DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1217 spreekt van de liefelijke vrede. Daar komt de vraag weder, woester en dreigender dan voorheen. De thema's van 't Scherzo en van het Trio worden, in een fortissimo, tegelijkertgd gebracht en ten slotte door het vraagmotief overstemd. Een aangebonden C dur in de bassen droomt peinzend verder. Zacht, als «en herinnering, brengen de fluiten het aanvangs-thema van het eerste deel. Fanfares wekken die droomen op en brengen het vierde deel, waarin de ziel zioh zelf innerlijk over wint in den bewusten zelfgewenschten en moedigen stry'd. Als mej van Oosterzee nu nog een stap verder gegaan was en met het programma ook nog bare themata had laten afdrukken, dan zou zjj volko men bereikt hebben waarnaar z\j heeft gestreeld, n 1. den toehoorder vertrouwd te maken met haar werk. Dan zou haar zeer gecompliceerd opus even gemakkelijk gevolgd zyn geworden als b.v. de werken van Tschaikowsky, Strauss, e.a. van wier werken «Erlauterungen" bestaan met notenvoorbeelden. Mejuffrouw van Oosterzee is meesteres in het r\jk der tonen. De geheele aanleg, structuur en vorm harer sympbonie bewijst dit. Daarby is de polyphone en rbythmische behandeling der thema's van grooten rijkdom en schoone afwisseling. Er ligt over het geheele werk een waas van voornaamheid en superioriteit, ?dat eerbied afdwingt. Het eerste deel is voor my als muziekstuk het aantrekkelijkst. Onge dwongenheid en verscheidenheid van motief behandeling zyn daar inderdaad met groot meesterschap aan den dag gelegd. Daarhy bly'ft de componiste steeds modern. Ik vond in hare bewerking eenigszins den geest terug van GtazOunow, zooals hy tot ons spreekt in zy'ne Es-dur symphor.ie. Het tweede deel begint en eindigt zeer schoon het midden deel was my nog niet geheel klaar. Het derde deel is duidelijk en helder; vooral het Trio maakt een liefelyken indruk en het vierde deel is majestueus van aanleg en vol energie. Ik aarzel niet de symphonie van mpj. Van Ojsterzee voor een der belangrijkste sytnphonische scheppingen der moderne school te houden. Wanneer ik nu my'ne bevreemding te kennen geef, over het feit dat mej. v. Ojsterzee hare moderne gedachten in de oude klassieke vormen der vierdeelige symphonie gegoten heeft, dan doe ik dat wyl myn persoonlyk gevoelen my zegt dat de vrye vorm der «Tondichtung" minder knellende banden biedt en dus meer gelegenheid geeft aan dephantasie den vry'en teugel te laten vieren, dan de klassieke vorm der symphonie. Ook kon ik de opmerking niet onderdrukken dat, by enkele /orte-plaatsen het orchest niet in al zyn glans en pracht en praal ons tegengtraalde. Maar het kan zeer wel de bedoeling zyn ge weest der componiste om daar geen luisterrijken orchestklank te ontwikkelen. Mejuffrouw v. Oosterzee werd warm ge huldigd door het publiek. Niet minder warme ovatien vielen ook den heer Heinze ten deel. Zijne ouverture »lie Waise" werd dan ook zeer schoon gespeeld. De heer Heinze mocht opnieuw ondervinden hoe hy be mind is hy publiek en orchestleden; want zeker zal wel iecUreen ingestemd hebben met de harte lijke toejuichingen, die voor den kranigen tach tigjarige losbarstten. De heer Spoor was de derde, die zyn deel kreeg van den byval. Met wóndervollen toon, en afgeronde techniek speelde by het Adagio en Rondo uit Vieuxtemps' eerste vioolconcert in E. Dat ik my voor deze soort muziek niet recht kan verwarmen duide men my niet ten kwade. De avond werd geopend met de voordracht van Cierubini's ouverture «Lssdeuxjournées" of, zooals zy in Duitschland heet >Der Wassertiager" en gesloten met de ouverture «Carnaval romain" von Berlioz. Dat al deze werken by zonder schoon ge speeld werden en dat aan de synphonie van mej. v. Oosterzee alleen nog eene kleine rhythmische retouche ten goede bad kunnen komen, zy hier gaarne vermeld. Mat groote ingenomenheid wy's ik op de belangrijke piano-voordrachten van Elouard Risler. Deze eminente kunstenaar heeft zich tot taak gesteld in een serie van vy'f avonden een overzicht te geven van de klavierlitteratuur tot op onzen tijd. Den eersten avond waren de componisten vóór Beethoven aan het woord; o. a. Couperin, Scarlatti, Bich, II»ydn en Mozart. Daarna volgde Beethoven. Caopin, Schumann en Liszt komen nog aan de beurt. De volgende week, als de serie af^eloopen ,is, kom ik nader terug op den sympathieken kunstenaar. En nu zou ik gaarne schrijven over »ie Meesterzingers van Neurenberg" van Wagner in de Nederlandsche Opera. Alleen het geluk is mij niet gunstig geweest. Lang van te voren was deze eerste voorstelling aangekondigd op 5 Ootober. Wat was na'uurlyker dan dat ik den 5 m October vrij hield ? Echter de opvoering werd acht dagen uitgesteld en gezet op een dag, waarover ik geruimen ty'd geleden reeds had beschikt. Ik hoopte op de tweede voor stelling, Dinsdag 11, en begaf mij tot dat einde naar den schouwburg, doch.... wegens eene keelongesteldheid van den heer Orelio kon de tweede opvoering dien avond niet doorgaan ; ik hoop nu op a. s. Dinsdag. De heer v. d. Linden deelde het publiek mede, d«t in plaats van de Meesterzingers Cieopatra van Enna zou gespeeld worden, een heel interessant w«rk, zeide de heer v. d L'nden, en om nu het publiek eenigszins schadeloos te stellen, zou dan Cleopatra voorafgegaan worden door de ouverture ... Tannhauser. En zoo geschiedde het, dat Wagner's Tannhaiser-ouverture moest dienst doen als ope ningsstuk voor Enna's Cleopatra. Heusch, lezer, 't is waar l Ik kon myn ooren niet gelooven. Esn dergelyke eigenaardig stylvolle (!) kunstopvatting bad ik heden ten dage niet meer voor mogelyk gehouden. Ik woonde een gedeelte by van Cleopatra en maakte kennis met den tenor J. R S;hulze, die den Harmaki zong. Het komt my' voor dat men den heer Schulze eene belangrijke aanwinst mag noemen voor het gezelschap, vooral nu de heer Urlus niet meer hier is. Da heer S;hulze zingt gemakkelyk hoog en spreekt duidelijk uit; hy trachte echter het treonoleeren tegen te gaan. Na zijn David in »de Meesterzingers" gehoord te hebben kom ik op hem terug. Mevrouw Madier de Montjau is voor een korten tyd wederom de onze geworden Met al de charme, haar persoon eigen, beeldde zy de titelparty uit. E-hier leed deed het my te moeten constateeren dat haar orgaan den in vloed heeft ondervonden van .... vermoeienis, zal ik maar hopen. De party ligt haar hier en daar ook erg hoog. Eveneens mevrouw Ty'ssen, die van de C har m i on overigens weder een zeer mooie vertolking in zang en spel te genieten gaf. De heer v. d. Hoeck zong als alty'd den Sepa op de genoegzaam aan ons bekende wijze en het koor (ik heb speciaal het mannenkoor op het oog in het voorspel) zong op weinig gehoorverkwikkende wijze te laag. ANT. AVERKAMP. iMiiiiiiiHiiiimiiiiiHHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHHi Schilderijtjes van Israëls. Voor het winkelglas van Buffa was deze week een schilderijtje geplaatst van Josef Israëls. Klein van omvang en met een zeer eenvoudig sujet Niet veel meer werd er op vertoond dan een alleenstaande boerenwoning van terzyde gezien, en nagenoeg zonder stof feering van geboomte of anderzins, in zyn soberen vorm daar geplaatst als een massale silhouette tegen de flikkerende lichtgloring van een avondlucht, als weer een buiige na jaarsdag is uitgeleefd. Van voren, meer naar de laagte, alsof het terrein neerglooide, te onderscheiden in den avondschemer twee heen gaande figuurtjes. My dacht dit een der laatste voortbrengelen van Israëls, dus een verblijdend verschijnsel van zyn nog vruchtbare werkzaam heid. En, mocht ik ook in 't onzekere zyn, of het schilderijtje, op de hand gezien an ineen scherper licht dan dat van deze dagen, wel overal die intensiviteit van uitdrukking had als zoovele voorgangers in dat genre, ik voelda me toch geboeid door de stemming, die daai in levend was. Binnen in den winkel vernam ik echter, dat ik me eenigszins vergist had en het schildery'je reeds vy'f jaar oud was (toch nog zoo oud niet!). Maar in het expositie-zaalije was er juist een ander aanwezig, en dit was wél een allerlaatst werk van Israëls. Nog kleiner van omvang dan het vorige en nog soberder mis schien van inhoud. Niets dan een stukje land met overlangs een gehavende planken heining, waarachter het weiland zich wegstrekt; op den voorgrond twee kinderen die rusten langs den weg. Dient opgemerkt, dat die kinderen aan het schilderijtje niet de houding geven van een flguurstuk. Ze zyn in het geheel, zooals die enkele schuttinglatten, het verarmde boomstronkje rechts, de wegnevelende huisjes of wat ook, aan den gezichtseinder. , Maar in dat sobere geval laat zich door[ voelen een wereld van aandoening; doorvoelen, | want zooals by de beste werken van Israëls kan, door de uitermate intuïtieve maar vol komen stelsellooze schildering, daarvan, eerder dan van zien sprake zyn. Ieder kleurtje en ieder toetsje (of liever, trekje, haaltje of duwtje,) is een geheimenis, geheimenis van de wonderbare in beeld bren ging der bewogenheid van een menschenziel. Dit schilderij) is weder de ontboezeming, in een lied, vaii den zeldzaam ontvankelijke voor het diep gelegen schoon van onze hollandsche velden, die I'sraëls is. En moge zyn indrukken zich ook by voorkeur drenken in het droevere uitzicht van vale lichtwyfelingen der late herfstdagen over onttakelde boomen, verbloeide grasvelden en vertreden wegen, als met rietige wolken de luchten laag hangen over het land, toch of juist daarom misschien, hebben de landschappen van Israëls die kracht van vermeestering onzer ziel. In de weemoed toch en druk is de mensch zich het diepst bewust van zyn leven. De nu zeven en zeventig jarige meester gaf met dat niet alleen mooi-gevoelde maar ook ry'p-doorwerkte schilderytja ('t een sluit veelal het andere in of uit) een verrassend en tevens verheugend getuigenis hoe hy' nog met geheele ziel in zyn kunst kan leven. En dat leek me wel zoo'n belangwekkende bevinding, om een schilderijtje, toevallig by een kunsthandelaar ontmoet, even onder de algemeene aandacht te brengen. W. S. Theorie. In een nogal uitvoerige studie over Rodin door Geffroy in Art et Décoration, vindt de schrijver ook gelegenheid een definitie van Rodin over zyn eigen werk en de kunsfbeTrademark THEE - E. BRANDSMA. Trademarlc ROLDEWIJ & COBBIlEE, A L EI DSC H KSTK.«wk " AJVJü»TH:itlXA.M. WW Groot Beddenmagazfjn. Groote collectie Wiegen, KInderledekanten, Luiermanden, Babytafeltjes, Babybascules, etc. etc. Vraagt geïllustreerde catalogus, i CHAUSSURE8. B J. Mm & Co., 108 Kalverstraat 108. Beste adres voor degelQk solled sc'ioenwerk, billijke prijzen. Ei^en werkplaatsen v.Schoenwerk op maat. Elegante modellen. Specialiteit voor gevoelige voeten. Co. l i J. F. CIJYPERS, Westeinde 87, DEN HAAGKPiano's, Amerik. Harmoniums. Franco levering. Specialiteit in OVERHEMDEN OP M&AT. Ontvangen AOfVEAUTES in DASSEN, WANDELSTOKKEN, PARAPLÜIES. K PIIILIPP0NA KETELAAR, !. D, LE LORRAIN, Hofleverancier. 1O7 lial verstraal i67, Amsterdam. SPECIALE INRICHTING roor h«t vervaardigen vmn volledige uitzetten e» Luiermanden, Op aanvraag worden prijsopgaven en modellen franco toegeionden. Eerste Nederl. Verzekering-Maatschappij op het Leven, tegen Invaliditeit en Ongelukken, gevestigd te 's-Qravenhage, Kneuterdyk n. Directeuren: Jhr. Mr. W. SIX en Mr. A. F. K. HARTOGH. Adjunct-Directeur: P. DEURINK. Bijkantoren: te Amsterdam, Ucrechtschestraat hoek Hembrandtpiein; te Rotterdam, Gelderschestraat, Plan C No. 4. Volteekend Maatschappelijk Kapitaal / 1,500,000.^-:| Reserven en Zekerheidsfondsen ultimo 1899 waarop 20 pCt. is gestort. Verzekerd Kapitaal op het Leven, uit. 1899. Verzekerde rente Ontvangsten over 1899 17,633647.19 511,543.30 1,656,578.86 i Bezittingen ultimo 1899 Tegen ongevallen met doodelijken afloop, ultimo 1899 invaliditeit, gevolg van ongevallen, , ? 5,740,138.70 6,005,342.08 32,945,696.19 , 36,741,943.28 THE GRESHAM. Levensverzekering-Maatschappij te LOM DEN. OPGERICHT IN 1848. Nederlandsche Afdeeling: AMSTERDAM SPUI 23?27. Directeur: M. J D E L L. Stand 31 December 1809. Actief . . . . . f 88,465977, Jaarlyksche Inkomsten . 15,40- ,74H. Uitbetaald aan de verzekerden. . 101,757,672. Voor de fijne Tafel: VEEN's Cacao. VEEN's Geconcentreerde Hofleveranciers. Sneek. DAMES RIJWIELEN i ? OO. 18O. 165.. 190.HEEBEN RIJWIELENt ? 100. 120., 15*. , 18O. Verzekering-Maatschappij HOLDA". Damrak 74, Amsterdam. Werkkrachtverzekering. Onontbeerlijk voor wie van zijn beroep afhankelijk is. Uitkeering bij ziekten, ongelukken, organische ge breken. Niets uitgesloten. CACAO EN CHOCOLADE is PRIMA Amsterdam. o^J '*"!&&?*' DE BESTE ITOILETZEEPi Slaapkamer Ameublement massief Am. grenen (Pitch-pine) tweepersoons bestaande uit: Tweepersoons Ledikant met fronton, (i i oo e Liniieiika -t met fronton, 1M dl. br., Groote WiiSfhtafel met marmer en Toilet-picgel met fronton, 'l comiil. ge Jécoreerde waschstcllen, Xaclitkast met maruierblad, Tafel en (wee Stoelen. Alles met garantie ? 145.- netto l franco tot elk spoor of bootstation. Fotografieën gratis op aanvrage. Men vrage geïllustreerde beschrnving van compl. meubileeripgen a ? G75.?, f 113O.?en f I?35.?. Firma J. S, J, DIE T Z, Afd. Menbileerlng, 329 Prinsengracht-, Amsterdam. iteJ.EMries TANDARTS. Plantage Middeolaan 86. MB9HJMR2^9HBBK^^IH0liBI^HIBIHHIHJflflH ZW1TSERSCHE zal U bevallen, m j s wij K. Wit-, Bont-, Wol-Wasscherfl. Gordijnen-Wasscherg. Chemische Wasscherjj. Uitstoomerij. HELIERS, SCHIPPERHEIJN & C". l ijselttlrttal iO&, Atnslentam, leveren onder garantie rood koperen Geijsers metgeémaill. Badkuipeu tegen scherp concurreerende prijzen. Parfumerieën ^** «WT?-^ W^ VV l Arnhem. Wed. F. RIJTGERS, firma r. d. BERGII & Cie. Delicieuse Muisjes Rookvleesch SCHOWE «fc C0., Amsterdam. yerbeterde methode Dames Hoofdwas(scbing, volgens systeem Bilermo ? 1.00. Ed. Van der Ven, Coifl'citr de Dames, f35, Keizers gracht 535, bij de Spiegrls raat. Inrichting uitsluitend voor Dames en Kinderen Wachtkamer. Artistieke Haarwerken in alle mo dellen, nuancen en prijz°n steeds voor radig Serieuse be Mening. ClöenKeffS Herrn*. Oïdenkott & Zoonen AMSTERDAM. Keizersgracht AMSTERDAM