No. 1244 D E A M S T E R D A M W E E K B L AD VOOR NEDERLAND. onttrokken, waartoe de aandacht gevestigd wordt op litt door d') Rlieiüiick;; Vereeniging tot, oprichtii K van arbeiderswoningen te DusseHorf vastgestelde huurcontract, niet verkrijging vau igeiid- m. Da tiveeje afdeeling bespreekt de maatregelen, die genomen kunnen wordeu, H-r bcvirdt-rirg van wouii g louw voor de onhtmiddeldi'b voiking in liet algemeen. De taak der G -nieebtc dei:kt men zicli hierbij in t.oofdcaak te zijn gelegen in ondersteuning van ten algenifer;tn Lii'te wer kende houwvereetiigir gr-n, hot-wtl etu d-.-rge.lijke hulp aan particuliere ondtriieuiers, die de j.ood ge WaarlK.iig' i: aaiibsedtu, niet u-iges!(,t?jii is. Da ni'Xmiuinrjiite, welke bedoelde b.? uwvi ri't-uigu.geu aan i a'e aaudi e!l ouders mwu ui1 kcerei', ?woidi. o]> 4 p('t. '.-jiars f-ist:.li'1, ttr*ijh ixsiug vau lift kapitaal b m'u de non.iuale waarde u.tgeslot(H moet zij i. <> wij/.e, waaroo ouderst(Ubiiig verleeiid KJH worden, wo.dt uiivoirig be.-prokeii e, komt in hoofdiaak op het, volgende neer. V'njs eliing kau verleend wonleu voor kt>,ttxn vau straataanUg en riolctriiig, eveulueel kan de betaüi.g hiervan vo:>r gtruiinnj tijd versc.'ioveii wordtrj, met verplichting tot directe aauzuiveriug, wanneer de woning haar oo'sproukeiijk karakter verliest. 15 luwpla men moeten kosteloos worden onderzocht, terwijl ook cvvngeLS de techuitciie ambtt narcii der G^ m ( ute gratis iiun diensten ter beschikkins dtr houvvven enigaiiren kuiiiien s'elieu. Oatbrsekt, litt deze aan kapitaal, dan kan de gemeente d^'in voorzien, hetzij door liet, nemen vau aaudeeler, hè'«ij door l.et, verstrekken van goedkoop;? ivpithetk, w.iarroe in de eerste p'aats de reservefondsen der gemeentelijke spaarbanken in aanmerking komcr. D-.-ch ook waar de Gjmeeiite niet in staat. is zelve gelden te foun.eeren, daar k'in zij de hulp der verzekeringsbanken inroept n eu door bet overnemen eeuer trarantie bevorderen, dat, htt benoodigde kapitaal door deze ms'ü'ihimen cp billijke voorwaarden wordt vir-4rckt. ik ht-t tegen lagen prijs verstrikken van !i uwtern 111, eveiilueel ook het verheuen van uitstel voorde betaling hiervan,kan hiertoe inaaumerkiui.'komen. De derde rubriek van maatr.'geleri ten behoi ve van den woiiiugbouw heelt betrikkiug op de verkeersmiddelen. Overal waar in tiet cen'rum vau groote gi meeiiten overbevolking heersci't, moet getracht wordm door het versem.11'-n vsn voldoende eu goedkot p: reisgelegeuheid te b'vorderen, dat een deel der bevolking z o'i naar de, buitenwijken verp'aatst. Bij het, verlet n e. u van concessie voor tramweg' xploitatie betiooren mrt htt O'g op di'?beiai g >[>. cia'e voorw'.arden te worden gesteld. De vit-rde afteeling heeft, betrekking op de gemeentelijke (\piuitatie van ^roiidbe/.n, in iet algemeen en k:,i: dus zek r gi-ncht wcr len van de verste strekking te ziji . Diarm tocïi wordt onomwonden verklaard, dat de iuerstliirude mis. s'auden vootrnmeiijk te wij'en zijn aan de ongezonde gror dspeculatie, welke trouweLs ten deele slechts door wetswijiigiüg mi t viuclit bestreden zal kunnen worden. Ecu werkzaam middel zoo heet lief, verder om deze 6p: culatie binnen de petkeu te. houlen, hi' dt eciiter thans reeds het zooveel motjelijk aat:koopeu vau terreinen door die, gen eeiiten, wier gestadige uitbreiding htt onïti'iget de. wsüand i 11 steeds toenemende, mate in bouwterre u doet, veranderen. Op welke wijze de»e gronden, die in den regel op den duur in Int he/it. d'-r gemeenten moeten blijven, voor bebouwing dienstbaar kunnen worden gemaakt, bij r. door eigen aanbouw en verhuur der woningen, dan ?wel door uitgifte in erfpacli* blijft, aan het, oordeel «Ier gemeenten overgelaten. Een rat.ioueele grondcx| loitalie brengt echter mede, vooral waar woningnood lieersclit, dat, de voor be bouwing met goedkoop' woiii: u'''i) in aanmerk'njr komende terreinen niet, vervreemd worden. E"U de.rgeli.ke vervreemding kan wel ten gevolge lie'ihen, dat goedkoope woningen in crooter aantal wordi n aangebouwd, doch op den duur bevordert het slechts de giondsp: culatie. Alleen waar aan (Ie «rmeeiite een recht va'i vi rkor p gecevfn wcrdt en overigers maatregelen worden t,"'.t,n ff'n, d>it. de t--n algemeeue nutte op?'er;c ie tmuwvtree:',igingen hun oorspronkelijk doel uiet. uit het oog /uilen verliezen, kuin en deze laats'e in aanruerkiiu: komen om gemeentelijke terreinen in o ueni'.om te verwerver: Ten slofte wordt aan de rtgeerinespresnlenten OpgeJraycr, waar vet koop van venif en'elijke teoe.nen aan de goedkeunnïder hoo.fi re btstuten onderworpen is, bovi ngenoeimie yrondbeginselen zonvei l moge.ijk in to,-|>assin^ l,e brengen en vóór l Maart v:in In t, volgen.ie j;i;ir over de1» ui's'aj liuuiier n m eiti gi n !e tKrtehtt u. Hoewel, als tiove g -aeail, de in deze aa ?ehiijving *;n'w;kke!de t eoree,, reeds dnor tal van o O'.fei.a-irs van het. WDnintJvra;,"- tuk vingis'a-iii /iju en dus als zoodanig ge. u nij'.n d r btlïng zuilen ii.bnezenn n, zon uient lut'.i i'ij ', e i niet uit let o ig 1e wor'en verlor, n, tint irtcii tamelijk gioote af-tand is 'u.-seheu ei n ui'syiraak vau met aa.is.pruk- hjke , ersoneu eu een regeer,ng-.di cument. iSp ciaal de ver ordeelniir van vcikoop van gf meeiitfgroi d in l,o Kieeü.een en dut, wel (,]) g'üidili, welke in houfüzatik door v-,ors an,ier.^ van !aünat:0nal;saruj zuiiei. kunnen worden oinier.-C'in ven, veikrtj^t ui deu nioi.d van een verav.tvioordi-iijk munster ;eu In-'et k-, i i-, welke, ook bu t,eu de n n/,eu van liet lanvl, w^ar /.ij uitge;pjoke i v. or tt, haar tnvio (l k;in d,M ;; go voelei . Of o.ertgens dat u ai. s nk \v,l a,s ondtrdetl vau dat, i.'er vo.ksüutsvesting knn »or,:iii brsc'iouwd en of Int, goe;! gtzcii is, twe.' geheel 0|i z:c i zeil staande: belangt i, vernel cru-g der volksi u sves'ing eu doelüia'i^e (Xf'ioiiktie van gemee nt;Hjke grondbeiil, aan tlkaidif te koppelen, is een and< ru viaag. De, Gemeente kin ongetwijfeld den woi ii.fiuouw hevo;deiet!, dvior ^ron^eu teg'.n een noinnatn of althans zeer Sa^en ction in erlpacnt uit te ge>tn, deeh dit kaïi ven ifoi d aescnieden door ver.koi p tig, n Ibg.-n prijs, terwijl zoowel iil het eene uis in hei andere geval ne noodde waarborgen zullen ino.-teu wor.ieii gegeven, dat, win-b j a g nu fe; ?£< s'oten i>. Ll< t, groote voordeel, aan erfpacht, veit;ou(i(n, l,-1", imiiurs jiii.-t in hel l>-:,i>vil voor de ^enuei ben; p vau de vtrm trder.iu o.ev i;1 ondwaar.le in dn , voordtel ghat uit dm «Krd iler zahk verloren, wanneer men er ti u behoeve, van ten ai,der duel, verbtte.ing va,i woninuHe tt inden, afstand vai doet. Zoolang tlie grond voor dat, doel d:en', iatr er zi if.s geen veiuu frdering vau groi.nwa.irdc ni'reden, daar dit. onvermijdelijk gepi-a:d zou niuettn t.a>n m t ten stijging der tivivirpn^zen, dse nu n jviis;. i,n, fi willeu IK kamp., n. Hoewel het dus 01 uel wijteld vo r genie, nten, die krachtig den «o ngiiouw voor hare m n ge^oe'de inirezetenen. wi!!(;,i Iji'vordert n, van /.eer veel beteekei is is} of zij daartoe stte.is de b: schikking hebb'n over de noodige terrt-intn, zoodat vervn i mding daarvan tu^e'vvtjield ook met het o a: op het woinngv raag s; uk filkeurn.g lerdieut, ztio geldt d.t 'outi siiclus ni vtvwij.terd V(i-.:a:d voor vertoup vau gemee,.tegroi d in het a'geaiet-n. \Vat. de geldelijke oniUrs'euningen der htmwvcreenigingen beireft, /'to missen wij da:ir.oe de krachtige hulp der verzekeringsi-isttlln g.'-ii, welke ui Pui'su'iland steeüs in s.aat zijn groute, S' luiiien vojr dit doel bete ikb-^ar te sdieij. Wel opent iie (n gevalli nwet, voor de ttjls e, Z(keriiiL!S!>auk alt :aus dr mogelijk m i , et n v ir ir: vau haar kapitaal 111 hvpi'lieek i,p O: roer; n Ie gi eieren in jN, derland te tieleggen, docti iiet /.al verinoi deiijk nog wel uiriMuen tijd du e;', eer viiii die zij.-ie hulp VLU lenige oeletkenis te wachten is. O jk geiufiei'teli.kf: spnarbanken komen hier te weinig voor, dau dat, zij in dit opzie 't, een groute rol zuilen kunnen t pelen, terwijl dt: Rtjksp ist.-paarbai k ook nog sletds liii-raan nitt iiiei stnaar kau worden ir-nrinkt, Jv'na.-t directe hulp der G meenH: /.al ii-:i ?? mogelijk i door middel van kapi a;il- ut r i.!(gaiHi.i?e j wei wat t« bereiken ztjn, waarbij de i utspa'irba.nkou eu de particulitre verzekering.1 iiM-itsC'appijeu modelijn wei de vereischt.t: kapül-u tegen la.jeu intrest he.-c iikna-ir zouden kunnen stelkn. De over:gc aai gt prtzeti middelen l,u:.neu echtr-r ook nier on:;et w ijf l i to> piss n:: \indtn, Wiiariiij de vrijstelling van i'ttivmtie, vo-ir str-a'aanleg en rioleeriug ing eeniüs,:ins z :u kunnen worden uitgebreid, bij;', niot kostt:loT.e Vfi'.-chi-lU i g van drink >iau-r, even'ue,] oi'k met go'tUoope lever nr van g c. s voor vtrl'Cilieg en verwarming, natuurlek in do ven n fers'elli, g dat drinkwater eidn \i eu ur"..ifabriek van i;emeentcwe!.'e worden <?? exploiteer.I. Ou welke redenen tutter voor de licuiii'.iteu vau S:aat eu G IIIKI nt-j a: dcre in a"regil>'ti zouden moeten worde-u g-trt'll'n, d tn v-:,o;' ce mi'if, irotdi: h"vo k nu' 111 net aljemeen, is mi-nie1 j dii'delnk, vvaa.r het 1 ' nes'rnilen euvel mi t dn: l die' SM e rekking fe.te'ijk in guv. enkel verba; d kan wor'ii n geaclit. C. v. 1). \M YÜOR SLECHT DOOR FLORA AN.ME TEKL. Li c-<::i hoek, gevormd dnor de mn'-cn vn.' KI;- soKiatei ke..ke,ns op 't kawrrojdevtt. i".;,; lus1; '_? r (.i.'.'rge Oiford, stom Ironken. b; ::choi,.-n f(,,..; e<:., stro,mi -3,11 bidKO; end u'-;.-l z'>."; ic'.:t. Pc o:*, c Ithi-tl (waterdrager) d " ovt-r h m IT -i gt|i.._?:.'( stond, lic' ui! zijn leen1." zak eiv, v; torstia,: s.ptien nu eens pp 't v"nrh,"?!.!, .'ir, vt-,-v ' tij '-.uns:)^,-: v,-; ze in 't oor van d"U o.-v. n .-<?-. ; li-.i'-,1 ; .n., i 't et-: i,.; e r'-; u-ts.isf ".a! (i ?'?<?>.'? <>]?' p-,'. i:a s e :e mWuk'e poging om K'C'.I h;-r oor t<' k r,, o t"--' i t'i. overstaan bar.'ti vlo-: ii mom oide i'rc;; t;-,i; ie.ioo met een «laai d' on.'i! g v.r' ;lt; mii-i-uck weer .licht, om r aa-,t -iju ;>K- s?er i;; '. 'i --'.,r io knielen. En !n d:f, houü,'.; sch"cn ! z'n gi ;i-;,;.en br-in lichaa-i (-e)": te wo'd n m 'f | d-:.' g in^ersnd n g'bo_;"n bruin. n w.iterzak l dit-i'. h;j drO'-':-', z'.odiit ze tn za :o.i ?e:i I--IHa.-'/ii^e sp:'h geleken, d:o op h-a n) prooi loert ; \\a-.t zijne armen en b enen ware.i uiüTst .iliili!' zei hij, zijn r-.y-HV.er bij <\", mouw j trtli'... uo. 't \Vas een bc! :r-r witte mouw, en i i ' knoiipur,, de koppel, il; gespen "lommen v,'.£ ; :i i',011,1 ia 't felle Z'i licht. VVa-.t Peroo \ 2 .:!'?;.Ï-.' voor dio zak:'!/, zo^als hij -/m; droeg ! voor aiiOb wat G-orgo (Ül'-'-d a:tnyin/, tuet hart | tn z.il. Wa'srnm, rn;ü; (rod weten, te;,zij dat ! Gtf.-'^o 011 vrd een? ~ .'.-;? eig'-n g"ii'.i-i;.'ri?t Vi",; iaat; had atgeran^eH, <iie oe>i^ w:^. voor l iijd v; rui ..,-;, l'eroo t- lain. De eic-nhjke ; n den w..s -.iat hij. di-: i'crio misiiii.rnten'.". als ! e(!U -.I.-' i'Os.e boksers v-vn 't rc^irnc: t b.-li nd l .? i...' en i. 'd orge Oll'j:d, A c toevajl:;' nvc!;- l te; \>a:i, z'c'a m.t boni wenscrite t:- m ;te:i ; | 'l g'.:--u hij ueed. | ;? i \ïa--> iiiiiinard in dn nabijte J to ?ien. j A'O s i'ar ilo muren, cti, -n e.'übo> k. liet i i;^v -i ." j rtif-n van co" castur^ltestiuik, die i't:.;. pa'io in deze orngcvir../, en tlierp el-eh'" sclii-,'u-;eti over 't g-'laat van fits UIT tiffird | u,.i»; {j'ijiieii, als lijjCciig om mee to wr-rlieti j i'i \ verk-.ielingsprcces. Eti toch, niet e^cn- ! s',.\8,.oO i'.'-K o nzaan'.'ieii!. raakte l'eroo's bat:d u;; witte mouw met r "tpekt aai , getuigde z'n Ucui van den grootsten eerbied. Snitch!' herhaalde hij Als «'e linz'ittr nii t viuij opstaat, z*l d- kj.p ei; , a'.s u ij 'tetou gsat keuren, meester virtlun, Htgtnae o]i den gro' d. E dat. behoeft niet." Hij hd'l >,: en goed tc^eït (-{'i; ilooiVr1 k'inoi-n sproKen. (J-.orge (Jlt'iro's gelaa', nu bevrijd van d,! b handeling n.et de 'ictu-ln', h,u t-. ,!?_;? >laap etv e tevredene, vrced/;a",:e lutdnikki; :-a.-injjenomüii, 't Was g en o.:kt,, p :;''.-.,.,i , i., aanmerking ge; omen de skcUte m:A-(ioi,tc vu1.-, den nn-i", wis 't ?.<? i-, bijzoieicr tij-i i c-.; ede. . I:t /.iji,e j ,:.go j u.:i: mo':sf 'l u. J!ÜK d ikui.'i ze» güWt'Tst. l', n KI wai'.it'c .'ei: o 'n r nii: n"- r, 'o.'n m'-..-.!< >:? bij xijn wat«-:.-:ak tte^r i o.-, uó liot'r,'-:d' o,, n;, u v e:i s:a, end.: ..;: n\-.. ?-?oiii ,e;i g!,:i::o::i iietn heen. War i e;i eli. i: 1> i- ,!;.?.!" i'U'mp.1!1!-! !i' . to '.v.,1 de >.;?!,p :>< op ?/. : . .-rorli'..,;,i [,.?,?. ? l'nl-ü' 'iiei-sti'r /. tl sV'-v- , Ji - i !'-?:) vo,;.' 'i ): l,::u!t va ? 'r ,',-n \,-,n ». t',.o,i-.-;: ijuit -- ni.' vindt (IK: ':iV vvrri-i-a !" Ihoroj) l.ink-e hij ;-;;r ,!-.: liOoidv, at bt c:; rapporteerde (i:ii: tu cli"r (i-irgo (.(ll'i'd s.ontoro:.ken big tu-.sch.,'H l-'.'-'.iiu'n i i-n ^ ; om vrr'dg ns lr].k."i!.l en molhi.iii.'c'.i aan ijno b.-,:.'? heden to g6.'i\i, die b- stoi:d n in 't. vullen i;<-r waf r'onnt'n van het regime,.;. Wai ko:. Lij er ver.Ie:- aan do' :; ? Zijn !:? er, die'! hij /;;;?;; vrij'.ïill^g goktizen b'i'l om in zijne vrije uren te be'Uuren, 'zou zeker g duri',,',!-: een paar r.i^auden zijne dienst-n ni t i.on!;-.- bobben, oünlat hi; dien ' ij l in ,1: doos /o-t ?'onrbrenycn ; vant G.'.-r.; Oll'ird was eo:; rt i--i:i i:,t. J-, zóó heriiaaltitlijk ha.i liij ge.snndijii. ila': toeti z'n z;;ak b'-^jtroUcn vv;:f , door i'e:: a.'j'1'iant er den koio: M|, zelfs nn'-jonr (in:li !:.- r.iets i .f veroniscbui -igi: g van dt n (Ltiit i|'ienf. w i.-t aa>; t voen-p, : o-t wol li'j i:i"i.i.'ri:.'ial Olfiiil's vo,,,:-t"!i;:> was govyj est. 't \\''. ? de iniijo ,r i!in ;? :i :(: v,id r:!ii!ie:'s,tt:rmii:g in Indiü'ad wt ti-:: ??: (.?.v-:i;rn i.0-i ,.: ge!::ai .)?; ;,ü. s' -- toe( !l':r.!. n-, in l''.r:g( l,»; d Oot-hgen te zijn, y.ii'li 011 ? .v' roeden (!<IL' a.irgt"n.'l.) had aar. i':r: lui1 -ralov.- v? u .iju vroeger-1! k".; i'e!;i. ;?-.-'? '?v>r?..i|.- um wt-'.-r aa> genoitn-n ie wotoc,.. li'i bal 7,i;r, v(^l,.::il«U: hl.:, lii:.-rop ver. ri'tr.v.-M:. , (ie 'e':; raar I ,diöal-; ina:'ois g"maakr. ;;';: vnpfl dpf. als bij zich f ij 't ('ónóf ;:a nit!(!ii', m n b m bij 't bataillo i t'bui, zou be: !>.? , ingedeeld. Zooals d-: Edjiu!ar:t beweerde, WES 't pebfrl verhaal gelogei: ; maar de klei: e, bedaarde majoor had den kolonel overgehaald om toe (e Openbare YoMblioMen. In liet i ummer van 14 April 1.1. van dit \VeekMad het f t, onder bovenstaanden titel, de Leer .( Dasberg een beschrijving gegeven van (ie Dnrdtsctie Openbare Leeszaal, allereerst om daarmede S van H Hterdam, die in de nummer* van '21 Maart et, 7 Ajiril de openbare volkshibliii[liek-,-n var; In-t buitenland roemde, aan Ie tonnen, dat ir. or,s vaderland een begin is gemankt m'-t dergelijke inrichtingen hetgeen aan de aai ducht van 8. scheen ontsnapt te zijn. In aansluiting aan hetgeen de heer Dasberg over do Dordtsche leeszaal mededeelt, wenscht ondergetet-kei.de ten en ander te vertellen van d" evenzeer aan velen onliekende leeszaal van »Oi.B Huis'' in de Rozenstraat te Amsterdam, die, zoo meent bij. vermelding verdient i a dia v.in Dordrecht, ook al ia zij met kosteloos opengesteld. Da vergoedii s* die gevraagd wordt, i-, zoo gerint', dat zij geen beletsel is om binnen te tnden en gerekend mag worden binnen het bereik te liegen van elk, die lezen wil t,;k, man of vrouw, mits l.S j-ireu oud, be taalt voor een enkel hez./fk '2 cents1 eu voor een abonnement van o maanden, dat luj een voudige aanmelding te \o krijgen is, l'ó cents. E-:r ruime zaal, plaats gevend aan fU) il GO personen, ues avonds vniolijker verlicht tioor gas dan over dag door de zon, die ons dik wijls in den stetk !:>at, hei ft eene lange leestalbl en klureie ti.feK, ook een schrijftafel «iianan men een bri.-f ka:; schrijden (-riveioppe en vr-l briefpapier a l cei t te veiKiijg^r.j of ei-n advertentie eopieeren ie zaal is geopend van des morgens- 11 tot des middags 4, des avonds van 711 uur, gedurende ile werkUagfi ; van 10 4 uur op de 'L in- en feestdagen, uu^e/'v, dt rd (ten liien K^rsl , l'aaseh- en l'üikste.rdiig. wanneer zij gesloten is. Dn voornaamste tijdschriften, die aanstonds ra dt- intt/ave ter h-zing liiijen, zijn: De (ruin, JïUeri'r, H V/f »>e/'«7V"'y''''-' il/aden, VrtH/cn ctm dt'ii !>></, Jk y.diiur, K-,pn llniiril. iLtt'timlsc/ie Itt/'ite, Afitltuli' /.'c l'li(*ti'<iti<'; 'I'/i'a-offhntl IJK ^'itiui'H Tijd; L'c Aibciil, iïpict'.itor De, vtmn aaüisie, dag eu weekbladen; de Nu itire. Jlnlt-riliiiiiIIIIT, llnitleli-bliiil,Hit \teiitr* run ile.it Diii], De T\ li'</>'<i<i/, Dt Siumluunl, De llt'.t'itnf, 7 (ilfii/ivnitiin. t_'o. (i'uti nr. Dt' /vVo/rU/,:, De AinxtridiiniHIC.I'. Jilainjciiliiclit.ll-t Vut/i, Volk*<ltf>,b!i!i{, l)*' hcho, A'/cr-fïrVxVr/r/ i'tm A'*> t/ll'lfl :<l, lief (k'Htlllllt, lIntl!VI''*t.l!*C'l. A'ttlttti, Suc nul \Vn-ld> iid, De 't'i'/jilo'.ktr, Jl'illnitdiii-, DK \'i'ije, SvuHiltst eu ttn gixot aantal bladen van v;tk vei eenigingen. Da bibliotheek bestaat uit or:geveer 1001) weiken, die met zorg g>-koze.n zijn en betere l.cluur bi-vhtteri d.in de gewone volkshioliothekeu bieden. D« leden kunnen in een daar 'voor 'ipctemd lioek d t n titel van boeken, door hen gewei.scüt, opgeven. De commissie van 5 leden, waarvan ttiaim twen uit d« arbeiders klas-", beslist over de i aaschaili g. u's de middelen het toelaten. De botken moeten steeds ter beschikking d i-r lezers f ij n. Slechts die, welke wei n 15 gevraag d worden, b.v. streng wetenschappelijk;; werken, kunnen door de leden voor enk :ia weken naar huis geno-iioii worden, teg;jri storting van een Waarborgsom. In het gebouw is een andere bibliotheek, die o]) twen avonden der week boeken uitreikt, tegt^n l cent per boek en per week. \Vat het bezoek betreft dat is la1 g zoo tnlnjk riet «Is te D irdrecht. Kwamen daar vol gens opgave in het gei.oe.nde stuk in (ie maan den ,]:;: uar', Februari ei; .Maart van dit ja ir ruim 11 'jui/.ei u iie'zui-kers, dat is ruim IL'I' per (Lig. in d f leeszaal van >-0,;s Huis'1 komen hoogstens 70 \>" SOP.MI per <iag Uit. den aard tl-r z:\ak kumen 1:1 den winter meer bezoekeis dan in den zomor. \\\-rd in d^ e.'-r.-tn j-iron 'ie L'-esz ia! werd g-'ope! d in l (SUL' -- dn admihtratie gevoerd door oen cr,nr.:c van dair.es en heeren, die vol^rps rooster moesten a:inwe'.ig zij's thans SP een administrateur brtnoemd die dagelijks weïk/Mnm is met her mernjiHlen en uitleggen der romaiten c)i du leggeis, het aanteekenen t!:jr b"zoeker, liet uitreiken der bueken, het a^V'1'1 >.';in i' hotttiï:yen /-T^Z. \V;it rnag de reilen zij.i zoo kan men vrag u ili-t (i"?,i> go, U inijcilchli', viin vele ronnir ten, tijil-iïiii'.'tten m Inieket; voorxiene Lei's/.'i ;1 )in-t meer bezur.ht vvordi'.' M^nig arbeider moge, toraevolge van pen langen arbeidsdag te vermoeid zijn, om 's avonds zich al lezend in te spannen, vele zouden kunnen komen, die niet al te ver van de Rozenstraat wonen. Wie geen lust in lezen heeft kan met damen schaakspel zich besig houden ; het domino spe! is geweerd, omdat het als hazard- en winst pel door sommigen werd misbruikt. Wy dei ken bij voorkeur aan de.n ongehuwde maar meenen dat ook ds gehuwde die in den regel 's aconds thuis blijft, als hij 't daar goed heeft en zijn goedkoop digblad leest, wel n avond ]>"r weplc kan besteden aan een bezoek, zonder het verwijt van onliuis'ijkheid te verdienen. Is de zaal niet gemakkelijk bereikbaar, dair de bezoeker oen gang moet doorgaan en twea deuren opet.en, voordat hij binnen is V Z,iu een ingang, vlak aan de straat en vandaar aanstotids in het ooglooper.d, meer bezoekers trekken V liet is mogelijk. Zeker is het, dat een liggii g meer in het centrum der stad, b.v. in de Dan.straat of Paleisstraat, en dan van de straat diidelrjk te zien, het bezoek ten goede zou komen. Of moet het talrijk bezoek van Dordrecht verklaaid worden uit het feit, dat daar per sonen uit alle standen der maatschappij samerkornen, zouals ook in Ergelai d het geval is V Ut' is het gratis bezoek Aa groote aantrekuirg voor min- en meergegoeden 't Wie zal 't zeggen 't Tegenover deze vragen mag gesteld worden de verzekering, dat het getal bestendige lezers gaandeweg lat neemt en dat het publiek dat komt, meer en meer een publiek van arbei ders is. De commissie, die de belai gen der leeszaal hctiartist, verwacht van deza ?ai'deeling van »0 is II (lis" veel voor de toekomst en ver trouwt, dat d« schatten, die zij bevat, in de boe ,erij, meer zuilen worden gekend en ge noten. Pin bo'karij is gelijk een mijt!, wiarvan het goud nog vuor een groot d^el ino^t woeden opgegrai-eii. A's eenmaal de gunstige ge.