De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1900 7 oktober pagina 5

7 oktober 1900 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

,, f -v/' ^No. 1215 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Een blijde begroeting m liet nieuwe licht. (SM.) De economische toestand der vrouw. Een studie over de economische verhouding tusschen mannen en vrouwen als een factor in de sociale evolutie. Naar het Engelsen van CHAE.LOITE PEKKINS BIETSOU, door dr. ALETTA H. JACOBS. Haarlem, H. D. Tjeenk Williuk en Zoon. 1900. Waar de schrijfster in de overdreven vrou welijkheid der vrouw een beletsel ziet voor den waren vooruitgang en voor 't geluk der menschheid, daar moet zij erkennen, dat er toch ook in. dezea een tegenwicht bestaat eu. wel in deze waarheid, dat de erfelijkheid geen Salische wet kent. Elk meisje erft van baar vader een zekere toenemende hoeveelheid menschelijke ontwikkeling, en zoo heeft het erfelijkheidsproces gelijk gemaakt, wat elke strekking van omgeving en opvoeding verschillend wilde maken. Be dochter van den krijgsman en den zeeman, den artist, den uitvinder, den groot handelaar, beeft in elke generatie in liehaa A en geest haar deel geërfd van zijn ontwikkeling en is zoodoende menschelijk gebleven bij al haar vrouwelijkheid. Nu doen zich de bezwaren van het optreden der vrouw in hoofdzaak als geslachtswezen steeds duidelijker gevoelen bij de voortgaande ont wikkeling der maatschappij in de richting van samenwerking en solidariteit. De geslacbtsverhouding is een individueele, tusschenindividueele lichamen en individueele geesten, en zooals zij nu is, werkt zij het hoogere gevoel van den maatschappelijke!! plicht tegen. Hij zijn ge wend, het als een eersten plicht van een man te beschouwen, «-eijn gezin te onderhouden," maar vergeten al te dikwijls, hoe drukkend de last kan zijn, en welk een nadeelige sociale factor de noodzakelijkheid van dat onderhouden" eigenlijk is. Immers de economische afhankelijkheid der vrouw van den man heeft in onze maatschappij niets te maken met dien edelen geslachtswedijver, die al de goede eigenschappen van den man doet uitkomen, als hij om baar te behagen, haar te winnen ernaar streeft, uit te munten. l>ie afhankelijkheid toch plaalst hem voor de noodzakelijkheid, om dingen te verkrijgen, niet om dingen te doen. Op de hoogere treden van de arbeidsladder staat het beste werk altijd boven de markt, en werken voor de markt is daar maar al te vaak verlaging van arbeid. En tot die verlaging moet menigeen, die hoog staat en de maa' schappij zou willen dienen door kunst of door wetenschap, besluiten, zoo hij wil huwen, want dan moet er geld worden verdiend, dan moet hij zich druk maken voor zijn persoonlijke belangen, voor die althans in hoofdzaak. Zoo werkt de geslacbtsverhouding ongunstig op de raswerkzaamheden eu houdt den waren vooruitgang tegen. Hoe kan dat ook anders, waar de halve menschheid niet produceert en toch consumeert; uitgesloten is van de vrije productieve uiting en gedwongen wordt haar menschelijken drang tot productie te beperken tot dezelfde wegen, waar langs ook haar geslachtsdrang tot repro ductie uiting vindt. Zoodoende hebbeu wij in ons midden met moeite ontwikkeld en met zorg gekweekt een groote klasse van improductieve verbruikers. Wij hebben in het menschenras den wenscb en de gewoonte gekweekt, om te nemen altijd maar te nemen, door dat opkweekea van vrou'wen en moeders, die voedsel verbrui ken, kleederen verbruiken, huizen en meubelen en schilderijen en versierselen en amusementen verbruiken, zonder er ooit aan te denken, om iets terug te geven dan alleen haar vrouw-zijn. Geen wonder, dat we, om den toestand dra gelijk te kunnen vinden, genoodzaakt waren, de ^plichien der vrouw" te overschatten, ze als in een lijstje te zetten, dat ze toch vooral goed zouden uitkomen. Maar dit kan niet beletten, dat ons toch langzamerhand de oogen opengaan voor den slechten invloed, dien het hebben van zulk een priesteres der consumptie uitoefent. Doordien de steeds verbruikende vrouw uitge sloten is van de voortbrenging, 's zij buiten staat, den grooten maatschappelijke!! arbeid te waardeeren, buiten staat ook om bij haar keuze van consumptievoorwerpen verstandig te han delen. Vandaar dat de markt overvoerd wordt met zaken voor opschik en persoonlijke versier selen, met allerlei dingen, die weelderig en ontzenuwend stemmen tot nadeel van ware industrie en echte kunst. Zoo verhindert en bederft de oversekste vrouw in haar onver standig en voortdurend eischen de economische ontwikkeling der wereld. In deze eeuw, de 19de, die ten einde spoedt, is men beginnen te twijfelen, of de plaats der vrouw in de maatschappij wel paste bij ons tegenwoordig stadium van ontwikkeling. De gebreken van den toestand, die voorheen weinig gevoeld werden, komen steeds duidelijker uit, en wij merken nu, dat de tijd voor verandering is aangebroken, want immers wij zijn al bezig, te veranderen. De vrouwen ontwikkelen meer en meer maat schappelijke hoedanigheden; zij beginnen een economische positie in de maatschappij ia te nemen, zij worden menschen en zijn niet langer uitsluitend vrouwen en duidelijk en bestendig verandert de publieke opinie te haren opzichte. Hoe goed zij in yroeger tijden heb ben gewerkt, in de economische wereld van thans hebben de overdreven mannelijkheid met haar woesten wedijver en haar primitief individualisme en de overdreven vrouwelijkheid met haar overmatig verbruik en hinderlijke afhankelijkheid een stadium bereikt, waardoor zij meer kwaad dan goed uitrichten. Wij beleven een geheele verandering van economischen grondslag in de positie der vrou wen, en hoe duidelijker allen zich daar reken schap van geven, des te geleidelijker en des te pijnloozer zal de verandering plaats hebben. Voor onze oogen zien wij de vrouw van jaar tot jaar nieuwe banen betreden; zij begint raskenmerken te ontwikkelen en daarmee gaat gepaard een evenredige vermindering van ge slachtskenmerken, tot deze bun normale ver houding weder zullen hebben ingenomen. In de gezinnen gevoelen de hedendaagsche vrouwen een verlangen naar ruimer arbeidsveld, naar een meer georganiseerde wijze van werken. Waar de embryonische samenvoeging van kokverpleegster-waschvrouw-kamermeid-huishoud ster-naaister-kindermeid tevreden was met een «van alle markten thuis" en niets geheel meester te zijn, daar lijdt de vrouw, die zich in staat voelt, in n van die zaken uit te <8 «*1 munten, dubbel, wanneer zij genoodzaakt wordt te doen, waartoe, zij zich niet in staat voelt en te laten, wat zij goed zou kunnen doen. Deze druk en die spanning moeten grooter worden, tot de nieuwe functioneele macht zich uiting verschaft en de huiselijke werkzaamheden onder handen genomen en georganiseerd worden. evenals de andere arbeid van het moderne leven. Ook de werkzaamheid der moeder moet, vol gens de schrijfster, deelen in de noodzakelijke verandering. Als wij het menschelijk moeder schap beschouwen naar zijn resultaten, dan kan liet oordeel niet bijzonder gunstij luiden. De menschenkinderen worden geboren in de armen van een eindelooze schare ongeoefende moeders, die voor de zorgen en de opleiding der kinderen niet voldoende zijn opgeleid. Geen toewijding kan dat euvel goedmaken. Eii het enorme hooge sterftecijfer der kinderen, de gemiddelde slechte gezondheidstoestand van heri, die in leven blijven, gepaard met de mate van onzen lichamelijken en geestelijken vooruitgang le-veren het bewijs, dat onze moederlijke toewijding tot dusver riet ten voordeele komt van het ras. De tegenwoordige wijze van huiselijk leven, gegrondvest als zij is op de economische afhankelijkheid der vrouw, is evenmin erop berekeud, de gezondheid eu het geluk van het individu te waarborgen. Er zijn wel betere wegen; wij moeten alleen maar leeren, ze te bewandelen. De in zwang zijnde voedmgsmethode der wereld door middel van millioenen eigen dienstboden, de verzorging der kleine kinderen uitsluitend door ongeoefende moeders, zij zouden niet moeten worden vast gehouden, indien kon worden aangetoord, dat menschelijke vooruitgang en menschelijk geluk bevorderd konden worden door een andere wijze van doen. En die andere betere manier zal natuurlijk" worden gevonden, als maar eerst aan de econo mische afhankelijkheid der vrouwen een eind is gekomen. Wij zullen dan de keuze eu de bereiding van ons voedsel in banden stellen van geoefende deskundigen; wij zullen bij de organisatie der huishoudelijke werkzaamheden de reinigingsprocessen vereenvoudigen en centralizeeren. De afschaffing van dienstboden en het optreden der vrouw op maatschappelijk ge bied zullen iu de wereld een nieuw begrip van de heiligheid van het huiselijk leven vestigen. Voor man en vrouw beiden zal dan het huis een plaats van rust en innig samenzijn kunnen worden. Zoolang de wereld duurt, zullen wij niet alleen aan iudividueele woningen behoefte hebben, maar ook aan het familieleven; een gemeenschappelijke sclieede voor de onoatloken blaadjes van eiken nieuwen tak, bijeengehouden aan den ouderlijkeu stam, voor dat zij ten slotte uiteenvallen. Wij mogen waarlijk hopen, dat als het meest te waardeeren gevolg van deze veranderingen, liefde en huwelijk, zullen gereinigd worden van het lage bijvoegsel van financieel belang en dat mannen en vrouwen, eeuwig tot elkaar aange trokken door de sterkste kracbt in de natuur, ten laatste in slaat zullen zijn, elkander op het gebied van zuivere en volmaakte liefde te ont moeten. Lochem, 17 Sept. 1000. . J. v.UiLDiuKs. _9 Het Vronwen-VreitaDgres te Parijs. Dit congres niet te verwarren met het Vredecongres dat 30 Sept. werd geopend had plaats van 'J7?29 September onder het presidentschap van de prinses Wiszniewska. De geschiedenis van de vereeniging, bij de oprichting genoemd, >Vrouwenbond tot alge meene ontwapening", doch nu herdoopt in: «Vrouwenvereenigiag tot bevordering van den vrede" is verhaald in de Revue Diplomat'Kjue van 16 September 1900. Hieraan zy het vol gende ontleend ; «Mevrouw de prinses «Wiszniewska, in Bourgondiëgeboren, werd in het jaar 1870 getrof fen door de ellende die een oorlog met zich sleept, evenals dit het geval was met de ba rones von Suttner in 18GG. Ieder weet, dat de gedachte aan een duurzamen vrede zelfs dea meest optimistischer! mensch nog kort geleden een utopie toescheen; iets wat nooit verwezenlykt zou kunnen wor den; en, waaneer men de hedendaagsche ge schiedenis nagaat, dan schy'nt het, alsof eerder een wereldkryg op haaden is, daa dat de vredesengel boven onze planeet zweeft. Maar, om op het artikel in de lievue Diplomatique terug te komen: «Toea in 1898 graaf Mourawiefïde be kende proclamatie vaa den czar aller Russen proclameerde, zond de prinses Wieszniewska een telegram uit naam van den door haar in 1896 opgerichten vrouweaboad, om dea vorst geluk te weaschen met zy'n nobel strevea. Mevrouw Wiszaiewska vergenoegde zich echter hiermede aiet; maar door hare bemoeingen, had zy' het genoegen aan dea voor zitter der Vredescoaferentie in den Haag een adres toe te zenden, geteekend door 6KJ071 maaaea en vrouwen. Ia by'na alle landea werden Vredebonden opgericht, die zich aansloten by' den algemeenen bond voor den vrede, de prinses Wiszniewska als haar presidente erkennend. De bond telt aa reeds meer dan vijf millioen leden; wel een bewijs hoezeer de vrouwea sympathiseerea met de gedachte aan eea duurzamen vrede. Een bewy's, hoezeer de presidente ook in het buitealand wordt geëerd, is haar benoemiag tot vice-presideate vaa den bond der Amerikaansche uitgevers en journalisten." Op het congres hadden by'na alle aange sloten landea gedelegeerden gezoadea, die in hare rapporten getuigden, van dea bloeienden toestand waarin de onderafdeeliagea verkeeren. De onderwerpen op het congres behandeld, golden natuurlijk alles wat kaa worden gedaan, op het gebied der Propaganda voor den vrede. De gestelde moties warea de volgende: l De taak der vrouw, als predikster van den vrede: aan dea huiselyken haard en op de scholen, in de hospitalen, gevangenissen, weeshuizen, ea verder ia alle inrichtingen waar zy' werkzaam is. Voorts als auteur, jour naliste, of schrijfster van tooneelwerkea. 2 Haar taak als opvoedster. De invloed vaa de opvoedster op de kiaderea. Het verbieden vaa wreede spelen, het onderwy's in de geschiedenis, betreffende het verheerlyken van veroveraars ea winners van Het ontwikkelen van humaniteitsgevoel en. medelijden. In de school geen. voor stellingen van zoogeaaamde heldendadea, waar op wordt aangetoond hoe kranig de een den ander uit het zadel ligt ea daa steekt ; verder het rechtvaardigheidsgevoel ontwikkelen. Ia het derde gedeelte van het programma werd aangetoond, hoe dit alles te bereiken ! Voornamelijk door samenwerken en den moed niet te latea zakkea by' tegenwerking. Ia het laatste artikel van het programma komt iet voor wat my een utopie schy'ni, namelijk : het voordeel dat er in gelegen zou zijn, wanneer allea a taal spraken! Maar welke taal zou dit moeten wezen ! Elk menscheakiad heeft zija eigea taal lief; ea ik geloof, dat het natioaaliteitsgevoel al op een heel lage trap moet staan bij het individu, dat afstand doet van iets wat hem vaa zijn jeugd af dierbaar was. Een der aanwezigea stelde voor, het Laty'n als wereldtaal aan te nemen, waarop door eea letterkundige werd gezegd, dat de taal der wetenschap zeker altyd het latya zou blijven. Maar hy betwyfelde zeer, dat in de dagelyksche omgeving het voorstel vaa den voorgaaaden spreker ooit ingang zou vinden. Het makea van propaganda voor dea vrede, door middel vaa aaa de kinderen gegeven geschikte lectuur en het zingea van vrede lievende liedjes; het verbiedea van wreede ea ruwe spelen, enz. werd met algemeene stemmen aangenomen, terwijl de wereldtaal- quaestie tot een volgend congres werd verdaagd. ]_ Lina Morgenstera wees er; op, dat vooral de vrouw zooveel kon bybrengen tot bevordering van den vrede. Immers in de meeste duelquaesties was de vrouw de oorzaak vaa den stryd; en het: »Cha ohog». la femme" was zelfs by groote oorlogen niet onduidelijk geblekea. Zeide Eugénie niet: »J'ai ma petite guerre a moi!" Ea zou Napoleoa I de woeste veroveraar zijn geworden als hij een zachtere ea minder iatrigaate vrouw had gehad dan de coquette Josephine was. Laat iedere opvoedster er al vroeg haar kinderen op wy'zen, dat in het oatwikkelea van ruwe kracht niet de minste verdieaste ligt, zoo eindigde Lina Morgenstern hare rede." Het volgend congres vaa dea Internationalen" Vronwen-vredebond zal over drie jaren te Berlija wordea gehouden, terwijl elk jaar eea aatioaale vergadering in elk der aangeslotea landen zal worden belegd. Het deed mijn Hollandsen hart onaangenaam aan, dat bij al deze vicepresidenten-gedelegeerden, ons land niet vertegenwoordigd was, omdat Nederland er een nationaal bandje op eigen hand op nahoudt, zoader aangesloten te zyn aan den internationalen bond tellend vijf millioea leden. Aanvankelijk bestond het plan samen te gaan, maar de oprichtster, gedachtig aan de woorden van Caesar : »Beter de eerste in een klein, dan de tweede ia eea groot Koninkrijk te zijn," achtte het geschikter als presidente van eea nationaal bondje, dan de Dieepresidente vaa een Internationalen Vrouwen bond te zijn. Waar de spreuk : «Vereeniging maakt Macht" algemeea als een erkende waarheid wordt ge huldigd, getuigt het niet van een breede opvat ting als de algemeene belangea aan particuliere gevoeleas wordea opgeofferd. P a r ij s. VKRA. Betsy Strai. t 2 October 1899. Daar is weemoed ia mijne ziel bij het ne rschryven dezer regelea, terwijl voor my staat bet portret van eea even lief als veelbelovend kind. »De felle Dood", die, zooals Vondel in den lykzang op zy'n kiad zoo treffend zingt, »verschoont de grijse Hen en mickt met haren schicht op het onnosel wicht," nam Betsy Strang op den aanvalligen leeftijd van even dertiea jarea weg uit het leven, dat zooveel schooas voor haar in den schoot scheea ver borgen te houden. Zij was eea kind van meer dan gewoaen aanleg, de sprookjes, versjes, schetsjes en ver haaltjes, door haar nagelaten, geven recbt tot de veronderstelling, dat zij eenmaal eene eerste plaats zou hebben ingenomen ia den ry onzer schrijfsters, edoch »es wiir' zu schim gewesen, es hat nicht sollen sein!" Het was eene vriendlyke gedachte vaa den heer H. A. van Goch haar «nagelaten cahiers" haar lieve bescbeideaheid had ze laag verborgen gehouden gereed te maken voor de pers, terwy'l de heer Noorduijn te Gorinchem zorgde voor de uitgave, die hem alle eer aandoet, van wat eens door zijn lief buurmeisje werd op papier gebracht. En ik, die, haar niet geheel vreemd, deze verhaaltjes, sprookjes en versjes versche nen onder den titel «Gevallen Bloesems" las, ik meende ook een bloem te mogen strooien op het graf van haar, die had ge leefd »zoo beminlijk en bemind!" Die beminlijkheid spreekt uit haar schrift: niet zonder aandoening leest men dat diep gevoelde stukje leven, waar zij boven schreef »Wedergevonden", adel van ziel spreekt uit dat aader verhaal «Hoe zij vriendea werden", en hoeveel warm gevoel en teedre liefde moe ten geleefd hebben ia het jonge hart, waaruit opwelde een schets als «Ma's lievelingsbloemen"! 't Is zeker niet te veel gezegd, als wij be weren, dat inzonderheid hier de Dood een der schoonste bloemen knakte maar toch, n ding vermag deze Alverwoester niet: de bloem zij geknakt, de geur bly'ft na, het beste ging toch aiet verloren! j Moeders, begeert gij iets goeds voor uw kind, ongekunsteld, waar hier zijn goede gedachten, uit reine kinderziel geweld, ge dachten, die het joage hoofd ea hart verhef fen en. veredelen kunnen ziet, zoo heeft Betsy Strang wel kort, maar toch niet tever geefs geleefd! Naardea,'-' Oct. 1900. Ds. K. W. DIUJVEK. Een Te Huis. Dat noemen we nog eens «opschieten". Op 30 Mei jl. spreekt de algemeene vergadering der vereeniging «Onderlinge Vrouwenbescher ming" de wenschelijkheid uit der oprichting van een Te Huis, waar eenige ongehuwde moeders en hare kleintjes zullen kunnen worden opgenomen en.... reeds is het er! Primo October zal het worden geopend. Ferm heeft het hoofdbestuur de zaak aan gevat, 't Is noodig, heeft het gedacht, dus het moet er komen, het Te Huis. Maar nu, maar nu.... Er is nog zooveel noodig! En daarom roept het den steun in van allen, die belang stellen in het streven der O. V. Alle giften, zoo die in natura als in geld, zullen dankbaar worden aanvaard. Alles is welkom: gebruikte ledikanten en wiegen, beddegoed, huisraad, lin nengoed, kleeren voor kinderen en volwassenen. Khiderkleertjes vooral zullen zoo goed kunnen worden gebruikt. En daarom: dames, die uwlaatsten tocht naar de Volewyk al lang achter den rug hebt, maar die nog steeds in een verborgen hoekje van eene of andere kast hebt liggen »intaete(g) et dormant sous l'oubli des années" van dat kleine snoeperige goedje, dat gy' komt het voor den dag niet zult kunnen aanzien, zonder dat uwe oogen vochtig worden; of gij, die ja misschien nog wel eens een luier mandje zult moeten klaarmaken, maar die dan zoo gemakkelijk voor een nieuw uitzetje zult kunnen zorgen; stuurt uwe kleine scbatten naar Schietbaanlaan 10, Rotterdam; hoe meer het u kost er van te scheiden, hoe waardevoller uwe daad is, niet waar 'l En gy, jonge moeder tjes, die zelf nog kort geleden het eerste ge luidje van uw jongsten met zalige aandoening hoordet, van uw jongsten, met zooveel liefde verwacht, met zooveel zorg gekoesterd, och! stuurt wat van uw overvloed naar het vrien delijke, maar bescheiden benedenhuisje, waar kleine paiia's het levenslicht zien, waarvan er een enkele zonder de zorg der O. V o, vergeef me, zoo ik u schokken moet, maar het is \vnKKELi,iKHEij).... misschien op een of ander privaat zou worden geboren, voor de meesten waarvan, zonder hare zorgen, geen hemdje gereed zou zijn bij zijne komst op de wereld. Geld, liefst vél geld, wordt gaarne in ont vangst genomen door mr. Van Droo^e, te Voorschoten. BKRTIIA VAN 'T STICHT. MiiMiiiiiirriiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiliiHilr ?iitiiitiiiiiiimiitiiilitniiintmnnliiiitiitimmiiiniiiiMiMiiiiiMiiliinMM Moderne schilderkunst. Lola Beth. Koning JlMaw en Nathalie. Fruit. Gabriel d'Annunsio. ? Waarschuwing aan jonge meisjes. Dezer dagen, door de mooie winkelstraten van een onzer hoofdsteden wandelend, scboten mij Busken Huet's woorden aangaande «l' ducation de la rue" te binnen. Vast besloten een goeden zet aan mijn opvoeding te geven, drentelde ik vol goede voornemens langs kost bare, chique, smaakvolle en artistieke uitstal lingen. Opeens hield ik den pas in, tuurde, staarde, ging diehtby staan, toea weer ver af, keek, keek nog eens, en nóg e<3ns.... Een vel watten en daarop neergepoot zwarte schorseneeren, mannetje aan mannetje in't ge lid en naast elkaar; de eene schorseneer wat dikker dan de andere, overigens allen aan elkaar gelijk. Mistroostig was ik over mijn nuchtere op vatting over dit brok woud in winterdosch. Sneeuw op den grond, ja, die sneeuw »deed" het wel, dat was heusch echte, mooie, don zige sneeuw; kaarsrecht een aantal zwarte glibber-stammen; zonder takken, niets dan recht-op-en-neer stammen. Met den besten wil, kon ik deze moderne kunstuiting niet waardeeren, helaas, een treurige gaping in mya opvoeding. Lola Beth, de beeldschoone, het leven zeer luchtigjes opvattende zangeres, de afgod der Hongaren, Oostenrijkers, ja van wie niet ? heeft zich onwillekeurig een groot nadeel