De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1902 12 januari pagina 5

12 januari 1902 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. HIR SOH La mise en Vente générale A U X PRIX in\vI:\TVII;i: JLuntli $m*oehain, IS Janvier* liti veiite se fera strictemement au coinptant. Envoi franco en province d' chantillons et de tont achat dépense 1O ftorins. Kseoinptes et Bonifications sont supprimés r pen dant la dnrée de cette Vente. Eiwois a condition, n'anront pas licii_ pendant la durée de cette Vente. Lia liaison Hirsch et Cie n'a pas de Succnrsale en Hollande. HltlHIIIIMIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlNlIIIIIIIIIIIHIIIHIIIIIIIIIHIIIINlMlHin^ TecMscli onderwijs roor meisjes, i. De k Jachten, in een EngeJsch tijdschrift ge uit, over het gebrek aan technisch onderwijs voor meisjes schenen mij zoozeer van toepassing ook op de Nederlandsche vrouwenwereld, dat ik ze gaarne onder de oogen breng van de lezeressen van den Amsterdammer. Zeer terecht klaagt de auteur over den tijd en het geld te koste gelegd aan wat men in Engeland noemt: accomplishments, het aankweeken van talenten, die niet, of in zoo geringe mate, aanwezig zijn, dat zij noch aan de bezitster noch aan de om geving eenige vreugde verschaffen. Neemt men den prospectus eener fasthionable kostschool in handen, dan staat men verbaasd over het aantal vakken, daarop vermeld. Nog meer verbaasd echter over de onwetendheid der jonge dame, die dien cursus doorloopen heet te hebben. Waaruit blijkt dat Se1 gewoonte van jonge meisjes een weinigje van alles te laten leeren in Engeland nog sterker is dan ten onzent. Sterker ? ook dan. hier VB het contrast tusschen den ernst der tijden en de uiterst geringe ont wikkeling van smaak en karakter, die van die oppervlakkige opleiding het gevolg is. Men denke slechts aan een berichtje, dezer dagen tot ons overgewaaid van de overzijde van den Oceaan. Toen onlangs de kaarten werden verkrijgbaar gesteld voor de pantomine, zonder eenige arti stieke waarde, die met Kersttijd in een der voornaamste theaters wordt vertoond, was er binnen de 2 uren reeds voor ? 36.000 aan kaarten verkocht. Wel mocht onlangs een Engelsen schrijver *) zeggen: »wij zijn misschien niet meer verslaafd aan vermaken dan andere volken maar onze vermaken zijn hersenloos." Geen wonder dat men in goed technisch onder wijs een der eerste middelen hoopt te vinden tot eene ernstiger levensopvatting. Volgens de laatste volkstelling waren er in Engeland 1,104.000 meer vrouwen dan mannen, waarvan een groot aantal ongetrouwd. Over de 4 millioen werken voor haar brood: het kleinste getal in den handel, een grooter bij het landbouwbedrijf, nog een grooter in studievakken, nog meerdere in huise lijke bezigheden, bet grootste aantal eindelijk bij de indus'rie. Uit het rapport van de commissie voor den handel blijkt dat het aantal vrouwen, die eenig werk verrichten, in de laatste tien jaren steeds is toegenomen, vooral in de industneele wereld. Uit de registers van den Burgerlijken Stand blijkt dat er ook gestadig meer vrouwen dan mannen komen, vooral ongetrouwde vrouwen. Zoodat men veil'g kan aannemen, dat er minstens vier millioen vrouwen in Engeland zijn, die hun brood moeten verdiener, dat twee millioen er van ongetrouwd zijn, dat er een steeds grooter getal vrouwen zijn, voor wie geen man den kost verdienen zal. Dit is de Hoofdzaak: dat er veel viouwen zijn, die werken of verhongeren moeten, dat er in Engeland, evenmin als elders, echtgenooten genoeg zijn. En wat in de