Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1232
Boefc en Tüflsfluifl,
De Nieuwe Gids.
De Nieuwe Gids_ heeft weer bijdragen van
nieuweren, nog weinig bekenden: een sonnet,
beschrijvend het aspekt van een fabriek, wel
wat Kloosiaansch, door W. F. Gouwe en.
een schets door Leo Faust over een jongentje,
dat met rammenas loopt te venten en zijn
zuster, die, naar hy meent, in een goede dienst
is, op den donkeren weg vindt met een heer.
Er zyn in deze schets goede kwaliteiten, maar
sta-vast is het werk nog niet Herhaaldelijk
zien we de visie van den auteur achter de
gevoelinkjes van den jongen. Zoo b.v., als de
jongen ergens een loopdienst wil zoeken, dan
zegt hy: Eij had het van morgen gelezen
voor een boekwinkeltje, op een smoezelige
papiertje met vier lijmklodders daar tegen de
raam geplakt/' Dat smoezelige van 't papiertje
en de vier Ijjmkloddero dat is de observatie
van den auteur. Een jongen zegt alleen: ik
heb het van morgen op een papiertje gelezen.
De andere dingen ziet hy niet. Maar overigens,
er zit veel goeds in.
Van Willem Kloos zijn er weer een viertal
Liefde-sonnetten, waarin dit zeer bijzondere:
Zoudt gij gaan niet onder ruischend loover;
"Waar de wiud met goud-op-blaadren speelt,
En als jonge vlugge zvvierder over
Stengel-suareu meludieuslijk veelt?....
O, als 'k u 7,00 zag, dan was 't me, als schooi' er
\Voud-mrai' vluchtig, die zich steeds verheelt,
Door de takken ijlings, en ik sloof or
Heen, vlug-grijpend naar dat vlietend beeld. . . .
Maar den dans ontsprongt gij wel, weg/wcvend,
Kas door 't lommer, en van leege hand
Scheen me een vogtl, van verlangen Vvend,
Wen een schoone vlinder ver-weg spant.
Wijd-gespreide, bont-geklcurdc webben,
Zoete lokking voor zijn scherpe snebhe.
Verder is er in de afl. een vervolgstuk van
Geertje". De roman van Johan de Metster,
afsluitend het eerste deel ervan en van Hora
Adema het pathologische drama Een Dissonant",
vroeger in het salon, door Chrispijn vertoond.
Volgt nog een dubbel sonnet Judas" door
Jeanne Reyneke van Stuwe, en eenigen van J.
Reddingius, waarvan het vers met de herinne
ring aan zijn vader heel mooi ia.
In de litteraire kroniek bespreekt Kloos
Verborgen Bronnen" van Augusta de Wit,
dat hy vooral roemt om de breede glijding als
water diafaan en om haar levende visie van 't
leven, waardoor ook haar kunst een blijvende
zal zyn.
* *
*
Nederland.
Nederland heeft het begin van een roman
door mevr. La Chapelle?Roobol, het welbe
kende thema van den predikant, die slechts
handelt naar 't oog van de wereld.
Dit wel wat versleten onderwerp, te
oordeelen naar 't eerste gedeelte, is wel nauwgezet
uitgewerkt.
Van C. F. Gijsberti Hodenpijl een beschrij
ving, in verteltrant, over een bezoek van
Napoleon I en zy'n gemalin Maria en Louise
aan Zeeland; voor lief hebbers een bijzonderheid
meer in den historischen krans.
Frans Mijnssen onthaalt ons op een fragment,
van een analyse of studie, gelijk hij 't zelf
noemt, en dat met alle wel-meenen van den
auteur, toch maar in de studie-portefeuille had
kunnen blijven. Van Gust. Pernéis aanwezig
een symbolische schets Het slot der eeuwen".
Volgt alsnog te vermelden een schets door
J. Eijsten, in 't begin heel goed, maar verloo
pend met een o zoo tragisch-romantisch eind.
Van Mr. van Loghem een aantal boekbe
sprekingen en van Mevr. Marx?Koning, een
vers van zilte tranen over een neveldag.
Over 't geheel genomen is dez^ afl. niet
zeer gelukkig.
***
Vragen van den Dag.
Het opstel in dit tijdschrift wat het meeste
de aandacht trekt, vooral voor gemeentebesturen
en autoriteiten van groot nut, is een bespre
king over het reinigen van afvalwater, djor den
Utrechtschen ingenieur J. van der Breggen.
Op hygiënisch gebied kan niet spoedig te veel
gedaau worden.
Van den redacteur dr. H. Blink is er een
uitgebreid opstel over de aardrijkskunde van
den tijd van Paulus Meruia en Cluverius af,
over Vossius en Lulofs heen, tot op onzen tijd,
zooals deze wetenschap beoefend werd aan de
universiteit te Leiden. Het is de rede als
openbare les uitgesproken by den aanvang van
zy'n privaat docentschap aan deze universiteit
en dus als zoodanig zeker belangry'k.
De heer J. Faber geeft ons een zeer lezens
waard resuméover een bezoek aan 't eiland
Marken. Hy weet ons vele byzonderheden, wat
dit eiland en zijne bewoners betreft, mede te
deelen.
Volgt nog het botanische gedeelte door J.
Ritzema Bos; een opstel over de kennis der
hemel-lichamen en hoe men tot de tegen
woordige kennis gekomen is en verder den
vele kleine mededeelingen.
* *
*
Boon's magazijn.
Het opstel over Koningin Wilhelmina en het
daarop volgende opstel over Haren verloofde
door Louise Stratenus, deze beiden zijn natuurlijk
om van te smullen, vooral in deze dagen!
Mej. Stratenus schijnt nog niet te hebben
geleerd, dat als men te veel zoetigheid voorzet,
den lezer allicht een gevoel van wecigheid be
vliegt.
Het opstel is overigens zeer rijkelijk geïllu
streerd.
Een waar buitenkansje, wat elk tijdschrift
Boon's magazijn" kan benyden is een goede
Boerde van meester Jehan van den Damme",
door dr. Jan ten Brink oververteld.
Hier is ten Brink in zijn kracht en al
zagen we deze leuke vertelling mogelijk liever
om der wille van het meer echte Vlaamsen,
aan een onzer jonge Vlamingen toevertrouwd,
toch zou in dat geval het te bezien hebben
gestaan of het joyeuse, het
levenslustig-tintelende, wat Ten Brink wel verstaat, zoo goeti
tot zijn recht ware gekomen als nu 't geval.
De zeer goede illustraties erby zy'n naar
Calques van A. Robida; men mag Boon's magazyn
met deze bydrage wel feliciteeren!
Interieur en bijzonderheden van den
landlooper en excentrist, den vermaarden heer L. C.
Dudok de Wit, worden in een aardig opstel
tentoongesteld door C. Nannes Gorter. Te ver
melden is verder een schetsje van G. H. Priem
met een paar wel aardige, gemoedelijk
Hollandsche penteekeningen van Jan Bleys, dan
een beschrijving van de Amsterdamsche huis
houdschool door mej. A. Uildriks ; een dito over
de Derby-feesten in Noorwegen; van N. H.
Wolf een reporterverhaal over Kruger's zege
tocht en een popularizeering van den
paardensport door A. J. G. van Merkestein, die ons
dit keer over de Kon. Ned. Jachtvereeniging
een en ander mededeelt.
Onder de rubriek voordrachten nog een kleine
blyspelletje Geïnterviewd" door Nias, wat
bovendien nog verluchtigd is door de tafereeltjes
en scène.
Dit Januari-nummer, altijd in aanmerking
nemende, dat 't een populair en goedkoop
tydschrift wil zijn, is al zeer gelukkig. Zelts het
feuilleton, tusschen de annonces telt mede,
mag niet overgeslagen worden. Het vermeldt
de levensgeschiedenis van den heer H. J. J.
Placké, the young Dutch Giant", zooals men
hem in Amerika noemde, en die nu in Velox
zoo uitmuntend les geeft in boksen en andere
kracht-sport. Ik zelf heb de praktische resul
taten van Placké's lesgeven kunnen bewonderen,
toen een discipel van hem, een jong, tenger
Amsterdamse!! student, in Zwitserland, een
zwaargebouwde Franschman, die ruzie met
hem zocht, in een minimum van tijd over het
trottoir liet rollen. Zoo toegepast, is boksen
een deugdelijk middel van zelfverdediging.
* ?*
Jong Holland.
Er komen aldoor nieuwe tijdschriften. Som
migen worden tevoren met veel ophef aange
kondigd, anderen daarentegen, zooals Jong
Holland, verschijnen zonder dat iemand er
veel van merkt.
Jong Holland schijnt al vy'f maanden te be
staan. Hoofdredacteur is de heer Arnold
Wybrandt en 't bureau van uitgave is gevestigd
in 's-Gravenhage, de straat wordt niet vermeld,
een briefkaart aan het adres Jong Holland
zegt een mededeeling op den omslag, komt
terecht. De prijs van dit tijdschrift wat twee
maal per maand verschijnt is al heel billijk,
slechts ? 2 per jaar.
In dit nummer vinden we by'dragen van
Herman de Canter, van Erwin, van W. Voogd,
Semper Solus enz. waarbij de heeren A. D. K.
van Nieuwenhuyze over moderne muziek, over
de schilderkunst van Bosboom hunne meeningen
op eenigszins vaderlijke wijze publiceeren.
Jong Holland schijnt evenals Lente en 't
Letterkundig Tijdschrift, een periodiek te zijn,
dat de overgang vormt tusschen dillettantisme
en litteratuur. Dergelijke letterkundige
oefenscholen zijn van een niet te versmaden nut,
al was 't maar alleen, dat ze de andere
maandschriften het halt-rijpe werk wat weg
nemen en de redacties daarvan wat minder
tijd hebben zoek te brengen met het lezen van
al die handschriften, waardoor hun oordeel
niet altijd even zuiver kan blyven.
Zooals hier, eerst in de splitmolen van deze
letter-beoeienende tijdschriften gezeefd, gebeurt
het schiften byna van zelf
Beginnende auteurs mogen we dus op Jong
Holland attent maken en het is in dier
voege, dat we hun werken hebben gade te slaan.
*
Europa.
Al komen er telkens nieuwe tijdschriften bij,
de ouden willen daarmee nog niet verdwynen.
Soms blyven ze met taaie volharding, verjongen
zich, zooals herhaaldelijk de Gids het deed
en andere vegeteeren maar door, omdat wat
bij ons eenmaal ingeburgerd is, een lang leven
heeft.
Zoo ook Europa.
Dit tijdschrift is al in zijn 64ste jaargang en
onlangs nog werd het in een heel modern,
jeugdig-groen, gewaad gestoken.
Gewoonlijk is er over den inhoud niet veel
te zeggen. Het zy'n een paar vertaalde novellen,
soms eentje erby van eigen grond, en dan een
boekenpraatje. Toch schijnt er in de laatste
maanden, onder den nieuwen uitgever, een
weinig meer leven te zy'n gekomen.
Waarom, zoo mogen we vragen, als Europa
en wil blijven, waarom dan de inhoud niet
meer in overeenstemming gebracht met zy'n
titel ?
Europa? 't Is een uitgebreid veld. Als dit
tydschrift nu eens aan dien titel getrouw, ons
een overzicht wilde, geven van al het nieuwe
wat in de Europeesche letteren verechynt
en zoo mogelijk ons eigen litteratuur daarmee
vergeleek en daaraan toetste, mij dunkt, de
belangstelling zou het zeker schragen.
Zooals nu, is het een dood ding, ook met
z'n modernen omslag.
G. VAN HULZEN.
Verzen, door PROSPER VAN LAXGEDOXCK.
Amsterdam, W. Versluijs.
Een i-jovele bundel! Magere door de vlegels
der banaliteit uitgedorschte halmen: slechts
enkelen zijn nog gevuld met de gouden graan
korrels van eigen wasdom. Men vraagt zich af;
Zijn dit dan die befaamde Vlamingen van het
tijdschrift Van Nu en Straks", die vlekkelooze
artiesten, die geniale hemelstoorners? De eenige
verdiensten, die men aan deze gedichten kon
toekennen, is hun respectabele eenvoud: het
kleed waarin ze zich meestal hullen, maar dat
aan alle zijden en hoeken slechts blinkt door
afgesletenheid. Wanneer er nog in dezen woorden
vloed maar eenige beweging zich vertoonde,
doch de strooming is nauwelijks merkbaar in
deze onfrissehe wateren. Vooral de in de tachtiger
jaren gedateerde verzen zijn slap en lijmerig,
de latere worden beter en beter en de jongste
geven de hoop, dat deze auteur nog niet reddeloos
verloren is.
En 'k sprak:
Trademark
THEE - E. BRANDSMA.
Trademark
Slaapkamer-Ameublementen
in Pitch pin-, Noten-, Eiken- en Mahoniehout.
\\ÏT GELAKTE HEUBELEN Eng: genre,»
Franco levering door geheel Nederland.
Bij J. G. BROESE, te Utrecht, is verschenen aflevering I van den
Olsten jaargang van
DE NATUUR,
Populair Geïllustreerd Maandschrift
gewijd aan de
Natuurkundige Wetenschappen en hare toepassingen,
onder Eedactie van Dr. A. VAN HEN3VEKELER, met veler medewerking.
In de eerst verschonende aflevering van dezen jaargang komen o. a. de
volgende opstellen voor:
De panorama-fotografie, door Dr. J. E. ROMBOÜTS. Het telesrrafeeren
volgens Marconi, door Lir. J. G V<\N DEVENTER. De Trans Siberische
spoorweg, door H. VREEDENBERG. De Herdershonden, door Dr. J. E.
KOMBUUl'S. Uit de geschiedenis der geneeskunde, (de physiologie van den
bloedsomloop), door Dr. K. G. KIJKENö. Het ontstaan der paarlen en de
hulp der kunst bij de paiirlvorming, door Mej. A. C. CRUISE L' VAN DER
KW. Sterrenkundige opgaven en mededeelingen,door ANT. PANNEKOEK.
Natuur- en werktuigkundig allerlei, door Dr. A. VAN HENNEKELER
De prijs van DE NATUUR" is per jaargang
Verzekering-Maatschappij HOLDA".
Damrak 74, Amsterdam.
Werkkracht v er zeker i n g.
De eenige verzekering die in iedtr geval van ongeschiktheid
tot werken, uitkeering geeft, zoolang d;e ongeschiktheid voortduurt.
Omvat alle ZIEKTEN, ONGELUKKEN, ORGANISCHE GEBREKEN.
PHILIPPONA KETELAAR,
tournisseur de la Cour.
KALVKRSTRAAT 166, AMSTERMAM.
GRANDE SPECIALITE POÜE
Trousseaux & Layettes,
Sur demande enpoi tranco de Devis et de modèles.
Delicieuse
Muisjes Rookvleescb.
8C11OWE «S? "., Amsterdam.
WiSTKHIJXO,
Weteringschans 20^, Amsterdam.
Farniliepension Ie r a n «j.
Fraaiste gedeelte der stad. Onmiddelijk by Rijks Museum, Op^ra en Vondelpark.
Pension p. dag, p. week of p. maand. Desverkiezendc Bedipnina; in eiwn salons.
HENRY J. BRUCE.
Lithographie,
Stoom-Steendrukkerij
. ?AS DUS &
AMSTERDAM.
Etiquetten-FaMek.
FABRIEK VAN
JLujee- Verpakkingen
en Carlttttnayes.
Speciale tarieven voor groote ver
brnikers op contract afname.
~ fêapstier ds
L la iine.
733 Keizersgracht 733
AMSTERDAM
A. och roeier & Co.
AMSTERDAM.
32 Leidschestraat 34.
Specialiteit
Traag Prijscourant.
Hoogst Interessant!
TRAVKHS, M\A JIACLEAN
Medische Studente.
In 2 dln. l' 3.50 Gebonden f 3.90.
«Wie Hilda van Suylenlmrg heeft gele
zen, dient ook Mona Aïaclean te kennen.''
Amn<l}Mxt, 2,'i Dac. 1900.
Uitgave van W. DE HAAN, Utrecht.
Westeinde 37,
-DEBT
EAAG.Piano's, Amcrik.
Harmoniums.
j Franco levering. Teleplwon 571.
de Cologne
Parfumerie^
^* «W««fl KI BS "i
Arnhem.
Wed. F. UTGERS,
flrma T. d. BER&H & Cie.
Kraepelien en Holm's
Salmiak-Pastilles
algemeen erkend als het beste
middel bij Hoest en Verkoud
heid. Het is een slijmoplossend
en verzachtend middel bij uitne
mendheid. Verkrijgbaar bij de
meeste Apothekers en Drogisten.
Prijs per tiesebje 20 Cts.
Alleen echt in vierkante
flescbjes, voorzien van
etiquet, waarop de
handteekening van
KRAEPELIEN & HOLM, Zeist,
Hofleveranciers.
CACAO m CHOCOLADE
is PRIIViA Amsterdam.
Loeser & Wolff;
Berlijn Breraen Elbing Braunsberg.
dezer flrma in de beste winkels verkrijgbaar.