berokkend. De Shah van Perziëhoorde haar in Ostende zingen; het blijkt, dat de tegen woordig regeerende vorst van Perziëuiterst gevoelige ooren heeft voor schoon gezang en dat hij, even als wijlen Papa Shah uiterst ontvankelijk is voor het waardeeren van vrou welijk schoon. En zang n uiterlijk brachten den vorst onder Lola's bekoring. Mild, fabel achtig mild als hij is, wilde hij naar gewoonte zy'n hulde omzetten in een stott'elijk aan denken. Hij bood haar aan een door hem zelf midden door geschoten twee frankstuk en zei, dat zij dit moest bewaren als eon talisman. Met haar amulet gewapend ging zij haar geluk beproeven aan de speelbank. Woedend over de negatieve werking van den talisman, wierp zij het doorschoten geldstuk in zee. Een paar dagen later verzocht een afge vaardigde van den tihah b\j de zangeres te worden toegelaten. In haar bijzijn opende hy een kistje fonkelend van de schoonste en zeld zaamste edelgesteenten, die ooit straalglansden om den hals van een zangeres. Mejuffrouw' mij is opgedragen, namens mijn onsterfelijken gebieder, u dit geschenk aan te bieden, onder voorwaarde, dat u mij weer ia 't bezit stelt, van den talisman, u door my'u Vorst geschonken .... Tableau! Traantjes, lachjes, vleiwoordjes van Lola Beth. Niets mocht baten. Met de niet uitden-plooi te brengen deftigheid der Ooster lingen pakte de afgevaardigde de preciosa weer in, boog voor de diep teleurgestelde zange res en verdween. Men spreekt -- edoch, over gekroonde hoof den, zij het dan ook van onttroonde vorsten en vorstinnen spreekt »men" zoo gaarne over een verzoening tusschen Milan en Nathalie. »Men" zegt, dat hy met dit doel naarBiarritz zal gaan. Zouden zij, als dood gewone men schen, behoefte gevoelen, eens tegen elkaar hun verontwaardiging uit te spreken over de mésalliance van hun zoon? Ean meening zoo versleten, dat zij noodzakelyk moet afgedankt worden, is de ver onderstelling, dat het nadeelig zou zijn kin deren vruchten te doen eten. Natuurlijk niet overdreven; alles met mate. Goeie, rijpe vruchten zijn 'zeer gezond voor kinderen. Hype vrachten, geen afval, en rype vruchten, niet op kindermanier verzwolgen met pit en schil, maar behoorlijk ontdaan van al die bestanddeelen, die een bokkenmaag niet alarmeeren, maar die voor mensch en kind nadeelig zyn. Loomheid, slechte spy'sverteering worden door oordeelkundig gebruik van vruch ten verdreven. Aan, zwakke kinderen kan men gestoofde vruchten voorzetten. Welk kind be dankt ooit voor compote ? En dat kinderen zoo fel zy'n op vruchten, is het niet een bewijs, dat ons lichaam behoefte heeft aan die soort voeding ? Vruchten zy'n frisch en versterkend door het groote suikergehalte dat zy' bevatten. Bespreek eens met een vegetariër het nut en het heil van vruchten in 't algemeen en van zure appelen in 't bizonder, u zult verbaasd staan over de proef-ondervindelyke staaltjes die hij u daaromtrent weet mee te deelen. Wij zy'n nu in den vollen appelen-tijd. Men doe zya voordeel. Zure appelen zijn tegenwoordig in hoog aanzien, wegens de gunstige werking op de hersens, die men gaarne aan die vruchten wil toeschrijven. Het eten van eenige zure appelen, voor men naar bed gaat wordt mensch en kind dringend aanbevolen. Niet alleen in Italië, door de geheele, be schaafde wereld klinkt de naam van Gabriele d'Annunzio met al de volheid en de koninklijke hoogheid verbonden aan den naam van een groot kunstenaar. Van zijn roman »il fuoco" is een meesterly'ke Duitsche vertaling verschenen. Tot ia de ragtijnste bizonderheden doet de vertaling recht weervaren aan het oorspronkelijke werk. »I1 fuoco" is de liefdesgeschiedenis van Gabriele d'Annunzio met Eleonora Duse. Dat kunstenaars tegenwoordig hun intiem gemoedsleven aan de openbaarheid prijs geven, dat zij Jan-en-Alleman een kijkje gunnen in hun ziel, omdat zij, met niet te peilen wreed heid, den voorhang van het heilige der heilige eigenhandig aan flarden scheuren, wij zijn geen kinderen van onzen tyd, wanneer wy' ons niet kunnen neerleggen bij deze allerpynlykste gewaarwording. By' Tristan en Isolde, Dante en Beatrice, Petrarca en Laura, Romeo en Julia en by zooveel meer klassieke paren sluiten zich thaas aan Gabriele d'Annunzio en Eleonora Duse. Meer dan ooit worden jongemeisjes van verschillende nationaliteiten die als gouver nante naar den vreemde trekken, het slacht offer van het meest verachtelijk bedrog. Van uit Rusland, Frankryk, Hongarije, Polen, Holland, van waar al niet, bereiken haar de heerlykste, verblindeadste aanbiedingen. Hoog salaris, aangename werkkring, rustig en lief familieleven. De stumpertjes, die kennelyk geen vaders of broers hebben, die weten, dat de wereld een groot broeinest van ongerechtigheden is, worden in ongelooflijk aaatal dupe van de verleidelijke aanbiedingen. Werkelijk door en door fatsoenlyke meisjes, onverdorven menscheakinderen loopen blinde lings in den val. Ik zeg nog eens, wüar zy'n toch haar vaders, broers, mannelijke verwanten, haar natuurlijke beschermers V Latea die meisjes toch niet alleen handelen in overleg met een doodeenvoudige ziel van een moeder of een engelreine tante. Zonder het te weten of willen, storten zij dochter of nichtje in de ellende. Een jong meisje, een Engelsche, te Londen woonachtig, aanvaardde de reis naar Budapest, waar zij tegen een prachtig salaris belast zou zijn met de opvoeding van twee jonge kinderen; zy zou beschouwd worden als familielid, vrije uren hebben voor eigen studie en pianospel enz. enz. Toen de deur van het mooie huis waar men haar afwachtte, zich achter haar sloot, bemerkte zij met starre ontzetting in welken afschuwelijker! val zij was geloopen. Zij was zoo slim niets te doen blijken, liet haar bagage in den steek, wist te ontsnappen en het station te bereiken. Verder dan tot Weenen reikten haar middelen niet, horloge, armband en broche, j a zelfs haar laarzen waren toea reeds te gelde gemaakt l Daar zat zij, huiverend van angst, stil wegge doken in een hoekje van een wachtkamer van een der stations te Weenen. Het vriendelijk uiterlyk van een der reizigsters gaf haar moed. Zy' vertelde haar geschiedenis en werd door bemiddeling van den Eagelschen consul in staat gesteld haar terugreis naar Londen voort te zetten. Dit specifieke geval is eea der weinigen met eea guastigen afloop, ondanks bovenmenschelyke angsten en agitatie. In den regel loopt het slecht af. Jonge meisjes die in eigen onderhoud moeten voor zien en naar den vreemde trekken, kunnen niet voorzichtig genoeg zijn. Haar zij nog eens met kracht en klem gewezen op de noodzakelrjkheid niet van honk te gaan, alvorens zy schriftelijk zijn ingelicht door den consul van haar eigen land aangaande gedrag en reputatie der familie onder wier dak zij voor nemens zy'n te gaan inwonen. CAPRICE. Tot de firma's, welke thans te Parijs de hoogste onderscheiding, een «Graad Prix", behaald hebben, behoort ook de Singer-Maatschappij, de wereldbekende fabriek van de Singer naaimachines. Zooals men weet, heeft deze firma ook hier ter stede een magazyn, en wel Kalverstraat G'2. O S O O. nr> -ver f r issctieiacle <3.:retn.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl