Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1278
deelen der reusachtige Steel-Company, waar
over een gunstig rapport een dezer dagen werd
uitgebracht.
Bijzonder aangenaam is de rijzing van 95
tot 99M voor de aandeelen van de Nationale
Bank der Z. A. Republiek. Hiernevens, kan ik
tevens meedeelen dat de obligatiën der Ned.
Z. Afrik. spw. mpij , aüe ongeveer "l pet. zijn
vooruitgegaan. Levendig was het ook in het
Kaffarcircus te Londen. Da benrsmannen, ver
tegenwoordigers der groote E'>gelsche geld
magnaten, prikkelen reeds de winstbegeerte
van het publiek. Dat blyft evenwel nog zeer
gereserveerd, ondanks de bemoedigende berich
ten omtrent d-n terugkeer van de normale
werkzaamheden in vele goudmijnen.
Ook hier geldt: wie veel het f t, dien zal veel
gegeven worden en wie niet heeft, dien zal
ontnomen worden wat hy heeft. M. a. w. Wie
over veel vermogen beschikt, of althans met
geheel vrij geld wat Ktffsrs koopen kan, en
dus den eersten ty'd kan afwachten, dien wacht
bijna zeker winst. Den ander echter kan, door
tijdelijke koersvermindering, nog ontnomen
worden wat bij keeft.
Ea hoe staat het met de Amerikanen ?
Derember.
12. 19.
997'S
431 .,
45'i'4
?Ii1:"'/16
81)1/4
51
79 i's
70 "
78
1001'.-,
4 (i?*
501 s
8 23 's
991,
10U5/18
41
631/]o
41! 1/4
41H/4
43 1A
40
551 'r,
80 "
72
78^4
102 '
431/4
57 -'s
331'.,
1011 0
1051'..
41 1/3
64-'V<j
Atdiisun pret'
Ches. Ohio, C. v. aand
Gr. Trunk, 2de Hyp. IDC
Denver Kio, C'ert. v. rund....
Brie, Commons
risco, C. v. aand
dito C. 1ste prcf ,
dito C. 2de pi'et'
Kansas Fort Suott 4 pCt. pref..
Mex. Int. Pri:u' Aeti
Mes. Nat. Ccrt. l'J27
Readiiisr, C. v. aand
dito C. v. 2de pref
Sontli. Railw. Oominons
Union Pacific, C. v. aand
dito 4 pCl. Conv
Wabash, C. v. pref
dito li. bouds
De daling van de vorige week is nog lang
niet ingehaald; ze is evenwel tot stilstand
gebracht niet alleen, maar bovendien zijn de
koersen van bovenstaande stukken reeds naar
den goeden kant gedrongen. TB verwachten
was deze gang van zaken wel. Welke
samenhang bestaat er tusschen de innerlijke waarde
van de Amerikaansche spwegwaarden in 't
algemeer, en dsn stryd van deu machtigen
kopertrust om de almachtige te worden, die de
prijzen op da wereldmarkt zal regelen ? Dit
verband kan slechts zeer, zeer indirect zy'n,
en van betrekkelijk gerirge beteekenis. De
beweegreden voor den dalenden invloed wordt
nu aan de beschikking van de baissiers ont
nomen. Hun praatje vindt weinig of geen be
langstelling uieer.
The Chronicle gaf wederom de resultaten
van hare gewone cyfarvergelijking Da ont
vangsten van 53 spwegtnpijen, gedurende de
vierde week van de vorige maand, wezen een
vermeerder»!g van 13 % pCt. en die van 44
mpijen in de eerste week van de loopende
maand, een vermeerdering van 8 pCt. aan. De
recettes in November van 105 mpijen, zyn ruim
12 pCt. hooger dan die gedurende dezelfde
maand in 1900.
In het genoemde buiten!, orgaan vind ik
ook dejaarcyfers voor de Kinsas*City Southern,
betreffende het dienstjaar 1900,1901. Het totaal
van de netto's is byna IK millioen dollars
terwijl dat in het vorige dienstjaar by'ca een
half millioen minder bedroeg. Na aftrek van
de vaste lasten blijft beschikbaar een surplus
van ruim 6K ton in dollars. Voor koersver
betering der 3 pCts. late hyp. obligatiën was
wel reden. Hierby komt de invloed van
het prepaieeren van da markt voor de
inschrijving tegen 73 pCt. op een millioen der
genoemde 3 pCts. obligatiën door Harriman
& Co. Van deze schuldbrieven bestaat een
leeningsbedrag van 30 millioen dollars waar
van reeds ruim 26 millioen dollars zyn uitge
geven. De Kansas Ciiy Southern zou met de
St. Louis & Iron Mountain spwegmpy, die onder
de controle van de Gould-groep staat, een
transportovereeckomst gesloten hebben. Hierbij
doe ik opmerken dat de secretaris van de
Union .Pacific, de heer Millan, die tevens lid
yan den raad van toezicht der Chicago & Alton
is, ook tot het bestuur van de ulf-lyn is
toegetreden.
