De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1902 2 februari pagina 8

2 februari 1902 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1284 BOEKAANKONDIGING. Anten of: Laten wij htm volgen! door HEBBJJK SIENKIEWICZ. Vertaald doorH. MOSTEBD W«nk en Birkhcff, Rotterdam. Als wolven vallen ze over Henrijk Swnkiewicz heen. De vertalers en de uitgevers. Henryk l 't Is je gulden t\jd, jongen. Heb je nog wat in ja mars, wat krabbels en kriewels op papier, gooi ze dan voor de wolven neer. Gretig ver slinden ze alias. Voor lezers, die, zooals ik, pas »Quo vadis" hebben gelezen, zal »Antea" een teleurstelling ?wezen. Onder andere namen en in vee) be knopter vorm, vindt men in Antea de hoofd personen van quo vadis weer. Ja, 't zou my niet verwonderen, dat Antea de schets is ge weest, waarnit qno vadis is opgegroeid. En als schets bezit het verhaal groote verdienste. Uitnemend wordt ook hier geteekend de stemming van onvoldaanheid, die aan ds beste gemoederen der mannen en vrouwen van 't begin onzer jaartelling eigen was en die hen jaloersch maakte op Jezus en zijn Christenen. Maar wat my hier weer trof, evenals in quo vadis, en onlangs -in »Het Teeken des Kruises" van Wilson Barzet, was de onklaarheid in de aanduiding van de eigenaardige bekoring, ?waardoor het Christendom zoovelen aantrok. In alle drie verhalen gaat die bekoring uit van het geloof aaneen «zalig- hiernamaals'', dat de Chmtenea zoo groot in hun geringheid zou gemaakt hebben. Maar ik twvjfal er zeer aan, of dat die wereld van »laat-ons-eten-enlaat-ons-drinken" zóó in de ziel zou gegrepen hebben. Alleen het geloof aan een omkeering van het bestaande om plaats te maken voor een nieuwen, hemel en aarde omvattenden heilstaat, door de kracht van den geest der aan zyn zender tot den dood getrouwen meester, kon zulke tot den dood getrouwe wereldverzakers scheppen uit d*ï» telgen van zulk een voos geslacht. 't Boekje is keurig uitgevoerd. E?n vijftal uitbeeldingen der hoofdpersonen, Antea, Cmna, Timon, Pontius Pilatus eu Jezus met de door nenkroon komen er in voor. Vooral de beide laatsten z\jn mooi, dat van Jezus is ontroerend. D e v e n t e r. W. ZAALBERG. Inhoud van Tüdèchriften. Hygienieche Bladen No. l : Aan de lezers. A. D-uparc, Piaatt-elyke verordeningen tegen mazelen. Dr. Ph. Kooperberg, Ontsmetting en vernietiging van voorwerpen b\j tuber culose. J. van der Breggen, Ventilatie. Dr. G W. Brninsm», Bescherming der open bare gezondheid in het buitenland. Sanitaire Set Tooneel. No. 9: F. Ewart, Tweellegis«enrs. Adelaïde Ristori. J. H. R, De "Warenar. Vreemde Gasten. Bouwmeester gehuldigd. Het Grand Théltre. Mevrouw jbhristine W. J. Coenen-Van Ollefen. Het Kind. No. 2. : De VolksbibUotaeek van Nellie, door dr. J. H. Gunning Wzn. De Methode van Fiöbel, door mevr. Joha. Wierts van Coehoorn- Stout. Zelfkennis, door R. Metelerkamp. Uit bladen en tijdschriften. De invloed van brood op de tanden. Aan mijn jongen. De Natuur. Afl 1: Onderzeesche schepen, ! door dr. A. van Hennekeler. Uit het leven j van padden en kikkers, door dr. J E. Rombouts. De capriflcatie der vy'gen, door dr. J. C. IL da Mekare. De mechanische vrye lucht. Vliegmachines, doorH Vreedenberg. De Nederlandsche Natuurhistorische Vereeniging, door dr. H. J. Calkoen. De Pdstvogel, door J. Daalder Dz. Een Hellingmeter uit l Zuid- Afrika, door J. E Acetyleen in oplos- j sing, (naar M. Fonché), door H, Korte | mededeelingen. Baekaankondiging, door II. J. C. Sterrekundige opgaven en mededee- i Jingen. Opgaven die voor 't geheele jaar | gelden, door Ant. Pannekoek. j De' Levende Natuur. Afl XI : De Weer- | scbynvlirider. Apatura Iris met een illustratie, door G. J. Klokman. Een en ander over '?, fle vogelwereld van Rottum en Schouwen, door A. A. van Pelt Lechner. Op het mos van oude boomen, met G illustraties, door B Boon. Is de koekoek schadelijk ?, door B. Boon. Arjuariumvisschen met '.) illustraties, door J. ! "Wind J.ioon. Twee mooie aardsterren, met j 2 illustraties, door C. E. DestreéNog eens j merkwaardige boomen, met 2 illustraties, door M. J. Blydenstein. Tot dusverre bekende groeiplaatsen der tot de b\j genoemde familiën behooren.de planten, door H. Heukels. j Nederlandsche Ornithologische Vereenifiicg. Natuurhistorische Vereenigingen, net , 2 illustraties. Eigen Htiard, No. 5: Gelijkvloers, door Louise B. B., V. Hertog Bernbard van Saksen Weimar, 1792 1SG2, door Generaal Wüppermann, met portret naar de schilderij van A. Spoel, in het Rijksmuseum te Amster dam, I. Een reis in het Noord- O ji- ten van Transvaal, door J. van Peseh, met ai b. naar foto's van den schrijver, II. Dfl vaart ge stremd, door Gadeh. Da Hamster, met afb. Verscheidenheid. Feuilleton, CHETSJES Aan Hen TeltfooD, ^ Nf'fir het Vnnncli. Toen ik de club vcr'ht ffinp; de beer Maroux nog eeu eindje met mij mfê. De heer Mirüux ?was een sympathiek persoon van middelbaren leefiijd, waaraan me.n ni( ts hijzonclcrs kon merken; alleen lag er over zijn geheele wezen een stille, diepe zwaarmoedigheid. Voor liet Postkantoor bleef ik staar. Zoudt u een oogecblilJ! willen wachten? Ik moet eventjts teltfoneerer." Hij kromp iueen. Ik zag, i os zijn hand zich krampachtig om den knop van ziju wandelstok klemdf. Toen ik ni ten paar minuten terug kwam, stond hij nosr altijd op dezelfde plaats ; zijn gezicht, was bleek, zijn lippen waren op e-ktar geklemd. Ik wilde hem uit zijn klaar blijkelijk. sniRrttlijke overpt uun g?n losrukken en b'gou een alledaagscli gesprnk. ie telefoan is toeli j;en mooie uilvindii g. "Wannefr men nagaat, hoevepl prcuak hij oi.s geeft, dan geloof ik iret, dat, we het zouder bem zoudfn kunnen sttllen ! Ja, de wetenschap brer«'?t, ons. zf gen !'' //Zoo, vii dt u dat?'' zeide mijnheer Jlïroux bitter, tk hen van een heel aniere mcening. Ik geloof, dat de wetecschap ons onze ouvol 1) Deze kl -ire novelle, welke door de hecren de Lorde rn Ch. Folty is omgewerkt tot ie: stuk, waarmede Ai.toitie in zijn theater te Parijs eeu buitengewoon succes lad, verrchern iu December, zonder den naam van den schrijve', in ren door den abU T Imont. uitgegeven familie blad Orphelin cT Alsace-Lorraine. komenheid en machteloosheid slechts nog dui delijker doet gevoelen, dat zij ons lijden dikwijls verdubbelt. Twijfelt u daaraan ? Ik zelf ben het bewijs van de waarheid mijner bewering. U zult mij gelijk geven, als ik u vertel, wat ik beleefd heb. Ik ril nog als ik denk aan de folteringen, die dit zegenrijk" toestel mij heeft bezorgd folteringen, die ik mijn levenlang niet zal ver geten !" En toen vertelde hij mij het volgende: Ik bracht den herfst door op Morande, een kleine bezitting in de buurt van Marseille, die ik gekooht had. Mijn vrouw en mijn jongen, mijn lieven kleinen Marcel, had ik bij mij. Eau oude dienstbode deed het huishouden en mijn knecht Pierre, een trouwe, goede man, hield den tuin in orde en deed tegelijkertijd dienst als portier. De brave joagen vond ,het heerlijk, om met OES mede te gaan; zijn oude moeder woonde in Marseille en zoodra hy maar een halven dag vrij had, ging hij naar de stad, om haar ge zelschap te houden. Het landleven beviel mij uitstekend. Met het geweer op den rug en mijn beide honden achter mij, zwierf ik met vrouw en kind in de heerlijke eenzaamheid rord. Ik hotfde niet eens voor zaken mijn huis te ver laten; ik was telefonisch verbonden met het centraal bureau te Marseille en kon eiken avond van mijn slaapkamer uit mijn zaken iu Parijs conttöleerer. Ons geluk werd echter na een paar heerlijke weken door een bericht uit de hoofdstad ver stoord; fcet betrof ten zeer belangrijke zaak, zoodat ik besloot voor een dag of twee zelf naar Parijs te gaan. Het weer was prachtig en ons kind gezond; mijn vrouw-besloot daarom, gedurfnde den korten tijd van scheiding op or s landgoed te blijven. Op den avond van mijn vertrek regende het zachije?. De wolken hingen laag, de boomen en de uitgestrekte vlakte waren in duisternis gehuld. Toen het rijtuig voorkwam, voelde ik een vreemden angst. Het was mij te moede. alsof er pen ongeluk zou gebeuren. Mijn vrouw stelde mij echter gerust: Je bent immers maar twee nachten weg. Nanetta slaapt in de kamer naast mij, Pierre heeft je geweer en kan ons van uit het portiershuis best hooren, als wij hem roepen. Boven dien waken de honden ook, en die zullen geen vreemde in den tuin laten binnenkomer, Er kan ons niets overkomen." Het scheen mij toe, dat haar stem niet zoo zektr klonk als baar woorden. Ik wilde de reis al uitstellen .... Maar mijn vrouw scheen mijn gedachten te radep. //Je moet je zaken niet veronachtzamen. Je moet voor ons kind werken ; hij moet onbezorgi het leven kunnen ingaan. En we hebben im mers den telefoon; we kunnen elk oogenbhk met elkaar spreken, als het noodig is. Neen hnisch: ik ben niet bang; Pierre en Nanette zijn immers bij mij,1' Ik schaamde mij, omdat ik zwakker ^as dan mijn vrouw; ik omhelsde mijn lievelingen en vertrok. Toen ik na een slapeloozen nacht in Parijs aankwam, wfs het eerste, wat ik deed, naar den telefoon gaan Zoodra ik aangesloten was, hoorde ik wel wat zacht, maar toch duidelijk de stem van Lcuise. Hallo, Louise! Is alles in orde? Ben je niet bang geweest?' //Maar een klein beetje. Xare'ie is banger geweest dan ik. Wij zijn eerst ttgcn den mor gen gaan slapen, omdat,.... maar je hoefr, heusch niet ongerust te ziju, lieveling . . . omdat Nanette voetstappm in den tuin hoorde. Oe honden blaften vrceselij<! We deden het ven ster opsn en riepen Pierre. Hij kwam met het geweer, maakte de honden los en zocht o?eral, maar hij kon niets vinden. Marcel heeft er nitts van gehoord. DJ jortyn slaapt als een marinot! Hoor! Daar roep', hij! Ik moit nsar hem toe. Dag lieveling; als je van avond rog een kwartierje tijd hebt, schel ons dan nog eens op!'' Ik wa? niet gerust. Zoo vlug mogelijk deed ik mijn zakev, maar toch was het al avond, eer ik weer aau den tel< fuon stond. Ik moest hfel lang scheiier. //Hallo! Waarom liat j > me zoo lang wachten, Lou'Sf? Kr is toc'i niets sebeurd !'' //Zoo goed als niets. Alleen Pierre moest naar Marseille. Het was bijt a donker, we hadden de jalouziiën al reer^elateri en Nanette was bez;g voor Pierre in de voorkamer een bed op te siaar, zoodat we v^nractit nictbarg hoefden te zijn, tojn er een joi E;;U uit de stad kwam met Liet bericht, dat Pierrd'a moeder zwaar ziek was en hem graag hij zich wou hebben. Hij ging dadelijk weer we^, zonder meer te zeggen. Je kunt he^rijp^n, hoe ongelukkig die arme Pierre was. Ik hf'b hem overgehaald, naar de ctad te gaan, en per rijtuig terug te komen. Hij wilde OES volstrekt niet alleen laten, maar ik kon toch niet, de verantwoordelijkheid op mij nemen, hem hier te houden. Stel je ceius 700-, dat, die arme vrouw dood ging!... En er is ook eigenlijk nitt?, om hang voor te zijn. Ik heb alle d uren geslo'en en gegrendeld; daardoor heb ik je esn beet j- laten wachten. Hos maak je het? Gaal, bet goed met de zaken':'1 //Praat asjeblieft niet over .Ie zaken! Je hadt Pi< rrc niet moeten laieu gaan! Zelfs met, een rijtuig kan hij r<iet voor een uur of elf weer tliuïs lijn. Ik h«n bepaald ongerust. ZOO!HII^ ik wist, dat, er een man in i.uis was, vond ik lift, niet enr, maar nu jullie vrouwen alleen ! Zijn de honden dan tenmiiiste in huis? Is bet geweer gelalen." De houden liggen op de stoep Het, geweer s'aat in de voorkamer. Mt:tk je maar niet or gerust. Hoor je den joegen wel rorp«ü! ? Hij wil je rloor den telefoon gordt nnacht zemen." Goe'eni;acht, Papa, g->pdunuacht! Brergt u wat moois voor mij met': * Goedennacht, lieveling, goedfnnacht, Louise. Over een uur'je kom ik weer terug; ik rmtt nu caan eten, maar over ei n uur." Tot stnikb!" Mijn hart bonsde toen ik den telefoon rerHet. Die onbekende man met zijn boods-chsp, waardoor de eenipe niün uk l'i t imis verwijderd werd, boezemde mij een vi r c^nkkeiijken angst in. Als die boodschap eer s et u voorwt-ucUel was geweest? Te weter, dnt. mijn vrouw c n mijn kind volkomen O"r>e:-c u rurl iis dat etiizainu landhuis wann! Me» koon vschtig ongeduld lianrielf'e ik het loog LO: d^e af runt mijn linn(lelsvrit ml, die mij nvt ziju voorstellen en berekeii'.ü-'en veel te larg ophield. AHU eten (Ncht ik ratuiirlijk niet, zoodra ik vijj was, vloog ik weer terug naar de t"!( f..ure i. Ik was vreesclijk opgewonden, dikk<- ?\ve- Iriruppels s'onder: uu) op het, voorhoofd. Ton) ik de niiis 1rgen mijn oor hiilH, hoorde ik n r-4 niets den een verward g! suis en gedreun. E udtlijk onder scheidde ik de stem van m ij c vnuw. Miinlmt stond s'il san schrk, haar stem kionk mat tu rermoeid en trilde van a; gst : In het laals'e uur ben ik bijra pes'orvcu van ar g«t. Het ge weer is weg. De man, die Pierre is komen halen, moet het gestolen hebben. Pierre is nog niet terug... Als hij maar niet opzettelijk is weggehaald, ala ze hem m»ar Liet in een hin derlaag hebben gelokt! Ik weet geen raad ik kan haast niet ademhalen van angst... Buiten in den tuin hoor ik wat... 't ia, alsof ik slui pende voetstappen hoor... wacht even ... ik zal nog eens luisteren ...." Tegen den muur aangeleund, bleef ik wach ten .. myn knieën knikten «-Loiuse,.. ik smeek je... spreek... wat hoor je?" //De honden bklïVn, zij blslbn verwoed. Ik hoor hen over het grasperk heen naar het kreupslhout vliegen... nu zijn zij stil... op eens stil.,. heelemaal stil... alsof iemand ze heeft doodgeslagen ... nu is alles stil . .. alles ... neen... Ik hoor het zand op den weg knar sen ... ik hoor voetstappen ... ik geloof, dfet er iemand naar het huis toesluipt.. .." »In Godsnaam, Louise,... wat gebeurt er? Vertel het me, zeg het me... ik word gek!... Louise, wat hoor jp?" //Niets.... De voetstappen zijn niet meer te hooren.... O.... Er wordt beneden aan een van de jaloezieën geschaafd, gevreeën ... alsof iemand met een m^s, of een vijl.... O God ... Marcel!... de jaloezie is gebroken... ik hoor een ruit rinkelen.. . O, ik beu bang, ik ben bang!" Als een krankzinnige schreeuwde ik in de telefoon: //Gauw, gauw ... telefoneer naar Marseille. Z moeten de politie waarschuwen, ze moeten gendarmes. ..." »Maar dat kan immers niet P Ze zouden toch maar te laat komen!... O, en ik kan toch ook niet meer... ik geloof, dat ik gek word.... O, Marcel ... ik ben bang, ik ben zoo bang!. ..'' //Roep dan toch om hulp! Schreeuw ! of neen ... kruip weg..', verberg je!... Spring een raam uit... Joop weg.... Pak het kind op! Loop weg! Loop toch weg!'' //Ik kan niet... ik ben verlamd O Mar cel ... ze komen de trap op... ik hoor de treden kraken ... ze zijn al in de gang... ze tasten naar de deur... Marcel!!... O mijn God ! ... Kom toch! Help! Help !. .. O !" Twee harde slagen... een dof gestommel... een rochelende kreet.... Toen was alles stil. Ik voelde hoe het mij zwart voor de oojen werd; langs den muur been gleed ik bswust.eloos op den grond". * * * De heer Maroux zweeg, de herinnering aan die huiveringwekkende gebeurtenis overmande hem. »Ik zal u het Politieblad zenden waarin de misdaad van Morande tot in de kleinste bijzonder heden wordt beschreven. Mijn vrouw, mijn kind en mijn beide dienstboden zijn daarbij om het leven gebracht. Dat is een hciinnerirg, de altijd even ontzettend blijft. Maar bijna nog vree?elijker dan de heriurerhig aan dien viervoudigen moard is de gedachte aan de oogenblikken, die ik dien avond voor dat, //geschenk der wetenschap" doorbracht, terwijl allrs wat ik op aarde lief had, vermoord Werd, en terwijl ik niets, mets anders kon doen, dan mijn warhoop, mijn woede, mijn onmacht, uitschreeuwen in een gevoellooze machine.... 1) liiiiimiimmiiiittimimtimuiiiitimimutinmmtiimiiitimtiimmmis O. l in Li een andere zyde uit. Sfjtrg I s'jing ! sfjing ! klinkt het en even daarna trekt de troep voorbij, onder het spelen van een vroolyke marsch. Wat zien die mannen er flink uit, echte soldaten, zeggen de kijkers die voor de ramen staan, dat zyn jongens van Jan de Witt. Aan 't hoofd marcheert een officier. Zijn doordringende oogen, zyti zwarte knevel, die met eert aardig krulle'ja in een uun uitloopend staartje eindigt en zi,n overigens fl.iike houding duiden al aans dat dit een kranig offlüiertjs is ; dat getuigt dan ook ziju Militaire Willemsorde, die hy verdiend heeft opAtjah! Ook hem deert de regen niet; dan komen die soldaatjas, waarvan sommigen pas uit luai teruggekeerd, huiverend van da koude, onvol doende beschut tegen zulk een weder, dat doet hun de kleeding voornamelijk. De troep is voorbijgptrokken en alles is weer stil ; Oe rentenier gaat weer achter de kachel zitten en de huismoeders gaan aan haar weik. Ik volgde den troep en zag hier en daar hoe mannen en vrouwen den troep naoogdcn, de handen in elkaar slaande, hoorde ik hun zeggen : God ! God l hos is 't toch mo^eljjk, die inenschen met zulk weer er uit te j:igen ! Waartoe dient dat EU ? lig die dat doet, zit zeker zelf achter de kachel en rookt zijn sigaartje ; dat moesten de hooge Heeren in den Haag eens weten, wat zoaden die er wel van zegden l Sanitaire vloeren. Door de fi-ma Gsbrs. Knoops, Arr,hem, worden tegenwoordig sanitaire vloeren gtfiibriceerd; deze vloeren worden gemaakt naar a*nleijhg der vele besprekingen op congressen van heeren doctoren. Steeds wordt er op gewezen, hoe sobadelijk voor de pezondheid de stof is, rlie zich vsrüamelt op en in den vloar. Tussihan de raden der planken, in wollen kleeden, onder linoleum, overal huizen en tieren onze vijarden, de bacteriën. Dit nu te voorkomen is het doel der sanitaire vloeren. Deze worden door eigpn werklieden gelegd op bont, beton, ijzer, harde tegels r>tc.; za sluiten den bodem volkomen af. zoodat de schadelijke uitwase mingen de huizen niet meer bir.ren dringen. Zonder eenige naad, met holle plinten er. in iedere kleur gemaakt, vormen deze vloerpn eere i bedekkir.2 die zeer aangeraim te begaan is. Behalve deze voordeelen hebban deze vloeren nog de goede eigenschappen var onbrandbaar en niet opzuigend te zijn. Een nieuwe vereeniging. ! Hier ter stede is thans opgericht eeno ver' eenigirg ter behartiging der Amsterdamscbe j belangen in het algemeen en van het vreem delingenverkeer in het bijzonder. i Hat algemeen bestuur bestaat voorlo jji'g "'t rle heeron : J. Bieselaar, A. (J. Dike, M II. 1 G. T. l'iedeldij Dnp, El. (iarzon. J. <\s Grooth, ; mr, Fr. A Kokosky, ,I:in Ij C. Kottipf, A. i J. van Liar, G Muller. M Schulimicber, H. ! Sitter, E Vrugtmar, J. F. .1. Willems, A. W. i Xwaneveld, waaruit zich een dserpjijksch be stuur he^ft gpvormi!: de h»erpn K VrrgtniRn, M. II. G T. T<>dp.lcUj-Oop, J. F ,T. Willsras en mr. Fr. A. Ivikosky. Van groots helargstellirg gaven reeds bvj d« oprichtirg door bunnp. foptrpding ruin-i honderd personen blijk. i Binnenkort hoopt de jonge verennigirg propaganduvor^aderingeri te houdpn. teneinde haar t'.oel en stieven in wijder kring bekend te n:aken. XHIIIHIIIIIMMIIIIUIIInlIMUIMIIllllllllUMIMUtnlIIIIEHIIllüllllIlllülnitft Hoe tie Koloniale Reserve uitrekt Het iii op een Dinsdagmorgen, de repten valt bij stroomen redr-<r. nu weer wat zachter, dan weer h:irder. 't Was van dat weer. wat men gewoonlijk betiteld met «hondenweei". Niemand zou zijn woning verlaton hebben, als zijn werk hem riet elders riep. Ban rentenier z:U zeggen op zulk een dag, hoe zalig toch oin achter de kachel te kunnen blij een zitten met de »Gror>ne" voor den nen«, of eens uit bet venster te kijken nrar de omsiaarde parapluie. Maar (Jaar kwim VOOT zoo iemand een ander tnoneeltjft te kijken. Hot dof getrommel der tamboers eener aankomende troepe.nafdeelirg werd ge hoord, en het was wel aardig voor de merschen in huic, den regen zoo te zien neervallen op die soldaa'jes ! Langzamerhaüd hooren zy de trommen duidelijker en dan weer niet zoo hard, dat doet de wind, deze jaagt het geluid Ik hoorde deze woorden, ik noteerde ze en geef ze u zoo goed mogelijk weer. 't Ware te hopeti, dat de hooge Heeren 't eens te weten kwamen, zeide er nog-een, en ik dacht zoo by mij zelf: Ik zal een plaatfje er voor , in de »Gre>enfi" vragen. l Ik daiik u,Mijnheer de Redacteur, b\j voorbaat. Hoogachtend, , 21 Jau. 1902. B C. Hel jreiffOGgen stand-op-lionilen w officieren, M de K. Betrekkelyk het opstel: »Het huwelijk bij de bezoMisrirj» der officieren en nog wat" zy rosr opgemerkt: dat nog altijd de eisch van 1851 emitr? nt het in acht nemen van zeker decorum enz. enz. door officieren, wordt ge; steld. Nog altijd moet men sociëteit loopen en m»edr>en san g-oommandeerde corpsdiners. Doet men dat niet, omdat men verklaart ; het niet te kunr.en betalen of om eene andere reden, dan vindt men daarvan den terugslag in ! zijne j^iarlijkfiche beoordeeling. i Dit vornis is 8Chrikkel\jker dan dat der ; veemgerichten, want 't reikt tot over 't graf, : tot in de pensioenen van weduwen en weezen. ; T. T. r/1 u n door KO PALET. De kunsthistorie. Wat lauiïal hcrel'l gewoeld in 't dioiist vun miïn 'inlachtcn .Kn staiiii' mij hi'cit vervuld bij Ja^en laniiv iiarhtcn, AJri Mige ili'OftHcn iMvns, uoü,1 nevelig v;iii beeld--]);it hrd't !uU (lu'iilviiur plots tot dczt'n zang v< rrr!;l. Du; 111 uit IK.-l liar'e \M.:h cu dien ik niet kan ^tiüu-o, Xu tint dun eindelijk il c slui/en y.irh ontsluiten En o VIT 't hiü'u land r.MI \\ oonlnn Iix^l doen -'^vm, "\Vieus leujjyliou/.c.'L \^-\\-\ ^cu m-.it'lil ksm >U'ik'i'si;i;m. \'V;it o i' ik nu lodi \\i-l in de/cu /aiu moei /in^r.:' A\ ;ti /.i c i L xu<> d ir |); /DO v ust ^visl in m'ju >:ir i t o driniivn r 't Is lol' voor lUv.t'ii tijd en 't yuMi hij <ivi:l*l loi U'enirj; Aan 'l koini-ndi- «rrslarli! in /ii!-; e k u n»'-\\aardce r i uu;, ---\'an schilderkunst vooral, van onxc ^i\!otc onJcn. Ar h, konden xij liet zirn ! n t' xc \\ td juichen 7,0111! c n ? O i' /..?ï^'n : Nnnet-f, IHTII, tl i c overgroot t* ct-v .M;;akl ons /oo\\ IUIT b.'Si'lm.imd; - - wat de lui n ij u,"K-t T A oor v; a t in n/;cn 1 ijd ons \ a n tl c n naxa:,l restte : (icen i\ o rd \an loi' ut' (huik, niet, voor in l allerbeste, Kn ilieiuU'ii \u; u o k braaf <h' klinkt in onzen tijd, On.- ?it:rd^ niet, als n, de den^vl de,' dankbaarheid.'' Ja, \\ at \ve i iians nan ^t'ools en si-bo'>ns ooV al Ijclevt-n, AYal of r r i\ ni'.lt Oi naald, u'cxonu'cM en geschreven, l U'l \ alt Ie ^aai' in "i. niet, bij al \\ af \vordt L;csl iebf TIT t'i're \;iu 't ve lèeü. Al b;o:'it ^.-i-u hejdendieht, K11 xii:ü;t het vid k nicl ith ei' il e oudi' \ ronie /aiv^en Ma'ir VK-\ c1.'; ,;boki<ie-be " o l'., N^('m\ enlnii- nmcl handen", Al li^t Cals' \\ood niet inet r op aller toim'en ree, Xo:>al.- 11 f] noi; v o, i r kort bij oud r heden de -, Al t n n r t i n-1 ooj,1 h iet niee;' in u ij/e i'oliurnri!, ( Ma:ir i'Uvadl door tijdse;ir;U heen ol'\ jie^t iluoi-wtifie kranten, - ? Ti)'-h bleef a's no >lt Ie voor in o n s de liefde s-l.'rk Vooi- de >ji;de sehil.lersehool. (>l'\\e;-,l uclooit het \\erk l ,1 la i in; vervlogen t ijd xoo b en iel li'Mig ircji", /en, Verat'u'oo l en doorvot^elit en door een niiü'ele/ Ml Ku li"ii.ri;fl' fnle se :ni' lol. ihuikhaai' btt\die,\ ehl V, n keii n i.-;-;t; \ an d i e f i als l e ven-doe l u'^telilr Aan ons uv-laeht de eer, hei lieerelijk \erbljden. l),i! ki'üsUrs'oi'tt' is alleen \an dé/.- lij ien l'ln u'e.-ne toekoüi-t heeft, norb nasiu l ijli- een verleen Keu plan! d. e blaren zal in o u/e u t ijd n l U:-, n. - Ik /'M u Xi'iï^e'i dan, \-.ior \vie liet 110^ n e!, \\elrn, \};\\ duov ui\s vtKW-iv^Uvlit luvl laaklKinv \\evd vev^eteu, i Te -t c 11 r n op papier. .Men v on. l alleen maa.1 -t<»f Om /.ich mee !'.? \ erinakeii in liunnc schilderijen ; | l n et> 111' teekenin j; kon men /ieii \\el vermei m, ! Maar \tior dm maker xell' - "I /ij t >t iinn -caand j . ' irr/eid ; S )!'-!?'n,l r r in ilirn i ij il 'jxm z\vi e-m van pui1 ei t. ? Kn /o;> uiii-voml ai]'jn^,ti hij keen MI»; <K-r beu'rippen Hij sonnniuvn ili: .uM dm ^iMMu-n <>p 11- \virpen, ' Die /o ivu l i.nndt k'dt kt in diepe dir.-lei'ti;.-, ; Da; 't M-IKTIL ileu tln-idt-huip -liep, maar ui- l u1 -st >rveu U. ; Dnrh \va<'ht:e op de hund. die 't e lullij1-, /ou \er!o->en 1 Ku -teüen in ii I licht, om 'l daarna ui:. Ie dn-M'ii j In 'l kle.nl der \\cl-iiM-hap. Kn LU dit i* p-sehird, l Hc'li'iipl 'eni >!ei'\ cl i J\ t K. c men in ee :\\ i n met ' IV h'iel ie heeft LJV\ o'-ld 11 m u'oed in jiii-O 'e \\ eten ; l!or ui' ,1e DJ.ker inch vat! Kenibran -l iiceil <:r!itvieii ; Of \v,!l v, cl (ie ca n i Don i-'en end 1e iMokeii wtis: (T r w o n e, heei'eiiimai cj' (ij n c \ariiia?; \\IV-Y oi' I-Vans Hals /.ijn vi'oiiu liet kippr;jvoi:r u1 n^ Of Kü'jx'ae]- Jicliti'i'tiiciil haar jon^-tc kind liet «looptMi j K n xc l Is u i' i \visi de u na'im \ an Pauiu- Poii.'fh iioihi. 1 Noch \\;ll ei' op ili. u- hok n rijm ie !e/en M -mi. - . ? /'A TL;' ocli, 'i) ijd'lc duaas, u;iem hè' u;.'en nit't'ii'hcdeii l Al " M t <len M'luldei' raak l uit 'i u iorit'n j k v t; s l;:den ; l'u :;'i't!\ i re u at uu r i'et'l n i el d ie t er re emo! ie, (5,. !lrli|, . beki-ti lp.-! t d a 11 i', niet d'all e ril mw>te nol'; e W;,t M!' in-t /CJ-U'CM \\\] de sehoiKie küiis!, i.- MPIHHMI. Niet MUI Ji. t knuMi^ ;iot, die str<vli!i<; v::n i!e xiun .n, "N iel '/.^efiiU vi.i t>eniiut MUI hiive \ vuehl alleen, O 'ul/iLre e.n' M, het is /oo in-^emc'ii, l iel L;'I eu eeu and. r irat' met leed \an ha ren-smart r n Te malM"i kalmp;es \\cir lot u\vc vreugd des harten, ---Maar niet (vu IMOU; u'e oef \ au mr. ei'-^hili -ühi'id \n«c ,il heldren de kun>i oti-, aan riio! l)i n uit. l'c kun.-tiiisiorirus. liij mini .-lei-hls din te miiiucn. Slii (;u-ftit u-eoi \ml(ïnm:\ eu \vi! e/ bieV l-i; \N iüiivu. AU y;e erp<j;ct<vxen voepf ?. ^Viif lieRvïij'k scliildvvij!'" Ziet li?! minachtend U-TI', komt langzaam naderbij K:i door /,jn lunp beu'int hij in een licck te turen; ,,Hm. duis;er inono^i'um, ^ eu volle siu;LU\tnre. . . . Die letleiv? . . . Ztaliende eeinvs'r Misschien, misscbiei;. Pnog wel "t run'n der volgend' eenw. La;)( zien, een ./ door [j!J.... Jan \,\\'\ ns ? - N"vn dan xou, w ut ik al bvb iiessdireven Over drn bta:i!'f. diei*3 J en 't krulletje daarneM'n, Waar hij zijn L. begint, niet vol te bonden /ijl -Dan hal vriend .v gelijk, die laehte dan wel lijn,- Alaur toch, het kon ...."--.,,! loe vind je daar die b»omen Ku dat verschiet, bou teer;1" .... ,/Ovh sta toch niet rtc tlro uien, Ma;u' nuei tle-n stuai't t'tiia T.a vtvu xijne .1. Ki' s)a;,t in mijn notities twee, soms nog een k\\art voor maat. Kn dit l'jlvt mij \\el drie.... - - Ge gaat verbijsterd vragen Hoe of iu t komt, dal jui>i de scJiilder? hem behagen Ku hij bi paald aan IUMI xijn spcur/iu heelt gestild K:i aan de lieden nut va u hst nrldrügersgild, O i' die \an 't ^ ee'u'cloinN o l' vwu (U: elïimr^ijutn '~ - Och, was de turf be\\aard in groote inaga/.ijneii, Als thans het schilderwerk, het linnen niet verietrd. De lullen niet verslikt: /»: l(t^cn onverveerd Aan 't Miutleh n in arehiel', in i't ek'ninir IMI kroim.'keo. Kn schrcvui over hèu nriik'len cu replieken, Met evenveel ple/icr, als aan de schildeivbent l'.est ediicn /ij aan hen hun kostelijk tnlci.1. \ ' or beu is 't schilderij, wat voor de jmd'cssoivu l li t meit-ch-iijl" is. \\ aarm /ij t raehten op te s po "en. \V; t vo'jr de weienschap hun toeschijnt van bcJaivj;. 't Is huu jiiTcie^ gelijk (?!' mei laiic(t en 'aiin: Xij werk u op hut lijk van "t Mnuiprig ai n)hüisbe>.je Of snijden in hel, liji van 't rozig jong prin esje; 7,;j /i.n: (ïcu mensen niet meer, maar 't zcld/ame ge\al Kn \\at de weleiiM'hap er wel uil leeren /al. Ik lioorde tci;-- eui l ek in d'eJele kunst his'oric, IV krompen ;.U hij \\us bewcivn : 't Is potdoi'ic Toeh duid'lijk, dat eon prul. ten prnl blijlt. o»k ra i ,areu, - K-n kunst w erk is 'een w ij n, die ^ int door laim1 bewaren"1 II ij \\ i si niet, boe /oo'u (-route, in /.ich een schat \ er-, aart Van -tof om er een i'ecks \an l ij v i 'c ffes ln'iflcn Door '\ kuiistgclecrdeu-heir ung uit te kunueu 7,üte.u. II t uas een sehiller toch, il ie '[ lor geschil tier.l beeft ; Die ,-cliilder Werd gebnren, i^edo -pt eu beeU geleefd; Die ychildu' is begraven, was /n> of /oo geheeten.I'ln 't is een felle strijl, wie dit liet bc-t zalwi'ten.- -* T o -h 'l /ij hier g aag t rkuid, /!eit /ij n'et alleman l In kun M u i el anders du een snnlïi 1-mat naai. Wieu k;iHsiu;evovl leiiui;!, umc.lst lid soii\\\ ijl geiukki n Ken Hum en /,eld/aaiiM\ erk aan d'oihler^aiiy: ( V'n i rukken. KM \\ K' d; armee d«: Kunst xoo \\~aa i'd'i: heeft ^ciliriiu, 7i_j hulde hi r geuracht, \\juit die is \vel erdiend. 'k l leb dan ook meu' liet oou; op ;,] die jdoeici'-\ rimleii. Die /.uien /' e "u.lelijk geen si uk meer kuiiiicn viudc ?. Maar eci], cui schildernaam xien -taan in oinle u,»' >. \ )a:i rover M-h v t \\ en i^aan, ',\\ \\ eet men meer i^ecii ,)ol .1. Kui hoogst, -L:C\\ ti'li! ig boek v,-; n v cc i coni|)i't>sc bladi u. Mi-t /a keh ik \ erhüud en kennis o v er! ad* n. ... hl n als uien ooit e,m werk \ au dezen mee- te.' \ mdt. Als een LTC! en;e spr.ekt: W0aïis diins ^clrbicrk iid" Dau /ij'i de kleu'ties klaar, als voor de lang vcrwatdil,', iïejcïf'i'dc ccr-:e >pi'(ïit, w, ;ir 'ïpjuir /oo \~;\;tk niaii' smuchtic. ? ?Maar i'e1 s k;.m; er een l ij i. d ie 't eind is van 't krakt el. A !>, wat e e i-; j], j s <;nïv l o l aan 't a -gr loos pc-i^e. 1. Met maker i u ht'in'i e u, daaraan 's lije te - o -g n, (Ier u n i', uwe si o i' n i c. r u'> ei'i toi /a lig w roet-gf no,1.;* u, Al-, uu-ii gcntulerd ;> IM( aan i!eu IndgeiH.nt. l tjiu ?;?:!!. l - u i ei s kan 't \erhoe11 ile Kun>:bis! »reilnn.1. De liurLM'lijkc ttand 0111 die inaar i crtt te ii'-r. r^cn S 'oek, i i]d>ei;i'i i i en cou iv ut. /ij kun i'eu /ieh bc,'- cineu, Da1 alles w at bc' relt, bet, njp en irtveu geiiio \'oor 'i uakro'i-t \\ unit geboekt en niets /al /'.j u gt'bic'-i\\'at 'L komende geslacht, nog het gen n t ka u !?'e\ on K-'M pU'/Xie Op Ie iov-''M. Tor-11 is het U'c' U'Cili:!ll A l e,1 r e, n kun-! j.viec;'dc oi> a a i'de allf'én /al staan. j Als 'i l i: Me p'iar, dal sti'ij .1. 'e:i le-te i^ u t^i'-l reden,

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl