8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1271 mill. stagen, zoodat de netto's bytia een half j mill. dollars meer bedroegen. { Ka uitbetaling van de interest op de obli- i gatiën en andere vaste lasten was het surplus byna 800,000 doll. tegen 450,000 in de vorige dienstperiode. Vlottende schuld heeft de mpy. niet. Het jaar 1900/'01 is het allergunstigste van alle voorafgaande jaren. Da directie houdt inmiddels het oog ge vestigd op mogelijke scherper concurrentie, ondanks de voordeelen die de mpy boven j andere bezit. Om dezen rede zullen weldra op de hooflljjn alle bruggen voor het zwaarste materiaal geschikt worden gemaakt en de hellingen zullen in die mate worden verminderd dat de grootste treinladingen steeds geregeld vervoerd zullen kunnen worden. Hat rollend materieel zal mat twee duizend nieuwa wagens en 37 locomotieven worden vermeerderd orn op galjjka wy'za voor de transport toegerust te zgn als andere groote mpy'en. Aangaande de uitkomsten van het loopende j»ar durft de directie, ondanks de schade door de hevige droogte in Juni en Juli aan den maïjoogst veroorzaakt, gunstige verwachtingen uitspreken. DJ stemming was in de afgeloopeu week over 't algemeen niet opgewekt. De laatste dagen evenwel werd ze wat bater, onder den invload van geruststellende berichten omtrent de combinatie onder beheer der Northern P*cifi:. Oak het bericht van een balangryke combinatie door Ujioa Pacifi; en deMilwaukee St. Paul tot stand te brengen verminderde de onzekere en vreesachtige houiing in den effactenhoek. Bovendien waren de laatste ontvangcyfers wederom veel belovend Da volgende koarsvergelyking geeft den belanghebbenden lezer de verlangde mededeeling omtrent het resultaat der veranderingen sedert de vorige week. Chtober 24 31 Atchison c. v. a. 1S% 7114 Biltimore c. v. a. 98K 104% Ches. OMo c. v. a. 44 45 Chicago N. W. c. v. pref. 228K 230 Cleveland Akroa c. v. a. 45 44 K Denver Rio 44% 43% dito c. v. pref. 92 J4 90J Erie commons 41 J-i 41 Illinois c. v. a. 144 143 X St. Louis South. West. 4 pets. obl. 95 95 X San Fransico commons 42/i 41% dito c. v. 21e pref, 67% GG% Miss. Kans. Texas c. v. a. 261A 26 OJtario commons 33% 84 V» Norfolk 55 56 Utah Northarn 5 pets. obl. 111 %é112 Baading c. v. a. 4Q-A 42 J4 dito c. v. 21e pref. 50% 52% Southern Picifi; camp. comtnons 60% 59 K Railway 32% 31% Union Pacifi) c. v. a. 101K 103% De lij zing in de Reading doet de aandacht vragan voor het laatste jiarverslag. Da nettoontvangsten bedroegan 26 mill. tegan 19 mill. in het voriga jaar. Hoewel het bedrag van het surplus stijgende is mag het nog niet voor uit deeling gebruikt worden, om de mpy. niet te varzwakken, verklaart de directie. Daza doet opmerken, dat niettegenstaande de balangryke vermindering in hat transport gedurende de werkstaking in de kolendistricten de netto's der drie verbonden mpijen ruim an mill. hooger zyn dan die van den vroegeren jaarkring. Gisteren werd het geldbeleggend publiek wederom een goede gelegenheid gegeven. Toen was te Amsterdam ten kantore van de fi-rna L'.ppmann Risenthal & C)., de inschryving opengesteld op ruim 11 mill 4 pets obligatiën ten laste der Lidzer-Fabriek-Spoorweg-Mpij , }agen den koere van 95!/8 pet. Daar deze Marken-stukken, groot mark 2 duizend, mark 1000, mark 500 voor rente en afl jssing on voorwaardelyk zyn gegarandeerd door da Rtm. regeering mag da uitgifte-koers, vergeleken met de andere notearingen laag genoemd wor den. Dit is ook het geval met den prijs voor de inschryving op by ,a 36 mill mark 4 pets. prioriteits-obligatiën tan laste der MoskouKasan-spoorw.-mpy. Da uitgifte-koers is gelyk aan die dar Lidzer-Fabriek-spoorw.-mpy.; de grootte eveneens Ook de garantie door R'island oavoorwaardelyk verleend, is gelyk. Niet te verwonderen dat de inschryving op beide leenicgen zoo groot was, dat deze teBarlynkort na de opening reeds gesloten werd. Dit de koersen der overige Rissen wat afbrokkelden, is wel gemotiveerd. Binnenkort mag nog een gelegenheid voor soliede geldbelegging verwacht worden. Da regeering van het vaderland van de grillige, maar toch spaarzame Marianne zou het voor nemen hebben de inschryving open te stellen op 2-57 mill. 3 pets. Fransche rente. Da vrees voor da hiermede in verband slaande groote geldbahoefte alsmede de goud verscheping naar Amerika en de bahoafte der Engelsche regeering voor vernieuwde verhoo ging van het oorlog-crediet waren voor Tae Bank of Engeland redenen om het disconto percent van 3 tot 4 pCt. te verhoogen. Ei Looger Bank disconto heeft een neerdrukkenden invloed op de koersen in 't algemeen. De prijs dar 4 pCts. Brazilianen 1889 zooals die van de Fundingleening ging fractionneel achteruit. Da berichten uit de Braziliaansche republiek ?waren in de laatste dagen weinig bemoedigend. Gisteren kwam da t'jding van het faillissement dar Banco de Pernambuca als gevolg van de langdurige oeconomische crisis. Groote ver liezen voor Loadenscha huizan worden niet gevreesi. De maatschappij bezit een grondkapitaal van 400000 pd. st. doch zijn slechts 80 000 pd. st. gestort. Da reserve is groot 100.000 pd. st. Volgans vroegere ondervin dingen is het nauwelijks te hopen, dat de meeste inlandsche aandeelhouders het nog niet gestorte zullen aanzuiveren. Da grosp dar koloniale cultuurondernemingen geeft de aanleiding tot da mededeeling dat in de laatste dagen da koffi iprij jen naar de goede richting zyn veranderd. Da misluk king van den kofïaoogst te Braziliëzou hiervan de oorzaak zijn. Des eenen dood, is des andren brood. Dit geldt ook hier. Ia de patroleumgroep ging de noteering der Koninklijke en die der Moeara Enim niet on beduidend naar boven. Al valt het productiecijfer van de Babat concessie niet mede, de voortbrenging op de andere terreinen zou niettemin zeer bevredigend zijn. DO autokraat in de petroleumwereld, de Standard (XI, zou een mededinger te waahten hebben, in nat onlangs gevormde Ilog-Swaine Syndicaat, het welk zijn zetel heeft gevestigd te Beaumont in den Amerikaanschen staat Texas. Ds nieuwe maatschappij beschikt over een bedrijfskapitaal van ds. 25 millioen en bezit GO oliebronnen, die een dagelijksche productie van 100.000 barrela (ca. 165,000 HL) opleveren. Om deze productie die men door nieuwe aanboringan nog hoopt te vermeerderen eea snellen en gosdkoopen afzet, te verzekeren, zou van Spindle Top, in de nabyheid van het niet ver van de oostely'ke grens van Texas, op ongeveer 50 KM. van de Golf van Mexico gelegen Baumont, naar de Sabine Pass, oagevesr 100 KM. ten Oosten van Galveston een pypleiding worden aangelegd. Verder is men nog voornemens om 50, speciaal voor het ver voer van olie ingerichte stoomsshepen te bouwen en uitgestrekte verzamel-bassins en een groot aantal havens aan te leggen. Da Miatschappy hoopt, nog voor het einde van het volgende jaar met de productie op de boren aangegeven schaal ta kunnen beginnen. Deze gunstige berichten omtrent de toekomst van het petroleum-transport, de toeneming van ambacht en bedrijf zoowel ah van de dichtheid der bevolking doen de byzondere aandacht vestigen op de voordeelen, die hieruit moeten voortvloeien, voor den grondeigenaar. GJI deze reden komt de groote ry'zing in de noteering der bewyzen van deelneming in het internationaal landsyndicaat niet bevreemdend voor. Da vooruitgang was in de laatste week zelfs by'na 20 pCt. Da lezers zullen zich wel licht herinneren dat da G.-oane, by de intro ductie val deze stukken op de Amsteadamsche beurs, tegan dan koers van 140 pCs. daarop de aandacht heeft gevestigd. Haden was de pry's van 157 tot 165 pCt. In de noteering der Ned. Zaid-Afrik Spoor weg Mpy waarden kwam geen verandering, 03 balans der Z. A. S. M is in de heden alig. vergadering van aandaelh. goedgekeurd. Hat dividend voor da twaeie serie is vastge steld op 4M pC:., dat voor de overiga aandeelen op 6 pCt., de nitbataling evenwal zal latar worden geannonceerd. Dat kan ondar de bastaande omstandigheden wel niet andars. Ten slotte vestig ik ds aandacht op de uit gifte van 4X pC:s. pandbrievea tegen den koers van 101 pC:. ten laste der Ucreehtscha hypotheekbank. Daze stukken zya eerst na 1906 a pari afiwbiar; vóór dien tij i slechts tegan dan koers van 102 pG;. Aan vergroating van da eff^tenly'it komt geen einde, ook daza week lokte op verschil lende wyse tot vermaardaring van da tffiCten in 't algemeen uit. Als 't waar is wat de bankier de Pmto ondar da ragaering van Willem I schreef: »H>! maar effjetei, hoe hooger volkswelvaart", d;ïn hebban da laatste weken daartoe niet wainig bijgedragen. immmmmiiimi Voor 't ooi Tan e Wereld. 'ZE LA CiiA.pEr.LE Ro )BOL Voor 'i oog van de Wereld 2 dlu. II «riem, Da Erven Loosjas Ilat is wal een opmarkalyk verschijasal, dat, waar oize hedendaagsche auteurs van het mannelijk geslacht zich, wat da richting hunner kunst batreft, onderscheiden of laten onder scheiden in d} generatie van 1860, die van 18SO en die van 1890, aldus da groote ly'nen van de litteratuurgeschiedenis verwarrende met de kleine van hunne, betrekkely'k onbateekenende, eigen evolutiën, die telkenmale met luid bazuingeschal als revolutiëa wardan aan gekondigd en worden nagekondigd; waar ongetwyfeld eerlang eane sahrijversgilde zal opstaan, die zich, onder ontkenning van de deugdelykheid van eenig kunstbeginsol zelfs der jongste voorgeslacht)is, de generatie van 1900 zal betitelen ean opnerkolijk verschynsel is het wel, dat onze romanschryfsters over hat algamoen maer tot de behoudende partij kunnen worden gerekend. O,) enkele uitzonderingen na verschilt da hadendaagsahe romancière in hare uitingen al heel weinig van hare voorgangsters. Zoo da geschetste toestan den en verhoudingen al niet geheel meer zouden passen in het romantische kader, waarin vroegere schrijfsters onze verbeelding plachten in te leiden, de kunstbagrippan, da vorm en da uitings^yze ZVJT bijkans dezelfde gablsven. Wat z.,üdaarvan toch wel da redan zijl? Oügerijnd is de veronderstelling, dat onze huidige schryf'sters de warken harer j inga, jongere en jongste confraters niet zouden lazen. Ei de gelykvloerschheid van hare warkan zelve sluit het dankbaeld uit, dat zij ziah b)ven de kleinheden van den tijdgeest weten te stellen. Welka romancière onzer dagen toch heeft de voortreffilijkheden van dienzelfien tijlgaest in voldoende mate in'zich opgeaomar.? »Zij kon het niet verdragen, dat da vrouw van den dokter heele geschiedenissen verhaalde van de vrouw van dan notaris, dat zij breed uitweidde over haar gierigheid en haar heerschzucht, en dat zij haar behandelde als haar liefste vriendin, wanneer zij haar toevallig ontmoette. Ei de notarisvrauw dead natuurlijk vice-versa. Het hinderde haar onuitsprekelijk dat al die menschen. bahalve een of twaa die uit eigenbelang zwegen, met Morlier aan het hoofd, de schandelijkste verhalen, ze m >chten dan waarheid of laster zijn, daden van de be woners van hat kasteel, en dat ze bogen als knipmassan, wanneer da oude barones of mevrouw Van -peelbergen zich maar even ver toonden ; dat ze onder elkaar barstten van niji wanneer er iemand op hat kasteel genoodigd werd, en zij do adellijke lui ais o\a strij i het hof maakten O >k uit dien kring trok zij zich terug, zij maakte eene enkeia baleefdueidsvisite watmaer het volstrekt noodzakelijk was, en dau was ze hael stijf en paste op haar woorden, bang om iets te zeggen dat, verkeerd uitgelegd, da rondte door het heela dorp zou doen. Ea de menschen vonden baar vorvelend ei verwaand en zij beklaagden dian armen Voornhof, een jo.v; mensen met zoo'a eelit lief, aantrekkelijk karakter, dat hij zoo'n onuit staanbare vrouw had " O.igaveer in den zelfden trant schreven ook da damas-auteurs van vijftig jaar geleden. Die taal is voorzeker niet artistiek, maar ze is echt. O.itdoe die periode een wainig van dan voor het geschieven woord pasklaar gemaaktan zinsbouw ea ge hebt de spreektaal van de gewoon- besch-wr'Je II jllandsche vrouw. G^en man is in staat eene dergalyke bladzij Ie te schrijven. En de Hollandsche auteur, die in zyn werk dames uit zekere kringen in hare spraak en zegswijzen wenscht uit te beelden, zal we: doan, vooraf de algameene uitingswijza van Hallandscha kunst zusters te bestudeeren. II3t is ean taaltje op zichzelf, karakteristiek niet slechts oudst er woorden in voorkomen, die mannen niet of hoogst zelden bezigen, d jch ook omdat soaimige woorden en uitdrukkingen er eene begripsschakeering in krijgen, die mannen er niet aan plegen te geven. Wien zal, om maar wat te noemen, iets onuitsprekelijk hinderen, en welke schrijver zal spreken van ee i echt lu/ k irakter ? Indien het onomstootelijk waar is, dat da superioriteit van Mma de Staëi. Gsorge SSand en Gaorge Eiiot ook gelegen is in het feit, dat in hare werken de hand der vrouw nagenoeg onnaspeurlyk is, dan is Suze la ChapalleRoobol in dat opzicht stellig niet superieur. Want niet eenmaal verloochent zy' hare vrouwelylte natuur. Zy stelt zich niet boven of buiten de wezens van hare verbeelding, zij kiest party en wy'dt hare lezers in hare sym pathieën en antipathieën in. Dan dorpsdominee Voornhof, die »voor 't oog van de wereld" een braaf menseh is, doch alle mogelijke ondeugden in zich vereenigt en zich niet ontziet om een mooi dórpsmeisje te onteeren «ongelukkig te maken" is de beschaafde damasterm , haat zij zoo hevig, dat zij hem geen enkele wezenly'k goede gemoedseigenschap waardig keurt; Baëlzebub zelf kan niet zwarter afgeschilderd worden. Zy'ne vrouw, die langzamerhand in haar' mooien man stuk voor stuk haar ideaal ziet waatvallen, is een engel van reinheid en zelfopoffering, en als Paul van Maedrecht haar zytie «heilige" noemt, vindt de schrijfster die benaming blykbaar welverdiend. «Da dorpe lingen vonden haar koel en stug, een echt trotsch stadsnansch". On te verhinderen, dat ook da lazer eenigermate die maening moiht daelen, voegt onze romancière er onmiddellijk aan toe: »Mirtha was niets van dat alles." Ik vreas, dat deze verzekering hat eigen oordael van dan lezer niet zal wy'zigen. Hat Indische msisj^ Non Farwald, Martha's nieh'j ?, heefc evenals haar aangetrouwda neef, alle goade uiterlijke eigenschappen, doch even als hy hetzelfde verdorven karakter. Paul van Maedrecht is de partner van Martha; even gereserveerd en dus oogenschyaly'-i stug als zij, is hij, precies als zyne onaantastbare en vJekkelooze «heilig»", in het walbesvust bezit van eene edele inborst. Ea naar die raiikale modellen zijn ook da bypersonen zaar slecht of zear deuglzaam. Het is, alsof de schrijffter heeft gepoogd de levensles in baeld te brengen, dat men niet op hat uiterlijk moet afgaan. Dit stre/ea is zakar niet nieuw. Niet daarom echter is hat werk van Saze la Caapelle?R)obol psychologisch van weinig waarda. Doch zeker moet hair het verwijt treffin, dit zij hire taak aannurkelyk haaft vergemakkeJy'kt, en dus onbelangrijk gemaakt, door zulke grove tegenstellingen te kiezen. Het bahoafc gaea betoog, dat met die ge gevens het verloop van dan rouan, hoe g>od sommige episoden ook zijn g3,schre,-en. dan lezer weinig belang inboezemen. II',t einde, tragisch baloald, laat dan ook niet den minsten indruk achter. Het is, om eens eane uitdruk king van Siinta-Bjuve over te nemen, geen »iléal de douburs", omiat er gean werkelijk heid van leven aan ten grondslag ligt. Dit oak de voorstelling van het no idlot op eene charge kan gelijken, wordt in Vuur 't ooj ean de Wereld opnieuw bewezen. Voor hat overige is er veel p:ijjenswaardigs in d.t boek Kaamt men de bastaanbaarbeid van karakters als dat van Voornhof en dat zijner vrouw in hun maatschappelijk milieu bij voorbaat a-m, dan mag der schrijfster wordan nagegsven, dat bsider gevoelsleven doorgaans met zorg en nauwgezetheid is beschreven. O.imiskanbaar is haar zin voor karakterstudie, doch zij bedenke, dat goad geschut walesns verkeerd garicht kan zijn. Dat da schryfster op deze wijse geen doel kon treffin, is duidelyk. Handig heeft zij daarop het doel ver plaats*. Miar de zedeles, min of meer door dan tital uitgeduid, kwam daarmede niet tot haar recht. »Da triomf van dei huichelaar wai volkomen/'luidt ean darslotzinnen van het bo ik. Wat wonder, als de schrijfster h ira tussshankonut verleent om de dorpsbewoners, die overigens naar hare eigsn verkhringen boven mate ergdenkend en kwaadsprekend zijn, met blindheid te slaan ten opzichte van dominee Voornhof, den parversen huichelaar en dubbalen moordenaar, en als zij aan de dria eeniga parsonsn, welke hem zouden hebben kannen ontmaskeren, eigenmachtig het zwijgen oplagt, L;sske uit liefde voor haar' verleider, voor wien zij ten slotte zelfmoord bsarnt, Mirtha uit liefde voor haar kind, Paul Meelrecht uit liefde voor M»rtha. Nogmaals, h^t is jamniir dat Saze la Cnapaile?Rjobol de geaardhedan van hare romantische personen bijkans geheel verzonnen heeft. Want er zijn goede eigen schappen in haar boak en in het verklaren van beweegredenen van dalen toont zij meer dan voldoende opmerkingsgave en doorzicht te bezittea. OTTO KNA.U'. Meye poëzie, (Ntar axnlMiny eener aankondiging.) In lang vervlogen tijden woonda ik niet ver van weilanden. Ei als ik dm op stilia zomer avonden bij het binnenvliete;i der droombezwaard.e bloesemlucht door het geopende vanster, zat ta rnijtnaren in al die pure seraenhe-d, dan ward bijwijlen da stilte verbroken door e8:i klagend galuid, eerst weifelschujuter en slachts bij tuisoheapoojen varaoaien, maar allengskens sterker wordand en aanzwellend to', 63a ianig-droave melodie, die caij in mijn ee.nzaaie peinskalmte nog rustiger stem la dan de geluidlojshaid van kort te voren. Ei als dan zoo het kwaakg-szang der kikvoracua.i, want (ia1: was hat wat ia ij de ziel zoo stemmig roerde, aanhield, dan was het mij ais klonken er litanieën uU verre, onbe kende gewasten, vaag en onbestemd en zacht ruisohend. Sidert dien tij l Inb ik veel muaiefc gehoor.!, syjaphonisch 9:1 harmonisch, stafmuziek en strijkorcbest, liederUtdh en soloz ing, vocalises en gemengds koren, maar nooit ver mochten daze in mij te wekken wat op zoo roereade wijze in mijn binnenste aan het truien ging bij hat hooren van dat vorschen-gemurmel. En ook herinner ik mij den tijd t jen ik a 11 e ja rivier woonde, en hoe da ir van den overkant, waar een monitor aan den wal lag, het eenzame gezang, begeleid door 0311 harmonika, van een matroos over da wateren tot rnij kwa'n. De zeeman haalde met zulk een innig seutimant de woord tonen uit en paarde daaraan met zoaveal naief bekoren zijn in strument-klanken, dat mijn zial versmolt in een bijna nooit te voren nooh later gekend genot. Ik herinner mij nog caniga woorden van zijn eenvoudig lied. Hij had blijübaar eeniga klanke i opgevar.gan van een tosa ter tijde veel gezongen melodie, walke zich bij zonder iaande tot gerekte overgangen ea vrijere toonzetting. Het begon aldus: «Vader loos, moederloos," maar dit was wel hst eenige wut de gevoeliga matroos er van o.ithotiden hal. Doch zeelieden zijn vindingrijk, en zoo vulde onz9 zingende zeematroos uit zichzelf het onbrekende op onnavolgbare, hoogst origineele wijae aan. IIy zong namelijk: Vaderloo-", moederloos, al-den-bliksem-loos" en dat telkens en telkens herhaald. Wien zal het verbazen dat ik door dien soberen, zoo naieven eenvoud, tea diepste werd getroffen? Zoo iets is veel spontaner, veel eigener, van veel meer krachtig gevoel getuigend dan de op de kunstigste wijze gecomponeerde en in-elkaargezette sonnetten en pintoanen en g'iajalan en rondals en triolets ea w>t dies meer zij. Want de woordan van mj'n zaanati kwamn zoo echt en recht uit hat hart en wiran gaan ^kunst," maar uit da eigenste natuur gegroeid verklankt gevoel. Z)o viel dezer dagen myi oog op de ont boezeming van eea aoh'jvrig kind, ean lief klein jongetje, die ook ean zusje haeft ea vaal van vlindertjes houdt, en wie het bovenstaande niet allaen met zijn oogan, maar ook met zyn hart gelezen heeft, zal my volkomen bagdjpen wanneer ik zeg dat ik daza kinderlylte reg-tlen verkies bsven veel mooi gemaakte »kunst". Hier volgen sa (ik laat ze, ook in daspaliing en interpunctie onveranderd, om volkoman hat naieve, kunstelooze en onopgesmukte er van te doen gevoalen): Ik heb een lief papatja, Ei ook een zoet mamatje Miar de haalkat is een dief Pietja en Irenetja is ook lief. Ik heb twea ka'jes, Dit zyn ook lieve schatjes Maar de eane is eea beekje bang Onze tuin is wal wat laag. E i onza kinderkast, Dat is wal veel last, Al om hem op te ruimen Dan mag ik de school niet varzuimen En als dan de school angaat Dan kom ik niet te laat. En in de speeltuin van de scaool dan Dan schreeuwe da kindere als hat maar kan En in ds tuin an Zijn mooien plante dan. Nou is hat vers gouw uit, Dag lieve guit. Gevoelt eea ieder nu na lezing hiervan wat ik bedoel? Juist het onbeaolpene van de uitdrukking, het g-ibrakkige van da taal. ge?en er zulk ean hooge bekoring aan. En zoo healemaal uit de levenssfeer van dat jongetje, zoo zonder eenig valsch gavoel of «lichterlyke" o/erdry'nng of »!tunstiga" diepzinnighaid. Dit is natuur in actie, na'uurlykheid op haaterdaad batrapt. Wat kumen mij hierbij zoogsnaamle groote nnesters sshalea met hun. volvaardige poeeman? O, mjjhtan enkelen gevoelen wat ik met halaas al te zwakke woordan heb trachten uit te drukken! OJt. 1901. Emv. B KOSTES. Herderschaê, Da Naderlandsche Ligatie t* Pdking, door V., mat afb. Verscheiden heid Feuülston. Arehit:etwrj No. 41. Midedaelingen: OostIndische Aubachtskunst, (slot), doar H. W. M)l. Gewydgde waardaeririg, door K. deBuel. Da tentoonstelling van A-nstelhoek in hat Paviljoen te Hiarlem, d)or X Hat maken van bastekkea, (vervolg) Kunstkoude in da industrie (2j vervolg), door J. L Ter neden. Vareeniging tot veredeling van het ambacht. Jong IlillanA No. 8. W. Graadt van Riggen : I. Uit den ernst van het leven. II. Van gedaeaten, die uitdun naar het verleden. III. Wereld iiel. J. Oadenhove. Onze moeder. J. Terstesg, Oad verdriet. K. van rien Oever, Verzen I-IV. 0:er muziek. H.W.C da Jong, Fram Schubzri. Tij Isohrift voor de Vereenigingr liet Nederland.-ichi Zieuiesen, Oktober 1901: Wat wy willen. Da Gelderland. Da Earopa. Sioomirawler Julie. Poeloe R'jiir Twee onjuiste bananingen. Een internationale zeakwestie?Vour Neptunus' troon. Sport. Visschery Raddingswezen. NIEUWE UITGAVEN, Di/stderatu op telefoonyib'ed. Vlugschrift tar bsreiking van eanen beteran tosstand voor geabonneerdan en telefonisten ta Amsterdam, door Veritas. De Architect, onder redactie van het genootschap Architectura et ATi'citia, l^ïjvirg. Afl III en IV. Haarlem, H Kleinenum & C). 11'i oude Nederlundxhe lied, wereldlijke en geestelyde liederen uit vrocgeren tijd, teksten en melodiën verzameld en toegelicht door F. v AS DUTSE Au 2?6 Dan Hing, Martinus Nijhott'. Antwerpan, Nadarl. Boakhandel. Mirtfaretha, vin Altena, historische roman, i door EDITARD C- Hounoi/r. L-ndan. A H. Adriani. MARIE COSKLLI, De mare christen. Afl. 12 15. A'nsterda-n, L J. Veen. D; volken der aarde. (Naar The Living Rices of Minkind), door F. SNELLEMAN, met meer dan 800 illustraties, bevattende duizanden por tretten, f)tografiieh opganoaian over da geheale aarda. Afl I en II A-n sterdam, Sihelteiaa & Il-ilkema'g Bjekhandel. EUUKN- VON EXZBUBCI, Afrik'inixclier Totentanz. IVe Tneil. Djr Gusrillakrieg 11)01. Tussinger's B jc'nhandlung, Barlin. '; Ktaprouf-j; en korenbloem;'*}'!. E?n sprookje door ACATIIA SXST.LEX met taakeninge.i van Ij W. R WENKKEBACÜ. Uitgwe van C. A J. van DIshosck te Amsterdam. : Zwéri-ern, door G. VAN HL'LXHS. Tweede gawijdgle en vermeerderde druk. Uitgave van Valk h-.il' & C.), te Amsterdam. Jii'irbjekjt voor het jiar 19)1?1902 uitge geven door de «Maatschappij tot Nut val , 't A'anmeen." Ucrecht, J. van B>ekhoven. Irolkwpcaeding en Volkskracht, door dr. P. M. HIMÜ.VGA, dr M. MEUEUS en luit. G. POLvi.iKT. Amsterdam, II. .1. W. B3':ht. : De (':i tuur, de f'dficitK en de reroalishin_q j r in thee. tof ft i en cichurei, door JAN- GAASTRA, : Djrdrecht j Ilobsrt F ruin's Venpreiie Geschriften, afl 24. j Prins Willem III en zijne verhouding tot MAKIK MARX Koxixc, Verzen. Amsterdam, | C. A J. van Dishoek. Voorbij de lAnie, Herinneringen en S:hetsen, door S KAI.IT. Amsterdam, C L Patersen. Inhoud van Tijdschriften. Di Gids. Nov. 1901 : Van de kristallen torens, door Louis Couperus. II -t Palladium. Een koloniaal-historische dwaling, door C. J. Hasselman. Stambelangen en volks teelt. Opmerkingen naar aanleiding van het Nij n8Bgso.li C)"'.gres, door L. S.mor.s. De staatkundige toestand van Rusland, door mr. W. II. de Beaufort. Intermezzo door Marie Marx-Kining. Het algemeen verband tusschsn hersenen en zieleleven, door prof Tu. Ziehen. Aar.teekeningan en opmerkingen. Een verzuim hersteld. Julius Vuylsteh«. Verzen, door Cateau Pa-n-ne. Volste lente, door Cirel S'.harten. Dramatisch overzicht, door mr. J. N. v. Hill. Muzikaal overzicht, door nir. llenri Viotta. Baitenlandsch overzicbt. Ttocew landelijfach Tijdschrift, a/1 C Feesten, VIH, door Jac. van Looy.?Twee Sjnnette.i, door Ilinriette des Tombe-Drabbe. Everhardus Johinnes Potgieter, door Alb. Verwey. Twee sonnetten, door J. Riddingius. In duisternis, (siot), door Frans Coenen Jr. De 1'A.ig. door S. Falkland. Muzikale kritiek, door J. C. Hoi. O.ize Jïetuo. Aflevering 7: Strandjutten, door G. F. Haspels. Het E'hnographisch Museum en de wetenschap in Neder land, door prof. dr. A. E. J. Ilolwerda. Misdaad en misdadiger, door prof. mr. W. v. d. Viugt. Uit en over Mecklenburg, door prof. mr. F. J. L. K>'ii oer. De Atjehoorlog verdedigd, door E B. K'elstra. Bjornsons »Hjvan de K'asht", door prof. dr. P. D Caantèpie de la Saussaye. Nalezing, door dr. L. K'iappert. -- Smuet, door L". E. V. Da oorlog in Znid-Afrika, door U. E. V. E'tjen J[iard No. 41. De Waterwoif, een dorpsvertelling uit den tijd der droogmaking van het Haarlemmermeer, door J. E'genhuis, XIII. In Noord-Kennemerland, door GOS. de Vnogt, met afb. naar foto's van den heer II. W. Schrier te Beverwijk. Naar Samalanga. door C. Nieuwer.huis, met afo. raar foto's van den schrijver, I. Rooken, vrij naar het Duitsch van Fr. Reger.sberg. Van een Regenworm, door M. J. Salverda de GraveCORRESPONDENTIE. Wagens plaatsgebrek zijn wy genoodzaakt. de antwoorden van prof Van Htmel (Groningen) ea prof C-a-ner (Amsterdan) op mr. Ln/y's artikel «Universiteitsnieuws", benevens eanige andere stukken, tot da volgende week uit te stellen. (Red) iiiunmiuiiHuiiiiMiiiiiniiiiiiiiiMiiiiw De locomotieven en fle neutraliteit. Geachte Redatimr ' Toen in het begin der vorige week door de b'adenh <t bericht, dat reediflilsterend verspreid wai, werd bevestigd, dat door de Nederlandsehe Fabriek vau Spojrwagmateriëcl te Amst rdain locomotieven, voor de Zuid-Afrikaansche Spoor wegen gebouwd en indertyd, nog vóór den oorlog. door het bestuur der /uid-Afrikaansche Spoor wegmaatschappij besteld, aan Engeland waren verkocht, werd in verbeten woede de vuist ge bald over dergelijk verraai gepleegd aan ons heilig beginsel. Zelts de meest vurige proBoer kon dit Jeit niet gelooven en toch is hef, na een inges'eld onderzoek, bsvestigd. AV^e is de schuldige, was dadelijk de vraag, die voor een luttel renteverlies, dergelijke daad heeft durven e a kunnen plegen ? Als verontschuldiging geeft men op, alsof verontschuldiging mogelijk ware in zulk eene nationale en delicate zaak, dat die locomotie ven gebouwd waren voor de Afrikaanse ie spo ren, en vooral als reden wordt aangevoerd dat van personen, (namen worden niet genoemd, en daardoor juist komen president Kruger en zijne omgeving en de heer Wolmatans sterk in verdenking, ofschoon zy er misschien en ivaarschjnlyk onschuldig aan zijn) die in de toestanden en omstandigheden in /uid Afrika een volkomen juist inzicht kunnen hebben, de verzekering was verkregen dat een dergelijke daad op het verloop van dea oorlog niet den minsten invkied kon uitoefenen. Men tracht aizoo alle schuld van zich af te schuiven van deze nationale schande en die adviseurs er mede te belasten. Men eisene nu een streng en onpartijdig onderzosk in naam van het volk, dat weliswaar zijn fouten heeft, maar niet zal gedoogen, dat het voor 16,00J guldan rentenverlies per jaar in zyn eer en go.;dea naam wo;dt aangetast. Din zal uit zulk een en que .e, kunnen blijken in hoeverre de Zuid-Atrikaansche Spoorweg Maatschappij eu haar bes'.uur schuldig zijn aan deze wandaad. Doza Maatschappy heeft inillioenen bij miliioenen in de tien jiren die acliter ons liggen in Transvaal verdierid en zeer groote mvid.'nden geabakt, zoo Jat het van de snoodste ondankbaarheid zou getuigen. wanneer de aandeeihou Iers dazer maatschappij, zulk eene handeling van haar Be»tuur, zon der ernstig protest, toelieten. En van den concessionaris, tevens directeur dezer maa':schappij, en bovendien lid van de Kamer van Koopnandel van Amiterdam, is het bijna oamogeiijk zoo iets te geloof en, oischoon onze per soonlijke ondervindingen nu juist liet zoo erg geruststellend zijn. Wij denken san den tegen stand van dezend.recteur in 1890 tegen de stoomvaartplannen der Transvaa'sche Regeering, wa srvoor Generaal J jubert nacvr Nederland gezonden was, en hier een vol j tar bleef, om een fi nke stoomvloot van sn-l/arende schepen te krijger. die nu goede eu prachtige diensten hadden kinnen doen; die plannen zijn mislukt ten gevolge made va:; dj tegenwerking van den heer v. d. Wall Baks. Men stelle zich de verba zende verantwoordelijk idd der schu'dige per sonen eens duidelijk voor den geest; men bedenke dat daar in Zu.d-Afrika edele hfelden met opoffering van leven en goed, een remenstry-J strijden, voor hunne, maar tiog meer voor onze leyinselen en bdangen; dat zij vijandelijke. treinen laten deraüieeren, wat zeer gevaa.-lijk is, en al menigen held het leven kostte, dat z:j daardoor den indringer groote schaje berokke nen en hem den oorlug moeielijk, en mis schien onmogelijk maken, maar dat dit allts. dus de eiriüehjke overwinning, belet wordt. door steeds nieuwe toevoer van UoUand>chi: locomotieven en spoor w. g matei iaul, u;t winzucM geleverd aan den vijand van oi't. ras. Zie ze daar sterven of vreeselijülijden. aan hunne wonden, dij ridders, <iie geloove;; ia hun rec'atvaa-dige zaak, d.e blijmoedig ster ven voor huiiiO vrij'ieid en onafhankelijkheid. die hunne vrouwen en kinderen cfL'ien omdat zij doordrongen zyn van het begrip dat, zonder vrijheid, de dood verkieselijker is dan d.: slavenstaat onder de klauwen van den laaghartigen Brit, die een reuzenleger afzond om dit eenvoudige volk te vernietigen en van do aa--de te verde'gen, door zijne vrouwen en kin deren stelselmatig te vermoorden en uit te roeien, en zoodoende den jongen en ook den Oiiiien Hollandsche stam, die in de laatste jaren weer wat begon op te leven, nu voor goed den doodknak te geven. Dat, en nog veel tneer moet men zich voor den geest brengen bij de beojideel.ng van de levering d:er loco motieven. Dat het onderzoek in deze zaak een nationale zaak zy, een plicht van het volk, want de tchande zou ook nationaal zijn, e^ allen die er in berusten zyn niet beter dau die schande waard. Amst., 18 Oct. 1901. H. H TIMMER.