De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1901 13 oktober pagina 8

13 oktober 1901 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1268 302 goederenwagens, 21 bagagewagens, en voor het aanleggen van 15,6 mijl nieuwe zijlijn werden ook belangrijke sommen besteed. De opmerking mag dan ook niet achterwege blijven dat in het afgeloopen dienstjaar circa een millioen dollars meer aan rollend materieel en uitbreiding werd besteed dan in 1898,1900. In October 1899 en in November 1900 werd l pet. dividend uitgekeerd; in verband hier mede mag de volgende maand wederom op l pet. dividend gehoopt worden. Hiervoor is ruim GOO duizend dollars noodig zoodat van het surplus niet veel overschiet. Is de tegen woordige koers der c. v. aandeelen niet te hoog ? Voor de Missouri Kansas Texas was 1900; 1901 vergeleken bij het vorige dienstjaar byzonder goed. Daarvan getuigt het volgende staaltje : vermeerd. of 19001901 1899,1900 vermind. Ds. DJ. Ds. Bruto's . . 15 403 000 12 62G 000 -f 2 777.000 Onkosten . 10.824.000 8.474 OÜO + 2 350.000 » perc. (TOpCt.) _ (69 pCt ) (+1 pCt.)_ Netto's . . 4579XÏO 4152000+ 727.000 Div. ink. . 38 000 43 OOJ _____ 5.000 Tot-derink. 4.617 OCO 4 197000 + 422000 Belast, en vaste lasten. 3817.000 3744000+ 73000 Surplus. . 800.000 451000+ 349.000 Van de pref. aandeelen staat een bedrag van 13 millioen dollars uit. Voor de volle prefe rente 4 pCt. wordt dus 520 duizend dollars vernacht ; ten bate van de gewone aandeelen zou dan nog slechts h ij r. a 300 duizend dollars overschieten. Dit bedrag is nog niet eens gelyk aan een half percent van 52 M millioen, het bedrag der gewone aandeelen. Met het oog op deze cyfers is de vermindering van den koers der gewone aandeelen van 2714 tot25J4 zeer goed gemotiveerd. Deze gedaalde notee ring is nog te hoog in vergelyking van 57 voor de preferente. De 2J.e hypotheek daaren tegen, vraagt voor speculatieve belegging de aandacht. In verband met den betrekkelyken inhoud van de vorige kroniek, zal het den lezer niet verwonderen, dat de algemeene vergadering van aandeelhouders in Modjikarto stoomtrampüaan de directie machtiging heeft ver leend tot het opnemen van geld voor bedrijfs middelen en uitbreiding. Bevreemden zal 't hem ook niet dat der directie reeds geldtoezeg gingen zijn gedaan voor de verlangde drie ton. Op de voorwaarden echter komt het aan. Daaromtrent nog slechts vage woorden, die wellicht spoedig door nauwkeurige mededeelingen zullen vervangen worden. Wij zullen zien. De tiende penning als interest en aflossing binnen tien jaar met 125 p C t. L' at 's vél ; niy dunkt te veel. Daarop wees ik reeds den vorigen keer. Benige aandeelhouders in de Ned.-Ind. Mynbouwmpüzullen dan ook nog beproeven het aanvaarden dezer verplichtingen te voorkomen. Ze hebben gelijk, B dssum,}100ct-1901Wij ontvingen van een uit de Transvaal verdrevene het onderstaande: Een liei ?oor de Boeren, Z\j zullen het niet hebben Het vry'e Boerenland, Al steken z' onze hoeven Moedwillig in den brand ; Al treden z' in den oorlog Het volkenrecht met voet, Al maken zy zich meester Van have, vee en goed. Zij zullen het niet hebber, Al trefc ons ramp op ramp; Al slepen z' onze vrouwen En kind'ren naar het kamp; Al zullen die daar sterven Van kommer en gebrek, Al wordt de Kaapkolonie Als 't waar n slachterscek ! Zy zullen het niet hebben Lord Millrer, Chamberlain, Al dragen zij ook titels Of dure orchidèjn ; Zy zullen het niet hebben De speculanten- bend', Die ry'k, op veil'gen afstand Nu lacht om al d'ellend. SNUIFJES. Wat heb ik deze week genoten! Niet dat ik de vorige weken geen stof tot ver heuging mocht vinden, neen, sedert we een kerkelijk ministerie rijk zijn, gaat er f een dag voorbij, dat ik me niet verkneuel in de rake knepen en slagen, die dat corpus ecclesiasticum woiden toegebracht. Maar toch, zooals in de laatste dagen, zijn de meevallers ne>g niet geweest. Ik wist al dat Kuyper zrjn personeel op Zondag schrijfsverk" had laten verrichten, maar wat brengt de argus oogige pers mij nog daarenboven ? Kuyper, die schijnheilige kerel, zoo blijkt nu, heeft een besteller willen verleiden op Zondag een boodschap naar het Post- en Telegraaf kantoor voor hem te doen; en toen dat niet scheen te lukken, zijn eigen christelijke dienstmeid geenszins te goeel geacht, om haar te dreigen dat zij dan zelf maar den Sabbath zou moeten schenden ; waarop deze, inplaats van Z Exc. te weerstaan, den besteller tot het volvoeren Yan dat Satans-werk heeft overgehaald. L;eve Zij zullen het niet hebben Zoolang er mannen z\jn Als de la Reij, als Botha En als de Wet en Steijn; Zoo lang nog een der onzen 't Zij vrouw, 't zij knaap, 't zij man, In 't land door ons geschapen 't Gsweer afschieten kan. Zij zullen 't land niet maken Een land van Boeren vry, Zoo lang op aard' nog recht is En 't staat aan onze zij; Zoo lang in alle landen Slechts niet in Engeland Miljoenen dezen oorlog Vervloeken als een S3hand! Socialistisch Leesgezelschap. De Vereeniging »S. L " (Socialistisch Lees gezelschap), gevestigd te Amsterdam, welke zich volgens artikel l harer statuten ten doel stelt kennismaking met het Sicialisme in den rutmsten zin des woords, heeft haren rooster van lezingen voor den cursus 1901-1902 in overleg met h.h. sprekfirs voorloopig vastgesteld als volgt: Dinsdag 15 Oit. de heer mr. M. Mardels, Feminisme en Socialisme; Maandag 28 Oct. de heer W. H. Vliegen, De Stand der Sociaal-Democratie in eenige landen van Eu ropa; Dinsdag 12 No?. de heer G. W. Mnlchers, Uealisme en Socialisme; Maandag 25 Nov. Spreker nog niet vastgesteld; Maandag 9 Dac. de heer H. Spiekman, Een overzicht van de geschiedenis der Naderlandsche Arbeiders beweging; Woensdag 22 Jan. de heer ds. A. S. Talma, De Sociaal-Damokratie en de Ethiek, (Werkende Stand"); Januari 1902 de heer mr. S. J. Visser, Katholicisme en Socialisme; Maandag 3 Febr. mevr. Ilsnr. Roland Holst, Kapitaal en Arbeid in Nederland; D.nsdag 18 Febr. de heer mr. P. J Troelstra, Theorie en Baweging, (Warkende Stand); Fabruari 1902 de heer dr. J. Ta. de Visser (indien mogelyk), (Werkende Stand); Maandag 3 Maart; de heer Ant. Pannekoek, Materialisme; April 1902 de heer N G. Pierson, onderwerp later op te geven, (Werkende Stand). Da lezingen zullen gehouden worden in openbare vergadfiringen in het gebouw «d'Gaelvink," Singel 530', (tenzij een andere zaal wordt opgegeven), aanvargeude des avonds te half negen. Lïden hebben vrijen toegang. Voor niet-leden z\jn seriekaarten, toegang gevende tot alle lezingen, a f 2 50, voor arbeiders il / 0.75, verkrijgbaar aan den ingang der zaal. Entree voor n avond 50 cent, voor arbeiders 10 cent. SïMtuiiltuimiiutiiiimiuinui ILTSJLS Nuar het L>i'.il>"'ii> vaa I DA BoY-Eo. Natuurlijk hadden zij dien eersten nacht in bair nieuwe woniiig niet kunnen slapen. Zij waren veel te opgewonden en hoewel de kamers geheel en al gemeubeld waren, en voorzien van zeer veel gordijnen en tapijten, ontbrak bet t r f och nog aan da1; warme m toon en stemmirg, dat kan uitgaan van een verkreukeld of ver kleurd eanapésussen, van een half voltooid handwerkje op een werktafeltje, van een ge bruikt rooktoestel of van pl.o'ographieé'n in reeds ouderwetse';! geworden lijstjes. Alles was splinternieuw en zo > onberispelijk netjes ais een reeks modelkamers op een tentoonstelling. Maar ondanks den slapeloozen nacht, dien zij niet voor elkaar tracht'e a te verbergen, daar het onmogelijk was kalm te kirc'ielen nadat de echtelieden elkaar den beelen naclit had hoo ren zuchten, woelen en kussens omdraaien bevonden de keer en mevrouw Aarenberg zich in een eenigszins beschaamde dcc'i overgelukkige stemming. Zij geneerden zich een beetje in liuu prachtige woning en voor hun nieuws dienstboden, maar zij waren te oh verrukt, over het feit, dat, zij dit alles nu eindelijk hadden bereikt. Bij mevrouw Aarenberg steeg de vreugde tot aandoening, en in de warme, zoete kolfij, die zij bij het ontbijt dronk, viel een traan, die in haar reehtermjuductk een ziltigen smaak achterliet. Hemelsche Vader, van de woonkamer tot in de keuken, wat een gezin !! Even later weer kwam het bericht mij onder de oogen, dat de doctor het befaamde toren kamertje had verlaten, of zou verlaten, om plaats te nemen in een ruimer vertrek. Hij was zoo gewoon, heette het, op en r eer te gaan ... zijn wei ken was altijd wandelen geweest... Natuurlijk begreep ik dadelijk, dal die verklaring gegeven was door de clericale pers. Daar heb je het al, zei ik lot mijn vriend Biederlack, de vent vindt daar geen rust. Het wordt hem te benauwd. Al die geniale geesten van na Torbeeke spoken er rond Hij moet meer lucht hebben, hij kan niet op zijn stoel blijven zitten, als een radelooze holt hij dat historische plekje rond, en, iet maar een-i op heigeen ik je zeg, ook, ah hij verhui.-d is, zal je weldra hooren, dat hij het nog niet gevonden heeft,en dathij zoowel 's winters als 's zomers alle lamen opensmakt.... en van een vensterbank zijn lessenaar maakt.... «Winteren zoruer''!antwoorddeBieder)aek, denkt u dan dat hij den zomer nog haalt? Daaraan twijfelde ik op dat oogenblik nog niet, maar (ie uitdrukking van mijn vriends gelaat, de toon, waarop hij die weinige woorden i-prak, en de overweging, dat hij van der jeugd af een politicus van beteekenis was geweest, brachten mij tot nadenken, en zoo nam ik afscheid van den beroemden rechtsgeleerde met de opmerking: ja, als hij het rui in 't torentje al nietmetr kan uithouden raken we hem zeker spoed'g met den heelen rataplan kwijt. Maar welk een verassing wachtte mij denzelfden avond! Daar kwam de krant met die voordracht voor de benoeming van een lid van den Hoogen Raad. Heeremijntijd, riep ik uit, dat is het wat we nu nog hebben moesten ! De revolutie in ons rechts wezen door de anti- revolutionaire en katho lieke partij. Het omverschoppen van de heiligste traditie die Justitia ten onzent om zweeft. De sfeer van het hemelsche op aarde Vaa jongsaf had zij altijd gauw en gaarne tranen gestoit. Het was haar gewone manier om hear deelneming in het ongeluk vin ande ren te betoonen. Behalve haar mer'e'ijden zou zij nu en dan ook wel graag eens een beetje geld hebben willen geven. Maar nooit werd die wensch zoo sterk, dat bij aangroeide tot de verzoeking om in den zak te tasten. Zoodra wij het doen kunnen, geven wij dui zend mark aan de armer," zeide zij lot zich zelve, en mijnheer Aarenberg zeide altijd en altijd weer, in de korte stille avonduren, waarin zij zich een weinig rust gunden, dat de metsch verplicht was nooit zijn doel uit de oogen te verliepen. Dat bttsekende in htin ge^al: van 's morgens vroeg tot 's avonds laat, hard werken, en zich, behalve krachtig voedsel, niets gunnen, juist als of zij nog steeds moeite hadden, zich een be staan te verzekeren, terwijl intusschen toch de duizenden zich in de bank opeen stapïlden. Toen zij vijfhonderdduizend mark bij elksar hadden, verkocht mijnheer Aarenberg zijn stal houderij en den daaraan verbonden paardenharjdel en trok, zooais hij reeds dertig jaren van plan was geweest, naar Berlijn. Totdat zij een deftige woning hadden gevon den en die geheel en ai nieuw hadden laten inrichten, woon jen de Aartubergs in een be scheiden ló'.el in de buurt van het SUttiner Sahnhof. Heimelijk had mevrouw Aarenberg in haar kiif;rs en kikten allerlii kleinigheden meegenomen, die tot uu toe den trots van haar mooie kamer hadden uitgemaakt, en die zij van plan was, ook in het nieuwe huis neer te zet ten of op ttf hangen, al was het maar alleen als aandenken. Doch behalve dat, had mijnheer Aarenberg alles laten verkoopen. E i nu zatea zij aan het oatbijt, en genoten dubbel van hua kdli', onrlat het buiten piasregende. Hoe dikwijls had Aareuberg bij zulk weer niet buiten moeten staan om op de koetsiers en de rijtuigen te letter, als er bijvoorbeeld 's morgens een begrafenis was; ea hoe dikwijls had zijne vrouw ilv.t voor dag en dauw moeten opstaan om te kijken of de rijtuigen die "'s mor gens vroeg aan het btation moesten zijp, wel bijtijds werden ingespannen. Het was toch wel heerlijk, zoo deftig op de mooie stoelen *,e zitten, eu zich te laten be dienen, Ea het heerlijkste van alles was het bewustzijn: A Ut s door spaarzaamheid en vlijt. //Nu moet j.i ook doer, wat wij altijd hebbeu beloofd/' zeide mevrouw Aarenberg met Je ziite vreugdetraan in den rechter mondhoek. Bedoel je die duizend Mark aan de armen r"' vrofg hij, terwijl zijn blozend, rond gezicht, dat door grappige bloede negerkru'sletJHs werd gekroond, m bedenkelijke rimpels trok. yA'atuurüjk. Dat hebbeu we immers altijd gezegd. E'i 't is altijd een soort bijgeloof van mij geweest. Er overkomt ons zeker een onge luk, ah wij die btl'jfte niet houden. Ea wij kunnen het immers doe», Goddank." E'i met haar grooten witten heerenzfckdo'-k veegde zij zich de oogen af. //Nu ja, iedereen zegt, wel eens zoo ieis, en la'er maar, als je op dat punt bijge'oovig bent, oujje .. . aaders, moet ik, als ik bijvoorbetlf, over tien jfiar mijn voet vtrstullc, toch maar hooren: had je die duizend Mark maar aan de armen gegeven!" Ik wou alleen maar, dat ik wist, waar we die armen vanlaan moeten krijgen? We zijn hier heelemaal vreemd. En we moeten toch zorgen, dat het aan het goede kantoor komt. De moeilijkheid van die quaestie zag mevrouw Aarenberg volkomen in. 'Zij was er voor, tien armen gezinnen ieder honderd Mark te geven. Haar man wilde er liever niet zooveel omslag voor maken en was meer voor een vereeuigiüg. Maar welke vereenigiiig zou de uitverkorene zijn? //Vraag het fens aan onzen huisheer. Wat een respect moet, die rnau opeens voor ons krijger, als hij merkt, dat het, er bij oas niet op duizend Mark aatk >njt !" Dit, was een ui*stekend denkbeeld. Aarenberg verruilde zijne nieuwe roodleeren pantoffels tegen een paar lairzeu en ging de trap af. De eigeLaar van het huis woonde btneien, boven een groentenkelder, de eenige //zaak" in hetgeheele huis. VerJer werd het geheel en al bewoond door //geheiniradeii", renteniers en oiliruersfainilies. Mijnheer K'szler, de huisheer, ontving zijn nieuwen huurder, die de tsceede .age bewoonde, met de grootste voorkomendheid. A s kinderloos echtpaar waren de Aareubergs reeds dadelijk buitengewoon bij hem in de gratie. De zaak, waarover Aareuberg hem kwam raadpleger, zou hem bij ieder ander verdacht zijn voorgekomen. Wie geeft nu zonder eenige aanleiding duizend Mark weg? Maar op A.irenber^'s eerlijk gezicht s'ond duidelijk te lezen, dat er bij hem gctii onzuivere bijbedoelingen in het .«pel waren. De heer Kes/,L r vleide lich een ervaren menschei.ket uer te zijn. Buitendien vervuild; de weegschaal vervalscht; schaar den geslagen in het zwaard, en de doek zóó verschoven, dat n oo.- je er onder door j kan zien... en dat dan nog met een ker- j kelijken bril. Als ook dit ons volk niet in j opstand brengt, hoe zou het dan o-iit in l woede zijn te ontsteken? Dit mud lelden tot den val van liet kabinet, zei ik bij me zelf' Maar de algemeene verontwaardi ging, waarop wij nu kunnen rekenen, moge i groot i.ijn, daar is leiding' noodig om de beweging aan te blazen, opdat zij als eer. verdelgend vuur tot, het torenkumerije doordringe ... \Vaur is de man ? Die gedachte wentelde zich in miin hoofd om en om, lot ik Zaterdag in het Jl'tii'hlu///;«/ een ingezonden stuk mocht lezen u ver de voordracht voor den Hoogen Ki;id onderteekend II. J. Biedtrlack. Waar achtig, daar was hij, en ik had niet eens nog aan hem gedacht, 113 de uiterste span ning en met stijgende voldoening las ik dtn forschen aanval, of eigenlijk was liet, dat niet, - die onomwonden oorlogs verklaring aan het adres onzer clericale meesters, die -zoo ongegeneerd mogelijk de politieke overwegingen hebben laten gelden, waar tot, dusver de politiek niet had nu geteld". »Op politieke of godsdienstige kleur was rog nooit gelet". »Wat tientallen van jaren van >iibera!ilisch légime niet hebben te weeg gebracht, heeft een enkele zitting van clericale leden veroorzaakt. »Van lieden af kent Nederland wat Frankrijk heeft leeren apprecieeren ..." ja, wat den kt ge wel ? »politfcke invloeden bij rechter lijke benoemingen!" Weergaascli wat is dat alles ilink gezegd, en wat is dat u-aar'. \Vie had tot dusver bij ons ooit gehoord van politi-ke invloeden bij benoemingen, ook voor de rechterlijke macht? Het denkbeeld er aan kon zelfs bij de argwanendslen niet opkomen . .. het was feitelijk tot op den 4en October 19U1 inmogelijk gebleven zoo iets afschuwelijks te or.deistellen. Van daar dan ook dat was hij met hart en' ziel B:-rlijner. Een nieuwe uitvinding begou voor hem pas te beslaar, wanneer zij d'enstbsar was gemaakt ain het Berlijnsche verkeer. Wanr.eer hij in de couran ten las, dat de een of andere Berlijrer in het buitenland verongelukt was of een ondersche d'ng had gekregen, hield hij vol trotscli de B±rlijners voor de het meest en het verst reizende van alle sterveli' gdn. Hij was er zelfs trotser! op, als er ergens in Berhju een misdaad was begaan want, zoide hij //zooiets gebeurt tccli maar alleen in een werddstad." Zijn groote bewegelijkheid die hem dwong alles achten a te loopen en overal oos'getui^e van te zijr, had alle mogelijke vleesch- en vetvorming bij hem verHnderd. jöroodmager, vriendelijk eu spraakzaam rende hij het leven door. Mijnheer Aarenberg had zich met zijn vraag niet aan een beter adres kunnen wenden, en toevallig ook niet op een gunstiger tijdstip. Ddn vorigeu dag was er juist een ontzettende brand geweest. Drie mannen van de brandweer waren n- bij omgekorn3n. Zij lieten dr e weduwen en zeven wetzen na, en bovendien wachtte een der vrouwen elk oogenblik haar bevalürg. Hier moest een beroep worden gedaan op de particuliere litfJad'g'ieid. In de morgenbladen stond rerdi te lezen, dst men bejig was een commi'éte vormen. Ea waarom die du'zind Mark te versplinteren? Gegeven voor dit c e doel, zou het een prach tige, een buitengewoon rijke Kift zijn, waarmee mijnheer Aarenberg een schitterend entié^: zou maken als i ieuw burger van B.-rlijn. Aan zoo iets had Aarenbrrg g u'n oogenblik gedacht. In zoo'n millioeuenstad, meende hij verlcor zich de enkele burger". Maar het doel was zeer naar zijn sin. Hij eu zijn vrouw her innerden zic'a nog levendig deu ontzettenden schrik, toen c i-pu-twint> jaar geleden hun stal afbrandde. Er waren slechts een paar kippen bij omg komen, eu de verzekeringssom had het hun mogelijk gemaakt een nieuwen on veel beteren stal te bouwer, zoodat het, eigenlijk ing voordeelig was geweest, maar van dien dag hadden zij c.-n gevoel, alsof elk hrandongcluk hen persoouiijk aanging. Mijnheer Itezier kreeg dus de duizend Mark met het verzoek verdtr voor de zaak te zorgen. Hij vertel.Ie hup, dat i>lie gif'.eu publit k zouden worden verantwoord. Nu e<r»t voelde mi vrouw Aareuberg zich 011 zoo te zeisen morrel veilig. De gelofte was vervuld. Ivi toen twee dagen daarna de dame uit de eerste verdicpiig haa- een bezoek kwam brergcp, en een aau J oenlij Is verhaal over de ellende in het huisgezin van een terii gachtige weduwe om drie Ma-k verzocht als bijdrage vorr eea naaimachine voor de arme vrouw, zeide mevrouw Aarenberg, dat zij en haar man zeer veel voor weldadige doeleinden gaven, maar riitt v; n versplinter.n hulden. Waar zou anders de grens zijn ! «Xeen maar!" riep mijnheer Aarenberg op een goeden morgen uit, terwijl hij zich ondanks de ongegeneerde eenzaamheid vau zijn eigen tehuis, bijna verlc-gt'ii zijri nog weelderigeu krullebol krabde. «?Wat is er?" vro^g mevrouw. «Kijk eens, ik heelemaal vooraan!" Eu hij schoof de courant, naar haar toe. In het aiverU-nfie-gedetlfe was de lijs* g publiceer;! van de bijdragen voor weduwen eu wezen der verongelukte brandweermannf-D. Bovenaan stond: //L. Aareiiberp, 1000 Mark." De lijst was a'phabetisch. Op Aareuberg volgde een z 'kere 1\ Ahrens met 5 Maik. De gift, die Aareub'r.s duizend Mark het meest jiabij kwam, was vijf honderd Mark vau een groote firma, wier kan toorgebouwen tegenover de plaats van het onheil stouder. Blijkbsar dus e.-n claLkbearliflidsgiff, omdat de firma er zoo goed was afgekomei*. Dat was ru tcc'i aardig, daar zon bovei aan de lijst, te staar, 't Wi!s zelfs al ten genoe_'ca, op zich zelf i u de couiaut te staar, gedrukt te zij". Want ook bij de licale berichten werd Aarenbergs naam vermeld. //De oproeping heeft een schitterend resultaat gehad, wat voor een groot deel te dankt u is aau de edelmoedige g.fr, van den heer Aarei barg." Zij kregen er beiden een kleur van. Ja, ja, zoo iets is toeh lang niet onaardig ! : j« we', man, liefdadigstii geeft ook re-ttp. Nu heb je nog wat van die duizend Mark. Een Letltboel eer. E'i zou deze courant ook in Stettin worden gelezen r" O, zoo'» lijst staat 'n alle mogelijke bladen. En de Möll-rs en de Vohwinkels hebben Berlijuer couranten. Uie Itzjn htt in ieder geval. jk prinses Henrotte AdelaïJe las de lijst van de ingekomen bijdragen. Prinses Henrië'te Aieltïle was een prinses van de derde grootte, om zoo te zeggen. Niet zeer bemiddeld, slechts zeer, zeer in de verte verwant aau de keizerlijke familie, maar toe!) ]>iptleiJack aldus doorgaat en eindigt: »Men vraagt zich af waar we op dien weg zullen aanlanden? Dd leus wordt thans »!,he s-poils for the victors!" ja, ja, en dat in een land, waar steeds de buit zoo eei lijk onder vriend en vijand we rd verdeeld ! Zie zoo. dacht ik, als Biederlauk riu 'naar vereier de leiding reemt, zal er spoedig verauderirg komen. O.nmgelijk kan de natie zoon roof' blijven dulden en ik peitiS ie opnieuw over het feit, dat, het Kuyper, die dan toch ele verpersoonlijking is ook van deze gruwelen, het al in zijn toren kamertje te benauw l begon te krijgen. Maar een oogenblik van ontstemming bleef niet uit. D^ar kwam al spoedig wi er Kuyper's vriend G^t-man 13 >rge'sias verklaren, da' hij aan. ele zitrleblankhei't van de liberale, partij, als reehtbed:'elster volstrekt, niet geloofde; eigenlijk tcheen hij te willen zeggen: wij. liberalen, hebben ook wel eens gehan leid als ele kerkelijken nu, en ik soa mijn tegen woordige bre>eders op dit punt in 't geheel niet vertremwen; ja, 't had er veel van, of' hij den vurigen Biederlack durfde toevoe gen: ei. mijei clericalen-vretenje, denk aan 't spreekwoord van elen pot ea den ketel! Xatuurlijk eleed liorgeisius zoo niet omdat hij in zijn ziel, zoo rijk aan liberale levens wijsheid verkregen uit el^eïvaring, twijfelde aan der liberale onpartijdigheid en belan geloosheid; maar wijl hij het niet hebben kon, dat de Anisterd'amfche advocaat hem dit gevalletje had afgesnoept, zoo'n eenige gelegenheid om de clericalen eens zwarter DOS dun zwart te maken. Maar je behoeft er niet voor te vreezen, dat liiedeilack kamp zal geven. Niet alleen heeft hij zeer afeioend de .laak aan gepakt, maar tegelijk ook de persoon. Mr. O A. v. Swinderen, is een veel schrijver en gaf eens wijlen prof. Pols aanleiding een werk van hem uit te kleeden, zóó geestig, dat hij, Biederlack, Zondag den October, dat is na Hwaalf" jaar, er nog van genoot. En dat wil wat zegbezield met den wensch, een rol te spelen en haar eentonig weduwenbestaan een beetje op te fleuren. Zij beschermde de schoone kunsten was presidente van allerlei liefdadige instellingen, en was omrirgd door een krinz van menschen, wier zielewensch het was ihcffahig" te zijn en die ten minste in de omgeving van prinses Henrotte Adelaïie echte hofverhalen hoorden bepraten. //Kleber, kijk eens . . ., een nieuwe naam . . ., iemand, die duizend Mark geeft ! Dien moeten wij onthouden voor onzen bazaar !" Freule von Kleber, de hofdame, was juist bezig, uitnoodigiugen te schrijven voor het dee1nemen aan een bazaar ten voordeele van ds zending op Nieuw-Guinea. In haar geheug?n zaten ongeveer alle namen vast van de mentenen, die bij dergelijke gelegen heden plegen te geven, voor een groot deel menschep, die hun bestaan een weinig ./en relief" trachtten te brenger, door zooveel moge lijk in het openbaar wel te doen, Zij schudde het hoofd. De naam Aarenberg was niet in haar geheugen te vinden. Een nieuwe ontdekking dus. Natuurlijk moest men den man in het oog houder. (Slot iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii]iiiiiinHiHiiiiiiinniMiiiin>-iiiiiiiHiiiiiMitiiiiiiii« mmimUIIIIIMIIIIIIIHIIIIUUIUIItlllllllHnilltllimilllllim f aartóiig yan flr, Cnypers, Vier jaren geleden vierde Roermond feest. De geheele bevolking met den gemeenteraad aan 't hoofd, deputaties uit Limburg en den lande, huldigden den TÜjarigen meester der kunst, P. Cuijpers. Men geleidde hem in schit terenden triomftocht naar 't stadhuis en van daar langs kwistig versierde straten naar zijne schilderachtige woning. Hier stonden in dichte drommen saamgekcmen van heinde en verre de vertegenwoordigers der kunst, de notabelen, der wetenschap, om den jubilaris niet alleen de bewyzen van hoogachting te bieden, maar ook om hun eerbied te betuigen voor het rusteloos scheppend genie. Ook de hoofdstad des ly'ks bereidde den bij alle geestes- en zielesgrootheid zoo nederig^n werker eene heerlijke ontvangst. Da rederingen, de coiypheeën op kunstgebied uit Nederlatid en verre daarbuiten huldigden den meester. Die hulde droeg een cosmopolitiseh karakter. Zi; bewees, dat de waardeerirg niet van vandaag of giste ren dateerde en dat ze gevestigd bleef. Toch zy'n er lieden, die dat alles ongedaan willen maken ! Blikken wij terug in des kunstenaars leven, dat zich harmonisch ontwikkeld heeft uit aan geboren genie door studie, volharding en werklust, dan zien wij, dat het hem aan tegen standers niet ontbroken heeft. Voor deze moeten en kunnen wy eerbied hebben. Maar wat te zeggen van de bedillers, die met plomp wapen tuig er herhaaldelijk op los dorsenen, alsof zij den eersten den besten opperman voor zich heb ben, op de manier als de heer van der Pek uit Hillegom da^gelieft te doen? Wij zullen ons niet veroorloven, ongevraagd of onbevoegd ons te mengen in de Nachtwachtkwestie. Maar de eer bied voor den dr. bon. causa P. Cuijpers, den grijzen grootmeester der kunst eischt gebiedend, een woord van protest te doen hooren tegen de onwaardige wijze, waarop genoemde heer zijns leermeesters lans, verdier,steliuk loven tracht te kleineeren. Zelfs de hoogste kunstbelangen rechtvaardigen dien ruwen toon niet. Alle, die de kunst in hare zoo verscheidene uitingen liefhebben, zullen voorzeker des heeren v. d. P.'s schrijven opvatten als eene minder gelukkige kennisgeving van zijn ge voelen aan het beoordeelende publiek dat, daar stam wy den heer v. d. Pek borg voor?? in 't geheel niet genegen zal gevonden worden, dergelyke onbehoorlijkheden als de »ware kunstcritiek" te aanvaarden. R., l Oktober 1901. A. F. VAX BEURDEN. - ??-- -- m ..'...,.'. ;w-M.'(«:t.-r..r.-..." * ??rmio ;itt'*..'.i. "v, ' j ' v.ii"*5ïM»8lïMCMftltKaSM gen ... zóó geestig, dat een man als Bisderlack, die in al die jaren een bibliotheek verslorielen heeft,, het niet uit zijn memorie kon verliezer). De heer v. Swinderen moet dan ook elermate te kort schieten in rechtsen rechtersbekwaamheiel, dat de keus der clericale kamerleden, Bieelerlack het voor recht ontzegt een hoogen elunk te koesteren van het wetenschappelijk peil, waare>p ele parlements-meesters in ele rechten staan. Zoo foor,t hij aan, dat niet alleen de weegschaal, het zwaard en den blindeloek van Justitia worden vervalscht en beelorven, maar dat met ele intrede van iemand als mr. v. Swintleren in den He>ogen Raad ook het achtbaar hoofd van derechtsgodin enorm geleden zou hebben.,.; en nu vraag ik alw<-êr: welke natie legt zich bij zoo iets neet? Uit een schrijven van Biederlack mocht ik vernemen, dat hij zijn begonnen arbeiel zou vervolgen, met het resultaat meele te eleelen eener meting van de leden van elen Hoogen Raad, daaronder begrepen den aftredenden mr. v. Blom, wiens plaats y. Swtneleren innemen moest, en elat daaruit, tot ontsteltenis der natie, met mathemetische zekerheid zou blijken ... hoe de voor gedragen Groningsche Rechter minstens een kop te klein was. We hebben dus nog iets in het vet. Maar ook hier bij de persoo«sbespreking is het nu weer hetzelfde geval, als bij de behandeling van de %aak. Ze gunnen Biedeilack blijkbaar de eer van het succes niet, en zoo komt zelfs het Handelsblad, vertellen, dat v. Swinderen later toch ook nog een boek geschreven heeft, in 't Bin nen- en in 't Buitenland gtroemd, ja, ook door wijlen Pols geprezen. Dat is natuurlijk larie. Een man als Biederlack is de humaniteit in perspon, hij slaat geen boekje ovsr, en vergist zich nooit.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl