Historisch Archief 1877-1940
No. 1197
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
SOEPEN IN TABLETTEN.
BOUILLON IN CAPSULES.
Onder Zwitsersche Staatscontrole; tevens onder voortdurende controle van Dr. VAN HAMEL ROOS en HARMENS. Onderzoekingen voor afnemers gratis.
De M A.GOI*s Soepen, houdende van
8 tot 24 pCt eiwitstoffen, zijn smakelyk,
gemakkelijk en vlug te bereiden, prak
tisch en zindelyk verpakt, kunnen door
lood niet vergiftigd worden en zyn zeer
bevorderlyk voor de spijsvertering.
DE KONINGIN DERSOEPEN
SOEPEN ^t <W> 9 ^BOUILLON
Deze M AGGI's Capsules zyn daarom
zeer praktisch voor reizigers,
sportliefhebbers, enz. enz., omdat zij alleen een
grooten kop kokend water behoeven te
bestellen om zich een smakelijken drank
te verschaffen, die hen lichamelijk
en geestelyk opwekt.
S AVEU R DES POT AG ES VoorEngrosPAULHORN.Amsterdam.
Concentrépur: Anx flnes herbes: EXTRAVERPAKTriNGVOQR.TR.OPTSPTIlS'T ATJTYITW
Mogen in geen keuken en op geen tafel ontbreken. Slechts eenige druppels te gebruiken, te veel schaadt den smaak. cBAltV** V SivtS ACVAUiy V W W A l *W* IWWllCi JjAilJ/J!ll1i
YOOEl DAMEjS. -N~
Dr. C. H. STBATZ. Die Sehönheit des We
blichen Körpers. (Verlag von Ferdinand
Enke, in Stuttgart).
Der Schöpfung Meiaterstück das Weib!"
Eerder dan ik oorspronkelijk verwachtte,
ontving ik den nieuwen druk van bovengenoemd
werk, waarvan, zooals we reeds opmerkten
(zie Weekbl. van 20 Mei) de beide lezingen
over vrouwenkleeding een uitvloeisel zijn. Waar
deze eindigden met: aan de verbetering der
vrouwenkleeding moet de verbetering der vrouw
zelve of liever van het vrouwelijk lichaam voor
afgaan", daar gaat de schrijver in .Die Sehön
heit des weiblichen Körpers" na, aan welke
eischen het lichaam moet beantwoorden om
volmaakt schoon te zyn en waarin men de
oorzaken der velerlei afwijkingen moet zoeken,
en hieronder komt ook de ondoelmatige klee
ding in aanmerking.
Uitgaande van de stelling dat zonder goede
gezondheid geen schoonheid denkbaar" is, be
handelt dr. Stratz hier achtereenvolgens de
ziek te-ge vallen van been- en spierstelsel, de
kwalen door erfelijkheid den mensen
medegegeven en ten slotte de misvormingen die de
mode op haar geweten heeft.
