De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1900 12 augustus pagina 4

12 augustus 1900 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEE.KBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1207 stimme met Klavierbegleitung. Noske, Middelburg. A. A. Eindelqk zal ik mg kannen nederzetten om mg, ten opzichte van velen, te kweten van een plicht, die met het vorderen van het seizoen drukkender werd en toch, zonder dat ik bij machte was er eerder aan te kunnen voldoen. De lezer heeft aan de l\jst van compositiën, hierboven afgedrukt, reeds gezien, dat het geldt werken te bespreken. Er z\jn er bij, mij in September reeds toegezonden ; doch het drukke winterseizoen met zgn vele en velerlei werkzaamheden ontnam m\j den tjjd, de werken grondig door te zien en desamen' stelling van Het Weekblad maakt het ook wel onmogelijk meer plaats te wyden aan de rubriek ?Mnziek", dan met de bespreking der winter uitvoeringen-gewoonlijk gemoeid gaat. Het Volkslied «Transvaal en Nederland" van Ludwig Felix Brandts Buys bezit alle vereischten van een goed volkslied. Het is stoer, krachtig en door en door gezond. Er spreekt een edele geestdrift uit; een geestdrift, welke van dichter en componist uitgegaan is en die zich aan den uitvoerder mededeelt. De har moniseering is vol afwisseling en bljjft toch eenvoudig. Jammer vind ik het dat bij de woorden: Eéne(n ?) wensch slechts hebben z ij. Eén gedachte hebben zy, dat geypatieerde z y op twee noten valt. Liever had ik de melodische phrase zóó ingericht ge zien dat het woord z \j dadelijk op de hooge Es ware gekomen. Daarmede ware tevens nog uitdmkkelyker de eenheid van wensch en gedachte te kennen gegeven. Voorts viel het mjj op dat in de vierde en derde maat vóór het slot de melodische phrase reeds zoo vroeg daalt naar den grondtoon (zij het dan ook ge harmoniseerd met C kl. 3 accoord) en daar door aan de kracht van het slot eenigszins afbreuk doet. Deze opmerkingen doen echter weinig afbreuk aan den indruk van het geheel. Ook het Boerenlied van Marlow (pseudo niem) is een flink volkslied. Het is eenvoudiger en neemt minder hooge vlucht dan het vorige, maar het pakt toch. Het voor my liggend exemplaar vermeldt reeds de 2e oplage het beste bewijs dus dat het lied gereeden aftrek vindt. Afscheid van Sannie door Arn. Spoel is genomen uit de «Express" te Pretoria en van dr. J. H. H. Ook dit lied staat dus in verband met den Z.-Afrikaanschen oorlog. Blykbaar heeft de componist er naar gestreefd den eenvoud die het gedicht, in Transvaalsch dialect, kenmerkt, ook in de muziek neer te leggen. Hu is daarin volkomen geslaagd; misschien niet zonder den klip van monotonie geheel te vermijden; echter tegen het slot ver heft het stuk zich tot een weldadige warmte. ?Van een koninginne van achttien jaren," is, evenals het vroeger door Spoel gecompo neerde »Van eene koningsvrouwe" door P. A. M. Boele van Hensbroek gedicht. Het is geen gemakkely'ke taak dit tamelyk uitgebreide vers in een muzikalen vorm te gieten. Terecht heeft Spoel het begin gehou den eenigszins in den trant der oude ridder zangen met (harp?) accoorden en vrye decla matie van den tekst. Minder gelukkig geslaagd vind ik nu de woorden, die der koninginne in den mond gelegd worden «Waarom ik schoon ben, dat weet ik niet" enz. Deze woorden hebben overigens precies dezelfde melodie als het begin van het «Afscheid van Sannie". Voorts kan de invlechting van een volkslied dikwijls eene zeer mooie intentie hebben en dan van zeer schoone uitwerking zy'n; doch als zulks geschiedt, gelijk hier met het oude Wilhelmus en het Wien Neerlandsch bloed, vlak naast elkaar en zonder eenig ver band, dan kan men zich niet geheel onttrekken aan den indruk van gedwoogenheid. Het slot verheft zich weer tot een groot effect. Ik kan n>Üdan ook best voorstellen, dat Orelio, aan wien het lied is opgedragen, ar by een feeste lijk gestemd publiek een groot succes mede zal behalen. Het derde lied heeft vermoedelijk zy'n ontstaan uitsluitend te danken aan de inspi ratie, waarin de componist gebracht werd by het lezen van Hugo's gedicht «L'aube natt et sa porte est close". Daarom komt mij dit lied voor poëtischer van inhoud dan de beide vorige. Gracieus is de 2/4 maat van de bege leiding tegenover de 6/8 maat van den zang. Zeer goed gevonden acht ik den tusschenzin in Des, zoowel als het fragment in 24 maat; niet minder goed is de herhaling beide malen van het refrein: «O ma charmante, coute ici". Waarlyk, dit lied levendig en bevallig voor gedragen, zal zy'n uitwerking op het publiek niet missen. By het lied «Hier unter diesem T armenbaum" doet zich het eigenaardig verschijnsel voor dat op het titelblad vermeld zy'n de namen van componist, drukker, uitgever, ook die van de dame aan wie het opgedragen is; den datum waarop het gecomponeerd is zelfs vindt men er; alleen de naam van den dichter, van hem dus, die de eerste aanleiding gaf tot het ontstaan van het lied, zoekt men er te vergeefs. Doch dit a part. Het is een mooi lyrisch gehouden gezang, dat zeker zy'n weg zal maken. Aan het slot vindt ik de tekstherhaling niet te verdedigen; hoogstens hadden de woorden «auf meinen Handen getrageu" alleen herhaald mogen worden, daar de muzikale bewerking van de voorafgaande woorden geheel eenslui dend is met de eerste maal dat zy voorkwam. De zes liederen op -woorden van Heye door L. F. Revius maken op my den indruk van reeds lang geleden geschreven te zy'n; in een tyd dat men hoegenaamd niet op de declamatie van de woorden acht gaf, dat men er geen bezwaar in vond twee versregels gelijk deze: Sneeuw dekt zy'n kruin, hy sluimert Op stellen oeverkant. te scheiden door eene piano-phrase; voorts in een tyd dat men nog ongehinderd kon zwelgen in tekstherhalingen; zie No. 4 «Smachtend". Overigens is de accentueering van dit lied geheel verkeerd. Men oordeele: Wat lieflijk suizen Door 't bladerdak Wat lieflijk ruischen Van twy'g en tak. in % maat en met den klemtoon steeds op het eerste woord l Ook de muzikale uitdrukkings wijze, gely'k melodievinding, harmoniseering ; en figurenwerk, herinnert aan den tyd dat de l muziekbeoefening sterk onder den invloed van Mendelssohn stond. Om al deze redenen zou ik meenen dat deze liederen reeds voor geruimen tyd geleden zy'a ontstaan; vergis ik my hitrln, dan, . . . ja dan moet ik constateeren, dat 's componis ten ontwikkelingsgang niet veel verder gevor derd schynt te zy'n, dan tot de bovenvermelde periode. De vier liederen van Gottfried Mann ademen allen den stijl, dien wy van hem kennen. Mann ontwikkelt steeds by'zonder veel zin voor klankschoonheid; zoowel in de zangparty' als in de begeleiding. Men droomt zich meestal zy'ne accoorden eenigszins mijmerend aangeslagen. En zoo niet my'meiend, dan toch gracieus of bekoorlyk. Zelden energisch of woest-hartstochtelyk. De indruk van Mann's muziek is dan ook meestal van streelenden aard; men wordt nooit tot in het diepste zy'ner ziel ge schokt, maar al tyd aangenaam bezig gehouden. Mann kent zich zelven en kiest zich gelukkig zy'ne teksten zóó, dat hy zy'n talent geen geweld behoeft aan te doen; zoo ook hier. Het liedje van den speelman bevalt my het beste; ik zou het grif weg een meesterstukje noemer, als die ongelukkige fortissimo hooge g op de tweede lettergreep van het woord «minnen" er maar niet in voorkwam. Het is overigens frisch en gracieus. «Ontwaken" is een lied waarbij de woorden motief zy'n voor alle kunst stukjes die voor mevrouw Engelen-Sewing, aan wie het opgedragen is, berekend zy'n; zooals coloratuur, trillers, staccato's, voorslagjes enz.; in 't kort een lied hetwelk het genre Taubert, en Eckert c. s. in 't Hollandsen komt representeeren. Weelde en Droomen zingen van tintellicht, weelde en kleurenvloed, van 't fluisterend ruiscbende oeverriet, van d' avond met stervende kleuren en van den langzaam vallenden nacht; het tweede van d' avond zoo heerlijk zacht en schoone muziek. Dat alles is door Mann voortreffelijk getoonzet. De componist is hier geheel in zy'n element. By het lied «Zomernacht" is weer nergens den naam van den dichter te vinden. Meent men dat het publiek niet even begeerig is den naam van den dichter te weten, als dien van componist ? Of is men gecenseerd alle mogely'ke gedichten, die door de componisten worden getoonzet, vooraf reeds te kennen? Corns. de Wolff schynt my te zy'n iemand van talent, maar met nog weinig ervaring. By zulk een eenvoudig lied is het niet gemo tiveerd en strydig met de eischen van den vorm dat, zonder dat zulks door de woor den vereischt wordt, plotseling de 6/a rhythmus door een H maat geheel afgebroken wordt en tevens een geheel nieuwe muzikale volzin op treedt, terwijl de woorden in karakter hoe genaamd niet verschillen met die der eerste stropbe. De geest van het gedicht is overigens niet zonder poëzie weergegeven, zoodat men met belangstelling het oog gevestigd mag houden op dezen componist. Ditmaal liggen er vy'f liederen voor my' van Kor Kuiler, die allen bly'k geven van meer rijpheid in de bewerking. Tot myn leedwezen nog niet van meer rypheid in de melodische vinding. Ik houd niet van reminiscentiejagery; het is dan ook niet my'ne bedoeling om te beweren dat dit of dat uit Kuiler's liederen lykt op deze of gene melodie onzer bekende meesters. Doch het geheel, het type van Kuiler's melodischen sty'l heeft voor my te weinig eigendommelyks. Helde Kuiler Trademark THEE - E. BRAIVDSMA. Trademark KOLDEIEU & CORBIERE, ft L, KI DWCJH KSTR.»»ft « AjyiwrtcKUAM.. ?*" Groot Beddenmagazijn. Groote collectie Wiegen, Kinderledekunten, Luiermanden, Babytafeltjes, Babybuscnles, etc. etc. Vraagt geïllustreerde catalogus, J. F. ClYPERS, Westeinde 37, DEN HAAG.Verlmren vau Piauo's, Am. Harmoniums, tloor geheel Nederland. J» JE 8 A ISO W* Liquidation : PU1L1PPONA KETELAAR, OllllirelleS"ElltOUtl*Sl*. KALVKRMTBAAT i««, AMHTEROAM. SPECIALE INRICHTING voor h«t vervaardigen van volledige uitzetten en Luiermanden. C. D. LE LORRAIN, JFournisfeur de la cour, 167 Kalverstraat 169 Op aanvrKKf wnr<1«»n DHiBOpgBvnn «n modellpn tmrn-o toegezonden. Eerste Nederl. Verzekering-Maatschappij op het Leven, tegen Invaliditeit en Ongelukken, gevestigd te 's-Gravenhage, Kneuterdjjk n. Directeuren: Jhr. Mr. W. SIX en Mr. A. F. K. HARTOGH. Adjunct-Directeur: P. DEURINK. Bijkantoren: te Amsterdam, Ucrechtschestraat hoek Rembrandtplein; te Rotterdam, Gelderschestraat, Plan C No. 4. iVolteekend Maatschappelijk Kapitaal .... waarop 20 pCt. is gestort. Verzekerd Kapitaal op het Leven, uit. 1899. Verzekerde rente Ontvangsten over 1899 / 1,500,000. , 17,633,647.19 511,543.30 , 1,656,578.86 J. F. (WERS, Westeinde 37, T?DEN HAAG.Piano's en Salonvleugels. lERCURIUS^ iBRAND-ENi INBRAAK [VERZEKERING ^AMSTERDAIVP De woorden Cacao en Chocolade worden soms door en voor elkander gebezigd. Toch betreffen beide geheel-afzonderlijke artikelen. Het artikel Cacao moet zijn, gelijk de naam aanduidt, uitsluitend Cacao. De VEEN's CACAO, op de zorgvul digste wijza bereid uit het fijnste der beste cacaoboonen, verdient als zoodanig de voorkeur. Chocolade is een samenstel van verschillende grond stoffen, cacao en andere. De VEEN's CHOCOLADE, gefabriceerd uit de fijnste, edelste bestanddeelen, neemt eene eerste plaats in. Zoo is o. a. de VEEN's GECON CENTREERDE WATERCHOCOLAAD gefabriceerd uit de uitgezochtste producten, wier aard en samenvoeging een specialiteit onzer firma zijn. Als heerlijke drank staat zij boven enkel-cacao. Zij is ook volkomen zuiver, en gemakkelijk verteerbaar. Oud en welbeproefd, en voortdurend met behulp der nieuwste wetenschap tot nog meerdere volkomenheid gebracht, is de VEEN's GECONCENTREERDE onbetwist de beste Waterihocolaad. Een koekje voor een kopje. Vraagt s. v. p. uw leveranciers onze fabrikaten. J". VErEEXT dfe Oo.f Stoom-, Cacao- en Chocoladefabriek Nederland", Sneek, Hofleveranciers. Reserven en Zekerheidsfondsen ultimo 1899 ... ? 5,740,138.70 Bezittingen ultimo 1899 6,005,342.08 Tegen ongevallen met doodelijken afloop, ultimo 1899 32,945,696.19 invaliditeit, gevolg van ongevallen, t 36,741,943.28 CACAO EN CHOCOLADE is PRIMA Amsterdam. ZWITSERSCHE J. F. Cl\PERS, Westeinde 87, DEN HAAG. Speciale inrichting voor reparatiën. .E. TA.NHA.R TS. Plantage Middenlaan 86. Verzekering-Maatschappij HOLDA". Damrak 74, Amsterdam. Werkkracht verzeker i n g. Omvat ZIEKTEN, ONGELUKKEN, ORGANISCHE GEBREKEN. In 1898 werd door de Maatschappij uitgekeerd o. a. voor infec tie, influenza, blindheid, zenuwoverspanning, longontsteking, verlies of breuk van ledematen etc. DAMES RIJWIELEN s ? 10O. 180. 1B5. 19O. HEEREN RIJWIELEN: / 10O. 12O. 155.180. VAN DANTZIG's LEESCHKRUIÜEN GEEEED VOOR HET GEBRUIK. Voor het braden van Vleesch, enz. gebrnike men deze Krniden in plaats van Peper, en Uw Vleesch is een DELICATESSE. S^" In gebruik bij Hotel Krasnapolsky" te Amsterdam, en andere groote Hotels. JPrijs t2liz Cent per MSusJe. Bij eiken souden Winkelier verkrijgbaar. Vraagt gratis Monster aan Uwen Kruidenier of Comestiblehandelaar. n ding is zeker, zal U bevallen, HIJ S WIJ H. Wit-, Bont-, Wol-Wasscherg. Gordgnen-Wasscherfl. v Chemische Wasscherfl. itstoomerjj. THE GRESHAM. Levensverzekering-Maatschappij te LONDEN. OPGERICHT IN 1848. Nederlandsche Afdeeling: AMSTERDAM SPUI 23?27. Directeur: M. J D E L L. Stand 31 December 1899. Actief . . . . : . f 88,465,977, Jaarlyksche inkomsten ...» 15,406,746. Uitbetaald aan de yerzekerden, : 191,757,672 Probeert ook Van Dantziy's Verpakte Specerijen. mamm Eau de Cologne H aar wat er s ARNHEM. Parfumerieën Wed. F. RCTGE1IS, »Pa, fluit u nog eens." Willem, Willem, pas op, als je zoo ver uit het raampje leunt kon je muts wel eens afwaaien! riep vader, die met moeder en zoon in den trein naar Zandvoort zat. En meteen rukte papa den jongen de muts van 't hoofd en legde die stil achter zich op de hank, zoontje in den waan latende, dat z'n muts afge waaid was. Zie je, daar heb je 't nu al! riep vader uit en Willem begon hard te huilen. Na een poosje zei vader. Nu, wees maar stil, als ik fluit, komt je muts misschien wel weer terug. Toen floot hy, en zette onverwacht den jongen d» muts weer op. Gelukkig, maar, andeis had je niet aan het strand kunnen spelen, zei vader. Eenige minuten later, terwijl vader en moeder druk in gesprek waren, hoorde de laatste Willem plotseling op angstigen toon schreeuwen. O, pa fluit u nog es gauw, m'n muts is alweer weg^ewaaid! firma T. d. BER6H & Cie. HELMERS, SCHIPPERHEIJN & C°. Vijzelstraat MOS, Amsterdam, leveren'onder garantie ' rood koperen Geijsers met geémaill. Badkuipen tegen scherp concurreerende prjjien.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl