'2 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1265 zal zijn, waar onlusten aan de orde van den dag zullen blijven. Doch in de handelscentra zal men zich hier niet aan storen. De Chineesche koopman interes seert zich niet voor politiek. De doorsn eChinees is koopman in hart en nieren, trekt partij van elk zoet winstje, dat zich biedt, en zal zich in zijn handel niet laten influenceeren door partij-overwegingen of nationaliteitsgevoel. Hij is te goed koop man om dergelijke scrupules te maken, doch ziet ook in, dat het in eigen belang is niet chicaneus te zijn en zijne ver plichtingen prompt na te komen. In de jaren 1891 tot 1899 was de buitenlandsche handel gestadig vooruitgegaan, en ook het jaar 1900 begon onder de gunstigste vooruitzichten, toen deze voor uitgang door de Boksers-beweging plotse ling gestuit werd. Doch zooals bekend is, breidden de onlusten zich slechts over enkele deelen van het rijk uit, en werden elders met Chineesch scepticisme beschouwd. Handel en industrie hadden daar voort gang en hieraan is het toe te schrijven, dat de jaarcijfers over 1900 niet ver bij die van het daaraan voorafgaande jaar ten achter staan. Het totaal van den inen uitvoer bedroeg toch in 1899 400 millioen Haikwau taels, hetgeen een vooruit gang op 1898 was van 90 millioen faels, terwijl de teruggang in 1900 beneden dit cijfer bleef. Erne spoedige herleving zou volgens den heer Kraay wel te wachten zijn. Edoch sedert het verschijnen van het Ctiinaliummer is weinig verbetering ia den politieken toestand gekomen, en de overeen stemming met de verbonden mogendheden feitelijk slechts in naam verkregen. Onder deze omstandigheden zal de Hollandsche koopman weinig opgewektheid gevoelen zich in nieuwe zaken met China te be geven, moge ook inderdaad bij nadere kennis van iand en toestanden hiertegen geen overwegend bezwaar bestaan. De heer Kraay heeft een goed werk gedaan door hierover de opinie van be ken 'Ie Chinaraannen te vragen, als van onzen gezant te Peking, den heer F. H. Knobel, van onze consuls te Shanghai, te Tientsin en Hongkong. Het is hem zeker eene vol doening geweest te constateeren, dat zij allen met zijne meer optimistische beschou wing der toekomst van den China-handel instemmen. Ook de »il°ports on the Foreign Tradein China" en de »North China Herald" te Shaughai, welker opinie door den heer Kraay geciteerd wordt, zijn vrij gunstig gestemd. Eene uitzondering blijkt Sir Robert Hart te maken, de directeur-generaal der Keizerlijke Douanen. Als zijne mee ning toch lezen wij: »In fift.y years time there will be millions of Boxers in serried raiiks, and war's panoply at the call of the Chinese government; there is not the slightest doubt of that." Naar de haer van Walree, de onlangs afgetreden consul te Siianghai, in de door hem voor de vereeriiging »IIou en Trouw1' uitgesproken rede opmerkte, zou echter aan deze uiting van Sir Hobert niet te veel waarde moeten worden gehecht, daar hij zich in de door hem geredigeerde douanerapporten minder pessimistisch zou hebben uit g t laten. De openstelling van het land voor den buitenlandschen handel wordt ook tegen gehouden door de slechte communicatie met het binnenland. De rivieren zijn voor een groot deel slecht bevaarbaar., zoodat de havensteden slechts een beperkt ge bied in hunne omgeving voorzien. Verbe tering van de waterwegen zou zeker op een programma van urgentie moeten voor komen, eveneens afschaffing van de binnenlandsche tollen, die thans misbruikt worden. Op het gebied van waterwerken uiMimmiiiiiiiitiiiiiitinnfil