Allereerst moeten we ons echter een recht
duidelijk begrip vormen van schoonheid in het
algemeen en de schoonheid van het vrouwelijk
lichaam in het bijzonder. Degenen, hierin het
meest bevoegd tot oordeelen, zyn kunstenaars
en dokters, hoewel het voor de hand ligt, dat
beider beschouwing van een geheel ander
standpunt uitgaat; vandaar dan ook, dat niet
alle kunstenaars zullen dweepen met het kern
gezonde lichaam, maar velen zich aangetrokken
zullen gevoelen tot de droefgeestigheid van het
lijden, tot de melancolie der smart. Een eigen
aardig voorbeeld hiervan biedt ons de bekende
Venus van Botticelli nit Florence, die door
velen als een der meesterwerken van
Italiaansche kunst wordt aangemerkt en die, uit
medisch standpunt beschouwd, de afschildering
is van een ziekelijk lichaam, waarpoor, volgens
latere navorschingen, Simonetta Catanea, de
geliefde van Giuliano de Medicis, tot model moet
gediend hebben, die, zooals we weten, in 1476,
op drie-en-twintigjarigen leeftijd, aan tering
gestorven is. Zoo blijkt dus dat dit vrouwelijk
schoon, waarvan we o. a. lezen: Manhatdiese
Gestalt mit Recht als das schönste Venusbild
der neueren Kunst gepriezen," en dat voor
vele kunstenaars ook als de schoonheid bij
uitnemendheid geldt, door Sandro Botticelli,
gezocht is ia een ziekelijk lichaam, wat
hem dus meer de bekoring eener Venus gaf
dan de gezonde stevigheid der Antieken. Het
is natuurlijk moeilijk uit te maken, wie in
deze gelijk heeft en misschien is het de geest
des tijds die ons vaak meer doet gevoelen voor
de schoonheid der zwakkelingen, of die ons
ontwend heeft, de overweldigende schoonheid te
zien in het naakt. Voor velen toch blijft het
naakt, waarvan men zich een voorstelling moet
maken door de afbeeldingen die kunstenaars
ons hiervan geven, een vaag begrip. En de
kunst biedt ons dikwijls, helaas, afgescheiden
van de verschillende opvattingen der schoon
heid, niet meer het naakt der Antieken in
hare ongekunsteldheid: het naakt, als grootste
schoonheid van vormen en lijnen, maar het
lichaam in de al aantrekkelijkheid harer zin
bekoring. Edmond About geeft dit zeer geestig
weer in: L'art grec aime Ie nu, l'art moderne
la nudité", en in zooverre blijken de toegevoeg
de paragrafen in de Lex Heinze, die van aller
wege als belemmerend op de kunst werkende wer
den uitgekreten aan een juiste beoordeeling haar
ontstaan te danken te hebben. Dat men zich in
de toepassing dezer wet wel eens vergissen zal en
naakt met onzedelijk zal verwarren, is zeer
best mogelijk, en slechts te wijten aan eigen
misvatting. Zeer juist merkt Dr. Stratz dan
ook op: Nicht das Nackte ist unsitlich,
sondern die Augen des Beschauers. Derjenige,
der im nackten Körper nur das Weib sieht,
der ber den ersten sinnlichen Eindruck nicht
hinauskommt, und sich von ihm beherrschen
lasst, ist unsittlich und bertragt seine eigene
Unvollkommenheit auf den Gegenstand, den er
betrachtet." Zeer ver waren de Grieken ons
dan ook in deze opvatting van het schoone
vooruit, wat blijkt uit het niet ongewone ver
schijnsel, dat eerbare vrouwen hare vormen een
Praxiteles tot model boden, en zeker zeldzaam
zyn de gevallen zooals Vosmaer ons in zyn
Amazone beschrijft, waar Marciana zegt: Wel
nu ik weet wat ge noodig hebt, maar my nooit
zoudt durven vragen, en ook niet zoudt
mogen vragen. Ik weet, waartoe die dwaze
bedeesdheid onder kunstenaars, dat ik schoone
vormen heb. Gy' kunt my krijgen voor wat gij
in uwe Amazone noodig hebt. Ik beschouw dit
als een heilig offer aan de kunst".
Dat schoonheid, hoewel dikwijls als een kwes
tie van smaak aangezien, aan bepaalde wetten
gebonden is, bewijzen de talrijke proportie
stelsels die men ten allen tijde heeft uit
gedacht om een normale verhouding van
het menschelijk lichaam vast te stellen. Men
kan gevoel voor het schoone hebben" zegt Dr.
A. Pierson en hoe zonderling het klinken
moge, gaat het aan de kennis van het schoone
vooraf, maar spoort tevens tot het verkry'gen
van die kennis aan."
Een der eerste vereischten dus voor volmaakte
schoonheid is een juiste proportie; dit wisten
reeds de Egyptenaren die een mafttverdeeling
hadden, gebaseerd op de lengte vanaf de elleboog
tot het einde der vingers. Men heeft proportiën
met als grondslag de lengte van het hoofd, van
den voet, of de verhouding der gulden snee,
kortom zeer vele verschillende systemen, waar
onder Dr. Stratz als een der besten het proportie
stelsel van G. Fritsch aanneemt, dat tot mo
dulus heeft de lengte der wervelkom, gemeten
van onderste neusrand tot de bovenrand der
Symphysis pubis. Het is hier natuurlijk de plaats
niet dit verder in details te behandelen; de
metingen berusten hoofdzakelijk op de afstanden
der vaste skeletpuuten, terwijl het geheele stelsel
nogal uitmunt door eenvoudigheid.
