Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1281
maanden niet op de noteering voor. Als de'
mpij slagen mocht om met kaar overgebleven
kapitaal nog concessies te verkrijgen, die minder
teleurstelling geven dan de terreinen die ze
nn bezit, dan zal wellicht wederom een enkele
transactie mogelijk worden.
De houders van aand. O. Borneo vernamen
ook sedert langen tijd niets aangaande de
noteering hunner stukken. In de 1.1. Dinsdag
gehouden buitengewone vergadering van pref.
en gewone aandeelh. ia het besluit genomen,
om de voorgestelde statutenwijziging goed te
keuren. De bedoeling daarvan is het besluit
tot de uitgifte van 1300 Ie pref. aand. van ? 500
mogelijk te maken. Op den dag voor Oudejaar
zon het bericht ontvangen z$n van het aanboren
van petroleum op een der concessie-terreinen.
De opbrengst hiervan bedroeg aanvankelijk
8 ton daags.
Ia de groep der Scheepv.-mpyen ging niet
veel om. Ietwat hoogere roteerirg ontmoet ik
voor de 4 pets. oblig. Kon. Ned. S'oom
v.mpijj., voor de aand. Kon. Ned. West-Ind.
Maildienst, voor de aand. Rott. Lloyd en voor
de aand. Stoomv.-mpy Nederland. O eer bet
algemeen kan men deze koerswijzigingen in
verband brengen met de willicht te groote
vrees, die da houders naar aanleiding van de
verbroken verhouding tusschen de gevraagde
en de aangeboden laadruimte, had aangegrepen.
De hoogere noteering van de vorige week voor
de Nederl.-Amer. Stv. mpy kon deze week
evenwel c iet behouden blijven. De koers
retireerde van 94% tot 92 X.
BÜde koloniale kredietinstellingen en
cultnurondernemii>Ben is weinig verandering te
vermelden. De koers der aand Nederl.
handelnpij. ging een paarpCt.terug.Hetafgeloopenjaar
was voor de Indische cultures niet gunstig.
Men mag evenwel niet vergeten dat de Nederl.
Handelmpij. ook op uitgebreide schaal bank
zaken uitoefent.
De zeer uitgebreide rubriek der diversen
vraagt de aandacht voor de koersverbeterir g
der aand. Wagon-lits van 59 tot 62 K.
Waarschijnlijk zal van den l O en tot den 20sten
dezer de inschrijving voor de nieuwe pref.
?and. worden opengesteld o. n>. bij de heeren
Wertheim ea Gompertz alhier.
En nu behoor ik te voldoen aan de toe
zegging van de vorige week betreffende Je
koersyergelykirg van de staatsfondsen. Al geeft
ze niet zulke bijzonder gunstige uitkomsten
alt die, van de, de vorige week besproken Amer.
sporen, toch mag geconstateerd worden dat de
millioenen, hierin belegd, belargrvjk in rtëele
Waarde zyu toegenomen. Gelukkig.
31 Pee.
1900 ]901
21/2 P't. Cert. Ned. W. Schuld 76%
801/4
95
887'8
821/4
241/2
343/4
68
951/3
96
961/2
1003/4
94'
831/4
261,'a
371/2
72
971/2
72
93
26
887'a
801,'s
933'4
l-15 8
161/4
50
3 » oblig. 903/4
3 Dnitsehland 861/2
4 Hong. goudl. Is81,93..
5 m Itali
5 , Oostenr. Zilv. Jan./Juli.
3 Portugal
41/3 ,, 1888/89
4 Rnm. aouill. 1S91
4 Kusl. "l880 vijfjes.
4 Hope & Co. 1889,90
rijtjes
4 1889/90 6e Emissie idem
4 Spanje buitenl B5
4 Turkije Gepriv 921/4
Serie C 25!/<j
41/3 China 1898 803/4
5 Mexico Zilyerl 39
5 Braz.lië1890 71S/4
5 n Fundingloan... 855/g
11/2 Culnmbia 151/2
23/4 Uuniiniea 121/?
31/2 Uruguay 481/3
4 Venezuela, gr. stukken 311/2 2")
De spelbreker is Venezuela. Alleen de no
teering van de obligatiën van dezen revolutio
nairen staat is achteruit gegaan. Het is waar,
bij de Venezuolanen zouden ook de Engelsche
consola, die evenwel aan onze beurs riet ge
noteerd worden, gevoegd kunnen worden. De
faling in 1001 van 97 tot 91 kan evenwel
slechts tydelyk zyn. Voor den koers van de
schuldbrieven van het nog altijd rijke
Brittenland mag een betere toekomst iucierdead
ver%ï,c^ worden, Zelfs al mochten (Se Boeren er
in slagen te toonert, dat wel eens een enkele
keer recht boven macht gaat.
Ten opzichte van de koersen der Staats
fondsen in de eerste week van het nieuwe
jaar, kan een algemeene hoewel slechts
fractionneele verbeterirg meegedeeld kan worden.
Daartoe werkte de lagere geldkoers mede.
Ook te Londen was de gfldmarkt onder
gunsrigen invloed van de vrij gekomen
Januariconponbedragen. De credsetmeter van de
Engelscbe bank steeg dan ook van 33 tot 41%.
Hoe is de inschrijving op de Haageche
geldleening uitgeloopen ? Mijn vorige kroniek be
sloot ik met: «Zouden zij die dit solide papier
er stig werschen, niet tegen 98% kunnen
inschreven". Ds inschrijvingskoersen varieer
den van 95 tot 100 pCr. Voor het verkrijgen
van het verlangde bedrag zullen r^g inschrij
vingen tegen 981^ pCt. worden aangenomen.
B UB 8U ro, 9 Jan. '02. D. STIGTEB.
HÏMÏiuMtïlltlllllllllllllMIIIIIIIHIIMIIIIllllimillllllllllllllfW
Verzen vau OUTDO GEZELLE, met piitret
uitgegeven door L. J. V ten, te Amsierdam. j
Ihvlik ik ril de schatten van de
wereld, ik
gaf '/.c voor een kinderhcrtc
geren, ik !
dit rijmpje kwam gfgaan door mijn hoofd,]toen
.«MflIlllltlllllllimHIftllltMtMIlHIIItlltllllltlHIIIIIIIIIIIIIIIIUtlllllllimWE
SNUIFJES.
ik geruimen tijd met luisterende ziel had te
lezen gezeten in den stillen laat-zondag-avond
in Gezelle'a lijvig bo*k. 'V Had het neergelegd
eu weer opgenomen, nog eens kijkend hier en
daar eu zat nu zoo'n beetje te droomen en te.
denken en ia mijn aangename stemming vau
iets moois gezien en gevoeld te hebben, her
dacht ik in mijmering die fraaie natuurbeschrij
vingen, die fljc-gevoelde liedjes, die eerlijk
weergegeven stemmingen, en zag aldoor, als in
een werkelijk landschap, van den ouden dicbter
de rijzige, stoere figuur. Vlaming in merg en
nieren, krijgsman van kop tot teen, priester zijn
leven lang, minnaar vau land en volk,
dichteraltijd, zoo weet ik Guido Gezelle en groet hem
a's genegen vriend. Of nu alle verzen wel
mooi zijn, wat kan mij dat schelen, of er onder
ds oudere zijn, die mij koud la'en en nuchter,
daar ik ze ganschelijk niet voel en wier bestaan
ik dos spoedig vergeet, of enkele ook, die mij
ongeduldig maken, omdat zij zoo
verbazendomslachtig gezegd zyr, wat zon dit eigenlijk ?
Guido Gezelle is de man, die levenslang gewerkt
hebbend'om zijn zelf te maken kt een harmo
nisch geheel, in het laatste tiental jaren zich
heeft weten te vol.maken tot een dichter bij de
gratie Gods. Deze priea'er, d«z« krijgsman,
deze letterkundige, deze oudheidskenner, deze
menscb, deze man-uit-een-stnk, die veertig jaar
onbekend is gebleven in de lacden benoorden
de Schelde, heeft de kracht gehad te blijven
vertrouwen als een kine). In jonger jaren defd
hij verschijnen zijn Dichtoefeningen" (1858),
daarna kwamen, »Gedichten, Gezangen en Ge
beden", de Kerkhofbïommen" en de
Kleengediehtjes, toen zweeg de dichter plotseling- fn
bleef zwijgen volle dertig jaar, tegengewerkt,
op zijn zachtst gezegd, als hij werd door de
hoogere geestelijkheid, die het den geestelijke
kwalijk nam dichter 1e moeten zijn bovendien.
Toen in die jaren van afzondering bleef hij
werken en wachten f n langzaatr.-aan bij het
ouder worden werd dédichter, ordaiks alles,
weer in hem wakker en meester over de taal,
door zijn kennis van duizenden orgeboekte woor
den en wendirgen, tooi,t hij ia negentig te
zijn ^Je robubte sterke man, vast op zijn voet
stuk, maar die gebleven is een kind, trouwhartig-,
gevoelig, geloovig, in n woerd nsïf. Ia het
dichterschap zag hij-'t gefcherk van God, zijn
goed recht wil lij verdedigen :
En durft gij mij van diehten spreken,
die nimmer zijt in staat
twee reken
te rijmen, dat hit gaat l
Het diehten is vnn God gegeven...
Soldaten
het buskruit, zoo 't behoort,
gelaten,
en Bicliteren htt woord l
Pol de Moit liet in 1SG7 in een uitvoerig
opstel over ('en dicbter in de Gids verschilden
fraaie brokstukken zijner verzen afdrukken en
oe.ik enkele geheel en al, Yerwy gaf na 't ver
schijnen van Rijmstioer in het Tweemaandelijksch
Tijdschrift een keur uit die verzameling, welke
't meest den dich'er laat zien ia zijn volle
kracht, daarom kan ik volstaan met 't wijzen
op etkele stukken, die mij persoonlijk zooveel
vreugd hebben bezorgd wie hoon n wil hcore.
Uit de »Kleen£edichtje8:"
Ik jenne mij daarin,
ik jenne mij daaran,
als ik een liedje mag dichten;
ik jenne mij daarin,
ik jenne mij daaran
als ik het lifdeke kan.
'k Hi'ore tuit'nd' hoornen en
de navoml is nabij
\ oor in ij:
Kindren, blij en blonde, mm t,
de navond is n;ibij
komt bij:
Zegene u du Allerhoogste, want
de navond is nabij,
komt hij:
'k Ilnore (uitend' hoornen eu
du navond is nabij,
voor mij!
Zco s]wki' en
zoo denke en
zoo d'elite ( n,
zoo doe ;kl
't Zijn mear krabbels, liit waar, vlug ge
schreven in een ommtzien, maar leeft, dsaracl ter
niet de grocte ziel van dezen zuiveren merseh?
Blijft het »Hovfnlipefjn" niet in uw geheugen
als bijvoorbeeld Goetut's ,/Uerer allen G'jiïen
ist ruh ?" Gij denkt er da^en en maandi n niet
aar, maar ja wt), op een greien dag rijst, het
weer uit de wordere diepte derz:el: ,,'k Hoore
tuitend' hooinen en de avond is nabij...." Eu
is dit niet het wonder vau alle echte verzen,
leven zij niet aldoor ?
'k Most mij btperker, ma'.r wensch nog ei kele
brokstukken te geven,
Uit Winter stille:
't Is even si illc
en slum, al bier
aldaar; en oml<-rtiisM-hni
en lioorc ik ma'r
bet kreunen mee1.'
on 't knepen van Aa mnï-cliri'.
Uit, Meizang:
Herhaalt mij nn weerom dat
sehoo'ne lied
'n laat gn-n lieve Icise er van
verlor, n,
want op en at' m\' linpen
lonpt, ei' i<t.
dat in of om den biekofve is
"eboren!
Eu zoo zoude ik kunnen doorvaar, want overa',
in het Kijmsitoer voora', zijn dingen, die weldadig
aandoen. Van de gedicnter, die mij a's geheel het,
beat ereslaagd bleken, noem ik. »De avondtrompfi,"
,de Ramen,'1 «de Donderroe," »A.vondrood" en
vele meer. Rijmsnoer worelt gevolgd door een
Aanhang, dat weder merkwaardige brokstukken
geeft; 'k wijs rp: Heel 't Westen ; it
gekibbelkappeld," »Ten halven afgewroc' t" e'nz.
Na 's dichters dood verscheen een aantal verzen
in onze beste tijdschriften, deze zijn opgenomen
onder de Laatste Verzen.
De niet genoemde verzamelaar dezer bloem
lezing heeft over 't algemeen een goede greep
gedaan, hoewel 't mij b""rermdt dat bij niet
opnam: Aanroepinge (1852) me-:t dit slot;
Blomme, bekc, nncbte^aal,
f windenstcmme, donderüial,
blanke bleeke manestraal,
looft God in mijn zangen!
Hadde men Gezel'e gekene), men zoude ge
zegd hebben: Die man is de eerste
Neaerlaudsche dichter geweest, dezer nieuwe, tijder."
Dan ontbreekt ook o.a. ,,Slaapliid" (1899), masr
voor ik u dat laat boortn wil ik u eerst de
»Twee Horseii" laten zien. Gij zult ze zien
zwoegen en zweeten, gs zult irorfn hun stap
bij 't klieken der bellen, ge zult z;en bun
spannende blinkende lijven eu honren aldoor de
bellen en zien den voerman, die ze leidt aan
een zeel en de va?eii er achter; geen zweep
knalt, bij 't klinken der bellen stappende horsen
te g; a,', al voort...:
Ze stappen, hnn bellen al klinken,
de vrome wee horsen, te gr ai';
ze zwoegen, ze zweeten; en blinken
doet 't blonde gelijm van hnn haar.
Ze stappen, ze stenen, ze stijven
de string-en; eu 't rond» giireel
het spant op bun spannende lijven:
de voerman beweegt ze aan een zeel.
De ".vagen komt aelit'T. De vossen
gelaten in 't lastig gclnUl
der schokkende, bokkende bossen,
gaan, stille en gest.idig, vooruit.
Geen zwepe en behoort er te zinken,
geen snoer en genaakt er e'n huur:
zoo stappen, huu bellen al klinken,
de vrome twee holden, tegaar.
Ik zie den dichtfr er bij staan kijken, gij ook ?
Ten slotte het:
SLAAPI.IK».
Waait mij nu zwljes
o znehtenHo u ind ;
vviegt mij en douwt mij
dat zullende kind;
speelt om zijn wiehtelijk
aanziclitje en laat
Jesukeu vvis'eu; h-1
slapen nn gaat.
Palmen, die roerende en
wagMlde zijt
stut om uw kimlekc nw
takken nen tijd ;
engelkens, zoetjes, aeh,
Jesi k, n \\ilt
slapen ; nw toiifte' eu
nw' barpc nn stilt.
Vogelkens zwijgt, die daar
huppelt en sprin.t;
dauwdroppels, /oetjcs en
belt noch en klinl-t;
zonn* uw' rnaebtige
stralen vcvfrisclit:
't Kindeke Jesus. . . in
slape. . . nu is 't!
Ware Guido Gezelle etkel dichter geweesst,
vrij te gaan waar hij wilde, als dichter los van
de Kerk, hij hadde wellicht zie h nog breeder
weten te uiten, zijn priesterschap houdt hem
gevangen dikwerf; hoe ouder hij werd, hoe
meer dichter-alleen hij was, 't. laatst aangehaalde
gedicht, is er het brwijs var ; inaar
grrot-merscbelijk ontroeretd zirgt deze d:chter-pas1oor
van zijn «Oude iireviei", dat meet de lezer
ze If maar naslaan.... Gu:do G zelle, aldoor
bij 't normen uwer raam zie ik kinderen, kin
deren, kinderen.. ..
Hilversum, 15/12 '01. J. RKumxcius.
Inhoud van Tijdschriften.
Tdsetiers Gtïllustreerd Maandfdtr ft. No. l:
Supplement. Zonneschijn in huis en hart.
Photograïure r.aar de schilderij van C.
Bisschop. Herricus, door P A. M Boele van
Hersbroek. Moderne Fraracbe medailles,
door H. J. de Dompierre de Chauff-^pied.
29 IllustratiëD, waarvan G in zilver (naluurl.
kleur). Uit het land der Khmers, door J. A.
N. Patijn. 11 illostratiën. Klein Anneke,
elror M. H. van L/eeuwen. (Evn illnstra'ip.
Teekenirg vat l', de Josselm de Jong).
De Hollandsche meesters in d« Ermitage te St.
' Petersburg, door M"x Roose>r. (Een illustratieX
' Lsverslee, door Marie Maix-Koning. De
roman van Msdemoiselle, door S. Hermina
Croiset, (2 illustraties) Van de redactie.
De XXe Keuw Ie tfl : Kurst en Samen
leving, Is. P de Vooys. Geluk, Kunst,
Opmerkingsgave, Mar.ct'llns Einarts. Esn
blinde, \V. L Penning Jr. Het Pantser,
Herman Hfijermars Jtf - Het gezin van Paernel.
Cyripl Buijsse. Het Zwi's^rscbfl Festspiel,
J. C. Ho'll. Kunst, Albert Verwcy, A.
Aletriro, L van D-yssel.
De Katholieke Cruis Jtnrari-alhïerirg: >Te
kort" of »ÏNiet te kott', A. van Winkel,^r.
Simenspraak tusschen een Ongeloovige en een
Katholiek. P J. v. d. G,ior, pr. Prie&ter,
Aan het Kruis, P. v. R. Waarheid ot Lister ?
Naar aanleidirg van het werk »De Ritueele
lltlllMIIUIIIIIIUUMlnillllllMIMIMIHlItlllHMIIIIUla
Indien ik het in n opzicht met Braam
eens rtfn, w»ar hij een woordje voegt bii het,
portret van Schaeprnan in Woord en Beeld
dan is hut wel hij de verzekering dat de
Doctor een man i« van verdraagzaamheid
en waardeert g. E'genlijk zou ik. geroepen
een eoort van levensbericht over den
gevierden katholiek te schrijven, hem, dunkt me,
allereerst gekarakteriseerd hebben als den
:\ftc]ttmoe'ligften man ter wereld, 't Is waar,
de herindeling leeft, nog voort aan een
stukgeslagen lessenaar op een kathtder maar
dat is, geloof ik, de ten i ge keer geweest, dat
Sohaepman zijn vuift gehald heeft en iets
meer bracht verspilde dan zijn gemoed ooit
aan zijn redenaatstalent had toegestaan.
Zoo ook nu, als ik zijn laatste der Chronica
lees, treft mij in 't bijzonder zijn zucht om
zichzelf bescheiden op den achtergrond te
houden zijn eigen persoonlijkheid, haast
zou ik zeggen, te ecl i peeren, xo-idat, als hij
spreekt, bij toch vooial zijn lezers aan 't
verstand schijnt, te willen tm-^gen laat
ieder maar redeneeren en criliseereh gelijk
lui wil, als ware ik er gariscluiijk niet.
Opmerkelijk uit dat oogpunt is m. i. zijn
ptukske ( ver Nederlandsclie diehUrs inde
Twefde Kamer.
»Men weet van Nederlar.dsehe dichters
ook in onze nitt laag staai;döKamer
bijster weinig.
?»Ticee en een half voorheeM van dit feit
staan beschreven in de Handelingen en in
de pers.
»Het eerste feit geldt de. rede van den
minister Kuyper op 5 December j.L
»De heer Kuyper beantwoordt den heer
Dtucker, die hem, in vergelijking met den
minister Pierson, gebrek aan geestdrift
en warmte verweet:
»Nu, ik wil erkennen de gloed van den
Moord. Een onhoudbare beschuldiging". (Ver
volg), Neefltus. Jan Holland f, A. J. Oost
dam. Vaderlandsliefde, *?. Politiek
Overzicht.
Boom Geïllustreerd JAagazi/jn. No 31: Nati
onale Kleederdrachten van Volendam, door
R. W. P. de Vries Jr. Volksweerbaarheid
Het Nymeegsch Vrywilligerskorps, door J. F.
K. Het wereldkampioenschap in het
flguurnjden, door George Bood. Bloemen van
Milliardairs. In 't Lijdenburgsche, door Theo.
F. Uilkens. Baby-wielryders Voor 't
Leven. Novelle van Thése Hoven. Merk
waardigheden uit het ryk der levende natuur,
Agrestis. Uit vroeger ty d Herinneringen van
een oud zeeoffioier. Prinses Theudesinde,
3oor D. J.' de Ko'ff Meer dan de studie.
Dialoog, door Wouter West van Wieringen.
Ome E^uw. Ie f.fl : Op den Olmenhöf, door
J. P.ibst. Potgieter en Busken Huet, door
W. H. de Beaufort. Prof Bellaar Spruit
en z\jn opvolger, door dr. J. D. van der
Waals Jr. De opleiding der Koloniale ambte
naren, door prof. J. de Louter. Verzen van
dr. J. D. Bierens de Haan. Uit het ry'k der
Tonen, door dr J. de Jor.g.
Europa. Afl. 1: Moeder Lena en haar jongen
naar het Zweedsch van Gustaf af Geserstam,
door Pb. Wy'sman. Jufvrouw Wijrstede's
uitstapje, door Cornélie Noordwal. De
gegeheimnis, door C C. ter Raehorst. Een
boekenpraatjp, door Cenatos.
NIEUWE UITGAVEN.
Vactinedwavg. Eanige beschouwingen over
artikel 17 der wet van 4 December 1872
(Staatsblad 131) door J. II DE WAAL MALEFIJT.
Referaat uitgesproken op de algemeene ver
gadering van den Bond tegfln Vaccinedwang den
30n October 1901 te Rotterdam gehouden.
JOHAN SOUMIER, Zijn kunttenaars loopbaan
weergegeven, met portretten door HENEI W. J.
SCHOUTEN". Cohen Zonen, Amsterdam.
Economische itudien en critiiken met bitrek
king tot Java, door J. H OMAN VAN DER HEIDE.
Batavia, G. Kolff & Co. en Den Haag, W. P.
van S'.ockum & Zoon.
Dit de rerf-preide ge f dirkten van Ailard
Pierfon. Den Haag, Martinua Nijhi.ff.
Het ou'fe Nederlandieke lied, wereldlijke en
gfestelyke liederen uit vroegeren tyd, teksten
en melodieën, verzamr-ld en toegelicht door F.
VAN DuufE. 's Gravenhage, Martinus Nyhcffen
Antwerpen, Ned. Boekhandel.
?immiiMniiniilMimiitmnnHiiiHiiiiiimiiiitiiiHHimiMmïiiiHiiuuiH
Oosterling is in mij ook niet; zoon van
de lauwe Westerstranden ben ik gewoon
mii kalm uit, te drukken."
Bijna algemeen verontwaardiging. Men
vermoedt niets meer en uiels minder dan
dat dr. Kuyper een leeliike, zoo zrj gewild
was, een minstens leelijke toespeling had
willen maken op den nobelen gelaatslype
van den heer Drucker. En toch, toch had
hij eenvoudig ontkend de toepasselijkheid
op zich zei ven der onvergetelijke
d:chtregels van da Co?ta :
,.!k beu geen zoon der lauwe \V~r-lerMvarnli n,
Mijn vaderland, is waar de wm ontwaakt"
Had nu eens een ander Kuyper willen
schot nwasschen, wat zou er fiat Hardhandig
zijn toegegaan. Men had tillicht een
tooreeltje te zien gekregen, waarin met,
biksteen en Fchulpzand den Moriaan werd
geschuurd. Maar hier? Schaeprnan houdt
zich op een afstand. Ziet even door de
vingers... en zegt eenvoudig: bemerkt ge
wel dat Da d^ta niet aan zijn joorlpche
afkomst dacht... en dat Kuyper diens
woorden geru-t kon herhalen omdat er
i geen joden of jodenkinderen meer in de
wereld zijn !
; Niet minder komt Sehaepmans zucht om
iemand te sparea uit, in het volgende «voor
beeld" : De Marez Ovens had een flater
gemaakt waarvoor hij een tuchtiging
verINGEZONDEN.
Ds pers en de fflöoröiaffipD.
»Maar is er dsu nifmand, die zijn stem
verhiffea ?al tegen deze uitioeiing vau
twee geheele volken?
Is er dan volstrtkt gein so'idari'eit meer
order de beschaafde volker, geen begrip
van menscbelijkhfid en menscrenwaarde
ocder de regeer'ngeii, dat zij niet
protesteeren tegen zulk efu moord?"
Handelsblad, 30 Oct. 1901.
Zoo stond het er. En wij jongeren herhaalden
dit doffj en watihop'ge: //Is er dan niemand r"
EU wij zoo lf.n< en roerloos hadden moeten
asnschouwen den jammer in Zuid-Afrika. Maar
tevens lag er in de herhaling van gindse! e
vraag, de gelofte besloten, dat zoo Hj verscheen,
wij hem zouden volger, wie hij ook ware.
Vandaar onze luide vreugde, ons er.thcusiasme-,
toen de brycot-idee verrees als een zon. Onze
droefe'is tot n zij ordergir.g. "Vandaar ons plan
Van Kol te steuren door een vcilkspelitionnement,
lu liij in epfrachl van het inUrn. Bureau te
Brussel: n zijne stem verhief tegen deze uitrotiing
van twee gfheele volken."
Eén was verschenen, naar wien mede liet
Handelsblad, luid-op gevraagd had.
Maar de mfrrchïn van dit koopmansorgaan
weufchtcn hem zocals zal blijkei) ? lie.tte
aanvaarden. Zij zijn zeer preteutii us, ondanks
al hun m'deltjden met de Boert nvrouwen en
hare ster'ffide kvudfreo.
Van Kol's sociaa' d'.'tnocratif mfi wp.3 voldoende
aauleidiua- voor deu beer Bois;evain om hem
a's De Mau" te igno'eertn.
Deze nadeelige mvloed der poli! itk wildin
wij tracl-.ten op te billen. Wij arlden n), rog
70oveel vertrouwin in liet karaMf r van dan h:er
Charles ea zijue colltgVs ve'^ondm afin andere
b'aien, dat wij als'jorg Nederlander.? getn
nutteloos Wfrk meenden te zullen verlichten
door onze bemiddeling aan te bieden tusschrn
da verschalende politieke frak'ifs, om aldus tot
eon gczstmenlijk en goorpai iseerd (ptreden te
grraknn, nu het Zuid-Afrika gold ons aller
ijmpatbie.
Helaas, wij zijn telr ir gesteld geworden.
Ue til-ds-p, deze edele kampioemn voor het
//Vertreden Hecht" in Zu'd-Afr ks, verloocl'enden
de houdiuc in de boyeot-periode aangenomen, niet.
* *
In overleg met mannen Vi«n m"erdere
be^adiatdheid en vaste politieke overtuiging, zooals
Dr. Limburg den vri'-antirevolutiotairen
predikaït te Uho-st, en "zijne vriecdfn, zouden, wij
aan de versch.llende dagbladen een artikel ter
opname toezenden, waarin wij:
1. Het, Nederlnndsche Volk wair'c'suwden
in Van Kol's motie niet in de ei rste plaats
een politi"ke daad te z'fn, maar wel de uiting
van c=n tiumaiiiteits-ver angen.
'2. Er op wezen, da*, de verwerp;ng van ge
noemde motie geen nederl-ag zou l>:-teekeueu
voor dien afgevaardigde, maar wel de
onverprosde voortzetting van het lijden der
Zu'dAfrikaanfche vrouwen en kinderen.
diende Op L 'y had hij de versregels
toegepast:
T;;iinU:ial., l» schans ln:m vrij met l)oc',<rn en mcl blareti,
j Al uut in b'eken steekt, is in dat hout'.l gevaren.''
?>Ik zou op die wijse van den geachtrn
afgevaardigde kunnen /.ejrgen : geheel de
W!it<jr?iüat is in flat hoofd gevaren". Vooraf
echter had de Minister verzekerd, dat een
»NederlandïHl,h dichter dat van Hugo de
Groot had gezegd."
Dit was nu wel wat heel erg voor e m
liiterator. Maar als ware het (Schaapman
alleen te doen om Ovens te prijzen,
althans van schuld te ontlasten, joeg hn
volgenderwijs niet den Miriiüter.maardH Kamer,
als zondehok de woestijn in. «Dit h'jne
stukje vor-d in de pers de volgende
waarrteering. M"n liet het ter zijde dat »:!e
landmaat" eigenlijk Sandrart moest h eet en
en Hugo de Groot eigenlijk G. Vossius
was. AÏaar de verzen, zwaar als staven
goud, boekte men op het crediet van den
?lossen, lichten, lakschen vers k uu sten aar
Jacob, Cats."
De Kamer, die »men'', op wien niemand
verhaal heet'l, kreeg het tikje, en Oyetis
ontving nog een pluiuipji voor het »tijie
stukjo", eenvoudig omdat Schaepman nie
mand kwetsen wil; hij is bij al zijn held
haftigheid zoo vrouwelijk, dat hij geen
bloed kan zien.
3. Dat thans het politieke-versehil, voor V
oogenblik vergeten dieade te worden, en elkeen,.
wie en wat hij was, verplicht, was zijn adhatsie
te betuigen aan geroemde motip, tenzij al de
woorden van verontwaardiging en medtdos-eD,
tot. heden geuif, slecbts taffe praatjes waren,
4. Dat naar onze meeninp, een georga"n;sterd
optreden van het geheele volk, de natnur'lj! e
en juiste uiting zou wezen van het v< rlangmi in
ors, vooral ru de regeerirgzoo'n or bftrekfnsnd
antwoord had gegeven op de in'erpellatie, Van Kol.
Dit artikel werd door de bladen of
doorfg»zwegen, of verminkt tot een zesregeiig nieuwtje
aan het publiek voorgezet. Naar d*
motiveeringvan deze handdwij'e gevraagd, kregen wij een
serie antwoorden, d:e ter signaleering optnbaar
dienen gemaakt te wirden.
* *
?^
Namens de- redactie vau het Handelsblad
het hoofd-orgaan in de Zuid-Afrika quae.sn«
berichtte ons Th. B. op tamelijk Oi.bes< haften
toon: geen tijd te hebrten met cas, nver
stukken, tot plaatsing niet geschikt bevorden,
te corresponderen. De ongemanurdheid rau
Ch. B. *) kan misschien verklaard worden,
door de miu of meer netelige positie, wairiu
genoemde redactie ten onzen of zichte geraakt was.
Want, denzelfden avond, dat ons artikel door
haar g'p'aatst lal kunnen worden, hief de hrer
Charles Boissevain den volgenden klaagzang aan:
De Bri'sche eer is bezoedeld. Eu tien duizend
kleine doodkisten bakenen den weg dien C
arcbeilain ea Milner in vijf maanden ifl gden fer
eere van het machtige Britsche rijk, dat nog
maar steeds van de landen van over zee held
haftig manschappen en paarden verzamelt, om
de bevolking uit te roeien vaij twee kitir.e
republieken van herdevs en landbouwer?.
,28 December is het Oanoozele-Kinderei da?,
wanneer de Bethlemsche kiu.dermoc.rd her :'ac'it
wordt.
ifVt durf voorspellen dat nog over een eruv
iu Transvaa! en den Oraije-Vrijstaat op dien
dag de tienduizei d kleine feu deren zullen
!*err'acht worden, die in de doodkampen drr E
ge'schen het leven lieten, rmjat. een vrij volk niet
tot een Afrikfa- scli Ierland verlaagd wdde
wordti."
Zoo iets te schrijven en tegelijkertijd een
peginp-, door een zekere gro'p Ni-derlariders in.
bet, werk. gesteld om een vermeerdering va-, het
aantal doodk''s'jrs te vrrhin^'rei te verzwijgen,
voor zijne lozers, omdat da hoofdpersoon van
dece beweging ren po'itieke tegenstander is,
ge?e men den raam, dien het verdient.
De Nieuwe Courant is idem ten Journal mnt
artis'ifke neigingen, tenminste hare rtdsct'e
deta'l!e?rde dat zrj o.a. den vorm van het iiiet
opgenomen artikd riet gelukkig gekozen vond.
Tccli b< streed zij ons j lan uitvoerg.
De Nieuwe Ro/ierd. Courant vermildde in een
zesregrlig ber.'chtjp ors p'an en onze namen,
maar orze moti'vcn, verzweeg ze. Hiermede
meende hare redactie te mogen volstaan, waar
het gold ten volkspstioimement in gang te zetten,
zoo schreef zij ons. A's het geen. uitvlucht was,
dan zouden wij haast trotseh zijn geworden door
den hoogen dutk, dien zij van onzen invloed op
het maatfcbaprelijk leven schijnt te bezitter.
Zelf zijn wij daar m;nder van overtuigd. Wij
meenden het gsfnszins buiten de krachtige
aacbeselirgen der bladen te kunntn stellen, wüde
een dergilijke hewging volledig slagen. Ons
werk was slechts bf middeling, de actie hal van
de redactie- burer.nx uit moeten gaan.
Jus1; als de Vave Rollerdamsche hatd'lden
het L'trechtsche ayülad, de Middet/ju gsehe en
de Goritichemsthe Courant. Het eerfcte verklaarde
ronduit, btvreetd te zijn, door ern rtergi li^ke
beweging te steunen, de huidige regeering
mifschien in de knel te hilpfn brenger. Dit was
Tolrer.s haar hoofdredacteur illcyaal.
Het Vaderland deelde ons mee, ors anikel
wel te willen plaatsen, maar... ocer een paar
dagen en dan was ret aU cht te laat, zoo <
e'ondirstelde het. Van adbai sie-betuigirg kon
echter n'ets korr;er.
Htt Nieuws van den Dag l ad overrijkdom'au.
copie, anders hftd het 01 s artikel g'plaatst.
Een guns'ige ui'zoi dtring maekten Ifel
J'olksdagUail, Het Folksblud, Het Volk. llt,t ens'e
plaatste 01.5 artikel m zijn g( h el en h'al ie du
Nieuwe Courant fijutjrs "ver dm litke). Beide
anderen dtelden ons plan mee en voegden, er
een warme aanbeveling aan toe.
Ziezoo, daar staan de broeders, 't zij g<
órqualiflce'rd, 't zij met een palmtakje m litt
Knoopsgat hunner jas'er.
Het'zal l-'cht te begrijpen ?ijn, dit met zulk
een l artelijke medewt rkiEg htt teter is de prg r g
tot reddinjr dier vrouwen en kinderen te staktr,
dan haar fii&co te doen lijden, uit ried ocsr.p.
de heer Vau Kpl en dezen raad geven wij o k
hun in ov< rwegii g, die reeds hun steun
tofzeiden. De Pers hei ft. ors p'ai raardf publ eke
me.^tvaalt verwezen, welnu laat he,t aaar dan
maar vi rrottfn als ef n Moem tusschen veel \ uu.
Hbt is nitt onze scLuld, dat dit het einde is.
Namens de overiyin
G. F. MEIIZ.
*) Ch. B. is toch niet idenliek, nut der, voor
zijn beleefdheid bekend staf.nten heer Charles
Boisseta:n'r! ^^^
VERBETERING.
EennieuwZuider-StationteArr.s'.erclant
"Waar in ons artikel der vorige week in de
tweede kolom melding wordt gemaakt van eene
corferer.tie tusschen de besturen der SS. en
der H E S. M. wordt als datum opgegeven
10 April 1891 dit moet eyn 10 April 1902.
i[aar vewral het »/taZce vqorbetld" d ?< t
Schatrpman's zachtmotdigheid uilkonien.
Hier te)ch bestond er voor hem alle gele
genheid zich een weinig geprikkeld te
hetoonen. Hij had elen te>eleg der socialisten
om lioemischen en Antirevolu'ioriairfii
tegen tlkander op te hitsen, vr-rgtlekm hij
het \veneu van »een knuppel n het, hok
met hoenders'', en nu waren de socialisten
zoo stout geweest op hun beurt van elat
heeld gebiuik te maken, en den D c'or
te plagen, als had hij de kf rkelijke nif
erderheid een hoenelerhok genoemd. Dat
was wezenlijk erg genoeg, niet sll< en
een »ver&choppen van dtn historii^chen rin
van Vondels vers" een »verfoniaaien van
't, dichters beela", maar tevens een san
den dag leggen van »hun
eigensardipe polemische eerlijkheid", terwijl hij
dan tech heel eluidelijk gezeg l had: gij
zult zien dat wij hier aan de rtehterarie
geen hoenders zijn." En toch, ofse-hi em
Schaepman zelf, ru tegen alle eerlijkheid
in, voor een haan was ui'gfmaakt. l lijft hij
goedmejedig zijn tegenpartijder fik h: rel
woord besparen, en stelt zich temden
met diens gebrek aan kennis van verzen
aan te wijzen maar als niet mcerr dun
een half uooibeeld daarvan. Ik zou wel eins
willen zien wie hem dat nadeed ?