Na 1190 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Maar behalve dat deed zich ook het gebrek aan waterleidingen, aan gootsteenen, aan bedsteden en privaten gevoelen, en men vindt daaromtrent eenige cijfers medegedeeld. Alle bewoners konden water krijgen. Maar hoe? Een eigen kraan kwam voor in 74 woningen; 26 woningen hadden een kraan gemeenschappelijk met een andere woning; 12 hadden een kraan gemeenschappelijk met drie andere woningen; en 19woningen hadden tezamen recht op een en dezelfde duinwaterkraan, d. w. z. dat bij deze laatste woningen het drink- en werkwater emmersgewijze de trappen moest opgedragen worden. Van de 131 woningen hadden. 43 een eigen gootsteen; 22 hadden een gootsteen met haar tweeën; 12 hadden er een met haar vieren, en 54 hadden geen gootsteen, in welk geval het werk- en huiswater weer emmersgewgze de trappen afgesleept moest worden. Wat de privaten betreft: 25 woningen hadden ieder een privaat, 2 hadden een gemeenschappelijk privaat en 104 woningen hadden geen privaat. Commentaar overbodig. Verder hadden 66 woningen ieder n bedstede; 63 hadden er ieder twee, en slechts 2 woningen bezaten het zoo hoog noodige aantal van drie bedsteden. Na eenige beschouwingen over het slechte onderhoud, de verwaarloozing en de vuilheid der huizen zegt de commissie: »Na haar bezoek aan de oude woningen was de commissie dan ook sterk doordron gen van den grooten invloed ten kwade, dien een slechte en niet onderhouden woning onherroepelijk op haar bewoners uitoefent; eu niet minder van de absolute noodzake lijkheid om van den Augias_stal, ^dien zij in handen had gekregen, niet n steen op den ander te laten." * * * Op het oude grondstuk wilde de commissie nieuwe woningen bouwen. Om er ideale arbeiderswoningen te zetten, d. w. z. vrij staande huisjes ieder voor n gezin, daaraan kon niet gedacht worden, waar de grond zooveel gekost had als hier het geval was. Doch ook de bouw van kazernewoningen had bezwaren van hygienischen en zedelijken aard. De Amsterdamsche woonkazerne met haar 12 gezinnen aan n trap, waaraan ieder portaal toegang geeft tot 4 woningen; de kazerne die de aanleiding is van huisdiefstal, van haat en achterklap, van het beluisteren en belasteren der buren onderling; zulk een huis met zijn voort durend lawaai van twistende en scheldende bewoners kon de commissie niet bevallen. Zij besloot daarom de fouten der woon kazerne te ontgaan, en behalve de twee kamer-étagewoningen, een nieuwe type te bouwen, dat ook de bewoners der n kamerwoningen zooveel mogelijk gescheiden zou houden, dat derhalve burentwisten en vechtpartijen zou terugbrengen tot een minimum en dat, zoowel wat zijn_ invloed op de gezondheid als op de moraliteit der bewoners betreft, het oude kazernesysteem verre in de schaduw zou stellen. Zoo kwam tot stand een geheel nieuwe woningsoort en wel de nkamer- tagewoning waarin het woonhuis _ verdeeld is in een voor- en achterhuis, die door een plaats gescheiden zijn en waarbij aan n trap nooit meer dan 3 gezinnen wonen (in plaats van 12), terwijl ieder portaal toegang geeft tot n woning (in plaats van 4). Het gevolg was dat er tusschen de be woners der voor- en achterwoningen geen onmiddellijk verkeer mogelijk was. Door de aanwezigheid der binnenplaatsen werd het doenlijk de voor- zoowel als de achterplaatsen aan 2 zijden van lucht en licht te voorzien, terwijl alle woningen ieder een balkon konden krijgen. Ook het door voeren van balkons aan elke woning is een nieuw beginsel. De brochure maakt daarvan melding in de volgende woorden: »J3n nu over deze groote aanwinst voor een arbeiderswoning wordt gesproken zou de commissie het allen bouwvereenigingen en particulieren willen toeroepen: Bouwt toch balkons aan uwe woningen, en dit niet alleen aan de toee-kamerwoningen, (want daar wordt deze constructie inder daad veel toegepast), maar evenzeer en in de eerste plaats aan de nkamerwoningen. Die balkons toch, die voor de meest ver schillende functies dienen, maken dat de llllllllllllllllllilllllllllllllllllMIIIIIIHIII niiHlimnnminininniiniiniMiniinilllHllllnillin H et Russische geheimschrift m. (siot). Gravin Larfine wandelde langzaam door de balzaal, terwijl haar hand op den arm rustte van een slanken man, gekleed in een Louis XIV costuum; Gaspard begreep myn bedoeling on middellijk en schynbaar doelloos wandelde hij in dezelfde richting, terwy'l hy' voortdurend zulk een geanimeerd gesprek met mij voerde, dat hy zeer in myn schatting rees als aanstaand diplomaat. Zij gaan naar het balcon," fluisterde ik hem toe en wy' volgden hen weder, terwy'l myn zenuwen van verrukking trilden, want nu zou de gravin zich veilig achten, daar zij meende, dat ik vertrokken was. Zy ging m een schommelstoel zitten op het balcon, dat uitzag op de Champs Elysées en terwijl zy luid en opgewekt over het nieuwe stuk in de Renaissance" praatte, leidde Gaspard my handig naar een stoel tegenover haar en ging naast my zitten. En toen veroorloofde de verstandige, slimme jongen zich allerhandigst een der vrijheden van zulk een bal masqué, want zonder een enkel woord van introductie, begon hy deel te nemen aan hun gesprek en in een oogenblik waren wy' met ons vieren aan het praten over alle dwaasheden van het leven. Langzamerhand verzamelde zich een opge wekt groepje om ons heen en complimen teuze vleiers maakten de opmerking dat het toch wel zeer wreed was van de gastvrouw om alle schoonheden van Pary's achter zy'den mas kers te verbergen. Misschien is zy jaloersch," riep de gravin met een glimlach, die een oogenblik haar schitte rende tanden liet zien, zij zal bang zijn voor de tegenstelling." Maar toen want soms zyn mannen zeer waarheidlievend waagde niemand het de woningen zelve veel netter en knapper kunnen worden gehouden, dan anders het geval zou zijn. Daar toch wordt allerlei Bezigheid verricht; groenten schoon ge maakt, gewasschen, gedroogd, tal van ver richtingen die anders een huiskamer onge zellig maken; terwijl na afloop van den arbeid weer het balkon de plaats _is waar nog een uurtje gerust wordt en afkoeling gezocht op warme dagen". Zoowel wat gezondheid, zedelijkheid, be haaglijkheid en brandvrijheid betreft, werden nieuwe beginselen gehuldigd. Zoo zijn_b.v. alle woningen van het trapportaal gescheiden door een voorportaaltje; de bedsteden zijn op zulk een wijze gebouwd dat de in-bedliggenden elkaar zoo weinig mogelijk kun nen zien; de kamers zijn_ zóó ingedeeld, dat het gezin de meeste ruimte vindt voor het raam, waar het arbeidersgezin bij voor keur verblijf houdt; wat de brandvrijheid betreft: het is de bewoners mogelijk uit elke woning onmiddellijk over het balkon in de naastbijzijnde woning te vluchten. Volgens deze en dergelijke beginselen werden gebouwd aan de Lindengracht, 4 winkel- en 28 twee-kamer tagewoningen en aan de Goudbloemstraat, 60 n-kamer woningen. De oude en de nieuwe toestand worden in de brochure na elkaar besproken en verduidelijkt door 2 platte-gronden en 6 lichtdrukken. De platte-gronden doen de oude perceelen en de nieuwe bebouwing van het terrein zien, en de lichtdrukken vertoonen van den ouden toestand: twee gezichten op een slop en twee afbeeldingen van het inpanding terrein; en van den nieuwen toe stand: de voorgevels van de twee-kamers woningen aan de Lindengracht en de achtergevels der n-kamer-woningen aan de Goudsbloemstraat. Na een mededeelipg over de oude be woners in vergelijking met de nieuwe, waarbij het o. a. niet van belang ontbloot is te vernemen, hoe dat deel der vroegere bewoners, dat wekelijks ?0.60 tot ?1.70 verwoonde, niet in aanmerking kon komen voor de nieuwe woningen, waarvan de goedkoopste reeds ? 1.70 huur doet, gaat de commissie over de finantieele zijde der proef te bezien. De koopsom der verschillende perceelen bedroeg met kosten aan makelaar, nota rissen, belasting, proceskosten enz. tezamen ?146158.866; voor het goedkoopste perceel werd besteed f 22.96 per M2, voor het duurste ?171.05. Gemiddeld werd betaald ? 81.23 per M2. De kosten van den bouw bedroegen ?179906.27, zoodat met een bedrag van ? 1934.86'' aan voorbereidende werkzaam heden de geheele onderneming ?328000. gekost heeft. Uitvoerig worden verschil lende posten in de brochure nagegaan en besproken. De jaarlijksche netto ontvangsten be droegen ?5800.?? De rente die van het kapitaal gemaakt werd, bedroeg dus 1.76 pCt. (in het boekje staat abuisievelijk 1.46 pCt.) Had men den bouw goedkooper gemaakt ten koste yan deugden die hij nu bezit, dan zou, bij een bezuiniging yan '/loopde bouwkosten 1,87 pCt.; en zelfs bij bezuini ging van 1/5 toch met meer dan 1,98 pCt. rente verkregen zijn. Doch zelfs indien de grond in plaats van ruim ? 80.?eens ? 50.?per M2 gekost had en indien op de bouwkosten eens ljio ware bezuinigd, dan zou voor de geheele proef ongeveer ?244.000.?noodig geweest zijn, waardoor bijna 2,4 pCt. rente zou kunnen uitgekeerd worden. Ook deze rente is ge ring. De commissie komt dan ook tot de conclusie dat hetgeen zij vond, merkwaar dig overeenstemt met hetgeen de regeering zegt in haar memorie van toelichting yan het wetsontwerp op de volkshuisvesting, namelijk: »dat de ervaring heeft geleerd dat zonder ingrijpen van het centraal gezag afdoende genezing niet mogelijk is" ; »dat het bijna ondoenlijk is zonder onteige ning vuile en ongezonde wijken in overbe volkte centra in ruime, frissche buurten met doelmatige woningen te herscheppen'; »dat hiervoor aanvulling der onteigenings wet noodzakelijk is, maar dat eerst dan uit zicht geopend wordt op afdoende verbetering, lllllllllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIINIIIIHIIIIIIIIIIUIIIIIIIIim schoonheid van de gastvrouw te betwisten, en haar oogen straalden van voldane ijdelheid toen niemand haar minachtende woorden onder steunde maar misschien koesterden zij een vage achterdocht. Maar heeren!" riep zij lachend, nu onze gelaatstrekken verborgen zyn, is onze vrijheid ook grooter kunnen wij ons des te meer veroorloven." En in een oogenblik haalde zij een gouden koker te voorschijn, nam er een cigarette uit en nam die met een uitdagende beweging tusschen haar lippen. Wie mij lief heeft, volgt mij," ging zy voort, terwy'l zy' den koker presenteerde aan hen, die zich om haar ver drongen. Ik vond iets onnatuurlijks in dezen inval, het paste zoo weinig bij haar, die gewoonlijk trotsch en afgemeten is. In een oogenblik stegen blauwe rookwolkjes omhoog van een half dozijn cigaretten. Carmen,'' riep zij verwijtend en zag mij aan, gy die het voorbeeld moest geven, aarzelt nog;" zij haalde den koker weer te voorschyn, koos een cigarette er uit en stak die voor mij aan de hare aan. En gij, monsieur," met een blik op den man, die haar begeleid had uit de balzaal. Het was een voorrecht, dat ik niet had verwacht en waarop ik dus niet was voorbereid." Dan zal zij, die het toestond, u ook de middelen verschaffen om met ons mee te ge nieten. Neem er twee, drie, vier, zooveel gij maar wilt; misschien bevallen zij u morgen ochtend zelfs nog beter/' Zy zeide deze laatste woorden op een toon die my plotseling een licht deed opgaan over hun verborgen beteekenis en toen de man er achteloos verscheidene aannam en, na er een aangestoken te hebben, de overige in zy'n zak deed glyden, schoot my de waarheid als een bliksemstraal voor de oogen zy had hem zoo den sleutel tot het geheimschrift gegeven. Op elk cigaretten-papiertje stond de sleutel. Ik hield de cigarette halt' verbrand tusschen myn vingers, en alle anderen om ons heen stonden onschuldig de andere voor haar oogen op te branden, behalve die man, die er nog drie in zijn bezit had. Dom en krankzinnig indien verdere pogingen geschraagd worden worden door fmantieekn" steun van rijks- en gemeentewerken." * * # Het is aan geen twijfel onderhevig of deze brochure zal van invloed zijn bij de beschouwingen over het ontwerp woningwet. Er blijkt uit, hoe, daar waar de oude perceelen door particulieren zonder toelage van Staat of stad moeten worden gekocht, en waar, bij den nieuwen bouw het ellendig slechte kazernesysteem verlaten en vervan gen wordt door een beter, de rente ten eenenmale onvoldoende is om particulieren aan te sporen te arbeiden tot radicale ver betering van den toestand der oude arbei derswoningen. Dit is het resultaat geput uit de werk zaamheden der bouwonderneming Jordaan, een resultaat dat zij verkreeg door veel toewijding en belangrijke finantieele opoffe ringen. Moge hare proefneming de volkshuis vesting ten goede komen. 28 Maart 1900. J. E. VAN DEK PEK. Mnzielc in fle Hooltail. Mejuffrouw Mary Münchhoff uit.... (?) en de heer Louis Zimmermann, onze tweede con certmeester van het Concertgebouw-orchest, verleenden hunne medewerking op het laatste abonnementsconcert in het Concertgebouw. Mefuffrouw Münchhoff heeft eene fraaie stem, eene coloratuurstem. Zy' zingt zuiver en spreekt goed uit; ook is haar orgaan goed ontwikkeld, wat betreft de loonvorming; in het hooge register waren vaak prachtige klanken waar te nemen; haar triller is mede recht goed bestudeerd; de coloratuurpassages lieten echter aan duidelijkheid te wenschen over. Het was echter minder ten gevolge daarvan dat hare voordracht voor my' weinig genot opleverde, dan wel omdat het alles zoo koud, zoo onbeduidend en levenloos was wat zij ten gehoore bracht. Ik hoorde van haar slechts de aria van Handel uit V Allegro ed il Pensieroso en ik moet bekennen dat de fluit-solo van den heer A. Best Jr. mij meer bekoorde dan haar zang. Deze* jonge kunstenaar is op jeugdigen leeftijd reeds ge roepen eene plaats in te nemen, die jaren lang door den heer Demont en daarna korten tyd door den heer van Kerkhove voortreffelijk is bezet geweest. Na Donderdag-avond is het mij duidely'k geworden, dat de heer Best beslist het talent bezit, die plaats te vervullen. Hy zal zeker onvermoeid voortarbeiden aan zyne ont wikkeling; mogen wy hem nog vaak als een voortreffelyk lid van het Concertgebouw-orchest ontmoeten. Van harte heb ik my verheugd in het bui tengewoon succes van den heer Louis Zimmer mann. Een zware taak had hy zich gesteld met de voordracht van Beethoven's vioolcon cert; doch schitterend heeft hy er zich van gekweten. Reeds de eerste moeielyke octaaf passages gaven den toehoorder de zekerheid, dat Beethoven's meesterwerk aan waardige handen was toevertrouwd. En niet alleen het technische gedeelte was boven allen lof ver heven, maar ook het in-muzikale en poëtische uit dit concert kwam zoodanig tot gelding, dat waarly'k geen enkele wensch onvervuld bleef. Roerend schoon klonk het betooverende Adagio en niet minder mooi was de rust en duidelijkheid, ondanks het fiksche tempo, in het Rondo. Het eenige wat men zou hebben kunnen wenschen, is dat de overigens mooie toon van zyn instrument, vooral ook met het oog op de ruimte, een ietwat grooter volume bezat. In Zimmermann bezit Amsterdam een viool kunstenaar van den eersten rang, waarmede het zich geluk kan wenschen. De orchestbegeleiding stond op dezelfde hoogte van de solo-voordracht. Zoowel het een als het ander gaf een ongemeen en zeld zaam kunstgenot. Toen ik in het vorige nummer eenige woor den schreef over Dittersdorff's symphonie, ver moedde ik niet dat de uitvoering van dit werk reeds zou herhaald worden nog vóór IIIIIMHIIIIIIIMIIIHIIIHMUWIIIIMII was ik geweest: ik die alles wat ik wilde hebben, zelf in mijn hand had gehouden, had het uit eigen beweging vernietigd l De cigarette was nu geheel opgebrand, ik kon haar niet meer vasthouden en hij vertrapte haar voor mijn voeten tot stof. Maar hij had er nog drie. Met een vrijmoe digheid, Carmen zelve waardig, wendde ik mij tot hem met alle wapenen van mijn bekoor lijkheid; met een vluggen blik op Gaspard, die mij dadelijk begreep, zond ik hem naar de gravin, sn zij, trotsch er op het middelpunt van een kring bewonderaars te zijn, uitgelaten omdat haar zending volbracht was, moedigde hen aan en stootte hen af met alle kunstgrepen van een geboren coquette. De hemel zij gedankt, alle mannen zijn jong of ten minste zy voelen zich jong, wanneer een mooie vrouw glimlachjes voor hen over heeft. Hij was van middelbaren leeftijd maar de hemel zij gedankt ik ben een mooie vrouw. Gij zy't de verpersoonlijking van Carmen zelf," fluisterde hij, toen wij buiten den kring waren, die de gravin omringde. Merci, monsieur, gy vleit my ik vrees dat dit een complimentje is aan mijn costuum." Neen, het is de glans van uw oogen achter dat geheimzinnige masker, de bevalligheid van elke beweging, de ziel der muziek in uw stem, het dichterlijke dat van uw geheele persoon uitgaat, dat u tot een ideaal Carmen maakt." Slechts een zaak ontbreekt: een cigarette s'il vous plait, monsieur" en ik stak mijn hand uit. Langzaam, alsof hij begreep dat ik hem in de val lokte, nam hij er een uit zy'n zak en bood mij die aarzelend aan, Half argwanend, half met een vertoon van teederheid hield hij een lucifer bij de cigarette, en toen, bijna nog voordat het papier had vlam gevat, liet ik haar uit my'n vingers op den grond vallen en met een lachje over myn onbedachtzaamheid, zette ik myn voet er op en schoof haar onder mijn rok. Mijn schoentje bleef er op rusten, ik glim lachte verontschuldigend en fluisterde merci, monsieur", terwy'l ik verwachtend uitzag naar een andere. het verschijnen van dat nummer. Myne meening over die symphonie is door de uitvoering van Donderdag 1.1. natuurlijk niet gewijzigd; maar wel moet ik erkennen dat aan de uitvoering zooveel zorg is besteed, dat alles zóó a f was als men slechts wenschen kon. Waarly'k, de uit voering stond ver boven de belangrijkheid van het werk. De componist heeft zich zeker nooit zulk een uitvoering gedroomd; als hy die had kunnen hooren, had hij zeker den heer Men gel berg in vervoering de baad gedrukt. Met medewerking van de dames NoordewierReddingius en Therese Behr en de heeren J. Urlus en A. Sistermans werd op Falmzondag eene uitvoering gegeven van Bach's Mattheuspassion, in de Ronde Luthersche Kerk door een «elite"-koor uit de zangvereeniging van Toonkunst, met het Concertgebouw-orchest, alles onder leiding van den heer Mengelberg. Met zulke krachten kan zeker veel goeds tot stand gebracht worden; en dat is dan ook werkely'k geschied. De vertolking der solisten vooral vermocht aan hooge eischen te beantwoorden. Mevrouw Noordewier vóór allen verrukte iedereen op nieuw door haar heerlyke opvatting en edelen stijl. Men krygt by haar steeds den indruk dat zij gepredestineerd schy'nt tot het ver vullen van zulke partyen. Mejuffr. Behr stond mede zeer hoog. By weinig uitvoeringen van Bach's Mattheus-passie hoorde ik de altsoloparty zoo schoon weergeven. Moest ik onlangs, by' haar optreden in het Concertge bouw, er op wy'zen dat mej. Behr dreigt in affectatie te vervallen, thans was hier geen spoor van te ontdekken. Nobel was haar zang en vooral met de groote en wondervolle aria »Erbarme dich" bereikte zy een machtigen indruk. De heer AndréSpoor speelde de daarin voorkomende viool-solo op sublieme wy'ze; men kan zich Bach moeielyk schoener voor stellen; eenvoudig, sober en toch met de grootste warmte. Voor de meeste bezoekers zal de vertolking van den heer Urlus eene blyde verrassing ge weest zy'n. Weinigen zullen vermoed hebben, dat Urlus een Evangelist zou zy'n, zooals er misschien op het oogenblik geen tweede te vinden is. Steeds bleef de stem mooi klinken, in de hoogte zoowel als in de diepte; steeds trof de buitengewone gemakkelijkheid, waar mede het orgaan aansprak; men hoorde het, dat de heer Urlus niet de minste inspanning behoefde aan den dag te leggen. Maar nog meer trof de groote duidelijkheid in de uitspraak en de juiste phraseering; vooral die laatste eigenschap kan men niet te hoog aanslaan in deze partij. Ook de Aria's met koor, o. a. »ich will bei meinem Jesu wachen", waar de tenor van de vorige uitvoering bepaald te kort schoot klonken heerly'k mooi. Nu zou ik hier en daar nog meer kleur gewenscht hebben in het Evan gelieverhaal. Zeer schoon was de episode »und (Petrus) weinete bitterlich" evenals »und (Jesus) verschied". Behalve deze zy'n er echter nog zoovele andere plaatsen, waar de verhaler eene groote expressie aan den dag kan leggen, en by eene volgende keer (het was de eerste keer dat de heer Urlus die partij zong) zal er ook nog wel meer uitdrukking komen. Onvergetelijk zal voorzeker de Evangelist van Dr. Gunz bleven, voor ieder die het voorrecht heeft gehad hem een vijf- en twintigtal jaren geleden te hooren. Dr. Gunz was de Evangelist; het zou mij echter niet verwonderen als de heer Urlus binnen kort diens voetstappen zal drukken en de meeste gezochte kracht zal worden, ook in Duitschland, voor het vertolken dier party. De heer Sistermans was voortreffelyk bij stem; nog nooit heeft my zy'n orgaan zoo prachtvol en ry'k getimbreerd toegeschenen. Zy'ne opvatting der Christusparty' kan my echter niet bevredigen. Wy zijn hier gewend aan den lijdenden Christus van Messchaert en na diens waardigheid en vrome geduldigheid komt ons de dramatische uitdrukking van Sistermans te larmoyant voor. Overigens was het voortdurend opsleepen van den toon zeer hinderlyk en past zulks evenmin bij eene dramatische, als by' eene contemplatieve opvat ting dier partij. De heer Chs. E. H. B. zong de kleinere soli van Petrus en Pilatus met wel wat zwakke stem en te veel in den Christus-toon; doch niet zonder smaak droeg hy het anders steeds ge coupeerde recitatief voor: »Der Heiiand fallt vor seinem Vater nieder." Behalve de heer Spoor verdienen de heeren Krüger en Best nog een by'zonder woord van lof voor de vertolking hunner belangrijke solo partyen. Het orchest was overigens te zwak. Ook had men zich wel wat misrekend met de HiuminililnlitiiimiiHiiiiiiiiiHii Ik zag, hoe hij zijn lippen vast op elkaar klemde terwijl zijn oogen my'n bewegingen volgden, maar wat kon hij doen? Hoewel hij begreep dat ik alles ontdekt had (en ik zag dat hij het nu wist), gaf hij mij een andere eu stak die aan. Een seconde lang kruisten onze blikken elkaar en ik zag dat hij my'n plannen zoo goed doorgrondde, als ik de zijne. Gy zijt een slimme, kleine duivel," zeide hij met iets in zijn toon, dat van bewondering sprak. Mijn cigarette ligt onder uw voetje, maar wat doet dat er toe? Binnen een minuut zal ik u myn arm aanbieden, dien gij zult aan nemen en dan zullen wij naar de balzaal gaan om den cotillon te dansen." Meent gy dat werkelijk?" Zeker. Ik behoef slechts mijn stem te ver heffen en te zeggen: het wordt koud" en de gravin zal mij begrijpen en zich bij ons voegen, als dat het geval is, kan een dame toch niet naar een half opgerookte cigarette zoeken. Wat gvj wenscht ligt binnen uw bereik en toch zijt gij er zoover van verwijderd als het Noorden van het Zuiden." Ik zag hem minachtend aan en bleef kalm rooken. Gy zijt te begaafd om uw krachten aan zulke kleinigheden te verspillen," fluisterde hy. In Rusland zou ik u een omgeving kunnen geven uwer waardig en u tot hertogin ver heffen." Ik begrijp u niet, monsieur." Hy boog zich voorover totdat zijn oogen de mijne ontmoetten en sprak toen duidelijk en beslist: Nu ga ik my bukken en van onder uw stoel een cïgarette oprapen, gij kunt niet anders doen dan dit toelaten." Waarom?" Omdat ik het zou beletten, wanneer gij trachttet tegenstand tegenstand te bieden. Zie maar, langzaam buk ik mij om mijn eigendom weer in mijn macht te krijgen." Terwy'l hij sprak, bukte hij zich lager en toen kreeg ik een plotselinge ingeving: ik bracht mijn handen aan mijn hals en met een snellen ruk trok ik mijn collier stuk, zoodat een regen bezetting van het kwartet dat diende tot he geleiding der woorden van Christus; dat klonk alles wel zuiver en mooi, doch te dun. De koren waren zeer goed van klank en behou dens eene kleine uitzondering ook flink in de attaques; doch een sterkere bezetting zou aan het geheel ten goede zy'n gekomen. En kele koralen werden zonder begeleiding ge zongen; de zuiverheid was niet boven bedenking en het mocht niet alty'd gelukken op toon te bly'ven. Wat zich echter vooral merkbaar maakte was het gemis aan een groot orgel: zoo menigwerf, o.a. by de grootsche inleiding: »Kommt ihr Töchter, helft mir klagen", by het koor »Sind Donner und Blitze" en by alle drama tische koren miste men die massieve kracht die hier zoo zeer van noode is. De heer Hendriks, die op een harmonium de recita tieven begeleidde en dit met veel smaak deed, zou zeker ook liever een heusch orgel tot zy'ne dispositie gehad hebben. Zooals men ziet werkten dus verschillende factoren mede tot het verkry'gen van... goede onderdeelen; een goed, mooi geheel... neen; de zen indruk heb ik niet kunnen kry'gen. Bach in al zy'n grootheid, in zijn majesteit en zy'n een voud, in zy'n vroomheid en dramatische kracht in zijn nu eens naïeve uitdrukking en dan weder forsche schildering is my Zondag middag niet geopenbaard. En daarom hebben mij de heer Mengelberg en zy'ne uitvoerenden helaas niet geheel voldaan. Niet ongewettigd is de vraag of het niet beter zon zy'n geweest, indien de uitvoering in het Concertgebouw had plaats gevonden. Dan had men het groote orgel kunnen ge bruiken en dan had men ruimte gehad voor een sterkere koor- en orchestbezetting. Ook is de acustiek in de nieuwe Luther sche kerk zeer schoon, zoolang de gehiidmassa behoorly'k ineen kan smelten; als echter de uitvoerenden zich eenigermate van elkander verspreid moeten opstellen, zooals hier uit den aard der zaak geschied zal zy'n, schijnt my' de acustiek der Luth kerk niet boven bedenking verheven; van myn zitplaats hoorde ik de bassen het sterkst, en anderen, teganover mij gezeten, meenden dat de tenoren domineerden. Voorts zouden in het Concertgebouw de toehoorders niet zy'n blootgesteld aan een te hooge temperatuur, tengevolge der veel te nauwe zitplaatsen, of ook zouden onaangename incidenten met het bereiken der zitplaatsen vermeden zijn geworden. ANT. AVERKAMP. ?NUWmMltfflIIIIIIIUIlltllllHJIlHtlllHIIIHUIlUIIHIIIIIHHIII Eene Knnstraling in fle Bratöe Grond". Voor de zoo- en zooveelste maal werden wij door een fraai geïllustreerden catalogus, die eea rij bekende en onbekende scuüdersnamen vermeldde, uitgenoodigd ter veiling op te komen van ,/Tableaux Anciens, dessins anciens" enz. enz. enz., in ^de Brakke Grond" te Amsterdam. Zij die ons uitnoodigden, de heeren C. P. Hoos & Co., zetten onder hun firma: Maison fondée en 1749. Reeds lang vóór dien tijd waren de Amster damsche kunstveilingen vermaard, en Gerard Hoet heeft de rneesten er van uitgegeven, waarbij reeds enkelen uit de XVIIe eeuw. Zulke veilingen schijnen echter te allen tijde reeds menige teleurstelling opgeleverd te hebben. Hoe het in de vorige eeuw gesteld was, heeft ons Justus van jEffen in zijn geestige »Hollandsche Spectator" vermeld. Hij schreef o. a. 17 Mei 1734 een aardig stukje over den kunst handel van zijne dagen, waaruit wij moeten opmaken, dat het toen ook al even min als thans daarin alles //couleur de rose" was. Over de veilingen zegt hij: Geene derzelven //wordt er aangelegd, of, hoe gering, hoe melig de verzameling zij, men zal er een Catalogus «?van krijgen, die ons... aanstonds doe' water standen naar de lekkere beetjes daar hij van «snoeft. Het zijn heerlijke, overheerlijke, ja bijna vorstelijke kabinetten van uitmuntende, kunstige plaisante en curieuse schilderijen, meest allen u extra-ordinaire capitale stukken van de allereerste «en voornaamste, zo Italiaansche, Fransche als Duitsche eu andere Meesters. Elk nommer wordt »op een bijzondere wijze aangepreezen. Fraaij, vrolijk, delicaat, grappig, goed, natuurlijk en puik, »ziju Joftuitingen, die men op ieder bladzijde «?telkens vindt, en bij iemand, die de taal van 't land verstaat, niet anders dan vrij gemeen //beteekenen kan." ,Is er hier en daar een onder, dat den naam yvan goed en natuurlijk verdiend (want dit is IIIIIIIHIIIIMIIIII van parels op het balcon neerviel. Myn parels l" riep ik met geveinsde wan hoop, en terwy'l ik langs hem heengleed om ze nog te redden terwy'l zy vielen, raapte ik de cigarette op van onder mijn rok en zag hem spottend in het gelaat. Gy zyt een slimme kleine duivel T' zeide hy' toch nog met bewondering in zy'n stem. Ik glimlachte, want de sleutel tot het ge heimschrift was veilig in myn bezit. Maar mannen tellen niet mede in zulke zaken want mannen kunnen zelfs bewondering koes teren voor een vijand, die hen overwint maar ik had hier nog met een vrouw te doen. Terwijl de heeren die om de gravin geschaard hadden gestaan, mijn gevallen parels opraapten, kwam zij naar myn toe en staarde mij in het gelaat met oogen die schitterden van woede. Hartstochtelijk rukte zij zich het masker van het gelaat en, nu zij zichzelf bekend maakte, nam ik haar uitdaging aan en maakte ook het mijne los. Zij vergat haar beschaving, haar opvoeding, haar positie, alles en verviel weer in de ruwe taal van haar voorvaderen. Als ik je maar in Rusland had!" fluisterde zij heesch, terwijl haar lippen myn oor by'na aanraakten. Ik zou je hiervoor laten ranselen, geeselen, je leugentong zou ik je laten uit rukken, en je schouders, waarop je nu zoo trotsch bent, zou ik branden met het woord spion. Groote hemel! Als ik je in Rusland had l" En toch" fluisterde ik, zult gy, dunkt my', alleen die heerlijkheden van Rusland moeten gaan genieten en binnen korten tijd want ik denk wel dat uw gemaal onmiddellijk zijn ontslag zal nemen." Ah!" riep zy, hadik je maar in Rusland!" Ik wendde mij af, maar zag nog eens naar haar zooals zij daar stond, bevende over haar geheele lichaam, terwy'l haar vingers kramp achtig de balustrade omklemden om haar tril lende gestalte staande te houden, en toen kwam haar cavalier naar my toe en overhandigde mij mijn parels. Het was de derde maal, dat hy het zeide en er lag nu nog meer beteekenis in den toon, waarop hy fluisterde: Gij zy't een slimme kleine duivel."