8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1262 Bij J. H. de Bussy te Amsterdam is ver schenen : Financieel Adresboek voor Nederland, jaargang 1901. Het bevat oj a. Financieele Instellingen in Nederland. Administratie kantoren. Alphabetiscbe lijst van Firma's en personen op financieel gebied werkzaam in Nederland. Hypotheekbanken in Neder land. Levensverzekering Maatschappijen. Zee- en Brandassurantie Maatschappijon. Lijst van Accountants. Ned. Bond van Accoun tants. Accountants-Bureau's, Handelsinforinatie-Bureau's enz. Vereeniging voor den Effectenhandel te Amsterdam: a. Bestuur; b. Effectenbeurs; c. Reglement; d. Reglement voor het opnemen van fondsen. Vereeniging van Effectenhandelaren te Rot terdam: a. Bestuur; b. Statuten; c Reglement. Het aanvragen van de Koninklijke Bewilli ging op ontwerpacten van oprichting van naamlooze vennootschappen. Financieele bladen in Nederland verschijnende. Wet op het »Regt van Zegel." Deze opsomming moge voldoende zijn, om aan te toonen voor wien het werk bestemd is. Het is een onmisbare vraagbaak voor allen, ?wier bedryf met den geld- en effectenhandel in relatie staat. In ste«igen band gebonden kost het keurig uitgevoerde werk / 3 50. Bij denzelfden uitgever is verkrijgbaar ge stald : Gids voor niet officieel genoteerde Fondsen in Nederland en Ned. Indiè, jaargang 1901, in handig formaat, met het register, 812 bladzijden groot, waarvan de prijs is / 2.60 ingenaaid, / 3.?gebonden. Over een ander boek den volgenden keer. . 1901. D. STIGTER. llllllllMnillllUtllllMllllimiltHHHIMlIIIIIIIIIMHMIimiHIlHIIMIIIMlimi HE.TSJES tnraii en Cie." Naar het Fransch van HENRY DE FOEGK. I. Hoeyeel bocks, heeren?" Eén, kelli er." De kellner keek verbluft de vier jongelieden aan, die ernstig rondom een van de tafeltjes van het cafézaten. Wij hebben gezegd: n," herbaalde met stentorstem een hunner, een soort van harige reus met een verwilderden baard, en die ant woordde op den zoetdoeienden naam van Sigismond Léonidas Durand. Zijn besliste toon duldde geen tegenspraak; de kellner haastte zich naar het buffet om het ne glas bier te halen en riep raet schelle stern: ; Eén bock voor vier personen, n!" Eenige aanwezigen keken verbaasd om. De tijden zijn slecht!" mompelde Cyprien Tempète, een klein blond mannetje met een zacht en teer uiterlijk, dat naast Sigismond zat. Als we eens om vier leege glazen vroegen!" stelde Roger Tourbillon voor, die even dik en blozend was als zijn vriend Ternpête mager en bleek. Een paar kleine slimme oogjes glin sterden achter zijn brillenglazen. De vierde dischgenoot boog toestemmend het hoofd. Zijn naam was Jérémie Cloche. Hij was stil en in z:ch zelf gekeerd, maar een diep zinnig denker, de dichter en wijfgeer van het troeyje. Dékellner bracht vier glazen, en de ne bock werd zorgvuldig verdeeld. Op uw gezondheid, heeren," zeide Sigisraond Durand, wiens hooge gestalte en zware stem hem onbetwisbaar tot de hoofdpersoon van het gezelschap maakten. Op de gezondheid van onze vereeniging:'' zeiden Cyprien Temjête en Roger Tourbillon tegelijkertrjd. Wat Jéréie Cloche, den diepzinnigen denker aangaat, die boog ten tweede male toestemmend het hoofd. Toen dronken zij met kleine teugen hun vierde gedeelte van een bock op; en daarr.a zetten zij hun acht ellebogen op de tafel, en hielden een conferentie .... II. Op deze wijze werden dien dag, in een hge kolfiebuiszaal, de grondslagen gelegd van da vereenigiug Durand en CiiV' Voor het leven! Tot in den dood!" hadden vier rechterhanden gezworen, die tegelijkertijd over den leegen bock werden uitgestrekt. En ons devies zal zijn; Mi/tterie!" zeide Sigismond Léonidas Durand, die met algemcene stemmen tot president was benoemd. Op pieciitigen toon hield hij daaraa de volgende toespraak: Mijne heeren! Het is mij een oneindig genoegen, het sluiten \an uw vtrbo' d te onsiateeren. Te zara. n zuilen wij, hand in hand, n en denzeifden roem/ijken strijd si r ij Ie . Oude kameraden van het /J/CM te Caicaisjur.e, hebben wij elkaar teruggevonden ais schip breukelingen van het wreedc leven. Gij hebt alle drie een groote mate van tale:,t. \j, Tempète, gij zijt een geestig satiricus; gij, Tourbilloi), kent alle geheimen van het melo drama, en gij, Cloche, zijt de diepzinnige psycholoog van vrouweuharteii! Ik daarentegen beu . iets van dat all^. Op school werd ik beschouwd als een schardvlek voor mijn klasse. Maar ik heb een talent voor zaken, ik bezit eerzucht en stoutmoedig heid. De duivel zou er mee moeten spelt1", ?wanneer wij vieren met vereende krachten niet er in slaagden over het noodlot te zeg3vieren. Maar, mijne heeren, d-j afspraak l-, dat wij allen volkomen afstand doen van onza persoonlijkheid. Te zarnen 'zullen wij slecht n zij'1, everals zooeven in onse viet giazon het schuimende bier slechts n e: kelen bock vormde, een symbool zoowel als ei n gevolg der noodzakelijkheid. Te za-^en zullen wij dus ook n onderteekening hebben. Tot nu toe kende niemand or.s, maar de weg staat voor ons open en wij hebban talent:, trachten wij dus ind uk te maker,'. Om dat te bereiken, mijne heeren, reken ik op uw arbeid. Door onze spaarpenningen bijeen te voegen, kunnen wij ons gedurende drie maanden een bescheiden, maar fatsoenlijk be^taaa verzekeren. Dag en nacht zult gij drieüa moeten werken in dezelfde kamer, bij het l.cht van dezelfde lamp, en onder u:schen zal ik de stal doorkruisen om den weg voor u te bereiden. Laat mij maar begaan. Maar niemand van u moet jaloer^ch zijn van hem, wiens arb: id het eerst met succes zal worden bekruoud! Evenmin moet hij, die daartoe door het lot zal worden uitverkoren, zich er op verheffen! Zijn werk zal deel uitmaken van het algemeene fonds, en zj bovendien cnderteekeiid worden; Durand''. Hoera!" riepen de drie jongelieden. Waarom juist Durand"?'' vroeg Cyprieu Tempète alleen, De naam Durand" is een fortuin waard, amice," antwoordde hij op geheimzinnige n toon. En bovendien, ik heb een denkbeeld." En allen bogen zich voor Durand's wil. III. Het groote denkbeeld van Durand was zeer eenvoudig. Hij bejat immers, zooals hij zelf had gezegd, een waar talent voor zaken, eer zucht en stoutmoedigheid! Terwijl de drie vrienden, geïnstalleerd in een klein kamertje in het Quartier Latin, met koortsachtigen ijver ieder aan een roman bezig waren, liep de president van de vereeniging Durand en Cie" alle boekhandelaars van Parijs af. Aan allen vrceg hij, of' de nieuwe roman van Durand al verschenen was, Wat blieft u?" Ja van Durand! Van den grooten Durandl" De uitgevers kenden den naam niet, maar beloofden allen, zeer beleefd, dat zij ernaar zouden informeeren. De naam Durand zweefde reeds door de lucht. Men vroeg elkaar overal: Kent gij hem ?" Omstreeks dien tijd had er een misdaad plaats, en een gelukkig toeval gelukkig voor de Vereeniging wilde, dat de moordenaar, die nergens te vinden was, juist Dnrand heette, Sigismond stuurde toen, naar alle couranten van Parijs zonder uitzondering een eenvoudig waardig schrijven, waarin hij in hoofdzaak zeide, dat hij, de letterkundige, de roman schrijver, niets te maken had met den mis dadiger. De couranten namen het ingezonden schrijven beleefdelijk op. Acht millioen lezers werden van Durand's bestaan op de hoogte gebracht. Dag in, dag uit, onvermoeid door de stad dravend, ging Sigismond zich inschrijven bij alle personen van aanzien, die stierven, en onophoudelijk kon men in de dagbladen zijn naam lezen, te midden van ministers en ge zanten. Hij deed nog meer. Hij schafte zich een nieuw gekleed ccstuum aan, liet zijn ruigen baard tatsoeneeren, en vertoonde zich in het publiek. Keurig gekleed en zeer welge manierd veri-chetn bij bij alle plechtigheden, vroo ijke, zoowel aló droevige van bekende persoonlijkheden. Hij begrafenissen bogen de naaste bloedverwanten voor den man, die met tranen in de stem hun toefluisterde : Ik ben Durand, de schrijver, de ou:le vriend van den armen overledene." En bij huwelijksplechtigheden, ontving het bruidspaar met de meeste bereidwilligheid eden beleefden ht er, zonder twijfel een vriend van de familie, zij wisten niet precies van welken ka; t. Het duurde niet Ung of de raam Durand was algemeen beker.d. Alle couranten wart n vol van hem. Geen week ging voorbij, of hij vond het een of andere middel om met hen in correspondentie te treden, en wanneer do opinie van mannen van naam, werd gevraagd over de een of andere actueele quaestie, ant woordde hij altijd oiimiddellijk. Aan eiken romanschrijver, van. wien een nieuw werk werd uitgegeven, stuurde hij zijn kaartje, met een paar woorden van iïlicitaüe. En het was Waarde Collega" voor en na. Kortom, na drie maanden had hij den weg bereid voor de venrooUchap. Zijt gij gereed?" vroeg hij toen aan zijn medewerkers. Het oogenblik is gekomen." hik van de drie had zijn werk voltooid. Elk van de drie gaf hem een lijvig manuscript. Cyprien Tempète een vroolijken roman: Dtt rozeroode nat/efrjes van Ttirliirette \" Roger Tourbillon, een melodramatisch werk: De gelieven der catacomben", en Jérémie Cl', die een pcilosophiscti ged:cht: Weenende Zielen." Mooi zoo, heeren, zeide Sigismond. Gij kunt zeker zijn va.', succes. liegint nu maar weer aan een ander meesterwerk." Aandachvig las hij de d1 ie manuscripten door. Hij begreep er niet veel van. Maar dat k^ain er natuurlijk hoegenaamd niet op aan. Op oen visitekaartje schreef hij de volger.de woorden aan de redactie van de Krpress, het voornaamste c'agbUvt \an Parijs. Waarde Collega, mijr.o nieuwe roman, die reeds zoo lang werd verwent, is eindelijk klaar gekomen. Ik heb de primeur ervan voor u bestenul. Het was mij een waar genoegen, u deze verrassing te bereiden." En hij zond hem De rozeroode nagelt jes can Tnrlnrette." Toen de directeur dit kaartje kreeg, krabde hij zich nadenkend het hoofd. Durand! Dura:d! ik ken dien naam, mij dm.kt ik kei; Durand, den romanschrijver, nu, we zullen maar eens zien. ....'' Il ij doorbladerde het u ar.uscript, dat van het begin tof h:t einde bekoorlijk was, wai.t C'yprien Tempète had vCi-.l talent. lij v.arn den roiQ.iüdadi-jijk aan. Met de andere manuscripten handelde S:gismnv.d precies ;:oo. tin alle drie werden zij oi::m-n zeer korten tijd verkocht voor prae'.aire prijzen, tlie eerlij'-c tussche1: do \ic-r vrienden werden verdeeld. Mi-ir hor, duurde niet lang, o l' er deed zich cm mooi'ij'-heid voor. Menige portonen van. «e-wicht wil.ien kennis maken met don meester" om zijn werken m t hom te besprek.-!!. Dat was ecu Uo-i;; geval. Voor <!e ware schii'.vcrs was h-t ton '.rro'/ic opi.li'ori; g, i.iot in eo>ii p-.rsoon Ie mugi-n genieten va:. de;:e '.ve'/erduti'ie vo:doei,ii'g voor hun oigenlWdo. bo'e.'i /?'.} ?/,'-,<& voor d:' onv.'rikbare staUiten d. T I moest dag aan dag stapels brieven beantwoorden. Op een goeden dag ontmoette Durand een zeer schoone en buitengewoon rijke jonge weduwe, die haar hart had verloren aan den grooten schrijver, en niets meer of minder ; wilde dan met hem te trouwen. Weenende ! zielen" had haar overwonnen. } Dit was een zeer moeilijk geval, waarin de statuten der vereeniging niet hadden voorzien. Sigismond stelde voor zij a ambt neer te leggen, de vereeniging te ontbinden, of den bruidschat te verdeelen. i Maar alles ging zoo goed, dat het zonde zou geweest zijn uiteen te gaan. Vol helden moed zeide Jéréaiie Cloche: j Trouw dan maar!" ! En Sigismond trouwde. De jonge weduwe was bekoorlijk. Sigismond stelde het drietal aan haar voor i als oude vrienden, doch zonder iets van het | comp'ot te verraden. En de drie ongelukkigen l bleven uiterlijk onverschillig, maar werden ? inwendig door jalousie verteerd. i Eigenlijk was zij immers ook min of meer de vrouw van hen drieën? Op een dag gebeurde er iets vreeselijks: l Sigismond I oradas Durand stierf. De droefheid in de letterkuiidige kringen j -,va3 algemeen. De weduwe was ontroostbaar j en de cruranten bevatten lange artilelen, i overvloeiende van lof op den overledene. ! 't Is toch eigenlijk wel een beetje kras." l zeide Cyprien, zijn vriend beweenende. Nu i eijn wij om zoo te zeggen ook van de lijst ! geschrapt." | Ja, het was zoo: met Durand, den i grooten Durand was het vooor goed uit. j Met groote plechtigheid werd hij begraven. ! De drie vrienden behoorden tot de aan wezigen en hoorlen allerlei menschen vol decoraties zich te buiten gaan aan lofzangen ' op .,De ro3<.rocde nagtltjes ran T<trhirettë\ ! .,De gelieven der Catacoii.ben" en Weenende Zielen." Mevrouw de Weduwe Durand viel in zwijm ' bij de groevs. l En wat nu?" \roeg Eoger Tourbillon, toen i de drie vrienden na aiioop van de begrafenis j bij elkaar zaten. i J«, wat jij?" herhaa'de Jérémie Cioche. Wat nu?!" zeide Cyprien Tempète. ; Wel, er blijft ons niet'-1 anders over, dan ieder zijrs weegs te gaan. Met de vereeniging is het gfdaan." : Zwijgf-nd drukten zij elkaar de har.d, en Echeid.en. ; een vin drieën liet zich ooit een woord l ontvallen over h»n geheim. i Cyprien Tempète zoi d een nieuwen roman 1 aan een uitgever. Hij kre^g ten antwoord, dat hij zich eerst bekend moest maken, wanr.cer hij zijn wi'k gedrukt wilde zier, en toon keerde hij raar Carcas'-onne terug ea legde zich op den wijnbouw toe. Rog^r Tourbillon bood achtereenvolgens tan ; allo dagbladen f'rie verschalende romans aan, die slle drie nadrukkelijk werden geweigerd, en kocht toen een kruidenlerzaak in een buiter.vijk. ! Wat Jé.'órnie Cloche betreft, nadat hij ; tevergeefs had getracht, het hof (e maken aan 1 de weduwe van zijn vriend, er> daardoor geriiioi; had go';r.--g!';: van d-i psycholO"ie der v:eiuwe:i; harte", Jogde hij zich toe op het verzamelen l van mineralen en trouwde met een dikke \rouw, : die hern een nmsa kindi-rm schonk. KIHIKinilllllllllllllllll IV. ! Kr word leltcrli^k om hem gevochten. En d?.ar hij goed zijn verstand had en de drie . werken bijna vau buiten had gi'Lrrd, was hij '? volkomen in staat, alle vragen te -beantwoorde.!', waarmee m«n h'? m b.'sto:-mde. j Maar toc-n gebeur 'e het, dat de minutcr, j die De rozeroode nagi l jes van Tiirlurette" j ha'l gclez. n, hem, uit eigon beweging, bc.r.oemde ' tot Ojjicifr d'Aciiii'cuiie. ' IleKihüfti;.:, doch rru-t tranen in de oogc-p, ! bcog Cyprien Tompê'üzich andermaal, uu i Sigismontl droeg liet. vioielfe lintje. '? Teen in de YV/<Y;)YC me de wrratïcrornari > De i/cluren der ('ntucoii/hfit verscheen, geraakte het geheele publiek in geestdrift Een s*ortvlo(d : van blieven over.'-troom i" den schrijver. In alle ? salons werd l'urand uitgci.oodigd en alle feesten moest hij mei: zijn t eg; nwoordighcid vereer.: r, [ terwijl li)0er Tou.bü'o!1. i.iet zonder een gev.i'l : van afgui.sf, aan een tweeden roman werkte. 1 De extai-o .--teeg ten top, toen het philosophifchc gedicht : Wcenc>itle zielen verscheen. ! il-^t is waarlijk een wonder,'' z.-ide iedereet-, i zooals die Diu'ar.d i;i ailfi ge. .ros thuis is!" ! Kr viden dames is zwijm bij het lezen van j de verzen van Jérémie Cloche. En Sigitiuor.d iiqczonbMt. Htt Göslirecliijp, MlUuiiitiitiiiiiuniilHlMftiiiiiiuitiHigtiiiiiiHlliiiiiiliiiiiiiiiiiiiiilliniiii 31. de It daclcta ! U zult mij wel nog eenige ruimte willen totstnaii om den heer \'nn der Pek mij't laatste woord te zeggen over mijn waarduerir.g van het zoogenaamde Gijsbrech'je aan den hoek van den beursbengeltoren te Amsterdam. Belet-fdheidshalve heb ik zijn tweede aitikel afgewacht : het eerste zou mij vernietiger1, het tweec'o een lateren schrijvtr over hetzelfde onderwerp : het eerste zou aesthetische mokerslagen, het tweede cultuurhistorische toedienen, \an dio echte, waarvan men niet meer opkomt! Immers de llillegosimer kritikus zegt: »,óór onze lijd zich 01.belemmerd zal uitspreken ? motten er eerst r.og vele slechte invloeden opgeruimd, wurdeti !'' De metho'le is eer.igszir.s radicaal, dut nn:et ik zeegen. Maar ik verstout ui ij te beweron, dut de heer v. d. I', tot dit turksche ar.ti-armenische werk to goedig is en o.'k r.iet da rechte man, ai wilde- hij zich tot dio n;in of meer blufdfrigfj :d'n::\kii:g leenen. l>c (>;>in< rkir (het «ei-klmi'ï, dat t.iüt züvooi frischh".nl en oni'fhur.kplijLheid de beiaïigin der bouwkundigen voorstaan Let-ft --?? iiN zi;o du;wijl-*?(in zijn nomnier '_'!i van den ilii.-tc-n jaaiyar:1) :!en spijker op den k:)p geslagen, als iiij zegt: -zijn ninef.ingL'u, iils die (iez iioiiV!-kanstbeoordoeliiar ten besto ei - ft ir: gtwutie omstai digUeJen ook al niet gcvHariijk. i^ on/.p.n tijd, r.u van zoo moi.igecn i\et hooi'J np hol gaat. ontbreekt het nit-t aan menschen, die den kli!,kklnni>ten onzin als goede munt aannemen. !!ï-gn,.sti;-d.fïde b;-er v. d. l', de binden, die zich met bouwkunst bezighouden hij zou niet veel :waad t-tichten. Dij vakbroeders \v..'U;n wei, hoe zw.:ar de se In ijver wueyt Maar hij vorsmaaiU de vakpers e:-; werpt zich op a's de aesihetisc'it) voorlichter var. het groote pulilitk, dat j;iet kar: uag;ian of hij daar bekwaam voor is-1. - liet is er den heer v. d. I', slechts om te düfii, d'épater Jes bourgeois"- -. De heer v. d, l', zrgf, dar, »het gtval wi', dut ik hc^i beslrijder.ui', bezig btn deji stiijd aan te l.iiideii met die wetenschap, dia men assihetica noemt''. Werkelijk ik zon, noch Jen heer v. d. l'. ziend", noch zijn geschriften lezende, die allernieuwste transsubstantiatie, die vleeschwording der aesthetica, bemerkt hebbei: ! Maar ais hij het zegt, zal het wel waar zijn .' Veroorloof ir.ij er bij to voeger,, dat ik leering zoekende in do overigens vrij problematische u-e'amclinji der aesthetica, mijn blikken (even min als De Oiiuicrker} tfirnauwernood zou richten naar Ilillegom, noch naar den vandaaruit bliksemenden kunstbeoordeelaar, almag men dezen talent en lust tot onderzoek niet ontzeggen. Do onderscheidingen, die de heer v. d. l'. in de betK'lnniwl'.unist maakt, de geheele scheppij-g cenfir vo\:\\ljceldhotiiKkdn*t raakt liij vergeve mij de uitdrukking kant noch wal! Er is slechts n beeldhouw/.1»nst, zooals er slechts een dichtfemsi, een schilder/cunsi is, die zich moet weten te plooien naar gelang van de omstandigheden, waaronder haar hulp wordt ingeroepen. D;i;iraan moet men zich houden: alle onderverdeelingen geven slechts tot verwarring aanleiding, zijn uit den booze. Eu men loopt gevaar tot handelingen te worden verleid, als van den allergrondigsten, consciencieusen bibliothecaris, die voor ieder der boeken, onder zijn beheer, een afzonder lijke rubliek wilde openen, daar immers ieder boek zijn eigenaardigheden heeft! De onderscheiding der beeldhouwkunst, die de heer v. d. P. maakt, in drie, (eigenlijk in vier) deelen, waarvan de drie laatsten dan de bouwbeeldhouwkunst (welk wanklinkend woord!) uitmaken, is geheel willekeurig. 0;n dat te doen zien, behoeft men ze slechts verkort op te sommen. De eerste soort is: »wanneer de beeldhouwer door den vorm van het beeld wil doen genieten, de tweede als hij een vlak wil versieren: de derde als hij een pr« til wil versieren: de vierde is de schilderbeeldlicuiokiinbt, waarmede de Hillegommer aestheticus schijnt te verstaan het hooge relief. j Alf>, (ik redeneer slechts verder) als een beeldhouwer een vlak versierende, door den »vorm wil doen genieten" behoort hij dus tot degenen, die niet op de hoogte van hun vak zijn! En een zelfde beleefde afwijzirg wordt hem ten deel, wanneer hij (zooals zooveel gothische bouwmeesters deden, en bijv. bij ons de heer Cuypers) het hooge relief gebruikt, dat toch aan een gebouw zoo nuttig kan zijn, zoo duidelijk spreken, zooveel karakter bijzetten ! Maar de meest dwaze vinding, geheel om het notenkr&kertjfi, het Gijsbrechtje (»dat ons in de verste verte niet aan een wezenlijken Gijsbrecht herinnert') goed te praten, is die van het profilbeddhouwicerk, des te meer nog, omdat de heer v. d. P. zeker w< er »op een bijzonder standpunt staande" het woord pro/il gebruikt, waarvcor een gewone sterveling, niet de Ilillegomsche lucht inademend, het woord liork pleegt to bezigen. Met profil wordt eigenlijk doorsnee, binnen zekere grenzen p'<m bedoelt: uitgebreid werd het tot een tamenstsl van rechte en kromme lijnen. Men spreekt van het dijkpro/ïl, hij oudnre fransche schrijvers kan men vinden pr<ij'd d'-un ed'i/ice, aan een hoek kan een prcfil. auntit.bracht zijn, enz. Kelner ik kan mij best begrijpen, dat iemand met d'? geesteszamenstelling van den heer v. d. l', redeneert, een hoek is een samenstelling van twee lijnen ; dus waarom dat niet óók een prctil genoemd ? Of' men daar duidelijker door wordt? Laat ons daartoe een stap verder gaan «n het woord profil ook in het dagelijksch laven gebruiken. Ik weet niet of' gij met kroost gezegend zijt, gjachte collega. Zoo ja, dan zal het we! eens stout zijn. Ais gij dan zeidet, aannemende dat uw oudste, als pij zeit', Jan heet: Jantje ga eens in liet 'iirt/iil, staan, meent gij dan niet, dat uw Janije u vreemd aan zou kijken ? En als gij alweer aannemende, dat uw bureau aan den heek van een straat ligt, annon ceert, »de ingang van het bureau van den ardntekt Van der Pek is om het pre til ?" En als gij uw dienst'mdo order geeft, (vol- | ge: s \aderlandscho indigestive methode) de ! ZaterijHg'jcho warme kadetjes te halen, (aar.- ! nemenüo alweer dat, door degenen, die uwe j aesthetische lessen komen genieten, gelijk ] vroeger een stad door de volgelingen van j Al'élard. Hillfgorn zoo groot is geworden, dat men er den weg verliest) als gij dan her neem i)<, zpiciet, »ga bij dien bakker aan Int pre/'/ van de Ainsterdamsche beursstraat'', 1) zoudt gij u dan in een spoedige terugkeer van de dienstbode kunnen verheugen ? Doch genoeg om te doen zien. hon dwaas men doet, door aan woorden begrippen toe te kent'pn, andere dan hot vulgaire monschdom. Als dus een hoek geen prelbl is, vervalt alles wat door den heer v. d. P. over pn.tielversieiing jrozogd is. En bovendien, als «on rechte boek plotseling wordt «/yrbroken door een poppe-jo, als het houterige voorwerije, j waaraan langzamerhand heel wat inkt gewijd j wordt, gaat het dan aan to zeggen, dat de | hoek daarmede versierd is ? j Het komt mij voor hetzelfde te zijn, als | wanneer men iemands r.eus ging HfVinjcien, en j na daarna op dezelfde plaats een indiepirg van dezelfde grootte aar.gebracht te hebben, gir.g zeggen, zie eens hoe ik dat gelaat ver sierd heb"! ?>) Doch genoeg hierover. Nog er.kole voorbeeiii'-n, ter aai.toonii g der willekeurigheid val! 'a hebren v. u. l'.'s onJ.e-rschmdii.ga;i. A!-' een beeldhouwer een baiu.stra'Je wil vereren (als bijv. aan het konii gshnis vroeger broodbuis genaamd) op het stadhuisplein of e.(r:i toren als aan het stadhuis beidi n te I!:ussel, onder welke dor vier rubrieken valt hij dan? j De plaatsen zijn toch wel wat honj; om te l tp'.ohten >door vormenschoon te boeien". Een ' krachtig s-Uli-DUft is allrs wat veroischt wordt. JY-M g-'fid silhouet Ican zeif's niet e-en der rol iii-~iii'ch'jo>ihfden van een stari'.Uireld gerofuul v-orden, het is cnn grer.s. Een yren.i \ai; vormtiischoodheid : is /.u l k oen philosophisch aenthetisch begrip r.ist om kippevel te krijgei, ? A'.zoo vooitkeuvalendo, om 's l.eeren v. d. IVks zoi:derlir«heden dn verdiende waardeorir.g t« gevcii, hen ik, mij ze f's tot zijn eerste u-ij zuiier.de veri.ietigen artikel bepalende, IK: gor geworden, dan ik dacht, wilde, en van uw plaatsruimte mug vergen, M. de Red. Diis tot do peroratie ! Er zijn overal, en niet alleen in Nederland, s-chrijvers en schrijvertjss over kunstzaken, die als z;j zelf een kui;stvak uitoefenden, noch door hun antecedenten, noch door hun werk zich ooit hebben orderscheiden. Alleen over een gemakkelijk voortglijdende pen beschikker.de, ontzien zij zich ijiot opgevangen, of zelfs ont vangen indrukken met emphase en zelfgenoeg zaamheid onder de oogen van publiek en autoriteiten te brengen. Die lieden doen ontzaggelijk vee] kwaad. Men kan niet genoeg tegen her. waarschuwen ; zij can.-brioleeren hersenen, intelligenties, goede bedoflir-gen. Aan dezulken is het te danken, dat wij op het Damrak kunnen zien verrijzen, 1) Ik noem die hypothetische straat Amster{Jamsehe beuisstraat, omdat iedere stad, ieder dorp na lieflijk weldra een straat zal doopen, naar het woi-der, dat op het Damrak gewrocht wordt. ?J) Dat er zulke menschen zijn ksn men alw. i";? waarnemen aan het beursgebouw, zijde Warmoesstraat bij een bovendien om een sluiti-leen hcengewuicen ingekrast poppetje ! 't geen een voornaam AmsterdamBch advokaat (in een brief waarin hij de welwillendheid had zijn instemming te betuigen over mijn waar deering van het Ggsbrechtje aan den beursbengeltoren) even scherp als juist heeft genoemd een radicale onbeschaamdheid ! Oostende, 19 Aug. I. GOSSCHALK. (Naar wij meenen is dit onderwerp nu vol doende toegelicht. Eed) Een Mier Dit de zeyentieDde eeuw." M. de E.! In de wetenswaardige bijzonderheden getrokken uit »Een kohier uit de zeventiei de eeuw"?Ao Iij31, voorkomende in uw Weukblad No. 1260 d.d. 18 Augustus van den heer A. W. Weissman, komt o. m. voor het ver mogen van Joost van den Vondelen zijnde slechts ? 3000. Dit konat mij vreemd voor in verband met het volgende. Joost van den Vondel, zie »Kepper's Encycl.", geb. in 15^7 te Keulen, kwam in 1597 met zijn ouders te Amsterdam, waar zijn vader een kousenwiiikel oprichtte, welke J. v. d. V. na den dood van zijn vader in l GOS dus op Sljarigen leeftijd aanhield en de zorg voor de nering aan zijn vrouw. Maaiken of Maria de Woift', overliet. In Yan Lennep's compl. werken, deel «Ver tellingen en tafereelen'1 komt voor een «bedrukte vader" en hieruit blijkt dat J. v. d. V. een tijdvak van meer dan een halve eeuw met zijn ouders en later met zijn vrouw het huis in de Warmoesstraat, gen. »de goede Trouw" bewoond heeft, en toen de zaken ;.an zijn zoon overdeed p m. 1G37 derhalve op ruim SOjarigen leeftijd. In 1G57 achtte Jan de Wolff, neef van v. d. V, zich verplicht dezen op de hoogte te stellen, van den treurigen toestand, waarin, door het wanbeleid van zijn zoon, de vroeger ZOD bloeiende zaak verkeerde. »Ruim veertigduizend gulden," aldus schiijft Van Lonnep, »had de vader bij deze treui'ge gelegenheid laten zitten. En dat was niet alles ; maar, goedhartig van natuur en licht van vertrouwen, had hij ook meermalen rjeld gochoten of krediet verleend aan lieden, die't onwaardig waren en ran wie hij 't zijne niet ton tei ng bekomen. Weinig had hij meer over buiten 't moederlijke erfdeel zijner dochter Anr.a, dat nog onder zijn berusting was. Vreezende, dat wellicht zijn zoon nieuwe schulden maken mocht en het overschot ten behoeve van i'ijn dochter, die al schade genoeg had geleder, wen.sehende te verzekeren, wellicht zich zei v en niet vertrouwend, droeg hij haar dat moeder lijke goed en al wat heai nog van 't zijne overschoot, gerechtelijk over.'' In lt>5S aanvaarde Vondel do betrekkin? bij do bank van leening, een ambt dat hem J'050 in 't jaar opbracht. Overwegende bovenstaande aantoekenirg uit den bloeitijd van Vondels vermogen Ao 1037 : Ao 1057. Betaald verliespost ten behoeve van zijn zoon .... ?40.000 Verlies aan vriend* n en bekenden en nog wat over .... stel » 10.000 Uitkeerii'g moederlijk erfdeel a; n beide kinderen » 40.01 K; ? DO.OUC Dan blijkt Vondels verraogrn destijd p.m. gelijkstaande aan het vermogen van Pieter Gorneiisz Hooft, volgens dat zelfde «kohier'1 geschat op ? ',r> 000. Dat*mr. jacob van Lennep phantaseorde is moeilijk denkbaar, 't Komt mij voor dat deze oflicieele bescheiden raadpleegde, diiar waar hij Vondel in dezelfde beschrijving da voer en nadeelige staat van zijn zoon laat uiteen zetten met namen en voornamen van leveran ciers, schuldeischers en afnemers uit Engeland. Zweden en Denemarken. 't Huis in de Warmoesstraat komt voor op de balans ter waarde van ?8000 (vroeger viij zeker oiibezwaarü) door zijn zoon echter be zwaard met een »schepenkennis'' ten bedrage van ? 7000. Mijn conclusie is derhalve dat ik we! eenig bezwaar gevoel dit »Kohier uit de 17de eeuw'1 te beschouwen als grondslag voor het vermo gen van de Amsterdammers uit dien tijd ; naar in elk geval vermeen te mogen constateeren, dat de schatters uit dien lijd weinig begrip hadden van de uitgebreidheid der zaken vsr. Vondels kouzMiwinkel. Gelet op 't kohier anno 1031, (fc'cliat ver mogen Jacob van den Vondel ? 3000. Den Haag, 20 Aug, l'JOl. K. I.EEKKR, * # xHisitorische verhalen, zooals Van Lennep en Alberdii.gk Thijm die plachten te schrijven doen mij altijd denken aan gerestaureerde bouwwerken. Om een behoorlijk geheel te verkiijgen moest de verbeelding geven, wat aan de aanwezige werkelijkheid ontbrak. Het kost dikwijls heel wat moeite het kaf van Let koren te scheiden. Als bron voor de kennis der 17e eeuwscha toestanden veilrii's ik het kohier boven de fantasie,! d<r !!<'.' eeuwsche schrijvers. Lat f r hoop ik gelegenheid te vinden, om over Voi-del's vermogen iets r.aders mede te declen. A. W. \V±;jstjjAx. K u e p a r. g, 5 Juli lilül. deaclite l'edadeur.' In uw blad van 31 Maart j.]., no. 1240, koat iri ecu, door den heer K. H. Kceritze irgpzor.den stuk o. a. de volgende zin voor; >AVij hebben er ook een gekerd, die, tijdera hij kapitein was, toen zelf verklaarde te gavoelen, niet bekwaam en geschikt ie xijn voor ofiicier, hij (lus beter had gedaan die carrière niet te kiezen, maar eenvoudig schoolmeester te worden, als ook zijn vader was geweest. Niettemin werd hij ook hocfdofficier." Uit dezen zin blijkt m. i. duidelijk, dat be doelde oilicier een zeer slecht idee had van de eisehen, die men een onderwijzer (<>schoo!meester" is wel wat verouderd en klinkt een wehiig kleinachtend) mag en mat stellen. Personen, die zich riet eer.s in staat voelen om een goed kapitein bij de mariniers te zijn, zijn beslist ongesihikt voor de schoorde maar buitengewoon moeilijke taak, die een onderwijzer heeft te vervullen. Als hoofdoffi cier slaan zij misschien een draaglijk figuur, als onderwijzer zullen zij ongetwijfeld mis lukken. Om onze kinderen te onderwijzen hebben wij menschen noodig, die in elk opzicht supe rieur zijn. De opvoeding onzer kleinen is een te ernstige zaak, dan dat wij haar den eersten den besten in handen zouden mogen geven. Dankend voor de verleende ruimte, Hoogachtend, Uw dw. dr. J. H. CoKKELJE,.