Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1296
De Redjang-Lebong zal de aandeelhouders
nog niet naar de coupongchaar doen grypen.
Ze kan geen geld uitkeeren, maar wel zal ze
de aandeelen in portefeuille moeten trachten
uit te geven om het aanleggen van een nieuwen
?weg te bekostigen. De teleurstelling was des
te grooter omdat de bruto-opbrengst nogal
belovend was. Zouden de expl.-kosten
extraordinair hoog geweest zy'n of zon de directie
«at geld in kas villen houden?
Een draadbericht bracht den raad van beheer
van de Gros de mededeeling, dat het goud
gehalte der ertsen veel lager is, dan de verwach
ting die door den ingenieur Colp was opgewekt.
Met genoegen zie ik den koers van de
Bar que aux. de la B jurse gestegen van 55 tot 62
in overeenstemming mat de opmerkingen 2 a 3
weken geleden gemaakt. Niettemin blijft nog
steeds voorzichtigheid zeer aan te raden.
Onder de spoorwegen zie ik de 5 pets.
Trans- Afrikaansche niet meer pp den buiten
gewoon hpogen pry's van de vorige week. Toen
was de ryzing inderdaad wat al te hoog. De
notaering is niettemin nog 2 pet hooger dan
die van voor 14 dagen. Er was eenige reden
voor. Nu de garant ernstig aan zyn
schuldreorganisatie denkt mag verwacht worden, dat
hy allereerst zy'n waarborg-verplichtingen voor
eerst getrouw zal nakomen.
Hoe staat het met de Yankee-rails. De
volgende koersvergelyking geeft het verlangde
antwoord: April
17. 24
Ches & Ohio c. v. a 47% 48H
Coloiftdo c. v. a 29 30%
Denver BJo pref. 92 M 94
dito c. v. pref. 92% 93M.
Erie commons 3834 38%
Illinois c. v. a 141)4 146
Kans. City Sonth. commons . . 25 2GM
dito c. v. a 24% 27%
dito pref. 57M 59%
Louisville 122 123%
Miss. Kans. Texas pref. . . . 54% 56 K
dito 2de byp 80% 82
Ontario commons 33% 34 Ji
Norfolk c. v. a Sl% 57%
' Beading c. v. a. 59M 65%
dito 2de pref. 69 71K
Union Pacific c. v. a 102 X 103 M
dito c. v. pref. 86% 88>i
Vroolyke cy'fers. Redenen ? De beursmannen
werken, manipuleeren, intrigeeren,
telegrafeereu en telefoneeren in opwaartsche richting, .
onder vele en velerlei voorwendsels. Het ge
plante boompje ontwikkelt onder den
groeizamen grasmaan drogen zichtbaar dagelijks,
maar geen boom groeit tot den hemel. Men
zy dus voorzichtig, want de tyd zal ook
wederom komen, waarin de faiseurs door tegen
overgestelde munipulaties trachten zullen,
hunne zakken te vullen,
NIEUWE UITGAVEN.
Scheikundig Jaarboekje voor Nederland,
België" en Nederl.-Indië1902 onder redactie
van dr. W. Jorissen, B. A. van Ketel, H C.
Prinsen Geerligs, dr. L Th. Reicher, J. Rutten,
dr. A. J. J. Vandevelde. Middelharnis,
Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij.
Het Vrouwendorp. Roman uit den Eiffel,
door CLARA VIBBIG. Uitgave van A. W. Bruna
& Zoon te Utrecht.
Tydechrift van het Koninklyk Ned. genoot
schap voor munt en penning kunde. 10 j j aar g.
2e afl. Amsterdam, Joh. Muller.
Plantenkaartjes voor Nederland, bewerkt
naar den Prodromus Florae Batavae, de uit
komsten van het onderzoek van H. Heukels
en de gegevens verzameld door verschillende
Floristen, door J. W. C. GOETIIAKT en W. J.
JONGMANS.
Twaalfde Jaarverslag der gemengde commissie
voor onderwy'sbelangen over 1901.
Uit Java's Binnenland, »Pah Troeno", door
BOEKA, Amsterdam, F. van Rossen.
Vivat's Geïllustreerde Encyclopedie, sfl, 24,
loopende van Cuy'p tot Darmkanaal, Uitgave
van de Uitgevers-Maatschappy' «Vivat", te
Amsterdam.
De schoonlieid door gezondheid, maandblad
ter Verbetering der vrouwenkleeding, lejaarg,
No. I.
YnVt de leerplicht-commissie, door A.TUINDEB,,
Amsterdam, Cohen Zonen.
De evolutie in nieuwe b-men, redevoering,
uitgesproken op 20 Maart 1901 door dr. A.
A. W. HUBBECHT. Utrecht, J. van Druten.
De Vlafgaard, Landelyk tafereel in Verzen,
door BENE DE CLEECQ Aifans Sevens, Gsnt.
Vrouwenwerk in Nederland. Beschouwingen
over eenige zyden der vrouwenbeweging, door
ANNA POLAK Groningen, J. Bönelingh (Mej.
G. Rönelingh)
Spreekoefeningen ten gebruike bi/j het onder
wijs in spreken, en gingen, door BRAXCO VAN
DANTZIG. Grot'irgen, J. B. Wolterg.
JAN LIGTHART. Letterkundige Studiën I:
SNUIFJES.
MiititiiiiiiEiiitiiiiitmiimmiMiinmEieMimiiiiillliillln
Een van de gelukkigste dagen mijns
levens was de 131e April, toen ik einde
lijk mocht vernemen hoe ik over de nieuwe
Beurs had te denken. Al meermalen had
ik dien steenklomp bekeken, en nog altijd
was 't mij niet heider of ik, figuurlijk ge
sproken, dit gewrocht tot in de_ wolken
moest verhefien, dan wel eenvoudig diende
te verklaren, dat het mij te zwaar op de
hand was om het ook maar een millimetertje
in de richting van mijn ideaal te doen
rijzen. Want daar het mijn vaste gewoonte
is, over dingen, waarvan ik geen verstand
heb, mijn oordeel naar dat der deskundigen
te vormen, scheen er mij niet alleen bijzon
der veel voor het eerste, maar evenzoo voor
het laatste te zeggen. Mannen van naam
hadden my nu eenmaal in de war gebracht,
De kleine Johannes, door FBEDEBIK VAN EBDEN.
Groningen, J. B Wolters.
Is ons oordeel over de Engelsehen rechtvaardig?
Open brief aan den heer D. H. Schmüll, door
D. MBEENDS.
Gemeubileerde kamers met pension. Herinne
ringen van De Sin«lair No. 147. Van Warendorf's
Novellen Bibliotheek. Amsterdam, Van Holkema
& Warendorf.
De voorstellen tot ontneming der onderwijs
bevoegdheid aan de Nederl. ingenieurs, door
R. A, VAN SANDICK Den Haag, F. J Belinfante.
Brieven over Geiondheid, (in het bizonder
gericht tot arbeider»), door FELIX ORTT, met
voorwoord van dr. G. LUCHIMANS. Drukkery
» Vrede", Blaricam (N.-H.)
Bi/jdragen tot de Statistiek, van Nederland,
nieuwe volgreeks, Uitgegeven door het Centraal
Bureau voor de Statistiek XV Statistiek der
Gameentefinanciën in 1899. Den Haag, Gabr.
Belinfante.
Ambtelijke verslagen van gen. J. H. De La Rey
en gen. J. C. Smuts, alsook andere stukken
betreffende den oorlog in Znid-Afrika, kort
geleden ontvangen door de
Boerenvertegenwoordigers in Europa, en met hun toestemming
openbaar gemaakt: verslag van gen. De La H?y,
dertien be-eedigde verklaringen, verslag van
gen. Smuts, brief van gen. Liebenberg, verslag
van J. L. van der MKEWE Uitgegeven door
het Algemeen Nederlandsch Verbond No. 7.
«Maatschappy tot nut van 't algemeen."
Achterlijke Kinderen, door M. VAN WIJHE EZN.
Amsterdam, S L. van Looy.
De Vrouwenonderkleeding behoorende bij de
handleiding by het onderwijs in de nuttige
handwerken op de lagere school, door mevr.
J. C A. WIERSMA-VAN ROOSENDAAL. Amsterdam,
A. Versluys.
Handleiding by het onderwijs in de nuttige
handwerken op de lagere school, door mevr.
J. C. A. WIEESMA-VAN ROOSENDAAL, met een
voorrede van Jonkvr. J. DE BOSCH KEMFEB,
I. Naaien en knippen. Amsterdam, A. Versluys.
II. Breien, merken, haken; III. Verstellen:
linnenstoppen, kousenstoppen, mazen, inbreien
van stukken, verstallen van tricot en van
genaaide kleeren; IV. (In verband met de
handleidingen voor breien, merken, haken,
naaien en knippen; verstellen). Ten dienste
van hoofden van scholen en onderwijzeressen.
Medische Wetenschap en Vivisectie, door
F. L. ORTT. Den Haag, De Nederlandache
Boek- en Steendrukkery voorheen H. L. Smits.
De Dageraad der Volksbevrijding, schetsen
en tafereelen uit de Socialische beweging in
Nederland, door W. H. VLIEGEN, met portretten.
Amsterdam, S. L. van Looy.
De Volken der A irde, door JOH F. SNELLEMAN.
Afl 3 en 4. Amsterdam, Scheltema & Holkema's
Boekhandel.
Het Oude Nederlandsche lied. Teksten e a
melodieën. Afl. 9. Den Haag, Martinus Nyhoff.
Antwerpen, De Ned. Boekhandel.
Inhoud van Tijdschriften.
De Natuur. Afl, 4: De vyanden van het
welriekend viooltje, door dr. J. C. H. de
Meyere. D« Geschiedenis van het fotografisch
Objectief, (eervolg) door dr R G. Rijkens.
Het Winterkoninkje, door J. Daalder Dz.
Da vanielja cultuur op Java, door A. B.
Lucardie. Het zingen der vogels, (vervolg
en slol), door A. Weistnann. De nieuwe
vorderingen der draadlooze Telegrafia, (vervolg)
door dr. L. Bleekrode. Dubbele chinaasappels,
door dr. J. C C. Ean toestel van velerhand
nut, door J. F. Beins. Sterrekundige opgaven
en mededeelingen, door Ant. Pannekoek.
Hoofd en Hart. No. 4: Arnold von
Winkelroed, (sonne') J. H. de Veer; Kunst van
Arnold Boeoklin, J. Wirikler Prins; Amaranzia
(slot), H. L, Bouman; Uit Italië, Jar.ek. Uit
de residentie Sylvia Pagina, Sevilla. Dr. Edw.
B. Koster Oude Romans. De Nsvelingen II
J. de Kruyff. De Nachtegaal, gedicht J. H. de
Veer; Ontmoeting, Josephine A. L. Oda,
J C A. Fetter ; Thuisbrengen, J. Jac. Thomson.
Het Diner. Jacqueline R v. S.; Sonnetten,
Jeannette Nyhuis; J. Raddingius en J. H. de
Veer. Boek en Todschrift; Wat een evement.
Eenige maandbladen van April. J. II. de Veor.
Verzen van Judoens Trekvogel.
Van Orizen Tijd. No. 7: Tragedie, Negatie
Edward Brom; Een Maria legende uit de
I3j E«u>tf, A'..:?rtme Snulders. Conanlator
Optimis, Arnold Leuters; De muurschilderingen
van Jan Dunselman in de kerk van den
Heiligen Nicolaas te Amstardaoi, Ta.
Molkenboer; Kunstveilingen Frederik Maller, Th.
Molkenbosr; 63 chiedenis on Vergnhikitig III,
C. R, de Klerk, Muzikale Kroniek, P. J. Jos.
Vranken.
De Vrije Ojimerker. No. 12: Barioht van de
redactie. Da vromen brengen 't land in
govaar. Zendelingen in Indic en elders.
an belangrijk Gsmeenteraads'iesluit. Bouw
meester als Marcus Autonius. Haagsche
kout. Madedeelingen op medisch terrein.
Schetsen van de B'ïurs.
Dti kenkengidc. No. l: Inleiding. leta over
maten en gewichten. Ons
keakangereedIIIIMIIIlllllllMIIMlIltüUIIIIIIIM
IMIIMIIIUIIIIIMM
en zelfs Jan van Amsiel redde mij niet
uit de verlegenheid, daar hij meermalen
mij had toegevoegd : ik vel in't geheel geen
oordeel, want over de smaken valt niet te
twisten. Oah, antwoordde ik ham dan, daar
zal toch een decisie moeten genomen wor
den, wij kuunen niet eeuwig en altijd met
een Beurs in de maag blijven zitten, die
door den een een steen d'is aanstoots of'
een rots der ergernis wordt genoemd, en
door den ander verheerlijkt als een
ladder Jacobs naar den architectonischen
hemel. Voor mijn gevoel althans zal hier
eea keus behooren te worden gedaan
zoo ongeveer als indertijd de dichter dat
Theodora oplei in zijn onvergetelijk : «ver
kies Theodora, 't staat nog iri uw macht,
de luister van 't zonlicht of den eeuwigen
nacht" Te meer gevoelde ik de noodzake
lijkheid daartoe, nu er ook in bouw
kundige kringen opmerkingen werden ge
maakt, waaruit m. i. scheen te blijken dat
het bevooroordeeld zij u, bij deskundigen
zoo zeldzaam, daar toch niet gaheel afwezig
was. De een had het over een al te
groote overvloedigheid vanpletie-raampjea,
als had de bouwmeester onbescheidelijkop
een ongeneeselijke handels-kwaal de aan
dacht willen vestigen ; een ander sprak ten
opzichte van den karakteristieken
Warmoesstraat gevel van een»lukofraak"-lijn .;
een derde oreerde over een pretentieusen
gevangenisstijl; een vierde beweerde dat
net heele gebouw iets had van een stijven
mijnheer, wien het in z'n bol was geslagen
en veroordeelde dan die drukte van torentjes
enz. op het dak; wat weer een vijfde deed
vragen, of het, als je van het station kwam
aan wandelen.je niet deed denken aan iemand
die gereed te verhuizen, al zijn meubelen
bij mekaar op zolder had gezet; om dan
schap. Onder een kopje thee. De nieuwste
braadmachine. Iets over likeuren en dranken.
Da verdwyning van mevrouw Macreham.
Recepten: l witte bponensoep, 2 kalfslappen,
3 schorseneeren, 4 griesmeeipudding, 5
bessensapsaus, 6 bréaie bruxelloise of Brusselsche vla,
7 Oranges a la reine of Koninginne- sinaas
appelen.
No. 2: Oas keukengereedschap (slot).
Menukalender. Recepten. Allerlei.
Onder een kopja thee. De groote schoon
maak, De verdwyning van mevrouw Macre
ham, (slot. Recepten: 8 yermicellisoep, 9
biefstuk, 10 gestoofde paling, 11 Aardappelen
bakken 12 spinazie, 13 gedroogde appeltjes,
14 watergruel of gezondheidsbrei, 15 citroenvla,
17 Teacaka of theegebak.
Jong Holland. No 20: J. K. Rensburg.
Wereldstroom. Da Mars naar de Ster.
Fr. Deckers, Verzen I?IV. F v. d. Vliet,
Lichtochtend. Ans. Salomons, Doode Liefde
I?V. Hans Larix, Verleden Liefde.
Boekbeoordeeling: Rond het Klavier, F. Deckers.
Het Tooneel No. 15: Officieel enz. S.
B , A C. Kreeft, De Rotterdatnsche Kroniek.
Eindely'k, uit Tcönes tooneel aanteekeningen,
Amsterdam, uitgevers maatschappy Elssvier.
Li Revue, Ancienne Revue des Revues. No. 8:
Qa'est-ce que la réligion et ce qu'elle enseigne ?
par Ie comte L Tolstoi; L'Angleterre malade,
B. Médicins et remèdea par M. Jean Fmot.
Les petits Usuriers par M. Lino Ferriani,
procureur au roi a Como; Ollantay' (Drame
de l'époque des Incas) (9 gravures) par M.
Laon Charpentier. Ls thëiUre de Max Nordau
par M Gabriel Trarieux La melaille (Nouvelle)
par M. Ant. Laverane; Gomment on enseigne
Ie Frarsus aux Etats-Unis par Mad- C.
Duby; Le coeur et la Chirurgie par M. Ie Dr.
Romme. Ravue historique par M. Maurice
Dumoulin. Mouvement littéraire en France
par M. M. Goorge Pallissier, A. Albalat et
Frederic Loriée; Le théatre et la vie par
M. Henry Bérenger. Analyse des revues
frargaises, allemandes, espagnoles et
neerlandaises; Caricatures politiques. (10 gravures)
Eigen Haard, No. 17: Galykvloers, door
Louise B. B., XVII. Een Oad-Hollandsch
balspel (het kaatsspel) door W. Westra, met
portretten en afb. Bloemenbedachtzaamheid,
door F. J. van Uildriks. Een kykje in de
binnenlanden van Sumatra: Tebing-Tinggi
in de residentie Palembang, door N. van Wingen,
met afb. (slot). Ean parfy' domino, door
J. F. de Witt, I. Ajer Blanda, door M. II.
H. Bertrams, rnet afb. Verscheidenheid.
Correspondentie. Feuilleton.
HiiiiifiiliilimiiimiitiiiiiiiiiitirniitilimmniM
llltltHIIIIHItlltfc
A. H. P. HoogesfeEer.
-v»
j (12 April 1902).
l Het was in den morgen van 12 April; de
i Koning Willem II", op refs van Amsterdam
naar Java, was juist Kaap del Armi gepasseerd,
toen een der soldaten, behoorende tot het
? transport, op de eene of andere manier
over? boord viel. Of hij in een oogenblik >«n wanhoop
bij hfit zien verdwijnen van het laatste land
van Europa overboord was gesprongen met het
doel naar wal te zwemmen, of hij overboord
was gevallen niemand die het weet. Zoo pee!
is zeker, dat hij ongedeerd in zee kwam en
toonde een goed zwemmer te zijn door geheel
gekleed zich ilink boven te houden. D<;
reddingboeiei;,die onmiddelijk bij den roep van man
i over boord" waven uitgeworpen, scheen hij
niet op te merken, hoewel ze nauwelijks 50 M
van hem dreven.
verder te betoogen dat het beneden gewild
le.-g en boven rnet opzet vol, uitstak, door
gebrek aan harmonie-., er.fin, dat ging
zoo voort, maar hoe lager j 3 in de deskundig
heid kwam, hoe erger meestal, en ik
wil graag erkennen, dat ik toch wel zoo
iets van een voorgevoel had, dat het een
bijjonder mooi Damrak-monument zou
kunnen zijn. Zoo bevond ik me
alleronbehagelijkst bij de onzekerheid, waarin de
nijdige bouwmeesters me lieten zitten.
Maar daar kwam de 13 ie April dezes
jaard. Et van den Prins geon kvvaad, maar
evenmin iets goeds, vermoedende, laa ik
daar »clat men met een strak en viak ge
houden langen gevel iets lié.;l
indrukwekkeuds kan verkrijgen, is wel is waar een
feit: om ook twee Italiaansche voorbeelden
te geven : het Palazzo Pitti te Florence en
het Doge-Paleis te Venetiü, En wie oogen
hebben kunnen het waarnemen aan onze
Nieuwe Beurs. Maar, niet waar, het inzicht
in de macht vaa zoo strengen en forschen
eenvoud is nog niet zeer verbreid; men
is nog in de periode van het
neus-optrekken"...
Daar gingen mij de oogen open... of
eigenlijk wér open, want iets dergelijks
lag toch ook in mijn ervaring. Het Palazzo
Pitti te Florence kende ik niet, rnaar het
Doge-Paleis te Venetiëhad ik gezien
en al vóór Simons 't noemde had het mij
nu en dan voor den geest gestaan, bij het
aanschouwen van de 144 meter lange
muurvlakte op 't Damrak. Misschien was dat
Doge-Paleis wel juist de oorzaak van mijn
weerzin om zoo maar mee te gaan met de
bedillers van onze Nieuwe Beurs. Want
meermalen al had ik mij afgevraagd: zou het
niet een gevolg zijn van de zoo treffende
overeenkomst tusschen de verhoudingen en
Aan boord werd dadelrjk a', het noodige
gedaan om den man te redden De gezagvoerder
stoomde zoo ving mogelijk rond en daarop
weder naar den man toe, hem naderend zooveel
hy kon, zonder diens leven nog meer in gevaar
te brengen. De reddingboot werd onmiddellijk
bemand en tot op het water gevierd, gereed
om dadelyk gestreken te kunnen worden.
Hoewel alles hael vlug ging, zou de soldaat
toch verloren zyn geweest. Van boord af was
duidelijk te zien, dat hij uitgeput was door de
koude en den feilen stroom; iedereen dacht
hem reeds te zien zinken, toen men ineens
iemand over boord za^ springen, die daarop
met forsche tlagen naar een der boeien
toezwom en die vlug en handig naar den drenkeling
bracht. Het bleek te zy'n de Ie klas passigier
A. H. P. Hoogesteger, een ISjarige jongeman,
die, zonder iets te zeggen, zich had uitgekleed
toen hy zag, dat de man verdrinken zou en
zonder aarzelen den koenen sprong in zee
waagde. By het zien van hulp zóó r-aby
voelde de soldaat zijn moed herleven en met
de uiterste krachtsinspanning gelukte het hem
zich boven te houden en daarop den b jei te
gry'pan H, ziende dat verdere hulp overbodig
wa«, daar de sloep intusschen naderbij w»s
gekoman, zwom heel kalm naar deze toe en
spoedig daarna waren beiden veilig aan boord
de soldaat uitgeput en slap H. flink en vrool^k.
Isdereea was vol bewondering voor zyn kloeke
daad. En waarlijk, het toont moed, vél moed,
om zoo kalm in zee te springen; dat dwingt
bewondering af en dan het bekid; dat kalin
afwachten van het gunstigste oogenblik; de
kalmte, waarmede de geheele daad werd ver
richt; dat alles is groot, flink!
Zeker gebeurt het wel meer, dat iemand
te water springt, om een ander te redden
maar gewoonlij it is dat een meer impulsieve
handeling.
De gezagvoerder was ook zeer getrtffan door
het kordate optreden van H., en sprak hem later
in het bijzijn van de passagiers recht hartelyk
toe, waarna allen op de gezondheid van den
jeugdigen held dronken.
De li'e April zal zeker H. niet gemakkelijk
uit het geheugen gaan, daar juist een- jaar
gelsden e^n zy'aer vrienden verdronk.
Ik heb deze gebeurtenis willen vermelden,
daar ik het een daad vind, getuigend van zoo
veel moed, beleid en zelfopoffering dat
Holland er trot.cïi op mag wezen, dat een
zy'ner zonen die bedreef.
P o r t - S a i d, H. J. HARMS Hzs.,
15 April 1902. Off. a.b. s.s. Kon. Willem II.
Doofstommen-Vereeniging Door
Liefde Saamgebracht".
Uit het jaarverslag van de
DoofstommenVereeniging door Liefde Saamgebracht", ge
vestigd te Amsterdam, Westermarkt lö, blijkt
dat de vereeniging in het afgeloopen jaar voor
deze misdeelden nuttig werkzaam was, zij het
dan ook beperkt door het ontoereikende der
beschikbare middelen.
Zoowel de godsdienstige- als de gezellige
byeei komsten werden steeds drukker bezocht,
zoodat de lokaliteiten hiervoor bestemd, feitelijk
te klein waren om alle dooistomme bezoekers
een behoorlijke plaats te geven, het aantal
van hen die hiervan gebruik wenschen te maken,
wast steeds aan.
Het nut dezer by'eer.fromnten is groot, daar
om moet het nog eens herhaald worden, dat
de onafwijsbare verbetering afhankelijk is- en
bly'ft vau den steun van het publiek to'. stich
ting van een nieuw gebouw.
e werkyerschafü-'g mag zich gelukkig in
eenige meerdere belangstelling van het. publiek
verheugen. De schoeumckerij, meubelmakerij
en kleedermakerij worden nu en dan verblijd
met enkele goede bestellingen, terwijl de uit
voering der opgedragen werkzaamheden de
tevredenheid wegdroeg.
Met bezorgdheid ziet het bestuur bij elke
rekening, dat da uitgaven nog in de verte niet
door eigen inkomsten kunnen worden gedekt.
Oik hier dua een wanna opwekking tot meer
dere hulp, en hulp vooral in het door bestel
ling o. a. verschüffua van arbeid.
32 doofstommen vonden in het afgeloopen
tijdperk in de verschillende vakken op de
werkverschaffing voor kortercn of langeren tijd
p?aat?ing. Zij werden echter, zoo spoedig zich
hierfoe gelnge..heid voordeed, door bemidde
ling van het bes'uur der vereeniging bij patroons
geplaafst; en op deze wyae niet alken goed
geholpen, maar hun werd tevens lee.l ge- p^ard.
O.ider de tnedoieelingen omtrent de
bshartiginE; der godsdienstige belangen wordt o. a.
vermeld dat een R K. geestolyka sluier, van
den directeur met vrucht onderricht genoot in
de vingerta'U, om h'ervan te gelegener tijd
een nut'i;T gebruik te kunnen maken.
Het bestuur virmsldt dit fsit nut groote
ingenomenheid, in de hoop dat het navolging
moge viaden. Cbk dringt het aan op pen meer
algsmeen onderricht in de vingertaai bij tie
j;ugd. Bij eenige osfening toch, zal zij zich
MiiiniiiuiimiiiiMMiiiiiMMHtiimiiuuimiuuiumuiittititniiuii
de omgeving van het Doge-Paleis en die
van onze nieuwe Bsurs, dat ik de.n
Gijsbrecht niet aan zijn hoekja kan ziea staan,
of ik denk aan Sun Marco en zie de
gondels varen !
«Niet dat het aangewezen blok bebouwd
zou worden lijkt mij een aesthetisch gevaar
voor onzen Dam, maar dat er een
prutsgebouw, vallend uit den stijl van de
prachtig-ftrakke Nieuwe Beurs en het statig
Oude Paleis, op verrijzen zou!" zoo
schrijft Simons dan verder en uu was
ik er heeletnaal. Dat de Nieuwe Baurs strak
was, ik had het wezenlijk alleen op mijn
eentje, ook al ontdekt; ook haar lengte
had ik wel eens bij die van den
OranjeNaasau vergeleken, 't eenige wat nog
dubieus kon heeten, was of die strakheid
te recht deed denken aan een «monument
van verveling", zooals, ik 't ook eens had hoo
ren noemen, dan wel getuigde van den
waren praelitlievenden geest dea ontwer
pers, die geen theoretisch probeersel, maar
een kunstwerk voor de komende eeuwen
had gesticht.
Wie het weet mag het zeggen, en nu
komt het in de wereld maar al te dikwijls
voor, dat wie het niet weten op geen enkele
manier te weerhouden zijn om het eens te
zeggen, zoodat het haast een uitzonde
ring moet heeten, dat juist hij die het wel
weet, het ook zeggen wil. En dat mooie
geval hebben wij hier, want Simons zegt
't niet alleen, maar hij weet het. W at pracht
mag heeten is hem van nabij bekend, want
hij woont in »het huis met het handvat" door
den architect van deNieuweBeurs ontworpen;
hij geniet den bijval van de beate bouwkun
digen ; niet van prullen of lui van maar
zoo zoo maar van de alleruitstekendste;
hij heeft lief heb berg' in architectuur, wat
dat alphabet al spoedig eigen maken. Het
krijgt hierdoor algemeene bekendheid, en zal
voor de doofstommen het genot opleveren, dat
zij door meerdere menschen zullen worden
begrepen, waardoor zy zich ook niet meer zoo
alleen en verlaten zullen gevoelen.
De staat van ontvangsten en uitgaven wijst
op een tekort ad ? 4411 21.
Dat deze Vereeniging aller steun verdient
behoeft wel niet betoogd te wordsn. Ten over
vloede wordt dit nog verzekerd door de heeren
A. W. Beckering, particulier te Amsterdam :.
mr. N. P. van den Bsrg, president van ds
Nederlandsche Bank te Amsterdam; P. B.
Brnyn van Rozenburg, gep, luit. kol. O -I. te
Apeldoorn; B. Cuperue, lid van de Prov. S'.aten
van Gelderland te Zutphen; mr. H Goeman
Borgesiu?, oud-min. v. binnen', zaken to 's
Gravenha^e; ds. C. F. Gronem< yer, predikant te
Amsterdam; A. H. Gijsberts, oud-resident te
's Gravenhage; Ph; J. baron van Heemstra,
burgemeester te Hattem; ds F. H. Herfkens.
predikant te Amsterdam; jhr. mr. C. L!
Kendorp, kantonrechter te Maastricht; jhr. mr.
A. F. de Savornin Lohman, lid van de Tweede
Kamer der Staten- Generaal te 's Gravenhage ;
L. Surrurier, lid van de Prov. Staten van
Noord-Holland te Amsterdam; mgr. A, G.
Schweitzer, R. K. pastoor en deken van Am
sterdam ; jhr. mr. C. J. den Tex, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal te Amster
dam ; Z Eenv. A. R. G. Feyen, R. K. pastoor
te Amsterdam; mr G. van Tienhover, com
missaris der Koningin v. Noord-Holland te
Haarlem; J. A. Tours, directeur van Ons
Huis" te Amsterdam; C. H. van Velsen. direc
teur van de Kasvereeniging te Amsterdam:
mr. S. A. Venicg Msinesz, oud-burgemeester
te Amsterdam; ongetwijfeld zullen zy gaarne
bydragen tot dekking van het tekort in ont
vangst nemen, even als hst hoofdbestaur: C.
Hellingman, algem. voorzitter, E. F. B!ase.
algem. Beer. en penningmeester.
Marie Mafleleiae,
Ik wensch nog eens uitdrukkelijk te zeggen,
naar aanleiding van eenige uitvallen dat ik den
fLren durf van Mirie-Madeleine oneindig mooier
vind dan de zoogenaamde //zedigheid" die huichelt
wat niet echt is, en die zich niet schaamt, dch
op bals en pattijen uit te stallen als koop'vaar,
voor wie haar met geld en positie kannen
koopcn Een medicus zou hier nog veel erger dinjen
bij kunnen voegen, die ik hier om geen aan
stoot te geven varzwijg.
Waarom de dichteres (baronesse vo:i
Puttkamer) zich Marie-Madeleine noeml ? Ziehier
het antwoord in dit prachtige vers' uit ,Auf
Kypros" :
Dat aber ist das Ende alles Sehnens,
das ist der grossen Fli/iiiaiea lelztes Glühn:
Das milde Ha/tpt Maria Magdelenens
au f deinen Knie'n" ?
Het is verre van mij geweest, enkel
wulpschheid op te hemelen. Mïar in Marie-Madeleme's
verzen is wellust eii smart-om-wellust tot kunst
geworden, verheerlijkt tot schoonheid. Eu hierover
te redeneeren met mei;sc!ien die dit niet voelen
en cog met //fatsoen" en zedigheid" aabkomer,
dunkt mij nutteloos.
Ik wil dus verder zwijgen, en a'leen nog maar
de volgende zh-nen aanhalen van Dr. Mi.s
Sklan.k, die een voorwoord aan de dichteres
schreef iu //Die*dr;i Nachte1':
hi schrankenloser, geni'tlischer Individualiteit
haben Sie uil den glükenden Gedanken die
tiefverborgen imd uneingestanden im Henen ?des
Heibes leben, einen kiiistlenschan AusJrucky/yefe«.
Sie loerden angefeindet werden, denn, grosz und
star/c iit die schönheitsabholde, sinnenfdndliche
Parlei der Dankei'mdnner, in deren nazarenische
Piiinternisz Sie wie mii lodtrndef Fackel gre
hineinleuihleii.
Sie werden miszverstanlen werden, denn breit
und machtig ziekt dahin der Stront der Utmauxen,
dis in ullem nur das ihnen Nachstehende, da?
Niedrirje, icittern und hei tienen ein l'enusbild nur
deshtdb Interesse er weckt, weit es nacht ist.
Doch die Banausen unl die DmiMmdnner
mogen zetern uu-d IIÜ/IMJI, unbenihrt dctcon sc/iwcbt
in Regionen, die jenen un--rreichbar sind, Ihre
Kunst".
18 April 1902 HEXHI BOEEL.
N.l'. Van eenige (;ieusch óók ontwikkelde''
en yfatsofnlijke") vrouwen en jiiige mo sje.s heb
ik e ifiioesiaste brieven over Marie-Madeliiae
ontvaiigen. Daarnntegtn hebben twee rér be
kende ui-gevers cene vertaling van »Uie drei
Ninhte" geweigerd, om geen aanstoot te gever.
Wij nieenen, na dea heer Borel gelegenheid
te hebben gegeven zijn bestrijders, aan wirr
zijde wij ons scharen, te beantwoorden, het
döbat over dit ont?erw;jrp te motten sluiten.
lied.
wil je meer? Zijn oogen zijn zoo scherp. ..
Hij is wat me h van kinderen wel eens
zegt bijzonder voorlijk, zcoals je dat soms
hebben kan, zijn vader en zijn moeder
zelfs zijn grootmoeder vooruit.
Hij snapte dadelijk, wat die andere lui,
in minder gezegende cocditiëu, eerst later
zullen merkeu. Want het inzicht in die
macht van zoo strengen en forschen een
voud is pas het deel vaii enkelen, zegt
Simons, de lui zijn nog in de periode van
het neusoptrekken maar je zult zien hoe
over een poosje al die achterlijken ec botte
rikken met beschaamde kaken staan, en bij
zichzelf zullen zeggen: Lieve hemel, had
ik Simons' oogen maar gehad!
Aardig was het orn te zien hoe na
Simons degelijke verklaring de deskundigen,
wier nijd zooveel vooroordeel had gebekt,
opeens eieren voor hun geld gingen kiezen.
Even als ik zelf, zijn ze bijna alle tot in
het diepst van hun ziel van de pracht
dezer strakke lijn overtuigd. En juist een
van de vurigste bestrijders van Berlage's
glorie, iemand die vroeger maar niet kon
ophouden te fulmineeren op die
«antinationale scheppingen den felsten strijd met het
gemoedelijk karakter van onzen stedenbouw,
en met den afkeer van ons volksleven van
al wat droog en dor, taai en saai, stijf en
strak is fluisterde nu, na zich er van
gewist te hebben dat geen zijner collega's
bet hooren kon, mij toe ? weergaas, wat
een geluk dat die Simons uit den hoek is
gekomen l waarop ik hem in een warm
gevoel van dankbaarheid antwoordde: Ja
hè, jij en ik, wij allen zijn nog bijtijds
gewaarschuwd. Maar als je niet zulke wel
willende en bescheiden menschen als Simons
had, wat kwam er dan van de bouwkunst
hier ter stede terecht.