem
gegeven geweest, die uitvoeringen zelf nog te
leiden op eene wijze, die niet deed vermoeden,
dat zy'n einde zóó naby' zou zyn.
jMniiiiiMiiiiiiiimiiHHiiiiiimimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiMiüi
Reclames.
40 cents per regel.
MARTELL'S COBNAC,
Dit beroemde merk is
verkrjjgbaar bij alle bekende
Wijnhandelaars en bjj de representanten
KOOPMANS & BULIA1EK,
te Amsterdam.
andermaal, en de kleine handjes samenvoegend,
zei hij zijn Lans Doniini op.
Toen de kostbare vaas en de groote schotel
weer in de kast gezet en veilig achter de
zware slo'en geborgen waren, zei Luca bedeesd,
daar hij zich wel twintig jaar ten aciiter
voelde bij dit goddelijk kind :
Maar, beste jongen, ik zie niet in hoe dat
merkwaardige kunstwerk van jou my eenigszins
helpen kan. Zelts al zou je het willen laten
doorgaan voor mijn werk, dan ,zou ik het niet
kunnen aannemen, het zou toch bedrog
wezen, het zou schande zijn; zelfj niet om
Pacifica fe winnen, zou ik er in kunnen toe
stemmen."
Hei hei! Niet zoo haastig !'' riep Raphaël.
Wacht eerst nog een beetje en zie wat er
gebeurt. Ik heb een pian. Vertrouw op mij".
| De hemel spreekt door jou" ... antwoordde
Luca, stil voor zich heen.
Raphaël zei niets. Maar toen hij naar bene
den holde en l'acifica onder aan de trap tegen
kwam, sloeg hij inniger dan ooit de armpjes
om haar heen en fluisterde : Moed gehouden,
Pacilica!" Hij wilde echter geen antwoord
geven op haar vragen, en liep meteen door,
naar huis, naar zijne moeder.
Kan het zijn dat Luca iets goeds voortge
bracht heeft ?" dacht, Pacifica ; toch vreezend
dat het kind meer met zijn hartje sprak dan
met zijn verstand. Hij kon er trouwens niet
over oordeelen, . hij, een knaap van zeven
jaar, zelfs al was hij de zoon van dion besten
braven schilder en dichter, Giovanni Sanzio.
Den volgenden morgen was het St. Jan. In
den voormiddag zou al het porcelein in den
lottega van Signor Benedetto worden uitgestald;
daarna werd de Hertog verwacht om er een
keus uit te doen ; en de meester pottebakker,
eensdeels omdat hij op en d'op een hoveling
was, meer nog om zich groot te houden en
voor de anderen te doen alsof de zaak hem
onverschillig en hij geheel onpartijdig was, had
| verklaard, dat hij het voor den wedstrijd ge
reed gemaakte niet zien wilde, eer het onder
de oogen van den heer van Montefeltro kwam,
Wat Pacifica betreft, het meisje had zich
in haar kamertje opgesloten; ze was zenuw
achtig, ze moest alleen zijn. De jonge mannen
slenterden voor het huis heen en weer, in
afafwachting van de dingen die gebeuren zouden,
de een den ander plagende, geluk voorspellende.
Alloen Luca zat apart, op een oude lui te
tokkelen. Giovanni Sanzio, den vorigen avond
?llllliiiliiiin iMiimiiiimiiiiiiiiiiiiMiiiiHmiHiiiliilHiilllimnnM*
teruggekeerd, kwam zyn huis uit, legde den
jongen man in 't voorbijgaan de hand op zijn
schouder en zei:
Ik hoor dat er uit Pesaro veel moois inge
komen is. Maar kom, jongen, houd moed l
Wie weet of we den hertog niet kunnen over
halen Pacifica's vader te zien af te brengen
van zulk tyranniek beschikken over hare hand."
Luca schudde treurig het hoofd.
Eén mooi stuk zou er zeker zijn, dit wist
hij ; maar wat baatte dit hem ?
_ Die jongen ... die jongen ,.." stotterde hij,
] zich meteen herinnerend dat hij Raphaè'i's
> geheim niet verraden mocht.
l Mijn jongen?" vroeg Signor Giovanni. O
die zal hier wel ergens zyn, daar kun js op
aan! Zoodra er iets moois op 't gebied van
schilderwerk te zien is, is Rapaael er bij !"
Kn toen ging hy verder, en begroette Ser
Benedetto, die, in een prachtig g^la pak
llaweelen wambuis en zyden broek gereed
stond om met den baret in de hand de straat op
te gaan, zoodra men het hoefgetrappel van het
hertogelijke rijtuig in de verte hooren zou.
Ge zult wel in spanning zijn" zei Signor
Giovanni tot hem. Ik hoor dat iemand uit
Pesaro iets heel bijzonders heeft ingebracht.
Je zult je toch niet gebonden achten een geheel
onbekende op te nemen in ie zaken en in ie
huis ..." J
Als het een man is waar wat in zit, is hij
mij welkom," viel messer Benedetto hem op
hoogen toon in de rede. Of hij nit Pesaro
komt, uit Tano, of Gistel Durante, ik trek
my'n eens gegeven woord niet in. Ik doe wat
ik gezegd heb, al is het mij persoonlijk niet
aangenaam".
Dan kunnen we enkel hopen dat het je
geluk en voorspoed aanbrengen moge," hernam
zijn buurman.
Onze heer de hertog!" klonk de kreet uit
de menschenmassa, die zich op straat verzameld
had; en met statigen tred liep Ser Benedetto
de straat op, om de eer te hebben den hertog
in zyn bottega binnen te leiden,
Raphaël sloop ongemerkt naar de plaats waar
zijn vader stond en liet zijn handje in Sanzio's
hand glijden.
Je bent toch niet bang voor onzen goeden
Guidobaldo '?'' vroeg deze, lachend en eenigszins
verbaasd, want de knaap was erg bleek en
zijn onderlip trilde.
Neen," zei het kind, meer niet.
(Slof colffl.),