DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1285 ger.ama boodschap gebracht worden dat de noteering van de gewone aand. Schibajtff van 77 tot 82 vooruitging. Op gelyke wijze maakte onder de mynb. ondernemingen, de Ned. Ind. mijnb. mpij een aangename excnptie. De pi\J3 steeg van 6314 tot 67M. De productie zou ongeveer /25üOO meer bedragen dan de primitieve raming was, afgescheiden nog van do waarde van 45.3 ton concentraten van 32 gr. per ton die voor latere bewerking op de onderneming bleven. De lange effrctenlij'st vervolgende vind ik in de groep der diversen hoogere noteering voor de Berliner Bank en vooral voor de Barliner Handelsgeselschsft. De koers der bewijzen van deelnemirg in het Internationaal Landsyndicaat kon zich op bet 10 pCt. verhoogde standpunt der vorige waek handhaven. Tot Maandag a. s. is voor de houders van eert. en bewijzen van deelgerechtigheid in de winst van de Arkansas- en Kar sas City Terminal Constrnction Compar.y Syndicaten de gelegen heid opengesteld hunne stukken in bedoelde Internationaal landsydicaat te verwisselen en wel tegen de volgende voorwarde: Certificaten Arkansas C3nstruction Compary Syndicaat (met winstuitdeelingsbewrjzan no. 6?24) tot den koers van ?116 Bewijzen van deelgerechtigbeid in de winst Arkansas Construction Compary Syndicaat (met nitkeerir'arsbewijzen no. 7?20) tot den koers van ? 26.35. Certificaten Kansas City Terminal Corstruction Compary Syndicaat (met winstuitdeelingsbewyzen no. 3?24) tot den koers van ? 14.0. Bewijzen van eleelgerechtigdheid in de winst Kansas Cily Terminal Construction Cy Syn dicaat met nitkefiringsbewjjzen no. 3?20) tot den koers van ?3180. Baw\jzen van deelnemirg Internationaal Land Syndicaat (tnet uitdeeling-bewijzen no. 2?20) tot den koers van ? 165 Is de verwisseling wenschelijk ? Moeilijk is het antwoord. Men vergete eve-nwel niet dat b\j de bestaande organisatie, by alle oeeonomischen vooruitgang het grondbezit nimmer vergeten wordt. Integendeel De grond is bij een toenemende bevolking steeds meer onmis- l baar om op te wonen en op te werken. Uit i den grond komt alles; tot den grond keert ! een alles weder in eeuwigdurenden cirkelgang. De aandeelen United States Steel van 43% tot 44 X verbeterd. De directie deelt omtrent de vooruitzie aten voor 1902 de gunstigste berichten mede. Ze zegt zelfs: »De vraag voor de producten van de verschillende maatsciapp\jen is zoo groot geweest, dat het gemakkelijk ware de pilzen te verhoogen. Inderdaad, con sumenten hfbhen vrijwillig hoogere prijzen voor spoedige Iwveiing aangeboden, maar de Corporation heeft hare taktiek, de prijzen niet te verhoogen, gehandhaafd, daar zy meende, dat de betraande prijzen voldoet de waren, om een redelijke renta op het kapitaal op te leveren en de fabrieken in een bevredigenden physieken toestand te houden". Is dat niet lief, wel wat erg lief om ge loofwaardig te wezen ? In de talrijke groep der spoorweglaenicgen vragen de C, v. A. der Nederl. Zuid-Afrik. i Spoorwegmaatschappij de aa' dacht door een j verhooging van 137 tot 150. De aandeelen j Warschau-Weenen ging van 108K tot 113% i vooruit; de actiocs da jonissance avanceerde, j in overeenstemming hiermede, van /120 tut f 125, j De Koninklijke Trars-Afrikaansche Spoor- i ?wegmaatechappij bereikte den koers van 70. | Uitlokkend is deze koers nog altijd voor hen, l die bijzonder gevoelig zijn voor omstreeks 7 pCt. recto. Is deze Maatschappij solide ? Is ze in staat aan hare verplichtingen te voldoen ? Wie durft hierop een bevestigend ai.twoord geven ? Maar de Maatschappij geniet de garantie van Portugal. Welnu is deze garant solide ? Hy betaalt slechts een derde van de overeenge komen rente. Tot nog toe kwam hrj zijn garantieverplichting evenwel na en ... wil hij' slagen in zijn onderhandelingen voor een wenschelijke financieele reorganisatie, dan is het voldoen aan dien garantieplicht een eerete vereischte. B j de Amerikaansche sporen ontmoet ik over 't algemeen wat betere koersen, voor de Baltimore Ohio, de Cieveland Akron, preferente Eri» Kansas City Southern, R«ading, Southern Pacific Corap , Union Facific en Wabash. Enorm groot zijn de aangekondigde leeningen door verschillende Amerikaacsche spoorwegen aangekoi digd De daling in de 21e preferente Erie doet denken aan de geruchten van de uitgifte van 3 pCts. Bunds tegen 70 pCt. Bij vrouw Fortuna werden voor verschillende loten hoogere prijzen besteed; ook voor de Turksche, die wellicht gesplitst zullen worden om grooterin kooperskring uit te lokken. Da noteerirg dar Rijks- Adels-Agrar-Binkloten, waarop da Groene reeds een paar jaar geleden meermalen de aandacht vestigde, verdienen nog steeds boven de Russische van 64 en 60 de voorkeur. De prijsverbetering is dan ook sedert dien tijd niet 'gering. Patiënt, Priester en Cbirarir, der ongeboren vrucht. van pi of. HECTOR Het lerensrecht Smidscimften TEÉUB dr. H. VAX OI-PENKAAY 8. J. en prut', dr. TH, M.. VL.VMIM;. Haarlem, de Erven Bonn 1901. 114 bliifiz., prijs ? l 25. De brcchure wier titel hier boven werd afgedrukt is i.iet uitsluitend bestemd voor medici of juristen maar voor allen die belang stellen iti zedelijke probleemer. Zij is alleen uit dit oogpunt beschouwd' dan ook ree<is eene aandachtige lezing waard. De toon die er iu wordt aangeslagen zoowtl door den niet-Kdih( Heken hoogleeraar in de verloskunde, prof. Treub, hls door de katholieke heeren dr. van O^pi-i-raay en pre>f. Vlaming doet aangenaam t.;ui, eri kan als model dienen voor allen die een ernstige zaak willen behandelen op grondige wijze en niet temjdestelliag van alles wat maar zweemt naai persoonlijke belediging. De titel : lift levensrecht der ongdoren vrucht, geeft, al dadelijk te deuken.. Immers al is hij niet ongelukkig gekozen met het oog op ht -t onderwerp waarover de strijd loopt ; h et woord levensrecht 'n een zeer onduidelijk woord, veel onduidelijker dan de wuordi-\i : l.-venkbezit, levensvoorwaarde, leven?or.d:-rhoud, leversveriies, welke goed bezien hit ny-terie dat »leven" «encerud ?wordt althans raet verduisteren. Dat doet het wooiH »!eversrecht" «el, het is toch de combinatie van twee mysteriën: leven en recht. » \Va.s Ltben ist weisz Jedtrmann, er glaubi- wenig&tens eine Siclure Voretellung dayon zu habeii ; nur die Physiologie weisz est nicht," 1) zoo schreef eens een hoogleeraar in de natuurweten schap, en een beroemd jurist als mr. J. A. Levy heeft ons medegedeeld: »dat recht, recht is omdat het recht is." Denkt men aan beide uitspraken en tracht men zich dan duidelijk te maken wat verstaan moet worden onder «levensrecht" .... dan begint het misschien menigeen te schemeren, met mij is dit ten minste het geval. Woorden als hier volgen komen mij dan ook vrij wel onverstaanbaar voor: »Das erste von allen Menschenrechten ist das Eecht der Existenz und zwar ist dieses Recht unvei iiusserlich und unantastbar." 2) In eene denkbeeldige wereld moge men uit en er na over »menechenrechten" kunnen praten ; wie tot de werkelijke menschen wereld terug keert, weet, dat het zoogenaamde onver vreemdbare en onaantastbare recht van bestaan, ieder oogenblik doe>r den dood wordt vernietigd en illusoir wordt, gemaakt. Er is in de brochure Rei levensrecht der ongeboren vrucht sprake van het levens behoud of levensverlies van genoemde vrucht, en van het recht der moeder of zij in bepaalde omstaneiigheden toestaat, dat ter wille van haar levensbehoud, de ongeboren vrucht het leven zal verliezen. Had de vrouw in onze maatschappij de vrije beschikking over haar lichaam en ware de geneesheer wiens verloskundige hulp zij inroept alleen aan zijn geweten gebonden, her onderwerp in quaestie kon een zaak blijven tusschen patiënt en ge neesheer, waarmede niemand anders te maken heeft. Tcans is het anders. De staatswet die zich gelden laat van het begin tot het einde van het leven, staat hier, reeds voordat het kind in de wieg ligt tusschen moeder en accemcheur. En als de mentenen roomsen zijn doon de besluiten der roomsch-katholieke kerk in dit geval niet onder voor de strafwet der regeering, en oefenen invloed uit die niet gering te achten is. Teiecat zegt dan ook prof. rlrenb: «Opvoeding, onderwijs en gewoonte geven aan het «geweten" van den katholiek, van den protestant, van den I-<raëliet, van den vrijdenker een eigenaardige» p'ooi. Het voorschrijven van en het herinneren aan gewetengpliciit wordt daardoor wel degelijk gelijkwaardig aaa iets gebieden of iets verbieden." 3) liet is daarom elat deze hoogleernar, die zells bij den foiss-chop van Haarlem zeer goeel staat aangeschreven j ooi de onpartijdigheid waarmede hij rekening ' houdt niet de vuortchriften der katholieke ; kerk waar die voorschriften in botsing j komen met zijn consc:entie als verloskun- i dige, hulp verwacht van aanvulling van j onze strafwet, opdat niet aan eleu invloed ; van den priester worde overgelaten dat ! eene vrouw, die door ee-rre operatie in het ] leven kan behouden worden, haar leven verliest, omdat de katholieke kerk die operatie verbiedt. j Zal het mogelijk zijn in dit opzicht dcor een wetsartikel, den invloed van elen priester die zich gelden laat waar patiënt en chirurg elkander ontmoeten, te fnuiken ? Ik voor mij geloof het niet. Allereerst op grond j van de vt'iyio vau doen van prof'. Treub zelf. Waar deze niet katholieke hoogleeraar aan een roomschen bisschop vraagt welke ' houding hij in een bepaald geval dat in ? zijn praktijk voorkomt, bij zijn onderwijs i in de verloskunde heeft aan te nemen 4).... geeft hij zijne zelfstandigheid, zij het ook maar een enkel oogenblik, prijs. Ds vraag j aan den bisschop daargelaten, zal verder ieder die eenigezins bekend is met de roomsen,- ; kath.olie.-ke kork aan prof. Vlaming toe- ! geven : dat ook de best mogelijke redactie van een strafwet artikel niets zeju uitrichten tegen de katholieken, waar het een beginselvraag geldt. 5) Wie nog niet w-.,et dat een j goed katholiek als hij voor de keu«e staat ! tusschen gehoorzaamheid aan de Kerk of aan den Staat, stltiid de eerste kiest, weet nog niet vt;ftl en kent de katholieken in het geheel niet. Ofschoon ik mij in den strijd tusschen den hoogleeraar Treub e;n ele heeren van Oppenraay eii prof. Vlaming, met volle overtuiging aan ei:1 zijde van eerstgenoemde schaar, eu het dooden der ongeboren vrucht allessins geoorloofd fc'U, als hel leven der moeeier daareloor gered worelt; ofschoon, ik deze daad evenmin in s'r'rj-1 acht njet de zedeleer van C'rristu?, voor mij elt- autoriteit op zedelijk gebied; beri ik toch ook vast overtuigd dat al ware met wetsartikelen in dezen iets te veranderen, men r,aar dit middel niet griipen moet. Overtuigingen mogen toch onderdrukt wordejn door wets artikelen; gewijzigd en bevestigd worden ze er allerminst d'.'or. Zoolang er geen verandering komt in de Scholastieke wijs begeerte, de theologische psychologie en de beschouwing van den doop bij de roemisclikatholieken zal de priester dan ook biij ven staan tusscheii patiënt en chirurg, en zich laten gelden. In een veelgebruikt handboek der katho lieke geidselieristleer, leest men onder ande ren deze wourelen : »het kan somtij-ls ge oorloofd zijn, iemand te dooden." l!) Waar gesproken woieit over elen zelfmoord woiden ook tot ele zelfmoordenaars gt-n-ke^nd »zrj die uit gierigheid of eigenzinnigheid in gevaarlijke ziekten den jieiieesnejer niet roepen of zijiie voorschriften rnt<i nako men." 7) Mij dunkt elat kaïtiemeken die zich aan dt^e uitspraken houelfn.en kennis nemen van eie brochure Uei Iccrnsrccitl (Ier ongeboren vrucht wel eens ele vrüagi'ii iii'li zullen voelen opkomen : Z> u piot'. Treub misschien ook gelijk hebben ejn dr. van ppeuraby en prol' Vlauiine; <>'?& li;k 'i J. A. llKLi'Kii >Si:.-i;m;e;i;i:K, A m s t., 7 Jan. 1902. 11 Pi of dr. J Il'ii.ke. Dss fn:'i-nnc..ta!o. Pronlem Ar-r Phygiolcg'ie. D>.ut-c'-t schmt 1SS2 S. 41. 2) Woorden van Ciptlmarn vi/!. !Iot rtcht der ongeboren vrucht, p. >> !') Het lever.srecht der ongu'Mirm P. <;ü. 1) p. 4. »dat ik gaarre van Uw H wtnrde PeriÏK !l1 twoord zou ht-im.-u klacht rp 'at ik w^te, WFÜM hoi Jir, lovsns vrucht. n;ijn onderwijs in du verloskundu materie hsb ;;an te nemen." 5) p 41. G) HaiiilliOfk il^r katho'itke jto door B. DarkpJma"", deken <"? Haarlem pn J Tl. Wijnen, pas'i Eyyden. Vit' ie nUïnve. \V Amsterdam, 18f)l p '27(>. 7) p ovtr deze ;,!e'!"«",n te ifi lir--,:st\-.,.\\ Ouiick 272 iir Los en Vast, werktly'kheid en niet werkelykheid, Esthetisch noch klassipk, doch satire, kritiek en pikant, door K. H. KOENTZE. Ad Spinosae opera Posthuma, scripsit dr. J. H. LBOPOLD. Hagae comitis apud M. Nyhi-ff. Uit de verspreide getchrifttn van ALLARD PIEKSON. Afl 2.'s Gra/enhage, Martir.us Nrjh(.ft'. Inhoud van Tijdschriften. De XX', Eeuw. Februari: Kueist en Samen leving, (Verv.), Is. P. de Vooys.?Oudejaars avond, Albert Verwey. Het gezin van Parmei, Cyriel Buysse. De Heilige Tocht, Ary Prins. Doods-Vallei, L. Bi'nkinanrj. Uit het lied vau Schijn en Wfzw\, Fvederik v. Eeden. Japanse Verzen, J. K R irinburg. Nacht, Henri Bakals. Verzen, Aiit'. P.-aux. Verzen, Richard de Enendt. Het N«derl. Muziekfeest, J. C. Hol. Kunst. A P«ut. Ome Eeuw. 2e sfl : Op Informatie uit, door G. C. R. Iloetink. Een partijtje schaak, door Anna Polak. Axel, door Vaiborg IsaachsenDudok van Heel. Ean idealist, door prof. dr. B. H. C. K. van der Wijck Lonbroso's Fransche bestrijders, door prof M. W. v. d. Vlugt. Uit en over Mecklenburg, II., door prof. dr. F. J. L K'iimer. Elsevier's Alaandxckrift. "2 Fehr.: Johannes Gijsbértus Vogel 1828 - 1901, door Joh. Gram. Twaalf illustratie!). O^er deu herbouw van het huis Ter Haar, door P, H. van Moerkerken Jr. 15 illustratiën. In het land der Kfimers, door J. A. M. Patij'n. (Vervolg.) i) illustraüeJa. »Melk en Bloed" Porceleii", door Pi, Zilckeu. ? 4 illustratiën. Eenzaamheid, door Eilla Holmer. De Holland&che M «esters in de Ermitage te St. Petersburg,.door Max Rooses. Een illustratie. De roman van «Mademoiselle", door S. Hermina Crois-et. (Slot.) e S|iinnekens, (Gtidicbt) door J>-annette Nijhuis Onrecht, door Johar>rm U, B.ikker.. Momen ten, door G. de G:s«f. Nederland. No. 2 : Mevr. Fre^dtrik R-jmpelKoopman, Herinneringen. Marie de Nfgri, Woorder. ? Ij. Quéado, Moderne werkers. Jearine Bjuberg Wiinon, Zomeravond lelyile. Aleida, LIZH'S liefde. P A. de Coi:k Bunirgv. Herige], Javaanechn legenden. Sipiiievan der Hurk, Rudi Poëzie: A J. G. van Laren van Dalen, Manescbrjii. J£ur ien Kirfte, Pvifaële. On<m Runst. No. 2 : C. W. II. Verster, G. H. Breitner, L. Simons, Een Dakuuient van Duitsche Opdirkii.gaknnnt. G=orge E.-kboud, Paul de Vigr.e. Km,stbericiite-!; : Amster dam, (Charlotte Bouten- Kunstzaa! firma Voskuil). Brugge, (ter toonatellirg van Vlaamsche Priniitievei ). Brussel. (Akware!ii.-;ten-G:elerij Le 11 y). Don Haag, (H. II Mesdag) Boeken en tijdschriften: Dr. II Martin, Het leven en de werken van Gerrit Dou, S. Marillier, D. G. ll--ssette. Zeitschrifi lür Bitcherfreunda. Woord en Beeld, Febr.: Dolorc?, door Ida Haakman. B. II C K van der Wyok, por tret van II. J. Haverman met bijschrift van II. Was. Efan bezoek, door Parvus. Het Klokkenhuis te Giethoorn, door F. Bobeldijk. Dalca far niente. Muziek van Gotifriad Mann. De Katlwleke Gidu Tweede pfl : Piter Du Lac, S. J. Louis, B M. Lamwers. Waarheid of laster. (Naar aanleiding van het werk »De Ritueele Moord.") E^n onhoudbare beschul diging. (Vervolg) Neefltus. Victor Hugo, P. V. 11. Vau een' lieve jonge dame en een boozen papa, II. J. M. v. d. Heuvel. Politiek overzicht. Ji'uropa. Ail 2: Moederke» S.see, de-.or P. v. Asscire. Lied van liefje naar Maarten Maarïens. Het ondurwijieres-je, r.ovella, door KaïlBaase Ejn bo- keiiprua'ji). doe r C :natop. Eigen Haard No. G: Geiijkvlof-r?, door Louiss B. B., VI Hertog Bt-n.lrarei van S»ksen Weimar, 1792 18G2, door Generaal Wtippermaiin, met afl'. (Shit). E a n reis in hbt Noord- O -sten van Transvaal, door J. van Pescb, met afb. naar foto's van den schiijver, III. Herstel, door Bstsy K;ein. Voor orzo Amateur fotografen: list vergrootei), door dr. J. E Rjmbout-1, met «fb. naar eene opname van don amateur-fotograaf S Meijiir:k te oetir,cbara, I Verscheidenheid. Feuilleton. Lu Rtiue. (Ancien:.e K >vrr: de'ti Ancie; a.) No. 8-, Los lendenmifis de nosMti ros, par M. Q-r;,y C.indre. Lo P^triotisme Itaiien, par M. G Feirero. Li Foiitaine de J.:uver;ce et Ijjciure ;i deux, (pcésies), par M. Sully Prudbomme eie l'Acad. frar e; iise. Ln peinturo moderne pn Arigletorre, (ügravur»!?,) ymr M. Jean de Mézeray. Le couple intellectuel dar s la classa ouvr'ère Rasse, par Mm. Véra S'a'kett'. Acbéologie Francaisa. La Poype de Villa'c, (5 gravures1), par M. F. C.ilbet. Anatol'i France et Ie Pari^se ooMeirporain (Souvenirs ir.édits de jeunesse-), pur M. 1^. Xavier de Ilicard. La Tragédie d« Cornnez. (Ou délire trar.sitoire des alp.ol qvi"-^), par M. Ie dr. Kou! y, raedicin alién'.ste. Alatri-K-g, (conte hindou), par M. Mi,x Nordau. L°s prern-ères L'.ittPs de la Franc-m; e; Mu.erio parisieni e (11'M. 1717) (documents icéeHti?) "(suite etfk). par M. Pairl d'Estrcb. A la recherche el'un aliment idéal par M. l w elooteur R. R-jiiime. L-) taéil'ro et la vic. 1.,-irr M. Il°t:ii Béverger. Caricatures poütfinicti (i) gravures ) NIEUWE UITGAVEN. De Vaart van Int Novnltii, Zmc! Afrika allium, uug.-geven gt-htel tP,u ba-e t!tr IS ><re!:vrouwen en kinderer ir, de C:.ECt;i;Uat;tkau>peri Ritterdam, T. van Beerschoten. Armenzorg 'J (Ingezonden). S'w's ueeuit list, aaitai paperasscu to.i\ Ik DU u dfaitits kui.iien vcrfcl'cr. vau eene wet op deu Ittrpücht, die cp lu t, pla'ttc li,nJ biji a r.ict, meer is op te duiki-leii uit di: oiitza;:«'«kkeiide bergen van fljdderige paperns.se1!! vo'rr In.r; u.tvocriiij! iiooelig ; ik zou u invjieii i-prekcn over errie »mi!it ? ewct, l'JOl", die r« e: ei s hijna ei i,e- maand werk'e uJórdat de vcorselirifteu te titree' uitvoericg aan de besturen <n ain:.'e r.;:ren, ?ïh haar moebten toi patsen, vvarcu bikcri'l ge maakt ; v}u een vtr^l,u.g \au eleu lai.dbuuw, dut, jaar e p j>iar dcor vi Idwsci te-is we)r:.;t iii elkiar ^rtet e u waarvan men maar Liet karj bcurijpcj', ei ,t l,et zoo oiibttrou* bi.ar is, eKuiiai. Je, Lejkéeu" t;kai,el r wd zulien i.eutrali;etrin ; vun (ei:-c .-(H'isli'k e'cr nugratii1, die bieclits niigrs:i.e bc-'.eirgt eau hen, <i::c batr ruoelerr npmakei-. ; vau u:, e: p/ii.rdei nulitif, waaivoor geen gi-'d i.irer b-^e!1 kba?r \f, maar die Ujc'.i iv,ot:t. ,^oi,'c;\ gche.fk^'eafii ; van.... allcrle', dat iaar weik'lijk, twijfelacLtig of in't gubci l gitir Ik. /uu u dan van zelf ook moitcu ;p:tkeu e.v-r de p;-riOirKr, welke dio boel u:oetei. bcadiiiiLi.-trureii, Uit.voerri', verzamel-, u ; L! e alle voeirscbrif;tij daarvoor noodip, geacl.t woteicn te kei ter, zelfs als ze i-e-m rei.c m;;aiid ie laat worden verst i-ck*, in ja woerd die u,t ei-, n \«a:\vii.kel motten wijs worden. D,e dat nu'eU'n doen niette g- u staande ze eïe : urgerij, die huiiLe superieur, n kitst, bij die uitvotriig en verzamelirig uit t rnogen on s-, rr.mi-E , immers Leg steeas wt-rd vtrgtt.t-ii Lui,ie tcliti-pe.siüe 1e regelen eu dat mocut eeis gevaarii.k worden ; die dat moe'en doer, rriettegeustaande bun koomenijs-tflaire in discrediet, kan komen, welke ze er op na motten houden om ten minste de kosten van het dragen van een hoed en vuil boordje te kunnen betalen, waar hunne beloo ning daarin niet kan voorzier, omdat ze wordt vastgesteld door de gemeentebestu1 er>, die m«ar niet begrijpen dat dergelijke eerebaautjcs óók moeten worden bfctaaid, of door Gedeputeerde Stater», die er in den lande elf systemen van looQsregeling cp na houder, alle uitgaande vau het beginsel, dat slechts te waken valt tege-n wat in de oflhieele wereld heet: opvoering der bezold-ginge-r: ; die dat moeten doen niettegenstaande zij weten dat, de verzfr^irg hunner mogelijk na te laten betrekkingen, wordt, overgelaten am wat, men gaarne noemt htt puticu'i'r initiatief', dat wil in dit geval zegge;n: de particuliere liefdadigheid. j Doch, het is niet, hiervan, dat ik thans mstr opzettelijk wil vertellen. Ik scnreef bieiboven ^Armenzorg", met een j vrasgteckrn. ! Ik. deed dit i.aar aanleiding vau eer c wijzi- | gi'Jg, die thans weer is gebracht in de statis'iek ' van het armwezen. < Men verwondert er zich over dat or ze hoog; t gebrekkige wetgevirg- r p liet armwezen too lang ongewijzigd kan blij-cp. Die' verwondering heeft geen reden meer. De oorzaak :s ontdekt! Er bestonden geene voldoende statistische ' gegevens voor het hervoraren van. drt oud-rwerp van staa'sjorg. ! Nu zal echttr wilelra verbstering komen. Ia 1898 voerde men fl>rks et-nc serie van tabellen in, waarin voldoende gegevens korden worden nedergt It-gd indien ?ij slee Irs werdeii injievuld. Doch ze werden niet iugevule*. Vrrrcw-'s; bet mcerendctl der p-rsmieu ve;or wie ze bist».mi waren, begriep ze met, k jn ze; met inruilen. onijat de teuevena ontbrakiUi of w- ijerlo. Dat Ecbp.cu te pnkkelvn. Ij 1900'werd het houden van een naamregitter aaLuevoltn, dan : zou fret beter paan. Inmiddels werj eene rieuwe ;crie tabellen vas-tsjestplel, !)?:)! keleeien met achttien tabellen wtrdcn aan alle armbeslureu ter irivuüu-g gtv zonden. Wat er van tertcht komt, zal tin ]rjd moeten leen u; ?u werken pns ejve:r l'JOl. Ook daarmede was L-et voimatkte niet, tv r^ikt l Nog vóór dat bot-kcle-1 was ii.gevu'el, werd ree'fs eeue andere serie vas»tuesit< Irt, een iaeuw boek deel, in te vullen over 1902. Om de oplet tendheid te tcheipen werden de modellen vau de uieuwe editie romlgeioniiei), terwijl die van d« oude nog niet, zijn afgewerkt. Wie zal kurnea wijs worden uit dif n papierwinke'li' Zeker niet J«geiie.", veor wie ze bcstemel zijn, ii.l. de bestuurders der kerkelijke en particuliere iiis'elhngeu van weldadigheid. De bestuurders en aiiruriistrsteiirs dezer insti;!Imger, die k n platten lande ? in de steden is het nusfchieii uitt veel beter scbier uit sluitend moeten worden gezocht in de koeienstallen en kruidenieiswinkels, worden beleefd ui'gjnoolgH, iu let belang van eOiie goede statrstiek, eene serie staten in te vuiler', waarvan bet tmaud, die met aiiniiiioUatie beke-nd is, gsat duizelen en die, om ze in te vuiler, eene studie van haren ia:.oud en hare samHjstrllir:: moet nrasen, die vele uren vordert, urn de verwarring grooter te maken, word-n zij her haaldelijk gewijzigd. Maar er is iets rp gevonden. De gemeeutrb sturen ontvangen eie uittooiliging om, inrl en de kerkelijke en b zondere ii.steUingen de nocdine gegevens, door ten bij te houden, s-arne- g.'stel.l register, te hunner beschikking willen stellen, de invullirg van de geluele papiermassa, door ii persoon te doen geschieden ! Wie die psrsoon moet ziju, wordt niat gezegd. Er werden nog geen niet of siecht. bctaarcie diensten genoeg gecischt van den ge ureenteambteuaar! Er wordt verder ge'gaau met met negatie van alles wat te zijnen opzichte werd verzuimd en nagelaten sedert jaren wordt zelfs indirect eeu beroep gtdaari op ziji e bere-ijwiliig'i.eid. Hij zul wd bereid worden gevoi.elcu om voor eeu lejukje al té», bet cen'raal gezag zijne diensten te bewijzen. En al moet hij dat bekoopen met htt verloopcn van zijne koomeL-ijs-fclL-ire een bron van zijn bi staan ? elesr regeling van hot armwezen komt het ten goede en eiok daaibij heeft vooral hij belang, onriiat wellicht later, wai-uter htt part:cuiie;r-aiitiat:ef te ki;rt mocht scl i-ïieii, ook zijne betrekkingen dairvan ele vruchteu zullen moeien plukken. Armenzorg, vroeg ik. Weilicbt trtkt dat woerd ook nu eie attentie, zooals htt d;,t doet waar het hier en daar niet brutalen eenvoud aau de diurprsten is vas'gcsagfcld. ? Mocht het dJmaal tot gevolg hfbbep, dat de fctabstitk van het afinwezen in l'JOS nog eens Werd aii gevuld nu-1 eene se-rie iHbclien, dun met statvn, die z;c'r wel is waar niet bemo-,;jcn met, de liuissiHendt-u en de eecloopendi-n, doch die door eie g- meer teamutei aren geheel vrij willig en rauwjzezet zullen worden ingevuld. Die staten zouden dau gegevens kunnen beva'ten e.rntrcnt: de gcrrif-eiiteambtenare-n die door de steeds hoogere e-ifoheu van hun ambt, hurrce koomeuijstiTiire zagen vurlonpcii, zender dat zij e'anr/o^r eese vergeldir.g ontvirgtn, en nu Liet iu siaat zijn om in de behoeften van hun gezin naar eiicir te voorzien : de1 ge nieenttanrhte.'jaren die broodeloos werden omdatT liunte rechtspositie niet, was geregeld ; de gcmtei t-ari,Vr-i a-er, die op 1'un ouder, dag of wisr wcduwcu e;i weezen moutten worden verzorg l door e.'e lii fekdigl-.eid, omdat hunne Als men zegt, »dat doe je zoo riet", »je bent dat nu eenmaal zoo gewton'', «ja wee1. niet beter" enz. dan is dat volstrekt r oj< gre;n fsmiljaar tutcyeeren. Met »je" wordt dan »men" bedoeld. «Geloofdet gy", zooals u wilt, vind ik aanstellerig. Nergens heb ik verder gezegd, dat men absoluut raar China, Indiëen Italiëmoet gaan, om de engelen te keren zien. Ik heb alleen verteld, hoe het met mij in gegaan. Een schrijver, die b v. beschrijft hoc hvj zrjne vrouw vond dóór in Amerika te reizen, zegt daarom nog rdet, dat alle menschpn per se naar Amerika moeten reizen ora een vrouw te vinden, niet waar V Nu over de kwestie der Horgaarscho muziek. Ik weet evergoed als u wat Lis?t daarover schreef. Maar Liszt had het mis. Toevallig heb ik deze zaak kort geleder, rsnwkeurig doen oi.derzoekep, en uit ii lichtingen van zaakkundïge zijde,'din-et uit Hongaiijp, is mij gebleken, dat de in mijn s'uk »De Zigeuners" bedoelde wrj'zen oon-prortelyke l.onr.avr.'che liederen zijn. Ieder bon^aarsch kind keint ze, van zij» vroegste jeugd af. Er is een zeer groot verschil tussehen horgaarsch en zigeuEersch, al hebben beide rafst-n zich veel ver mengd, en al wonen de mee&te zigeur.ers in Hoiguije. Maar do liederen, als door n<ij beschreven, zijn HongaarEch, al worden ze veel door Zigeuners gei-peeld Het is hier niet de plaats om over deze ethnogrÊsche kwestie te eebatteeren. Elders gaari.e. Ik heb mijn stuk over »De Zigpurers" op zettelijk gedateerd »Mei 1901", dat over de Gurneian »Nov. 1898". Toch verwijt U mij, dat de gamelan -mnzi' k (die ik dus N B. jïran vóór de andere boorde!) die der Zigeuners (jaren later pss gehoord!) op den nchteryond diong. Waar ds rpceneent een beiuyvbr verwijten doet, diendo bij toch. eerst gotd uit zijne oe-geüte zien wat er alzoo tiaai. Wat U verder zegt toar aanleidirs; van dat o^au.èitai <*tuk is gebi-el uit diH lurht gegrepen. Ik zou mi B-icb, BiJbibovoii, Mozart i.iet meer mooi vinden! De kws^lie is, fiat ik n cogenbiik, ia e=xia!-e, b'j h; t hooren dev gamelan voelde: »d,t is RU t'Pt allermooiste'', i>it belet niet, dst j.'i dan iatfr weer bij 't boeren vsn een Becih_.fn>ici\e tymtnnie óók weer precies h^tzfif.is kunt voelf-n. Ik kan dit rroeilijk gaan uitleggen. Als u r;0'iit zoo iets se hij n naar ongêrij:iie:s hebt gehad, vind ik dat heel jammer voor u. U zegt verder nog, dat u niet het verband ziet tutiseshen dansen er. de zifl. Ook dit vind ik j iruraer. Het is hetzelt' Je verband als tusschen se.bijrieren, ot' pianospeler, i.f 8chr\jven, en da zial. Het dansen voor wie niet met den gretig door een binocle glurenden blik van een malerialïstischen vivtur ia de opera ziet is een kunst zoo goed als iedere andere. En daarom eene uiting van de ziel. Wie een goed oosterech of westersch ballet niet als zóeJJanrg kaa genieter, beklaag ik evenzeer ais iemand, die niet van lezen houdt (f van muziek. Wat mijne voorbereiding voor intreden in een boeddhistisch ilooeter (!) betreft, e?aa> over z: u ik ffrj' maar niet ongerust make;'. Voorloop!" der k ik er nog niet aan, en ik hoop u, geachte beer van den Oaele, toch stellig vóór dien tijd rog eens ergens in het heel gewone leven te ontmoeten, 'o.v. in een restaurant of zoo, en dan onder een onboeddhistiesch keltje Ilaut Sauternes en een maisch kippe'nbouije wat met u over hongaarsche muziek*en hollandsche literatuur te keuvelen. Iiiiniddels, met alle achting, uw dw , HENBI Scheveningen, 28 Januari 1902. ptn-i nuee ring maar .iet, kein worden tot ...,.., . stand gebifciit. f ij het rewerken van die staten zouden de genui-n'earn'i'e nar.n r o^ iets anders gevoelen dan inkt-wi J!u:-t alleen. En rie, kern,is vau d( u toestand vau ons ai mwe zeu zou vtrmi eidi;;fn, al mocht ook duor de invullirg van die s'a'eu blijken dat de armen zorg een nieuw terniu Z'm moeten betreder, wam eer '. iet, zonder verwijl de middelen werden om tijdig te voorkomt!1. CORRESPONDENTIE. Van eeriga stukken moest de opname tot ? een volgen worden uitgesteld. van ut". Onze LeestaE WtlEddütb. lieer, Aan den WtlKd. Jl^er J. v. d. Oude, Li ratuur-htcei tent Kan hit Nieuws van dtn Dag. Vergun ir.ij, u naar aanleidirg van uw rubritk »0s ze Lec-stat'ei" in het Nieuim van den Dag van 27 Jan. 1.1. het volgacde beleefd onder het oog te brengen. Armoede en geloof, Aangezien in No. 1283 van De Amsterdammer door den heer Cremer eenige bezwaren ge opperd worden tegen het door mij onder bovenstaande titel geschreven artikel, zoo verzoek ik beleefd aan de Redactis mij een weinig plaatsiuimte toe te staan om hierop te astwoorder. In de eerste plaats werd door mvj over de wetkzaamhiden van het Nederlandsen Zei dinggenootschap met geen woord gerept, noch in afkeurenden, noch in goedkeureideu zin. Hoe de beer C. in het door nij geschrevene het bewijs meent te kunnen vinden vtn oikuLde omtrent het werk der zending, eiat is mij eerlijk gezegd een raadsel. Nu is echter het oordeel over de werkzaamheden der zendelin gen zeer verschillend en dat niet iedereen met de wijza van weiken zoo bizonder ingenomen is, als de heer C. schijnt te zrjn, blijkt wel uit de tcgenkai,ting, die de laatste zeLdirgsnota van elen Gouverneur- Generaal iu Indi ondernomen heeft van velschillende zyden. Wel werd door mij over hi t doel der zei ding-, htt iot chiittenen mnken der inboorlingen, ge schreven en in verband daarmede de hande lingen van de christenen in Afrika en Cmr,a aargthaald als voorbeeld hce zij, die rteds eeuwen lang van vader op zoon gekerstend zijn, optreden in den oorlog tegen elkai der of tegenover niet chrifeteiijke volken. Waar christenen zich niet ontzien op raser asi barbaarscbe wijze tegeiioser buil vijanden op ta tredep, hebben zy het recht verloren, zich zelfeenige superioriteit boven andersgeloovenden toe te kenr.en. Verder is or.ze eigen christelyke maatschappij lang niet van dien aar-J, at wij haar lot voorbeeld aan anderen kuur.en stellen. Eerst wanneer wij in ocze eigen chnsitelrjke maatschappij door etn behoorlijke recht vaardige wetgeviiig al die tallooze socialn misstaLden uit den weg hebben geruin,d, wanneer wij ook in li.diëeens een rechtvaardig bestuur hebben ingevoerd, waardoor de inboor lingen gelukkig kunnen worden, warr.eer (Jaar eens niet ai d« schatten uit dat rijke land ir. de zakken der christelijke aandeelhouder:-: verdwijnen, maar ten bate van ht-t land \voiden gebracht, wanneer wij eer.s ophouden met onze christelijkheid voortdurend te koop te loepen, maar door daden in eigen land en in de koloniöri toonen, een christelijk vo.k te zijr, eerst dan mogen wij ru. i. aan de ktrste:,rrg van met-christecen gaan denken. Zoo ZB! men kucren begrijpen, dat in veler oos; bet beschikbaar stellen van een om van / 50 (XX) een uitgaaf is, die het l wat btttr in eigen omgevirg tot voorkomirg van nsaatschajipe\!ijk lijden kon aar.gewerd worden.Waar wij neg zoo orJzeüerd veel armoede om ons ZIED, zijn uitgaven voor kerstening vun ii.lar;ders en het bouwen van prachtige kei ken eu ir.weiidig mot goud en zilver versicitn dier gebouwen in ons eigen land een be^pottir.g der armoede en vau het werkelijk ehnstehjk ge-loof. (^Tot geiusts'.ellirg van deu heer C. drer.e dat ik volstrekt niet de eenvoudige keiken in Indiöbedoel). J. S.