tweede plaats in aanmerking komt is dat in den grooten strijd om 't bestaan, de vrouw tegenwoordig achteraan komt, daarom voortdurend gevaar loopt ten onder te gaan. Wij geven over dit onderwerp hét woord aan den econoom Karl Pearson: Wat zijn eigenlijk de feiten omtrent vrouwen arbeid? Iedereen die het onderwerp eenigszias bes'udeerd heeft, weet dat vrouwelijke werk lieden op de onderste sporten van den industrieelen ladder staan. In bijna elk vak doen zij dat deel van het werk, waarvoor de minste bekwaamheid vereischt wordt en hun loon is gemiddeld niet meer dan ? 7 per week. Zij hebben lange werkuren, gedeeltelijk omdat zij *) Calchas in the FortvigUly Review. meer op ateliers en tehuis werken dan op fabrieken en bij vele hunner vakken overwerk geoorloofd is, waarvoor dikwijls geen extra betaling gegeven wordt. Wat wreede spot om aan vrouwen, in die omstandigheden, voor te preeken om zich zelven te helpen! Zij kunnen zich zelf niet helpen en komt er geen hulp van buiten af, dan zal de scherpe prikkel der con currentie hen steeds blijven vermorzelen. Bij de loonen in de Vakken, die door vrouwen worden uitgeoefend is er een gestadige naiging om te dalen. Er is geen organisatie onder de vrouwen en zij nemen werk aan tot eiken prijs; als de fabriekarbeidster niet werken wil voor zekeren prijs, zal de vrouw die thuis werkt het doen voor minder en daarbij haar eigen l c h f, naaimachine en andere zaken moeten betalen. Dan moet de fabriekarbeidster wel volgen." Het laatste rapport van den llaad van Indus trie voor vrouwen over ^Huiswerk in Londen" geeft ons volledige en droeve bijzonderheden over het ellendig werk, door vrouwen verricht. Borstelmaaksters, doozen maaksters, bloemenmaaksters, bontwerksters verdienen dikwijls maar n stuiver in 't uur en velen kunnen 't niet verder brengen dan nog geen vijf gulden per week. Telkens en telkens weet is dezelfde geschiedenis verhaald; de vuile kamers, de langzaam verhongerende vrouwen, de meisjes die haar karig loon moeten aanvullen door een zedeloos leven. Wij behoeven ze niet te herbalen, elk warm voelend man of vrouw keat de feiten te goed. Dat is dus het tweede punt het slechte werk en karige loon der vrouwen; en het derde is de vraag waarom meisjes niet worden opge leid om haar brood te verdienen? Als zij moeten werken of verhongeren, waarom worden ze dan in den strijd om het bestaan nog meer belemmerd dan reeds geschiedt door haar sekse en physieke minderheid, door haar geen onder richt te laten geven in haar vak en in industrie? Geef haar die ,gelijke kansen," die wij allen eischen. Geld is er genoeg, geld niet alleen verkregen door de belastingen maar ook door den drankaccijns en Londen besteedde verleden jaar, alleen aan technisch onderwijs, duizenden ponden sterling, (Ski volgt.) M. K. Het YerMen van tronwbcM ten ia Engeland. Men herinnert zich de vermakelyke satire, waarmede Dickens het lichtvaardig toekennen van schadeloosstelling voor het verbreken van trouwbeloften hekelde. Pickwick woonde op kamers by' de weduwe Bardell die zich in het hoofd had gezet den goeien, ryken sukkel voor zich te winnan. Doch het vlotte niet best. De oude Saaiuel was niet erg trouwlustig, al was bij voor dames zeer hoffelijk. Dat verdroot het weeuwtje. En ze zon op wraak of zoo iets. Eens hadden Pickwick en juffrouw Bardell een ernstig gesprek met elkaar. Het moest wel onplezierig wezen, steeds zoo alleen te zon. En dan, hoeveel werk gaf hij haar te doen. Daarom had hij er aan gedacht haren dagelykschen levenslast wat te verlichten. Hij was niets anders van plan dan om een huisknecht in dienst te nemen, die hem voortaan bedienen, doch by' juffrouw Bardell inwonen zou. Maar deze gaf zy'n woorden een gansch anderen zin. En zy begon hem dus alvast met lof en dankbaarheid te overstelpen. Uit pure erkentely'kheid stelt zij zich vreeselyk aan, zoo, dat Pickwick geen woord ter nadere verklaring uiten kan. Daar wordt gebeld. Pickwick krijgt bezoek van enkele zyner vrienden. Als zij dat hoort, wordt de uitbarsting van juffrouw Bardell's aandoenlykheid nog grooter. Tot ze ten slotte, door zuivere aandoening overmand, in Pickwick's armen valt juist toen diens vrienden in de deur der kamer verschynen. Eenige weken later, terwyl de goeie Samuel met zijne vrienden op reis is, wordt hem door de procureurs Dodson en Fogg beteekend, dat vrouw Bardell tegen hem eene civiele aciie heeft ingesteld en slechts 1500 p. sterling schadevergoeding eischt wegens het verbreken eener trouwbelofte. De geleerde adiokaat bij de behandeling der zaak den eisch toelichtende, houdt een roerende spech, waarin hij vertelt hoe het hart der brave vrouw werd verschalkt, haalt een brief/e van Pickwick aan, waarin deze schreef dat hy laat thuis zou komen en dat zij zich niet over de beddepan ongerust behoefde te maken, ten bewijze van zijn hartstocht voor haar, terwyl het getuigenis van Pickwick's vrienden ten slotte de. .leur dicht doet en bewijst, hoe zalig zjj eens tegen zynen boezem leunde. De Jury wees haar het vonnis en 750 p. st. schadevergoeding toe. In deze satire zit, als gewoonlijk, veel overdryving. Doch men kan er van op aan, dat vroeger in Engeland vele rare zaakjes op dat gebied voorkwamen, wiarby hoffelyke heeren ondervonden dat zwijgen goud waard is. Ja, zoo nu en dan komt er op deze eilanden nog wel eens een zaak voor die ons aan Pickwicfc en Bardell doet denken. Eenige dagen geleden nog werd voor den rechter te Glasgow een zeer opzienbarende zaak behandeld. Eene artiste, 43 jaar oud, eischte 30,000 pd.st. schadevergoeding van een 62 jatigen rentenier, zeer ryk, wegens het verbreken eener zoodanige belofte. Het bleek, dat de dame indertijd in NieuwZeeland gehuwd, doch van haar man gescheiden was. Zij had zich daarna met hare twee kin deren in Glasgow gevestigd, waar ze in verloop van tyd met een ryken gentleman in kennis kwam. Deze veroorloofde zich bij een zyaer bezoeken wat te veel vrijheid, nadat hij haar van te voren bedwelmd had. Spoedig daarna verkoelde hunne vriendschap. Doch toen later bleek, dat zij voor de derde maal moeder worden zou, bedreigde zy hem met een proces. Hy zou dat zeker hebban verloren, want volgens de Schotsche wet wordt een huwelyk gecon stitueerd, zoodra een gelofte is gedaan door een intercourse. O in schandaal te vermijden liet hy zich bewegen haar een ronde som van 10,000 pd. st. te betalen. Ondertusschen was zy alweder in kennis gekomen met een anderen ryken Don Juan, den in dit proces gedaagden. Hy bejegende haar zeer hoffelyk; bezocht haar gedurig in hare woning; gebruikte eenmaal met haar den luncheon in een hotel; en was haar behulpzaam by het beleggen der 10,OCO pd. st. Ook moet hij een maal haar den ring van den vinger genomen hebben om de maat te nemen. Doch bij zwoer, dat er nooit een trouwbebfte over zy'ne lippen was gekomen, terwyl de dame beweerde, dat deze haar eenmaal in een spoorwegrytuig, toen zy zamen voor het beleggen harer geiden op reis waren, was gegeven, Hy had bovendien nog toegezegd 10,000 pd. at. voor hare kin deren en 30,000 pd. st. op haren naam te zullen vastzetten. Vandaar haren hoogen eisch. Een schriftelijk bewy's der gegeven belofte was er echter niet, zoodat het by zulke zaken gewoonlyk talryke publiek ditmaal geen vermajcelyke minnebriefjes van de verdedigers voorgelezen kreeg. Bij de eerste behandeling der zaak was der eiscberes eene schadevergoeding van 5000 pd. st. door de juiy toegewezen geworden. Doch de gedaagde verzocht en verkreeg een stay of execution om de zaak opnieuw aanhangig te maken; ook de rechter vond de toegewezen som wel wat hoog. Voor een paar weken werd de zaak opnieuw behandeld, voor denzelfden rechter doch een andere jury. Andermaal werd vonnis voor de eischeres gewezen, doch ditmaal de schade vergoeding vastgesteld op n zestigste deel van wat zy vroeg; de oude heer moest met 500 goudstukken te missen het bezuren haar een beetje het hof te hebben gemaakt. Het getuigenverhoor, thans uitvoeriger dan de eerste maal de zaak nam drie zittingen in beslag was in sommige opzichten merk waardig. De dienstbode getuigde, by zekere gelegenheid, op last harer meesteres, achter de kamerdeur een gesprek te hebben afgeluisterd door deze met een stockbroker gevoerd, waarin de eiecheres gewaagde van hare betrekking tot den ge daagde en diens belofte haar te zullen huwen. E'n andera gentleman, zaakwaarnemer, ver klaarde eenmaal getuige, te zijn geweest, dat de gedaagde tegenover de daagster de belofte pertinent had ontkend. Gene had zich toen, nydig over hare bewering, uit hare woning willen verwyderen, doch zy had hem by den arm genomen en weder van de deur in de kamer teruggebracht. Niettemin werd getuige een dag later door haar met een huwelyksformulier naar den gedaagde gezonden. Waarom deedt ge dat? vroeg de rechter. Oh, I suppose it was to get hold of him. Mrs. Srodie was always on marriage", was het merkwaardige antwoord, dat levendige vroolykheid onder het publiek en de rechtsgeleeiden opwekte. In zy'n resiméverklaarde de rechter dat, ofschoon er geen direct bewy's van de gedane belofte aanwezig was, verschillende zaken, door den gedaagde toegegeven, zooals het nemen van den ring voor de maat des vingers en het vele bezoek aan de woning der dame, toch op de waarschijnlijkheid daarvan wezen. En wat het laatste betreft, «vanneer er een vader in het spel had bestaan, zou deze gerechtigd zijn geweest den gedaagde te vragen wat zy'n doel met die talrijke bezoeken was; en ingeval hy ontkende eenig doel daarbij te hebben, zou de vader waarschynlyk have kicked him out of the house". De moraal dezer zaken is, dat de Don Juans in Engeland tot veel voorzichtigheid zy'n Ungetwyfeld is het goed, dat de vrouwen door de wet tegen trouweloosheid worden be schermd. In vele gevallen gebeurt het dat zij zich op een huwelyi voorbereiden, zich daar voor opofferingen getroosten, om daarna aan haar lot te worden overgelaten. Op d&t punt is de Engelsche wet streng en voorbeeldig. Doch in gevallen als deze, waaruit zoo duidelijk bly'kt dat de dame speculeerde op de 100.000 p. st. die het vermogen des ouden heers uitmaakten wanneer men die andere zaak, zonder vorm van proces beslecht, daarby in aar.merkir/g neemt, dan zou men hajst tot de gevolgtrekking komen dat zy er een soort beroep van maakt om ry'ke heeren in hare strikken te vangen, mocht door het gerecht wel wat meer met bedachtzaamheid te rade zy'n gegaan. Want het zy'n zulke gevallen, die den spot van Dickens rechtvaardigen en een overigens goede en hoogst nuttige wet belachelijk maken. In zulke speculatie processen is