Historisch Archief 1877-1940
No. 1266
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
onder de zydewormen te heerachen, die nu,
dank tij de reeds genoemde voorzorgsmaat
regelen, wel grootendeels bedwongen is, maar
die er aanleiding toe gaf, dat de goedkoopere
Aziatische soorten een groot deel van de markt
veroverde. De Fransche zjjde vormt slechts
?én twintigste van de productie der wereld.
Het zjjn vooral de departementen dn Guard,
de I'Ardèche en de Vaucluse, waar de
zydeteelt algemeen is.
ItaliS levert een vijfde van alle zy'de, die
voortgebracht wordt. Het aantal kweekers, die
*allen in het noorden des landa worden ge
vonden, bedraagt byna 600,000.
De zy'deteelt van Spanje, eens zoo bloeiend,
heeft voor de wereldmarkt geen beteekenis
meer. In Hongarije, Zwitserland en Portugal
neemt de productie toe, in Griekenland ver
mindert zy.
Meer dan de helft van alle zjjde komt uit
<?hina; een vijfde uit Japan, terwijl het overige
door Centraal-Azië, Perziëen Aziatisch Turkije
wordt voortgebracht
'Voorheen was het bedrijf voor de
Euro(teesche zqdeteelere zeer winstgevend. Nog
in 1871 werd voor een KG. ruwe zijde zeven
tfrancs betaald. De prijs is nu tot twee en
?een halve franc gedaald. In Frankrijk poogt
jnen, door het betalen van een uitvoerpremie
van 0.50 francs per kilogram, de kweekers te
helpen. Doch deze bescherming, die den Staat
veel kost, is toch geheel onvoldoende.
Ofschoon de Aziatische zqde in Frankrijk
door een hoog invoerrecht wordt getroffen, kan
zij, daar de loonen in het Oosten zoo laag
zijn, zoo goedkoop worden geleverd, dat z\j
?toch nog met de Fransche zijde kan
concurreeren. TANIO. J
De omnozelüktèiil zich te Heden m
1000 pa. st. in 't jaar,
Het was bij een echtscheidingsgeding voor
een der provinciale rechtbanken in Engeland,
dat een rechter onlangs de opmerking maakte,
dat een ,Society lady" in staat diende te zijn
om zich van 200 pond sterling in 't jaar te
kleeden. Daar is om te lachen. Van 200 pond !
riepen de vfashionable" dames in Londen uit
die dagelijks tusscben drieën en vieren Regent
street, Bond street en Piccadilly bevolken.
Malligheid. Wat, alleen onze lingeris en ons
toilet tezamen kost ons bijna zooveel. En in
bet September nummer van Harmsworth
Magazine vindt men een artikel, met
bovenstaanden titel, waarin de schrijver (of schrijfster)
met kleuren en geuren aantoont, dat het maar
krapjes aangaat voor een rfashiouable lady"
om met 1000 pond »pin money" per jaar er te
tomen. Dat is een tobben!
Dr is reeds zooveel gezegd en geschreven
over het raadselachtig bestaan der gewone
paupers, dat we voor de afwisseling wel eens
onze aandacht mogen schenken aan de ,struggle
for esistence" van de beklagenswaardige paupers
?uit de groote wereld.
En een ttmggle is het, waarvan onze
fashionable lady" onderworpen is. Zij is nooit in
?rust, altijd in de weer, steeds zich vermoeiend.
De maanden Mei, Juni en Juli, die het
Londensche seizoen vormen, honden haar bezig
met partijtjes van allerlei soort, diners groot en
klein, bals, concerten, Covent Garden, Opera
enz. Dat is voor de avonden. De dagelij ksche
?uren vinden haar bij sportwedstrijden,
gardenpartijen, restanrant-luncheons, morgen-wande
lingen en namiddag-ritten in Rotten Row, bet
bezoeken van bazaars voor liefdadige doeleinden,
om nog niet te spreken van hare tallooze visites
aan de Clubs langs de Theems.
Met Augustus komt de jacht en het tour en naar
buitenlandsche badplaatsen. September brengt
de bezoeken aan de Schotsche hooglanden mee,
onderbroken door de Doncaster-wedrennen,
terwijl Oetober haar voert naar de
Newmarketraces. Dan volgt een ,run over" naar Parijs
voor het aanschaffen van ,frocks" of het zien
der laatste modellen van hoeden, terwijl
November haar op bezoek vindt in de provincies.
Dan volgen de winterpartijen in Londen, van
allerlei ,sorts and conditions". Na Nieuwjaar
zoekt zij zonneschijn in Egypte of andere
Oostersche landen.
Een .faskionable lady" doet ook aan sport:
zij oefent zich in Zweedsohe gymnastiek; zij
zwemt, zij rijdt paard, zij rijdt iets en rdrijft"
zelfs motor-arren. En voor al elk vau die
bijzondere bezigheden heeft ze een speciaal
costuum noodig. Reken uu maar uit, wat ze
met zoo'n magere 1000 pond in 't jaar kan
doen. Het is te mal om los te loopen. Laten
we zien slechts:
Een. costvmm, passend voor dineis of bals,
kost haar minstens 40 pond, en dan is de
.embroidery" nog maar povertjes. Een
reveningfrock" of een kleed onder den naam ,littie
gown", dient ze te hebben voor restaurant-diners,
of voor wat wij hier verstaan onder «bridge
diners". Zoo iets kost haar van 20 tot 30 pond.
En nu kan men toch niet verwachten dat een
rfashionable lady" steeds iu hetzelfde costuum
zal verschijnen. Ze heeft minstens half dozijn
noodig, voor bals, diners, etc, behoudens nog
enkele ,little frocfcs" voor reserve. Dat is voor
's zomers. Komt de winter, dan moet daaraan
nog een nuweelen kleed toegevoegd worden. In
Londen, zoowel als in Parijs, betaalt zij daar
voor bij een respectable" costuummaker, onge
veer 40 pond. Ze heeft dan nog een
//drawingroom gown" noodig, waaavoor soms 60 pond
vereischt wordt. Kan ze meer besteden, des te
beter, de leverancier kijkt niet zuur. Een speciaal
kleed voor rafternoon teas" mag natuurlijk in
de collectie (net ontbreken: alweer 20 quids.
Een rfashionable lady" speelt ook billard en
zonder zoo'n tijdverdrijver is een ,fashionable"
huishouding niet compleet. Tegenwoordig is
daarvoor een speciaal costuum in gebruik, met
korte mouwen. Prijs? 15 pond, asjeblieft.
Een hoogst ernstige zaak zijn de
,gardenparties". En wat zou men" wel zeggen als
zij daar verscheen in een theater-, een bal-,
een diner- of een afternoon-tea costuum? Het
zou haar beur ,fashion" kosten. Een
gardencostume" derhalve ook. Een crêpe de chine"
met beste kant loopt er in: 30 pond is niks
niemendal. En een fashiouable lady" zou voor
geen vorstinnekroon minder betalen. Ze heeft
dan nog haar morgenkleed: twee voor 's zomers
en twee voor 's winters ia waarlijk niet te veel
voor een ,society Jady". ,Homespun" stof is
duur maar daarom juist gewenscht. Een
ralpaca" kleed, van lamswol geweven, is ook
gepeperd. Doeh zij kan er niet buiten, onmoge
lijk. In elk geval, voor minder dan een onnoozele
20 pond sterling kan zij toch haar ochtend garde
robe niet completeeren. Dan zijn daar nog:
costumes voor paardrijden (,golf"), voor fietsen,
voor automobileeren, voor visschen ook dat
behoort tot de ??fashion" voor de jacht
enzoovoort. Tel maar op.
Dat betreft nu baar costumes. Maar daarmede
is de «.outfit" eener ,fasbionable lady" nog verre
van compleet. Eene serieuse zaak vormen de
hoofdtooiseis. Wat dat voor een hoofdbreken
kost, daarvan kunnen wij, ,unfashionable" crea
turen, ons geen denkbeeld vormen. Alleen een
tiende van de 1000 quids gaan daarmede jaar
lijks heen. De laatste smaak is zwart sinds
het overlijden der oude koningin. En wijl het
smaak is, daarom zijn de zwarte kleuren duurder
dan de bonte. En omdat ze duurder zijn, daarom
is bet smaak. Vier of vijf guineas voor een
hoed naar het laatste model is een greintje
te mie eigenlijk voor een dame van »fashions".
En wat zijn 6 of 10 hoeden per jaar?
Zij gaat naar de opera of naar een theater.
Zy kan toch niet in haar gedecolleteerd costuum
van haar woning gaan? Alzoo: een ,/wrap" of
een ,cloak" is broodnoodig. Wat zeg ik?
Zoo iets is noodiger. En daarom geeft een
zeer rfashiouable" dame soms van 300 tot
400 pond voor haar zoogenaamde .-chinchilla
cape". Doch het arme meusch, dat slechts
1000 goudstukken voor haar jaarlijksche
*pinmoney" ontvangt, moet zich wel met een goed
koopere tevreden stellen, maar met minder dan
twee cloaks" van 30 a 40 pond, gaat het
heusch niet. Voeg daarbij nog een paar
stofmantels, dun en licht.
Nu de lingerie. Daarvan zullen we niet veel
zeggen. Doch het linnengoed eener dame uit
de groote wereld mag wel op een vrij aardig
bagatelletje gerekend worden. Zijden ,petticoats"
behooren tegenwoordig tot de meest bescheiden
behoeften. Geen «Society lady" kan er buiten.
Bij deze afdeeling der garderobe zijn ook de
lilliputtersche, fijne gestikte zakdoeken inbe
grepen, met geweven kant, waaraan een arme
tobster wellicht een week of zoo gearbeid
heeft. Wat er op dat gebied in de »respectable"
?winkels in RegentsUeet verkocht wordt, grenst
aan het ongehoorde.
Het schoeisel onzer geëerde vriendin vormt
geen gering item in haar budget: voor elke
gelegenheid is het schoeisel anders en harmo
nieerend met het gedragen costuum. Dat is
vereischte. Schoenen van 2 a 3 pond het paar
is niets voor baar die 's Donderdags Rotten
Row berijden. En verbeeld u een »fashionable
lady" met een lap op den schoen of gerepareerde
zolen ? ! Handschoenen worden ter zij' gelegd
na twee of driemaal gebruiken. De qualiteit
daarvan is prima, doch de prijs is hoog omdat
de leverancier zeer ,respectable" is en in
Regentstreet woont. Evenmin is gering wat
jaarlijks aan zonneschermen en wat dies meer
zij, wordt besteed. Alleen de knoppen van een
parapluie of parasol, waarvoor een dame uit de
groote wereld bij de juweliers iu Bondstreest
te keus en te keur gaat, vertegenwoordigen
menigmaal een waarde waarvan een burger
familie een jaar behoorlijk zou kunnen leven.
Wat onze geëerde vriendin jaarlijks voor
haar dagelijksche toilet uitgeeft, is niet voor
de poes. Eet spreeekt toch wel van zelf, dat
de kapper of kapster twee- of driemaal per
dag moet komen om haar haartooi te
prepareeren. Voeg daarbij nog de odeurtjea en kleur
tjes, en het wordt een respektable som. Dan
krijgen wij nog hare juweelen, die wel blijvend
zijn, doch waarbij telkens weer iets anders ge
voegd moet worden.
Als men de Covent Garden Opera des zomers
bezoekt, kan men de bewoners der loges gerust
op een waarde van 5 tot. 10.000 pond per stuk
schatten, allén door de gedragen juweeelen.
Voor elke-dag-snuisterijen wordt jaarlijks ook
een bescheiden 50 pond uitgegeven. En neemt
men dat alles tesamen, dan behoeft het geen
verder betoog, dat een fashionable lady," die
maar 1000 pondsterling spelde-geld per jaar
ontvangt, het niet breed kan hebben en van
ganscher harte te beklagen is.
Vandaar dat zij soms, niettegenstaande haar
fatsoen, naar bijverdiensten zoekt. Krijgt zij nu
en dan bij een beetje speculatie een »tip" van
de «.Stock Exchange", dan is ze in de wolken
en spoedig in Regentstreet. Doch soms vindt
ze ook gelegenheid om een /monkey" (500 pond)
te verdienen door een of andere rijke mondaine
uit Amerika of Canada in de hoogste kringen
van het westen te introduceeren (soms wordt
daarvoor een «.fooi" van 1000 pond betaald).
Zelfs werpt zij zich, als er geen andere weg
meer overblijft, op handelszaken altijd onder
een nom de plume, en soms buiten medeweten
van haar echtgenoot. En dat alles, niet uit
gezonde ambitie, doch om hare
modemaakstersrekening te kunnen voldoen, wat gewoonlijk wel
eens wat onbehoorlijk traag geschiedt doch
ook dat is zeer fashionable "
«Overdrijving!" wordt wellicht door deze of
gene lezeres opgemerkt.
Och, ware het zoo, ware het zoo!
Neen, het is ongelooflijk, ergerlijk, irriteerend,
wat er in het Westen van Londen op dat gebied
en aan de mode geofferd wordt. Het is irriteerend,
deze gouden vlinders dagelijks te zien fladderen
door Regentstreet en Bondstreet met geen ander
doel in het leven en geen ander ideaal, dan om
uit te blinken met hare lichamelijke tooisels en
modegrillen.
Wat een reuzenwerk er ligt te doen'voor de
dames van den Rational Dress League, op dat
gebied van verkwisting.
Onmogelijk zich te kleeden van duizend
pond sterling in 't jaar...."
En enkele dagen geleden publiceerde de
Local Government Board een rapport, dat het
vorige jaar, allén in het Graafschap Londen,
niet minder dan 5 3 personen direct van
honger en ontbering omkwamen; bijna de helft
waren vrouwen.
De rapporten zijn eentonig, hartbedroeveud,
ten hemel schreiend.
«Een oude dienstmaagd, 53 jaar oud, stervende
van straat opgenomen."
«En oude vrouw, 65 jaar oud, stierf door
congestie der longen en gebrek aan voedsel."
«Een 40-jarige vrouw werd stervende van
honger door de politie in Whitechapel gevonden."
«Een jonge vrouw, 19 jaar oud, werd door de
politie op straat aangetroffen, uitgeput en uit
geteerd stervende,"
Dat geschiedde in het Oosten van Londen.
En in het Westen besteden rijke dames jaarlijks
meer dan twaalf duizend gulden allén aan hare
garderobe.
Hoe lang nog?
Londen, 23 Sept. J. K. v. D. V.
iiiiMiiiiHimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiliiiii
IIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIHII
iiiiiiiinuuiiiiiiu
Stations-missie. Huize Thugatér.
Koningin Helena van Italië. Meisjes
scholen in Hongarije. Miss Neena.
In >de Bode des Heldringgestichten",
nummer van 15 September jl. lezen wy het
volgende aangaande de inwendige zending aan
de stations.
>Tot hiertoe is deze arbeid voornamelijk in
Roomsen-Katholieke handen (althans in
Duitschland); wil men echter bepaald bescherming
hebben voor een jong meisje, dat zich allén
op reis begeeft, dan verleent de bekende
vereeniging >1' Amie de la jeune fille" die
gaarne en volledig. De eigenlijke zending aan
de stations, het posteeren van dames is in
1894 in Berlijn begonnen daarna in Hamburg,
Leipzig, Frankfort a/M enz. nagevolgd. In
Oetober 1897 sloten de verschillende afdeelingen
zich aan n en vormden de Duitsche stations
missie. De arbeidsters droegen een bepaald
onderscheidingsteeken, een wit lint met roode
franje op den schouder of om den arm, met
het opschrift: >Fürsorge fiir die weibliche
Jugend".
Volgens het laatste jaarverslag (1899) had de
zending zich op 58 plaatsen gevestigd en
waren er 64 vrouwen werkzaam".
?Het is der Commissie van Huize Thugatér
eene groote voldoening nu reeds te kunnen
meedeelen, dat het >tehuis" Keizersgracht 165
»vol" is. Reeds moesten eenige dames worden
afgewezen, wier namen nu op een
preferentiely'st zijn geplaatst. Voor de gezellige avonden,
aan het einde van iedere maand te organiseeren,
hebben Dr. Aleida Nyïand, Mevrouw
Bruyelde Favange, Dr. Brnyel, alsmede de dames
Catherine van Pennes, mej. Dorine Allard
(zang), mej. J. Cambier van Nooten (declamatie)
en de heer B. H. Drilsma (violoncel) hunne
gewaardeerde medewerking toegezegd. Mogen
velen van talent zich gedrongen voelen, hun
voorbeeld te volgen". (Belang en Recht).
* *
*
De geboorte van prinses Jolanda heeft de
Italianen wel wat minzamer gestemd tegenover
de jonge moeder, de tegenwoordige koningin
van Italië. Toch is Helena van Montenegro
niet zoo bemind en populair als haar schoon
moeder, Margaretha van Savoye, die nu jnist
een reis door ons land heeft gemaakt. Hoe men
ook over het koningschap moge denken, valt het
niet te ontkennen dat het koning- of
koninginzyn een zér lastig «métier" is. Niet ieder
die op een troon zetelt, heeft de hoedanig
heden in zich aan de groote menigte te be
hagen, te willen of te kunnen behagen. De
ernstige Montenegry'nsche is niet wuft en ijdel
genoeg om te voldoen aan een natie die van
pronk en praal houdt. Margaretha begreep
met haar schitterende toilletten en weelderige
heffeesten veel beter de behoefte der
prachtlievende Italianen, dan Helena, die liever op
haar ntje musiceert en verzen maakt, dan
feesten presideert. Helene spreekt in Itali
uitsluitend Fransch; Margaretha bracht iedereen
in verrukking door de radheid en bedreven
heid waarmee zy lederen vreemdeling in zy'n
eigen taal toesprak.
*.**
Naar een plan van Julius Wlassics, minister
van onderwijs, in Hongarije, zullen er groote
veranderingen in het onderwijs voor meisjes
worden ingevoerd. Het streven naar vereen
voudiging van het onderwijs gloort allerwege
aan den horizon. Gezegende toekomst I De
hersen-gymnastiek werd te kras; de gevolgen
der overlading, der «Ueberbürdung" van den
»surmenage" zy'n niet uitgebleven. Inrichtingen
voor zenuw-lyderessen leggen er een droevig
getuigenis van af.
Julius Wlassice' hervormingen komen in
hoofdzaak hierop neer: Het onderwys regelen
naar het individu en niet het individu martelen
ter wille van het onderwys.
Het onderwijs practischer inrichten. Meer
tijd wijden aan gymnastiek, zwemmen, dansen
en schaatsenry'den. Invoeren van
speelmiddagen gewijd aan hygiënische spelen, ten einde
het lichaam te versterken en den geest te
verfrischen.
Bravo! Julius Wlassics!
Veel der wijzigingen aangebracht door dezen
verstandigen hervormer worden reeds dit cajaar
toegepast in de meisjes-scholen in Hongarije.
Wat zon de keizerin van Oostenrijk gejubeld
hebben over het invoeren van verbeteringen
volmaakt in haar geest. Alle gezonde lichaams
bewegingen waren haar bizonder lief. Helaas!
Elizabeth heeft het niet mogen beleven, dat die
hervormingen het eerst zonden worden ingevoerd
in het land waar zy letterlijk veiafgood werd.
* *
? *
Miss Neena, een jonge Amerikaansche, is
in Heidelberg cum laude, tot doctor gepromo
veerd. Haar dissertatie: >Die Anbetung der
Könige in der toscanischen Malerei" wordt
zeer geroemd en zal binnen kort in 't licht
verschenen. Tot hoofdvak van haar studies
koos mejuffrouw Neena kunstgeschiedenis.
CAPBICB.
* *
*
Aardappelen in schelpen. Ingrediënten: l
kilogram koude aardappelen, 3 deciliter melk,
90 gram boter, 90 gram parmezaansche kaas,
peper, zout.
Bereiding: Wrijf de aardappelen door een
zeef en voeg er de melk, de gesmolten boter,
60 gr. geraspte kaas, peper en zout bij. Plaats
de massa in schelpen of in pasteipotjes, doe
er wat gesmolten boter en geraspte kaas over
heen en laat »e in den oven bruin worden.
De schelpen moeten zeer warm gepresenteerd
worden.
Ansjovisbroodjes. Ingrediënten: 6 stuks
ansjovis, en eieren, 60 gram boter, croütons
van brood, cayenne»
Bereiding: Ontdoe de ansjovis van de graten,
wrijf ze fijn in een vijzel met de dooiers van
de hardgekookte eieren, de boter en de cayenne;
wry'f vervolgens alles door een zeef. Steek
het brood uit met een uitsteekvorm, fruit het
in kokend vet, bedek de croütons met de
ansjovisboter en gameer ze met het fijn
gehakte eiwit.
Deze croütons kunnen kond of warm ge
presenteerd worden.
Trademark
THEE - E. BR ANDSM A.
Trademark
KOLDÏfEIJ & CORBIERE,
«A £* Kir» B C XX K 8'T R. n A
*w -AJMST1C;H,D-A.M. «W
Groot Beddemnagazgjn.
Telephoon No. 1752.
c>=r^~^?.'^g
Groote collectie Wiegen,
Kinderledekanten, Luiermanden,
Babytafeltjes, Babybascules, etc.
etc. Vraagt geïllustreerde ccetaMgus,
.E.
TANDARTS.
Plantage Middenlaan 86.
CATZ
8UPRA
FIJNE
lERCURIUS^
kBRAND-ENj
INBRAAK
VERZEKERING
CteDua-Olie,
de FIJNSTE
BESTE
Koenen: Ik geef mijn dochters
30.000 gulden mee, maar als je me be
looft, op Sabbath te sluiten geef ik haar
40.000 gulden.
Mey'er: Weet je wat?! geef
60.000 en ik geef je myn woord, dat ik
m'n winkel heelemaal niet meer open
doen zal!
MSTERDAM
HEERENGRAGHT 248
PHILIPPONA KETELAAR,
Fournissew de la Cour.
KALYERSTRAAT 166, A M 8 T K B l* A M,
GRANDE SPECIALITE POÜB
Tronsseanx & La vet t es.
Sur demande envoi franco de Devis et de modèles.
Zul je me heel, heel dikwijls
schryven, Frans ?
Och, beste Lize, ik heb zoo'n hekel
aan brieven schrijven, en bovendien ik
zou het vergeten ook !
Och, toe, doe het maar, schry'f me
dan eenvoudig maar, dat je me trouw
gebleven bent en aan me denkt.
Dan weet ik nog veel beter: Zoo
lang ik je trouw blyf, schrijf ik je niet.
Ea mocht ik je ontrouw geworden zy'n,
dan stuur ik je wel even een briefkaart!
Arnhem.
Wed. F. RUTCERS,
firma T. d. BEBGH & Cie.
Sunlign
J. F. CCÏPERS.
Westeinde 37,
-DEN
HAAG.Plano's, Amerifc.
Harmoniums.
Franco levering. Telephoon 571.
CACAO M CHOCOLADE
is PRIMA Amsterdam.
Hoofd eener dorpsschool:
Kinderen, ik zal jelui morgen de
geschiedenis van het ei van
Columbus vertellen. Maar denk er aan, j
dat je allemaal een ei meebrengen j
moet, en als moeder soms geen
ei heeft, dan maar wat boter.
VITOS is een smakelijk ontbijt en staat evenmin als brood tegen
per pak van O eng. ponden a /' 0.45
ALLÉN DOELMATIGE VOEDING MAAKT KRACHTIG EN GEZOND
'oor ENG ROS en EXPORT
i PAUL HOKN Amsterdam