Geeft een juiste proportie dus al eenige waar
borgen voor schoonheid; verkeerde voeding,
slechte levenswijze, ondoelmatige verzorging op
jeugdige leeftijd en ten slotte ziekelijke aan
doeningen en erfelijke gebreken kunnen oorzaak
zijn dat een overigens normaal lichaam, niet
aan alle eischen der schoonheid beantwoordt.
Uit tal van metingen blykt by een lichaams
lengte van 155?170, de breedte der schouders
35?40, die der taille 19?24 en die der heup
31?36 te moeten zijn; in het algemeen is dus
de schouderbreedte het grootst en normaal
ongeveer 16 cM. breeder dan het midden en
4 cM. breeder dan de heup, waaruit volgt dat
door het inrygen der taille de juiste verhouding
en daardoor ook de schoonheid verloren gaat.
Het spreekt van zelf, dat, zonder af te wijken
van hoofdvormen, men tal van individueele
variaties aantreft, die daarom niet altijd als
gebreken in schoonheid behoeven aangemerkt
te worden; zoo komen we dan tot bespreking
der onderdeelen, waarvan dr. Stratz achtereen
volgens de kenmerkende eigenschappen, fouten
en oorzaken hiervan, nagaat. Een belangrijke
plaats neemt hierbij in de bespreking van den
romp en zy'n misvorming van borst tot heup,
voornamelijk door kleeding en deels ook door
ziekely'ken aanleg, ons klimaat eigen.
Voorts zien we hoe afwijkingen in stand en
breedte der pols- en enkelgewrichten meestal te
wijten zyn aan de zoogenaamde Engelsche ziekte,
waaraan bijna '/a der menschen m hunne jeugd
onderhevig zyn. Zoo blijkt duidelijk hoe vele
invloeden dikwijls oorzaken zy'n van minder
goede bouw der lichaamsvormen; telkens laat
dr. Stratz zijn opmerkingen vergezeld gaan
van doorgaans uitstekend gekozen en goed
geslaagde photo's waarvan we even enkele
willen aanstippen, als: fig. 41 jong meisje met
kuiltje in de kin, fig. 49 goed gevormde hals
en borst, fig. 54 geheele naaktstand van voren,
fig. 57 zeldzaam mooi gemodeleerd figuur,
(rugstand) van een Javaansch meisje, zooals
alleen deze vrouwen vol gratie en bevalligheid
bezitten, een lichaam als geschapen om tot
voorbeeld te dienen, fig. 62 profiel van fig. 54,
fig. 69, fig. 81 en vele anderen, als toelichting
tot de door den schrijver behandelde
rassenschoonheid, waarbij hij de verschillende eigen
schappen en bijzonderheden nagaat, die ieder
volk kenmerken en die soms opvallend de
nationaliteit van een individu uitwijzen. De
photo's die als specimen der landenschoonheden
dienen, zyn over het algemeen zeer mooi, daar
zy trouwens ook als voorbeelden van zoo mo
gelijke volmaaktheid onder hun
volkseigenaardigheden moeten dienen. Prachtig zijn, een
meisje uit Japan, de Kongo, Kaïro, Munchen,
Weenen, Italië, Denemarken en niet te ver
geten het Scheveningsche meisje, waarvan
afbeeldingen ook in de lezingen over vrouwen
kleeding gepubliceert waren.
Ten slotte nog een en ander uit dit zoo
lezenswaardige boek in betrekking tot de
kleeding.
Met: Wahrheit und Dichtung am bekleideten
Weibe von einander zu trennen ist schwer,
oft unmüglich," vangt dr. Stratz dit hoofdstuk
aan; trouwens, wat de mode voorschrijft wordt
door ieder nagevolgd en door velen overdreven,
om boven anderen uit te blinken; en zelfs
vrouwen, die niet door de natuur misdeeld
zyn, hullen zich in gewaden, van geheel andere
vorm als hun lichaam aangeeft. Het komt my
voor, dat ook hierbij, evenals bij alles tegen
woordig, men door overlading, door noodelooze,
onoordeelkundig aangebrachte versiering, het
doel en de bestemming uit het oog verloren
heeft. Indien men terugkeert tot eenvoud, in
het leven, in onze vermaken, omgeving en
ook kleeding, zoo zal men zien dat vaak
met slechts geringe wijziging of toevoeging
men, waar dit noodig mocht wezen, een rijkdom
van vorm en kleur kan bereiken meer dan tot
dusverre. We zijn helaas ontwend aan effen
kleuren en zuiver bepaalde vormen; een dames
kostuum is dikwijls een opeenstapeling van
plooien, strikken, linten, vreemde vormen en
kleuren, waardoor totaal geen geheel ontstaat,
en dit komt my voor een der hoofdfouten ook
in kleeding te zyn, voor zoover het de uiterlijke
verschijning betreft. Wat bepaalde,op het lichaam
nadeelig werkenden mode-voorschriften aangaat,
hierover spraken wij reeds een vorigen maal en
verwijzen slechts naar de desbetreffende hoofd
stukken in Dr. Stratz werk, dat denMuttern,
Aerzten und Künstlern gewidmet," voor velen
een welkome uitgave zal wezen, waardoor men
tot nieuwe gedachten zal komen, over een onder
werp dat zoozeer ernstige overdenking waard is.
Naar men ons berichtte, is een hollandsche
vertaling in bewerking, die zoo wy hopen, even
veel succes moge hebben, als de oorspronkelijke
uitgave, waarvan we hiermede reeds de 7e
druk bespraken.
R. W. P. JK.
Uit Amerifca.
Amerika, staat, waar het de vooruitstrevende
vrouw geldt, ongetwijfeld bovenaan, vergeleken
by andere Staten.
Terwijl nog slechts zeer sporadisch de
vrouwenbeweging in de meeste landen ter sprake
kwam, was het goed recht der vrouw reeds
in Amerika als een uitgemaakte zaak erkend.
Dat de oorlog tusschen Noord- en
ZuidAmerika er veel toe heeft bijgedragen, om de
vrouwen uit het Noorden saam te brengen en
door vereenigen kracht uit te oefenen, is een
waarheid; en dat dit een invloed ten goede teweeg
bracht, kan wel blijken uit het feit, dat van
de jaren 18(11 tot 1865 niet minder dan
ruim twintig duizend vrouwenverenigingen
werden opgericht, die een philantropisch doel
hadden.
Niet alleen de ry'ke standen, maar ook de
armsten sloten zich aan. En door vereenigde
kracht, toonden zy' wat zy' vermochten tot stand
te brengen.
Ook op godsdienstig gebied waren zy werk
zaam, zoodat vele ongehuwde vrouwen als
zendelingen werden uitgezonden.
Dat door dit optreden de vrouwen zichzelve
als het ware mondig verklaarden, is heel natuur
lijk, en men zag er dan ook niets bijzonders
in, dat vrouwen zoowel als mannen, beroepen
als arts, apotheker en dergelyken uitoefenden.
Heel geleidelyk is dit dus zoo gekomen!
Op maatschappelijk gebied deden zy veel om
betere toestanden in het leven te roepen.
De »Womens Christian Temperance Union"
had al spoedig 2CO.OOO leden; maar daarmede
niet tevreden, stichtte ze afdeelingen in ver
scheiden steden.
Een Weekblad door haar opgericht tot be
vordering der geheelonthouding, heeft reeds
eene oplage van 90.327 exemplaren.
Zy°hebben tevens gedaan weten te krygen,
dat op iedere school, de onderwijzers verplicht
gijn de noodlottige gevolgen van het drankge
bruik aan de kinderen duidelijk te maken.
Niet minder dan twaalf millioen scholieren,
leeren dus van hun vroegste jeugd, het alcohol
gebruik verafschuwen.
De Illinois Women's Alliance, oefent weer
op ander gebied haar weldadigen invloed uit.
Zij heeft ten doel: het bevorderen van
schoolbezoek, het onderzoek naar de toestan
den in de fabrieken, en het benoemen van
vrouwelijke inspecteurs voor fabrieken, werk
plaatsen en scholen.
Voorts werkt de vereeniging, die in Chicago
haar hoofdzetel heeft, om te verkry'gen:
badinrichtiagen voor het volk, en verder het tot
stand brengen van alles wat tot welzijn van
de onbemiddelden kan dienen.
Sedert 1879 hebben de vrouwen een geldende
stem, waar het betreft alles wat tot het gebied
van het onderwijs behoort.
In 1884 werd de vereeniging The Ladies
Health Protective Association gesticht.
Deze vereeniging heeft zeer veel tot stand
gebracht op het gebied der volksgezondheid.
Door haar invloed is o.a. het slachten in de
stad verboden, verbeteringen zyn er aangebracht
in de rioleering en den water- en gasaanleg,
en ook zyn de smerigste wijken van New-York,
door haar van veel ongerechtigheden ontdaan.
Men ziet hieruit wat een vereeniging vermag.
Waar allen samenwerken om iets te ver
kry'gen, daar bestaat er alle kans dat dit den
gewenschten uitslag zal ten gevolge hebben.
VEKA.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiitimitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiimnmiiiiiuiiitimMiiiiiiiiiniMMi
Modes: Mantel», Holéro's,
Costumetrotteur, Zomerstoffen. Keuken.
De half-lange mantel, forme sac, die zulke
hooge eischen stelt aan ons figuur, heeft zich
tóch op het bonte, snel-wisselende mode
répertoire staande gehouden. Onbegrijpelijk!
Slechts de zeer slanke en ryzige vrouwen
gestalte ziet er bekoorlijk in uit. Voor
de reis, om in de »Sommerfrische" waar
het zoo akelig benauwd kan zijn te trekken,
of om naar Parijs te gaan, dames, om een
kijkje te nemen op het internationaal
tentoonstellings-gewriemel, worden lange mantels
gemaakt, by' voorkeur in de onhebbelijke
khaki-tint. Mantels met capuchons, gevoerd
met Schotsche zyde. Zóó uitgedoscht en een
»sailor" op uw hoofd, »you will look quite
English!"
Hollanders zyn er, helaas! dol op, voor iets
anders dan Hollanders te worden aangezien.
U zult my niet ontmoeten in khaki gehuld
en versierd met Schotsche zyde. Ik heb nooit
van Engelschen gehouden; myn antipathie
heeft in den laatsten tijd onrustbarende af
metingen aangenomen. In by'na lederen
Engelschman schuilt een Chamberlaintje in
den dop. Het inhalige, het buit-maken, het
wederrechtelijk beslag leggen op terrein of
zitplaatsen is hen aangeboren. In Frankfort
wilden wij in een spoorwegcoupéstappen. Er
waren drie reizigers in; n heer en twee
dames. Ha! dacht ik, ddt treft! het was een
puf-warme dag en ddn een coupéontdekken
waarin nog vy'f leege plaatsen zyn, is een
buitenkansje. Myn reismakker en ik stonden
verbaasd, toen de deur van den coupéwerd
opengemaakt. Een berg bagage; alle zitplaatsen
volgepropt.
Wy stapten tóch in. De drie reizigers ver
roerden geen vin, maar begluurden ons van
ter zyde. »Wat een volk!" zei myn vriend.
De Engelsche familie bleef roerloos zitten.
Myn makker sprong uit den coupéen riep een
conducteur.
»0p hoeveel plaatsen hebben die menschen
recht?"
»0p drie.''
«Zorg jy dan, dat er twee plaatsen voor ons
worden ingeruimd."
De conducteur stapelde valiezen,
hoedendoozen, bundels regen- en zonneschermen in
't net, en wy', evenzeer stommetje spelend als
de kinderen Albions, streken neer op de ont
ruimde zitplaatsen.
De boléro dringt zich op den voorgrond.
Elegant, bevallig, elke gestalte flatteerend,
heeft de kleine boléro het recht, zich in alle
mogelyke kostbare stoffen en met alle denk
bare en ondenkbare variaties aan ons te
vertoonen. Leve de boléro!
De grillige gebiedster Mode heeft begrepen,
dat het belemmerend en vermoeiend wandelen
met lange rokken, haar verstandige concur
rente «Héforme" een al te machtig wapen in
de hand zou geven.
Madame Mode vaardigt opeens een gerust
stellend decreet uit. Dafaes l schaft u aan »le
costume trotteur," dus luidt haar advies. Ik
sta u toe, te wandelen met rokken, die den
grond niet raken. Hoe vlot is zy nu met
haar concessie! de guit! Lange rokken, de
vrouwelijke gratie alt\jd verhoogend, schrijf
ik, madame Mode, u slechts voor, om te
dragen in uw eigen huis, of om partyen by
te wonen, onder het gast-vrye dak van uwe
gulle vrienden.
Dus korte wandel-rokken l Gelukkig I
Het staat er. Ik deel het u mede, met het
allernieuwste mode-journal in de hand. Oufl
my is een pak van 't hart. Die lange, in
breede golvingen om de voeten slingerende
rokken waren een schrikbeeld voor my' ge
worden. Nu de onzin zyn toppunt heeft
bereikt, filosofeerde ik, nu kunnen wy ons
bereiden op den terugslag van het nuchter,
praktisch verstand. Hoe zal die terugslag zyn ?
De reform-kleeding zal 't ons leeren. Eerst
moet ik die kleeding gezien hebben. Niet pp
plaatjes, niet uitgestald in winkelkasten, niet
door enkelen gedragen, neen, minstens de
helft my'ner zusteren tooiend?
Ddn treed ik toe, schoorvoetend óf met ver
snelden pas.
Als de zomer wat milder gelieft te zyn dan
de ten einde spoedende bibber-lente, moeten
wij ons kleeden in crêpon, cröpelinette, voile
fin, crêpe de Chine météore, taffetas souples
fleuris, popelinette, mousselines brodées,
mousselines peintes en linons brodés.
Van harte wensch ik den fabrikanten van al
die wazige luchtigheden met zoet-lokkende
namen, een ouwerwetschen, warmen zomer.
* *
*
Keuken. Om een kruiden-molen schoon te
krygen, male men er een half kopje rauwe
rijst in en alle sporen van de kruiden zijn
verdwenen.
Eieren au gratin. Snijd acht hard gekookte
eieren in schijven. Doe ze in een pan met
l % ons gesmolten boter. Voeg er aan toe
zout, peper, fijn gehakte pieterselie, wat cham
pignons en het sap van een citroen. Goed heet
laten worden en voorzichtig roeren. Dan het
geheel overgieten in een geboterd vuur-vast
schoteltje. Gestampte beschuit bovenop en in
een heeten oven snel bruin laten braden.
CAPEICE.
Geconcentreerde Waterchocolade.
Een van ouds beroemd fabrikaat komt zich op
nieuw aanmelden, n.l. het fabrikaat der stoom
fabriek ^Nederland", firma J. Veen & Co. te
Sneek, die haar Cacao en geconcentreerde
chocolade in haar thans veel vergroote fabriek
in ruimer mate dan vroeger kan fabriceeren.
De geconcentreerde waterchocolade
is een speciaal product, dat sedert vele jaren
door de firma J. Veen & Co. werd gefabriceerd
doch niet in genoegzame hoeveelheid kon
worden geproduceerd, zoodat door de steeds
toenemende vraag naar dat artikel de firma
J. Veen & Co. genoodzaakt was gedurende
langen ty'd uitsluitend haar oude afnemers te
bedienen en alle nieuwe orders onder dank
betuiging moest afwezen. Nu is door de
belangrijke uitbreiding der fabriek het even
wicht hersteld en zullen Van Veen's cacao en
Van Veen's geconcentreerde waterchocolade
weder in alle fijne winkels te verkry'gen zijn.
ist
o s l i s t