DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1279 Aziëniet verstaan h tgeeu m'n pr thans wel Doder wil brengen of van wil weglater.l) Het begrip werelddeel is veranderd. Oorspron kelijk werd ,wereld ieel" genomen in den zin van »7onticeat", vasteland. De landoppervlakte der aarde werd in vijf hoofdvastelanden ingedeeW, en naat de geographiscbe ligs>iaR wer den daarbij de eilanden gerekend, doch niet zonder willekeur. Dit werd een gewoonte, een spiaa'jgebruik, dat schier algemeen gevolgd is, en waaraan men .licn op practi che groaden niet kon onttrekken. Oageveer in het midden dtr 19e eeuw kwam de wetenschappelijke geographie meer op, en sedert werd de natuurlijke gesteldheid der landen beter en intensiever bestudeerd, leerde men ook de diepten der zet en kennen. Toen zag msn in. ^dat de bestaands indee ling der aardoppervlakte in werelddeeten vrij willekeurig was, en men zocht er naar het enkcl in de praktijk ontstane begrip ,werelddeel" tot een logisch begrip" te vervormen. Het streven om natuurlijke landschapseenheden aan te nemen, leidde er toe de werelddeelea in ruine beteekenu als ,landmdiriduëu" «natuur lijke eenheden" te beschouwen. Dat was van wetenschappelijk standpunt juist. Maar de toepassing wasmoeielijt. Mentr-.chtte dan ook de werelddeelen te construeeren en te begrenzen volgens dit beginsel, doch stuitte daarbij op vele moeilijkheden. De conventioneele grenzen moesten het ontgelden bij de wetenschap. Het natuurlijke werelddeel dekte niet altijd het historische. Bij het vaststellen der natuurlijke grenzen deden verschillende hulpwetenschappen dienst; zooölogie, botanie, ethnographie en autbropoiogie, geologie, enz. en ook de morphologie was hierbij een factor. Genoemde wetenschappen waren hulpwetenschappen, terwijl het doel geographisch was. Naarmate het natuurwetenschap peh]t onderzoek verder ging of nieuwe uit komsten verkreeg, werden de grenzen gewijzigd. Toen Prof. Wagner in 1882 Guthe's L :hrbucti beweikte, liet hij de juiste grens tusscuen A en Australiënog ia het onzekere. E a nog op dit oogenbl.k zal op menig punt mogelijkheid rijzen in het juist aanduiden dier natuurlijke grens. Zelfs is het toep>ssen van den naam werelddeel in den genoemden zin dikwijls nog onjuist, en terecbt waarschuwt de bewerker van het betrekkelijk artikel in Meyer's Lrxikon er voor, dat men zich wachten moet, ,dem B:griff Erdtjile eine selbstaadige B;deutune; beiz u lege u uud ihnea eieen eiaheitlichen Charakter der Natur und Bevölkerung zuzuschreiben." Zoo erksnt men vrij algtni'ien, dat de juiste grens tusschen Australiëen Aziënog onzeker is." Prof. Sievers zegt nog in zijn werk over Austral:ë, 1897, dat er bestaat Schwierigkeit in der Algrensung Asië^s gegen Australien." Ea de E-icyclopaedie van Nud«rl.-Indiëzegt ojder het a tikel grens l, pag. 601. //Het voornemen bes'.oad oader dit hoofd ds grenslijn van Wa!lace en de zoogenaamde continentale grens te bsspreken. Daar de eerste echter vooral op zooölogisobe gegevens barust en er juist deser dagen door Kükeuthal en Fruhstorfer nieuwe mededeelingen zijn gedaan of toegezegd, d e twijfel aan de conc us a van Wallace, nog meer dau het geval v, schijnen te rechtvaardigen, zal over een en auder gehandeld worden onder Wallace." Zoo was de Red. der Encyclop seiie in 1897 nog in twijfel, waar de c^utineutale grens hier getrokken moest worden en stelde het artikel uit. Bij die onzekerheid, bij dit zosken naar de natuurlijke grens door de wetenschap, komt het mij ongemotiveerd en onpraktisch voor, daarin de interpretatie te zoeken van hetgeen het Regeerings-Reglement van 1854 bedielt, met het begrip Azië. Da natuurlijke grens van heden en de grens volgens de opvatting «au den wetgever van LS54 staan op z.ch zelf naist elkander, en heobea hun eigen beteekeuis en geschiedenis. Een andere vraag dus, en dat moet in deze quaestie eigenlijk de vraag zijn, is deze: wat heefc de wetgever bij de vaststelling van het Reg.-Reglement in 1854 oader Rijk in Azië' verstaan? A»u da natuurlijke grens der werelddeelen op grond der diepte van zeeën, van overeeikomstige flora en fauna enz., dacht hij toen niet, kon hij niet denken, omdat dit begrip nog pas in opkomst, en geenszins algemeen bekend was. In het oorspronkelijk vonrstel der Regeering kwam de uitdrukking Kijk in Aziëniet voor, maar luidde het, ,de koloniën en bezittingen beooslen de Kaap de Goede Hoop." Uit het Voorloopig Verslag over dit wets ontwerp blijkt, dat »sommige leden die uitdrukking niet konden goedkeuren, omdat de Grondwet spreekt van koloniën en bezittingen in andere werelddeelen" Dairoai achtten zij het beter, dat in het Reg. Reglement een werelddeel met name genoemd werd, en zij wenschten de uit drukking Rijk in Azië, om daardoor overeenkomst met de Grondwet aan te brengen. De minister vereenigde zich hiermede, en zoo werd art. l, gelijk het later is aangenomen, voorgesteld. Wel waren er, blijkens het Voorloop!;* Versla», leden geweest, die voor het Reg. Reglement aandrongen op een geoj*rap'jiiciie omscurijving der landen tot Indiëbehooreiid, maar daartegen b stond bezwaar. Waaneer de eeue of andere bezittiug van ondergeschikt belang of niet of onder te a'gemeene bewoordiugen werd aange duid, zou daardoor aan degenen, die aanspraak op zulk een bezitting meenden te kunnen doen gelden, een wapen worden aangeboden. Dezen zouden alsdan uit. de bewoordingen der wet aanleiding kunnen nemen, om de bewering, dat de bezitting niet tot ons gebied behoort, vol te houden, terwijl toch het recht van Nederland op hetgeen het wettig verkregen heeft, niet door een wet als deze kan verloren gaan." 2). Men ziet, terwijl men aan dea eenen kant vreesde to'. een geographische aanwijzing van het gebied over te gaan, ooi de moeielijkhedeu die er uit zouden kunnen voortvloeien, men aan den anderen kant een uitdrukking binnen haalde, die eveneens door de vaagheid en on bepaaldheid lattr aanleiding zou geven tot ver schil van gevoilen. Welke voorstelling had de wetgever van de grens van het werelddeel Aziëin het oosten? Uit de handelingen blijkt daaromtrent direct nietj. Maar wij zeiden, dat het oorspronkelijk voorstel luidde: , beoosten Kaap de Goede Hoop," en dat die uitdrukking alleen om met den vorm der Grondwet in overeenstemming te komen ver vangen werd door die van t Rijk in Azië." In praktische beteekenis mag men voor dien tijd volgens de opvatting des wetgevers en der Kamer leden derhalve beide uitdrukkingen gelijk stellen, hoewel de eerste ruimer was dan de tweede. Werd Nieuw-Guinea door den wetgever ook tot Asic gerekend? Nieuw-Guinea wordt niet genoemd, evenmin als eenig eiland van den Archipel. Doch als wij weten, dat bij besluiten van 24 Aug. 1828 en later van 30 Juli 184S door Nederland het westelijk gedeelte vai N.euw-Guinea cffi-jieel in bezit werd genomen (tot 141°O. L ), en dat dit ook officieel door andere inogendneden was erkend, o. a. door Engeland, zal men dan mogen aannemen, dat de minister er in zou toegestemd hebben om voor beoosten ds Kaap de Goede Hoop" te schrijven ia A'.ië", als vtlenindien tijd niet aannamen, dat Nieuw-Guinea tot Azi gerekend diende te worden ? Dat de kamerleden er eveneens over dach ten blijkt daaruit, dat over dit punt gten de bat werd ge v oer J. Hst was zeker onvoomchti; van d^n minister, waar hij overigens z ch niet wilde bitt'ieü, toch in dit opzicht zich te beperken, te meer, da»r bij dieper inz'cht bekend moest zijn, dat ook de conventioneele grens van Az.ëgeen vast staatkundig begrip is. Dat was een fout. Had de regeering een geograaf van studie geraad pleegd, deze zou hem de overneming daarvan ontraden hebben. Maar in dien tijd en nog veel later werd werkelijk op enkele kaarten Nieuw-Guinea als deel van Aziëbjschouwd, zonder er verder bij te denken. Voor mij l'gt o. a. Voltelens Nieuwe geographische Atlas vau ongeveer 1873, b:werkt door dr. W. J. A. Huberts, en deze teekent op de wercldkaart zoowel als op de kaarten van Aziëen Australië, teUei.s Nieuw-Guinea als behoorende tot Az.ë. In dien tijd werd aldus dojr een veel ge bruikte schoolatlas Nieuw-Gaine» nog tot Aïi gerekend. Zulke meeningeu verspreidden zich, werden aangenomen. Er waren ook andere meeniugen, maar daaraan sciiijut niet gedacht te zijn. In elk geval, wetensehappslijli vast stond geen vau de meeningen. 3) Van een wetenschappelijk standpunt is er alles vóór om Nieuw-Guinea tot Australiëte brengen, als wij de indeeling der aardoppervlakte in wereld deelen op natuurlijke grondslagen willen volhou den, en met recht wordt dit tegenwoordig ook gedaan. Maar ik blijf van meening, dat de op de natuurlijke gesteldheid berustende grens tusschen Aziëen Australiënog niet juist is aan te geven, en zoo lang mag men aan het ge bruik der namen van werelddeelen in wetten enz. geen rauw begrensde beteekenis geven. En in elk geval is het onjuist de vroegere aanduiding van een werelddeel met een latere opvatting van het begrip werelddeel te iriterpreteeren. Den Haag, 10 Dec. 190'. H. BLINK. 1) Door A. van Humboldt en later door Peschel werd Europa reeds als een schiereiland van Aziëbeschouwd. De opvatting van die ge leerden volgend zou dus Nederland ook tut Az behooren. Van het standpunt der morp'iologie vormen Europa en Aiiëwerkelijk u laudcouiplex, welke men tegenwoordig wel aanduidt als ^Eurasië." 2) Keuchenius II pig. 44. 3) Men ging in men tijd nog slechts uit van Jiet geographisch bij elkander liggen. Süeler teekende al vroeg Nieuw-Gu:nea als tot Austra liëbehoorend, maar op de Atlas van Broué, geograaf van den Eranschen koning van 1830, zien wij op de kaarten van Aziëeu Australi den geheelen Indischen Archipel en de Philippijnen als tot Australiëbehoorend geteekend. NIEUWE UITGAVEN. Bij de firma Van Holkema en Warendorf is verschenen >De expeditie naar Samalanga (Jan. 1901) Dagverhaal van een Fotograaf te velde, door C. Meuwenhuis te Padang. Met 21 platen naar foto's van den schryner, een ovenichtskaartje van het Gouvernement Atjeh en Onderhoorigheden en een woord ter inleiding, door Bintang Djaoch". Deze verzameling van foto's, die b\jna alle eerst in Eigen Haard werden opgenomen en door de dagbladen met groote ingenomenheid zyn vermeld, vormen met den tekst en uitgave, belangwekkend voor ieder, die zich een duidelijke voorstelling wil vormen van onze krijgsbedrijven in Atjeh. Tradsmark THEE - E. BRANDSM A. Trademarfc a A ti JH31 r> » O H HJ S TB. ?» i ?W A-MMTJffiKUAM.. « Groot Beddenmagaztfn. Telephoon No. 1752. Groote collectie Wiegen, Kinderledekanten, Luiermanden, Babytafeltjes, Babybascnles, etc. etc. Vraagt geïllustreerde catalogus, Oüe jongejuffrouw: 'nMensch moet maar pech hebbeo, zeg ik. Nu ben ik al vijfmaal door dezen tunnel gereden en geen een keer heb ik het genoegen mogen smaken, een heer in de coup te hebban. Delicieuse Muisjes Rookvleesch. 8CHOWE «fc C0., Amsterdam. ISmoreJEMflBS TANDAFtTS. 86. PH1LIPPOM KETELAAR, K A I, VERST R A AT 166, AMSTERDAM. SPECIALE INRICHTING voor het vervaardigen van volledige Uitzetten eu Luiermanden. Op aanvraag worden prysopgaven en modellen franco toegezonden. Eerste Nederl. Verzekering-Maatschappij op het Leven, tegen Invaliditeit en Ongelukken, gevestigd te 's-Gravenhage, Kneuterdflk n. Directeuren: Jhr. Mr. W. SIX, Mr. Dr. W. P. J. BOK en Mr. H. GOEMAN BORGESIÜS. Adj.-Directeur: P. DEURINK Bijkantoren: te Amsterdam, Utrechtschestraat hoek Rembrandtplein; te Rotterdam, Gelderschestraat, Plan C No. 4. Volteekend Maatschappelijk Kapitaal .... waarop 20 pCt. is gestort. Verzekerd Kapitaal op het Leven, uit. 1900. Verzekerde rente Ontvangsten over 1900 pl.m ? 1,500,000.?j Reserven en Zekerheidsfondsen ultimo 1900 . . . j Bezittingen ultimo 1900 . . 18,308,513.261 Tegen ongevallen niet doodelijken afloop, ultimo ? 565,171.04 1,742,000.00 1900, ruim . invaliditeit, gevolg v. ongevallen,uit.1900, ruim 6,616,572.99 6,840,841.78 36,000,000.00 40,000,000.00 THE GRESHAM. Levensverzekering-Maatschappij te LONDEN. OPGERICHT EN 1848. Nederlandsche Afdeeling: AMSTERDAM SPUI 23?27. Directeur: M. JÜDELL. Stand 31 December 1900: Actief ? 92,128,594, Jurl^jksche Inkomsten 15,584,243. uitbetaald aan de verzekerden. ; 202,506,804. ,Verkoop onzer waar nog niet vertegenwoordigd, solide AGENTEN gevraagd, voor den Burgers Rijwielen, waaronder de nieuwste Modellen, met en zDnder vrywiel en terugIrapreni. De Acalènes, waaronder de ECL.IPS", welke ook met \ rijwiel en terngtraprem geleverd worden, zyn nog niet overtroffen. Veerende Frames en Zadel pinnen worden aan alle Rgwieien op bestelling gemaakt, doch niet door ons aan Bevolen. Eorste BeJerlaifc* RijwielfaMet, Deventer. Directeun H. BURGERS. Levensverzekering-Maatschappij Maatscli. Kanilaal: Eén Millioen Gulden, ("Volteelcencl). Sluit levensverzekeringen en lijfrenten tegen billijke premiën en op zeer vrijgevige voorwaarden. Prijscourant voor Meubileerin;? met fraaie Fotografieën van Salons, Eetkamers en Slaapkamers, benevens beschryvirgen en pry'zen franco door geheel Nederland. GRATIS TOEZENDING. l» II O E \ I V M L t B l l, E E l« - l \ K I ( II T I ]% U. 234 Spulstraat b/d. Paleisstraat, AMSTERDAM. Alom voorhanden: A A L T J E. Nieuw Nederlandsch Kookboek. Achttiende, geheel opnieuw bewerkte druk. MeJ. O. A* C O K V E JR. Pr\j8 / 1.25, gebonden f 1.65. Verzekering-Maatschappij ,110LI)A . Amsterdam, Damrak 74. Goedgekeurd ly Kon. Besluit van 3 December 1895, No. 38. Sluit alle soorten Verzekeringen op het Leven en van Lyfrenteii, met of zonder ophouden van premie betaling ingeval van Invaliditeit. Werkkracht-Verzekering, al of niet in verband met Levensverzekeringen of lijfrenten. Vraagt de nieuwe Prospectussen. DE PjATUURVdOLLEN ONDERGOEDEREN VA rO JANSEN &TILANUS FRIEZENVEEN. Zijn verkrijgbaar: te AMSTERDAM bij: fi. \V. von Sclimit it Zn., Lridschestr. 3; Uispinck Kimdert, Kalvorst!-. 101, Rokin 90; Magazijn l)e Vlijt", W. A. Schade & /»., Nieuwendijk 237; Filiaal Paleis voor Volksvlijt(W..z.); Roeland de Wilde Pzn., Manufacturen-Mag'azija Do Amstel", v. Woustr. 9a hoek Hemonylaan; A. Schröder &Co., Leidsehestr. 32-34; Saamlooze Vennootsch.., De Voorpost", Heerengracht 213, hor-k Raad huisstraat; A. F. Ilcrbermann, Koningsploin 20. Ie ROTTERDAM bij: J. J. Heijne, Groote Markt 13; M. IJaljon Tigcliclniann, Noordblaak 59; A. Schröilcr & Co., Westnieuwland 11. te DEN HAAG bij: A. Schröder&Co.,Groenmarkt '>; Iserief & Co., Voenestraat 16-18; Vereeni'srdo Linnen- en Katoen industrie Tweute", Piet Heinstraat 17. te UTRECHT bij: G. H. "vau der Sandt & Co. En vorder in de voornaamste plaatsen verkrijgbaar. Waar geen verkooper is, levering rcchtstreeksch, Geïllustreerde Prijscourant op aanvraag verkrijgbaar. HEERLIJK i ZIJN DE LIKEUREN | Anisette, Curagio, Chartreuse, Citroen, Marasquin, Persico, enz. i Geurig en friseli DE LIMONADES f Ananas, Chinaasappel, C.troen, i Frambozen, Vanille, etc.) Zuiver en goedkoop \ DE DRANKEN l als Arac, Cognac, Rum, Kirsch, i Meiwyn, Bisschop, e. a. i eenvoudig en gemakkelyk i bereid met | Hebe Essences, l a 30 Ct. per flescbje, by 5 fl. franco, i Zerdt tot proef post w. ? 1.50 oi meer aan de fabriek = HEBE" te Deventer. [ Verkoopers rabat. Geen depots. Succes buitengewoon. i J. F. CDYPERS, Westeinde 87, -DEN HAAG.Piano's, A nier ik. Harmoniums. Franco levering. Telephoon 571. EERSTE MED. PULP- E.N JAMFABRltK. HH/UULM. Centrale Hypotheekbank n ff TTjen n Am. Mautoort Witte Huls. De Bank sluit op billijke voorwaarden geldleenlDgen oiuler eerste hypothecair verband. Nadere Inlichtingen te bekomen ten Kantore der Bank. De Directie. B. S. EDERSIIEI.tl. M. G. F. LANCtLOIS VAN DEN BERODT. Haar^a*e!;8 Parfto»erieën 1^^" W~r ji w "Km n Arnhem. Wed. F. RCTCERS, firma T. d. BEBGH & Cle.