De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1901 6 oktober pagina 5

6 oktober 1901 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

!*,? "NcPÏSBT DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. regeering van mannen en vrouwen: door mannen en vrouwen, voOjt manna!»?; en wporden: een re let 'H.; uit de oude doos. De regeerende vorsten en vorstinnen leven tegewwrdig b»tr«k)fcelül? eeavondig. Het is geeft imaak taeer, ddor het vertotinen van oog verblindende weelde te willen schitteren. Lodewfik XIV zal altjjd het model Wyven van een vorst, zooals men dien in derf ouden tqd zich placht voor te stellen. H^j stichtte het paleis te Versailles, en leefde daar geheel voor het uiterlijk. LodewjjkyXV hield niet van Versailles. Hy . yarróelde zich te nlidden yan al di« pracht. Madame'' die Pompadour had dan 'ook weinig moeite, hem over te halen, in het PetitTria, non, dat vroeger een plantentnin geweest was, een klem paleis te doen bouwen. De architect Gabriel, die óók het kasteel te Compiègne ontworpen -had, werd in 1759 aan het werk gezet. Maar de markiezin overleed, eer het gebouw in 1765 gereed was. De koning troostte zich over het verlies, zooals men weet. H\j vertoefde veel op Trianon, en het was daar, dat de eerste^ verschijnselen der ziekte, die hem 10 .-IJeiJtt'Tjjl ttn $raje coa «lepe» liofefTW^wüM1' ???:? .:?' .?. ;'. :i .'??. L«de»$£ .XVI kw«m aan de regeering. En het lot ' had dezen vorst, vani wien de prins de Ligne verklaarde, dat h\j de beste maar ook de saaiste man van Frakrjjk was, ver bonden aan de kokette levenslustige Marie Antoinette. De koningin snakte er naar een eigen paleis te hebben. De Oostenrjjksche gezant,, die door Maria Theresia belast was m*t''4e, ««k* . over. hare dochter te waken, . bnwhtdëtt wensch dar koningin aan den koning ever. Hfl deed aan de keiierin den 7 Juni 1774 daaromtrent het volgende verslag : »Reéds sinds lang toen mevrouw de aartshertogin nog slechts dauphine was, wenschte z\j een eigen buitenverblijf te bezitten, waarvoor ,sjjj ver schillende plannen maakte. Toen de koning gestorven was, bevalen de graaf en de gravin de Noailles Fetit Trianon aan. De graaf bood zelfs zyn bemiddeling aan by den koning. Ik vond echter deze oifi4eagft be)|,andeliBg der zaak niet gped, omdat'i|(j met tèt, d» ' wjiardighsid der koningin , strookte* Ik betoogde, dat hét verkeerd was, wanneer har a majesteit van tusschenpersonengèbrnfk maakte, ate zg' den koning iets te vragen had, en ik smeekte haar, zelf het verzoek te doen. Het behaagde hare majesteit, m\jn raad te volgen, en dadelyk toen z^ dëNfoning- ofer Petit-Trianón sprak, ?verklaarde z^jne majesteit, dat het hem zeer aangenaam was, dit lustverbl\jf aan de koningin ten geschenke te geven. Het ligt op aen kwart mql afstands van het paleis te Versailles, heeft een aangenaam huis, fraaie Uinen en" «en aïzofiderlflken botanischen tuin." De koningin liet alles naar haar eigen smaak veranderen. De tuinen weiden opnieuw aan gelegd naar de plannen van Migne, en wel in den Engelsch-Chineeschen styl, die toen mode wasïDfar werd ook détempel der liefde gebouwd. Eindeljjk verrees ook' een schouwburg. Het geld werd niet ontzien. De barones d'Öberkirch bezocht het paleis, toen het gereed was. Zy schreef: «Vanmorgen ben ik op het Petit-Trianon der koningin ge weest. Welk een fraaie wandelingen zondaar, tusschen de bloeiende seringen, waar de nach tegalen zich doen hooren I Het huis is niet groot, maar byzonder geriefelgk ingericht. In het gedeelte van den t uirt, dat naar d en Engelschen smaak is ingericht, vindt men ruïnes, kronkelpaden, watervallen, bergjes, tempeltjes, kortom «Hes wat het oog kan bekoren." Het was hier, dat de Koningin 18 Mei 1782 den Koning en de Koningin van Zweden, die incognito te Pary's vertoefden, ontving. Den G Juni daaraanvolgende gaf zij een schitterend feest ter eere barer gasten. De barones d'Öberkirch heeft omtrent dit feest het een en ander medegedeeld, dat een eigenaardig ky'kje geeft op het leven van die dagen, ?Reeds vroeg werd ik gewekt, omdat mjjn hof-toilet zooveel ty'd vereischte, en de weg van Parjjs naar Versailles zoo lastig was. Ik droeg dien dag iets nieuws, maar dat my de reis nog onaangenamer maakte. Onder myn haar namelyk waren platte glazen flesschen vastgemaakt, en daarin staken bloemen, die door het 'water in de flesschen frisch bleven. Maar ik moest er steeds om denken, m\j n hoofd niet te bewegen, daar dit noodlottige gevolgen gehad zou hebben." ?Men vertoonde Zémire et Azor, de aller liefste opera van Grétry, die uitmuntend werd uitgevoerd. Het theater is een juweeltje. Daarna volgde een ballet, de Francaise an Sérail, dat keurig werd gedanst. De Koningin van Zweden droeg in het haar een vogel van diamanten, die op een veer heen en weder wiegelde, en wiens vleugels door een mechaniek bewogen werden. De Koningin van Frankryk vond dit zoo mooi, dat zy ook zulk een vogel heeft besteld. ?Daarna ving het souper aan. Er waren drie tafels, aan ieder waarvan honderd gasten plaats vonden." De eetlust dier gasten moet buitengewoon geweest zy'n. De spyskaart bleef bewaard. Eerst kwamen acht soepen, als: «matelote a la fiaancièr&, oreilles d'agneau a. la prorenc.ale, petits pigeons a" la cardinale, canetons en macedoine, queaelles de vocaille, queues d'agneau a la BagnoleV langnes a la parisienne, tendrons d'agneau a l'hyvernoise." Uit deze soepen kon men een keus doen; het gebruik bracht mede, dat men verscheidene achter elkander liet vóórdienen. De tegenwoordige menschen zouden dan al verzadigd zijn. Niet alzoo de gasten van Marie Antoinette. Want de spyskaart vervolgt: ?zwezerik a la Godart, kalfsbout, ham met Spaansche wijnsaus, gebraden steur met sauce a la glacé, gebraden ree, gebraden schapenvleesch »a l'Anglaise", kippen >a la Montmorency", »filets de lièvre", »poulardes a la d'Armagnac", kwarteis met kool, spek en rammenas, kalfscoteletten met komkommers, getruffeerde konynen, faisanten >a l'Espagnole", schapencoteletten »a la Soubise", getruffeerde duiven, ganzenbouten »en macedoine, »canetons de Rouen a l'orange''. Na 'dezen overvloed kwam het dessert, dat uit zestien groote en acht en veertig kleine gerechten bestond. De wy'nen werden in de zelfde verhouding geschonken. Dat men by'zonder lang tafelde, is te begrypen. Niet minder verklaarbaar mag het heeten, dat de driehonderd gasten, trots hun buitengewonen eetlust, er niet in slaagden, dit alles te ver orberen. Wat overbleef, en dat was niet weinig, werd aan de talryke bedienden gegeven. Toen de avond viel, had een verlichting van het park plaats. Men had toen nog geen gas of electrisch licht, en gebruikte daarom 6400 groote takkenbossen. Zulke feesten zy'n op Petit Trianon dikwijls gegeven. Dat het volk morde, wanneer het al die verkwisting vernam, wanneer het zag, hoe al dat hout, dat des winters zoo menige hut had kunnen verwarmen, voor een ijdel vermaak werd aangestoken, is natuurlyk. Het ging be rekenen, hoeveel die feesten wel kostten en later, toen de koningin voor haar rechters moest verschijnen, werd de verkwisting onder de punten, welke de acte van beschuldiging bevatte, opgenomen. De koning van Zweden had ook een droevig uiteinde. Hy viel 16 Maart 1792 door de hand van een sluipmoordenaar, toen hy' een bal bezocht. TANIO. MiiiiiiiiiillmiiiiiiillllimiiiiiiiiiliiiiiimiiiiiiinitiiiiMiiiiiniiiii Modes. Vrouwen- Vereeniging Leopoldinum in Oostenrijk. Emma Gold man. Prentbriefkaarten. Nieuwerwetsch vaderschap. De bontwerkers gaan een gezegenden ty'd tegemoet. Een rustelooze bedrijvigheid zal in hun werkplaatsen heersenen. De mode schry'ft voor weelderige garneering met bont. Mantels, groote en kleine worden met bont versierd; de korte jacquets of de nauwsluitende corsages der tailor-made-costuums zullen prijken met randen en revers van bont. Petit-gris, bever, sealskin en hermelyn, vooral het voratelyk hermelyn zullen opgeld doen. Zelfs japonnen bestemd om binnenshuis te dragen zal men zien gevat in het geprepareerde velletje van woud- of waterbewoners. De miniatuur-mofjes der laatste jaren worden vervangen door breede, platte moffan, meer in het genre zooals grootmoeder er een droeg en waarin Zondags kerkboek, beurs en zakdoek een behoorlijk logies vonden, zonder dat groot moeders handen in den knel geraakten. De mantel-mouwen zullen wyd zy'n, een slimme attentie tegenover de fantastische tirlantynen waarmee de japonnen worden versierd. Er bestaat nu geen gevaar voor kreukelen. De mouwen der avondmantels zijn zóó wyd, dat zy doen denken aan de mouwen der Japansche kimono. Men begreep, dat die zeerwyde mouwen Chineesche of Japansche gewaarwor dingen zouden wekken en aangezien het kind toch een naam moet hebben, noemde men de nieuwste vinding op het onbegrensd mouw gebied, pagode-mouw. Garneering met bandfluweel zal men meer zien dan ooit. 'Rokken van zwarte tafzyde of satyn, ver siert men met zeven of negen ry'en band. Het fluweel onder aan den rok is het breedste, van onder naar boven volgen de ry'en in afnemende breedte. Door de ry'en bandfluweel in dier voege te plaatsen, ly'kt de rok van onderen nog breeder dan hy feitelijk is. * * * De Vrouwen-Vereeniging Leopoldinum werd den 24sten Juni j.l. in Weenen opgericht. Het bestuur van deze nieuwe vereeniging, die zich in den grootsten byval verheugt, stelt zich ten doel, overal in Oostenrijk «Tehuizen" op te richten voor allén wonende vrouwen en meisjes uit den gegoeden stand. Vrouwelijke ambtenaren van poat en tele graaf, yrouwelyke studenten, kunstenaressen, onderwijzeressen enz. zullen dus niet langer zy'n overgelaten aan de willekeur, aan-de heben bedilzncht eener dikwijls nurksche hospita. Dames die tydely'k in Weenen willen zijn, om inkoopen te doen, om de merkwaardigheden der keizerstad te bezichtigen, of om van con certen en theaters te profiteeren, hebben zich eenvoudig te wenden tot de dames Sophie Guttmanu III Hauptsirasse 38, Julie Schöa IV Schleifmühlgasse 13, bestuurderessen van Leopoldinum en zy kunnen overtuigd zy'n een behoorlyk logies te vinden, goed voedsel, minzame behandeling en desverkiezende be trouwbaar en hulpvaardig geleide. Verder koestert Leopoldinum grootsche plan nen voor de toekomst. Niet alleen wil deze vereeniging dames-pensions oprichten in Oos tenrijk, maar zy wenscht haar vertakkingen uit te breiden tot in het milde en liefelyke Zuiden om daar pensionnaires uit te besteden, wier gezondheid een verblijf in het zonneland ten bate kan komen. * * # Al is het woord prentbriefkaarten niet mooi en al zou men er even goed prentkaarten voor kunnen bezigen, het is zeker beter dan het door Jan en Alleman gebezigde: -Ansichtskarten". Men late toch den Duitscher behalve zijn Wurst, Sauerkraut en Dampfnudeln ook zyne Ansichtskarten en stelle zich als Neder lander tevreden met prentkaarten. De photografie en aanverwante vakken zincografie en autotypie in dienst gesteld van de prentkaart heeft in de laatste jaren wonderen verricht. Thans is een onzer bekende Nederlandsche kunstenaars op het denkbeeld gekomen uit zy'n omgeving Gelderland's Achterhoek teekeningen voor briefkaarten te maken. De kunstschilder A. L. Koster te 's Heerenberg heeft gezichten op Zeddam, Ewy'k, het Montferland, 's Heerenberg, Wy'chen en Terborg op briefkaarten doen reprpduceeren. Wat fijne teekening en sierlijke afbeelding aangaat, zoeken deze prentkaarten ten onzent hunne wedegade. Totdnsver zy'n gemelde kaarten, behalve in de plaatsen waarop zy betrekking hebben, verkrijgbaar te .Arnhem, (Gebrs. Gerbrands) ; te Nijmegen, (Anna Gerrets), en te Deutinchem, (firma Bosman). * * * De wetenswaardige bizonderheden die wy in ons vorig nummer te lezen kregen over de vier-en-dertigjarige anarchiste Emma Gold man vul ik gaarne aan, door u een ky'kje te gunnen op haar portret. Te oordeelen naar haar conterfeitsel is het my een raadsel, afgezien, van alle moraliteits begrippen, waar Emma Goldman (alias Alleman) dien drom aanbidders vandaan haalt l Haar kleine diepliggende oogen, haar forsche neus, stugge mond, massieve kin en wangen pleiten thans voor de waarheid van het Fransche ge zegde: >Les plus laides inspirent les plus fortes passions." Het is zonde en jammer, dat zelfs de slimme en praktische Amerikanen geen termen wisten te vinden, dit anarchistische «Liebchen" achter slot en grendel te bewaren. Torn, waar is je moeder ? Op 't tennisveld. En je tante ? Uit pp de fiets. En je zuster? Ook uit, die speelt hockey. Dan zou ik je vader graag even spreken. Onmogelijk. Vader is boven en kan niet beneden komen. Hy helpt de kleintjes in 't bad. CAPEIOE. THEE - E. BR A1VDSM A. Trademark Groot Beddenmagazijn. Telephoon No. 1752. Groote collectie Wiegen, Kinderledekanten, Luiermanden, Babytafeltjes, Babybascnles, etc. etc. Vraagt geïllustreerde catalogus, Verzekering-Maatschappjj HOLDA". Amsterdam, Damrak 74. Goedgekeurd bij Kon. Besluit van 3 December 1895, No. 38. Sluit alle soorten Verzekeringen op bet Leven en van JLflfrenten, met of zonder ophouden van premie betaling ingeval van Invaliditeit. Werkkracht-Verzekering, al of niet in verband met Levensverzekeringen of Lijfrenten. Vraagt de nieuwe Prospectussen. PHIUPPONA KETELAAR, «ro JT JE, KALYER8TBAAT 1««, AHBTEBDAH, SPECIALS INRICHTING voor h«t Ttrmrdi|«i vu Uitzetten en Luiermanden. Op aanvraag worden prijsopgaven «n modellen franco toegeionden. Eerste Nederl. Verzekering-Maatschappij op het Leven, tegen Invaliditeit en Ongelukken, gevestigd te 's-Qravenhage, Kneuterdük n. Directeuren: Jhr. Mr. W. SIX, Mr. Dr. W. P. J. BOK en Mr. H. GOEMAN BORGESIUS. Adj.-Directeur: P. DEÜRINK Bijkantoren: te Amsterdam, Utrechtschestraat hoek llembrandtplein; te Rotterdam, Gelderschestraat, Plan C No. 4. Volteekend Maatschappelijk Kapitaal ? 1,500,000.?Reserven en Zekerheidsfondsen ultimo 1900 waarop 20 pCt. is gestort. Verzekerd Kapitaal op het Leven, uit. 1900. Verzekerde rente Ontvangsten over 1900 pl.rn 18,308,513.26 565,171.04 1,742,000.00 Bezittingen ultimo 1900 Tegen ongevallen met doodelijken afloop, ultimo 1900, ruim a invaliditeit,gevolgv.ongevallen,ult.l900, ruim ? 6,616,572.99 6,840,841.78 36,000,000.00 40,000,000.00 J. F. CUTOS, Westeinde 37, DEN HAAG.Plano's, Amerih. Harmoniums. Franco levering. Telephoon 571. Levensverzekering - Maatschappij ARNHEM". ]WTaatscliappelijl£ Kapitaal EE1V MILLIOEW G UL, n E i\\ (Volteekend). Advies en Controle in Financiëele- Handels- - Parti culiere Administratie 0. STIGTER, Amsterdam, Singel ffleubileer-Inrichting DE PHOENIX, 234 Spuistraat b/d Paleisstr., Amsterdam. Groote Magazijnen voor Compleete Meubileering. Franco plaatsing in- en buiten de stad. ^==rrr^^=^=r^=^------- Geïllustreerde prijscourant en egroolinffen gratis. ^^^^^^^^ Telefoon Delicieuse Muisjes Rookvleesch. BCI1OWE «t C0., Amsterdam. Verschenen: O I* !F» E R", KOVELLE van K. O R T H. fo. 140 YAN WABENDORF'S NOVELLEN-BIBLIOTHEEK, pr^js 10 cent. uitgave van VAN HOLKEMA & WARENDORF, Amsterdam Fatum. Ongkevalle n- Yerzekering-laalschappij Hoofdkantoor: Huygensplein l, 's-Gravenhage. Kapilaat s f .OOO.OOO.-. Levenslange Spoorweg-, Tram- en StOpmbOOtongevallen-Verzekeringen. Verzekeringen van JachtOpZieners en Drijvers met ingesloten wettelijke aansprakelijkheid. Speciale Verzekeringen van Artsen, waarbij infectie, ook zonder dat een ongeval is bewezen, is ingesloten- Inlichtingen gratis. Agenten en agentessen gevraagd. l GESTERILISEERD II] VITOS is een smakelijk ontbijt en staat evenmin als brood tegen0. IBEREIDUITDE BESTETARWEÏ!^ ' ^ per pak van 2 eng. ponden a / 0^45 ALLÉN DOELMATIGE VOEDING MAAKT KRACHTIG EN GEZOND ,1 Mevrouw: Aaltje, ik heb liever niet, dat je vrijer 's avonds in de keuken komt, je .... Aaltje: O, heel best mevrouw, we kunnen net zoo goed in de spreekkamer gaan zitten, als u dat liever wilt. No. 999». WILLEM BIJLMER, M*éelicure9 SI H CJ K l, 159. Spreekuur lederen Werkdag van 2 tot 3 uur. Handels- en Fabrieksmerken. Alle formaliteiten gevorderd by het deponeeren van Handels- en Fabrieks merken worden kosteloos door ons ver richt, wanneer w\j met de drukwerken der verpakkingen en Etiquetten mede worden belast. JOS. V&S DUS & Go. Lithographen, AMSTERDAM.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl