6 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1204 misten, door spitsvondige waarde-theorieën getracht aan te toonen dat vraag en aanbod, voortvloeiend uit de bestaande oeconomische en burgerrechtelijke organisatie, het productieen verdeelingsproces duurzaam kunnen ordenen, regelen, leiden. Die «goedpraters" met hun air van wetenschappelijkheid, over een nieuwe mathematische waardeleer of een puntige theorie over prijsvorming, heeft Prof. Quack op ver diende wyze toegesproken, op den drempel der 20e eeuw: »Zy zyn als die Koning der West-Gothen, van wien Jornandes in zijn kro niek verhaalt. De stryd woedt: de krygers storten op elkander: tegen de Longobarden vechten de scharen. Doch ter zjjde van dat slagveld zit de koning onder een boom met een zyner hovelingen te schaken en bedenkt hy op het schaakbord nieuwe zetten. Daar komt de neerlaag van zijn leger met rollende donderslagen en sleurt hem en zijn trawanten en zjjn schaakspel in den jammer van dood en verderf'. Zóó zou het ook de tabakscultuur op Sumatra kunnen gaan. Daarvoor moet worden gewaakt, gewerkt, omzichtig, evenwel moedig en volhardend. Herhaaldelijk, telkens wederom opnieuw, heeft ervaring geleerd, dat gemis aan regeling, ordening, leiding een ongebreidelde concurrentie deed onstaan, die aan desorgani satie, aan wanorde doet denken. Zie slechts de cijfers van vergelijking der prijzen in de vorige kroniek gepubliceerd. Hoe kan het an ders waar bestuur geheel ontbreekt, wanorde heeracht. De ondernemingen zijn talrijker geworden op Sumatra. Elke directie, te recht op hoog dividend bedacht, breidde voor zich de productie zooveel mogelijk uit, en bracht den geheelen oogst goed en kwaad aan de markt. Van den hoogen marktprijs moest, zooveel het kon, voordeel getrokken worden. Gevolg: een abnormale daling der prijzen die velen maatschappijen verliezen be rokkent. De optimistische goedpraters staan niet ver legen. De productie zal nu worden verminderd en wél in die mate ze durven veel zeggen dat vraag en aanbod samenvallen op een prijs die de productiekosten op normale wijze dekt. Spreekt ge hen van de onnoodig ruwe wijze en van den langen duur van dit onzekere geneesmiddel, ze zullen trachten u te over tuigen van de onverbiddelijke noodzakelijkheid om de »vrye" vraag en het »vrye" aanbod als oecpnomische regulatoren te handhaven. De politieke pratebollen snappen maar niet dat de vraag en het aanbod niet »vrij" zijn; dat deze onafscheidelijk verbonden zijn aan de betaalkracht der vragers en aanbieders en dat deze, op haar beurt, samenhangt met de burger rechtelijke organisatie. De tabaksmannen willen terecht verstandiger zijn dan der West-Gothen koning. Zy willen niet langer de productie en dientengevolge de marktprijzen aan bandeloosheid, aan toeval, willekeur, die velen met ondergang bedreigd overlaten. Zij hebben een wijzen koning, die de abstracte deducties der pratebollen eerst dan vertrouwt, als deze inderdaad de werke lijkheid ontleden, in cansaal verband verkla ren. Dat hebben ze de praktijk begint haar haide lessen van schade en schande te geven j blijkbaar niet gedaan. De »rollende donder slagen" die »dood en verderf' brengen, worden reeds in de verte gehoord! Om die reden tracht de Deli- Maatschappij de wanorde in de productie, door orde en regelmaat te doen vervangen. Daarvoor is samenwerking onmis baar. Bekrompenheid, verkeerd begrip van vrij heid mogen de goede poging niet verijdelen. Men behoort immers te weten: Tweedracht verzwakt. Het tegendeel is niet minder waar. Op eiken gulden, op eiken rijksdaalder brengt de fiere, koninklijk gekroonde Leeuw den vrienden der zilveren voor- en achterwielen op treffende wijze de vaderlandsche les in herin nering; links houdt hu den pijlenbundel het symbool der samenwerking rechts het overwinnende zwaard. Veel kan van die overwinningen, van de verscheidenheid der taktiek meegedeeld worden. Dat heeft de kroniek gedaan, toen er sprake was van eenige samenwerking tusschen petroleum-maatschappijen; dat zal deze waarschijnlijk weer doen als het plan nader bekend is ge maakt. Nu reeds heeft de Groene belangstel ling en aandacht willen opwekken. De zaak is het dubbel waard; ze heeft 't noodig. Vooral in deze dagen van algemeene gedruktheid en apathie, van bankholidays, bnitenlandsche reizen en afmattende warmte. B\j deze omstandigheden, bleef bovendien de politieke toestand gevaarlijk, achterdocht opwekken en wantrouwen versterken. De geldruimte te New-York hielp te Londen niet. De vorige week werd in deze rubriek reeds op de groote ontwikkeling van de credietkracht van de Engelsche Bank gewezen. Ver wonderen zal het daarom den lezer niet, dat na de balans van gisteren, de directie tot verhooging van het disconto van 3 tot 4 pet. heeft besloten. In Gysbrecht's veste bleef de geldmarkt vrij gunstig; de surplus-metaaldek king op de Oude Turfmarkt zoowel als de goudvoorraad aldaar groot. Opvallend vast bleef ook nu wederom de koers der Russen, die toch zoo nauw bij de troebeler, in het hpoge Oosten zijn betrokken. Slechts eenige afbrokkeling is te constateeren. Omtrent de noteering der Spanjaarden kan hetzelfde bericht worden. De nieuwe minister r fTrademark THEE - E. BRANDSMA. Trademark Slaapkamer-Ameublementen in Pitch pin-, Noten-, Eiken- en Mahoniehout. \\1T GELAKTE MEUBELEN Eng: genre, o» Franco levering door geheel Nederland. A l K O It A. Groenten in blik. Gezond, zuiver, smakelijk. Vraagt uwen Kruidenier: J. F. ClYPERS, Westeinde 37, \~ DEN HAAG. Yerhuren van Piano's, Am. Harmoniums, door geheel Nederland. BIUMRTS. Geen beter, solider en goedkooper adres dan by J. ELSENBURC, N. Z. Voorburgwal l 77i TELEFOONADRES No. 2699. DAMES RIJWIELEN: ? 1OO. 18O. IfiS. 190. MEEREN RIJWIELEN: /1OO. 12O. 155.180. 167 K a I v e r * 11 u a t 167 La plus belle collection: OiiibrelleS'-Entoiitcas. VVE W. VAN DER HULST, JFouruitteuf de la cour. 167 H al vers tr a a t, Amsterdam. De Fabrikaten J. VEEN & Co., bereid volgens de spéciale naar hen genoemde Friesche methode, leveren een ietwat gebonden drank; zijn volkomen zuiver, heerlijk van smaak, voedzaam en lichtverteerbaar. Bij deze bereidingswijze komen de edelste bestanddeelen tot hun volle recht; VEEN's CHOCO LAAD en CACAO zijn krachtig, geurig en strekzaam; dus voordeelig in 't gebruik. Zij voldoen aan de hoogste eischen. Vraagt s. v. p. uw leveranciers onze fabrikaten. ., Stoom-, Cacao- en Chocoladefabriek Nederland", Sneek, Hofleveranciers. C= Hollando Beige in- en export. 141 PRINS HENDRIKKADE 141. AMSTERDAM. "Wijnen. YEAAGT Biscuits. PRIJSCOURANTEN. Honing Chocolade. PHILIPPONA KETELAAR, fournisseur de la Cour. KALVERSTRAAT 166, A M M T K K J* A GRANDE SPECIALITE POÜR Tronsseaux & Layettes. Sur demande envoi franco de Devis et de modèles. l TA.NnA.RTS. Plantage Middenlaan 86. lERCURIUS^ (BRAND-ENi INBRAAK JVERZEKERINO 'AMSTERDANT WETJEHIWG, Weteringschans zoc, Amsterdam. Familiepension Ie rang-. Fraaiste gedeelte der stad. Onmiddelyk by Rijks-Museum, Opera en Vondelpark. Pension p. dag, p. week of p. maand. Desverkiezende Bediening in eigen salons. HENRY J. BRUCE. Eau de Cologne Haarwaters ARNHEM. Parfumerieën Wed. F. RUTGERS, firma T. d. BERG H & Cie. J.F. Westeinde 37, DEN HAAG. Speciale inrichting voor reparatiën. Eén ding is zeker, Zeep zal U bevallen. & s> '^^^^?^ï^^'ïvx^'ï>;'«rt7x^'KK-(?) Z^ITSERSCHE RIJSWIJK. Wit-, Bont-, Wol-Wasscherjj. Gordijnen-Wasscherfj. Chemische Wasscherg. itstoomerg. CATZ Oldenkott k Zoonen AMSTERDAM. Vraagt de geheel nieuwe Burgers' Eclips-Acatène, (Kamwielen in 't midden der bracket). Prijscouranten gratis. SUPRJi FIJNE Mevrouw! GEREED VOOR HET GEBRUIK gelieve U voor proef Uw BIEFSTUK, GEHAKT, ROLLADE en ander te braden vleesch of ook GEVOGELTE te kruiden. Men bestrooit het vleesch met deze vleeschkruiden alvorens te braden (dezelfde hoeveelheid als anders Peper) en gebruike verder alleen zout naar believen Van DANTZIG's Vleeschkruiden geven aan het vleesch zoowel als den saus een heerlyken smaak en geur. In gebruik bij H6teU,Krasnapolsky" te Amsterdam en andere groote Hotels. Van DANTZIG's VLEESCHKRUIDEN zijn bij eiken soliden Winkelier verkrijgbaar a 12'/2 cent per busje. Genua-Olie, de FIJNSTE BESTE Vraagt bjj uw Kruidenier of Comestibleshandelaar gratis monsters. CACAO m CHOCOLADE is PRIMA - Amsterdam. J. F. CIWERS, Westeinde 37, DE» HAACKPiano's en Salonvleugels. Verzekering-Maatschappij HOLDA". Damrak 74, Amsterdam. Werkkrachtverzekering. Omvat ZIEKTEN, ONGELUKKEN, ORGANISCHE GEBREKEN. Iemand verzekerde zich in December '97, kreeg in Juni '98 een oogziekte, waardoor hij ongeneeslijk blind werd. Me dunkt, je mag wel tweemaal zooveel kamers hebben als nu met de aan staande tentoonstelling, merkte iemand aan. Niet noodig, antwoordde de hotelhouder. Ik weet er veel beter raad op. Tegen dat de tentoonstelling geopend wordt, reken ik voor elke kamer twee maal zooveel als nu. Dat is immers veel practischer en makkelijker.