-o!gen der wet op den leerplicht zich zullen doen gevoelen in tnistiüer sireven naar kennis bij het opgroeiei d geslacht; als eenmaal een atbeils.ag, die tij l en kracht voor geestelijke inspanning ia h,t werk overlaat, aller deel zal zyri, dan zullen de !tc<za!en bezoch.t wor den, zooals die in Engeland en A'nerika. Ei dan zullen de gemeenten hair plicht gaan bes, il' n, om dezo inrichtir gen van voi rt.;r-zet onderwijs te, openen en in te richten op i', nkfin voet. Ais ('é:.e maar Het voorbeeld g^ett, dan volgen do a dere. Eu hut !.ut ecner goed ingerichte openbare bibliotheek zal blijken zóó groot te zr.n, dat geen stad van eeiüjei omvar.g zal durven achteiblijver1, d;arvoor j'iar)ijks eer.e voldoflt.de sotn op de be{,rooting uit te trekken. Amst., IC Aprii 1!M>1. ,!. A. Tui;s. in de Hoofdstad. u.i.l (i 'orgt; Oilord dit'. o;i flet is in den laatsten tijd niet alleen vaak voorgekomen, dat vreemde diriger.tvn Icunsireizen gingen ondernemen en met tl u hun onbekende plaatselijke orv'hes*en nuvof-ringpn tot star.d brachteii - dorb bet geschiedde ook dat geheele orchesteu met hunne eigen dirigenten zich vjerplaatsten en trokken van oord tot oord en van stad tot stad. liet orchest van den H Tlijnsch-'n h"-,pelmeestiT liilse, dat in l ss l h er op de Koloniale 'J'ento mstellii g gedurende Benige wi-ken orgetieden is, zal wel ln-t eerste oivhest geweest zijn. hetwelk o]> ij/iioto srlnval rei/en ornlernarn. Later hebben wij hier het orc'n st gehad uit l.iiasgow onder KJs daarna dat uit Milaan onder .Ma-e;):{ni en in hi-t negin v,TI dezen winter het M >init gi-r orr.hcst onder Sfeinhacb. A;seen zeer kras voorbeeld v;in ilo r(Jt>,!!!st van OPII onzer orehesten tnas rnon wel hè-c!:o!'wen de tourr.ce va: het L-'ip/.ignc , U'u.ders'.e'.:: Orc'test" in de NieiirVi1. \V-rel,l. 0",s orchi st is o k reeds een panr maal te limssd opgetr.iden c ; heeft eii.d iva-i ai'.n al" u»'g-:: il^.kti' i l O ;k Kooals v.tn zeil .-pre, kt; want er U g en enkele reden om ver ot t« w-.:igen;n \vair e., n piaitsvervaniier op'recdf. die ze. I's d 'n na:i:u vau den lu:ta.!ing dair dn een 'kwestie i-, dn: tn se een roemvoHe herinnering achtergelaten in Noorwegen een paar jiren geleden. A s Zondag begeven zich onze musici naar Luik; zeker zuilen zij zich daar niet minder sympathie verwerven, dan zij elders reeds deden. Met nadruk vestig ik de aandacht op het concert, dat het Ucrerhtsche orchest onder H'itgchenruyer, a. s. Zondag alhier in het Concert gebouw zal geven ter remplaceering van ons eigen orchest; nog zooveel te meer omdat de heer Ilutschenreyter alsdan eenige noviteiten zal uitvoeren waaronder werken van NeJerlandsrhe componisten. Dn«e uitweiding over reizende orehesten hei ft ten doel, de lezer raadt het reeds, mijne be spreking voor te bereiden van het Kt'i ai- or :hest uit München, hetwelk deze week twee uitvoerin gen m het Concertgebouw heeft gegeven. Het K ,ïn orchest. is aldus genoemd naar zijn stichter Dr. K-,i r. Deze kunstzinnige en vermogende uiHii neeft op een .goed tijdstip een juiste en schooi e daad verricht. In Mü,chen had men tot omstreeks l HO-t slechts n orchest, n.l. het llot-orchest, ueiwelk steeds in de opera speelt en me.t welks medewerking ook de concerten der Kgl Akademie plaats vinden. Jaarlijks worden daar acht concerten gegeven en de n eesterweiken der symphonische kut st wer den daar steeds met den grootsten ernst ten genoori! gebracht. II»t publiek dezer concerten was echter zeer beperkt en de \ laatsen waren meeren deels in 't bezit van abonnei ter, zoodat hei groote publiek geheel verstoken bleef van ty^ipt.onie-muziek. \Yè! kwtm van tijd tot tijd oe kapel van H.lse in Mü:;cLen concerten geven, uoeb deze vondrn dan plaats in de groote zalen tier »Bierkeller'' zooals in den »L wnnluii ikeller" of in at,dere dergelijke loca'.heiten. Dt- echte Münchentr kon dan onder het genot vaïi zijn spijs en drank tegelijk M'eris vr den voer zijn geest in het aanhooren eencr synaphoi ie van H lethoven of ouverture van VVagner ut \N'«lier. Hst ligt voor de hand dat dergelijke to-, standen op den duur toch niet zoo konden blijven en toen dan Dr. K 'in een uroot tfrrtin aankocht ea de bestaande perceelen deed ine.auior^hoseertin in een prachtige concert zaal n,et allerlei neverlocaliteiter, kon het niet anders of zijne onderneming moest kracht «n steun vinden bij verschillende autoritoiter, maar wat r.og meer zegt, zich ook de volle sympathie verwerven van het publi«k j waarvoor zijne or durneming eigenlijk tot stand '? gekouieu was. Hdt orchest kw.un onder leidit g vai: den bekenden kapelmeester Z'tmpe en de ; cotcetten vot-den reeds dadelijk een groot en dtu kbaar auditorium. 1 Liter ging Zninpe naar Sjhwfirin en Ar. i Ksiin wist met beter te doen dan den be; roemdfcii Uingeiit der Barliner II ,f knpelle, ]''el;x Weingartner, te engageeren als eersten kapelmeester; i a'ist dezen zijn S:gismm.d v. ; ILtusegger en D.. G^otg Djh:n nog als diri', go.,ten veibin.len aan het orch-st. , Het was deze kapel met zijp. eminenten ! leider die deze week twee coi certeti hebben gegeven hier ter stede. liet orchest is, men hooit liet aanstonds, van den eersten rai g. | Als men nu vergelijkingen maakt met ons ' orcnest en wie maakt die niet dau vallen j die we! sterk uu ten voordeele van onze eigen keurbende, maar dat mag ( m toch niet blind doen zijn voor de voortrttl'dijke tpaliteiten van het Munchener eusembie De praelitvolle eigenschappen van onze houten blazers en hunne oiiOve.rtrtlV.:li,ke zuiverheid en sarnensmeitn g miste ik hij onze gasten; onk kwam n ij hei hi),)rn-q :ar;e! t.: dik voor van kki.k. llf-, jurte der Mnii^heners was echter verbl, ffuïd en imposant van klank. De bassen waren uu-da uitwekend. Verder wil ik geene vergelijkingen mahun, tusschan be;de corpsen en rnij liover bezig blinden met dn aantrekkelijke verschijning van dt>u d>iigeiit l'V'tix Wsingartner. Ket'dH de samenstelling van het programma (laar ik slechts ik'r. eersten avond kon bijwor.er1, is mij bespreking alleen daan.'p van toi-passi' o) verraa !t den lij ge.oelige musicus In het eerste dee! CiuckS Ip!i!»er,io ouvertur.-, Mozart's Z-iuber lln e en \\ elior's Ereiscfcit z (Uivertures in het tweede deel Wagner'» S.e?tried Myll en l! lelnuüil en Ven.usherg muziek uit rl'.inn1 ii !-«!? in het derd" deel Ij.iethoveu's vijf Ie Sy nphnr.ie ! Ainvi'.ïkelijk zullen enkels;!, missc->i!-n {ie,i,irijt hebben aan een wsinig -;post:' hij deii dirci.i.nt, men vergeet dat echter spoewas aangebroken om verl d aan te vragen, ten 'l t'i'g eer, ideaal so'.daa was jjet den l einde het lang nitge-teido b'.'z >ek aan ih; ziineu j rouimcnts kl enuaker <:p nie s w er; lastig ge- | te brei gen. En B o was bij een piar (la^eti ! maaxt over d->n : nit van zijn nnror.nj is; watit j later voor d,n kn-irtiermeo-ter vc.'schenen, ais !:i, t uch-vr w;t , '?;??! bit i ?'?- dandvaelHi^s vergezeld. V:l_;ens 't rige aH'di.o Indische gebruik, van dn , dubbelganger'1, en h'id zij i iu aoc opzieiiteii H,IM \w] g-^iik. Ik s1 a voor h'.iu in, \Vo xjn u. nc familie v.iti water dragers, en bij hèl de twee laatste dagen r, ' j. acht 't \\etk g" isati. lic /.al hem 0:1, n:,i>" l.'eren i ' -u.' (i:- v.i.'rdij- j waterzak acir.er.'aïoii, xood.it m ij r li er rr ;;, ki r " : :- ' e: ,. ;. .e,. M,, j van l.a'i x u da', ei.; ...iidcl.^k is, i i.Ji b j iicel , '! ????../?": d ?',' vol wt;- i jVr.io." j Hij hal I'iTiin z-di kunnen xijn v.ior zoovcen (!?"? /, ? a f;: vakken j bet de vo ir eliii'.c:'. van don kwarti<. ruex'-ter >'-i.s w-.;, i... iie; .:i; c ; i betnd'. Zo, gin;; djt-i 't origineel .aar huis en de C"jne :;.v.n x,ji; jdaat.? in, maar niet voor ite \ollt- t-.vn nni'inden. i)c order vo.:r veldilii nst, v/anr,',:in de kolonel had gewaad, kwam sjioe iiger af <!a:i men verwaclttf:-. en z» dr.t I'cro;) dit vernam, '],ooide hij zich terug naar 't r. itiiuc.it. Een dubbelganger'' wa- ^<:-'d in ;:s | vredestijd, K-air als er oo;-!o;!, -,-,as, ihi ? im.Ost te 't orii.'ineel op x'i jiost xijn; bovo: oien ue ?n meester /nu ongetwijfeld vrij Mini'n. daar bij W': >--:'' '?' c,,, i i'.-.'i.i f, :< < iit -i ? ? ... ,-?:'... 't l!v- te gi od sol :aat was om atlitergeiai.en ;: vvorg"i-'.''.ï'?;<;.; ;;?? ;; xv, au M- ,?;:;: .r:,1! i' en dei'. D t alliians b.'i l l'eroo vnor Y.\I:\\',-'[( uii:d'» ??'?"? i: '?.:;' d ' J. . . ? s ,1,,:,'." gcnninkt; ina-ir ach! daar lag nu zijn Imld l'o m.i;,,.,r k;ikt(! toe-:i mm;-1 ! dronken i; een der s:ullii.'e /ij:aneii vau d.; ^o-1 ','t",! Mi-'lor I..OI-.L' (Mi. rd /n:i jins- bazar. me! ge.-cheiirde sirnfuniioriii. terwijl p'"--i'. ; c r.a bi.; -i. u i.oi.. ?,,),-? >i rht ;?;;- 't kampement voi ep^cw ,u.l< n mannen \vas --dr:..;, a- !a';'-'.o yi;1. d r ' ot; ?, '; ?.. o r i. znüieii | de niet in z n st'lriduw koude; staan - en a.:--, b . die 01 der '< lanen dei: mu:l!icion sno; f,len op huïMit' : opkomst IL'.C beldenca,'b ;i ! -';,' l'i ??'..-. ;'.i,-; j Do jiniptls op IVoo's \ oo.'hoof l gavvr. htm no r dan ooi: b t v'.,).'? kiemen \a:i een aar, in Ai'ijgsdos \\ a!: it.i; ellende alweer! in ieder ,'?: val kon i de meester uit do b ra du .de zon MI d,-n ver-A ijdord, zoi di r ditmaal in ongcegenheiil te k.mier. Hij riep een paar viendcn r n mot c,kaar brachten 7M (ieor^e (dl'ord naar 'r MUOCIÜIH'. vcnst, rioo/.c kameit j-,\ dat door l'i-roo eiken morgen om 4 uur werd acslottn o.ii niet voor l uur 's avonds !e werden gco|;e. d; maar dat toch zijn tehuis was. Er w:as nit'! s anders in te vinden dan een rustg'ko>:i':; mee.-,ter zijne di i:s* :;, -,< ornor>t niet bank en een waterkruik want l'eroo, naar nuüdij zou henben, voor be;.i de geschikte tijd 's lands wijs, at in de bazar, maar dat was alles w.U: de E .gen-ciiman voor 't oogenblik iioo-lig Lal. Ku zoo liet Feroo h::m daar in de dutstüniis en (L: koelte voor 't o.-enge van den dag -.eilig !in'.;i.:;'. \\ a.' nio >t er i:v. tuvol ver.Ier myt hom g(;!)i.Mir"n? l .'i-; v.-ii:!- lüold l'eroo VJortdiiretuf bezig i».der 't vu'no.-i il.c vv.-.t.:rtonn«n, wa tmo.-gen moest hij die vuil u in 't eerste bivonae."op l.i mijl af.-tiinls van dat buk waar thans zijn ni-estir lag \\'at zou er dan vau zijn held worden 'i II-'- ;'...'.:uU,,<>. vinkt,- waar de kazerne ston l was vol niuiiczr-ls, kameel-n, karren en tiitgoli'/.'Mi t'>a.'if n \;v:-. nut; wapr-i.s, die met'taat:{.i- A-C,,-:-;i ri-^t;ii!',;t zou.ieii v-prukken otd de k A,; , v\ illig n .e Jie'nti^en. ..I'iifii" (watei i. riep een zweetende ariil'f.ist. die ',> l,, ,1.-n vol had a;ii> e.-i. bij/.ondir 'i .!'!'?/<?!: mui!--.:--', 'oer, l't-roo met z;ju wati-r/ak , ? .rb...;i\v..i..a. -- l\nn, en vlug v,at Wat'. Jij In nt :.':: !??? v,!in ian 't drinkwater, zeg je? v>r'if ''?'<' "'; ''-i! schelen? Ik ben tde tiMi'var. j'".-,!' \i-rwv schlr Ui-ainienen; maar ii xal 't uitwendig aanwenden in plaats van inwtndi' eni ;:;c i'ei^,v!o,;,' (f.kters. Lalt 't v, (?:;t dus maar stro-mn1;., J...h;:iiie, ik zal j> wel wij/fp. Inc." .,.!-? k!t: f er var, o|! aan dat hij er a''r?\an ai wc-'.'t." 'ei -eüertsei d een van 't rt-giinciit, ?."?» r b;j b-etr ,ii:. :,t gedaa , a's wa-ericuvl--":,>'i,; inj..l,.i!.-:ir t:;i fontein bei,.e bij (i,en armen duiv l, ili.j (m'.n? gs x'n paspoort gt-ktcgi't: In-elf (i.'orgd OllV.rd." ., l'ie ?/.'-, peicr x.kcc geen eer bet ft aarg-'da-ü:, do ?? li d:L^,-n van de 7 met een s uk'iii '/?'?? k.aa: ;?; lo.jpi.-;'/' zei een la-.g« If.r. Hou j"- l.ek, l'üt,'' viel een ander hkrop in. ..l lij ws> vrij wat meer waard dan de me sten <.:id(-r o; s, :vs i;ij i iei dronken was; en, lieve hemel ! va? ,-,o; hij vechter, als hij t r kans toe lm. l i,i-e' wn;ir, waterzak? K»er jij dien stn a! O'k ren, t,.TT n.ij toe, ho;r je?" .,//,'':'!«,." ,. uni.ic i'ri-oo eerbiedig toe; b'.j vr'h'-i:;-'' K !-«'.g om te begrijpen dat't j minor w j's dar zijn met-ster geen kaïs had om deel tt- nemen , an <h n strijd. Wel icht riep d: vaters'raf.l da'/.;-.f,ie denkbeeld in 't breu. van den Hord"-' krnliebol wakker: 'erwill de drnpjscN. (ii-- V.H'! x'n hoofd spatien, vro lijk in 't zunlictit ;:;,,,sterd(!n, ging hij op z?clite.i toon voort: ,la - - bij kon vechten als de dtiivei : t S'hci-n .-errler dat hij bestemd was te vallen f p t veld van eer, dan te sterven in straftcnne_; maar, ik zeg met den prediker, schoon heid is ijdel ik zal vergelden zegt do Heer!"' ( Wordt re