No. 1238 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. M: i s o HIRSCH & AMSTERDAM. Lundi 18 Mars et jours suivants SPÉCIALE EXPOSITION DE SOlERiES NOUVELLES Par la puissance des achats au comptant de toutes nos maisons réunies, nous sommes arrivés a traiter sur les marchés de Lyon, Zurich, Cönie, Yokohama, des affaires consideraties que nous mettrons en Yente a des prix absolument extraordinaires. Toutes ces marchandises sortant de fabr/gue sont de foute fraicheur, de première qualitéet de la dernière Nouveauté, tfS TOSJS HOS RA\OXS L.KS IttODÈLES ET HOIJVEAIJTÉS SOtfT AU GRASTD COMPLET. La Vente de Soieries se fera strictement au Comptant. Envoi franco en Province d'échantiilons et de tont achat dépassant 10 florins. La MAISON HIRSCH & Cie. n'a pas de succursale en Hollande. Aan e twee polen ?an Parijs, II. (Slot). Er zy'n oogenblikken dat men behoefte heeft aan I lichtverandering. Ik neem een tram en ga naar het andere einde van Parijs. Heel anders is daar de lucht l Ik ga de arbeidsbeurs binnen waar de dameskleermakers en naaisters, die het werk staakten, te zamen komen. Ook hier duizende menschen byeen, druk pratend, gespannen, allen onder den indruk van de thans begonnen taai geduldige moreele worsteling om iets minder ellende. Een merk waardige aanblik, al die Parysche naaistertjes! Daar is het type in Charpentier'a Louise bezongen, het elegante en bekoorlijke wezentje, wier oogen van gulzig vreugde-verlangen onder de lange wimpers, lichten, wier mond by elk woord glimlacht uit stralenden levens lust. In haar schilderachtige gratie is zy voornaam als de groote dames in den St. Germain, wier legance toch voor een groot deel door deze vingertjes geschapen werd. Maar daar zyn ook de bleeke, bloedelooze gezichtjes' van velen, die te jong en te lang hard hebben moeten werken, veel teringgezichtjes, tuberculose de kwaal by uitne mendheid van Parijs! En verder de oudere zware vrouwen der Montmartresche confectiewinkels, vrouwen die zich met haar kinderen forsch door het leven hebben moeten worstelen, dikwijls op eerbiedwaardige wqze, en de uitgeputten met moedelooze oogen en verlepte lippen en daar vlak voor ray, twee kleine meisjes van nauwelijks 14 jaar. Zulke kleine handjes en zulke dunne manteltjes om zulke smalle schoudertjes! Te denken dat zulk jong goedje al worstelen moet voor een achtuurs-werkdag, en dat niet heel de vrouwen wereld van Parijs met n beweging zich in de bres stelt voor deze teere wezens, voor wie de wilde strijd om't bestaan al zoo jong begint! In sommige bladen, die op de hand der patroons zyn de meeste natuurlijk heeft men verheerlijkt het leven tusschen fijne kost bare stoffen, tusschen bloemen en kanten, het leven dezer naaistertjes, die de Pary'sche mode tot iets zóó artistieks weten te maken. Helaas, men hoeft niet te vragen of de pennen die zóó schreven door mannen werden bestuurd, mannen die niet weten hoe ingespannen, zenuwvermoordend, uitputtend naaiwerk is, als het lang, lang, lang aanhoudt, 12?14 uren lang. Men kan het velen dezer vrouwen aanzien hoe gesloopt zy' zyn vóór den tyd, en zij die er goed gekleed en goed gevoed uitzien.... Maar betrekkelijke weelde van dit oogenblik is maar al te dikwijls door «bijverdienste" ge kocht, die baar in onze oogen misschien nt>g beklagenswaardiger maken maken dan de hongerigen. Acht uren werken en een minimum salaris van G francs daags is de eisch der staaksters. Als men bedenkt dat in haar vak elk jaar minstens drie, vier maanden van werkeloosheid zy'n, waarin niets verdient wordt, is 6 francs toch waarljjk, in het heel kostbare Pary'sehe leven huishuur en levensbehoeften zy'n hier bijzonder hoog niet een buitensporige eisch. En acht uren werken! Hoe zouden de meesten onzer jonge dames zich beklagen en hare moeders zich ongerust maken als zij ge dwongen werden acht uren hard door te werken in dikwyls ongezonde, slecht geventileerde lokalen! Bovendien zy'n er zooveel getrouwde vrouwen, of verlaten vrouwen getrouwd of niet getrouwd die voor haar gezin werken en 's avonds voor de haren willen zorgen. Het is aangrijpend droevig dat niet een ieder terstond voelt, hoe rechtmatig die eisch van acht uren werk is. «Wy willen een beetje minder ellende," zeide een der spreeksters, die het gestoelte beklommen had, een knappe vrouw, moeder van drie zonen, die zij alleen moet groot brengen. «Wy willen tijd om voor ons huis gezin te zorgen, of, zoo wy dat niet hebben, om ons zelf te ontwikkelen, om goede en mooie dingen te lezen, zoodat onze hersenen niet alleen meer gevuld zy'n met de minne feuilletons van gemeene blaadjes." Het is merkwaardig hoe goed de meeste dezer jonge vrouwen spreken, vcór een maand 5" toch de meesten nauwelijks wat een , bijeenkomst was, wat organisatie .jni en vakvereeniging en weerstandskas. meeste pogingen om de naaisters te rereenigen hadden tot dusver zoo goed als schipbreuk geleden. En nu, in eens, zijn zy' meegesleept, dagelijks voegen zich meerdere bij de staaksters, zij begrijpen plotseling als bij intuïtie, en dapper ziet men haar naar de tribune klimmen om haar kameraden moed in te spreken. De president van een bevriende vakvereeni ging ik meen die der spoorwegbeambten treedt nu op. Hij spoort heftig aan om vol te houden, de patroons kunnen niets zonder jullie, zegt hij, jullie smaak, jullie vinding, jullie handigheid zy'n niet te vervangen, houdt vol en je zult overwinnen. Een trilling gaat door de zaal. Ali een openbaring voelen velen dier meisjes, tot dusver ootmoedig gebogen voor den patroon, hoe eigenlijk zijn kracht bij haar berust, hoe zy' hem wel noodig hebben om te leven, maar hij haar niet minder om ry'k te worden. Zy voelen haar waarde, haar kracht, er zijn er die in deze dagen een doop krijgen van gloeiend enthousiasme voor het denkbeeld om door solidariteit allen te zamen zich een beetje gelukkiger leven te veroveren. Als de werkstaking mislukken mocht, als de solidariteit nog niet groot genoeg zou blijken te zy'n en de staking, door niet alge meen genoeg te worden, zou moeten worden opgegeven, dan nog zal zij een onberekenbaar nut aan deze vrouwen zelven hebben gebracht. Voor velen harer, in wier leven tot nu toe niets bestond dan dof zwak voortsleepen van haar slavenketen, of een koortsachtig vlassen op de prikkelende pretjes van den Zondag, hebben in deze dagen het bestaan leeren kennen van een groote beweging, een nobel hand in hand gaan om voor zich en haar kinderen een betere toekomst vrij te vechten. De spreeksters volgen elkaar onafgebroken op in het gestoelte; sommigen komen bly'd<s tijding brengen van nieuwe volgelingen, die zich aan het syndicaat aansluiten, van giften voor de noodkas, anderen klagen de politie aan, die inderdaad op de ruwste manier optreedt. En zoo onnoodig ! Want allen zijn volmaakt rustig. Een jonge vrouw, die merkwaardig goed en makkelyk spreekt, verheerly'kt nu het trouw tot het einde volhouden. «De patroons, zegt zij, hebben voor zich het kapitaal en de politie, maar wij hebben het recht en de ellende voor ons." En nu geeft zij enkele cijfers van het zweetstelsel waarbij de gegevens der tentoon stelling van vrouwenarbeid bij ons te lande nog betrekkelijk gunstig zy'n. Een rok ge maakt 0.50 frs. en een heel lijf O.ÖO frs. en een andere rok 1.70 frs., een costume waar over drie dagen hard genaaid werd 3.50 frs. enz. Een huivering gaat door de zaal. De meesten, daar aanwezig, werken vast op ateliers en kennen niet eens deze toestanden, maar met haar hart en haar kennis van net leven, soms maar al te zwaar gekocht, voelen ze wat deze cijfers willen zeggen van schande en ellende. »Wy hebben recht op goed loon, opdat wij vrij mogen worden om ons zeif en onze kin deren te voeden en niet meer afhankelijk te zijn van wie ons willen onderhouden !" zegt de spreekster. Een kreet uit honderde monden gaat op, enthousiast. Een kreet van feminisme in den zuiversten, mooisten zin van het woord, van de vrouw die den tijd voelt naderen waarin zij eenmaal economisch onafhankelijk zal zy'n, om haar liefde te geven zonder geldelijke bijgedachte en waarin zij en haar kinderen niet meer zullen afhangen van den willekeur van eenigen man. In de Parijsche arbeidersbevolking is het vrye huwely'k ver van zeldzaam, maar zoowel onder de wettelyk getrouwde, als onder de vry' samenlevende paren komt het ongeloofelijk veel voor, dat de man na eenige jaren heen gaat, zijn gezin in de grootste ellenda achter latende. Wat in zulke gevallen een tamelijk goed salaris voor de vrouw beteekent is mak kelijk te begrijpen. Zooals de toestanden nu zijn, is de prostitutie in veel gevallen de eenige uitkomst voor haar gezin. En terwy'l ik daar zit en glimlachend het kin derlijk opgewonden enthousiasme der jongeren gadesla en de sombere energie der ouderen, voel ik duidelijk hoe het gejuich van zoo even om een hooger loon, dat haar haar vrouwenwaardigheid zal waarborgen, een sterk treffend pendant vormt met de cynische plechtigheid daar aan den anderen kant van Parijs. En ik denk er aan hoe laf en wreed het van de groote pers hier is, deze laatsten te vieren. kolommen vol wijdend aan de bfschrijving der schitterende toiletten, terwijl zij een poging om de vervaardigsters dezer kunstwerken een beter lot te bereiden, met spot en onverschil ligheid, erger met onjuiste voorstellingen tegenwerkt. Deze houding der burgerlijke pers, tegenover zoo billijke eenvoudige eischen, waar het geldt duizenden meisjes te helpen in haar strijd om een waardiger, vreugdevoller leven, is een zaaien van wind, waarvan de oogst eenmaal storm zal zy'n. Met de groote patroons behoeft men toch geen medelijden te hebben, men zegt dat zy' nu 60 pCt. maken. Als zij eens met 50 pCt. tevreden waren? Parijs. C. D. J. v. B. UN D. flopaals KMeriiiislMeling. Ontleend aan die Fran. ledere wetgeving ontstaat uit de noodzake lijkheid de zwakken te behoeden voor onder gang door de sterkeren,hare taak is den strijd om het bestaan in het groote gezin der menschheid te regelen. Hoe beschaafder een staat is, hoe meer hij waakt voor het welzijn zijner zwakkere burgers; zoo zien wij in ontwikkelde kuituurstaten, naast de oorspronkelijke vormen van wetgeving, eene nieuwe supplementaire wet geving ontstaan met het doel de economisch zwakken te beschermen tegen den machtigen druk van het nieuwe productie-mechanisme. Dit stelsel, samengevat in de sociaal-politieke wetgeving ontstond in den beginne ten deele uit particuliere weldadigheid. Inrichtingen, die oorspronkelijk overgelaten waren aan het mede lijdend optreden van individuen of vereenigingen, zijn nu in staatsinrichtingen herschapen, omdat men dit als een plicht der gemeenschap erkend heeft; zoo ontstonden in verscheidene Staten hospitalen, invalidenhuizen, oude man nen- en vrouwen-huizen, kraamvrouwinrichtingen, doofstommen-, blindeninstituten, wees huizen, vondelingengestichten enz. Talrijk zijn nog de instellingen, die aan ontoereikende particuliere zorgen moeten worden overgelaten ; een daarvan is de kinderbescherming tegen mishandeling en uitbuiting. Het is een moeielijk te verklaren sociaal verschijnsel, dat de ouders, die de beste be schermers hunner kinderen moesten zijn, zoo schandelijk zondigen tegen hun natuurlijke plicht, en dat het optreden van vreemden noodig is om de kinderen te beschermen tegen hunne eigene ouders. Dit verschijnsel is alleen toe te schrijven aan aangeboren, ruwe natuurdriften, die teugelloos kunnen worden botgevierd aan hef, hulpelooze kind, zonder vrees voor vergelding. 't Mishandelen van kindoren komt zoowel liij natuur- als bij kultuurvolkeren voor; 't was een kwaad dat in oude tijden even goed be stond als tegenwoordig, maar de stry'd er tsgon dateert sedert liet laatste tiental jaren. Terwij! voorheen het ijveren voor het welzijn van het kind zich niet verder uitstrekte dan tot het verzorgen van weezen en vondelingen, ontftord er te New-York in 1875 de eerste vereeniging voor kinderbescherming tegen mis handeling en uitbuiting. In 25 jaren tij'Is is zij opgekomen voor ."82,78:2 kinderen; -17,077 schuldige personen heeft ze doen veroordeelen en <S:>,1-11 kinderen op geschikte wijze ouder dak gebracht. Naar het voorbeeld der New-Yorksche ver eeniging werden er 1500 vereenigingpn inet hetzelfde doel gesticht, waarvan de «Society for the Prevention of Crueity to Children" in 1884 door Benjamin Wangh in Londen opge richt, de voornaamste was. In 188!) sloten zich bij haar al de bestaande vereenigingen voor kinderbescherming in En geland aan en daaruit ontstond de «National Society" die in haar soort als de voornaamste instelling der wereld kan beschouwd worden. Hare grondgedachte is niet zich daarmee te vreden te stellen in bekrompen, philantropischen zin leniging te brengen, maar in de eerste plaats voor liet kind een wettelijk be schermde en veilige positie te verschan'dn. Voor het grootste gedeelte heeft zij hare taak volbracht, on het recht van het kind dateert in Engeland van den dug at, waarop in 188!) het door de »National Society" inge diende wetsontwerp onder den naam van «The Chüdrens Charter" werd aargfinoroen. Het streven der National >o;'ie!y i:; niet «anrop gericht de mishandelde kinderen aan hunne ouders te onttrekken, door zo een ander l thuis te verschaffer., zy' heeft een hooger doel nl. om het natuurlijk tehuis van het kind zoodanig te hervormen, dat het uit een oord des ly'dens een dragely'ke verblijfplaats wordt. Zij wil gewetenlooze ouders niet van hare kinderen bevrijden, maar hen door alle mogelijke middelen opvoeden tot liefdevolle vervulling van hun plicht. Natuurlijk eischt deze wijze van werken oneindig veel energie en veel zijdigheid, want de vereeniging gaat van het beginsel uit, dat wreedheid tegen eigen kin deren een ziekte is, die haar oorsprong heeft in sociale misstanden, welke men tegelijk met deze moet trachten op te heffen. Zoo gaat dus de strijd tegen ellende en nood, tegen onzedelijkheid en in de eerste plaats tegen den demon der drankzucht, hand aan hand met de pogingen tot kinderbescher ming. Slechts in uiterste .gevallen wordt een kind den ouders afgenomen; van 411,1)47 mishan delde kinderen werder slechts 800 voor altijd van de ouders verwijderd. Onderzoekingen en voortdurend toezicht door bezoldigde inspecteurs, onafgebroken propaganda in alle lagen der maatschappij, vermaning en terechtwijzing van schuldige ouders in lichtere gevallen, ondersteuning arbeidsverschafflng, aansporing tot werken van de tragen, dat alles valt binnen den werkkring der National Society. De tot een vrijheidstraf veroordeelden worden na hun ont slag aan werk geholpen; gedurende hun op sluiting heeft de Vereeniging de huishuur be taald, de verwaarloosde woning in orde gebracht, de verpande meubels gelost; na de ondergane gevangenisstraf vindt de misdadiger een net huis en bloeiende kinderen terug, wier terug gekeerde hartelijkheid menigmaal een sterkeren indruk maakt als alle mogelijke straften. Zoo is het verklaarbaar, dat de National Society ondanks haar onverschrokken, energisch optreden, zoodat in 10 jaar tijds de veroordeeling van IG.8'28 personen tot ge vangenisstraf werd uitgesproken, verre van haat te verwekken, hoe langer hce meer aanhangers wint, zelfs onder de laagste klassen der maat schappij en door de arbeidersklasse krachtig ondersteund wordt. Het verbeterde systeem van aanbrengen en toezicht legt meer en meer gevallen bloot, die vroeger ongestraft bleven, zoodat een opper vlakkige beschouwing van de statistiek tot de valsche opvatting leiden kan, dat ondanks de j ijverige bemoeiingen der Vereeniging de kin dermishandeling toeneemt. Een bewijs evenwel voor de noodzakelijkheid van een tijdig ingrijpen is het gestadig afnemen der sterfgevallen tengevolge van mishandeling. De grootste wreedheid wordt gepleegd jegens de meest hulpeloozen, die 't minst door on- j deugendheid of slechtheid aanleiding daartoe ' «even kunnen. De gemiddelde ouderdom be- i draagt i>'/o jaar, :>7 pCt. van alle slachtoffers waren beneiien 10 jaar, 51 pCt. onder 7 jaar j en 28 pCt. waren (l?i jaar oud. i Van de beschermelingen in 1S!)8?!l!l waren ? 70.107 wettige kinderen, ?HJ85 onechte, 7,')f> \ stiefkinderen. 4.-JO bestedelingen. De verhou ding der mishandelde onechte kinderen van i 5.2-1 op 1UO wettigen spreekt niet geheel ten | nadeele der onwettige huwelijken. i De groote ihianciële lasten der vereeniging ! werden uitsluitend door de bijdragen der leden. \ giften, legaten eiz. bestreden; de uitgaven i beliepen in 1W>8 X i">2,77"> De werkkring der National Society i-trekt zich over 2 l! deel van Groot-Brittannie uit. In de Vereonigde Staten zijn er nog een aantal vereenigingen op dezelfde grondslagen gevestigd; do voornaamste daarvan is die te j Boston. Vermeldingswaardig is verder de ver eeniging in Montreal, die hare bescherming niet alleen kinderen, maar ook vrouwen verleent. Terwijl de bovengenoemde vereenigingen zich ten doei stellen wreedheden te ontdekken en (e voorkomen, zorgen verscheidsne andere vereenigingen voor verlaten en verwaarloosde ; kinderen. In Londen zijn bet de bekende inrichtingen van Barnardo, door welke ongeveer o 1000 kin deren van ondergang gered zijn In die inrich tingen v/orden straatjongens, vr.gabonden, jeug dige misdadigers en kinderen, die geen thuis hebben opgenomen, om ze voor nuttigen arbeid l te bekwamen. Dikwijls worden de jongens j opgeleid voor den landbouw in de koloniën j L'e stichting van Jianiado te!t heden ten dage i 110 inrichtingen, waarvan i)5 in Londen. 71 ' in 't overige deel van Engeland en 4 in Kanada zijn. Voor hetzelfde doel werkt in New-York de »Children Aid Society", waarmede «Tehuizen," industriescholen en landbouwscholen in ver binding staan. Kinderbescherming staat in Frankrijk nog op vry lagen trap. De «Sociét protectrice des enfants" bemoeit zich daarmee, de sterfte onder zuigelingen zooveel mogelijk te beperken, maar niet met het toezicht over grootere kinderen. Bijzonder gunstig werkte de in 1874 ingevoerde wet de z.g.n. »Loi Roussel" naar den beroemden philantroop van dien naam. Het strenge toezicht op het enorme aantal pleegkinderen in Frankryk heeft een belangry'ke vermindering en kindersterfte tengevolge gehad. Te betreuren is het dat de «Loi Roussel" slechts in enkele departementen is ingevoerd. Het congres van kinderbescherming dat eenige jaren geleden te Buda-Pesth gehouden werd, leverde het. bewijs voor de groote belangstelling, die Dl alle kultuurlanden voor de pogingen ten gunste der kinderbescherming getoond werd. Voor de philanthropie staat hier een wijd arbeidsveld open; het is hare taak de voorbereidende werkzaamheden te vormen tot die organisaties, welke later wettelijke instellingen moeten worden ; want eene krach tige kinderbescherming kan eerst bereikt worden wanneer de Staat die maakt tot een onderwerp van sociale wetgeving. Eerst wy'de de Staat zich aan de kinderen, opdat de kinderen zich later wy'den kunnen aan den Staat. E. K.?II. illlllMiinlfUiiiHiiiiiiMimiinimtii Vrouwenarbeid. Mevrouw Camille F lammarion. »Kettc der Liebe\ ??Eleclra. Ouida. Hetgeen wij dezer dagen lazen in een ons toegezonden circulaire, brengen wij gaarne met hartelijke instemming en welgemeende aanbe veling onder de aandacht van Nederlandsche vrouwen. Nog altijd geven zich leden op voor de «Nieuwe Vereeniging" waarin die van de «Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid" binnenkort zal overgaan. Ook worden rog altijd vragen gedaan, omtrent hetgeen »de Nieuwe Vereeniging'' wil en wat men verwach ten kan van het door deze op 10 richten «Arbeidsbureau voor vrouwen". De Vereeniging wil voortzetting van het werk, door en voor de tentoonstelling gedaan. Zij wil zich op de hoogte stellen van alle aangelegenheden betreffende de vrouw en haren arbeid en stelt zich zoodoende, evenals de «Vereoniging Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid" ten doel, de uitbreiding van den werkkring der vrouw te bevorderen. Het bovengenoemd Bureau wil worden een vraagbaak, waar men inlichtingen zal kunnen verkrijgen aangaande den arbeid, welke door vrouwen op elk gebied kan worden verricht; de voorwaarden, waarop zij zich voor dien arbeid zal kunnen bekwamen en den tijd dien zij daarvoor behoeft, de omstandigheid waar onder en de plaats waar zij de eenmaal ver worven kennis of vaardigheid, of beide, produktief zal kunnen maken; de vooruitzichten, die voor haar aan dien arbeid verbonden zy'n, enz. Nu rneene men niet, dat do «Nieuwe Vereeniging" weer iets geheel afzonderlijk» zal zijn. De «Nieuwe Vereeniging" zoo aangeduid zoolang de eigenlijke naam nog niet is vastgesteld - zal de plaats innemen van de «Vereeniging Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid", die op 'M Jani e. k. te niet gaat. Er is dus eigenlijk geen sprake van weer iets nieuws, maar van de voortzetting onder een nieuwen naam en in nieuwer vorm van een vereeniging, die reeds bijna'vijf jaren heeft bestaan. Wie dus sympathie gevoelt voor het te ondernemen werk, geve zich aan als lid der «Nieuwe Vereeniging'' en wekke bovendien anderen op hetzelfde te doen. Dames worden vriendelijk verzocht zich te melden aan het adres van mevrouw C. G. Pekelharing?Doyer, Melkweg G, Groningen, bij wie tevens op a'anvraag circulaires te verkregen zijn. Hoewel de contributie aan het lidmaatschap verbon den nog moet worden vastgesteld, zal deze toch zeer waarschijnlijk de som van n gulden © ar i ar i d IMT «t :OL