Voor de verbeteringen vatt de 4 pCts, conv,
stukken van de Union Pacifis was ook wel
reden. Het verschil in prijs met dien van de
aandeelen was immers niet te groot als men
ia aanmerking neemt dat de houder der 4 pCts.
conv. de bevoegdheid heeft tot converteering
in aandeelen, als de hoogere dividenduitkeering
dit wenscheli)k mocht maken.
De Denver Rio Grande heeft een halfjaarl. divi
dend van 254 pCt op de pref. geannonceerd.
Den aandeelhouders van de Canada Southern
wacht een dividenduitkeerirg van IX pCt.
Een kwartaaldividend van l % pCt. wordt
SNUIFJES.
op de pref. en een halfjaarl. van 3 pCt. op de
commons van de Chicago & Northwestern
betaald.
Het 91e dividendbewijs van de eert. 2Je
pref. St,. Louis & Sin Francisco is betaalbaar
met ? '24,45 en ? 12 22'' onderscheidenlijk voor
tien en voor vijf aandeelen.
De Lotergroep wijst eenige verbetering aan
voor de 234 j,Cts. Stuhlweiss. De noteering
ging van 831A tot 84 ^ pCt. vooruit. Daarvoor
is op grond van koersvergelijking, meen ik,
wel reden aanwezig.
Aan de nieuwsgierige houders van
BariLoten kan het volgende worden medegedeeld:
Nadat de obligatiehouders, zooals bekend, in
den terugkoop door de stad, van de Bari-loten
van 18G8 a Le 66 voor de onuitgelote en Le
9 50 voor de uitgelote obligatiën, zonder ver
goeding van rente, hebben toegestemd, ont
staan er naar men verneemt opr.ieuw moeilijk
heden wegens de verrekening der ricchezza
mobile. De obligatiehouders hadden hun toe
stemming alleen onder uitdrukkelijk voorbehoud
gegeven, dat deze belasting ten laste der stad
Ban zou komen, terwijl de Staatscommissie
ze op de schouders der houders van loten
wilde leggen. Dit zou een korting van L) l 90
voor elke obligatie der beide soorten
beteekenen, zoodat eventueel de afkooppiijs tot
L9 64 10 resp. Le 7 60 zou dalen.
De ministers van binnenlandsche zaken en
van financiën moeten nog hunne goedkeuring
aan de overeenkomst geven.
Loten Paleis voor Volksvlijt hoevele
zullen wel niet te loor gegaan zy'n wat
vaster.
Bussum, 19 Dec. 1901. D. STIGTKR.
-miiiiiiiiimiiiiiiiiiiiHiiiiiiiMmiiiiHiiMiiiiinillliitiinmiiiniiiin
Ik weet niet wat ik meer ongaarne_zou
doen dan Beets tegen te spreken, mijn vriend
Charles en de onbekende heer of dame A. S.
uit Oii schot, maar nu onderwind ik mij toch
eenigen twijfel aan den dag te leggen, bij
het lezen van het volgend ingezonden stuk
in het Centrum.
Mopperen.
M;'I?I,, er un Hnliirtciii'.'
Naar aanleiding van 't Mukjo van den lieer
Charles oissevain, in 't laatste XomlaH'sMad van
1) September, wilde ik gaarne een en ander mee
deden.
Meermalen heb ik met meer of minder .succes
in vriendenkring beweerd, dat 't woord ..moppe
ren" onstaan is uit een Franscli liedje, dat voor
ongeveer ió jaar, erg en vogue" was.
't Was een lied van een ..Cantiniere" die den
Inhoud van Tijdschriften.
De Dacember-aflsvering van L'art Décoratif
bevat het volgende: Artonio de la
Gindara (13 illustrations>) Camille Mauclair.
Li medaille frai<;iise contemporaine (fin. 37
illustrations) Charles Saunier. Croquis
d'intërieur, (S illustrations) O. Gerdeil.
LouisDtjean (7 lustrationi-),Tristan Klirgsor.
La décoration des tissus (17 illustrations), Emile
Sedeyn. Un peu de tout (8 illustratiorii-),
Mubée-Grevin. Chronique Expositions
Livres i.ouveaux.
Tetlcenen des tijd*. Afl. 6: God-idienst en
moderne beschaving, A. Binnents. Het huis
bezoek, dr. G Nyhi ff. Mijmeringen, C. G.
Chavannes. Boekaankondiging, P. Kroniek:
Over de wotderen, die wy beleven. De Chr.
Hist. Kiezersbocd. Naar aanleiding van de
laatste algemeene vergadering vanden Protestan
tenbond. Boycot. A. R. L.
Van Onzen Tijd. No. 3 : Sancta Elisabeth,
C. R. de Klerk. Het Maagdeken, Marie
Koenen. Sancta Ciecilia, Maria Viola.
Kunstkrony'k, Th. Molkenboer' Uit het
Biënboec, Albertine Smulders. Muziekale
kroniek, P. Jos. Vranken.
Hygiënische Bladen. No. 12: H. B. J. van
Rijn, Zondagsrust. Dr. G. W. Bruinsma,
Nieuwe manier om drinkwater te zuiveren.
Dr. G. W. S. Lingbeek, De gezoc.dhoudende
en gezondmakende krachten in de natuur.
Dr. Ph. Kooperberg, Hygiëne in cy'fers.
Dr. G. W. Bruinsma, Bescherming der openbare
gezondheid in het buitenland. Sanitaire
Kroniek
Hoofd en II:irt. No. 6 : Houtsnijkunst, A. W.
Weissman. Ejn kijkje in de Hervormings
tijd van Eflmland, T. Pluira.
Winter-tooverland, A. II. Dudok van Heel. Na 't eerste
ruigvriezen, (sonnet), J. II. de Veer.
Ilett'stboutade, (gedicht), Jodocus Trekvogel. B >t-k
en tijdschriften, Maurire Maeterlinck. Het
leven der byën, (dot) ltoJiilius Bierbaum.
De laatste leerling, uit het Duitssh van Hermine
Villinger, (slot).
Eigen Haard, No. 51 : Pastor Picardts Boek,
door L E, IV. DU Madonna met den
papegaai van Rubbers, door Jet°. de Vries.
De Heilige Maagd met den papegaai, naar de
schilderij van P. P. Riibbenp, in het Kon.
Museum te Antwerpen. Futogr. II. Kleinmann
en Co , te Haarlem. Da afsluiting en ge
deeltelijke droogmakins; der Z liderzee, door
R A van Sardick, III. Ardonosarie, door
J. E. Jasper, met af b. naar foto's van m< j rjflV.
Vreede, I. Koning Willem I en het Paleis
te Amsterdam, medegedeeld door mr. H Graaf
van Hogerdorp. _ De Ukant van Amsterdam,
door L. Nooter, met af'b. uit den Atlas van
het Kon. Oudheidk. Genootschap, I Voor
onze Amateur-fotografen, door dr. J. E.
Uombouts, met afb. raar eene opname van den
Amat.- fotograaf H. Becker te Amsterdam, I
Verscheidenheid. Feuilleton.
IM Iteviie. Ancienne R^vue des R-3vues.
No. 24 : Le nouveau Régime aux pays des
Gnenx, par L. L. C. M. van Outhoorn.
Fugitives Amours, par Alfred Droin. La
jeune tille moderne au Tbéatre, par Frederic
Lolicé. L'Art Assyriën (6 gravures), par
atmuiiiiiiitiniimuiMiiiiiiiiiiMiiiiiHiimuHiiiu
lot' verkondigde van baar jenever- of \\ iinvaaije.
/e be/ong daarin den iof van lid, kraantje
..Le rnjniqni".
Onder meer vertelde '.',<i b. v. Als de moed di-r
soldaten weel- n-ns moest wordi-n a.uigi»akkerd.
ze dat best kon :
,.Aver mon prtn n
Avee mon pi-tit n
Avec mon pi'tit riqniqni".
en/ en/. . . .
KOI t daarop l.omt. op dexi-lfde mil/i<'kdivim.
een llollandsrb ?; lied te voorschijn nn-t bet
refrein :
., l-'.n bij moppert alweer
En bij moppert alweer
En bij moppert alweer kiki".
Ik heb steeds l.eween!. dat du klank van?.Ue.>
mon petif', ..En bij moppert ', luel't in de wereld
gebraebt.
t Itelrem was erg melodieus en dus /e< r ge
wild door bet volk. Xeo onNtond ..moppei en",
Ik moet dus. on/f n vereeidin diebter ( n vnend
Xicolaas ]ïeels oversebol van gelijk gi'\en, dat
hij opkomt tegen de vreemde smetten"' die on/"
seboone moedertaal ontsieren.
Oirsebot in Dee. A. M.
Al tel ik ook nog geen honderd wat
mijn levensjaren aangaat, ik lu-b toch
wel eens een woordenboek opgeslagen en
Tiiij vergewist «afgaande de lees- en de
spreektaal van hen die vóór ons de
rederlandfche taal gebruikten, en zon o. n. mij
op de hoogte gestild van den diepen /in
aar» het wouid mop Ie hechten. >.Hop"
dan was reeds in 't he.e:;n van de, vorige
eeuw de naam van et n soort van k lei r en
dog, eu werd ook gebezigd ter aanduiding
van iemand welks aangezicht veel van dat
van eenen mi'p heeft. I\ u ga ik de overige
beteeker.issen van dit woord voorbij, als,:
een soort van klein zoet gebak (de
Weespermop) ; een gebakken steen, vraag het 't
kamerlid v. Wijck maar; de kamer-mop:
Ie dr. Litouche-Tréville. Les M
daillistes modernes, Hans Frei (5 gravures), par
J. de Mézeray. L'Etat actuel de la
Question des langues vivantes, par Fernand
Herbert, Professeur a, l'école des hautes
Etudes commercialcs. Le Romancier de la
vie désenchanteé. Anton Tchekheff, par G.
Switch. La Cl<-t de l'Inde, par Theodore
Meyer, ministre plénipotentiaire e. r. La
main bizarre, rouvelle par Georyes Vayssie.
Mouvement des Etudes révolutionnaires en 1901,
par Manrice Dumoulin. La nouvelle guérison
du cancer, par Ie dr. L. GIZB. La Tin atre
et la Vip, par Henry Bérenger Revue
musicale, par Paul Siuday. Analyse des
Revues frar eiises, allemandes, espagnoles,
japonaises, neerlandaise?, russes et scandinaves.
Caricatures polit:'ques (44 gravures),
NIEUWE UITGAVEN.
Leefregelen ter bevordering van de gezondheid
bij het heir.-chen van inl/nenza en malaria, door
dr. NORJSERT GRAÜOWSKY.
Uitievers-Maatscbappy »Het Gemfienschappelijk Belang".
Darwinisme en Democratie. Maa schappelijke
vooruitgang en hulp aan het zwakke, door
dr. D. VAN EMBDEN. 's Giavenhage, Martinus
liet goed recht van het spiritisme, door II. N.
IJK FKKMËRV. Amsterdam, Cohen Zonen.
Geschiedkundig) verzumehtigen, I, De Prinsen
van Oraije in 's Graventiaga, penninger,'
medaillons, draasteek^ns. linten, miniaturen,
Dnz , door jhr. C. II. C. A. VA-N SYPESTEYN.
Den Haag, Mirtinus Nyhoff
Allemanpgadi'nf/, gi Muetreerd handboek voor
bet practische leven onderredactie van J. A. H.
JOCKIX Amsterdam, Van Holkema& VVarendoift'.
Livres anciens et modernes en vente aux
prix marqouls chez Murtinus Nijhof, ii la
Hfj'p, Nobelstraat 18
Economie Politiqne. Commerce. Finances.
Questions Siciales. lt Partie A v. Doorninck,
(Nos. l 1518) la Haye, Martinus Nijtu ft'.
?MMIIIIHIUHIIIIUtllinlIIIHtllllllIllltllllUMIHUIIIItll
Uit Zuid-Afrika.
Men schrijft ons uit Pretoria:
Jlijnlieer!
Het is nu, meen ik, meer dan 2 jaar
geleden, sinds het plan geopperd werel om
eene stojmvaartverbinriing tot stand te
brengen tusschen Holland en de havens
in Zuid-Afrika. Verscheidene plannen
werden in de Hollandsche bladen aan de
hand gedaan, ook in uw blad. Door de
tijdsomstandigheden werel er niet verder
over geschreven, doch acht ik het van zeer
groot belang om den ondernemingsgeest
wakker te houden en op te passen, dat wij
niet weer te laat zijn, indien de
levensvatbaarheiel van eene stoornvaartvei binding
zich zou voordoen.
Wij beleven hier tegenwoordig wonder
lijke toestanden. Onze consul-generaal, de
heer Domela Nieuwen huis, kreeg verlof
en in zijne plaats werd benoemd als waar
nemend, de heer Aubert, consul-generaal
van Frankrijk, iemand, die bij het Hol
landsche element te Pretoria zeer gezien
is en wiens tijdelijke aanbieding van een,
vooral in den tegenwoordigen tijd, zoo
moeilijk ambt met algemeene tevredenheid
werd begroet. Wie schetst nu echter onze
verbazing, te hooren, dat de alom geachte
heer Aubert bedankt is en in zijne plaats
de consul-neneraal van België, de heer
Charüer, benoemd is tot waarnemend
consul-generaal (Ier Nederlanden. Natuur
lijk staat het niet aan mij, om over de
bekwaamheden van den heer Cliarlier te
oordeelen en is dat ook mijne bedoe
ling niet, doch waarom wordt de heer
Aubert bedankt, een man die zich heeft
doen kennen als een waar vriend van de
Hollanders en tevens iemand van grooten
invloed ?
Nu staat ons weer voor den boeg het
vertrek van advocaat Jhr. De Savornin
L'dtman in Januari, die zeer veel heeft
gt;daan voor de Hollanelers en wiens naam
vooral bij de overgeblevenen in elankbaar
aandenken zal blijven.
Natuurlijk zijn er nog zeer vele andere
zaken, die ik u zou willen mededeelen,
doch stel ik dat liever uit tot later. Gisteren
ontvingen wij het treurige bericht, dat de
heer Fockema overleden was aan boord
van het transportschip »Kenna'', op weg
naar Indië. Hij werd gearresteerd, zooals
u wel zult, weten, in zake Kok en van
Nichelen Kuyper, en weggezonden als
krijgsgevangene. Toen bij Pretoria verliet,
was hij nog gezond en wei en wij weten
nog riet welke de oorzaak van zijn ontijdig
overlijden is geweest.
Zooals u ziet, beleven wij alles behalve
aangename tijden hier, en als wij niet af
en toe goede berichten ontvingen van de
anderen kant, was het niet om uit te houden.
adres de Stuers, v. d. Zvvaag en Kuyper ;
de mop uit de moppentroinrnel als de
gclie f 1ste en de mop als inktvdak, de hatelijk
ste allermoppen enz. neen, ik bepaal mij
uitsluitend tot den bekenden hondensnoet,
en den invloed dien deze op onze taal
geoi f end heeft.
Want inderdaad, het moet zelfs in onzen
tijd van velerlei woordvinding eikend
wo:den, dat de dierlijke mop de vader is van
meer woorden, leerrijke, beteekenisvolle
woorden, dan de heele generatie van 00,
tot n zij onze taal te arm bevond, om
er haar rijkdom van gevoel en gedtc'itein
uittebt-elder, ons heeft gfscln nken. Alleen
reeds het werkwoord ^moppen'', door onze
grootvaders alles behalve versmaad, ge
woon vervoegd: ik mop, gij mopt, hij mopt,
ik mopte heeft dat viervoetig dier in
onze schrijf- en s-preeklaai vereeuwigd lang
vót'r de bevallige fransche marketentster
haar riquiqui bezong. IMI als ik iiu bedenk
dat -moppen" al in dien tijd werd gebezigd
voor ie.mand die er zoo onvriendelijk uitzag
als een klein dogje, iemand die pruilde en
ki:orde valt het me zelfs eetngszir.s
j moeilijk anti te nemen, dat de hollandsche
j dichter juist doordat liqirqui, dat vmolijke
lus:igeop',vekkende»mon petit r!quiqu>",op 't
oud-vaderlandsch mopperen zou xijn ge
bracht. Nu is het waar, de Oirsehotsclie
j In er (of dame) komt niet voor 't etistmet
zijn denkbeeld uit den hoek. Meermalen
hieft hij of zij het aangeboden met meer
of minder succes in een vriendenkring. Ik
gevoel dus dar, ik voorzichtig moet zijn. Ik
heb mijzelf dat ook in deze voorgehouden,
en zijn stukje bij herhaling overgelezen.
En wat ik eerst niet iluifde gelooven, 't
was mij al te verrassend, moest ik ten
slolte toch als zijn of haar bewering eiken
M. d. R.!
Vergun mij een paar bedenkingen in te
brengen tegen het oordeel, in uw n<x van
8 dezer uitgesproken over mijn boekje Voorbij
de linie.
Het is te veel eer te zeggen, dat ik my
niet meer kan uiten zonder die (oude) taal
vormen te bezigen, welke men in cle redekunst
fpraakfi^uren pleegt te noemen. Ik meende
alleen, waar ik bij oude schry/ers sommige
halfvergeten, vaak kernachtige en kleurige
zegswijzen tegenkwam, die wel naar den voor
grond te mogen brengen. Vooral voor een
indisch publiek, waarvoor die schetsen
oorsprorkeüjk geschreven zijn, hadden die uit
drukkingen hun rai^on a'étre. Dat de heer
Knaap ze verschrikkelijk vindt en er onpasselijk
van wordt, is te betieuren; gelukkig is zijn
meening r,iet die van het indisch publiek, en
blijft het de vraag of hij ze kan opdringen aan
het hollandfeche *) Nu betrapt de heer K. mij
op herhalirgen, zelfs op het fjit dat ik dazelfde
woordspeling tot ilriemalen tc;e »tap" en
dit schijnt inderdaad bedenkelijk. Maar als men
weet dat deze schetsen door tijdruimten van
drie, vier en meer j-iren gescheiden zijn, dan
kon het zeker wel gebeuren dat in een opstel
van b.v. IS'.K) eete uitdrukking voorkomt die
reeds drie jaren te voren, en nog eens 2e.« jaren
te voren gebezigd werd. Daa komt dat zoo
gewraakte >arjduldbare" hoogstens r.eer op een
fout liij de correctie der proef blalen, waarbij
ik dun zorgvuldig had moeten vergelijken waar
ergens eer.e uitdrukking vooikwam, die reeds
in een schets van eertge jaren te voren was
gebezigd.
Iets verder struikelt de kritikus weer over
zooiets «onduldbaar»'', nl. de woordspelirg die
van het jen.evermtrk A. V. II en '/, maakt:
«Aan Vtlen Heul en Zegen''. Dan weer over
den regel : »Znagt ge nog een van de kinde
ren ? ' waartij hij schrijii :
Een ander had t-r wellicht op geantwoord :
«Kinderen zagen '?? Meneerir ! ik beu geen kanni
baal. Zaagje soms zelf?"
Allemachtig! kritikus, wier.s «Üiuwiteit" is
hier de grootste; de mijne (die riet van mij
is, maar afkomstig uit het Indische jaarboekje
Wurnasarie) of uwe zaag- tkuwiteit 't Wanneer
die woordspeling over A. V. II. en Z. eene
»kruiersaardigheid" is, wat is dan, naar dien
maatstaf, uwe aardigheid? Waar een dichter
als Helmers den regel schrijft: «Zaagt ge ooit
dien wreeden boom, op Java's grond ont
sproten," daar is het geloof ik nog aan
niemand ingevallen hem te verwijten dat hij
aan 't zagen van hoornen was Maar wat te
denken van een kritikus, die aan zulke dingen
zijne kritische krachten beproeft?
Er zou wel meer tegen deze beoordeeling
te zeggen wezen, want de lofspraak daarin is
al even grof' en buitensporig als de afkeuring.
Ik zou meenen, een zoo unppruchlos bundeltje
als deze verspreide indische opstellen verdiende
ni & t excèi d'honneur, ni cette indigniiv. De
kritikus stelt zich al daiielijk op een verkeerd
standpunt door eigendunkelijk aan te nemen,
dat ik bij de uitgave ook letterkundige be
doelingen heb gehad en laat dan volgens die
praemisse zijne rolletjes trlaopen. Waarmede
zyn heele kritiek vervalt, voor 't minst falikar.t
uitkomt. En als hij aan het slot er zelfs de
koloniale politiek bij haalt en »de onmetelijke
schuld van Nederland aan Indié", daar moet
men hem wel verdenken van iets ergers dan
«smakeloosheid en loombeij van geest", nl.
van eere gepremediteerde schimpkritiek, die
alle perken der eerlijkheid en der redelijkheid
te buiten gaat.
Oosterbeek, Dec. 1901. S. KAI.I-T.
Geachte Jtcer Kal/'/,
Vergun mij, ofschoon ik u niet ken, boven
staande betitelirg, omdat mijn harje niet ge
neigd is tot boosheid over de boosheid van
uwe anti-kritiek.
Dat u gaarne «halfvergeten, vaak kernachtige
en kleurige zegswijzen" bezigt, is voorzeker
een genoegen, waarop niemand u het recht
zal betwisten, maar is het wel billijk van u,
*) Zie b.v. de beoordeeling in Jlit Xuitics
van den Dag.
«iiintinuiiutiiiiniiiniiniiiniuiiniiiiiniiitiuiiiiiiiiiir.iiiiiiniiiiiiitiin
nen ... dat namelijk de Idnnk van ->Avec
mon petil" »Kn hij moppert alweer' heeft
in de wereld gebracht!... Nu schijnt mijn
gehoor lieelemaal in de war te zijn, want
als iemand rui j gevraagd had hoe uit, 't liedje
van de CJantinière het -'mopperen" kan ont
staan zijn, had ik mistchien nog gezegd : hoor
je dat niet, uilskuiken, luister maar eens naar
het petit riquiqui ! en hoe ik ook geprobeerd
heb mij aan de Olrschotsche verklaring te
gewennen, ik merk van dat mopperachtige
geen zier in den klank van «,l/'f »ioni>cttt'.
1 Had ik dan ook niet met Beets, Charles en
A- S, te doen, ik zou eenvoudig zeggen . .. die
j drie welen het niet... want ook vóór dat
?>.lrec inun pclit" waren er ten onzent
tnenscheii die mopten: moppers en mopsters,
zoodat- er zonder eenige -«n'ccinde mi/el"1
evenals van mop moppen ook van moppen
het frequeiitaüef mopptren is gekomen .. .
geheel i:aar ons Nederlandse!! taaleigen;
! weshalve, ik er Tollens volstrekt geen grief
j van zou hebben gemaakt, indien hij in zijn
»Wien Neerlandici! bloed door de aderen
vloeit'', ook het mopperen had te pas ge
bracht, elat zoowel i.aar klank als
betee;kenis een ju«eel van een woord voor ten
Hollandsen, volkslied schijnt.
Ik zou het niet gewaagd hebben over deze
zaak een woord te spreken, ware er bij m\j
niet een gedachte gerezen, die ik op de
bescheideuste wijs even meen te moeien
luchten, zij 't ook maar om haar
uitsluiteid tien scherpzinnigsten lezers van
het Weekblad ter overweging aan^ te
bieden. Nog eer.s, iemand, die vijf' en
veertig jaar geleden een ontdekking heeft
gedaan, deze dus bijna een halve eeuw lang
aan zijn vrienden te Oirschot en elders ter
toetsing gaf en ze in zijn hart onder
toei zicht van z'jn verstand verpleegde, dwirgt,
den beoordeelaar, die van uw werk eene karak
teristiek poogt te geven, het recht te ontzeggen.
die liefhebberij onmatig groot te vinden ener
het bewijs niet van schuldig te blijven ?
U zegt verder, dat «gelukkig" myce mecning
dienaangaande niet die is van het Indische
publiek. In gemoede vraag ik u nu: hoe weet
u dat zoo ? Iletft wellicht dat publiek van
overzee er u in een gemeenschappelijk adrfs
kondschap van gedaan ? En tegenover mijne
beoordeelirg stelt u die van een' anderen
recensent. Vergun mij intusschen, dat ik mijne
meening niet prijsgetf voor eene andere, dia
u weigevalliger if, maar waarvan u verzuimt
da betere kwaliteiten aan te toor.en.
Met nauwgezetheid houd ik aarteekenirg
van uwe mededeeiirgen, dat u da proef bladen.
slecht, althai s achteloos, gecorrigeerd hebt en
de driemaal herhaalde woordspeling met
betrekkirg tot het bewuste jenevermeik per slot
van rekening aan een Indisch jaarboekje ont
vreemd is. Houd mij de opmeikicg teu goede,
dat dit de zaak verergert. Driemaal plagiaat,
hoe durft u daarvoor uit te komen ! En n,
ontnuchtering! het zoo gretig buitgemaakte
goedje blykt volslagen waardeloos te zyn.
Wat de gezaagde kinderen betref', tot mijn
litterair geioof bebooit, dat men gesprekken
zoo getrouw mogelijk dient wier te gever.
Daar staat de brallende rijmelary van Helrners
heelemaal buiten, niet ? Ziet u LU den onder
grond van mijne «zaag-flauwiteit" ? O ja, ik
heb ze maar nmaal getapt! Noem ze overiger.s,
met eere nieuwe woordspeling, gerust eete
knapenaardigheid. Ze is toch goed, wat ?
Op het slot van uwe anti- critiek acht ik mij
niet gerechtigd zelf bescheid te geven. Willen
wij vriendschappelijk overeenkomen, het aan bet
inzicht der lezers over te laten, cf mijne re
censie beusch is »eene gepremediteerde
schinipkritiek, die alle peiken dfr eerlijkheid en er
redelijkheid te buiten gaat" ?
Achtend,
Uw dienstwillige
OXTO KNAAP.
LüfdailiÊlieid Daar
Een verzoek aan hen die het wél
rneenen met de armen.
Wanneer gy bij ons een door u te bepaler,
bedrag (ten mir.ste /' 50 ) stort, ontvangt gij
een aantal gemerkte kaartjes, en in plaats van
geld, geeft gij aan ieder, io u om hulp vraegt,
zulk een kaar'j-^ na er den naam van den
vrager op te hebben ingevuld, en zer.dt hem
daarmede naar ons kantoor, van waar zoo
spoedig mogelijk een orderzoak wordt ingesteld,
voor zoover de hulpvragende riet reeds sinds
kort bij ons bekend is. Voor een aar. tal
onzer stadger.ooten behandelen wij sedert
eenige jaren de tot hen gerichte aanvragen
om hulp, op deze wijze; voor sommigen alleen
gedurende de wintermaanden, voor anderea
doorloopend. Na het einde van het winter
seizoen wordt aan ieder afzonderlijk rekenirg
en verantwoording gedaan, terwijl natuurlijk
steeds gelegenheid bestaat, wanneer het ge
storte bedrag verbruikt is, dit aan te vullen.
In het jaar 1900 behandelden wij op deze
wijze 1728 gezinnen, van welken aan 1050
ondersteuning werd verleend iot een bedrag
van ruim ? 31,000. . Wij vragen nu de
medewerking vin velen tot dezen werkelijk
nutt'gen arbeid; nuttig voor u, omdat gij da
zekerheid krygt. dat uw geld goed beitee:!
wordt, ruttig voor den arme, omdat hij dan
weet, zoo noodig, altijd geholpen te kuni en
worden, en nuttig voor de maatschappij omdat
zij op deze wijze verlost kan worden van du
bedelaars van beroep, die werken kannen maar
niet willen, en die leven ten koste en ten
nadeele van de weikelyk behoeftigen.
Gaaine zullen wrj van velen uwer bericht
inwachten, dat gij wilt medewerken om op
deze wyze de armen te helpen Tot het ont
vangen van radere inlichting kan ieder zich
dagelijksch ten kantore, Riamgracht -l, ver
voegen. terwijl ook ondergeteekenden persoon
lijk bereid z\jn tot het verstrekken van ir, lic
iitirgen.
Bestuurderen van het Genootschap:
«Liefdadigheid naar Vermogen":
J. F. L. Blankeriberg, Vondelstr 108, Voors.
A. van Eik, Keizersgracht 049, Penningm.
11. Stork, Stadhouderskade 82.
F. C. P. Boterhoven de Haan, Keizersgr. 0:17.
W. F. C. Momma, Ileerengracht 255a.
Th. J. B. Hilterman, Keizersgr. 492 \
SicretuLod. S. Boas, Keizersgr. 80G/ risten.
UFtfffliiiMiiimiiiiiïfitiriiffiiKrritinimimiiiifimifiiiimiiimiimiriiw
althans mij, genoeg eerbied af om hem niet
gemakkelijk van iets minder edels te
vu
denken. Toch moet het er uit. Zou die A S.
over mopperen schrijvende en daarbij de
namen van twee onzer grootste letterkun
digen gebruikei.de, onder het opschtif't
Mopperen zelf ook een mop hebben willen
tappen, en niet alleen die twee, maar almede
het Centrum, eu zijn lezers, zelfs mij
j daaronder begrepen, bij den neus ttachten
l te nemen?
i Had hij nu nog betoogd dat kikeriki
afj komt van riquiqui, nietwaar, daar ware
iets voor te zeggen, maar over deze belang
rijke quaestie bewaart de geleerde taai
man het zwijgen, en hij schrijft over zijn
»Avfc raon peut," alsof hij daarmee Beets
en Charles wou aanduiden, en hen vleien
met hun lyrisch kraantje. Dit nu komt
m. i. in 't geheel niet te pas. Iemand zoo
hoog op jaren, en met een verleden als
Nicolaas Beets, behoort bij dergelijke
ilauwe moppen niet genoemd te worden,
en al is onze Charles onze ST jarige
Hildebrandt niet, zijn schnjf'verdiensten
; zijn toch nu reeds te f root, dan dat een
i anonymus hem tot eer; voorwerp van spot
i zou mogen maken; in de hoogste mate
zou ik dat af keurei. s waardig vinden
v-aur,eer dit, gelijk hier schijnt te geschieden,
beproefd werd met behulp van een »erg
melodieus, en dus zeer door het volk
gewild refrein." Is dat inelerdaad de toeleg,
nogal gesteund door een zeer opziehtelijk
gemeenzaam gewagen van «onzen vereerden
dichter en vriend Nicolaas Beets," \vien
»een overschot van gelijk" wordt gegeven,
dan zou ik, voor rnii, dat willen brand
merken als een van die »vreemde smetten,
' die het gebruik onzer moedertaal ontsieren ?''
een echte inktmop op een schoon vel papier.