De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1901 20 oktober pagina 6

20 oktober 1901 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1269 dige leven is te gejaagd, te veeleiscbeud, te veel op winstbejag berekend. Er schijnt geen geluk meer te kunnen zijn zonder geld, geen voldoening meer zonder uiterlijk vertoon. Een rijke vrouw is de eenige uitkomst voor vele mannen zonder lust tot arbeiden. Waar zij u de opofferingen, die onze voorvaders (!) zich ge troostten, om die hoogte op de maatschappelijke ladder te bereiken, dat inkomen zich te ver werven, om de geliefde vrouw hunner keuze (!) de hunne te mogen noemen? Waar is de stand vastige liefde, die jaren lang geduldig wachtte, en trouw bleef tot den dood? 't Leven in te weelderig geworden" enz. enz., (nog een bladzij lang, helaas te veel om hier over te nemen). Men ziet, Nebemia's filosofie laat aan fonkel nieuwheid, grootschheid en diepte niets te wenschen over. Vooral die voorvaders op de ladder zijn kostelijk. Vermakelijk is de mededeeliig op blz. 8, dat Ewijk eerst met een vrouw had samengeleefd, maar daarna zeer kalm en soliede was geworden. Vermakelijk van bakviacbjes-naieveteit! Als Ewijk dus eens met Irma was getrouwd, wederom derhalve met een vrouw was gaan samenleven, zou hij vermoedelijk daardoor opnieuw opge wonden en onsoliede zijn geworden. Heerlijk is ook op blz. 9 Irma's overweging, dat Ewijk met die vrouw in ,onreine gemeenschap" had geleefd; ik ben benieuwd wat er het onreine wel van geweest is. Sliepen ze misschien tusscheu ongewasscben lakens? Op blz. 9, 10 en 11 klopt de kompositie weer niet, en worden tegenwoordige en verleden tijd dooreengebaspeld; ook vindt men er den ver zorgden zin: »Er zijn vrouwen, mooie, rijke vrouwen, die heel andere mannen getrouwd hebben, mannen die vrij wat meer meegemaakt hebben dan Ewijk, en dat toch heel goede huwelijken geworden zijn." Op blz. 13 en 14 vindt men de prachtzinnen: *was ze vol moed en hoop den geliefde naar het altaar gevolgd"; vit baar wezen straalde opoffering en liefde door" ; »Louise was het evenbeeld harer moeder, maar in lengte evenaarde ze haar vader." Van juweelige taaivondsten als vurige hartstocht" en »kille werkelijkheid" wemelt het. Op blz. 16 wordt Ewijk heel ongezocht ten tooneele ge voerd, op blz. 17 sublieme frases zeggend als: «?Als ik met jou wandel, dan keu ik geen ver moeidheid." Onder dat wandelen voelt Irma niet alleen dat hij voortdurend naar haar kijkt, maar ze voelt zelfs ook, dat hij dit met een vreemde uitdrukking in de oogen" doet; en als Ewijk op blz. 18 het gausch niet versleten aanloopje neemt: «Soms valt 't wandelen door het leven moeilijk; altijd zoo alleen. Ik verlang naar gezelligheid en huiselijk geluk" dan overstelpt Irma den armen man met de meest hnisbakken, afgedeunde sociaal-ekonomische ver. handelingen van de tiende soort. Op blz. 23 grazen koeien «met onzichtbare bewegiakjes", die Ewijk ziet ^zonder te zien". Doe het eens na, lezer, als ge een grazende koe ontmoet! Op blz. 24 geeft Ewijk, ten, slotte losgebarsten, het volgend specimen van ongedwongen spreektrant ten beste: »0, zeg, dat je me later zult lief krijgen, als ik je koester en met alle tcedere zorgen omring". En op blz. 25 en 26, als sloteffekt van 't Eerste Hoofdstuk, begaat Irma de volmaakt onnoodige lompheid, om Ewijk dien ze immers niet lief had, voor wien dus de reden van haar weigering duidelijk en afdoende gereed lag, ook zonder dat zulke taktlooze on hebbelijkheden noodig waren te verwijten dat hij onkalm, onsoliede en onrein samen geleefd had. Tweede Hoofdstuk. Op blz. 28 zingt het theewater lieflijk, drooming-suizend, zijn een tonig lied in' waarin denkt ge wel ? ,in de nikkelen bouilloir". Jawel. Nikkel. Citeeren we uit dit hoofdstuk alleen den modelzin: //Een paar dagen later kwam de echtgenoot der dame, een zekere mijnheer Noordwal, hen bezoeken". In het Derde Hoofdsluk ziet een van de merkwaardig voelende en ziende menschen uit, dit boek »bij een lucifer de groote oogen van een kat", welke oogen een minder begaafd mensch gewoonlijk juist in het donker, zonder lucifer, het duidelijkst ziet. Het Vierde Hoofdstuk brengt drie dames, die ieder voor zich in plaats van onderling, zooals atderen doen een weddenschap aan gegaan hebben, wie het beste zwijgen kan. Van een dier dames (ze zitten in een trein) wordt verteld dat ze gewoon weg (verbeeld je : ge woon weg!) haar schoenen voor pantoffels ver wisselde; ook vernemen we omtrent haar het volgend welterschütlernd relaas : «Heel gemoede lijk zette ,ze de natte laarzen op de mat en begon met smaak (ja, ja! met smaak) een bpterhammetje te eten, dat ze uit een taechje te voorschijn gehaald bad. (Je moet niet denken dat 't uit den hemel viel; neen, ze haalde 't, heel gemoedelijk, gewoon weg, uit een taschje.) Waarschijnlijk had ze nog niet ontbeten, te oordeelen naar de hoeveelheid die ze verorberde. i Nehemia gaat niet over n nacht ijs; als ze zegt, dat die dame nog niet ontbeten had, kan ze 't ook verantwoorden: ze mat dat af naar de hoeveelheid, weet u, naar de hoeveelheid. 't Was dan ook, tusschen ons gezegd en ge zwegen, nog al een dik boterhammetje.) Ze knipte de laatste kruimels van haar schoot (de eerste liet ze liggen) en den mond afvegende" maar 't is genoeg. Als we nu nog weten of ze 't met haar zakdoek of met den achterkant van haar hand deed, dan is 't zelfs mér dan ge noeg, 't Kan moeielijk vulgairder en banaler. Van 't zelfde gehalte is de mededeeling op blz. 76, dat de lokomotief floot, dat de trein stopte, de kondukteur iets riep, enz. Noteeren we nog de volgende proefjes van dialoog: //Ik wist niet, dat je zóó hard ziek waart" (blz. 77); »dat je zoo ziek waart" (blz. 80); «dat mevrouw ons vertelde, hoe het arme kind schreiend heen was gegaan met de wanhoop in het hart' (blz. 89); //Ze is een lief mensch, die de nooden der men schen gevoelt" (blz. 89); //Al op je achttiende jaar midden in al die ziekten en ellenden des levens !" (blz. 90). Voegen we daarbij een bladzij als: »De liefde is zalig, maar bitter tevens," dacht ze. »God helpe mij, hem te vergeten en mijn verlangens te onderdrukken enz." (blz. 78), benevens een korte mededeeling van de schrijfster aan haar heldin: «Irma, bedrieg u zelve niet! Liefde is machtig. Ze laat zich niet door andere omgevingen of indrukken verjagen. Liefde is sterker dan de dood. Es de strijd een maal begonnen, dan zal de moeilijke kamp lang duren, alvorens gij de overwinning behaald hebt." Merken we nog-even de water-en-melkbeschouwingen van blz. 84 en 85 op, duf en slap als gootwater en de onmacht der schrijf ster om objektief te schrijven en haar personen volgens de werkelijkheid te doen denken en spreken, is voldoende gekonstateerd. De zwaartepunten van het Vijfde Hoofdstuk liggen in de mededeeling, dat het huis van Irma's broeder in huurprijs niet veel verschilde met het bovenhuis, dat hij verleden jaar be woonde ; dat er bonte koeien in de buurt graas den (niet effeu, maar bont) (blz. 99); dat Irma een schrik niet van deze pikante onthulling dat Irma een zachten boezem bezat (blz. 107). Voorts vinden we er een oproep in aan de kursief gedrukte Vrouwen van Nederland, die gewis overal zal worden gehoord en beantwoord en waarachter een «hiep, hiep, hiep, hoera!! " niet misplaatst is. Ten slotte komt er nog een mevrouw Hoeflaken in voor, die al even «zeker" is als de heer Noordwal, en die aan Irma werd voorgesteld als de getrouwde zuster van dokter Smits. Hier schuilt, zooals nader blijkt, geen intrige achter, ze was ook inderdaad de ge trouwde zuster (blz. 110). Tratlem&rk THEE - E. BRANDSMA. Trademaik KOLDE! EU & COEBIÊHE, »f» L. K l D SC H K S T K. nt\ Groot Beddenmagazjjn. Telephoon No. 1752. -=_«*-»>.'V-^_ x Groote collectie Wiegen, Kinderledekanten, Luiermanden, Babytafeltjes, Babrbascnles, etc. etc. Vraagt geïllustreerde catalogus, .E. TANDARTS. J. F. ClYPERS, Westeinde 37, -DEN HAAG.Plano's, Anierlk. Harmoniums. Franco levering. Telephoon 571. AMSTERDAM. S;pecia.le IPezxsion.sp voor een verlengd verbiyf. GROOTE EN KLEINE ZALEN voor Diners en Soirees. PHILIPPONi KETELAAR, KALVKB8TBAAT 1««, AHBTERDAH SPECIALE INRICHTING voor h»t mrurdigm vu Uitzetten en Luiermanden Op aanvraag worden prfl»opf*v«n ra modellen franco toegasonden. Eerste Nederl. Verzekering-Maatschappij op het Leven, tegen Invaliditeit en Ongelukken, gevestigd te 's-Qravenhage, Kneuterdflk n. Directeuren: Jhr. Mr. W. SIX, Mr. Dr. W. P. J. BOK en Mr. H. GOEMAN BORGESIUS. Adj.-Directeur: P. DEURINK Bijkantoren: te Amsterdam, Utrechtschestraat hoek Rembrandtplein; te Rotterdam, Gelderschestraat, Plan C No. 4. Volteekend Maatschappelijk Kapitaal ? 1,500,000. waarop 20 pCt. is gestort. Verzekerd Kapitaal op het Leven, uit. 1900. . . , 18,308,513.26 Verzekerde rente 565,171.04 Ontvangsten over 1900 pl.m 1,742,000.00 Reserven en Zekerheidsfondsen ultimo 1900 ... ? 6,616,572.99 Bezittingen ultimo 1900 , 6,840,841.78 Tegen ongevallen met doodelijken afloop, ultimo 1900, ruim . . 36,000,000.00 , invaliditeit,gevolgv.ongevallen,ult.l900, ruim , 40,000,000.00 Delicieuse Muisjes Rookvleesch. «f? C0., Amsterdam. Verzekering-Maatschappij HOLDA". Amsterdam, Damrak 74. Goedgekeurd bij Kon. Besluit van 3 December 1895, No. 38. Sluit alle soorten Verzekeringen op bet Leven en van Lijfrenten, met of zonder opbonden van premie betaling ingeval van Invaliditeit. Werkkracht* Verzekering, al of niet in verband met Levensverzekeringen of L,(jfren<en. Vraagt de nieuwe Prospectussen. lERCURIUS iBRAND-EN! INBRAAK VERZEKERINO 'AMSTERDAM^ Verschenen: BABY" DOOB MELATI VAN JAVA. (No. 141 van Warendorfs NovellenBibliotJieeJc). Prijs 10 Cents. Uitgave van VAN HOLKEMA & WAEENDORF, te Amsterdam. Sunlight ?eubileer-Inrichling DE PHOENIX, 234 Spuistraat b/d Paleisstr., Amsterdam. Groots Magazijnen voor Compleete Meubileering. Franco plaatsing in- en buiten de stad. fflTelefoon ^" Geïllustreerde prijscourant en begroolingen gratis. lïo "? " Eenige Importeurs voor | i ABRAHAMS «S? Co., Amsterdam. EERSTE NU. PULP - EN J/VM FAB RIEK. H»NUE Ongrevallen-Verzekcring Hoofdkantoor: Huygensplein l, 's- Gravenhage. - Kapitaal : f l.OOO.OOO -. P- j. T *\ l II l lig Levenslange Spoorweg-, Tram- en StOOmbOOtongevallen- Verzekeringen. Verzekeringen van JachtOpzieners en Drijvers met ingesloten wettelijke aansprakelijkheid. Speciale Verzekeringen van Artsen, waarbij infectie, ook zonder dat een ongeval is bewezen, is ingesloten. ? Inlichtingen gratis. Agenten en agentessen gevraagd. Levensverzekering - Maatschappij ARNHEM". IMaatseliappelijli Kapitaal JfMILLIOEW GUL.DEW. (Volteekend). THE GRESHAM. Levensverzekering-Maatschappij te LONDEN. OPGERICHT IN 1848. Nederlandsche Afdeeling: AMSTERDAM SPUI 23?27. Directeur: M. JU D E L L. Stand 31 December 1900: Acöef ? 92,128,594, Jaarlrjksche Inkomsten 15,584,243. uitbetaald aan de verzekerden. '; 202,506,804 %Vcd. F. HITGERS, firma r. d. BERGH & de. Arnhem. jffoor ENGROS en EXPORT ~o_ij_PAUt. HORN Amsterdam «Overmorgen ben ik geen »juf' meer, Frite, den word ik je mama," zei een gouvernante tot haar lève. >Ik ga dan met je pa trouwen; vind je het nog al prettig?" »0, juf, wat heerlyk ! Wie heeft daaraan wel het eerete gedacht Pa, of u Juf?" 1 VITOS is een smakelijk ontbijt.en staat evenmin als brood tegen j per pak van O eng. ponden a /'0.45 ALLÉN DOELMATIGE VOEDING MAAKT KRACHTIG EN GEZOND

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl