DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Na. 1262 ment van Arbeid en evenzoo van eau voor Landbouw, en een voor Handel en Nijverheid; omscheppiug van het notariaat, dat in z )o menig opzicht nadeelig en gevaarlijk is voor <len kleinen man, besparing op de kosten van hooger onderwijs, mede door het opruimen van «en paar universiteiten, verlaging van de hooge pensioenen en tractementen ter verbetering van de lage; bezuiniging op elk gebied, waar dat mogelijk is, teneinde zonder belastingverhooging voor de minvermogenden, de middelen te ver krijgen, noodig voar zoo menigen maatregel ' van practische aard en strekking ... we noemen slechts het een en ander ter verduidelijking onzer meening de lijst is gemakkelijk te wijzigen en te verlengen...." Zoo gaven wij dus te kennen, naar wij meenen met duidelijk uitgesproken argu menten, dat een deel der kiezers tot de socialisten was overgeloopen, wijl de libe ralen van velerlei slag, de algemeene en de stoffelijke belangen maar al te veel bij cöterie- en clubbelangen en bij de ver vulling van de eisenen der weeldarige oude staatshuishou'ling hadden achtergesteld. En wat krijgen we nu daarop tot ant woord? Het volgende: »Tegenover zoo bevooroordeelde critiek is het een volkomen ijdel pogen om dit blad de bodemlooze oppervlakkigheid zijner beschouwingen, de schromelijke onbillijkheid zijner besehuldi gingen onder liet oog te brengen. Wij zullen dat dan ook niet beproeven.'' Wel, wat een tegenvaller voor ons! Gevoelt de man zich te klein of te groot om ons te wederleggen ? Te zeer dwerg of reus? De keuze is moeilijk, maar het laatste nemen wij aan. Hij staat op een te hoog standpunt, en is krachtens zijn wezen te verheven om meer dan voor zijn doel en het geestes- welzijn zijner lezers strikt nooclig is zich met ons te bemoeien. Maar waarom moest hij dan op eens wér zóó klein worden, en ons den volgenden onzin toedichten? Immers het staat er zoo stellig en plechtig als het maar in een krant kan staan: ^Volkomen onwaar is het natuurlijk, gelijk nu (door de Amsterd.) v&>rgesteld wordt, dat de kleine burgerij steeds zwaarder belastingen moet dragen en steeds minder daarvoor krijgt.'' En wat hadden wij inderdaad ge schreven? Zij (de kleine burgerij en de midden stand) ervaren, dat zij zware belastingen inoefen dragen belastingen zonder vol doende rekening te houden met draagver mogen en dat hun daarvoor zoo weinig wordt gebracht dat hun tot voordeel strekt." Dat de druk dus steeds zwaarder wordt hebben wij geenszins beweerd, en dat de wanverhouding tusschen belasting betaling en hetgeen ineri daarvoor krijgt steeds grooter zou worden al evenmin. De vaderlandsche heer stelt eenvoudig dit zoo voor; hij verdraait onze woorden, om daarbij ons uit te maken voor een leuge naar en een volksmtsleider; en, teneinde zich niet in de vlugheid zijner bewegingen be lemmerd te zien, laat hij elk deel van ons betoog weg; zelfs dat, waarin wij wezen, op de verkiezing te Lochem en die te Amersfoort, een voorbeeld van den ernst, waarmee zijn vienden optreden als her vormingspartij. Waarlijk de jeugdige jour nalist heeft het in een zeker opzicht in zoo korten tijd bijzonder ver gebracht! Intu3schen, wij willen niet te hard oordeel-jn. Er zijn verzachtende omstandig heden. Daar ziet de schrijver van het, hierboven behandelde artikeltje, zich op eens tot hoofdredacteur van een liberaal dagblad aangesteld, op een tijdstip, dat zelfs de meest ervaren politicus geen raad weet eeuijre orde te brengen in den chaos, dien hei liberalisme vertoont. Daarbij moet hij een politiek vertegenwoordigen wed .-r anders genuanceerd dan die zijner confraters. Zijn blad dient zich zeer bepaald teonderjchfiden van de Xteutve Courant, van het llandclxbl'td de X. J/'jtt. de Utrcclitsclie, de Xieuire Antlir.itisclte enz. enz. en toch <!e beginse len <ler proote liberale partij (e doen uitkomen. IIij ziet zich ge-lro;igen,t>en eigen standpunt te kiezen, den politieleen smaak zijiiüi lezers te bevredigen, een residentieblad te »?oigneeren'', de kerkeiijken aan te vallen, zijn eigen partij weer samen te lijmen, de vrijzinnig democraten, de radi calen en de socialisten zich van het lüf te lioiHen, zou het dan hem zijn kwalijk te nemen, dat hij wat zenuwachtig is, zieli den tijd niet gunt nauwkeurig te lezen, veel minder nog behoorlijk na te deuken; en dut lï-j, g-ivoïlende hoe hij toch mort be wijzen van alle markten te huis te zijn, links en rechts staat te toeten eii te bla zen ... ala moest hij den lieden toeroepen : me lieve menschen, meent toch niet, dat hel, noodige musicaal talent mij is ontzegd. LuL-rdaad, moeilijk kan een tijd voor een beginnend dagbladéchrijver, die mede aan zijn partij leiding tracht te geven, ernsti ger i.iiii, dan de tegenwoordige, en den liberalen politieken auteur hooger eischen stellen. Zoo ooit dan dient hij in deze da;/e;i te beseffen, dat er voor zulk een strij'.K-.i' nog iets anders noodig is dan een vel papier, een welgevulden inktkoker en een nieuwe pen, voldoende o:n zoo maar »voor 't vaderland" weg te schrijven. Bahalve kennis van de onderwerpen, fijne onderscheiding van begrippen, nauwgezet overwegen van anderer meerling, juiste formuieering van denkbeelden, zijn de op rechtste waarheidsliefde, de zuiverste on partijdigheid ook bij partijzaken, en alzoo een even groote mate van ernst als van zedelijken moed oaverbidiJeJijke eiscb vuur ikn purnnli? r*»" ^k" Parh'jZouden' we eraan moeten wanhopen, dat de redacteur van 't Vaderland zich nog in die richting zal ontwikkelen 'ïHetstukske hierboven aangehaald en besproken: on waar iii het weergeven van onze meening; oneerKjk, wijl alles wat wij als betoog hebben geschreven, den lezers werd ont houden; vluchtig gesteld; niet getuigende van eenige poging tot waardeering of tot juist begrip van het door ons als een aan wijzing van de oorzaak der teleurstellin gen door de liberale partij ondervondan, gegeven; zich kenmerkend door een vol strekte afwezigheid van degelijk onderschei den en evenzeer van eenig blijk van ernstige studie der politieke bewegingen in ons va derland ... het geeft recht tot twijfel. Toch hopen wij nog. Wij herhalen: de omstan digheden zijn den redacteur van 't Vader land voor ka^en en objectieven arbeid in hooge mate ongunstig... en wat misschien nog 't meest voor 't vervolg iets beters doet verwachten: de auteur van 't politieke kattebelletje stamt uit een degelijk geslacht. Tereeiiigingsreclit. Verleden Zondag werd er in het Volks paleis eene meeting gehouden van twee a drie duizend personen voor liet vereenigingsrecht. Men weet dat een aantal patroons zich moeilijk of in 't geheel niet verzoenen kan met het denkbeeld, dat de arbeiders zich vereenigen, ten einde meer kracht te kunnen betoonen tegenover de werkgevers, die, naar zij meenen, hun te kort doen in de voorwaarde, waarop zij voor hen arbeiden. Bij deze gelegenheid zijn er klachten geuit, van zóó ernstigen aard, dat elk mensch, niet alleen hij die het vereenigingsrecht ongeschonden wenscht te zien, maar ook hij die meent dat de huma niteit, afgescheiden van elk recht, door dan patroon behoort te worden betracht, verlangen moet daaromtrent besliste tegen spraak te vernemen. | Wij bedoelen hetgeen voorkomt in het ; verslag dier meeting in het dagblad Het ' Volk. De eerste spreker was Prent, de voorzitter van de bierbrouwersgezellenvereeniging te Amsterdam, die het geval aan Heinekens bier brouwer j, dat de naaste aanleiding was tot de meeting, uiteenzette. De direktie wilde de vereeniging niet erkennen, tosn zij voor eenige verbeteringen wilde opkomen, hoewel de regeerende macht de vereniging wel erkend had. De diraktie zeide dat zij alles wel met haar werklieden in orde zou maken, maar het ge beurde niet. De grieven van de brouwers schreien ten hemel Een man wiena kind doodziek was, kon geen toestemming van den brouwmeester krij gen om naar huis te gaan. Een man die 23 jaar op de fabriek gewerkt had, kreeg zyn ontslag om eene kleine fout. Een man die 25 jaar gediend had, kreeg als cadeau loonsvermindering van 10 tot 8 gulden. Iemand die zijn zuster moest b 'graven, kon eerst verlof krijgen toen de zuster reeds begraven was. Een man die 365 a 3G6 nachten per jaar werkte, kon geen vry'af krygen omdat zyn eenige dochter trouwde, evenmin toen zyn vruuw stierf. Wie. zyn potje Heinekens bier drinkt zou niet denken dat het onder zooveel verdrukking gebrouwen wordt. Toen de werklieden ten einde raid willen staken en om hulp riepen, konden noch het bestuur der vereecigii.g, noch het N. A. S. gehoor krijgen. Nog verhaalde spreker hoe een koetsier wegens dronkenschap ontslagen was, hoewel twee politieagenten konstuteerden dat hij vol strekt niet dionken was. Spreker wekte ten slotte op tot het boykot van Heinekens bier." (Applaus). Wij zullen hieraan geen enkel woord tot toelichting toevoegen. Alleen vragen wij: wat is er aan van deze zoo boudvveg uit gesproken en door de Pers verbreide be schuldigingen ? Het geheele Neder!audsche volk voor zoover dat in de verhouding tusschen pa troons en werklieden belang stelt, wij zijn er zeker van, hunkert naar een antwoord; natuurlijk naar een antwoord, dat de valschheid dezer aanklacht bewijst. openlijk te toonen, dat alles nog couleur de rose is. Merkwaardig is het zeker, dat men die booze tongen allereerst in Frankrijk moet zoeken bij de zoogenaamde nationalistischeoppositie. Niet dat de nationalisten, dit zonderling mengelmoes van reactionai ren en antisemieten, van royalisten en i bonapartisten en chauvinisten en de hemel weet wat meer nuances van malcontenten tegen de alliantie met Rusland zouden zijn! Volgen» hen zou die alliantie eerst door en rnet hen tot haar recht komen en is het de tegenwoordige regeering, die haar in gevaar brengt. Met een president als Loubet, een premier als Waldeck Ilousseau, een minister als generaal Andréom van den socialistischen minister Millerand niet eens te spreken wordt volgens hen het bondgenootschap voor den czar on mogelijk. En nu komt de czar tösh, en het zijn juist de genoemde personen, die hem als vertegenwoordigers van het of ficieele Frank rijk zullen ontvangen! liet bo/oeli. van den c/ar aan Frankrijk. »Ah, Nicola^, mon bien-aimé, ik ir!.<t wel (lat ge eindelijk komen zou J. t, ais ik het, u maar bleef vragen!'' Zoo laat l'iiufh in zijn laatste nummer Madame la Ju'publique uitroepen, als zij den brief' leest, waarin de czar zijn bezoek aankondigt. De voorstelling is ietvvat spiititj en zuur. Dat het bezoek van tien gnnul aini aan Frankrijk welkom is, behoeft niet te worden betoogd. Dat het echter geschiedt na langdurigen, menigmaal vergeef-chen aandrang van Fallische zijde, is eene bewering die het Engelsche blad moeilijk zou kunnen bewijzen. Het ia niet galant, te onderstellen, dat bij de vrijerij tuischen sicolas en Mariauue de avances altijd komen van den kant der dame, tenzij men door die avances uitsluitend verstaat een greep uit de spaarpot-kous. De wijze P'annen in Europa, die de openbare meening vertolken of voorlichten, hebben nu al sedert jaren het hoof.l ge schud over die zonderlinge verbintenis tus schen het autocratische Rusland en het democratische Frankrijk. Maar al dat hoofdschudden heeft den band niet losser gemaakt. En zoo zijn de bedoelde wijzen er toe gekomen, te erkennen dat er in die alliantie eigenlijk geen gevaar voor hen steekt, sicolas blijkt een ernstig vrijer te zijn, een cpotiscur als ge wilt, maar »il ne va pa& jusqu'd i'pouscr les querelles de sa dame.''1 Voor haar revanche-lusten blijft hij ongevopVig, YVïuit hij wil met sijn DuUechen buurman op behoorlijken voet Wijven. En als zij door eigen onvoorzichtigheid in moeilijkheden komt, zooals bij het Faschodaincident, dan moet zij zich zelf maar zien te redden. Doch als booze tongen bewe ren, dat hij van de verlxntenis eigenlijk meer dan genoeg heeft, dan is hij bereid De czar is een correct man. die, wan neer het in zijne oogen of in die zijner raadgevers de belangen van Rusland niet schaadt, gaarne met iedereen goede vrien den blijft. Op zijne reis naar Frankrijk zal hij eerst ter hoogte van Dantzig, den Duitschen keizer bij eene vlootrevue ont moeten, en daarna te Fredensborg, op het slot van zijn grootvader koning Cnristiaan van Denemarken, zijn oom den koning van Engeland de hand drukken. Dat ligt, zoo ongezocht, op zijn route; de gekozen zeeweg sluit een bezoek aan Weenen en Rome uit. Maar aangenomen, dat keizer Wilhelm kan worden beschouwd als de woordvoerder der triple alliantie, is bij de beleefdheidsbezoeken geen der Europeesche groote mogendheden overgeslagen. En dit feit heeft aanleiding gegeven tot het ge rucht, dat de achtereenvolgende bespre kingen tusschen den czar, keizer Wilhelm, koning E luard en president Loubet in verband zouden staan niet een mogelijke interventie ten "gunste van de Zuid-Ai'rikaansche Republieken. Wij vreezen zeer, dat ook hier weder de wensch de vader der gedachte is ge weest. De Fi-ankf/trlcr Ze.Uung geeft zeer duidelijk te kennen, waarom zij eene inter ventie thans nog onwaarschijnlijker acht dan te voren. «Verscheiden mogendheden, die openlijk of in 't geheim tegenstanders van Engeland zijn, hebben met, genoegen gemerkt, hoe diep Engeland in de netels steekt en hoe het nergens in de wereld krachtig kan optreden, nu het in ZuidAfrika aan handen en voeten gebonden is. Engeland ondergaat langzaam maar geregeld een volkomen verlainmingsproces, zonder dat een van de Iviropeesche mo gendheden daarvoor ook maar een vinger behoeft uit te steken. Sedert de laatste vloot-manoeuvres ook nog hebben be wezen, dat de Engelsche vloot niet in staat is, de haar gestelde taak te vol voeren, en dat de Fransclie vloot niet slechts in de Middeilandsc'.ie Zee, maar ook in liet Kanaal tegen haar opgewassen is, is het ontzag voor Engeland's macht geheel verdwenen. Li Cnina, in Perziï-, in Marokko, in Amerika, overal, waar Enge land tot dusver een gewichtig woord had mede te spreken, gaan de zaken zonder en di'-wijls ook tegen Engeland haar gaiig. Die toestand is zoo schoon, dat de wedijverende proote mogendheden zich niet zuilen haasten, Engeland van zijne kluisters ie bevrijden." Zicd.iar eene zeker zeer cv-i-ohe, maar waarschijnlijk niet onjuiste op.-atting. Do nainelooy.e ellende, die de voortzet l ing van den oorlog niet zich brengt, is voor deze hoogt: poüti.-k een te verwa-.ir'nozen factor, even .".is de <j:iaeslie van ivchf- en billijk heid. Wel w<>r<k stilzwijgend aangenomen, dat de Boeren den strijd nog /eer lang zullen kunnen volhouden, en «leze onder stelling is een.e misschien niet bedoelde, maar jui-t daa'O'n des te waardevoller hulde aan de taaie en kloeke volharding van don \voi>te!onden volksstu'n. De mogelijkheid is niet uitgesloten, ! dat, VOD?- Ivigeland het p-ychologisch j oogenbhk" aanbreekt, w:;arop het dankbaar j zal zijn, aan den alles h.-;hnlve eervollen | strijd een einde gemaakt te zien. Doch ; in de allernaaste toekomst schijnt ons zulk i eer.e wending ten goode onwa?\rschijnlijk. Xiets /.ou ons wclkomcr zijn, cliui ons hierin te vergissen. SccLib <-' III. Van de Europeescln landen is het, behalve i Engeland, Oostenrijk en België, feitelijk alleen j nog maar Frankrijk, waar in de laatste twee jaren ernstig er naar gestreefd wordt, oen instelling te verkrijgen, welke 'een Arbeidsd'-partement genoemd kan worden, al ontbreekt ook thans aan hare inrichting en arbeid rog zoo veel; dat wat thans door minister Mille rand is gewijzigd en in w.:rking is gesteld, is van te groote en te eigenaardige beteekenis om er, bovenstaand onderwerp behandelende, r.iït ijï-.- X'ija-::n.dïrïaaadatbt .IKK t? TTjfc.v.. Het 2ijn vooral de Parijsche arbeiders ge weest, die, in de eerste der 8 /er jaren, met groote energie voor eene meer ingrijpende sociale wetgeving ijverden. In 1883 werd door der Parijrichen gemeenteraad, op aandringen vooral van den toenmalig^n voorzitter Mesureur, j een sociale commissie voor arbeidsaangelegenhed n" benoemd, die omtrent de arbeiders toestanden in de stad P*rys studiën zou maken en voorstellen tot verbetering zou doen. De arbei ders zagen van deze instelling vruchtbare resul taten, en y verden er derhalve voor, dat een dergelyke arb ids-commissie voor het geheele ryk zou worden ingesteld. Toen Mesurear in 1839 in het ministerie-B jurgeois minister van handel werd, legde hij aan de kamer een ontwerp voor, 't welk. bedoelde een ho >gite arbeidsraad" in te stellen, waarbij den voorsteller blykbaar de sociale commissie" der stad Parijs als voorbeeld voor oogen had gestaan. Het voorscel verlangde een raad van 98 leden, waarvan 60 uit de candidaten der vakvereenigingen, 15 te kiezen uit de presidenten der kamers van koophandel, 15 uit den kring der volksvertegenwoordigers en 8 leden van rechtswege. Voor eenigerlei invloed der arbeiders zelf, door middel van het kiesrecht, op dit lichaam liet derhalve dit ontwerp geen ruimte. Het ontwerp werd met tterke wijzigingen aangenomen, en in Januari 19J1 verscheen er een decreet, dat de hoogste arbeidsraad uit 50 daarvoor benoemde leden, en 10 leden van rechtswege zou bestaan. Deze fiO leden zouden daarvoor door den minister voor handel worden betoemd en wel gedeelte lijk uit arbeiders, gedeeltelnk uit patroons- en voor het overige uit sociaal-wetenschappelijke kringen. Het geheel lag dus in ha den van den minister, die het lichaam kon inrichten zooals hij dat veskoos, terwy'l er voor eeue wettelijke en wettelijk gewaarborgde vertegenwoordiging van arbeiders in dat lichaam geen sprake was. Het gevolg van dit bureaucratisch en enghartig optreden der regeering was, dat eenige jaren achtereen de arbeiders een volkomen onver schilligheid jegens deze instelling betoonden, en zy er eik jiar weer op aindrongen, hen eene wettelijke vertegemcoordiging te ver schaffen. Eerst met het optraden van het tegenwoor dige ministerie is een begin gemaakt m3t aan den wensch der ai-jeiders tegemoet te komen. Een der eerste regeeringsdaden van Millerand was de uitvaardiging van het decreet van l September 18SKJ, waarbij aan de Hoogste Arbeidsraad'' een nieuwe samenstelling en een plan van arbeid verschaft wordt. De samenstelling is thrins zoo, d.tt de patroon en de arbeiders elk 22 leden daarin kiezen; verder l ) leden van rechtswege (vertegenwoordigers der mini sterie's), 4 personen ui' wetenschappelijke krin gen, door den minister van ha'idel te benoamen, ea 8 leden, door de beide kamers van vertegen woordigers aan te wijzen. I); arbeiders heb >en hier das daar zij, zoowel als de patroons, hun 22 vertegenwoordigers kunnen kicsan hun wettelijke vertegenwoordiging, maar de mogelijkheid dat zij in den arbeidsraad over eene meerderheid zoud :n kunnen beschikken, is voor goed uitgesloten. De arb tidera leden wor.ien voorgesteld en gekozen duor de vakeenigingen, de patroons-leden door de kamers van koophandel, terwyl ook aan deriijverheidsgerechten invloed hierop is toegekend. Vrouwen verkeerjn in precies dezelfde rechten als de mannen. Deze hoogste arbaidsraad vai ruim 80 pgrsonen komt elïjiir in Juni gedurende 11 aa.^en bijeen; buitengewone zittingen vinden plaats op u Jnoo liging van den mi ,ister voor handel, die ook de agende voor dj 14-daagsche zittiug opmaakt. Het eigenlijke werkorgaan van den H oogsten arbeidsraa-J, wjlke zijae besluiten uitvoe:t enz., is de permanente commissie'' van 21 leden (7 werklieden, 7 patroo.is, 5 leden van rec'itswe^e, l senator, l kamerlid). Deze permanente commissie is het eigenlijke voortdurende de partement voor arb'id"; zij stelt enqichen in, publiceert de resultaten van haar onderzjekir.ge i, brengt rapporten uit, en ontwerpt wetten en verordeningen, on voert verder al datgene u't, waa-toe in den Hoogsten arbeidsraad wordt bss oten. Ei te oordeelen naar zijn eerste dalen, maj rnen aannemen, dat deze aroeidsraad tot eene krachtige ontwikkeling der sociale wetgeving in Frankrijk wel degelijk dm stoot zal gevun. E;q'!c:as zijn ot word.;a gehoaJen in die bedrijven, welke tot nu toe vanwege den staat götieel onbeschermd waren ; busprekir.gen worden gevoerd over het voorkomen en bijle^g;>n van arbeid conti eten en over maatregelen tor leniging va:; don nood door werk!ouüht:id,enz. l>j'/.\; inst;iling is hvi, wairuit verwacht mig wor.ten dat zich ee:i staatslnbteliimr o;it>vikkeit, w.;lke aan il-i l>3'ïoe'i'i;j van een d'ji.iricni-mt voor arbeid ^o'iucl b :a:itwojr''. Tu-ins rond-i is er oen at-.lo .ling van bet ministerie voor hüinlel g'.'h"el voor arboïanaar'g'vlagenheden ii'gc.riclit', 0:1 Ier luidi i g van e-n ap^rtan chef, welk-o. a. e,T; maa'i'iehjksca or,;ain uitgeeft, het O :i.:e da t'avaii", waarin (ie stitis'.ieke gegjv-'ens dezer afb:i'na!'.l ? ig omtrent loonbcvffjlna, werkstaking, ariü'idsmark1', prijzen \a:\ levenslaM'lolo.i, arbsid.ikiOMüi enz. wo:do.i meege deeld. Ili-t ecnign j.>:cvair'ijke aan ccna instelling als d«t) is do i.'ccr, d-.-orm, d. w. z. dat zij niet bij ir.t, nriar ailoen i/'j rai.'.isterieele verorde ning zijl gere,.;oid. Dit gejtr, du-; ook aan eiken opi'olg-.Muijii minister het recht, zooveel te wijzit!"n a's :>ij zelt verïrest ; die opvolger kan uitbreid-iu en voortbouwen, maar tj kan ook inkrimp !n o.i afschuif 01, zander met het wetge.eiul lichaa.'n in bolsiiig t; komen. i\J i'»r i:i elk gnval ma?' de je ontwikkeling vau c.'-n arV'Hn depa-terr.ent, waarop ook de betroUk-;r.ca zelf den lio.idi^-'ii invloed hebben, rast bïla.'ig-tüiling worden teg ".noot gezien. Naar verwacht word', zal in de ;hans kooiende zhtinospi'iï>dc d; l-'ransche kamrr z eb niet dnz-i zaik bezighouden, ten einde uitgemaakt te zien, iu boeverre een iltcrctt Jen minister reeb. kan geven, dwi gond tegenover de patroons op te treden. * ?::? X'.citfCrl-nid bezit tot nu toe geen eigenlijk arb-'ids departement; maar dy iiis' elling d;.c daa' teu goeden deele de taak va,i 2u!k een departement vervult, 'u van g.-noi'g bcteekenis om haar in eane bespreking van bovenstaand onderwerp te betrekken. In den aanvang heb ik reeds gezegd, dat de arbeid» departementen zich in hun eerste ontwikkeling aanpassen aan de eigenaardige en gegeven sociaal-politieke toestanden vau e";k land, en zich telkens weer in eenigsziiiS anderen vorm voordjen. Maar een instelling als in Zwitserland staat toch geheel allén. Het XioitacrscJti:arbeidssecretariaat is een vertegenwoordiging aan alle georgani seerde arbeiders in Zwitserland, aan het hoofd waarvan een bezoldigd arbeidssecretaris gepJaatet is, en van welke inrichting alle kuiten gedragen icorden door de Zwitwsche redering. !?> )>i-4ï"?'wViH/* /}A . lTM)M>-vAi'Aby ? f AAn .uAcift.listii-ch gezinde viErkUedenvereeviïging) oen verzoek aan de Bondhregeering, om, waar deze de instellingen van patroons : kamers van koop handel enz., subsidieerde, eveneens subsidie te willen toestaan aan een arbeidssecretariaat, hetwelk de behartiging der algemeene arbeidersbelacgeu en de studie van arbeidersvraag stukken op zich zou nemen De B^ndaregeericg verklaarde zich bereid, dit verzoek in te willigen, op voorwaarde dat dan ook de g.heele Z«itsersche arbeidersbeweging, zonder onderscheid van richting of geloof, in dat arbeids-secreta riaat vertegenwoordigd moest zy'n. Op haar beurt voldeed de Giütli-Verein" aan deze voorwaarde, door in 1887 een congres by'een te roepen van alle Zwiisersche arbeidersvereenigingen, waarop .ieZwitsersche arbeidersbond werd gesticht, waarin aLe richtingen van arbei ders : katholieke, protestantsche en socialistische arbeiders vereenigd waren. Da^e bond richtte daarna het arbeiderssecretariaat op, er was aan de voorwaarde der staatssubsidie voldaan. En deze werd dan ook gegeven. Het Zwitsersch arbeidssecretariaat ontving in 1887 5000 francs; deze subsidie werd in 1888 tot 10,000 frcs., in Iö91 tot 20.00J frcs. in 1895 tot 5.000 frcs. verhoogd. En d t, zonder dat daarvoor de regeering eenigen iuvloed op zijn samenstel ling verlangde ! De . samenstelling ligt geheel in handen der arbeiders zelf. Tot den arbei dersbond kunnen alle Zwitsersche arbeidersvereenigingen toetreden, van welke kleur of richting ook. De bond houdt om de 3 jaar congres, op hetwelk de besluiten omtrent het secretariaat genomen worden. Op dat congres wordt ook do arbeids-secretaris benoemd, die aan het toezicht van het hoofdbestuur, bes.aande uit 2öleden, i» ond rworp :n. Dit arbeids-secretariait werd aldus in 1887 gevestigd te Zuricti. Tot secretaris werd gekozen de gematigde sociaaldeniocraat Hermann tireuJich. Het salaris van dezen eigeuaardigen func tionaris, arb'idsambtenaar op regeerii.gj-kosten, bedraagt 4000 frcs. 's jaars. Lokaliteiten en meubilair worden te zijner beschikking gesteld, terwijl het noodige ambtenaars en teambtenpersoueel hem ter zijd* staat. De werkzaamheden van dit arb ids secreta riaat, 't weik op zoj uitstekende wijze de taak van arbeids-departernent vervult, zijn voor de sociale beweging in Zwitserland van niet ge ringe beteekenis geweest. Den arbeids-secretaris zyn thans, op het hojfdoureau, een drietal adjuncten ter zijde gesteld, waartoe gewoonlijk de meest ontwikkelde personen uit de arbei dersbeweging gekozen wordan. Eén onderaf'ieeling van het secretariaat werd in l S91 in WestZwitserland in het centrum der gevestigd horlogeiudustrie (Biel), terwijl later ook in Lausanne een alJeeling van het secretariaat gesticht werd. Een poging, om ook in het itahaansch sprekende dsei des lands een af ;eeling te stichten stuitte af op de weigering der regeering om di subsidie tot op ir. 30,000 te verhoogen. Dit secretariaat nu heeft niet alleen zeer veel gedaan voor de vakorganisatie in Zwitser and, maar ook op sociaal-politiek gebkd veel arbeid geleverd. Het begon met een belangrijke ziekte- en ongevallenstatistiek op te maken, ten einde een wettelijke verzekering voor te bereiden. Het zette een uitvoerige loons atistiek op touw, met medewerking van den arbeids-inspecteur dr. Schuier, welkrf echter door eete g^lyktijdige belastinghervorming mislukte, wijl de aröeidera vreesilen, dat, indien zij hu i loon opgaven, dit den fi-cus precies meegedeeld zou worden. Als rcaultait eener studiereis naar de l'arijsche te toonstelling publiceerde het scereta iaat ia 1889 eeu rapport over de inrichtingen en maat regelen tot arbjiderbefchermiug der stad Parijs. Verder publiceerde het secretariaat rap porten, voordrachten en wetsontwerpen omtreüt iiijverheidsgerechten, werkstakingen en verzoe ningsraden, over een wettelijke regeling der loonuitbetaling, over den tienurendag, uitbreieidg d«r labriekiiijspectie. enz. enz. Ais een bela.igr.jke studie moeten aangemerkt worden eeu uitvoerig statistisch overzicht van de toon bewegingen en stakingen in Zwitserland vanaf 18oO', waardoor een interessa te Dij irage tot de kennis ouiireut Zwiuersche sjciale toas'anden werd verkregen. Behalve deze rapporten en statistieken geeft het secretariaat elke tnaaid er^u orgaan uit, waarin den organisaties de noo.iige inededeeliügen worden gedaan en de voornaamste gebeurtenissen op arbeidersgebied worden meegedeeld. Zoo heeft di:. Arbj ds-secietariaat, door de arbeiders opgericht en geleid, en do r da rt-gt'ering betaald, gedurende J 4 j'iruu zijn nuttige, en dikwijls moeilijke taak vervuld. >\ut altijd is de verhouding tusschen hem en de rcgeöi'ing ev-n aitiigeuaiuu l'it kau ook niet. wair net staat muiden in den socialen s'.ryd. om du arbeiders van materiaal te voor zie.i en bun orgauisatu te bevorderen. En zeker göafc het tLkwijis tot moeilijkheden aa'iiei.iing, wHsir orgaiiisa'lei wier beginseien zoo sierk uitec-nloope.i, hier sa-.uen mce.e;i we ken. A loen a-in cte knappe l.iding vau Greulich icoct het toegeschreven worden, d.it hè* .v.-cretaria.it zulk een b.:Uugnjke plaats in de soc.ald bewaging van du democratische land het-lt veio.erd. J)'-ze vorm v^.:i een arbeids departement .sou o::ge:vv;j'eid voor ehïland lift m est gewensclit zijn. Dooii niet eUi luiid ke;:t de arbu.jers zooveel rechten toe i * * * Hiermee ben ik do Europeesche landen, waar iets b-.-staat wat op d« aanduiding van Arln-idnili-jiurttin nt aa-:sp.aak kitn makel.,, bijlaugs gevteesi. liet uiag v>et te verwonaeren h 'eren, dat in Duitscliiaiid, waar overigens de scci-tle v/otg:ving tamelijk vér oritA'iiikeid L, isieo op d t gebi.-d i.og slrciito v.ciuig b;.syeuren kan. Toch is ook diui- reeiis een begin gemaakt, om de stn iie van aroeids toestanden en de zorg voor de arbeidswetgeving in een bjpaald depar tement te doen bohaiidelün. Er bestaat ri.l. seder; lrtt'1 ee;i iij!<s com;ci;-sie vtor arbeidsstatis'.iek, weke ten taak hetf, ondt-rzoekingen te cïo:i: Laar arbei-iötoestanden, zoo dikwijls als haar zulks door de regeeriiii/ u'oritt u\>u& drai/cn. li de laatste jaiv.n heeft zij zulke ondjrz .'ekiugeu inges'tll naar den toestand der bakke;sgezel!e:ï, zeelieden, kellners en kellnerini;en. machinisten en stokers bij de binnen vaart, e,i de resultaten van deze onderzockiiitren in oltkieele ra{iporten gepubliceerd. Dit heeft ten doel, na te gaan, \\aar en op welke wij ie de verschillende groepen van arbeiders door de stciale wetgeving geholpen kunnen worden on waar dit het meest noodig is, en tevens den invloed der bestaande sociale wetgeving na te gaan. Onder anderen heeft het onderzoek der commissie naar de toestanden in het kellnersvak geleid tot beschermende we'tehjke maat regelen ; jammer dat deze zoo bitter weinig beteekenen l Maar verder dan datgene te doen wat haar door de regeering opgedragen wordt, kim deze commissie niets. Kigen iniiisinpf i» haamlet tnugMtaar,. evonrnhi als den arbeiders eenigen invloed op' baar sarai-netelling is toegekend; zij is geheel oniergeschikt aan het ministens van binnenla'idsche zaken. Door de sociaal-democratische rijksdagfractie werd eenige jaren geleden re=ds e,:n wetsont werp ingediend, oin een onaf hankelyk departe ment vau arbeid te stichten. Dit werd verworpen. Thans heeft de Gesellschaft iür SozialeKeforin",