De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1902 2 februari pagina 6

2 februari 1902 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1284 daaraan voorafgaande indrukken j a hoe moet ik deie stukken noemen ? «Indrukken" zal het beste woord zjjn, al sla ik me zelf daarmee het wapen nit de hand, waarmee ik straks vocht. Wie kan zich eigenlik boos maken over de indrukken van 'en ander ? 't Is wel 'en beetje lastig over die eerste stukken te schreven, omdat ik de schilderden waarover in Van de Engelen en Beato Angelico gesproken wordt niet gezien heb; daardoor kan ik niet weten hoe een subliem blauwe mantel er uitziet en het blauw van hemelsche duiven en hoe witte gewaden in edele plooien bidden om zoo rein geheven lyf; zo kost het ook wat moeite om cich voor te stellen: zielsmuziek te vaag en te fijn voor geluid, want over de materie heen, om het stoffelooee van het wonder, onbegrijpelijk en toch Godseenvoudig voor de heilige hemehngen, die zalig zijn, (afgescheiden noch van het over dadige en lelike van de zin), en dat nog wel met al die aardse instrumenten van hout en snaren als luiten, harpen, schalmeien en violen. En toch, niettegenstaande dit alles voel ik het geloof müuit dat eerste stuk tegemoet waaien, warm en innig. Zo ook leef ik mee in de ver rukking voor Fra Angelico, de gelukzalige monnik, te Florence. Die tafrelen zullen wel mooi zyn, te mooi mischien voor onze taal, maar ik erger me toch als er zoveel woorden voor op elkaar gestapeld moeten wor den en als ik telkens het woord jubileeren gebruikt zie, tot voor goud toe, (blz. 89,) en ik weet niet welke vreemde woorden meer; als ik daar lees van de opperste gelukzaligheid en dan, als ter verklaring van dit goed Hollandse woord, béatitude, dan ergert me dat; dan krijg ik 'en gevoel als toen in 'en Friese vereniging door n van de leden 'en stukje in 't Fries werd voorgelezen en hy de gewoonste woorden in het Hollands aan de Friezen ging verklaren. Er ligt voor my iets overladens in, iets wat ik ook vermoed in de schilderingen van Beato Angelico zelf, afgaande op deze beschrijving. M\j zou het gaan, dunkt me, als Jozef Igraëls beschryft (Spanje 52): » wanneer dit schoone onder werp (de lydende Madonna) honderden en honderden malen herhaald zich aan uw oog opdringt, wanneer het om zoo te zeggen tot een uithangbord van godsdienstige plaatsen gebruikt wordt dan heeft men al zijn knnstrechtvaardigbeid noodig om er zyn aandacht b\j te bepalen." Intussen heb ik mg' toch kunnen verplaatsen in het denken van deze schry'ver en vind het tekenend voor hem, dat hy streng optreedt tegen de realistiese schildering van de Hel door Angelico, ja praat van het wreede domme bijgeloof der hel, maar Dante, die toch ook 'en hel schilderde met woorden, heet de goddelijkste der dichters. Trouwens de Vita miova is de lievelingslektuur van de schryver en U paradiso ook, denk ik. Voor realisten de Hel, voor dromers het Paradijs, maar Angelico omvatte beiden en de schnjver schiet dus in zijn waardering voor deze te kort. Een stuk, De Zigeuners, heb ik met beslist genoegen gelezen; die poging om het denkleven van de ballingen uit Hongarije weer te geven en hun muziekaal gevoel te ontleden, vond ik biezonder mooi vooral na het pedante begin met z'n afkeer van duffe Zondagsmenechen. Ook ik dacht al lezende aan >Nicolaaa Lenan, die eens (een van) myn lievelingsdichter(s) was" en wel aan die Heideschenke in de wilde pussta en sloeg het vers na de lezing noch eens op. Verder kunnen we met de schrijver mee dromen op Capri, in de sombere nachtstraat te Londen, waar de vreselike stoet van nachtvrouwen als 'en helse optocht langs onze ogen trekt, om en by de speelbank te Monte Carlo en ten slotte by' de Gamelan; stof genoeg, verschot genoeg, gelegenheid genoeg om de achryver te leren kennen als 'en dichterlike Nederlander, die wat meer van de wereld weet, als wy allen, maar voor wie het wel eens goed zou zyn de Nederlandse werkelikheid en zncht-naar- realisme weer op ?zich te laten inwerken. Haarlem. J. B. SCHEPBES. Een boel; m geroel, Peronne, door ANNI EKKKR. 's Gravenhage, Martinus Nyhoff 1901. Zy is wel heel diep onder den indruk ge weest van Ships that pass in the night van Beatrice Harraden, deze schrijfster. Zelve geeft zy dat te kennen, als zij de heldin op een oogenblik van heiderzien in haar eigen gevoel over een treffende episode uit dat heerlykmooie boek laat spreken tot hem, wiens optreden over Peronne en over hemzelven e<m zelfde leed dreigde te brengen, als zoo aangrijpend in Beatrice Harraden's roman wordt geschetst. Toch ligt de overeenkomst in deze beide gevoelboeken voor 't grootste deel in de uit wendige omstandigheden, in dut toevallig op een badplaats, of plaats van tydelijk verblijven althans, samentreffen van twee, wier levens voor een poosje diep ineengrypen, om dan weer zich langs andere ly'nen ver van elkander te verwijderen. Ook, en dit betreft niet het uit wendige alleen, gunnen de Hollandsche en de Engeleche schrijfster aan haar heldinnen een mate van vrijheid van beweging en vrijheid van uiting in optreden en gesprek, als waaraan wij in de in beide boeken geschetste gewone en alledaagsche omstandigheden niet gewend zyn; maar niettemin is Peronne wel de zeer, zeer eigen schepping van Anna Ekker. Weer komt ge hier onder diezelfde bekoring, als waaronder haar vorig werk, Afgoden u geboeid hieldt, de bekoring, die van 't wezenlijk doorvoelde uitgaat, en ieder meisje, iedere vrouw, die zich haar meisjestijd herinnert, herkent nu in dit, en dan weer in een ander trekje eigen gevoel en eigen gewaarwording en ziet de wegen die Pdronne gaat, als paden, waarop ook zy vroeger is gegaan of die zy volgt of waar zy graag 'den voet op zoude zetten. En in de soberheid van taal en stijl weet deze schrijfster voor wat zy wil uitdrukken 't volkomen passende kleed te vinden, wat den stempel van echtheid, dien dit boek van gevoel draagt, nog meer in 't oog doet vallen. Toch hebben wij een bezwaar, dat de schrijf ster, die aan waarheid hecht, zeker niet ver zwegen zou willen zien. Het betreft den Zwerver, den man, -die storend in Peronne's leven ingrijpt, nu eens haar zaligend, dan haar neersmakkend uit hoogten van geluk, vandaag haar medelijden, morgen haar vurig bewonde rende deelneming, een anderen dag haar smartelyken afkeer gaande makend. Die figuur blijft te vaag omlymd; in de natuurlijk zeer bewuste teekening zijner grillige onstand vastigheid, zijner onberekenbare handelingen en van zijn neerdrukkende, hemzelven ver lagende zwakheden is de schrijfster, naar wij Trademaj* THEE - E. BRANDSMA. Tr&demark Groot Beddenmagazgn. Télephoon No. 1752. Groote collectie Wiegen, KInderledekanten, Luiermanden, Babjrtafeltjes, Babybascules, etc. etc Centrale Hypotheekbank Vraagt de K £ M A U-JAMS van de Eerste Nederl. Pulp- en Jamfabriek. te Haarlem. 11 Deventer Smirna Kantoort Witte Huls. De Bank sluit op billijke voorwaarden geldleeningen onder eerste hypothecair verband. Nadere inlichtingen te bekomen ten kantore der Bank. De Directie. B. S. EDERSHEI.tl. ML O. F. L,AM6L,OIS VAN DEN BERGH. i Yeriatt Waiiie Ttelicten geven, wanneer op voldoenden afstand van den trekpot geplaatst, een gelykmatige prettige warmte. Zy doen uw thee niet koken en zyn bovendien veilig en zindelijk in het gebruik. Met een doos a 12 lichtjes kan men wel een maand toe. Verkrijgbaar in alle winkels van kruidenierswaren, comestibh>s of huish. art. k 3O et. per doos. Glaasje 7 et. Tapijten, uitsluitend Colenbrander Dessins. Ruim 70 tapijten in diverse afmetingen wor den van af heden tot en met 4 Februari in het Modelhuis geëxposeerd en zyn direct aflever baar. P. SLUIS' Ochtendvoer ?voor Ita.oezic3.ers wordt thans het meest gebruikt. Volgens den hedendaagschen stand der wetenschap proefondervindelijk het beste en goedkoopste kippenvoeder der wereld. Meer Handelsmerk. eieren dan met eenige andere voedering. Geheele voederkosten per kip hoogstens l cent per dag. Postwissel a ? 1.?5 Kilo franco thuis, met brochure 40 pagina's en desverlangd opgave van naast byzy'nd depot. P. SLUIS, N. Z. Voorburgwal 258* Amsterdam. Gevestigd sedert 1823. Bekroond met 142 medailles. Voor de fijne tafel: VEEN's Geconcentreerde (koekjes) is onbetwistbaar de heerlijkste Waterchocolade. Voor de fijne tafel: Veen's Cacao (poeder) is onbetwistbaar de beste PIIILIPPONA KETELAAR, fournissew de la Cour. KALVERSTUAAT 166, A M S T E ft D A 91, GRANDE SPECIALITE FOüB Trousseaux & Layettes. Sur demande envoi franco de Devis et de modèles. Menu's. Eaarsenkapjes. Luxe-Papier. GEER. SIMONS, Kalverstraat 124 en Heiligenwe'g 84. PENSION VIEtliA WETERING, Weteringschans 2oc, Amsterdam. Familiepension Ie rang'. Fraaiste gedeelte der stad. Onmiddelijk by' Ry'ks-Museum, Opera en Vondelpark Pension p. dag, p. week of p. maand Desverkiezende Bediening in eigen salons HENRY J. BRÜCE. Verzekering-Maatschappij HOLDA". Amsterdam, Damrak 74. Goedgekeurd big Kon. Besluit van 3 December 1895, No. 38. Sluit alle soorten Verzekeringen op bet Leven en van HJfrenten, met of zonder ophouden van premie betaling ingeval van Invaliditeit. Werkkracht»Verzekering, al of niet in verband me Levensverzekeringen of Lijfrenten. Vraagt de nieuwe Prospectussen. Pension Sanssouci. zimmerstr. 9. Christelyk Kostschool voor Cuitsche en buitenlandsche meifjes. Fraai gelegen luchtige slaapkamers, Bad, Onderricht in het huishouden, Industrie en Kunst, Talen, Muziek, Schilderen, alles thuis. Uitstekende referentiën. Pensionpi ys p. a. 1000 Mark, excl. schilderen. Burgemeestersvrouw Megow. SMITS & SCHULZ, Tuinarchiteclen, NAARDEN en BUSSUM, belasten zich met den aanleg en dt verandering van kleine en groote Tuinen, Parken en Buitenplaatsen. Hoofdkantoor 690 Prinsengracht AMSTERDAM The Gramophone & Typewriter Limited, Hoofdagentschap: PRINSENGRACHT 690, AMSTERDAM. Koopt onze nieuwste verbeterde Monarch-Gram ophon e met Ebonite Platen. Pry'scoutanten en recordlysten worden op aan vrage gaarne gratis en franco toegezonden. CACAO m CHOCOLADE is PRIMA Amsterdam. J. F. CUYPERS, Westeinde 87, -DES HAAG.Plano's, Amerik. Harmoniums. Franco levering. Télephoon 571. Delicieuse Muisjes Rookvleesch. BCHOWE «£ "., Amsterdam. levensverzekering-Maatschappij Maatscli. Kapitaal: Eén Millioen Gulden. (Volteelcend). Sluit levensverzekeringen en lijfrenten tegen billijke premiën en op zeer vrijgevige voorwaarden. Handels- en Fabrieksmerken. Alle formaliteiten gevorderd by' het deponeeren van Handels- en Fabrieks merken worden kosteloos door ons ver richt, wanneer w\j met de drukwerken der verpakkingen en Etiquetten mede worden belast. JOS. V AS DIAS & Go. Lithographen, . AMSTERDAM. gemakkelyke handleiding om het schaken te leeren JP door HANS MINCKWITZ. Met vele schaakdiagrammen. , Theorie en practy'k door H. J. DEN HERTOG. Met vele schaakpry's... ? 0.90, diagrammen. Uitgaven van G. B. v. GOOR ZONEN. Prijscourant voor JfJeubileeriii;? met fraaie Fotografieën van Salons, Eetkamers en Slaapkamers, benevens beschryvirgen en pry'zen franco door'geheel Nederland GRATIS TOEZENDING. PHOENIX ME UBIL HEK-INRICHTING. 234 Spuistraat b/d. Paleisstraat, AMSTERDAM. Alom te bekomen: VAH JANUS SECUNDUS. In het Nederlandsch vertaald door J. H. SCHELTEMA. Prijs ? 1.50. Uitgave Boekhandel en Drukkery', v/h E. J. BRILL te Leiden. Hernik ldenkott & Zoonen AMSTERDAM. Kraepelien en Holm's Salffliafc-Pasiillfis. Algemeen erkerd als het beste huismiddel by Hoest,Verkondbeid en KeelpQu, het is een sujmoplossend middel by uitnemend heid. Verkrijgbaar by de meeste Apothekers en Drogisten, uitsluitend in vierkante fleschjes , 20 Cts. ??F" Alleen echt in flescbje, waarin de naam en voorzien van etiquet met de handteekening van KRAEPELIEN & HOLM, Zeist, Hofleveranciers. L BINNEN-: INRICHTING-TOT MEUBELEERING EN -VERSIERING ^DER- WONING^ 120 ? ROKIN ? 12O

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl