Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1286
komen. De overige veranderingen in de Staats
fondsen zyn vau geringe beteekenis. Déreeds
hooge koers der Matalïieken kon voor de Mui
en voor Au Jalirente nog wat avanceeren. De
koersen van deze soorten mogen inderdaad i,u
hoog'genoeg geacht worden.
De Turken, de Spanjaarden en hun buren, de
Portugezen, konden ondanks minder gunstige
berichten, de koersen der vorige week hand
haven.
Van de Zuid-Amer. Staatsfondsen gingen
de 4 pCi». Argentijnen van 61X tot 62 %
vooruit. De Braziliaansche Fundinglee, ing
bereikte «ie» piy's vtto 96.
In de groep der banken ziet het er goed
uit. Vaster genoteerd zijn: Buitenl.
Bankvereenigim?, d». Kasvereeniging, de Nnd. Bank
en Crediet- vereanigii g voor Zuid-Afrika, de
Ned. G oothoek-bank, de Ro;t. Bir,k en de
Tweutsehu Bink. Dj Incasso bank vraagt
attentie door haar jaarverslag. De directie
heeft voor bet nieuw uitgegflvece
aandwelenkap. een vruchtbaar, arbeidsveld gevonden,
zoodat 7 pCt. dividend tegen 6% in het
vorig jiar.?kan betaald worden. Da werk
kring van deze bankinstelling breidt zich over
alle onderdeelen steeds gelemeiyk uit. Naast
het reëele aandeelen-kap. van 5 imil. gid. ia
reeds een reservefonds van byaa een 34 millioen
bespaard.
Da Rute-Cassa zal vermoedelyk 127 pCt.
dividend uitkeeren, tegen 8,2 pCt. over 1900.
De goe'iiuiope geldmarkt brengt ook voor
de hypotheek banken betere tijden. De 4% pGts.
pandbrjeveii Pretoria hyp. mpy kouden van
7734 to: 81 iCt verbeteren.
DJ notueriag der tabakspapieren onderden
invloed der gunstige oogstvertvachtingen, de
vorige week bssproken, over 't algemeen hoogor.
Het verslag der Dali Lingkat zegt dat 1901
een ruim HM goed gewas leverde. Aan de aan
deelhouders kan 3634 pCt. dividend betaald
worden,nadat by'na/ 17000 voor het reservefonds
is afgezou iei-.l. Daar den Isti November reads
een interim dividend van 15 nCt. beschikbaar
is gesteld, k'innen da aandeelhouders nu nog
21H pCi of / 215 per aandeel incasseeren tegen
het dividendbewijs no. 15.
Onder de fabrieken vraagt de Wester
suikerraffi laderij da aandacht voor de ryzing van 155
tot 16134 jjCt. Zooals een paar weken geleden
reeds werd bericht sprak men van een dividend
van 12 pCt.
Da pryzen der scheepv. mpij. aand. gelukkig
wat vaster Wat hooger ontmoet ik de aandeelen
Holl. S;ooaiv mpy., aand. Kin. Ned. Stoooib.
mpij, Nad A aer. S oomv. mpy. en laatst maar
niet het ininri, de aandeelen Zuid-ATierika-lyn,
die van 44 tot GO voaruittprongen. Enkele
weken gele.i^u berichtte deze kroniek reeds de
goede voornemens van de Stoomv. mpyen oia
de voor allen nadeelige coucuriettie dour wel
dadige sauieuwerking te doen vervangen. Da
JNew-York Commercial Adv. bericht dat een
vracht-'i!'r|inluin i8 vastgesteld door 12 sioomv.
Ifl'ncn voor de transpos Yan *fraan uit de Ver.
Staten naar Liverpool.
?On de gcgrondhei.» voor de ry'zing det
ZuidAmerikalyu, voor wie in het bijzonder geldt:
alle begin is moeilyk, te beoorJeelen, zal het
jaarverslag afgewacht moeten worden.
Voor de groep der mijibouw-mprjen kunnen
hoogere koersen vermeld wJrdeu voor de
»Gros", voor de N. Calebes en voor de
Redjong-beborg. De productieberichten zyn over
't algemeen wat gunstiger. Sjemalata mpij heeft
in de heden gehouden buitengewone algem.
vergadering het besluit genomen, om a. s.
Maandag de insehry'dng open te stellen op
2000 aandeelen van ? 250 tegen den koers
van 172 pet voor de aandeelhouders en van
177 pet voor niet aandeelhouders O.n deze
reden ging de koers van 196 tot 193 terug.
Prof. Molengra&ff werd tot comimsi-aris der
mpy. benoemd. Da oi-derzoekingan vaa dezen
hoogleeraar hebben hem tot de conclusie ge
leid, dat alleen op het thans geëxploiteerde
gedeelte der Zuid-ader, volgens hoogst voor
zichtige schatting, een jnariijksche winst van
?310,000 zal gemaakt worden en wel gedu
rende tal van jaren, 't Ia te hopen. Verdere
koersveruooging zal dan niet uitblijven.
«Minder netjes" gingen zeer achteruit. Ze
kut i'.en nog geen vertrouwen wekken.
Bij de Diversen kan ik de belangrijke rij air g
in de aandeelen Wagons-Lits reeds vroeger
verwacht, coristateeren. De koers steeg van
52 tot 62 V«. pCt. terwijl de 4 pCts. obligatien
van 873^ tot 90Yt konden stijgen. In verband
met de opmerkingen, in de vorige kroniek
gemaakt, wy's ik op de ryzing van 1GOM tot
165 voor de bewijzen van het Intern.
Landsyiidicaat
De volger de koersvergelyking geeft een
overzich van do richting der variaties in de
prjjzen der Amerikaansche sporen.
Februari
13
78%
100
105
't rollend materieel en voor verbetering van
wegen en w<-rken.
In het rijk van vrouw Fortuna zie ik met
bijzonder veel genoegen de ryzing van 175!4
tot 193 voor de 5 pCts. lotan
Rgks-AdelsAgrar-Birk, waarop de Groene reeds een paar
jaar geleden, de byzondere aandacht vestigde.
Da Samarang-Joana-Stoomtrara vroeg een
millioen gulden ; baar werd ruim 8 millioen
geboden. O.igeveer 12 pCt. zal toegewezen
worden.
D. STIGTEE.
6
Atchison C. v. A 77%
dito C v. Pref. 99%
Baltimore C. v. A 104
Cnes OMo C v. A 45%
Denver Rio C v A 43%
dito C. v. Pief 91
Erie Commons 39^
dito C. v. 1; Pref 71
dito orig. 2rf Pref. 54 %
Illinois C. v. A. . ? 135%
K'insas City Sauth Commons. . 19%
dito Pref' 4-li'ró
fik en weeg,
44%
De buitenkant aan het IJ, wereldberoemd
door zyn zeldzaam schoon, is verdwenen ;
de bekoring der entree van Amsterdam is door
de Nieuwe beurs verloren ; menige aantrekke
lijke plek werd bedorven. En zal nu de R
guliersgracht, de geheel ongeachondene gracht
welke zoo intact vertegenwoordigt het mooiste in
het schilderachtige van Amsterdam verdwijnen?
D,t mag en bthoeft niet. Deze demping is
geheel overbodig, daar de Utrechtsche- en
Lsidschestraat hat verkeer in zicti kunnen
opnemen. Wie het buitenland op dit gebied
kent en van verkeersmiddelen op de hoogte
is, ziet hiervan de mogelykheid in. Maar men
moet van goeden wil zyn.
Uit een financieel, aestetisch en historisch
oogpunt mag deze vermindering van de
aantrekkelykheid van Amsterdam niet plaats hebben.
Met recht heeft de Atnstelstad de reputatie
te zijn de schilderachtigste stad der wereld.
Van daar die stijgende toevloed jaarlyks van
zoosele vreemdelingen. Man overzie echter het
volgende niet. Voor Marken, Volendam, de
Zaan en de meesterstukken van lUmbrandt,
is Amsterdam het aantrekkelyke, artistieke
milieu. Zelfs voor ons verwende burgers in
stedenschoon is zulks het geval. Kom van
Diirdt, Elam, Delft, Bakhuizen, Hoorn, Alkmaar
of L'fiden herwaarts, en steeds wordt ge over
weldigd door de macht van het schilderachtige
van Amsterdam. Wel is de architectuur van
Haarlem pittiger, maar het indrukwekkend
geheel, dat de Atnstelstad op zoovele punten
nog biedt, mist man ook aldaar.
Neen, van dat zeldzame erfdeel mag geen
brok meer verloren gaan.
Wik en weeg. Da verantwoording is groot
die gij Amsterdammers, draagt. Onwillekeurig
toch ztat men van uit de Provincie op de hartader
van Nederland Hoe zal men in bovengenoemde
kleinere steden lichtzinnig het ongemeene
erfdeel onzer vaderen, die vormenwereid
welke heenwyst op hooge kuituur meer en
meer vernietigen, als de hoofdstad des lands
voortgaat rast hierin het ongelukkige voorbeeld
te geven ?!....
LVI.ci: uilen Oipl'cln
' l*t Uu h,
In iiliuii \Yipfdu
Spürc-il tl« l
Kauiii ciiu n l lau-h ; '
Dit schoone gedicht van Goethe komt mij
altijd voor den geest bij het herdenken van
het genot, dat de architectuur van het roaiaa- ?
tische Nürnherg mij scho.'.k. Zij brangt u in
zoete en ttêre droornen. Zie, dat geeft de
hollandsche bouwkunst uit het zelfde tydpsrk,
die der R-maissance, u niet O.ize
vormenwereld biedt echter breeder, ernstiger en
statiger karakter; het schilderachtige van
Amsterdam heeft door vorm en door licht
werking dat ongemeenK, wat te vergeefs elders
wordt gezocht. Daarom behoedt en bewaar
het. Het komende geslacht zal dit met stille
erkontelykheid en oprechta waardeering best fiin.
3. H. SCIIOKKII.
1) Da aandacht wordt vooral gnsehotiken
aan de beide voordrachten dojr de heeren
Jan Veth en D. C. M -y^-r Jr alhier over
hetzelfde onderwerp gehouden. In druk ver
schenen onder d«n tiiel «Stedenschönuis",
Ten Brink en de Vries, Amsterdam.
BOEKAANKONDIGING.
dito 3 pCf. Ie Hyp 10'}
O; tario Commons
Noifolk ........
RoHilirg C. v. A
dito C. v. 2", Pref
j3 itith Par-fi.5 Comp. Commons
S uitb Riilwr.y Commons . .
Uti'on Par ft' C. v. A. . .' .
B Bunds.
«4
33 %
102'4
6834
48
71 K
34%
57 >8
34
10(3
70
Door de Baltiffiore Oh'.o is een haltjaarlyksch
divüierd van 2 pCt. op de pref. en gewone
?ar deelen eeatinor ceerd.
Den houders van de 21e pref aand. San
Frsicisoo wordt een driemaandelijkse!» dividend
vaa l pCt. uitgekeerd.
De koop!ust voor de R^adings werd uitge
lokt door 't gerucht dat de pret', aandeelen vóór
AoRiictns zullen wordeii ingetrokken e»<> de
Voirg-T-üst zal ontbonden zyn. Kunirg Mor
gan en zijne talryke onderdanen traden als
koopers vnn lie R ading op De Morgan-groep
zon de R"a(iii)g8 koopen met het doel een
afzonderlijke mpij voor het bezit der aanrieelen
VB" alle Ar.thiacit-kolen mpijen te stichten.
H-'t geruclit, dat de directie der Southern
het i'ividend op de pref. aindeele.n van 4 op
5 wil v«rhooger>, lokte de bovenaargewezen
ko^rsverbeterirg uit.
r>R c. v a. Canadian Pacific verbeterden van
tot 113 %. Aan de aandeelhouders zal
voorrecht gegeven worden a pari in te
ivBti op de nieuwe aandeelen ten bedrage
var 1934 milhoen dollars, en wel in de ver
houding var. 30 pCt. van hun bezit. Deophrergst
der uitgifte wordt besteed voor uitbreiding van
Kuffii-opsitncr", door BOEKA Uitg.
F. van Rjssem, Aaasterdata.
Niet prettig voor een r«cei.sent, om ean boek
thuis te krija;en als het bovenstaande, »(cr
hispreking". Want nu moet hy het heelemaal en
aandachtig gaan lezen, al zij i er ook wei, dia
dit Biet doen, en er ean slag naar slaan. Voor
zijn fatsoen wil hij het da redactie niet teru^
sturen ook. En zóó heb ik dit verschrikkelijk
vervelende boek dan uit moeten lezen.
Als literair werk is »E^n Koifla Opziener''
een horreur. Stijl, rythme, emotie, visie, alles
watje maar wilt, ontbreken. Voor
eeneenigszins tij-proevend literator is hat niet te genie
ten. Hat doorworstelen v»n de eerste twintig
pagina's reken ik tot rrin heldendaden. Hoe
is het mogely'k, zóó 235 bladzijden vol te
haspelen! Jammer looi!, d;it ze in Indiöru-ar
niet leeren schry ven ! (Couperus en Aug de Wit
reken ik natuurlijk niet tot Indië. liaar ze in
Europa wonen.) Het rei'beschrij -inlfja van den
heer Jasper in den Jat nars Gids dat toch meer
van een rapport heeft (ia'ïvan literair werk,
is nog een meesterütuk by du boek van BoeUa
(ontgiuner),
En tóch is »E<m KoihV Opziener" in zekeren
zin een goud work. interwsatit genoeg on te
lezen. Het geeft namrlyk, zij hut dan in een
vervelende, kleurlooze taal, een wat den loop
der feiten aatigaat juiate ei; goede besunrijyiiis;
van het sukkel-leven der jo: «e Indo's, «iis in
het landelijke hun kosi g«'»n verdienen. Als
bijdrage tot de k^ nin vat, net mauticüapijeiijk
leven van den Indo is dit boek we) kelijk aan
bevelenswaardig Dat is heel yapil geobserveerd,
dat geploeter van zoo'n armen duivel, hoe bij
van den eenen baas bij rteit aiidTen komt, tot
zelfs bij een chire s top, <". ' tof.fat bil eindeiijK,
door den pech en de. nero 'idn bebanüelirg
gebroken, maar he"luit, al« innndenn de
kauiporg te gaan eimii'W'i. I v zekeren zin is dit
verhaal ook epri aanklacht, die zeer van pas
komt, nu hst Indo- vraa-jsJuk ia tie iaatsto
tijrien zoo op den vooraro^d is g^tredor, en
daardoor wordt, hr-t snh>ij -PT' van dit als lite
ratuur ongenietbare werk to'-b nog uen
symputhieke daad.
En jongfilui, die van IMT uit naar Ir.dié' »!n
de kofti '?'' gaan, kuni PU allrrlpi nuttige dissen
in dit werk vinden omtrp.rt het oiitginnen van
woeste gronden, het aai !"P!?PÏI van
k*-eekhedden, het planten, hej ;?,!:. ki«n . h«t pulpen enz.
enz. Raak is ook vooral, wat B u>ka zegt over
de slechte politie-ori;siiisa!ie ir het binnenland,
over de zorgeloosheid van. hot, gouvernement
wat betreft de agrarische tor-standen van de
inlanders, en over den achteruitgang van het
paarden- en sappie-ras.
Ja, als ik me zoo weer eens bedenk, staan
er een hoop wetenswaardige dingen over ludie
in dit boek, die bet lezen verdienen.
Maar het taaltje, waarin dat alles verteld
wordt! Gjd bewaar me, hoe is het mogelyk,
dat zooiets in 1901 nog werd gedrukt! Ei
wat zonde en jammer, dat er nog altyd maar
niets op literair gebied uit Indiëkomt, dat er
nigszins mee door kan l
Ménélik et Nous, par HCGUES LE Roux.
Libiairie, Nilsson. Pnr;s.
Gelukkig kwam kort na dit verschrikkelijke
indische botk het bovenstaande, dat mij veel
van de doorstane literarische ellende kon ver
goaden. Want dit werk van Hu^ues Ie RODX
léótt, omdat, hut een eigen taal heeft, rijk aan
lythnie en kleur. Het is niet geno?g, dat men
vreemde du gen gezien heeft itivreénde lan
den, maar men moet er met een eigen styl van
kunnen verteilen, zóó dat de lezer alles met
den schryver wede werkelijïvóór zich ziet,
en zich niet verveelt Nu, het boe.k van Hngues
Ie Ronx verveelt geen oogenblik, maar boeit
van het begin tot het einde.
Ingaande op eene invitatie van den Negus
van Ethiopië, om diens rijk een te komen be
zoeken, dat nog zoo weinig in Europa bekend
was, en zijne bevindingen dan later aan
het fransche volk mede te deeler, ging de
schryver in den winter van 1900 op reis, om
Ahyssiniëgeheel door te trekken. Hij drong
daarhij door tot de geheimzinnigste gebieden
van den blauwen Ny'l,- waar nog nooit een
Europeaan gsweest was.
Het zou hier de plaats niet zyn, den reiziger
overal op zyn weg te volgen en zóó eene be
schrijving vin e_ene reisbeschryvin^ te geven.
Wél mag ik zeggen, dat de Negus geen betere
keuze bad kunnen dosn dan Huguas Ie Ronx,
om zoo te d'ien schrijven over zijn land, dat
het belang in zou gaan boezemen Er was wer
kelijk iets vsn de gloeiende spanning by m\j,
onder het \cr,en var dit boek, als wanneer ik
vro.ag»,r, als kind, de reisbeschrijvingen van Aimard
en Jules Varne volg Ie, en dit dan nog veredeld
door het ijenietan van den levendiger», van
geest en fijne observatie tintelenden sty'l. Wat
een in romantische helder figuur toch, die M
nélik, die almachtige potentaat, dia over leven
en dood beschik', de man met de prachtige,
schitterende tanden, de fijne, gesoigneerda
handen, en »5cs yeicf de lum pensif et ,''"<>? de
set fo;c-.'' Die kewer, in 't hart van Afrika,
die al de zegeningcm van de beschaving, van
spoorwegen af tot schilderijen toe, in zijn land
iiihaall, maar tegelijkertijd dieven de handen
en de voeten ln.at afhakken, en hen dwingt,
die af/ekapte ledematen overal met zich mede
te dragen !
Wat hef ft die Hugues Ie R)ix etn talant,
oin inet eon paar zinnen een gezicht voor ons
te brei.gen. Hier ia b.v. het portret van den
vermaarden Ris Makonren :
^Ad'iïc ('i 1'i'^'cingc It'.ildoq'iin f^ii SP, dresse
derriere lui (li/ns la forme d'un ld d'alcdue a
(/randt ndenu.f- arec sa j-ilie /ijwe tourmen'c;
lt un pen xoit/jrunte. il u fair d'riH hoinme. du
monde qni, ,-ur un fond de decor improvifi'
joiie la C'nné'l'.e de f-oc:.élc, «ne charade de
cViteau, un /ruuinent de Midade initigiHiiire
11 est dij/ïcile de se ft ,urcr un tisac/e plus
charmant. Decunt ce profd si //'«, dn grai.di
yeit.r prefque trop fxpre&ifs et vit ,'V.rf«*e
rtUr/icune a]>puriiit comme, a r-olonlé, r^mplcr-mi
l'irome x/mite, on tot.i/e u-u.r petit* chri^tx bij
g'tntina, tont en lypref o-i, tont e.n unie, eachant
dan* les plu d'un ctroit minteau un corps
a-cétiqiie.'"
Zóó zal zich wel riemsrid jiren geleden, in
de ty'len vaa den slsg bij Adua rten grooten
A'iyssinischifn veldheer hebben voorgesteld !
Diezelfde man, met het fijne, bysantynsche
Christus-gezicht bad in den oorlog met Itali
in eigen persoon met een bijl op fortificaties
staan hakken, van waarboven het kogelsregerda
op zijiie troepen ! Zijn krij^sroem vervult het
gahoele ryV. E-> dieze';fde man, zegt Hugues
Ie Rinx hpt-ft »/tS idlures. lea yeii.r bin^é-, Us
dé!uitriwme.nti< d>; t etc dun jeune liomme leré.
pur des pictres dans la pénombre d'un tcmi
naire".
Ei wat een volk, die A'iyssiniërs, gedeel
telijk wilden, gedeeltelijk als fijn beschaafden,
een ras van krijgslieden, die de beste troepen
van Italiëhebhen overwonnen ; wat een land,
dat Ahy-sinië, vit la plupart des honniifs de
guerre ont des extrémiléi de princense! '
Hugues la K)!ix vergelykt de Abyssiniërs,
wat hun liefde voor hun geboortegrond en hun
gavoel voor bet idee »la putrie" aangaat, met
de T'angvaalsche Bóaren.
E^n pra.-htit; staaltje. Toen de oorloe met
Italiëuit sto! d to barster, verklaarde de Negns,
dat bij nog drie millioen schuld had te Rome,
en die eerst wilde afdoen. Manden werden
geplaatst by de paleizen der gouverneurs, waar
iedereen «wo>??;?/w zijn bijdrage daartoe in kon
deporieeren. K i in een paar weken waren de
dris millioet; liij elkaar.
Ann iederet'i"', die raar wat verandering
smacht, en voor het oogevsblik genoeg; heeft van
al de boeken over havelooze, elleiidigf-, vloe
kende, swiji )ikk«r,da stakke.rts, die r.u in de
mode zijn geraakt, hoe verdienstelijk zo ook
mogen zijn, kan ik lïe lezirg vnn Hugnes Ie
lt'ji:x' hoek warm aanbevelen. Dat d-ietj-idan
weer zoo goed, <e lezen over vveemdo iandon,
waar j> 's r.arhts de leeuwen hoort brullen in
d" be.rge.n. wsivr j o \iitden weg ivoel gaan voor
olifanten in plaa's van voor poenen op straat,
v.-aar de blas.ke ibis op een eilaniïj? in de rivier
etnat,in tl'uttitti-dr hémldirpied; ft/ yw-;',"en waar
roerloos d:; <u-r-woui'»u hangen boven den
blauwen, heil'g-in Nh'l !
II. P>.
liet Oinberxpcl, door mr. BJIOKSB VAN
GKIKXAI'. met eere inleiding van
I..ODKwi.iii MULDER. 'ü-Gravenhage, J. W.
Iv-jcfi.
Hr-t ombavspel n»>emt ot betwiïfhavr den
Sfrt-ten rn' j in or.der do talrijke kaartspelan
en zij Ai<i er lif-fh^bbess van zyn zullen zeker
in h^t boel-j' van d'n heer Broese van G-oenau
ecu lütstekendühandleiding vinden. Niemand
n'inïn' dan or?.e bekende 'r'tlerkui'dige
L"dewijk Mul-ier schroef er een inioidit'g voor
('i-' hfit l' 2011 zver waard is omdat bij d.iaiin
z;a*-el d»r. o^;r-prorg als de geschiedenis van
In-t omlierspd op onderhoudende wyze
behandnlt on zci'v '.eei we.terfwaardig* daarover
meJedeelt. H----t bofkjs zelf behandelt behalve
cie techniek van het spsl, voorschriften en
vcorbeeld-T h-<" de verschillerda spelen moeten
gespeeld worden, problemen en spelen die tot
hy>,oTdere opmerkingen aanleiding geven, de
et:quetie van het omber enz.
Het is duidelijk en gemakkelijk ingericht en
netjes uitgevoerd. M.
Hit Rangeerterrein. Romin van HELENE
BÖKLAU (al Rachid B -y), door W. A. G
KKAMEBS. Amsterdam, by E L.E. Dantzig.
Esn vreemde titel voor een roman Roman ?
Ho wat t Wie door dat woord in den waan
komt, dat hem een doorwrocht boek wordt
aangeboden, waarin een of ander belangryk
levensthema in levende beelden wordt opge
voerd, zal zich bedrogen zien. 't Is slechts een
»kiekje" in 't volle measchenleven, opgenomen
door een kunstenaarsoog en weergegeven door
een geoefende hand, maar dat wel waard is
genoten te worden. Da hooflpirsoon van he,t
boek moge, weerkee.reml naar zijn ouderlijke
bergwoning, die hij verlaten heeft om zy'n
kunstneiging te volgen, kunnen spreki»n van
zijn levensrornan, die ts toch hewl kort van duur
en in overeenstemmirg daarmee is de lengte
van 't verhaal. Maar in kort bestek schetst de
bekwame schryfstar, niet vlügèjg hand, door
enkele trekken, typau van menschen, die elk
afïor-derlyk en in htm samenkomen zich on
middellijk vastzetten in dan lezer. Man ziet
ze, men hoort za, men voelt ze en" er is een
gezonde humor zoowel in de beschrijving als
in het lot van den houfJpsrsoon. Wie een paar
aangename uren wil doorbrengen, laze het
verhaal.
Deventer. W. ZAALBERG.
NIEUWE UITGAVEN.
Tijdschrift ran het K'in<nldijk Nederlandxch
Genootschap voor Mti>it en l'^nningkunde
onder de zinspreuk »Concordia res parvae
crescunt" te Amsterdam. 10 j*arg. A'iisterdain,
Jobannes Muller. ?
Jltbt git) roor uw Weezen gezorgd? Uitgave
van de Weeze! kas Amsterdam, L f. Verrnear.
Ti'inker en Rö'itgKiixtral.en, door P. II.
EIJKMAS Haarlem, De Ervt'.n F. B ,hn.
TydtsJtri/t voor toii/i'pa^te Scheikunde en
Hyg ne Deel V No. 4 ui 5. Middelhan.is,
Fi'tkkeaBche B>>ek- en H uidftisdrukkeiij.
Tevkenen des tijds. Tweemaandelijkscb tijd
schrift, Afl 1. 19U2 Leeuwarden, Me-ijer &
Saha&fsma.
Uitajaven van P. Noordhof, Groningen :
Beknopte pructifchc schrijfcurnut, door II.
BRUSSEX Vervolgcursus, loopand schrift. No.
9, 10, 11 en 12.
Tijd>chr,ft roor geschiedenis, land en
rolkenkunde. 17d jnp.rgai g. Is i tii.'ering,
De <jtwi)2igde onderwijtWit run IflOl (vol
ledig) Wet tot regrtli? g van het lager onder
wijs. Tekstuitgave. Tweedj oiiveranderde diuk.
Vrttncj.iiukke.n en os/eniny in de nlgilirii, door
W. II 'WlSSELINK
Wit van 7 September 18%, S 154, tot rege
ling van het Kiesrecht en lie hei.oemirg van
afgevaardigden lf,i E r:-tfi on Tv-e.efis Kamer
der S:ateri (K-ir.eraal, gew. 31 Dec IHf'J, S. 215,
31 Dsc. 1897, S. 301) on 8 Doe. 1900, S L'08',
met daarbij behoorende tabellen en rt-gister en
eene inleidirg, bevattende een beknopt over
zicht van de geschiedenis van dn regeling van
hut Kiesrecht voor de E-rste en Twaede K'ijper
van l hl i tut heden, uitgegeven door mr. K.
door M. J. Salverda dr Grave?Hardersci a
Verscheidenheid. Bericht. Feuilleton.
vnavzcnbin.
MWHIIIHUUIIIIIIIIunillltlllllllIIIIIIIIIIIUtlHIIIlllIMIIIIIIIIlllllIlUlfnUfr
Een protest.
Gendite Kidaelie,
In 1); Ttl'-iirni.if van 30 Nov. 1.1, wordt door
den buur B Oi'UT een bundel krouekpn \ n
mij aanpekondigii op een wijze, <iis ik ri»t
zonder protest mag laten. Zijn openhartigheid
moet ik prij/,en: bij zijn oordeel behoor ik te
hdruüter.: bet pa allel-trekken is '/ij;' recht.
Miar niit ziin recht is htt gebruik te iraken
tot rnvjn nadwl van een persoorilijki'
oir.s-undigheid, die noch hem rsoch het publiek ie's
aangaat. Da h^er C.inter schijrt gehoord te
hebben, dat ik in familiebetrekking sta tot
een vermaard kriukus van voorheen. Mrar
nergens in den besproken burde), roch elders
voor zoover ik weet, heb ik zelf op dat f'it
eewezen, r.ocb veel minder er nxêgeposeerd.
Het is dus zeer ongepast en utifnir vau hem
om te iroinueeren, dat ik bet v«' deed, en
daarvan zelfs den grondslag zijner besp^ki-jj
te maken. O ik kan men niet in ernct bew^ryn,
dat nu juist de neef van een groot kri'ilnis
de eenigfi man ter wereld is, die zich van
recenseeren inoet otithouden.
Da hesr Cariter insinueert ook, dat ik r.ie.t
onafbankeUjk du>f zijn. Ik geloof, de h;jer
Car,ter heeft mijn bofk de eer vai esn al ta
groote »a'"1acht geschonken. Hij keek nr z'nh
blind O]), zag niet meer wat er 8tanf, PI; f»r,
faseerde zich allerlei dat er niet staat Want
zoo gaat h»t m»t rnenschen die de coiiscif
".cieusheid overdrijven.
Met ve'fchu digde hoogachting,
Welteveder, Uw dw. dnr ,
14 l 1902. CH. M. VAN DKVI:XTER,
. .
De Tutxln'tend. Taaloefenir,gan voor de lagere
school, door B. BAAS
Ke.in run de tlnorie der rekenkunde, door
W. II Wi^sKi.iNK E^ Tste i-t»Vjj. Vjisrde druk.
Kern i:an de tlteorL der rekenkunde, door
W, H. Wissr.i-isK 'Cwwedo s.ukj>.
Kleine t'adtrlandsche ycschiedinis voor de
IsHji.fe School, mtit tal van vragen ter
verwerki»2 d"r leerstof door L. PLUIM.
Kn c/*ch Leitboek, door C. GKONUUOUT en
P. Ro UIDA
Ji-Vc<:ni>cliool. Oifeningen. voor hft aanschou
welijk, uit het hoofd en schnfteiijk rekenen,
dour W. II WI-SEUNK Tweede tu!-:ja.
Getallen van 1 20. Vroor school en huis.
Zsver.de druk.
t-eken,-c;io'jl Oefeningen voor het
aatischouwelyk, «it het h'c.fd an schriftelijk rekenen,
door W. II. WÜSSBI,H-K. Derde stukje.
Getallen van 1 100. Dertiende druk.
T)e Amb'icht jvfijen Opgaven voor leerlingen
van Aiauactusécaolei!, Gjaieente- Avondscholen,
Ilerhalingsscholen en voor zelfoefenirg, door
E. J. RKIMIERS Tweede, vermeerderde druk.
Met 93 figuren.
Handleiding hij de Nieuwe RJkensc'uooi. door
R, BOOS.MAX en R Bos Eerste geü««ltB, be
hoorende bij hat Ie, 2-! en 3j stukje van Nieuwe
R^kenschool.
llnnd/ciding bij de Nieuwe R 'kenschool, door
R. BÜOS.MAN er. R Bos. Tweede gedeelte, be
hoorende Lij het vierde stukje A e.i B. Met
antwoorden.
Handleiding bij de Nieuwe Rekenscbool, door
R. BoosiiAN en I! Bos Derde gedeelte, be
hoorende bij bet vijfde en zesde stukje. Met
antwoorden.
Pructijk en theorie. Zavgotfe.nirgen naar de
methode ?Roti'-sean- Galir-Puris-C seió", ten
dienste van Kweek- en Norrnaalscholen ter
opleiding van onde.rwijzers en onderwijzeressen,
door W. II. UK.GROOT W/. Vierde deel
Open Urie/ aan dr G. J. VAX DER FLIEII,
.pres-iderit van de Aleemeene Synode der
Nederlaridsrh'3 Hervormde K'irk, door rnr. R Kuuix,
redacteur van het Nederlandsch Archievenblad.
Inhoud van dschriften.
Kosohiwoi. No. 4 : Het gebruik van water
i bij oc'glij'lers, door (ir. li. Bijbma.
Abnor| rnals bewegplijkheid der voftbeer.deren, door
i M. Jagorirk De kwestie der R->tterdamsche
i verplcppKlPrw, door F ZutterhuizPii, door
! F. Miijfinom. Het ZnHterhuis, door Zr. M. G.
i ]lrt Toinietl No. 10: I^oorcomité. B.:
l Hut resultaat var. eer. prijsvraag. Het f O jarig
i bestaan, van het Grand-Théii'pr. B : Aan
! e«n Vlaainscbe BrneiJer. D. : E. E'fmann.
| D.: R uterd'ini'Che Kroniek.?Ora et Labora.
: Wedstrijil in Volkstoor.e«lkur.fit.
Frifn-Jif, Tijdfchrift >S/jitc/tt (n J -jacht".
' No. 2: Pier mei 't stinnnen hert, Waling
Dykstra. Fiyske sin, Sj. de Zee. In
riropch (J-a. C il Ofjvikseljond, M. II. B.
It M-:rke, Willetn Johannrs. Koartswyl.
sGyshert Jipicv''. T. In lyts siiufke 'mei
plaeti-j»), D. H. Z.
Kigcn ll'itrd. No. 7 : G?lijkvloers, door
Louise B B , VII Iv^n reis in h"t
NoordO'Jsten vwn Transvaal, door J. van I'fscb, met
afb. naar foto's van den schrijver, IV. De
komst van Axel Oxenstierra in Holland in
l ti35, door prof. II. C Rogge, met portret der
raar. de schiHery' van Michiel Mierevelt ver
vaardigde gravure van Willem Delf, in het
Rijksprentei/kabinet te Amsterdam. Gheel
en de gezinsverpleging van zennwlyders ei
rustige krankzinnigen in Nederland, door M.
E. van der Meulen, met afb., I. In de tram,
?Sonsa-Miué's,
Nog steeds mogen de Sou=a miitir es gegeven
door tiet strijkorkest va' bet 7e regimcrt
infanteric, 01 der directie va1-, dfn heer ,f h. Z
agluaii», z-ch in CGJ, groo'en toeloop verheugen
on het is dan o k niet te verwonderen, dit Ja
zaal wair deze rnricerten gegeven ^onie:: ia
klein is voor de talrijke a-uiwe igen. Het moet
voor den h er Zaagrrar.s eene vold:;er;irg xijn,
fp bernerfan, dat ds aanwezigen werkot.^k
komen om van zin orkcht te genieten".
Vereer: l>e taliijke opkomst bij degpmatir.^rs
doet zier, dat bet',o?r hut publiek eene
wc-rVeiijk;- bihoefte is togen een geringe ei,tree goede
muziek te kuiren liouren. Znuiien er, ever ah
uil vroeger plaats had in het gebouw AICI,.,'',
geen voiksconc<-rten gegeven kun: en worri^n
tegen eren zrer lage, etilrée, waardoor de wei k ?
man eveneens in de gelegenheid wordt gtstill
op zijn cerigen viy'en dag ku stgerot tg smake-i, ?
Voor hem bestaat er thans in Amstc-rdem niets
van dien aard en hoewel de entiée in
Believue" maar tien cent bed aagt. en het dus voor
de or-kos'en raet behoeft gela'en te wordf-n,
komt ai :aar de werkman met zijn ge/in m J;
hij ge-oelt er zi<*h niet thuis".
Tut zoover hft door mij geciteerde uit et n
der vele A'Tufcrijiani-che bladen.
Lat^n wij de zaak eers i ader beschnuwe",
wellicht, dat veel (iuisters za1 opgehelderd worden,
wat nu verborgen is.
H;er moet de vraag behandeld worden:
w^arom k'-mt rte w rkman niet en ge'oa'.t hij z'ch
daar rd ,t thuis '??
Dat de ei;trés ep tien cent is bepnald is rr.n
Iok«a«. een aanmoediging tot be/oek, wint
zo"dra men het gfbouw is binnengetreden grijns n
u op verschillet de plaatsen biljetten tegen
rcrplichte, consumptie" en juUt dit tcrplicli,te\K^e
klip wsar^p velen stranden.
Niemand toch zal ontkennen, dat in onze-n
tij-l het do-1 en streven zijn mo?t het drar
kgebruik tot eeu minimum te beperk, n dat ia
ons l-md duizenden personen gevonden \rorrtcn,
die of geheel of ba fonthouder zijn; wannctr
wen nu dit gebouw bfzoekende rcrplicht worüt
te- ririüken; wanneer men ziet dut asn r et
buS'ut reeds honderden glazen vsn dit edi-1 C')
vocht gereed stsan voor de komende bezockeiv,
dan voorzeker verwekt dit bij velen een zekere
antipathie.
Dit in het kort waarom de werkman > tókorr.t-.
Laat ons ihans nagaan waarom een
wukmaii er zich i iet thuis gevoel'.
leder mensch, het ij ryk of a'm, is gewoon
aan oen zeker gevoel van vrijheid, l ij laat zich
moeilijk aan handen legden ; bij wil. na een
week inspar.ring, e>p Zordsgen ppfacrl rrij zijn
en juif-t dat v,ije mist mtn in Bellcvnc."
E ;n korte Sjianr.e tijds r,a uw bit ror,trer1f n,
als ge nauwelijks gezeten zijt, ctr/wcr-cn u
een aau aantal kellners cm u a«n te fpo-en
tot confcumeerir.f, en zoodra zij bemerken f'at
ge niet rhnj b stelt, ontvangt {dj e.:-nige
aim>wa>,j')ii7C)i tot beMeUirg, op hcop door die
t'«stellirg eci'i ftoi te veidienen.
Nu is het toc.h <5oor dit or.g lukkige a?, n
op fooien duidelijk, dat de kelln'rs, getn
\\JAOCT rl loon gps ieteii van den zaalhrn !er, w," c
dit wel het geval, dan zouJtn ?ij wat minier
strcrg optreden; <!?. ^aalhouder toch is de G HH
die b; dienden rcodig hfeft; Lij kri;gt zijn W( rk
gec!aa.:i ten koste van het pub'.iik; laitdEai'in
zijn s'reypn er op gerieht zijn bij ioldoei.i!>n
arbeid, voldoend locu te beta'.er, zulks zal In- -i
in aanzien doen i-tijgen en zijn keilt en. b*
h"-^en i,iet lanter fijn gtkïeed te, zijr, orr, de ha: .1
opon (e hoi dtii \xor ee:, gilt; elke we'k:i»-'i
toch. h.etzij hoog of laag gep'aaut Ir-.-chruvr,
nrdie-nd !< on booger dan een aan be:ii v<
r' fctickte gift, zwah hi'r, v?aar hij gedwMigui
WIT dt het leven van anderen onaangenaam :e
inskrn.
Z u dsr-rom, is mijne vraag, in dien toeftï.r d
geen vcrbeteiirg fe-htacht kui nr-n wordend.fr
cïe ei trca iets te veihoogen en een iflder \rij
te !&.(en in 2vm ror. umiiticV
Hofwol hefgecr men dsar re-niet t( rh stff(?-i
zeer hoog in piijs is, zcu er vo(r >!^-n z,
alhoudfr fcnorg vrprdeel zijn (m hem in st'at
(o ttplbn zi^n yenor.cr-1 een loon 'e liett!' u
pverrfdig aan hun dimsten. en l<oi er >ci;
aaniar.c gfra&akt worden m?t de af. ch&fli g
\sn het zoo gehate
fooierstelselAm 11 er d a m. W. M, L.VGTEN.
CORRESPON DENTIE.
Ter voorkoming van misverstand deelen wvj
mede, dat de schrijver van »L?erzaam voor
onderofficieren en minderen" die zich roemt
SOLDENIEB, niet is de meer bekerde schiyver
van opstellen in De Landtrerdediger.