Historisch Archief 1877-1940
8
D
E
AMSTERDAMMER WEEKBLAD
V
0
0
R
NEDERLAN
D.
No.
1279
slechts geringe koersvariatie constateeren.
Portugeezen wat zwakker. Volgens een bericht in
de Revue Economique zou het, de vorige week
besproken conversie-ontwerp wel in hoofdzaken
juist zijn, hoewel het niet volledig kan worden
genoemd. De openbaarmaking tegen den weiisoh
der Porttigeesche regeerin», zou gedaan zijn om
de meening van het publiek te leeren kennen.
M. a. w. het ontwerp zou slechts het eerste
aanbod vdn Portugals regeering bevatten, dat
als grondslag voor verdere onderhandelingen
zou kunnen dienen.
Voor de Brazilianen van '89, voor de
Fundingleening en voor de Minas Geraes was de
stemming bijzonder zwak.
In 't algemeen is dit in de laatste dagen van
e'ken jaarkring bet geval. DJ nieuwe wordt
afgewacht voor de vrij gekomen coupongelden
en voor het ondernemen van nieuwe zaken.
In IJ- en Amstelstad, aan de Tlieems en te
New-York deed het beursverloop ook nu weder
om deze mededeelingen, al was de geldmarkt
over het algemeen normaal.
Aan beschikbaar geld voor solide belegging
ontbreekt het evenwel niet. Wilt ge bewijs ?
Dit wordt op ondubbelzinnige wijze gegeven
door het succes van de inschrijving op de
nieuwe Fransche leening van 205.000 000 francs.
Het vroolijke Parijs alleen bood ruim 23 maal
maar dan de gevraagde 265 millioeo.
De Venezuelanen, om de btkeidi gespannen
buitenlandsche verhouding, zwakker.
Onder de groote groep der pandbrieven ont
moet ik een bij/.onder aangename
koersverbetering. Ze ' betreft de 5 puts. van de Ne d. Z.
Afrik. hypotheekbank. De verbetering was van
75 tot 77. Deze was voor de 4 K pCts.
pundbrieven van de Pretoria-byp. Maatij. van 081A
tot 73.
Nog altijd blijven de Boeren zich dapper
weren. Hun dapperheid, beter gezegd hun
volhardingsvermogen, gesteund, gesterkt, gestaald
door hun onvergankelijk geloof in de eindelijke
overwinning van het recht, ook tegenover de
machtigste willekeur, is naar ik meen zonder
weerga in oude, middel, nieuwe en nieuwste
geschiedenis.
Over den toestand van de scheepvaart in
het algemeen gif ik, enkele weken geleden,
eenige uitvoerige beschouwingen in verband
met de grillen van vraag en aanbod van de
onbetrouwbare anarchistische wereldmarkt. De
koersen hielden zich sedert dien lijd vrij goed.
Voor de Ned. Amer. Stoomv. Maatschij. aand.
retireerde de noteering evenwel van 977A tot 92.
Het voortbestaan van de Zeeland" is vol
gens den minister de Marez Oyens nog steeds
verzekerd. Is dan hoogere staatssubsidie voor
deze degelijke, echt nationale lijn te wachten ?
Keen, dat niet. Als de rente op de 3 pCts.
obligatiën niet meer betaald kan worden, dan
is er nog geen nood. De obligatiehouders wor
den dan heel eenvoudig aandeelhouders !" Maar
de bestaande aandeelhouders dan? Misschien
geeft het applaus van de Tweede Kamer op het
betoog voor de wenschelijkheid van Staatssubsidie,
hoop voor succes in het volgend jaar. Da Staat
mag niet toestaan dat deze Nederl. stoomv. lijn
zou worden opgeheven. Vreemde maatschappijen
zouden worden bevoordeeld, omdat de Staat den
maildienst van de »Zeeland" onvoldoende b -loont.
Ouder de petroleum-papieren vind ik wat
hooger de 4 K pCt. obligatiën Dordt, de G
aboesaandeelen en de Enim.
De algemeene vergadering van de Gaboes,
?waarin de ontbinding en de liquidate aan de
orde zouden worden gesteld, is tot 30 dezer
verdaagd.
De Moeara Enim zou in den laatsten tijd
bijzonder gelukkige uitkomsten hebben van de
opbrengst der bestaande putten, terwijl op het
nieuwe terrein reeds twee veelbelovende putten
zouden zijn aangeboord.
Ten slotte, met het oog op de beschikbare
ruimte, ditmaal slechts een enkel woord over
de sp.w.mpijen ia de door Columbus ontdekte
landen. De kosrsvariaties zijn om bovenge
noemde algemeene redenen weinig in aantal.
Hooger, van 40 tot 48 staan de 4 pCts. 2de
hyp. Ync. Grand Trunk; wat hooger ook de
Erie commons, de preferente Miss. Kans. Texas,
de commons Ontario en laatst, maar niet 't
minst, de certificaten der Aand. Rsading en dito
2de preferente.
De basis voor de Amerk. spw. waarden blijven
nog altijd de ontvangstcijfers. En deze blijven
nog steeds, zelfs tot het einde des jaars goed,
be>t. De Financial Chrouical toch becijfert dat
110 Spw. Maatsch. geiureride de wijnmaand
10/i pCt. van de ontvangsten gedurende de
zelfde maand in het vorige jaar, meer ontvingen,
terwijl de netto's ia de zelfde periode met
21 pCt. vermeerderden. O.ik de gewone
wekelijksche tabellen wijzen voir de loopsnde winter
maand nog steeds verhooging aan. Zou men
niet mogen zeggen, mat het ODg op deze
afdeeling: eind goed, all' goed.
Bussum, 2de Kerstd. 1901. D. STIGTER.
niiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMnMii
iiiiiiittiiiiiiHiiiiiniiitiiiHi
Jiilins rrulk'liiiaii Brommdjer.
Ik heb over 't
algemeen een aan
genaam Kerst
feest gevierd. Het
Kerstfeest is ei
genlijk: het feest,
waarop ik mij n ziel
verkwik. Die don
kere dagen vóór
Kersttijd berei»
den dan zoo voor
ter bespiegeling
en overpeinzing,
en toen nu juist
op den eersten dag
het zonlicht door
brak, kwam er
onwillekeurig iets
van dat optimis
me over me, dat
volgens mijn
vriend Charles
het deel moet zijn
van ieder die ge
looft. Trouwens
de omstandighe
den waren in 't algemeen gunstig. Ik was
met mijn vrouw zoo geheel intiem alleen ;
Thérèse was uit, en al spijt het mij dat te
moeten erkennen,indien er van vrede op aarde
sprake zal zijn, denk ik allereerst aan vrede
in huis, en deze vrede is wel het stevigst
gefundeerd als mijn eenige dochter zich op
een afstand bevindt. Vervolgens had een.
paar dagen vóór den 2ötteu mij een
invitatie bereikt, om met mijn vrouw te Baarn
bij een ouden vriend eenvoudig en gezellig
te komen dineereu, den eenigen vriend dien
ik het voorrecht gun mij op die wijs te
ontvangen; want eerlijk gezegd, ten gevolge
van een langdurige en zachte leiding door
mijn vrouw a_au haar keuken personeel
gegeven, eet ik nergens lekkerder dan
thuis, en hoe hoog ik vriendseb.appeli.jken
omgang moge aanschrijven, ook dezeedele
plant tiert niet wel op een schralen bodem.
De enkele malen dat ik vaii mijn regel
ben afgeweken en het leven der vriendschap
gezocht heb te smaken bij een wel lang
maar mager menu, heb ik maar zelden den
indruk kunnen ontgaan, dat zulk een genot
gelijk was aan een gewas op n wortel, waar
uit twee stengels opgroeiden niet, minder ver
scheiden dan een teleurgestelde maag en
een warm gemoed; een beeld, bij mij al
lang in gebruik vóór mijn vriend Kuyper
het toepaste op zijn niet-homogeen kabinet.
Maar dit gevaar dreigde uu niet. De lieve
gastvrouw, even vaardig als schrijfster,
bloemenkweekster en huismoeder, had het mijn
«gade haast verbeterd, en bij eiken schotel,
MiiiiiiimiiininiiiiiiiiimiiHiimiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiniiiiHMi
Hofmnzieï,
Op den eersten Kerstdag is bij de kerst
viering voor de kinderen van het hofpersoneel
voor 't eerst gezongen; op zich zelf een
verblydend teeken van oplevende belangstelling
in de muziek maar hoe werd die uitge
voerd ? Niet door de hofhouding, die schynt ook
al weinig muzikaal, niet door de kinderen maar
door een saamgeraapt damefkoortje, dat een paar
liederen met Iranschen tekst ten beste gaf!
Zeer tot stichting der klein an die er geen
woord van verstonden. Als verontschuldiging
werd door degenen, die door II. M. de Koningin
waren belast met de leiding van dit kunst
genot, aangevoerd de zér korte voorbereidings
tijd. Door dit excuus blijkt hunne totale
onbekendheid met de talrijke Hollandacho
liederen die voor zoo'n gelegenheid geschikt
zyn (ze hadden bij de eerste de beste
wijkvereeniging of christ. school kunnen informeeren).
Zou men in Frankrijk Engelsche liederen
zingen of in Duitschla'.d Eransche chansons
den volkskinderen ten beste geven V neen,
't is echt, onvervalscht Haagsch oüils n'ont
pas même Ie sens du ridicule.
Een Hagenaar.
iiiiiiiitiiiiitiiiiniiiiiiiiiiHiiMitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiitiiiiiiiniH
(K^QHILTSJES
fe' " " '
Een Kerstmaal.
Tweede Kerstdag, 's namiddags half twee, in
de groote concertzaal van het Paleis voor
Volksvlijt.
Acht lange, met witte vellen papier, netjes
gedekte tafels met aan weerszijden stoelen,
deelen de zaal als in gelijke deelen tot aan den
koepel, waaronder drie dwarstafels zijn aange
richt.
Op verschillende, punten in de zaal en bij
de tafels staan officieren en soldaten van het
Leger dts lletls, bedaard en vriendelijk orde
houdend onder de reeds aanwezige gasten zoo
vroeg mogelijk gekomen om vooral een goede
plaats te krijgen en de binnenkomenden, die
bij kleine troepjes achtereenvoïgens worden
ingelaten, teneinde gedrang eu wanorde te
vuorkoinen. Jonge meisjes, netjes ia 't zwart met
groote witte boezelaars voor, vrijwillige
helpsters voor het opbrengen van den kerst
maaltijd, staan in groepjes van drie en vier,
opgeruimd pratend bij de tafels op haar
post. Op het podium, waar straks het volle
orchest van 't Heilsieger al de schetterende
kracht van het koper en de groote troin zal
doen hooren, probeeren e;,kele muzikanten even
hun instrumenten; 't geluid, zwak en onbepaald,
zweeft een paar seconden lang de zaal in en
sterft onmiddelijk in die groote holle ruimte
Op de verhooging zitten reeds enkele dames
en heeren, genoodigden,belangstellende vrienden
van het Leger".
Langzaam aan vult zich de zaal, de gasten
RÏMUimitlMllllllllltlll
iiliitiMcitmiiittttiiiMmiitiitmi!:ini{iii!ini
die werd rondgaliend, lachte Julia mij zoo
ter sluiks toe, alsof zij zeggen wou: zie je
nu wel man, net zooals jij 't lust. \Vat
mij echter ook nu trof, het was de volstrekte
afwezigheid van eenige toespeling op mijn ;
bezit van een dochter. Gelijk ik't al meer !
had opgemerkt, ook uu weer hielden zij
zich alsof Théiè-e heelemaal niet bestond.
Het is zoover gekomen, dat de lui
gelooven mij genoegen te doen met dit
pand mijner echtelijke liefde te negeeren ;
en vooral in dezen kring smartte mij dat,
wijl er aan tafel niet minder dan drie
model zonen waren gezeten^ die mij tot een
gelukkig schoonvader hadden kunnen ma
ken, indien een hunner de leiding naar het
huwelijksaltaar op zich had willen nemen
van dit ietwat weerbarstig perceel. Juist in
den trein hadden wij nog in dien geest ge
sproken, na lezing van een briefkaart, die
mijn vrouw uit den Haag van haar mocht
ontvangen, waarin zij schreef: 't ld hier
allerchermantst vervelend. Je struikelt
over freules, artisten, olik:ieien en
ambieuaanjes. die zoo Haegseh zijn als een hopje,
en lachte Adèle niet, met mij dat dull'.i en
nuffige wereldje uil, i:< zou in staat wezen,
terug te komen om papa's kers t-stemming
te bederven.
Die zee officier, waarmee ik op het paleis,
U weet wel, zoo lekker heb gedanst, zag
ik gearmd met een juffertje loopen; dat
is dus ook alweer mix!
£üi zou een zeeofiieier wel het laatste
zijn, waarvoor ik miin niillioentjfs bewaard
wou hebben, maar allijd nog beter zuo'n
opgetuigde doodeter dan heelemaal niets.
Ei,fin, dit kleine intermezzo was een wolkje
dat mijn feestvreugde voor een moment
verduisterde, en dan is er nog iets geweest.
Woensdag 's morgens kwam Sjoerd eens
vertrouwelijk bij mij pralen. Toen hij
ging ziiten merkte ik. al dat er iets uit
zijn zak puilde, en e^-en la'cr, want, het
veroorzaakte hem ongemak, haalde hij een
pakket: daaruit te voorschijn en lei het
op tafel neer. Op mijn vraag, of hij voor
niijn vrouw een ker-t^cbdienk had mee
gebracht, een bolus of' een borstplaat, gaf'
hij een kras-ontkennenden knik, en daar hij
wel wist. dat een U- lang op de proef ge
stelde nieuwsgierigheid ons mannen van
zaken het humeur kan bederven, wikkelde
hij al spoedig het papier at en toonde mij
een groote doos, die hij met, kalme be
weging opende o ai n.ij te verrassen met
de reuzen medaille, die vóór enkele dagen,
Lv.don, uit naam van hel aanzienlijk Am
sterdam, hem overhandigd had ; en al
zei hij het niet ronduit, hij liet toch door
zijn houding en zijn toon van spreken
blijken, dat hij wel begreep hoe van die
klomp edel metaal een betrekkelijk zeer
groot deel uit mijn brandkast was gelicht.
komen nu in onafgebroken reien binnen,
ordelijk bedaard, netjes.
De officieren wijzen ieder z\jn plaats de
arme drommels, in 't vooruitzicht een lekker
maal warm eten te krijgen, voor een oogenblik
hun ellende en nood vergetend, zien met ver
langende blikken de zaal in, staan als be
sluiteloos, niet wetend naar welke tafel zich
te wenden, totdat offi sieren of soldaten
hen terecht helpen. Zij weten met óie
luidjes om te gaan; zy kennen die armsten
onder de armen, zij weten hoe goed een harte
lijk, vriendelijk woord hun doet, hoe eenvoudige
taal voor die stumperds veel beter geschikt
is dan gekuischte nederbuigende heeren- en
dames-vriendelykheid, die veelal kwetst, hin
dert en pijn doet, zonder dat het zóó bedoeld
is. De Heilsoldaten kennen het zwak vaa
htm volkje, ze begroeten ze als goede vrienden,
als eigen, en ze hebben geduld met hun eigen
aardige ruwheid.
Onder de gasten zijn menschen, die een
oogenblik bedeesd en verwonderd blijven staan,
de groote zaal, die ze waarschijnlijk nog nooit
zagen, met ronde, verwonderde.oogen instarend.
Dan na een oogenblik van rondzien ontblooten
ze onwillekeurig het hoofd, hun kroost aan
manend: Jongens neem je gassie (pet) af."
Maar er komen ook bekende straatfiguren,
schurkend uit gewoonte, luien vadzig. Ze kunnen
nu eten krijgen, zelfs zonder de moeite van
't bedelen. Enkele mannen en jongelingen met
drankroode, gezwollen gezichten, waterige oogen
en verslapte trekken zien onverschillig om zich
heen. Zs zullen een opknapper" krijgen. Zoo'n
bord snyboonen en aardappelen met worst is
geen slechte afwisseling, en als ze gegeten
hebben kunnen ze weer beter een borrel ver
dragen.
Niemand maakt er hun een verwijt van dat
zij komen. Ze zijn welkom" evenals alle an
deren, want ze zijn arm, doodarm, al is 't dan
ook door eigen schuld. Met liefderijken ernst
wordt hun een plaats gewezen, omdat ze ten
minste nu nuchter zijn.
Huisvaders en moeders, soms met vier, vijf
kinderen, heele families, treden de zaal binnen.
Zij durven met hun allen komen, omdat op
een der voorafgaande samenkomsten van het
Leger" gezegd is: Komt gerust met zoovelen
als ge wilt. Ge zijt van harte welkom ! We
zullen door Gods goedheid genoeg hebben
voor allen."
Een paar oudjes strompelen gearmd de
vestibule binnen; de deur wordt voor hen
open gedaan. Een oogenblik blijven ze besluite
loos staan: zouden ze wel terecht zijn?
Hij is de type van een ouden scheepstimmer
man, wit van baard en haren; zij een gebogen,
krom gewerkte, goedige sloof. Zij is slecht ter
been en zwak van gezicht.
Waarom sta je stil, vader, vraagt zij
zachtjes.
't Ia zoo groot, vrouw! . ... eerbiedig
rondziende zegt hij bijna fluisterend: Er is
een orgel ook, een groot orgel...
Zoo! neem dan j9 hoed af, vader.
Veel vrouwen, alleen of met een kind op
den arm, soms met een paar aan de rokken,
vinden haastig voortschommelend met drukke
bewegingen, zonder nadere aanwijzing een goede
plaats; 't zijn blijkbaar vaste klautjis, meer
malen bij het Heilsleger te gast gaande, zij
wijzen zelfs een paar opgeschoten jongens, die
met open monden en verbaasde gezichten de
zaal inkijken den weg met een luid : Geneer
je maar niet, jochies, je galt maar sitte en je
schaft maar mee, we binne allemaal
burgermensen en sondaren onder mekaar."
De tafels zijn eindelijk geheel bezet; in lange
rijen zitten de gasten, afwachtend water nu ko
men zal - de hoofden wenden zich plotseling naar
het orchest want een groote bjl wordt daar
geluid; die metalen stem roept allen toe: we
gaan beginnen '
Een Brigadier neemt het woord, hij zet zijn
stem zooveel mogelijk uit, maar ze is niet b\j
machte de ontzachelijke zaal te beheerechcn,
alleen de vlak vooraan zittendcn verstaan zijn
Ik schelde even om mijn vrouw, en toen
hebben, wij met ons drieën dat kleinood,
een echt kleinood in zijn grootheid, bewon
derd. De schaal van mijn brievenweger
reikte zoo ver niet om de waarde aan goud
daarmee te kunnen bepalen ; maar mijn
vrouw minder aan kapitaal in specie ge
woon dan Sjoerd en ik, schatte het eere
metaal op vele duizenden guldens, terwijl
het en hierin oordeelde zij natuurlijk
veel juister haars inziens, Haarkleuren
vorm nog al iets had van een stijfgebakkcu
oaielet, Ojh. zei Sjoerd, je moet bsdcnken
dat, je niet voor minder dan een tientje in
het, album kon worden opgenomen, en zoo
mocht ik uitrekenen dat de heele afluiie ver
scheidene honderden guldens moet hebben
gekost. J .immer, liet ik daarop volgen, dat
je er niets anders nu c kunt doen, dan hef,
ding Ie laten kijken, want welbeschouwd
ligt d;U armeluis-forluintjünu in je kabinet
als kapitaal in de doode hand ; waarop
Sjoerd, gevoeliger dan ik In-tn ooit had
hooren spreken, antwo >rdde : ja ISrommeijer,
maar zulk een doode hand verwarmt ons
toch somtijds het hart.
Toen mijn vrouw weg was, vervolgden wij
ons gesprek en de eerste opmerking die ik
in.'takiüwas: Jij bent dus ook niet van
morgen naar kerk gegaan. Neen, zei
Sjoerd, dat was niet noodnr. Gisterenavond
heb ik de preek van (..'narist 15 tissevain
gelezen, die hij tusschen hel, Sehwarzwald
en de Zuiderzee heeft geschreven ; ik heb
haa" i wee, driemaal herlezen, en nu gevoelde
ik dat een domino me toch niets beters
zessesi kon en om nu manr eens eerlijk
op te biechten... ik ben door hem, op dit
Kerstfeest brkccrd. Zoo zo:>, zei ik ; nu
je h:id wel -enige correctie noodig. geloof'
ik; m::ar Sjoerd's waank.;'i"g van Charles'
leerrede was ook de mijne. Mijn redeneering
was geweest: je kunt van 't goede ook te
veel krijgen, namelijk als t IK l eene goede
het: andere verdringt ; 7,00 wordt-n vaak dr)
bo.slo irdrukk.M) uitg>.'wi>c'it en juirt wat
mijn vriend Charles nu; nu op 't hart, heeft
gedrukt, haast, even goed ais Böliringer
het. bul kunnen doen, wil i K hij rne b sc
honden, daar breng ik mijn Kersttijd m<:
door. Diiaroni wa~ ook ; uit;! onder den
preekstoel gH.ni zitten. \Vant, jongen, wat
is da! go:1-! gt'/t-gd: He', evangelie nog
opmillioene'! l!pp-..-n, maar waai' vinden wij het
evangelie va'i d ideu. en 7, >H verzaking, en
a!gemcc-iif>na;tMt':diei'de?.... Iv' is slechts n
hervorming n" oiinven'Hnür die baat. en
vevjoiig!. en dat is do .,?</<7<;/,-<?> hervorming....
D,-) lijdende myn-chheid heeft een gods
dienst noodig, die niet om woorden maar
om iladiii vraagt Sjoerd gaf teekenen vau
instemming en vulde mijn aanhalingen nog
aan met wat hem blijkbaar'l meest getrof
fen had: Te veel beschaving, weelde,
gemakwelkomstgroet"; de eenvoudige hartelij'te woor- i
den gaan verder verloren in de ruimte en
toch is het stil, verwonderlijk rustig. !
Er zijn ruim zestienhonderd hongerige
menschen en kinderen bijeen, die geduldig hun
halzen uitrekken, hun ooren wijd openzetten
om iets te hooren van 't geen de Brigadier
meedeelt. ;
Hun geduld wordt niet lang op de proef
gesteld want de spreker zegt slechts zeer weinig,
allén wijst hij er op dat de Heer" dezen
disch vojr de vrienden heeft aangericht en
noodig' allen nit eerbiedig het hoofd te buigen
en dankbaar don Giaden Gever te gedenken.
Een oogenblik van groote stilte. Als by ingeving
begrijpen alen wat zij doen m .eten, alleen een
zuigeling zet met kracht een solo in. Dan
valt het orgel in met de mooie eenvoudige
melodie van: ;
,,E;- ruiecht langs de wolken" i
Machtig zwellen de tonen van het orgel.
De vox angelica houdt de melodie de zware >
diepe, rijke tonen van het volli; register be- ,
geleiden. De offbier roept en wenkt uiet de ,
hand en de vooraan zittenden, dia zijn s em !
niet verstaan d.ior de orgeltouei;, begrijpen '?
echter zijn gebaar. Zij rijzen op van hun zit- :
plaats, de verder af zittenden volgen na, en in
een oogwenk staan al de gasten voor bun ;
stoelen en uit bijna zeventienaonderd monden <
klinkt het schoone lied:
Er ruiseht largs de wolken
Een lieflijke naam
Die aarde en hemel
Vereeriigt te saam."
Dat oogenblik is tieffend, 't p;rst tranen uit
de oogen van velen die toeschouwers zijn j
't geeft een weemoedig dankoaar gevoel aan ]
den bater bedeelde inaar ook eer, ontzachlijk i
medelijden voor zoaveel arnien-der-armen, die
van heinde en verre zijn sarue : gestroomd ona
ten miiiite op Kerstdag eens lekker warm, goed
eten te krijgen.
Het gezang is geëindigd, de gasten zijn zonder
eenig rumoer, voorbeeldig stil en bedaard weer
gaan zitten. De groote bel wordt nog eens geluid
ais sein dat het eten zal worden opgedragen.
Eere aan hen, die het feest, den maaltijd
hebben georganiseerd; een woord van lof a»n
de meisjes, die met vlu^e handen de borden
vol dampende, lekker ruikende snijboonen met
aardappelen en wor-t rondbrengen.
In lietrekkelijk korten tijd zijn, door de uit
muntende maatregelen, alle aauzittenden voor
zien, en de koks in witte buisj ;s brengen steeds
nog inecr snijboonen in reusachtig groote bakken.
lederegast kan nog een twtede, zdfs een derde
portie krijgen, maar .... dan zonder worst. Er
zijn er ui-i hun bord reeds leeg hebben vóór de
anderen nog voorzien zijn, en zonder bipaali
te vragen alleen naar de bedienende meisjes
kijken, glimlachend met een ik zou nog wel
wat lusten" in de oogen.
Wou je nog wat 'l klinkt het dan vrien
clelijk
Asjeblieft, juffrouw !
Dadelijk, hoor !
Wat een weelde ! Dat woard dadelijk" is
voor hen iets ongeloofelijks, voor han, die meer
dan te dikwijls op huu vraag aan bet laven" :
geef my brood" 'i gean antwoord krijgen.
Tus-chcn twee oude luidjis in, naist een paar
menschen, die reeds huu voile bekomst" h< bben
zit een broodmagere jongen mei hoile oogen en
een haviksneus. Hij eet, na zijn eigen portie, om
de oudjes, die te veel hadden, pleizier te doen, |
wat zij overlieten op en ontfermt zich dan over
het restant van de anderen, totdat hij schuins
ovCx zich een vrouw ziet, die nog een groote
portie op haar bord heeft: Kan je 't niet op
moeder, g.:ef dan maar hier, ik virid 't zonde
dat 't overblijft." Hij speelt ook dat restantje
naar binnen en verschalkt daarna nog een paar
andere klickjes, maar dan moot hij toch zijn
vest losknoopen; met de mouw vati zijn jisje
veegt hij de droppels van zijn voorhoofd,
't is een heel werk ge .veest!
Aan een andere tafel pakt een oud, erg
zucht en meer op zee de zee maakt
godsdienstig betere toestanden eu een
loutering van het leven zijn noodig Ja
wel, zei ik, ook ik heb dat niet voorbijge
zien. En, begon Sjoerd weer wat zal daar
een kracht van die woorden uilgaan, ook
in het »Keizerrijk" zelf, waar de persen van
het JlandrlaMad' staan. Zooals u weet, ook
ik ben in die s t* eg als journalist mijn poli
tieke loopbaan begonnen maarubegnjpt
niet welk een impulsie het geefi,als men zuiKe
zielswaarhedeii laat drukten op eigen pers.
Ik gevoel liet, hernam ik, de Satan mag in
1902 wel vast op zijn bokspooU-n slaan, want
nooit nog heb ik iemand ontmoet by wieu
zoo korte afstand is waartenemen tusschen
een woord en een daad ; wat Sjoerd weer ten
volle beaamde, met de opmerking: U moet
nu maar eens opletten wat Boissevam van
dezen kersttijd lot de volgenden mtt zijn
krant gaat ondernemen. .Dat wil zeggen ?
vroeg ik. Begrijpt u dat niet, Mijnheer
BioVümeijer':'.... Hij'zal van hu af aan het
maantje, liet zonnetje, de bloemen, de vogelt
jes, bet Gooien het Vondelpark mitsgaders
zijn eigen persoon, met inbegrip van alle
ijilt-lt g'rooteu woorden zij'i Dag-lichl ont
houden, en als een die z.chzölf hervormd
heeft tot een Christen in daden ai zijn
oveiredingsisracnt gebruiken om een beteren
toestand voor de armen te kiijgen; om de
hongerige schoolkinderen van _ voedsel en
kl. tdiiig' Ie voorzien, om de misdeelde Ar
beiders "en de loondiunaren een genoeglijker
beöiaan te vt'ivcludlen; aan nieis anders den
ken dan aan de ->;ijde!,do mensclibeid'" om
haar te troosten met de »dt<<lcn van
goilsditnst/'.U zal zien, dat hij ook Indiëontlasten
wil door .Nederland alle uitgaven voor eige,n
rekening &? doen nemen, die nu op ludie's
oorlogsljtgrooting worden gebracht, ooüzijn
nieuwe vloot, die hij hei wu paar weken gele
den nog zoo graag op den hals had gescho
ven Ja,, iekenc-rop.de heer Boissevain is
mei d-zeii Kersttijd, missctiien wei door
dat reisje naar Frankfort, geheel veranderd,
eu wat'hij als een C/irinif.it in daden uit ue
milliotnaiVsstad voor ons heeft meegebracht
hetzal zijn een bdlu^iiigvüriiooging zonder
etude... want het spreekt van_zeit, dat is
de du'id, die resulteert uit al die 'iroordcn.
Tot zoo Vi.r had ik mij kaim gehouden. ..
maar ciaav werd het me tocti wat te machtig.
\Vut -cbeelt je, Sjoerd! rie.p ik uil. JJegrijp
jij zoo weinig van de dMd'Kcrktbjke^ gods
vrucht; en zie je Cnarles voor zoo'n ezel
aan? Z'jn de belastingen uitgevonden door
Onzen iWen Heer of door dea duivel, wat
zou ji; denken.... en kan verhoogiug van
belasting ooit iets anders zijn dan een ver
lokking voor den Staat om langs den
brteden weg te wandelen, terwijl de enge
ons allen is aangewezen! Je bent er niet
op vooruitgegaan, sinds je je ambt hebt
zindelijk uitziend man, netjes, de worst, die
hij eerst aan alle kanten heeft schoongelikt,
in een papier om ze méte kunnen nemen.
En schuins achter hem zit een vrouw, die, na
even te hebben roudgezien of er ook iemand
op haar let, uit den witten zak onder haar japon
een doek haalt, die op haar schoot uitspreidt,
een paar stukken papier van de tafel neemt
en er behoorlijk haar portie inpakt. Haar man,
naast haar, deelt met ha»r zijn bordvol een
buurvrouw laat wat over zij pakt het bij
hst andere .. . wie weet ook hoereel kinderen
zoo'n vrouw t'huis heeft....
't Gerikketik van de vorken op de borden
houdt op de maaltijd is geëindigd, en het
dessert begint. De Brigadier verheft weer zijn
stem ze is als die eens roependen in de
wosstijn, niemand .luistert naar hem, niemand
verstaat hem, want achter in de zaal gaat een
oorverdoovend gejuich op, een gejuich dat
heerlijk klinkt dat weldadig aandoet, 't Over
stemt zelfs de krachtige tonen van 't orgel en
't orehest, die zeer verdienstelijk eenige
muziekstukken uitvoeren.
De broodkarrea van de firma de Wed, de
Jonge zijn in de zaal ge'eien en de dienende
meisjes ledigen ze. Hoe glinsteren de oogen,
hoe vroolijk lachen de gasten als hun een groot,
heerlijk kerstbroud wordt toegereikt, netjes in
papier verpakt om 't mee te kunnen nemen.
Vaa allen kanten worden de brooden aan
gedragen. In een betrekkelyk kort oogenblik
zitten allen met het witte bultige pak voor
zich en strekken nu weder de handen uit naar
de sinaasappel, die het slot van den feest
maaltij i vormt.
Inmiddels heeft op het podium een dertigtal
zingende kinderen, in blauwe, roode en gele
pakjes gestoken, voorzien van stokken in de kleur
van hun kleed, onder begeleiding der muziek
een aantal gy-nnastiscbe oefer.ingen en evolutiën
ten beste gegeven. Zeer verdienstelijk, mooi
geoefend, keurig netjes is hun optreden, maar
het publiek neemt er weinig notitie van.
De kerstbrooden, de sinaas-appel zijn machtiger
dan de mooiste, kunstigst uitgevoerde passen
en figuren der jonge knapen en meisjes.
Orgel en orchest wisselen elkander af
de Bjerenhyane trekt nog een oogenblik de
aandacht, velen zingen me Ie, maar dan begint
de uittocot. De meeste gasten verlangen naar
hun 'thuis want... ze brengen wat mee,. . .
een extraatje; ze willen er van msedeelen.
Ordelijk, buitengewoon ordelijk verlaat de
menigte de gastvrije ruimte van het Paleis
de officieren en heilsolJaten, de belangstellenden
blijven over.
Wat een treurig iets, zegt een Heüsoldaat,
een vriendelijke vrouw, tot een ander te
weten dat er in Arasterdam zóóreel menschen
zijn die honger hebben want 't is toch niet
alles om zoo in 'c publiek te gaan eten,
aangegaapt door nieuwsgierigen, wel is waar
niet velen, want we hebhen maar weinig
uitnoodigingen gege?en 't is zóó al hard ge
noeg voor die arme tobbers ....
Toch was het jammer dat er niet meer
dames en heeren waren om te zien, hoenetjas
al die arme drommels zich gedroegen, hoe ze
er allen, zonder onderscheid wel schamel en
arm, maar niet smerig of verwaarloosd uitzagen.
Misschien zou menig oog vochtig zijn
geworden en zou menig beurs zich hebben
geopend om reeds nu een Kerstma'dtijd voor
't volgend jaar te helpen mogelijk maken.
Ean eere saluut aan het Lsger des Heus
dat met goede daden toont, dat het eenjvriend
wil. zijn van kiereen, die arm en ongelukkig
is, zouder aanzien van persoon of geloof.
De uiterlijke vorm van zijn eeredienst, de
wijze van optreden in zijn vergaderingen moge
zonderling, bedwelmen:!, vreemd, op de zinnen
werkend, voor sommigen aanstootelyk zijn, het
wuiiK, DK DADEN van het Leger des Heils ver
dienen van ieder weldenkende, steun en waar
deering.
25
. 1901.
JüSTCS VAN MA UB IK.
neergelegd ; nu je de verantwoordelijk
heid hebt afgeschud, zou je Charles w-el
naar 't socialisme durven drijven en hem
meteen quasi-christelijke prediking belasten,
waarbij jou en mijn brandkast geopend wor
den voor al die grijpklauwen.
Sjoerd werd rood van kleur en stotterde
iets, maar ik liet hem niet aan 't woord
komen. Keen ... het zuiverste geloof
is dat wat Charles ons nu beleed, en de
zuiverste geloofsdaad was ten allen tijde
zelibnthouding. De schoonste daad van
het woord is bet heilaan brengend woord
zelf' tot zijn bojgsle schittering te bren
gen. Daarom, zeker de daad... maai
de daad zóó, dat zij ruimte overlaat voor
de heerlijke ontplooiing van het woord,
hetwelk het verleden beheerscht heeft en
de toekomst eveiuoo zal blijven regeeren...
opdat tot in eeuwigheid den meiioch ge
legenheid zal worden geboden zich in die
daden te oefenen. JSTeem me niet: kwalijk.
maar zooals je daar staat, belaster je
Cnarles en mij; eu alle zedelijke her
vormers ; versta je, alle zedelijke hervor
mers, die Goddank veel te hoog zicli ge
voelen om denatuuihjke orde in de geestelijke
wereld orn te keeren en allereerst, m plaats
van zcdclijL'c, sluffdijke hervormers te zijn.
Sjoeid nam haasug zijn medaille op en
stople haar weer in zijn zak. .. hij was
blijkbaar boos geworden. Ik zeg je, ver
vet volgde ik, van de diepste beteekenis van
Charles artikel heb je geen snars begrepen.
Het, Christendom te omhelzen is iets geheel
anders dan in ij en de Jiochtlui te plunderen;
ik ben er zeker van dat Ch:.rles zijn artikeltje
rdet geschreven zou hebben, als hij had
kunnen vermoeden, dat zelfs een oud-burge
meester van Amsterdam daaiuit zou afleiden,
(iat hij i;u vooilaau iets minder zorg wou dia
gen voor de welvaart van den gezeten man...
Sjoeid was reeds de deur genaderd_en
ik giisg voort: 't Is een tchande zoo iets
te insinueeren en ii-mands reputatie te
willen bederven. Dat getuigt van ^en
akelige kleinheid van ziel. Sjoerd trok de
deur achter zich dicht.
En ik ik uurkte dat ik ook esn
beetje warm was geworden. Er was iets
be--cüaniends in mijn gevoel. Zuo'n
opgewomL'nli:;id en dat op den_ dag van
Vrede op Aarde naar aanleiding nog
wel van mijn geioof. Maar ik kon niet
velen, diit een vriend van me weid aai!ge
vallen op zoo'n perfide manier; en als nu
zelfs wij B.ichtiuanneii elkaar de hand niet
boven het hoofd houden, wat komt er
dan hier beneden van den door Charles
opgemerkten »overal opwellenden hartstocht
voor gerechtigheid en godsdienst" terecht ?
Ook dit incident uitgezonderd, heb ik de
beide Kerstdagen niets anders dan vrede
op aarde gesmaakt,