De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1901 14 juli pagina 8

14 juli 1901 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. 1255 En wordt er daarom gevreesd voor onteigening ten algemeene nutte tegen schadeloosstelling in het beschikkingsrecht over consumtie-goe deren'? Zijn er vermoedens ontstaan, door defi nitieve berichten bevestigd, omtrent fraude in de comptabiliteit, of wel, zijn de ontvangstc\jfers plotseling verminderd ? Niets van dat alles. Een paar Banken schorsten hare- be talingen of tuimelden omver. Van groote beteekenis was dat niet. Maar nu door de vele beursvacantiedagen, door de drukkende hitte vraag en aanbod onder abnormale omstandig heden werkten en de gewone overdreven ongunstige berichten aangaande den oogst werden verspreid, nu konden de baissiers uit kleine oorzaken, groote gevolgen doen ontstaan. De kalme, behoedzame financier, die altijd tracht om op zijn qui vive te zijn, die zal van z\jn kant het succes der baissiers te zijnen voordeele niet ongemerkt laten voorbijgaan. Dergelyke tijdelijke en ongemotiveerde in vloeden laten de soliditeit der werkelijk solide papieren ongerept. Met het oog op de daling van de commons Louisville, behoort de aandacht gevestigd te worden op de annonce van de directie waarbij een halfjaarlijksch dividend van2>£ pCt. wordt genoemd. Daar de ontvangsten over het afgeloopen semester bijna 1,'i' millioen in bruto's en in netto's by'na 700 duizend dollars hooger zy'n dan het vorige half jaar, hadden velen op een extra dividend durven hopen. Den belanghebbende lezers breng ik in her innering, in verband met het slotbericht van de vorige Kroniek, dat tot op den 15 dezer uiterlijk, de gelegenheid by de Associatie-Cassa bestaat tot inlevering van dividend-bewijs No. 7 der eert: van 2de pref., van No. 9 van eert. v. 1ste pref. en van No. l der eert. van ge wone aandeelen Sint Louis & San Francisco om in te schryven op de 4 pets. Rtfunding hyp. oblig: en Prpferred Stock Trust certificates van Kansas City Fort Scott. By elk divi dend-bewijs van 1000 dollars moet f 312. in geld op rekening van de eerste storting ad 12/4 pet gevoegd worden. Bovendien z\j den houders van O pets. Louis San Francisco 1ste byp. Missouri and Western division oblig., 6 pets. algemeene hyp. oblig. 6 pets. Louis Wichita and Western 1ste hyp. en voorts van 4 pets geconsolideerde Sint Louis en San Francisco bericht, dat de gelegenheid tot conversie tot consolidatie der oblig. schuld van de San Francisco, tot 20 Juli a. s. geopend blijft. Een ongunstige koersvergelijking wordt ook opgeleverd door de noteeringen van de vorige en deze week van de Zuid-Amerikaansche fondsen: Juli. 4 11 Mexico 5 pers. oblig. kl. stukken 4014 39 J4 Argentiniëbuiten!. 1896 . . . 72V'i 05% Brazilië1895 5 pet 82 ";i 80X dito 1888 ilA pet To'A 72 dito 1889 4 pet GS-7iS ijö'/s Funding Leening 91 92 Minas Gereas 74 M 73 K Venezuela kleine stukken, , , 33 .'UJa dito groote ..... 3:37» 317i Venezuela heeft, aan zijn agent te Londen, opdracht gegeven met betrekking tot de gecoBSolideerde schuld van 1888 om den Oden Juli het saldo van 5 shilling per honderd uit te betalen op coupon No. 31, die reeds den 15 Februari 1898 vervallen is, alsmede 15 shilling per honderd op rekening van coupon No. 35, die 15 Augustus 1898 reeds betaalbaar was. Op coupon No. 35, die bij de stukken blijft behooren, zal de uitkeering worden afgestem peld. Daar de overgemaakte sommen een hoogere uitkeering toelaten, wekt het eenige bevreemding dat niet reeds nu wat meer wordt betaald. In Columbia is het maar weer eens oproer. opstand, revolutie. De groote overvloed van beschikbaar kapi taal, vooral ook na het incasseeren der zeer talrijke Juli-coupons, mocht, in oorzakelijk verband, voor de 1ste klasse staatspapieren een ietwat hoogere noteering doen verwachten. De 2X pets N. W. S. dan ook, overschreed zelfs de 80; de 3 pets oblig. stegen tot 0-lJ-ï. Wie volgens het advies van de Groene, eenige maanden geleden N. W. S. kocht, die vindt zyn bezit reeds wat vermeerderd. Ook de 3 pets. Duitsche Rijksleoning 1890 1901, waarop vroeger ook de aandacht werd gevestigd, is van 87 M tot 89 % geavanceerd. 4 pets. Hongarije 1881 93 en 4 pets. '92 avanceerden ook wat. Eveneens zijn voor enkele Russische staatsfondsen fractioneele verbete ringen te constateeren. In enkele couranten werd bericht dat het bestuur van de vereeniging voor den Effecten handel alhier, het plan zou hebben om op de publieke noteering geen russisch fonds meer toe te laten tenzij afgerekend wordt mc-t da hou ders van Ilel;'iuatcn Kuss Z. W. spoor. Ik geloof er niets van. Da russische rcgsoring is immers niet onwillig, maar er bestaat nog steeds ver schil omtrent het bedrag dat de-n houders behoort te worden uitgekeerd. Laat ook hier de arbitrage worden toegepast. In verband met den gunstigst] stand van de geldmarkt kornt de gemeente 's G.'avcnha^e met de ','j/4 pets. obli^.-leening op een goeden tijd. Maandag a. s. kunnen da iitfhebbers hun koersc fl'erte bij de heeren Wurt'bain & Zn. alhier en bij den gemeente-ontvanger te !s Gra ver, hage indienen. Op dien dag is ook dj gelegenheid open gesteld tegen den koers van 98 pet. in ta schrijven bij de wed. Gerbert Rebel alhier, lij de heeren Opperiheirn en van Till te 's Gravenhage en bij de heeren Mulders & Gleichmann te Rotterdam, op / 750 (M.M) 5 pets. oblig. naaml. venn. vKoelii", voorheen Bruomer ^ O. Wie solider papier verlongt, :lie kan Dinsdag a. s. inschrijven op 4 ijCts. oblig. ten laste van de Samarang- Jnana stoomtram en wel tegen den koers van 100 |Ct. De storting moet plaats hebben op den 31 Juli. Huizen voor de inschrijving: de Amsterdamsche Bxr.k, Jolles & Co., II. Oijans & Z;,., Werthaim & Gomperts, Wurf bain & Zn , ailen alhier ; voorts bij de heeren A. van Hoboken te Rotterdam. Da llandelsvereeniging te Arastèrdun heeft met. hare uitgifte van 2 millioen 5 pCls. obli'*. veel succes gehad. 30 ;i 35 pCt. zal van de groote inschrijvingen worden toegewezen ; voer de kleinere inschrijvingen zal een hooger percent beschikbaar worden gesteld. D: inschnjvir-g op de nieuwe aandaslen Afr. handelsvennootschap worden ten voile toege wezen. Ik wersch de geldvragers vee] succes. Dn pt.'troleumpapieren wat zwakker genijïaerd. T-Tli km ovrr d-3 productie, in het ;il;;.'n:ften, r:iet geklaagd worden. [nU'^n-hel. Do jjrooh! vepjüeerderh'g van productie, ook van rn-^Keh.; zijde-, bedreigt het prijt-nivL-aii, ;x! = do vraag tiet in gelijke mate toeneemt. Daii 1= t> '.ntij slechts op lager peil te verkrijgen. Ook hier: geen rozen zonder doornen. A'd a m, B u ss u m, 11 Juli 1901. D. STIGTEE. BiHiiiimiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiimiiimiiHiiiiiiiiiiiiHiniiiiiiiiiiiiiiiHH Ziekenverpleging in het huisgezin, door P. H. VAN EDEN, geneesheer-directeur van het stads-ziekenhuis te Leeuwarden. Met 47 afbeeldingen in den tekst en alphabetisch register. Te Groningen bij J. P. Wolters, 1901. Dit in keurigen omslag gebonden boekje, my ter recensie toegezonden, komt my voor inderdaad in eene bestaande behoefte te voorzien. Immers indien men als geneesheer jarenlang in de gelegenheid is geweest, waar te nemen, hoe in de meeste gezinnen lijders van allerlei aard op de meest onoordeelkundige wijze, door huisgetooten, zelfs in de meest beschaafde kringen, wordenverpleegd en hoe daar door dikwijls veel last en nadeel aan de zieken wordt berokkend, dan moet men zich verheu gen, dat er eindelijk eens iemand is opgestaan, om te trachten aan dezen staat van zaken, gewoonlijk gevolg van onkunde, een einde te i maken. Het is nu eenmaal niet voldoende een zieke te verplegen met het hart" alleen ; het verstand dient daarbij eea woord mede te spreken. Kennis van het »hoe" en het »waarom". is een noodzakelijk vereischte bij dat verplegen, zelfs zóó dat in de laatste jaren de verplegingskunst zich als een afzonderlijk deel der geneeskunde heeft ontwikkeld. Dit laatste eischt echter van hem of baar, die zich aan die tak van wetenschap geheel en al willen wyden, bizondere studie ; maar aangezien het slechts voor enkelen is weggelegd, de zieken verpleging als levensdoel te kiezen, zullen er altijd nog zeer velen overblyven, dia in dit opzicht voor het dageljjksch leven te weinig weten. Voor deze laatsten is de groote reeks boeken en geschriften, welke op het gebied der ziekenverpleging in da laatste jaren is ver schenen, van weinig waard?, omdat deze slechts te gebruiken zijn voor hen, die tevens practische opleiding in ziekenhuizen ontvangen of ontvangen hebban en in den regel te veel zaken bevatten, voor da leergierige menigte van weinig direct nut. Geheel iets anders is het met het thans vóór mij liggend boekje. Hier vindt iedere huis vrouw, iedere dochter des huizes datgene, wat haar in het dagelijksch leven telkens te pas kan kooien en waarmede zij haar goede wil om te helpen, op uitstekende wijze tegemoet kan komen. In een viertal hoofdstukken is hier bijeengebracht, wat iedere beschaafde vrouw dient te weten, om zich en hare huisgenooten in voorkomende omstandigheden te helpen, zonder vrees van iets ten nadeele van den lijder en zeer dikwyls met de zekerheid van iets in zijn belang te verrichten. Om dit aan te toonen, zou een aanhalen van tal van zaken noodig zijn en derhalve een overschrijven van nagenoeg het geheele hoekje moeten volgen. Ik acht dit echter overbodig, daar ieder het zich gemakkelijk kan aanschurl'jn (de prijs bedraagt slechts / 2 50). Terwijl we dus hopen, dat dit werk weldra in geen enkel gezin mog-3 worden gemist, geef ik den geachten schrijver in overweging bij een tweede druk, die dan waldra noodzakelijk zal blijken, zich wat meer loe te leggen op het gebruik van Nedorlandscha woorden. Het veelvuldig gebruik van vreemde namen, die gewoonlijk zeer goad in het IIoHandsch zijn weer te geven, is opmerkelijk en. soms zelfs storend. Reeds b. v. op de eerste bladzijde tel ik op de 30 regels 1(3 uitheemscha woor den, hetgeen bij onze rijke taal toch zeker niet noodzakelijk en voor den lezer niet aan genaam zijn kan. Door -duidelijke plaatjes, door heidere druk, door keurige uitvoering beveelt dit boekje zich mede zeer aan tot eene eereplaats in iedere damesb;b!iotheek. Schrijver en uitgever wensch ik er veel succes mede. Den II a a g. Dr. KooiT.nr.ERG. Met ingenomenheid zullen velen in de nieuwe Finantieile Courant van Zaterdag "2 Februari jl. en vo'gende, aan hoofdartikel getiteld >Prospectusdwang" gelezen hebben, in zooverre n.tn. daarin wordt bedoeld da aandacht ta vestigen op de zoo terecht gebrandmerkte «gewetenlooze-maatschappijsn-makers". De aangegeven middelen tot verbetering echter zijn thans onvoldoende omdat het kwaad reeds te zeer is ingeworteld. Wat toch is het geval V Ten gevolge van do orieerlijkheden door de Europeescha staten tegenover hunne schuldeischers gepleegd, door het niet of slcelit* tin dcelc betalen der overeengekomen rente, door de. conversies der zoogenaamde soliede staten tot lageren rentevoet nadat eeivt bij de wet de bc-lesjgirg en onverwisselbaarheid voor weuu>veri, weezen en liefdadigheidsinstellingen, verplichtend ia gestel l (he-iadeelin,; dus met voorbedachten rade van weerloozer), door den zwendel i;i naamlooze vennootschappen die reeds failliet waren ?? ó-'ir de oprichting en?., hetft de uiuivlschappe'ij'<e eerlijkheid ontzettend geleden. Zij, die dupe werden, nemen het uit den aard der zaak ook niet meer zoo nauw met de eerlijkheid als vroeger. Zij toch zien, dat het rocvende gedeelte der s;;n:e;ileving heel wat «beter af is dan de andare helft : de slaehtdi'-irs ; en van lieverlede trachten de laatsten ook een plaatsja ta veroveren in de gelederen dor eersten. De leuze is : trachten binnen den kortsten tij l het ontriX'/de terug te krijgen. liet beginsel is zeer zeker niet goed, doch mensciieiijk. Ik kan mij best voorstellen, dat een bep:\aM er-ri lijk en weldenkend man, die b. v. onder de Kaf fers in Afrika verzeild is geraakt en eigan.aar is geworden van buifj's of ander vee, nadat ham dit is ontstolen, door nood ged'.vor.gen i p ?ijna beurt vliet"'" wordt en zijn vee ier;:::Vi iU, ook al zijn die bi.ll.jls niet juist de hem ont vreemde. Stellen wa bv.: Portugal vindt goed slechts l .'! van da verschuldigde rente ta voldoen (de staatsfor dsen worden hierdoor tot l ',> der !;un-proiikelijko w;:arue teruggübraeht), w;a moet nu -de geldgever d^r-n, dia :;eh?;-d w; i''."lco< : t;ut teg-'-r.ovi-T dien Hij v,''.>rdt p i;-oieuf!]s:h-;<:it maker :??-. hoihiunbre: ger' m w:i;>r'.!-}!.voz: cultuur- 0:1 tuIiaksohdtirnaTïiiiiiïe!",, bij wordt groi. il '?'<;?? t r-, r van spore:1, di:- n:'-t bi'st\:ri, wordt emittem van lüijnen zo:', d u1 ir ;n I, koiti':- '>!' t;:-, en d;;t .ilifl.-i -leelsts t'^ ;;i ,:rer *'r-;-\? !)el ^?.-..'?:\^, uitsluiiend uit pl.i'aiitrvipio e., :;m do ;:ien,-chi heid door die ondernemingen gelukkig te maken. Aan zyn eigen zaak verbindt zoodanig philantroop ook nog een paar finantiëele orga nen. Neemt men eene zes procents obliga tie in zijne zeer gunstig bekende zaak, dan ontvangt men, behalve die prachtige rente, ook nog gratis zoo'n blad; de aandeelhouders krijgen het geheel gratis bij wijze van voorloopig dividend. Gaat de zaak nu na een paar jaar «op de flasch", wat door niemand was te voorzien en wel allerminst door den eigenaar zelf, wat nood! de geldgevers hebben dan toch gratis een flnantiëel blad gelezen en gebruik kunnen maken van de daarin verstrekte adviezen. Wie rekent dat nu voor niemendal! Het kleine verlies bij het faillissement telt niet in verhouding tot de groote voordeelen bij opvolging der gegeven adviezen. De be trokken bankier -gaat een jaar of tien op reis (naar Afrika of zoo), krijgt dan heimwee, keert terug met verrijkte tinantiëele kennis en ruimen blik en «beg'ückt" zijne vroegere medeburgers terstond met eene schitterende naamlooze vennootschap, zich hartgrondig met zijne collegas verheugende in een land te wonen waar men zich zoo gemakkelyk en vooral »zoo vrij'' beweegt. Het slechte voorbeeld van boven gegeven, werkt tot in de onderste lagen der maat schappij en juist de omstandigheid dat de eersten in den lande zich niet schamen om hun naam te leenen aan de grootste zwendelmaatsehappijen, maakt de positie der maatsehappelyk lager geplaatsten sterker: zij be roepen zich op het gegeven voorbeeld. Wil men het kwaad uitroeien, dan dienen er nu Jcra',se maatregelen te worden genomen. Nu erken ik gaarne, dat aan het nemen van wettelijke maatregelen bezwaren zyn ver bonden en we!, dat ten gevolge van «beper kende" of wil men 't zoo noemen «belem merende" bepalingen, soms eene werkelijk goede zaak niet tot stand zal komen, edoch dit nadeel staat in geene verhouding tot het groote positieve voordeel, dat het maatschap pelijk kapitaal ophoudt eene prooi te zijn van eene geweterilooze rooverbende, die zelf niets bezittende niets heeft te verliezen, doch alleen kan winnen door do toepassing der bovenaargehaald?, terecht gelaakte, prak tijken. Heftig zou de tegenstand zijn wan neer de regeering werkelijk het bestaande kwaad wilde bestrijden, want bij voorkeur worden /loof/geplaatsten in den lande uitge zocht om hunne namen aan allerlei laaygeplaatsta maatschappijen te verbinden ; uit waarborgt straffeloosheid aan de oprichters en vooral deelname van de zijde van het publiek. Het voorbeeld tot oneerlijkheid wordt meer malen van boven af gegeven, en waar de staten zelve hunne verplichtingen en beloften niet nakomen en zich langs allerlei omwegen daarvan trachten los te maken iï)et een schijn van recht, cadr mag men den minder hoogge plaatste zeer zeker niet al te hard vallen wanneer hij ook eens de gelegenheid aangrijpt om zich ten koste dier samenleving, die tegenover hem zoo ruim van geweten i?, te bevoordeelen, wanneer de leemte in de wet hem zoowel als die anderen straffeloosheid waarborgt. Wie geeft een goed middel aan ter bestiijding van de boven genoemde iiiautscli<ii'i> lijke Qnccrlijkheid '?! Bergen op Zoom, Juni 1901. C. IIIHIIItllllllllllltlltllllllllllllllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIMIIllllllllUI spraakklanken als psycho-physische reflexen. (Zie Steinthal e. a) Het schermen met den naam van een dik boek is goedkoop, zooals hier in navolging van den heer Knuttel blijken kan: Sayce, Introduction to the science of language, 1890. Sievert, Grundzüge der phonetik, 1893. Technur, Internationale Zeitsehrift für algemeine Sprechwissenschaft, enz. Het is my niet bekend, of de kritiek van den heer Kn. zijne eerste uiting is na zyne promotie; maar ik raad hem, in gemoede, voortaan meer bezadigd op te treden, dan zal men de aanwijzing van mogelijke onjuistheden met graagte accepteeren. Arnhem, Fans VAX KAALTE. Antwoord aan den heer Van Kaalte. De heer v. R. weerlegt mij op geen enkel punt, gaat op de meeste en voornaamste be zwaren zelfs niet in. Weerleggen is dan ook onmogelyk, daar het hier niet gaat over quaestie'c, waarover verschil van opvatting kan bestaan. De heer v. R. meent linguïs tische quaestie's te kunnen oplossen buiten de indo-germanistiek om en dat is eenvoudig absurd. Dat ik, als niet-linguist, zijn stuk bestreed ligt voor de hand : een vakman zal doorgaans slechts voor een ernstig debat zijn tijd overhebben ? een dilettant slechts kan het de moeite waard vinden op minder dan dilettantenwerk in te gaan. Waar ik mij echter wel bizonder op meen te hebben toegelegd, dat is studie der IIollandsche literatuur, waarover ik ook een en ander schreef, zij het in de studiepers. Al klinkt het onbescheiden, op dat pui t neem ik van iemand dia Couperus naast Kloos en Van Deyssel noemt, geen let-jcs aan. De conclusie dat ik geen taalgevoel zou bezit ten is bepaald vermakelijk waar de heer v. R. r.iets van mij weet, dan dat ik, wat alle auto riteiten ook zullen doen, hem het recht ont zeg, uit zijn fantasie dingen te conciudeeren, die tegen alle regels strijden. Daar het Hollandsch geen oer-taal is, hebben, behalve in enkele nieuwe klanknabootsingen, de spraakklanken y,en psycho-physische r<fl xen. Dit s'ait als een paal boven water. In geven is geen spoor van w, als da heer v. R. het niet gelooft, vrage hij 't prof. UMenbock. Pankriet is een zeer teckenende vergissing, die toont hoa betrekkelijk vreemd dergelijke namen den schrijver nog zijn. Het obscure Duitsche botk noemde hij zeifs als hoofdbron. pjsn anderen zin van >verrasspi;d'' heb ik nog niet ontdekt. Da heer v. U. rukt mijn woorden wel en zelfs zeer kinderachtig uit hun ver band. Ten slotte dit : Had ik den heer v. R. ijccrititferd, ik zou het gedaan hebben, zooals ik zelf zou wenschen gecritiseerd te worden. Doch ik heb hem {erccWfjt wezen voor zijn brutaliteit te schiijvtn over een vak waarvan bij niets weet (nu ,veer toont hij den verschil lenden aard van v en w niet to kennen !). Dat bij, 23-jarig autodidact of niet, er niets van weet, ik zal de laatste zijn het kwalijk ta nemen, doch laat hij düi zwijgen. Delft. J. A. N. KNUTTEL. (doctorandus, geen l- r ) Hos iiifii autodidacten aanmoedigt, »Dc lie.tr Knuttel heeft zich nooit bijzonder 0)> i-eryelijk'-nde tualxtiulie toe,) legd". Waarom oefent hij dan kritif.k uit over een opstel, dat daar eei.ig verband mede houdt V Zijne kritiek l.e;U dan ook »ijccn diepen zin,'' te minder, daar hij laf insinueert met een >ob^cnnr Du>t>ch we'l'ji', ('f) waaruit blijkt, dat bij in 't geheel niet op de hoogte is. P.iukricl moet natuurlijk zijn ptiikricl: dit is een. schri_ifout, maar het waardige opschrift boven het ingezonden stuk van den heer Ka. liet verwachten, dat hij dia 01 juist heid zou hanteeren als wapen tegen den auto didact van drie en twintig jiar. De vraag des heeren Knuttel of de beteekenis der v/oorden bijgeval op Hollandschen bodem zou zijn ontstaan geeft zoo'n leuk kijkje op het tar.linzicht van mijnheer Knuttel (hoe ook zyn wetenschappelijk attribuut moge luiden), dat ik d< ernis heb met zoo'n kiiticus. Dit gebrek aan inzicht verklaart tevens .ijne ongevoeligheid voor uitgangen van mannen- en vrouwenroman. Waar dus de diagnose luidt: afwezigheid van woordgevoel kan de prognose niet anders zijn dan: volslagen ongeschiktheid van den lijder, de grondgedachta van het opstel te begnjpen. Indien het 'van een jeugdig autodidact niet te vermetel wars, zou ik den heer Knuttel in overweging wi.Uen geven: I.^e.st u eens a;et eerlijke aandacht, en zonder behoefte oni zH'l<i:'iii><! iii'ulahteilen" te ontdekken, literariscne \oortbrergselen der laatste jarei', om eens namen te noemen van Van D< yssel, Kloos, Couperus, Sujn Strouvels, enz , met het oog op woordkeus en in 't bijzonder op neologismen, en ik hond rr.-ij overtuigd d;>t u daarna niet weer over taalklarken zult vragen, zooals u deeiU. L' 'K medelijden met de redacteuren is !)pp;i:ild humaan. Maar ik verzeker u, dat die red'ietaaruri, van wie ik weet dat zij tualsevoel Ijeiiben, uwe bezwaren idet begrijpen. De heer Ka. zal dienen ta erkenni-n, dat ik geen weordei van hem uit hun verband ruk, zooals liij deed met opzet of bij ongeluk niet m ij n woord: verrassend. Ten gerieve van den heer Knuttel rog dit: sp. hoewel minder sterk, zal :da labiaal-txplosieve combii:-:;tie een zelfde < !!Vct hebben als &t.: spoed, spannen, spannen, spaik, spuit, sprorg. Ik erken dat het bij zwak of absent taal gevoel (en hierbij is nog iets anders abser.!), inoeielijk zij a kap, het beginsel van mijn opstel te aoeeptceren, maar zorgvuldige studie, voorn! van de allernieuwste poö/.ie (of l>v. van het ge'eeite van Var, Df-yssels Nieuw-H'jlland, dat begint met: «Wilt gij groote vreugde") zal toch tengevolge helil/yn, dat men largs dfldactievp.'.i W?T da wetten leert vinden, volgens welke de ian! zich openbaart als gemoedsn-ll^x. Dit -fï: plant:; ycrcn r.nr.st ijihc.ii (D.); de v. ir: ;;e<-ot w:»rJt als w uitgesproken en ziehier uw i.;evran;jd-j overgang. i'.n den h-ostielen toon en de onbeschaafde inriejtinsr va'1, de kiitiek lust htt mij niet. op alle Oiims'ikirden te fintivoorden, (de U:'i:n:n'.; law s.'iiijnt d : heer Knuttel ook niet dadelijk te herkeur;', ). Ik erker1, i aar aarltijin^ der opmerking ?j v f r: e i-1 i:i-t nul tjjUnji: lunzen, i'at lif-t en groi.'. voiimvJ.t is, d-it te knr.r.en doen en ztkur tioneel koningschap historisch verklaarbaar is, maar dat het zeker niet zou ingevoerd worden bij een volk, hetwelk niet een daar toe leidende geschiedenis achter zich heeft, zopals b.v. Zwitserland of Noord-Amerika. Dit DU schijnt hem een meening te zijn, die men. zonder zijn »schroom" te overwinnen, niet zou kunnen uitspreken l Heeft de goede man nu niets verschriklijkers kunnen vinden ?! Voorts zijn wij te platonisch in onze zorg voor d.e royalistische gezindheid van ons volk en in onze s-ympathie voor de Kroon. Plet is zoo, wij wagen ons niet aan een wedstrijd reet den heer v. Waalwijk in overdrijving; maar de tijd zal nog moeten leeren, wie het koningschap den grootsten dienst zullen hebben bewezen: zij die, als wij, meer.en, dat men de Kroon alleen kan eeren naar de werkelijke verdiensten die zij ten toon spreidt,; of, zij, die als zekere liberalen, met hun «onwankelbare liefde" te koop loopen, om daai zelfs, als het in hun kraam te pas komt, politieke munt bij de verkiezingen uit te ?iaan. In'usschen de heer van Waalwijk, zoo verzekert hij, blijft durven. Wij betwijfelen het geenszins. Durfde hij niet reeds zoo veel in zijn onnadenkendheid ? \Vat zou het Item ver ontrusten,als hij, de Koningin bij den stembusstrijd betrekkende, den tijd der Patriotten en Keezen weer te voorschijn hielp roepen ... ? Ter wille van vriend Deen waagde bij er Oranje wel aac! En toch ... bij al die fierhekl en voor naamheid, welke uit zijn woorden spreken,.. wij gelooven werkelijk, dat het in het ver volg zoo'n vaart niet met hem zal loopen. Schuld bekennen valt zoo zwaar. Later het verkeerde niet weder te zullen doen, welk heldhaftig man zegt dat ? Niet waar, het is niet te vergen. Van Waalwijk en zijn vrienden, die even min hetgeen hij met hen deed durven ver dedigen, hebben, gelooven wij, een lesje gehad. Zoo dwaas zijn ze niet, om, een maal gewaarschuwd door te gaan in den euvelen moed, om Koningin en Vaderland nog eens ondergeschikt te achten aan hun partij politiek. Zij weten nu wel dat zij hoog sptl speelden... ja, speelden n:et vuur. Oraiijc als rafciiüte, (.icachte I leer Ikdacteiir. Mij zij nog een enkel woord vergund. U schrijft onder mijn stukje, dat ik niet ontkennen kan, als volgt gesproken te hebben ; en dan laat u nog eens volgen wat het Ifundcl-bïad van het door mij gesprokene meedeelt. Heb ik dan beproefd iets van dien aard te ontkennen 'i Ik neem het door ir.ij gesprokene volkomen voor mijne verantwoordelijkheid, zelfs zooals het daar in het lldb. staat ver meld, al behoort iedereen daarby in aanmerkii g te nemen, dat een dagbladverslag r.iet stenographisch wordt geleverd. Gelukkig acht ik mij echter, niet de ver antwoordelijkheid te moeten aanvaarden voor de conclusies, die u uit het door noij gespro kene trekt en de consr ijuenties die u er aan vastknoopt en die mij om het nu maar met een duidelijk woord te zeggen eenvoudig onzinn;g schijnen. Voor 't overige laat ik u gaarne het laatste woord. Zoolang ik geen blijk geef van eenigerlei pretentie om als :pa!itiek uian ' te poseeren, deert het mij weinig, dat u er zich in schijnt te vermeien een- en andermaal te constateeren, dat n mij als zoodai ig r.iet erker t. Wel heb ik dè?e pretentie: dst de zorg voor en de bevordering van da n-yalistische gezindheid van or.s volk, waarvoor u zich zoo bezorgd toont, allicht zoo goed aan mij is toe vertrouwd als aan u, die r.iet schroomde eens te schrijver, dat »als het koningschap niet be stond, niemand in onzen tijd er aan zou denken, iets van dien aard in het leven te roepen '. Ziedaar eene uitsprask, dis u nog niet stempelt tot een republikein, maar die toca voor mij voldoende zou zijn, om, als ik de keus had tusschan u en een ander, die overigens op gelijke gronden als u kon worden aanbe volen, dien ander verre to verkiezen boven u, wiens bezorgdheid en liefde voor ons Konings huis altijd van zser pla'onischen aard zijn geweest. En waar bet te pas kwam zou ik dit, ook nu nog, duidelijk durver, zeggen. Met dank voor de plaatsing dezer reg;!en. Hoogachtend, U!-: l Ju-. D. A. VAX \VAAI.\,:.i,v. i:i dit nnlwoord van ;!yn hoer Van Waal wijk k'Jllll althans L'él V'.'r.HlUldi;* AVO')l'd voor; dat IKJ, naimlijk, UIIH »he! lautste woorT' /.al laten. KJen /ib<'!i'ii'il <.iii? zijn xruvnnkelbare lirflo voor <le K'oinuriü" tojitooiigestel-l heeft, om voor zijn cuinli'laut eenige stemmen te wi'iroü; -- >lis'. altki- /.ich :.ict onuap; om ?Ora; ia of' <lo liiijtibüi.-k" tol een politieke stiTJilieus, lïj i!'' xinnljii.-i, te iwiken, met hot gevaar daaftian voor iruid en Kotiiiisin verbonden ; eu die letterlijk nirtx weel aan te voeren om de ernstige bezwaren, welke teilen zulk e;;n treurige handelwijs zijüi jrebnie'it, u- oiU;vnu«en ; -- vaarlijk; hij deul beier met p; uisolielijk. !o zwijgen. \T')lr-ir'.ki oüi.i:;c':i'i-.< y.i'j'i te verdedi.;<:'r>, ti'iuii!. d-- iuer v. \Vanhvijk MI !i\;uu- de aandaehl van «Ie xa.ik af te leiden, do'ir mi'.'- iiondiii;; Uve; over do Kroon ia (i.iüit !??? oren-e:'. Z >o dovlt liij, niet /onder al'.-oiiU'v, m <'? dat v,-i j een? :;eK:!ii'cven l;i'L>')en : l/t .-tond hè! koidiijjKïhf.l) uit!, nküKind in on/A'ii lijd 'iu ? r aan di'iiktii, :? ?!:- van >;a i; aai d i'! !i:'l h ven te r<>( JH u ? in. a. >.. di;i !".l Irjsuian van hè' iuii;iiMijnheer de lïcdaeteur. Met belangstelling las ik het ingezonden stuk van den he<-r D. A. van Waalwijk in No. 1254 van uw Weekblad, en dat wat door u daaraan wordt toegevoegd. Vergun mij naar aanleiding van hetgeen de heer van Waalwijk schrijft een enkele opmer king. De heer van Waalwijk verzekert dat «onwankelbare liefde voor de Koningin een punt van overeenkom;t is tusschen katho lieken en and-revolutionairen eenerzijds," en de liberalen «anderzijds'. De katholieken en liberalen in Nederland bezitten voor zoover mij bekend is geen officieela bron waaruit de kermis aangaande hunne koningsgezindheid kan geput worden, de anti-revoiutionairen bezitten deze wel. Slaat men »0ns Program" door dr. A. Kuyper op, dan leest men daarin *j 75 onder meer ook deze woorden: «Landje» als België, Beieren, Wurtemburg, Saksen en het onze, zijn zeifs misschien voor den luister van het koningschap wel wat klein. «Bovendien, van al de weelde en den gla: s van een hofstoe*, die bij een Koning niet muf) ontbreken,4 is voor den standaard van htt zedelijk leven zelden veel heil afgevloeid. »De bevolking eener Iwfttinl staat in karakter gemeenlijk achter bij die van andere steden''. Geen wonder dat aan deze zinnen in $ 74 deze woorden voorafgaan: »Wel zeggen we mtt Calvijn, dat ook ons. indien er dan in het afgetrokkene te kiezen viel, de vooikeur aan de republiek schijnt toe te komen". Gaat het nu wel aan om de anti-revolutionairen zoo maar kort en goed voor «konings gezinden'' te verklaien V .. . .. Zeggen ds; Knyperiaansche anti-revolutionairen hier niet vrij onomwonden dat zij in hun hart republiekeinen zijn V Toonde dr. Kuyper «onwankelbare liefde" voor II. M. de Koningin toen hij bij de in huldiging, ofschoon volksvertegenwoordiger, naar Amerika toog om lezingen te houder over het calvinisme V .... Onder dankzegging voor de plaatsirg Hoogachtend, uw abbonn Amsterdam, 'J Juli l'.iol. Gelijk in vorige zomers vragen wij wederom de aandacht onzer stadgenooteri voor het volgende. In dezen tijd van het jaar gaat menigeen met zijn gezin buiten een poo;je rust genieten of een reis maken. In huis is er dan natuur lijk geen behoefte aan de hulp van schoon maakster, strijks'er, naaister, oppasser en der gelijke andere onmisbare werkkrachten. Ook dezen krijgen dan dus vacantie, waarin zij echter helaas maar al te vaak hunne gewone verdiensten moeten derven. Vacantie beteekent dan voor hen: kleine verdiei sten groote zorgen, zooals de ervaring ons telkens leert. Daarom nemen wij de vrijheid de belangen van deze personen aan te bevelen. Hun budget is meestal niet bestand tegen ook maar tijdelijk verlies van welk deel hunner inkomsten ook. Aan allen, die den zomer buiten Amsterdam gaan doorbrengen, vragen wij daarom: »Vergeet deze helpers in uwe huishouding niet en laat hunne verdie-'.sten doorgaan". -Bxstuurderen van het ganoo'schap «Liefdadigheid naar Vermotten''. J. !?'. L. I!i.ANKENr,i:i:<;, Voorzitter. TM. l.'B. Hii/n.;i;.MA.N.N', ) <-. . -i o Tl : bi.crttur<ten Lol>. b. iJOAS, ) Amsterdam, 11 Juli lüOl. Zitplaatsen in wintols, Van den heer Gerzon ontving ik naar aar.leidirg van mijn stuk over ->Zit)daatsen voor winkelbedienden'' in het nommer van IL' Mei van dit Weekblad, de uitnoodij^ing zijn nieuw opgericht maga/:ijn in da Kalverstraat is komen zien. 'k Meende aan deze uitnoodigir.g gevolg ta moeten gever», en 't komt nij vour dat de heer Gerzon er in geslaagd i?, op practische wijze vcrschillei.da zitplaatsen voer zijn winkelpersoneel te doen inrichten. Moge zij'; voorbeeld navolging vinden ! Am s t., .InJi ll'Oi'. Dr. Je. v. n. P.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl