Historisch Archief 1877-1940
No. 1233
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
lirgen van Liszt- en A. Wisrzbilowicz.
solovioloncellist van den Ruasischea C/.ar.
Siloti heeft in de eerste jaren van zijn op
treden te L->ipzig gewoond en daar rnet Arthur
Friedheim, eveneens leerling van Lis-zt, veel
gedaan voor de propaganda VEII Liszt's
compositiën. Liter was hij woonachtig in Ant
werpen en l'aiijs en thars is hij in Moskau
benoemd tot Directeur der concerten, welke
een paar jaren achtereen door Willem Kes
zyn gedirigeerd. De ensemble-voordrachten
van beide kunsteraars bestonden uit sonates
voor piano en violoncel van Richard Strauss
en Chopir, en voorts een groot aantal solo
voordrachten.
AXT. AVEKKAMI'.
Miii'ikmimiiiiMitiinifiiiiiiimiiiiifiiin
Tentoonstelling van moderne Franschen
in Arti.
Ze bevat slechts een luttel aantal schilderijen
en enkele beeldhouwwerken, en dat is wel
jammer, want bij een vollediger serie der voort
brengselen van deze »oiodernen", zou de
expositie als een trtff;nd vervolg kunnen
beschouwd worden op de mooie tentoonstelling
onlangs in Pulchri, en toen in dit blad besproken.
De franschen, die Lier nu te vinden zijn,
kwamen na hen, die ginds den grooten opbloei
der kunst uit het laatste tijdvak vertegenwoor
digden. Toch moet de aanwezigheid van deze
tentoonstelling de belangstellirg worden aan
bevolen, want al geeft ze dan ook maar een
zeer beperkt overzicht van het werk der ultra
moderne strevers, het is voor ons een
cxceptionneele gelegenheid daarvan kennis te nemen.
Wat deze werken zoo belangwekkend maakt,
afgescheiden dan van hun kwalitatiuven aard,
is, dat zij een kenmerkend verschijnsel te
aanschouwen jeven in de veelbewogen stroo
mingen van den lateren lijd, een kunstuiting
brachten, die door de latere kunsthistorici in
oorzakelijk verband tot het algemeen
heerscheride karakter van een aj.lvak zal na te
speuren zijn.
Da hedendaagsche or.derkennfcrs hebben, OM
die richting aan te duiden, kwaLihatie's ge
vonden als neo-in:pressiun:.isüip, luiriinisme
e. m., waarmee reeds is te kennen gegeven,
dat deze groep, bij haar ijveren naar zelf
standigheid, toch geen af chei.Jing in
prineipielen zin van ten vorige bedoel ie
Z-e wilden niet anders, maar verder. Van
de overtuiging, uit erkennirg vsn hst realisme
geboren, wilden ze sterker demonstratie door
verheldering van beginsel, expansie van stelsel,
verscherping van uitdrukking. Ze zijn d'!
uiterste gevolgtrekkers van ten riohtiiig, het
impressioni.isme, te noemen; rnanr de factor
in hun bedrijven wordt reeds Dieer
etnrdl'xbeweging van wat eens door spontane opstuwing
ontstond. liet verstoute pogen tot wedergave
van het reëc-le, aanvaardde ir. de techniek
nieuwe middelen tot doeltrt ff in, trachtend
tot uitbeelden* te geraken langs dezelfde voor
waarden f.1) waarmede de natuur zelfstandig
heid neemt. En doorspeurtrid tot de oorzaken
der vibratie zelf van het leven, trachtten zij
te doordringen het geënveloppeerde aanschijn
der dii gen en te geraken tot inlicht der wetten,
die dan samenhang van afzonderlijkheden
regelen tot het bestaanbaar geheel.
Zoo hebben zij bij voorkeur de natuur ge
geven, bij middag in sterke zon, als er
lichtgepulver is in de strakke lucht, en door den
harden slag van zonlicht op alle voorwerpen,
de schaduwen haast tastbaarheden worden
van kleur, als de, in het felle schijnsel
staande partijen druipende zijn van licht. En
in toepassing van natuurwetenschappelijke
regels, met de kennis van het reageerend ver
mogen van complémentaire kleuren, geraakten
zij er toe de uitvoering aan een stelsel te
binden. Materialisten zijn ze dus bovenal,
maar een overspanning door obstinatie van hun
streven, door het strakke, afscheidend,
beturen der dingen, heeft daar wel eens het nood
lottig verloop genomen tot verdorde stelsel
matigheid of uitzinnige afdwaling. Dat nu deze
richting een kunstversebijning heeft gebracht
voor de tijden, dat zij een opstanding beteekent
Is net iiooie kMersterfle-cüfer te wijten aan de
taeisbeziEbeilen ?an fle gehnwóe vrouwen?
Dit is het onderwerp, dat miss Florence
J. Greenwood, gezondheidsinspectrice te
Saeffield, in een later te vervolgen artikel behan
delt in het mij zoo even toegezonden Januari
nummer van »The English Woman's Review",
welk tijdschrift steeds lezenswaardig is.
Miss Greenwood zegt al dadelijk, dat een
bevestigend antwoord op bovenstaande vraag,
met op feiten zou steunen.
Weliswaar beweert miss Clara Collet in haar
bekend rapport over den vrouwenarbeid, dat
in steden als Barnley, Preston en Stockport,
etc., waar nagenoeg al de meisjes berieden
twintig en de helft der vrouwen tusschen
twintig en vijf-en-veertig jaar oud buitenshuis
arbeiden, óók de kindersterfte het hoogst
is. Doch daar btaat tegenover, dat zij iets
verder schreef, dat steden als Liverpool en
Salford bewijzen, hoe een hoog cijfer van
kindersterfte bestaan kan naast een
laagcijfevan het aantal vrouwen in beroepen bezig.
Terwy'l over het algemeen het sterf ecijt'er in
het Britsche Rgk afnam tegelijk met het ge
boortecijfer, is in de laatste 10 jaren de kinder
sterfte niet minder dan 2") pCt. gestegen.
En het is van belarg hierby op te merken,
dat in de voornaamste fabrieksteden, het aantal
gehuwde vrouwen in beroepen merkbaar ver
minderend is.
Door specialiteiten wordt het hooge
sterftecy'fer van kinderen voornamelijk toegeschreven
aan de onkunde en zorgloosheid der moeders.
En aan deze oorzaken schrijft ook de medische
gezondheidsir.spekteur van Shefti^ld, een stad
met meer aan 3GO.OOO inwoners en betrekkelijk
weinig gehuwde vrouwen buitenshuis werkzaam,
den dood van minstens 1000 kii deren van de
2422 toe, die in 1899 beneden den ouderdom
van n jaar stierven.
Terwy'l in 1898 het gemiddelde sterftecijfer
op elke 1000 geboorten, in Engeland en Wales
1G1 was, was het in Shetfnld 195 «n in
Chesteifi^ld, een stad van ongeveer 25 000 inwoners,
gelegen in het centrum van een mij,,dis-trict in
de provincie Derby, niet minder dun ,228
Toch is in deze stad betrekkelijk weinig be
roepsbezigheid van gehuwde vrouwen aan te
wijzen.
Ook in deze stad schreef de medische inspec
teur dat abnormaal hooge sterftecijfer toe aan
onkunde en verwaarloozing van de elementaire
gezondheidswetten voor de kinderen door de
moeders.
Door dit hooge cijfer verontrust, richtte
men te Chesteifiild, een paar jaren geleden,
eer e vereeniging op ter bescherming van de
kinderlevens. E>;n bevoegde dame werd aan
gesteld otn de huizen te bezoeken wair een
kind geboren of gestorven wis p" v:-1' b??*.
doel de moeders in te lichten h'je het best de
kinderen te verzorgen. liet succes hic-rvsn
werd het vorige jaar al reeds duidelijk door
eene d-ding van het sterftecijfer met 5 pCt.
Ontwikkeling kennis , dat is wat vele
moeders behoeven, zegt miss Greer.wood.
Zy bezocht in hare omgeving gedurende haar
beroep als gezondheidsinspektrice, meer dan
10.000 arbeidersgezinnen.
Het is yccne zeldzaamheid, zegt ze, dat kin
deren van enkele weken oud, gevoed werden
met brooJ en water, biscuits, sago etc., of dat men
in de zuigüesschen thee of gruttew t:r vond.
Sommige moeders, hoewel daartoe o ij machte
zijnde, weigeren absoluut hare kinderen
koemeik te geven en sommigen achten zelfs ge
weekt brood beter dan de moedermelk voor
de kleinen. En waar de zuigelingen melk
krijgen, achten velen het ttoh nog noodig dit
voedsel aan- te vullen met God weet welke
pappen.
Miss Greenwood schryft: »IIet is droevig te
ervaren de ontzettende verkwisting van jonge
levens in deze streken." Vele kinderen sterven
door dat zij half gekleed aan guur weder
worden bloot gesteld bij de buurpraatjes.
De moeders denken dat de kleinen het wel
kunnen uithouden en zij worden onverschillig
onder het veelvuldig sterven harer kinderen.
Zij sprak eene moeder, die van de achttien
kil.deren ter wereld gebracht, zeventien had
van eene nieuwe generatie, zal wel niet zoo
zijn. Maar ze is van zeer groot belang, en te
weinig nog ingezien, als ten ii treerende kracht,
tot verwijdering van al het onechte, waardoor
toekomstige kunst weer tot zuiverder en krach
tiger herleving kan opgaaf.
Hiermede nu is een korte kenschetsing
beproefd van den aard der thans in Arti
geëxposeerde kumt, dis door zoovtlen in een
weinig doorgroefd oordeel, als van eene bizarre
soortel^kheid zijnd*1, wordt aangewczar. maar
i iet bedoeld als een pleidooi voor de schoon
heid van ieder werk afzonderlijk Integendeel,
er zijn enkele bedroev-rde resultaten: voor
de werken van Renoir in 't bijzonder, zou
ik geen termen ter verdediging hiirner
bastaar.srcden weien nan te voeren. Als proeven
van zuiver bereiken echter, mag wei allereerst
worden geweseji op het kanaaltje van Sislty,
dat geheel van licht djortinteld is, p de
schitterende kleurschets van M >net :
deMmtalbar.storen, behalve r.og een vijver waarin
vooral de struiken mpt hun weerspiegeling
ii het water, een partij i?, die tot ratlij'ihei-1
van kleur werd uitgesponnen.
Maar buiten deze werker, die ik hier
kortelijk aanduid, is er r.og mper werk bij.-, van
Moret, Mitifra. Loisenn, Pissart) met de num
mers lö, 13, 5, 7, 8, 18, dat lij mi:.der
bevooroordeelde aanschouwing den toe-chouwers
misschien op minder kwetsende wij sa in de
oog^n za) steken.
'A ', zullen dan niet een voorbarig oirdesl
in een harde uitspraak geven, en tiij ver ier
overwegen en in aandachtige vergelijking
met hst doelloos drijven van zoovele j ingeren
om ons heen, erkennen, dat hier althans de
onversaagde pogingen zijn van karaktervasten,
om de verbastering van een verledan lan tot
een t-jokkerig gangetje, te stuiten.
W. o.
blauw, zijn draken van gouddraad vastgelegd,
terwijl daürtusschen de wolken in veelkleurige
1 zij 'e geborduurd zijn. We kunnen hier niet
alleen bewonderen de verbazingwekkende
tech| riek, die doet vermoeden dat degeen die
i ontwierp, het tevens zelf uitvoerde', zoodat,
; voor een deel, al arbeidende misschien het
patroo^. tenminste de ti esses ervan ontstonden,
i maar tevens de zeer juiste wijze van
sameni stelling.
Al mist de kunst der Chineezen, de eenvoud
t er, vastheid d^r Japanners, daartegenover staat
bare zeer groote rijkdom aan vormen en kleuren,
l die, al ge«'it zij aan ons Westerlingen wel eens
! een indruk van verwarring, toch als geheel
steeds een uitsteken:! harmonisch tfl'jct teweeg
brengt.
In kleinere, hier geëxposeerde friezen van
j draken toonen zij zich meesters in de
com! positie; ieder vak is hoewel verschillend van
\ teeken;.ng ten naasten bij, toch even goed
i gevuld en verdeeld. Prachtig is een geel zijden
i jasjs met in blauwe nuanceering randen van
bloemen en vlindertjes, dit is ook van
techriuche behandeling een toppunt van volmaking.
i Waarlijk onze dames kunnen hier in de leer
| gaar, als zij weten willen wat borduurwerk
is, en wat men er mede bereiken kan, en zich
in stilte schamen voor de handwerkjes, die
bij verj lardagen en dergelijken nog als «sigen
werk'1 worden aangeboden. Ook het beoefenen
van kunstnaaldwerk, moet men niet te gering
schatten en is een zeer ernstige opvatting wei
waardig.
De eveneens in het museum tentoongestelde
nuubelen van den heer Tn v. Hoytema be
spraken we reeds vroeger. We kannen er aan
toavoFgen dat ze bij weder terugzien ons r.og
minder bevredigden.
R. W. l'. Jr.
miinitllituimtimniiiiiliiiiMiMiiiiiiiuiii
Tentoonstel!! m Cbineescn borduurwerk,
In het trapportaal van het Kuristnijverheids
museum te Haarlem zijn thans tentoongesteld
een aantal Chineesehe tempeldoaken die ons
een denkbeeld geven van de, enorme
kunstvaardigheid, en de zeer groote volmaking d?r textiele
kunst in Caina. Op een fond van zijde, rood of
Natnnr en Leven1).
zien sterven. Van eene andere waren tien
van de zestien zonen gestorven, en van de
overlevende zes, konden drie niet loopen. En
eene andere moeder zei op hare vraag hoeveel
kindere.i zij had gehad: »Ik heb zóó,'ele gehad
en begraven, dat ik ze moeilijk tellen kan."
Ea al deze vrouwen hadden gedurende haar
huwelijk niet buitenshuis gewei kt!
v. J>. V.
Een nerinnering aan Ginseppina strepponi en
Ginseppe Verdi,
Zij was de vrouw, die wellicht .meer dan
eei.ige aidere ter wereld, reden h>i i ;>.n trotsc!i
te zyn op haar echtgenoot. Wuike vorstin,
welke krijgsmans-gade kan ooit, gelijk deze
bescb.ei.len vrouw, gejubeld hebban over den
roem van haar levensgezel een held in de
artistieke wereld, een beheertcher des geest.es,
wiens naam met eere genoemd wordt over de
gansche beschaaf ie wereld ? Giuseppina
VerdiStreppor.i kon met recht zeggen: van dezen
man die zoo hoog staat, ben ik de eerste,
waarachtige, vurige vertolkster geweest; deze
man heef., mij ui verkoren, heeft mij liefgehad,
mij zijn naam geschonken, een der grootste
namen op de aarJe, hij maakte mij tot
deelgenoote zijner aa .houdende triomfen, tot met
gezellin van zijn langdurig leven, en ik leef
naast hem, voor hem, en zal hem liefhebben
iot aan nüjn laatsten ademtocht, Zeker, aan
Giuseppina S repponi is bjkans het grootste
geluk ten deel gevallen, dat aan een vrouw
kan worden beschoren !
Men zag hen altijd samen, den forschen man,
nog rechtstandig ah een eik, en die door de
jaren gebogen vrouw, welke gedurende het
laat-t van haar leven z!ch slechts met moeite
bewegen kon. Doch Giuseppe Verdi, hoewel
hij zelf r.og een veerkrachtiger, tred had, voegde
dien naar den haren. ter,vijl hij haar behoed
zaam met den arm ondersteunde. Zij vertoefden
doorgaans te Sani' A.gata tijdens het gunstige
seizoen; onder den beerlijken Genu lansehen
hemel, aan de zee, g'durende don winter ; soms
ook op de badp'aats Montecatini of wel te
Milaan; doch overal, altijd met elkaar. Hoe
eenzaam moet de oude man zich gevoeld heb;)..n
na haar d..od! Welk een droefheid en ver
latenheid, vooral in den avondstond, wanneer
de behoefte aan huiselijke genegenheid zich
dubbel doet gevoeie i en de herinneringen zich
aan ons opdringt-n; welk een smart dan niet
meer de zachte s'em te hooren, die ons met
haar teidi-re tonen omwikkelt en afsluit van
de wereld - ee:i wereld die ons dan zoo
vreemd en zoo verre voorkomt en die wij ge
heel zouden kunnen vergeten !
G useppina Streppj: i werd in 1815 in de
klein'! p: ovinct^stad Lo.li geboren, eu was de
dochter va" een a m inns'.vr-:, Fe! c'ino
Slr-'pp:ni, die vier opera's geschreven heeft: Clii
fa ('OM, fa te'1';'', .,Frave-ica <ia Rir;ini'', de
lilinesi' en de l'ila di Bissora''. va i welke
werken het laa!s genoemde, het beste wa-i. Zij
bezocht het (Jonservatorium te Milaan, debu
teerde in een klein theate- te Triest, en zou
op den gedenkwaardige:! dag van Maa't
1842 optred -n in den Nabucco", het groote
werk van den ma-?stro, wiens naam eerlang
door de gansche wereld zou weerklinken. Verdi
was toen kort te voren getroffen geworden
door een van die bittere s-marten des levens,
die s iemand sparen en juist bij de uitncmcndste
geesten en de meest nob-ele karakters de diep-te
won.len slaan. Hem waren in korten tijd gaïe
en kind ontvallen en hij-ze;f worstelde in
eerlyke, hooghartige armoede om een bescheiden
bestaan, toen nu plotseling van uit die nevelen
ren schitterende toekomst zich voor hem opende,
en een jonge, bekoorlijke verschijning hem
tegenstraalde, door zijn heerlijke tonen gei' .spireerd,
die hem glimlachend de hand toestak en tot
nieuwe ccheppingen aanspoorde. Het was
Giuseppina Strepponi, die weldra zijn gade
zou worden.
Het huwelijk w.erd in alle stilte voltrokken
te Col lange, een dorpje in Savoye, en Giusep
pina nam tegelijkertijd afscheid van het tooneel.
Zj had na baar optreden in den Sabucco"
in de Italiaansche opera te Weenen gezongen,
ook te Florence, Kome en Milaan, o. a. in
opera's van Gaetam Donizetti, met wien zij
bevriend was en die voor haar l' Vdelia"
sch-eef, welke te R)me werd opgevoerd.
Doch eenmaal de gade gewonien van Verdi,
zegds zij het tooneel vaarwel, ten einde haar
geheele leven aan den uitnemenden man te
kunnen wijden. Zij deelde in zijn trioa.fen,
luisterde opgetogen naar zijn uuiziek, t espiedde
elke uitdru-king op zijn gelaat, trachtte zijn
gedachten te raden en zijn wenschen te voor
komen, terwijl zij zichzelve bescheiden op den
achtergrond hield.
Had Verdi Benige bladzijden gecomponeerd,
dan was zij de eerste om er kennis van te
nemen, de eerste om hem toe te juichen;
doch, voorzichtig als zij was, liet, zij zich nim
mer ie's ontvallen omtrent de nieuwe muzikale
scheppingen, waarvan haar man hair de pri
meur liet genieten.
Ik zal nimmer een zakereu avond in 1893
in de Scala te Milaan vergeten, bij gelegenheid
van een tweede opvoering van den Falstatt'.
Ken mijner vrienden hal er op aangedrongen,
dat ik de vcorstelling zou bijwonen van ui; een
loge op het toonee', tegenover die waarin Verdi
met zijn vrouw gezeten was. Het neergelaten
scherm scheidde ons van het parterre, alsof
wij ia een aparte wereld zaten; en wij hs.dden
het oog op de coulisses en op hetgeen
daarach'er voorviel. En dat was a!lcs dien avond
van vroolijken aard! I.dereen kchte, iedereen
had plezier; de uitvoerenden schertsttn onder
elkaar en zelfs de tooneelbedienden schenen
door de algemeerie opgewondenheid aangestoken
te zijn. De opera hal aller bewondering go
wekt, Fals'.afl viel in den smaak en beloofde
dit te zullen blijven doen, zooals ook la^er ge
bleken is. De vertolkers verheugden zich over
het groote succes doch bovenal over de aan
wezigheid van den Maestro, die zelf ook in
zijn schik scheen te wezen. Voordat de op
voering een aanvang nam, had hij zich met
ons allen onderhouden en het zonderlinge ge
rucht besproken, dat dien ochtend vrspreid
was, n. 1. dat de Kegeering hem tot Markies
wilde verhtft'en. . . . Hij was er iiiet veront
waardigd over, doch lacbte er om, als on een
grap van Falstafl
Het scherm gsa1 op; de groote zaal van. den
schouwburg vertoont zich in een schittering
van licht, scioonbeid en bevallighiiil, en te
midden tener ademlooze stiite, laat d3 muziek
haar heerlijke Unen luoren. liet was oen
gen,,t, gedaverde die geheele opvoering Verdi en
zijn bcmini i-lijke m>:iw ga Ie te s'aa".: zij
volgden met de grootste opmerkzaamheid iedere
noot, iedere passage, i der gebaar van de ui*.
voerenden, als hoorden en zagen fij iets daf
hun geheel onbekend vas. . . . Verdi s-cbeen
to vergeten dat h'j relt dit meesterwerk ge
creëerd had, en vermaakte zich evenals een
vreemde met de avonturen vai F, Istail': en
zijn vrouw deeil de^cp'ijks. Wanneer zij tle
oogen van het tooneel at<endde, m te op het
gelaat van haar m in vestigde, las zij rtai.rop
de voldoening waarmede hij het \roolijke stuk
van een zekeren .. . Giuseppe Verdi zag op
voeren, en die uitdrukking herhaalde zich op
het gelaat van Signora Pepp'na.
Het scherm viel onder direrend handgeklap
en de kreten van Verdi! Verdi! en hij ver
scheen op het tooneel, half vf-rscholen achter
de zangers, die hem mede naar voren trokken,
terwijl hij zelf den dichter van het libretto,
Arrigo Boito, die zich met wilde vertoonen,
voor het voetlicht bracht. alles onder ii",t
toenemend gejuich van het opgewonden publiek,
dat hem als een koning vereerde. En Giusep
pina zag van uit haar loge toe en deelde in
zijn triomf.
Ongetwijfeld zal zij toen aai dien and.'ren
avond van 9 Maart 'l >, gedacht hebben bij
kans een halve eeuw vroeger waarop Verdi
in dienze'fden schouwburg, op diezelfde plaa's.
den gloriedoop ontving met zijn ..\abucco",
waarin zij zelve op zoo schitterende wijze de
rol van Abigaille" vertolkte ... In die dagen
bloeide zij in al den glans van jeugd en schoon
heid en haar heerlijke, omvangrijke stem bracht
de toehoorders in verrukking; r u daalde zij
stee.ls meer en meer af in de vallei der i iren,"
maar toch, was zij niet nog gelukkiger in dien
avondjtond des levens, dan zij gedurende den
dageraad geweest was ?
En wér was onze literaire kunst in bleeker
dagen kwijnende . . .
De generatie van '80, als een vlam,
ongevoed, d;e hocg en helder uit-laait korten
tij'l, om dan plots ri<êr te slaan en in weinige
licht-sehokj js weg te sidderen verbloeide
reeds na haar tien jaren van hooge schoon
heid . . . Hoog, niet diep, wai.t ongevoed door
een innerlijkheid, die ze ontkende en verwierp,
vermeten in haar blindend schoonen schijn,
verstierf die dra. Eén was er innig, maar
die had r,iet zóó vol-zuiver geluid: van Beden.
Man weet nu toch wel langzamerhand, dat
dit geen ijdele woorden zijn, rietwaar?
Alle de oude zangers zwijgen, of zingen
valsch ; en zij, die door hun hevig-ontroerde
spreken de lage landen en steden, in hunne
nevelen wég-gedommeld, sidderen deden en
op-waken, fluisteren nu, heesch en bij
tusschenpoozen
DJ Xicinee Gids, dat schoone en
schoondoorzongene huis, werd gesloopt en het
burgermans wonir.kj*, dat verrees op de oude
| heilige 11 iat«, werd betrokken door een orden
telijke, teviejen familie, meneer en mevrouw .
En die vertellen elkaar daar nu al maar door
in heel zonderlinge bewoordingen soms , dat
ze toch zooveel van elkaar houden.. . Nu,
dat ia erg braaf, en we verwachten, naar
Tollenschen trai.t, weldra: »op den eersten tand
van mijn eerste zoontje" maar dit alles
staat buiten de literatuur, is 't niet zoo?
Eén slechts van de zangers van voorheen,
zi: gt rog w-1 een zachte wijze, niet zoo g:óót
en i-o,.oor als vroeger, maar toch met zuivere
kalme stem: Albert Verwey.
K imen geen nieuwe golven aanrollende by
der vroegeren smoren in het vochtig
strandzarid V
Kwamen geen jongeren op-staan bij het verval
der ouderen 't
Zeker, maar verdienstelijke, geen uitstekende,
en ook geen de ouderen evenarende, veel
min overtreffende; het waren: in verzin: van
't Hoog en Bjutens, ia proza: Adriaan van
Oordt en Coenen.
Was da; nu de groote kunst, die de twin
tigste eeuw zou hebben in te leiden? van
't Hoog, de eenig-taler.t-toonende beginner 2),
door de kritiek aangezien voor een fenomeen;
Boutens, de na-zinger van Gorter, maar zwak
en on rhythmisch en vaag-van-visie bij den
Meester, door van Deys<el ver boven z'n
werk ;Jijke waarde verheven ? En van Ojrdt,
terug-schouwende in vervlogen tijden ; Coenen
Glusoppina Verdi-Sfrepponi ontsliep in den
rauiidlag van l i November 1897 in de villa
te Sant' Agata, waarheen ongetwijfeld het
r.agesLcht ter bedevaart zal opgaan, met gelijken
eerbied als waarm de het de woningen van
Manzoni, va:i Shakespcare, van Schuier en
Gje:he bezoekt. Zy stie f aan een korte,
m^edoogenlooze ziekte: een acute longontsteking,
weinige uren te voren opgedaan bij het ver
toeven onder een prachtig 'n sterrenhemel, in
het beschouwen waar.an zij en haar man
bewonderaars van al wat schoon en heerlijk
is, zich zoo gairne verlustigden.
Van haar kon Verdi zeegen, wat Carly'.e van
zijn gade getuigde: Zeldzaam groot was haar
beminnelijkheid, de scherpzinnigheid van haar
verstand en de trtuw van haar voo:trcffe,lijk
hart/'
Ho? nobeler een geniale man is. hèmeer
bij een levensgezellin behoef", uiet lijn gevoel,
met toewij lin; en geduld begiftigd. I)e gade
van Verdi doet denken aan de uitnemende
vrouwen van Manzoni, Goldoni, van Guixot en
Gladbtone, en welke een schat zijn voor den
man, di-e denkt en i-chept. Heerlijk is het genie,
doch niot mind:r hecr'y'k de goedheid, welke
voortspruit uit een geijiiuatig, beminnelijk
karakter!
I! A !?']?' -VEL I.n BA I! 111K U A.
(JY«ar Jict Ituliaanach door J)
Jonge inei>j"s run lf-i.30 en ran halen.
lntKrtMtionui.il feminisme. G abt iele
liditir Cittlierine Draw.
Er is zoo oneindig veel verschil tusschen
het jonge meii-j > van Ib3üen van heden, dat
het een onmogelijkheid zou wezen, wanneer
ook hare liefdesuitingen niet sterk gewijzigd
waren ! Het jonge meifje van vroeger kende
niet de hulpbronnen van de hedeiidaagsche
»fl'.rt", zij wist niets van die duizend-erj-een
geslepenheidjes die de tegenwoordige verweer
middelen onzer meisjes zijn ; de j inge dume
was toen noch dokter, noch advokaat, noch
journalist ; zij was verzot op sentimc-nteele
droomerijen in den maneschijn, op het gesuizel
van den wind door het teere loover. op het
kabbelend gemurmel van het beekj-e; haar
leven lang. was zij een onschuldig bïank eendj-)
vreedzaam haar kojjfl bukkend onder het
despotisch gezag van den man . . .
Andere tijden, andere zeden.
Wij moeten ons i.u i.iet verbazen, dat de
verstandelijk ontwikkelde vrouw een loopje
neemt met sentimenteel gefeem, dat zij niet kun
teeren op die w^ce kost. /ij heeft geen tijd
om te droomen, om haar tijd te verheuzelen
in wazig voor zich uitklaren ; de liefde kost
baar minder hoofdbreken dan haar studies; zij
doet een beetjs aan --flirt", zij bemint heel
koelj-'s en oppervlakkig, zij kent het leven op
haar duimpj?. Op haar twintigste jaar is zij
sceptisch . . .
Tó;}\ zijn. er nog enkele van die
gsvoelsmenschjas, van die drocmstertjes, die gaarne
een haarlok geven, aan den uitverkorene en in
ruil een klein bo'-j-i van zijn haar zullen vragen;
het zijn dezelfde meis-j»p,die bij het derde couplet
van een romance in snikken zullen uitbarsten.
* *
*
Het feministisch comitéFrauenwahl ' houdt
zich onledig een algehede omwenteling
teweeg-te-brengen in het onderwijs op de
meisjesscholen. Met dit doel heeft de
«l'Yauenwahl" een inrichting doen verrijzen, die waar
schijnlijk aan geheel Duitschlar.d ten voorbeeld
zal strekken.
Deze school levert het groote voordeel op,
klassiek onderwijs aan de meis-jes te geven,
zonder het beoefenen van verschillende mo
derne talen uit te sluiten ; het onderwijs wordt
van meet-af-aan er op ingericht de meisjes
in de gelegenheid te stellen te gaan studeeren
tot het verwerven van een graad bij een door
haar te kiezen faculteit
Waarschijnlijk wordt deze school in April
te Frankfort geopend, als men ten minste de
ti lantieele moeilijkheden kan overwinnen en
als een noodlottig geschil met een ander
comitéde »Frauenvereiri" te Hamburg, zal zijn
bijgelegd.
' -:{;
Gahriele Ileuter, de knappe schrijfster van
den bekenden roman »Aus guter Familie'',
geeft in het F-ebruari-nummer van het
L'tterurisclic E;ho een spiegelbeeld van zich zelf.
Hoogst merkwaardig, bescheiden, guitig, handig
en knap. »Man moge mij zeggen, wat men wil
over objektiviteit, als hoogste streven in de
kunst. . . Zeker l ik kan de onsterfelijke
meesterwerken door haar ontstaan bewonderen,
mij er over verbazen, maar slechts dat pakt mij,
waarin een persoonlijkheid iets van haar
zielsgeheimenissen openbaart".
Erenals Alphonse Daudet, weet Gabriele
Reuter niets te verzinnen. Alles wat zij schrijft
heeft zij zelf meegemaakt, of de stof voor haar
scheppingen is uit vertrouwbare bronnen tot
haar gevloeid.
»Ik gaf het finaal op, ooit meer tfl ^dichten"
in dien zin, dien ik als dweepziek jong meii-js
aan dat woord hechtte. Ik werd aangegrepen
door een oneindige litfJe voor het werkelijke
leven, in mij brandde een onleschbare dorst
een hoofdstuk uit. dat leven plastisch
weerte- geven, tot in zijn uiterste, tragische gevolgen.
En ik wist, dat dit mij slechts kon gelukken
door het schrijven van een stuk leven dat ik
in al zijn melancolieke verborgenheden peilde."
Zóó ontstond »aus guter Familie". Nu is weer
een niauw boek van haar verschenen: FAlen
van der Weiden, een dagboek.
Omr Gabriele Rsuter's jongste werk oordeelt
de kritiek zeer gunstig.
* *
Catherine Drew heeft het onbetwist voorrecht
de di.y^nne te zijn der Engelsche, vrouwelijke
journalisten. Reeds in 1871 schreef zij haar
brieven in de »Belfast Nawsletter." Onder
houdend en populair was haar stijl. Zij ver
langde Ierland te verla'en en kwam als
leerI linge bij haar broeder Sir Tuomas Drew, den
ontwerper der restauratie van een oude stads
poort in Dublin; een werk dat de groote
bewondering verwierf van koningin Victoria
en haar gevolg bij baar laatste bezoek aan
Ierland. Vlug en bevattelijk wist Catherine
! Drew, onder leiding van haar bekwamen broer,
j zieh een massa zaken op bouwkundig terrein
eigen te maken.
Toen zij voor het eerst in Londen kwam,
waren vrouwelijke journalisten zoo goed als
onbekend. Zij heet'c dappgr moeten strijden
om te komen op de hoogte waar zij nu is.
Met een rustig, zegevierend lachje kan zij thans
spreken over de tallooze voetangels eri klemmen
boosaardig op haar weg gelegd.
CAIMCCE.
Croiifei ilc fromuge glaa'es. Ingrediënten:
HO gram geraspte parrnezaansche kaas. 00 gram
geraspte gruyère, 2 deciliter slagroom, 2 deci
liter geklopte cayenne zout, peper.
Bereiding. Vermeng al de ingrediënten ;
de room wordt eerst geklopt. Doe alles in een
vorm en plaats deze op het ijs tot de massa
i sti;f is; doe ze vervolgens uit den vorm en
snijd alles in vierkp.nte stukjes die op cn.fitons
geplaatst worden.
Macaroni op Amenkaansclie manier. Ingre
diënten: 250 gram macaroni, ;10 gram boter,
'M gram bloem, 2;i deciliter tomatensaus,
i peper, zout, een weinig suiker.
Bereiding. Kook de macaroni in kokend
, water met zout ; plaats ze op een vergiet,
i zoodra zij gaar is. Snelt de boter, voeg daarbij
de bloem en de tomatensau^, laat dit koken
tot de bloem gaar is, doe er-ook de kruiden
i bij en stort de saus over de macaroni.
i Dit gerecht moet zér warm gepresenteerd
i worden; men kan er ook croiV.ons van gefruit
l brood bij geven.
* *
| CORRESPONDENTIE.
i J. II. te W. Men moet rauwe styfsel gebruiken
om borsten van Engelsche hemden, boorden
en manchetten te strijken.
i ^Strijken is een moeilijk, ingewikkeld werk.
Wenken of raadgevingen daaromtrent helpen
niets. Men moet volkomen vertrouwd zijn met
bizonderheden, hoeveelheid stijfsel, vochtigheid
van het te strijken voorwerp, temperatuur en
zwaarte der bouten. Wenscht u werkelijk in
de fijne punfjes te leeren strijken, dan raad
ik u: Ga u 2 maal in de week praktisch
oefenen, onder leiding van een bekwame
strijkster.
:F*OÖOO, SL et n. g: o n. et et xxx -v o r fr issotLond© d r et n.