HMIIllMllllltlllllllllllllllmmlIHHlIft* AAN HET DOODENMEER, VAX CL\RA VIKBI.j. Naar litt Duitsch door 31. t. O. U. (Slot). S (< ??ff en Kohlbaas la? te bed ; 't was racht, maar slapen kon hij niet. Buiten huilde de storm en de wind blies langgerekte klaagtoonen door den schoorsteen. Het sneeuwde. De eerste wintcianeen v, maar zóó wit en koud en dicht als anders eerst tegen Kerstmis viel. De ramen waren dik beslagen, in i! e kamer was 'n bedompte warme lucht ; 'c ro.ik er naar cbicoreikoftiedamp en aardappelbrci. Hoe graag lag anders de oude herder in hed en strekte zich met welbehagen op zijn l g;r uit, terwijl 't buiten in nacht en duistfn'Ls sneeuwde en stormde. Nu niets daarvan. Onrustig wendde en keerde h j .:icb, zoodat zijn stroozak onophoudelijk r:rs"iile; en telkens hoorde bij zrjn vrouw s: ik'ren en zuchten: O Jezus Maria Joset ! Hou je mond, vrouw! wees toch stil!'' D'1 vrouw zweeg, 'n Poosje was 't nu rustig. In t planken beschot daar naast hoorde men duidelijk de geit zich schuren tegen den wand. );e wind buiten was even st.i duar daar .... er werd zachijes aan de deur getikt in; n drukte tegen de klink ! . . . . De herder richtte zich in bed op, het hemd n as aan den hals losgeknoopt en omgeslagen, de puntmuts rovergeschovsn hij luis'trde ingeien hoor ! daar werd weer '-r r,u was 't of iemand buiten viak s den Wand gleed caar ! tap ! ta : Jn moede slepende gang. Nu stak de wif'1 weer op foei! wat gierde die ! 't klor.k haast ais gehuil, de luiken rammelden en daar' usschen 'n langaangehouden jammeren: Vad'r! vader!'' --Bevend tiaastta de oude man zich uit 't bed, heeft Nederland eene gunstige reputatie behouden. Het zou ons dus niet moeilijk vallen bij uitvoering van waterwerken of wel bij den bouw van spoorwegen onzen ingenieurs eene eerste plaats te verzekeren. In den uitvoerhandel van China is Neder land nagenoeg niet betrokken. Zijde, het voornaamste export-artikel wordt hier niet verwerkt en voor Cnineesche thee schijnt hier geene markt meer te zijn. Doch daar naast staan andere export artikelen, als huiden, geitevellen, sesaraolie, talk, enz. die wij uit Itidiëen andere over^eesche gewesten betrekken, en welke ook voor export uit China in aanmerking zouden kunnen komen. Hierop werd reeds door van den heer van Walree iii zijne consu laire rapporten gewezen. E^ne uitbreiding van onzen handel op China heeft da vereeniging »het Buiten land" gelukkig voorberei l door de reeds vermelde uitzending van jongelui in be trekking bij Engelsche eu Dditsche firma's. Thans zullen een twintigtal jongelui in China aldus voor Neerland's handel werk zaam zijn ; de meesten voorloopig in onder geschikte betrekking. Doch hebben zij na jaren geschiktheid en voldoende ervaring verkregen om zich zelfstandig te vestigen, dan hopen wij, dat onze kapitalisten be reid zullen zijn hen met hunne kapitaal kracht te steunen. De heer van Walree merkt in de I/idisclie Mercuur op, dat de oprichting eeuer Nederlandsche bankinstelling te Shanghai de aangewezen weg zou zijn om het terrein te verkennen, en eene dergelijke instelling op zichzelf eene goede belegging blijken, waarbij hij wijst op het succes in China van de Hongkong en Shanghai Banking Corporation en van de Russo Chinese Bank. Het is zeer waarschijnlijk, dat in Caina nog plaats zou zijn voor eene buitenlaudsche bankinstelling. Immers het is een arm land. Het mist kapitaalkracht voor de uitbreiding van zijn handel en industrie. De moderne handel moge geheel steunen op de bankinstellingen, voor een land als China, arm aan kapitaal, doch met een energieke handelsgeest, is het krediet, dat de banken kunnen verleencn, ten eenenmale onmisbaar. Een handelsprogramma van actie tegen over China stellen wij ons als volgt voor. In de eerste jaren streve de vereeniging »het Buitenland" er naar het getal der in Cnina geplaatste jongelui gestadig uit te breiden. Een Syndicaat met flinke kapi taalkracht bereide daarna eene directe uitbreiding van onze handelsbetrekkingen voor, waaruit de vestiging van Hollandsche firma's thans zijn er slechts vier in China door de jongelui van »het Buitenland" voortvloeit, die hiertoe den steun van onze kapitalisten behoeven. Ttwens zien wij eene Hollandsehe bankinstelling 1r; Shanghai gevestigd, die de ruggesteun zal zijn van onze jonge handelsürma's. Aldus denken wij ons eene toekomst, waarin voor den handel op Cnina, de gouden eeuw voor Nederland opnieuw zal kunnen aanbreken. Are. DEKXATKL. Scciab Eigen MarJ is land waard, Deze bekende spreuk heeft iets aan<r«naams, iets aantrekkelijks. En niet, recht. Toch wordt er in <leu regel nog «memdig minder waarde aan jregcven dan daarin is uitgedrukt. Immers, 1110:1 vergenoegt zich acU spa; geti' lang m t onzekeren tre ! tastte hij (l 'or den donkeren gang en rukta de hu:s<!eur op MI: Ua'.lo ! wie is daar?" Geer, antwoord, ilrj hcrhhal.de de v.'aa;?; we; r kram gf-en antwoord. Nu r.ó ;ma*!s ; weer i-iets. !><? oude inaii werd woedend; hij stond daar rauwelijks gekleed op de n drempel en k'apperta.UiKie van k' u.le. Donderen oria ! jou dievegge ! vsrwenschre meid ! wil je me nou nog voor dea gok houden ?'' en rast 'n harden slag smeet hij de deur toe. Nu weer dat t'ejaninier van Wier vader!'1 Maar hij hoor Ie i iets meer, was reeds weer in de kamer <.-n wierp zich me; zóo'u sma op den stroozak, da' her, wormstekige ledikant kraakte. Hij la-4 stil, nu&r kon dea tlaap toc'i niet vatten ; buiten woedcie het onweer voor ; 't was a'sof een heirleger van duizendo machten door Ai', lucht hruischte. Hij l gd« de handen gevouwen over de borst, maar voelde z'n hart zóó h «meren, dat hij 't i.iet langer uiihield ; hij stootte zijn vrouw aan. Vrouw !'' Ja." De oud.: vrouw antwoordde dadelijk, ook zij had geen rust gehad. Wacht eens even httlf;n, ik zal licht aan steken," zei ze met bevorige stem. 't Lampje brandde en nu zaten ze beide naast elkaar op het oude ledikant en keken elkaar met groote, angst!..e oogen aan. Maria, heiüpa moeder Gods, erbarm u over onze Anvjaraarei'." De moeder weende bitter en wrong hare handen; ze stond op en zonk voor 't MariabeeU op de knieër,. Het oude ho-'id boog ze diep voorover, het dunne, grijae vlechtjo hing halt l'>s over haar schouder; in 't. ilauwe licht druppelden h'iar tranen langzaam over haar magere ge rimpelde wa'igi'ii. /Ainder ophouden gleden de kralen van den rozenkrans tussc.hen haar vingers en de lippen prevelden nauw hoorbaar daarbij. De ma i bad niet me;; hij z*t op den rand van 't bed en staarde maar vóór zich uit. Hij verm»ed 't na-.r de plaats te kijken «raar eens het bedji van zijn jongste ki ui gestaan had. Hem sc.uocii 'r, to<', alsct 't blozende kinder kopje z'ich m dien donkeren hoek zou vsrtooreu, als zon hij die frisscha lipjes weer dut oheiiJT boo-en stamelen: Daar luiten staat 'n boom Daarheen breng ik mijn droom, Daarheen bren^; ik mijn zonden, D.in slaap ik met 't Jezuskind, Mot Jozef en Maria rein Hael zeker zachtjes in. Amen l reeds met het denkbeeld een eigen tehuis te hebben, dat wil zeegen, het bewonen van een huis of een deel daarvan, waar eigen meubeltj 's en verdere inboedel zijn, waar mjn het zich, na volbrachte dagtaak, zoo gezellig mogelijk kan ma'^en, te midden van het kleine of groote gezin, waartoe men behoort. A.la het buiten regent en waait, of vinnig koud is, of wel morsige straten met ten deele smeltende sneeuw het gaan bemoeielijken en men komt thuis, zoo wordt zeer dikwijls van ganscher harte geuit: »'t is »hier toch wat bster dan buiten, ja, ja, ik »zea; maar: eigen haard is goud waard." Er ligt iets verkwikkends in zulk eene uiting, zoowel voor hem ala voor haar die 't zegt, als voor (Ie leden van het gex'n die het hooren. liet getuigt over en wtêr van dankbaarheid en voldaanheid, van gehechtheid aan- en waardeering van het familieleven; ergo het verheft, het bouwt op. het is superieur. Toch vour zoo volen, ja voor de moesten, nog niet verheffend, opbouwend, superieur genoeg. Immers die eigen haard is veelal zoo, alleen in fantasie, niet in werkelijkheid. Het gezellig knappend vuurtje in dien haard en het al wat er zoo omheen staat geeft wel is waar de bekoring, want wat zou het verbazend saai en dor wezen, zonder dit alleraardigst lltkkerend vuurtje, zonder die tafel waarop men lezen en schrijven kan, zonder die stoelen waar de ochtendzon zoo aardig op fchijnt, zonder die pendule op den schoorsteen, het huwelijksoadeau van dien besten oom, in zijne laa'ste levensjaren nog vaak zo'> opgewekt als hij 's Zondags de welkome gast is, zonder dat en nog zoo Veel meer, veel te veel orn hier op te noemen. Toch alleen fantasie! Die haard en al h?t andere, wat in notarieele documenten met «onroerende goede ren'1 betiteld wordt, is geen eigendom. Neen 't is geen eigen haard, men noemt het wel zoo, maar 't is zoo niet. Het is, als gezegd enkel welklinkende fantasie. Heerlijke fantasie, hoor ik u zeggen, waarde lezeres of lezer, verrukkelijke fan tasie misschien ook goed, maar toch, hoe ook bekeken, meer niet. Kan die fantasie er iets bij verliezen, als zij in werkelijkheid wordt veranderd? ' Weineen, immers alleen bij winnen. Welnu die meiamorphose, die gedaante wisseling wordt hiermede beoogd. Niet alleen zonder groots moeite, ook zonder buitengewone geldelijke opofferingen, kan dit. :geloofljk en toch waar, ziet men tegenwoordig vaak bij allerlei aanbie dingen vermeid .... ik neem dit devies over alleen zet ik het even in zulke duidelijke bewoordingen om, dut mijn beweren voor geen andere uitlegging dtui neergeschreven vatbaar is. Zonder eenige buitengewone betaling, kan men den eigen baard, die inderdaad goud waard is, in vollen vrijen eigendom verkrijgen. Myne bedoeling is dit aati te toonen. Daartoe heb ik mij op do hoogte gesteld van den werkkring der verschillende Neder land sche Coöperatieve bouw ven-enig'; n gen, ten einde meenl re wegen duidelijk (e kun nen maken waar >;? (!;if d >el te bereiken is. Hoewel do dusdanige vereenigitig, waarvan ik vt'le jaren het. gen oogen heb hier voorziiter te zijn, xnj.vci Uuioretir-c'i als prak;is:-h d-.- ieve;i-v:itbaarl)'?id van mijn bewrt'eu bewijst, is toch de b.-'schouwing eener zaali uil n oogpunt w,l wat een zijdig en moet een yer.-lag aangaar.de velerlei inric'.itiripfen, die een gelijk doel beoogen, nu er volledigheid en daardoor ook meer aa"trekkelijkheid verkrijgen. L'iat ik beinnnen met eeae onderstelling neer te schrijven, die zeker roden van be staan heeft. Jvi wel deze, dat menigeen ten eetstnmale onbekend i; mei het aantal ('i)("),)eia',ieve bouwv'ereeni.'in^er, reeds in Ned.'i'h'iul gevestigd zijnde1, wu-irdoor zoo dikwijls bawyerd \\ordi, dxt de toepassing v:ui 'Ie ste;:d-i meer en ni"er np den voor grond tredende c<.operatie in ons va-lerland, bij bouwen nog slechts weinig of niei. voor komt. Dit ht'wtreu <za ik «o?,r!c2;2è'.i d.inr de i;ameu en plaatsen der dusdanige venenigingen op te noemen, iets wat toch ook /,oo be Steü''ii KohHiaas zuchtte diep en liet 'i Jioofd in z'n ha-;den ru ,teu . . . Zóó werd 't da,;. G-au w ei sc.liera^rig (Iron^ 't licht d >or d; beslaan ra';ic;i, waar van de ruien met mos np_;"vu! i \v;iror). Het i was reeds laat. He mou^chen ia 'i dorp war.'n druk il iie weer orn d-.- sneeuv op ty rui iic-n ; ?óó \:\oe;-; ir. 't j tir w.is (iiüiio.v m lar iC;.i!.;;i xoa overviOi-di^ ?jsvaüea. '"t \S'as ce;:skleps winter gewoflfij. De haii'ie.'i verdun slijt va i de kca'i en mor, trok de muts over de ooran. De seb.asj>V:r.ier stonit gebukt vjor do deur van zjn hut en ruimde ook de sn'.-euv,' wej;. Il'y was moe va-i rie:i slap loozon iirtclit, zijn le.lenia'en waren loom en Sitijf, hij voel.ie cl.,.t hij oud was 'n Huurman kwiru naar hom toe: Wc!, Kohlhaas, jelui Ar.naniarei is das weer thuis gekomen 'l Wat zullen j 'lui blij zij1: !" O.^zc Annatnarei ? . . . blij zijn V" stamelde de oud» man hem vf-rbaasd na. Ja. ja, gisteravond heeft z? r,o^ 'n poo-j^ bij onüij T iea gezeten, maar toen is /s . . ." Toen is ze.... wat? w a': dan toch?" Koblhaas greep hem krampachtig bij den schou der: Wild- waar i i zo toen heen gegaan:' zeg, \\;ia: dan toch r" \Vci natuii'lijk naar jelui toe, na?.r huis ! ?waar a-deisY'1 En hij za^ den ouU-n herder aan als was dize krankzinnig guworden. Waar anders V' :>o o;il,- lac'ite zi'"i schel en door-iringend, 'lat d:; a::d, re er v'-n huiverde ; daarop d"aaiile hij /ic'i snel om. liet de schop l in de niceir.v v.-»i.t'n or, reru!.: ais ',?? b"/:etenc de durp-stiaa). door. j)e buuriiiiu Vvl^d; iiem hoofd -cauiliic;;;1,. lïl. AunaTnar.-i ! A^namarei l" Luid uitleg'ld vrcerii'.oiik die roep over de 1 kale hoogten. i S.if'Hiw. overal sr.eeuv.'l 0,-cr de bergen lag l 'n wit duo'sklaail gespreid, \vaaro:iier kruii den en braaiustrnixon btidolvcn waren oombtr en als 'u reusachtig^ zwarte vlek güft.-tterde de oppervlakte van 't meer van Weifelden. De sneeuwvlokken waren e.r ia gevallen eu gretig opgevangen door dien zwartgapenden afgrond, zóó vallen menschentranen op den grond en vloeien in de donkere aarde . . . Annamarei'." De vader re de over de heuhoort bij het opmaken van een verslag ofeene beschouwing of eene verhandeling of hoe men het belieft te noemen. De bedoeling duidelijk uiteengezet hebbende, doet de naam dan ook waarlijk er minder tos. Zij zijn: Aarlanderveen (Zuid-Holland): Christe lijke coöperatieve Bouwvereeniging; Alk maar: coöperatieve Alkmaarsche bouw ver eeniging «Kennemerland" ; Amsterdam : B mwrnaatschappij tot verkrijging van eigen woningen; 's Gravenhage: de coöperatieve bouwvereenia-ingen »'s G,avenhage", »Meerdervoort", »Vooruit II', «Ons Belang" tot het bekomen van eigen woningen, »Emmakade", «Duinoord", «Onrecht". «Columbus", «Witte Brug", «Eigen Huis",«Voorwaarts", «Ilusthoek", «Rusteloos Werkzaam", «Nassau-O.lijk", »S;adhouderslaan", »v.Lennepweg" en «Zorgvliet"; Haarlem: de coöpe ratieve boawvereenigingen: «Concordia", «Dss Werkmans lust", «de Toekomst". >>de Volharding", «de Vooruitgang'" «de Voor zorg", «E'sen Haard", «Helpt elkaar", «Ons tehuis", »Wilsotishoek", «Haarlem", «Ons doel", «de Ambtenaarskring",«Wilhelmiua", «de Eendracht", «Door Eendracht saamgebracht", «R -cht en Plicht", Coornhert", «Weltevreden", »Ons Genoegen," «Koningin Emma", «Nut door Spaarzaamheid,'1 ->,ies Werkmans doel". «K^nnemerland", «St. Joseph", »D,jor vereeniging beter", «Eigen dak", «Eendracht maakt macht", «Zeven huizen" en »O,is doel en streven"; 's Hee renberg: coöperatieve bouwver. »E'gendom schept orde"; Heerenveen-Schottrland: coöperatieve vereeniging» Werk I ieden-Bouwlust," ; Helder: Coöperatieve Bouwvereeniging; Hof van Delft: coöperatieve bouwvereeniging «St. Joseph"; Joure: de co peratieve bouwverenigingen «B-mwlust", «Eigen Haard" en «Werkmanslust"; Kam pen: de c,'operatieve bouwvereenigingen «des Werkmans vriend", «Eigen Haard" en «Piitrimonium's Bouwlust"; Leeuwarden : Vereeniging tot het bekomen van Eigen Woningen voor den Werkman, onder het motto «Help uzelven"; Middelburg: Mid del burgsche coöperatieve B >uwvereeniging; Nijmegen: de coöperatieve bouwvereenigingen «Eisen Haard no. 2' en «Eigen Woning"; Sneek: coöperatieve vereeniging »Selfhelp" tot het scheppsn van eigen kapi taal en eigen woningen; S eenwijk : coöpe ratieve bouwveieeniging »Ei»en Haard"; Utrecht: Utrecbtache coöperatieve bouwvweenigingen «Nu: door Spaarzaamheid", «Concordia' en Patrimoniums coöperatieve Bouwvereeniging; IJmuiden: coöperatieve arbeiders bouwver. «IJrniiiden": Zaandam: coöperatieve bouwvereeniging »Wiltielmina" Zwolle: coöp. bouwvereeiiiging «Zwolle". Misschien zijn er nu reeds meer, hetzij gevestigd of gereed tot den aanvang, maar me dunkt dit aantal pleit al duidelijk voor de levensvatbaarheid van coöperatief houweri in Nederland, waar men volstrekt niet geneigd is van de gewone gebaande wegen af te, gaan tot het zoeken van kortere eu betere paden. Dat grondbeginsel heeft zeer zeker zijne goede zijde en is in alle gevallen verre verkieslijk boven de lust van y.oovelen tot ' het absoluut willen treden uit bestaande | sporen. Maar toch. als iets algemeen erkend ! wordt »?ou(l waard" Ie zijn, mag daar dan j waarlijk wel eenige aandacht aangeschoni ken worden. i Uit. de vorenstaande naiimlijst is te con; staitercn, d.-il door j>l!c verec ingingen vol daan i-1 aan avi. i! der Wet tot regeling 'l vn:i d1 (!?? ;)!-rut.ieve Vereenigingeu, lvust! gesteld 17 N ivenib;'!' Is7o e:> gewijzigd bij 1 de wetten van 7 .M i ls7>S, 10 Aniil ISS'J e,i 'JU Januari IXKj) aldus luidende: j De, naam der vereeniging moet, de aan wijzing bevatten van haar donl, ea ilaarin moot liet woord «coöperatief'' voorkomen. Zoo .Is waarschijnlijk opgemerkt is, maken hierop eene iiitzoii(Ljring de t-,; Amsierdaai gevestigde «B 'uwm-iatschapplj tot, verkrij ging van eigen woningen" en de Vereeni ging lot het b.'kome-M van E'gen woüingen voor (L-n werlcaian, onder lu t motio: ->ll_'li) u zelve'i ' ie L'enwarden. Dit. zijn (Lui ook £:"eiu; e 'öpëranev.; vcro^iiigingen, doeli eene M.iii!si''irtUiii.i, fi'o.idjykeurd eu als rechtspc-rsooii eïkouti Iv.j 'L. M. besluit van 17 Dtïcviiiboi1 1s(i:) ^l'i'tl.-tliliii no. 2(i, 1S7U. dus bijna 7 j-iur vóó/ vaslslelüug der wet op de Coöp. Vereeniging^n en eene Vereeniging van l Juli 1872, derhalve ook eenige jaren vóór even genoemde vaststelling opgericht. De Ie behoort evenwel tot het kader dergenen, die de fantasie »eigen haard is goud waard" in werkelijkheid willen ver anderen. Immers art. l luidt: Het doel der Maatschappij is: 1°. het doen bouwen van huizen, ingericht voor woningen, volgens de behoeften van een werkmansgezin en overeenkomstig de regelen der gezondheidsleer; 2'. die woningen aan hare leden te ver huren ; 3°. de gelegenheid bij loting open te stellen voor hare leden om een perceel in eigendom te verwerven, op de wijze als in art. 50 en volgende is bepaald. De 2-; eveuzoo, want volgens art. 2 stelt zij zich ten doel den werkman eene woning te verschaffen, ingericht als sub l hierboven. Maar zoo ben ik ongemerkt al gekomen op het punt dat ik in een volgend etukje nader wensen te behandelen, namelijk «verschillende statuten of reglementen". Haarlem. M. P. DE CLERCQ. IIIIIMIIHMMIMIIIIIIIIIIIflIlllllllllllllllllJIIII MnM in de Hoofdstad. Donderdag 12 dezer nam de Heer Willem Mengelberg d-,i leiding der abonnementsconcerten in het Concertgebouw weder op zich. Moeilijk kon hij daarvoor een werk gekozen hebben feestelijker ei/ glansrijker dan Wagner's voorspel voor «die Meistersinger". Dit werk veroorzaakt steaJs als men het goed hoort uitvoeren vreugle in het gemoed van den toehoorder; en vjoral in een tempo zooals dat van Donderdagavon d, iets rustiger dan da heer Mengelberg het vroeger placht te nemen. Het geheel klonk dan ook zeer klaar en duidelijk en het orchest ontwikkelde een bijzonder schoone kleur. Tschaikowsky's Serenade voor slrijkorchest acht ik niet ten zijner belangrijkste werken. Juist de trttt'enle eigenaardigheid van dien russiachen measter ligt voor een groot deel in het meesterschap zijner orchesteffjcten. Daar waar hij nu afstand doet van de blaasinstrumen ten met hunne rijke tinten en zich vrijwillig baperkt tot het gebruik van het strijkorckest, vind ik zijne gedachten niet boeiend genoeg om gedurende de vier deelen zijner serenade de aandachtgestadig in spanning te houden. Vooral het eerste gedeelte, hoe degelijk ook van bewer king, wordt na de fraaie en pompeuse inleiding iet wat droog; gaarne echter wil ik toegeven dat de componist, vooral in de Wals en de Elegie woekert met zijne middelen en voortduren! tracht interessante klankeffecten aan de snaren af te dwingen. Ais norttm werd een «Syrnphor.ische Dichtung' vanDvoiiVc (oplll), genaamd .Heldenlied" ten gshoore gebracht. Ware het programma ditinnal zoo ingericai geweest als i u den afgeloopen winter en zooals het naar ik hoop ook dezen winter zal worden, dun zou or.s daarin jpisschisn aan de huiid van den componist zelf, of aan die van een zijner vrienden, een blik gegund zijn ia zijn geduchtengacg of in zijn bedoeling, met het oog op tien titel. II et is waar?er wordt ten opzichte van i-y :i:phoniscU3 werken vee! vóór en veel togen hn gebruik van een programma aangevoerd. Zelfs eene vroegere voorstander daarvan, Felix Weir.gartner, zeit componist van verschillende werken waaraan een programma ten grondslag legt, is heftig bestnj-ler geworden van derge lijke analysen, ten minste voor zoo'er het betrek zijn eigen compositie:!. Hoewel ik niet blind ben voor het misbruik dat vaak van «liijifirirui-.geir' gemaakt wordt, kan ik toch niet meegaan mot deze metning van den vo'jrtreffelijkeu dirigent e.i componist. Zoowel vóór a's, na de uitvoering was bij ra ij de beboette levendig, te wateri wat D,o;a < o:ge;ilijk bedoeld heeh mat zijn .llehtenneti". E-m opheldering zou zeker uier niet misplaatst zijn geweest. T.ians oet ik volstaan mat ta vei klaren dat veb met den trouwen bon i aan 'n touw en schreeuwde om zijn kind. Waar wa-i ze V In 't dorp wai z-> sedert do;i vorigen avond niet meer gezi-;n. Ze is xekfir WÜST naar Darm teni:* g.oloopn, ga h .".ar cVi.'r: maar zoeken'', hadto!' de buren gotroo.-f. N.iar Daun, ja, daar wiMe A'-' oude heen. daarom had hij dien we.q; riiar l/oven genomen.; a/in don andurcr. kant van den ,Miuïe,.bei':< voerde 'n korter voetpad naar 't a.lj». Hij liij'4'i'; 't zvreet stond hem op 't vx>rhoot i. De sneeuw was zacht en bleef aan z'n zolo.i hangen, i/an gljcd hij ui. dan zonk hij weer dieper in de sneeuw : zwjogend en buiten adem kwam hij boven. Vets te zien! g::e'; buis --- goen mensiii ! Alleen het meer iu z'*'i|,^oiid'j m.ij'ostrif, ais 'n beeld des doods; en a,ij,üden oavi-r het kleine oude kerkje. l ie hond b-igoii te huilen en drukte zijn neus op der» gi ond. \unaiji.-irei!1' S e f!'.M Kojjhaas hield de twee ho'^ehoud^n handen aai, zijn'mond nog eons : ., Va na ma, re !" Waarom scbreeu vde de ouilo KI-Ó 'i /.ja ki-.d wa- nu zeker al lang iu Dann c;: hij, de d\vias die bij was, rjndo hier rond en baggerde' door de sneeuw. O, Gol!<iie angst ! I He klemde z'n ken! dicht en drukte hu ra a'.s 'n zwa'C last op de borst. J-jzus Maria!' De U enter wrong in wanhoop zijn haiuie:; hio.-, wa- de plaats waar hij gisteren iio.j m o' z'n kudde gestaan hal hlt-r was Anna nare: '<.<';. h:;m g ?komen hier was zo i>£ <ien g'ond gezonken .?had Be weent en gejvuiuoi-.i hier had h;j b-nar bij d;ii arm ;.;f'jukf en geslagen e:i hier had ze gestaai! als 'n ste.j.;':fiii lic:?ld toen hij nog eens omg, keker, hdd ! Gisteren was alles nog 'n groen veld ginveeat LU een en al sncetvy .... S(ü;ipe.j, wai. h::h je V' I/e h.üid trok aan 't touw en biafle luid : hij rukte met geweld op zij en sleurde zijn mecater van den weg af. Mv.t ir; de richti.v vs.n Daun -?? neen, altijd meer rfchtsaf naar 't kerkje 'o':. Gewillig volgt de herdrr, SHippos Miuiï'-it langs Aon grond, de magere hals lang uitgerekt, ilc staart ingetrokki'ï;. Met ttaronden blik vcl^t de oude. Xu zijn ze aan (Ion oever daar spo'.'lt de zwarte modder van 't meer tegen den witten sneeuwrand aan nu komen ze aan den lagen kerk hofsmuur r.u struikelen ze over'n vermolmd, half oimergewaaide kruis de hond blijft staar,. Hij heft z'n kop op en begint te huilen 'n vre-selijk; aangrijpend gehuil is 't, dat van t!e hoogte klinkt en door de gveiüeiooze eei.zaiitniiei.l weergalmt I'ii.i' daai' de Lerdtr strekt Je handen uit eu sliakt ';; korte, ni'i ve ichre,.n* . . . Op don verweerden diOiiipel van't kerkje zit, tegen do deur aeagci.. uoc!, 'n gestalte, LT;C:.'j:ge-Joken, du rok o/er 'L ii.iofd geirokkeri . . . ai-, 'n kind (lat in 'l donker ar.g^ig i-, geworden. Naast haar ligt 'r, bundel alles \vit (Ie voeten steken in de sneeuw en óók over dea rok ligt fcneeinv . . . Vniiamarei"! Met sidderende handen rukt de va;ier den rok af... wit als sneeuw is 't gexichtjj vari 'i laeisj', heel smalle'jes en ingezorikeii, de reus acherp Op 't giadd-3 kindcrvoorhonl'd heeft zich tusschen de oogea 'n diepe rimpel geplooid bevroren druppels zijn op do war, gen raaar de mond is half geopend en glimlacht - De ijskoude handen rusten, vast in elkaar gevouwen, in haar schoot. Daar bui'en staat 'n hoorn, Daarheen breng ik mijn droom. Daarheen breng ik mijn zord;n, Dan s'.üap ik met 't Jezuskind, Met Josef en Maria rain Hee! zeker zachtjes in. - Amen. O]) de dorre hoogten bij ''t me r van Weint'oKien weidt de schaapherder btefisn K'ohliiaas uit S'iialkf-nmeLreri 110^ >(eeds zijn it'hapen. 't Ii 'n s'dkoude man; ik heb hem metrraa'en ;;azi-;n. Wanneer de avor.dzon achter den Muizenborg ondergaat en 't heidekruid isaartchrood schittert, da;i steekt zijn Hestalie als 'n donkere schaduw fccherp af tegen den warm verlicb. en achtergrond e;i is van verre zicht baar. De hond ligt aan zijn voeten, om hem hec-n graast zijn kudde. Hij staat vaak onbe wegelijk, houdt de hand beschuttend oovcn de oogeji en staart raar 't wegjo dat naar i.'aua voert, "ji Oi.noozel lachj'i speelt om z'n g-:riuijielien mond; Ja, j H, onze Annamarei, die dient in Daun in 'n llotel, ja ia,. .."