voor de vrouw geen eer te behalen. Integendeel. L on a on, Nov. J. K. v. D. V. llllllllllltlllllMlllinilllllllllllMllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllM Cacao en zijn bereiding. Hópital Wallon te Leiden. Sessie Abbott. Santos Dumint. Uit de nalatenschap van George San d. Modes. Al is het fabrikaat nóg zoo goed, zuiver en onvfcrvalscht, wanneer de bereiding te wenscben over laat, verkrygt men niet de resultaten die men mag verwachten van voedingsmiddelen zóó volmaakt in hun soort, als Nederlandsche cacao en chocolade. Na hel diner, zittend in een grooten kring in de gezellige binnengalery van het Lötel des Ambassadeurs te Vichy, zei een der aan wezigen: »Je regrette, de vous Ie dire, Vaan Oetance's cacao ne vaut pas grand chose, oh i la li, il est bien inférieur k notre chocolat francais." * >Beancoup de reclame et pen de besogne, chère Madame", plaagde een snorrebaard, een geestig prater, attachémilitaire te Rome, in het hotel te Vichy, aan de maaltijden my'n tafelbuurman. Ik begreep er niets van. My'n nationale trots was gefnuikt. Een troepje Franschen zich vrooly'k makend over Van Houten's cacao I! Guitige gezegde)j ep, dartele, puntige stekel aanmerkingen gonsden links en rechts om my'n ooren. Mijn medicus heeft me dat afacbuwsly'k brouwsel voorgeschreven, d&drom gebruik ik het lederen morgen, ik slik het in, zooals ik mü'n glas water van de Source de J Höpital inslik (allerccquetst een vies gezichtje trek kend) ne m'en parlez pas! aldus een Parijienne, een jonge weduwe, die er meer uitzag, als kwam zy in Vichy (roost zoeken in baar weduwschap, dan herstel van gezond heid. »J'ai encore deux boites, de cette dimen sion, tenez! op een kwart meter afstands twea harer blanke vingertjes pijlend in de lucht, elles sont & votre disposition, madame, permettez-moi, de vous les offrir... J'accepte de grand coeur! en morgenochtend om zeven uur, noodig ik u allemaal uit, hier in de galery' een. kop van Houten's cacao te komen drinken. Aan den mattre d'hó'.el in hoogst eigen persoon, bestelde ik voor den volgenden mor gen kokend water. Parfaitement, madame, de l'eau chaude, i sept heures du matin. Neen! geen warm, maar kokend water ! Vous savez, de l'eau bouülante, une eau bouillact S. gros flocons ... Verbazing op 's mans gelaat. In fransche en duitscha hotels kry'gt men een steenen kannetje met warm water als men zelf thee, koffie, of chocolade wenscht te zetten. Voor een welgeaarde Hollandsche vrouw oai van te rillen. Hoor eens, laat morgen in de galery neerzetten, een blad met 9 kopjes, suiker, koude melk... n kokend water, de l'eau bouülante dans une bouilloire avec une lampe esprit de vin". Hy' begreep het nog ally'd niet, maar noteerde hoffdly'k my'n uitheemsch verlangen. O in 7 uur was ik op 't appèl en had spoedig alles wat ik wenschte, zelfs borrelend kokend water l Gekleed in een japon van ciöme cachemire met langen sleep, een fichu van ciö.ne Spaansche kant, 2t la belle Andalouse, over het rossig-blond kopjq gedrapeerd, in iedere hand een bus cacao, kwam het elegante weeuwtje nieuwsgierig aangedribbeld. Ik deed in elk kopje twee theelepels cacao, een zelfde hoeveelheid suiker, mengde dit doorén, voegde er een scheut j e koude melk IIIIIflIIJJIIIIIflIIIIIIIIIIIIHIIIlllllllllllllllimilJlllimillllIIIllllllllllllllllllli JllllllllllinjJJJIIIIIlll IIIIIIIIIIMIHI IIM1I Uil III 11111 11IIIIM MIIIIMIIIIIIMIIMMlIIIHIIIIIinilllllllllllltnilMIIIMlIIIIMIIMHIIIIIMIIIMIIIHIIIMIMMtllllHI

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl