DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. onovertroffen Backmesser van de Wagnervareeniging bekend. H\j handhaafde ook thans weder z\jn ouden roem; want meesterlijk was zjjn spel zoowel als zq'a zang. Ook Schramm, die als David ook reeds de wy'dingin Biyreuth ontvangen heeft, was hem een waardige even knie. Misschien mist hjj de groote stemmiddelen waarmede Hofmüller die sympathieke rol weet te vervallen, doch in hooge mate beschaafd en artistiek afgewerkt was zyn voordracht. M?j. Neuhttu paste niet geheel in het milieu. Hare persoonlgkheid miste dat gemoedelijke, dat men in andere duitsche Magdelena's zoo dikwerf aantreft; haar stem was ook wel wat grof en swaar voor die rol. Van ottie inheemsche krachten verdienen de heer en mevrouw Tyssen als Walther van Stplzing en Eva het eerst genoemd te worden. Zq bewogen zich gemakkelijk in hun rol en kónden zich zeer goed handhaven tegenover de bnitenlandsche kunstenaars. E renzoo de heer van Duinen als Pogaer. Jammer was het dat Orelio door een lichte verkoudheid niet geven Kon wat hjj zelf gaarne zou willen. Toen hu op de »Festwiese" z\ju omgeving toezong >U maakt gjj 't licht, mq maakt gy' 't zwaar", gevoelde iedereen de waarheid van dit gezegde, zq het dan in een andere beteekenis als Wagner er mee bedoeld heeft. Het ensemble der »Librbuben" en der »Maistersinger" was zeer goed. Van het koor echter had meer verwacht kunnen worden. Dat in de >Prugelscene" weder te veel g»jaagd werd wil ik niet eens als zoo'n op mallend groot vergrijp aanmerken; dat gebeurt elders ook wel. Da koren, op de Festwiese hadden allen beteren, nobeleren klank kunnen hebben; vooral de kleinere gemengde koran »das ist was Andres ! War batt's gedacht" en soort gelijke. Deza werden alle te sterk, ta ruw gezongen; vooral door de lage vrouwen- en de mannenstemmen. H j t orchest hal zeer goede oogenblikken. Het voorspel van de darde acte b. v. kloik zoo mooi, als men hot redalykerwyja verwach ten kot). Ia de begeleiding der zang-soli was het .echter meestal niet doorzichtig ganoeg. Het duet tnsschen E/a en S-isns werd byna geheel verdrukt door het otchest. Giarne echter wil ik erkennen dat de heer Msrcui hét geheel mat vaste hand in zijn macht had. Zijne opvatting van het voorspel was zeker geen R.chtersche en ook wel geen »richtige". De' heer Dibbern had menigen gelukkigen greep gedaan in de tooneeUchikking. Hat toonedl'ja der Lshrbuben in da eerste aete was zeer gelukkig. Minder mooi vond ik dia witte groep vrouwen in nachjikken in de Piüjelscene rechts op het tooneel. Ojk meen ik niet dat het aanbeveling verdient om Eva, Sachs en Pjgner van hunne estrade te doen afdalen aan het slot van da derde acte als Walther met den keten omhangen wordt. Zooals reeds gezegd is was da opkomst van -et publiek schitterend, dus in dat opzicht was da voorstelling een succes. En met deze uitvoering heeft dus de nederlandsche opera afscheid van ons genomen. ANT. AVERKAMP. De tetra«liuii m Pk. Zilcïen, Op 13, 14 en 15 Mei a.s. zullen in den Haagicha kunstkring'' onder Hding van de Heeron M^rtinus Nijhoff en R. W P. de Vries nit Amsterdam, de kunstverzamelingen van den bekenden etser Philippe Zücken geveild worden. K'jkdagen op 10, H ea 12 Mei. Daze kunstverzamelingen werden langzamer hand bq sengebrach.dooreen kunstenaar, die, met het flair" eigen ain zekere bevoorrechte naturen, da h&Md had weten te leggm op menig in teressant kunstvoorwerp, d%t in den een of and.'ren bric-a-brac" in eea vergetan hoekje met stof of vuil bedekt, niemands oog meer bekoorde door zijae innerlijke ea uiterlijke echooiheid. Zilcken was het, die zulke voor werpen uit die donkere schuilplaatsen te voor schijn wist te luien, en ze na zorgvul liga reiniging een plaat'je gaf in zyn hoon", zoo idyllisch g?le»en aaa den zooai van het Haagsche bosch. Daar werden die kunstzaken door vrienden naar w aarde ges ca»t en bewonderd. Lingzaatn waren die verzamelingen aange groeid tot een mooi geheel, dat een spiegelbeeld was van des kunstenaars smaak en neigingen Elk voorwerp hal zijne plaat*, zijne geschiedenis, zijne histoire intime", die de eigenaar alleen kende, ea die hij soms wel eens aan den een of anderen belangstellende vertelde. Mea voalde dat al de dingen als met onzichtbare draden verbonden waren aan de ziel van den kunste naar ; il les carsssait da ses yeax" zou man in het Fransch zeggen. Dat huU wai vol harinneringen, dat leefde van herinneringen. Hij placht alty'd zacht te spreken te midden van al die voorwerpen, als vreesde hij met xijn stem het zicht gsfluister der spraiklooze voor werpen t« var store a. En overal hingen no? kunstvoarwerpan door zyne vrienden geschonden of lagen opgeb >rgen in portefeuilles: schilderijen, etsen, litho's, meestal miole drukken, byzondereexjmplaren, unicutni, dis nooit in den handel kom in, mair die vrienden, kunstenaars elkaaralleenschenkan. En nu »p eens staan wy' voor een feit. Die kunstverzamelingen zullen publiek geveild worden; in eens zullen al die onzichtbare draden, die tot helen de voorwerpen aaa den kunstenaar verboaden, afgesneden worden; binnenkort zullen allerlei vreemden d*t intieme leven van den kuastenaar aanraken met hunne handen. W*t eenmaal zoo innig aan hem verbonden was en wat voor hem een culte" gewo-den wa* zal onder den hamer komen en overal verspreid worden als stof door den wind. So-nm'ga zaken zullen misschien in handen vallen van even fijnbesnaarde naturen als de zijne, andere zullea misschien weer belanden in de stoffig» hoekjes van winkels van anti quaren. Ea voor den kunstenaar zullen alleen de herinneringen blq'ven. DJ collectie is gecatalogi ieerd en de geïllustreerde catalogus is voorzien van eene voorrede van Lodewyk van D yssel. In verschillende groep»n verdeeld, treffen wq allereerst de etsen en moderne lithografiëo, waaronder zeer ve'.e merkwaardigheden voor komen, proefdrukken, eigenhandig geschreven geschreven opdrachten, enz. Zoo o a. eene collectie van 8 i etsen van Bauor, waaronder verscheidene unicum!; dan van den zelfden, acht proefdrukken Ur illustratie van Akély&séril. Voorts litho's van Cuarlet, Daumier, Odilon Redoi; «tsen van Daubigcy, eene serie van 25 etsen van Goya, etsen van Jozef Israöls, Jongkind, Aug. Lepere, Manet, Mauve, J. Maris. Dan eene serie van 71 eteen van Félicien Ropi, en een aantal ILho's van den zelf den. Van Zilcken «elf »en« belangrijke serie etsen, waar onder eene collectie van 225 origineele etsen, waarvan verscheidene unicums zijn. Een aantal moderne affiche», oude prenten, waaronder eene zeer belangrijke serie van 12 prenten van H. Aldegrever: de bruiloft-dansers; een Lucaa van L^qden. Een dertigtal merkwaardige en zeer-mooie Japansche prenten waaronder ver scheidene van Toyokoumi. O ader de moderne teekeningen bevinden zich ean tiental teekeningen van Vincent van Gocb, uit den tq'd van zy'n verblqf ia den Haag. Esne vrq groote teekening van Jongkind. Behalve eei.ige oude teekeDingen en moderne en oude schilderyen, twee interessante manus cripten: een livre d'heures van het einde der 15e eeuw met 12 mooie miniaturen en een psalterium, uit het begin der 15e eeuw op perkament. Eene aardige collectie boeken over kunstgeschiedenis, en een aantal geïllustreerde werken uit de 18e en 19a eeuw. Onder de ant quiteiten, andere kunstvoorwerpen, porcelein komen voor, o. m. een fraaie Japansche kist uit het einde der 18 a eeuw van zwart lak met paarlemoer ingelegd; Chineesche p;rceleinen vaasjes en kommetjes van het zeldzame soort malk en bloed". D in nog Delftsch, Sixisch porselein en een moderne Delftsehe schotel, eigenhandig door A. MUuve beschilderd. Voorts Ooatersche wapens en Ojstersche stöffan, waar onder een mantel om de tafel der wet te bedekken, uit het begin der I6a eeuw, een zeer ryk en mooi geconserveerd exemplaar, en dan een in tut oogvallend schitterend costunm van een Chineeschen mandarqn. Ten slotte de in ons land by'na eenigêcol lectie van schoentjes, pi. m. 150 paar, uit ver schillende landen en tq'd vakken afkomstig; eene collectie, zooils de catalogus meldt: niet bijeengebracht met een ethnografisca doel, maar voornamelijk uit het oogpunt van schoonheid, met betrekking tot vorm, stq'l en ornementatie. Zeker niet het mi,is t belangrijke van deze verzameling. Schoenen toch, hoe veelvuldig ook gebruikt, zq worden eenmaal afgedankt en verdwijnen met de menschen, die zq eenmaal gedragen hebben. E;ne zeldzaamheid, wanneer een paartje geconserveerd blq'ff, om zyne getchiedenis en die van zynen tq'd te vertellen. Van deze collectie k<vaman onlangs in Elzevier's Maandschrift fotografische afbeeldingen voor, met bijscanft vaa den schrijver Lïpidoth, waar door wy een overzicit kry'gen van deze belaagry'ke en eenigêscaoenenverzaoieling. Ook komen nog eenigêhandschriften voor, waaronder een vaa Verlaine: Q.ünze jours en Hollande. Lettres i, un ami . Het werd geschreven in het hospita»! Brou SMS, en is voorzien met particuliere berich'jss en humo ristische schel j 23, die betrekking hebben op de ziekte vaa dea dichter, en wawvan deze mededeeling doet aaa dea heer Zücken, die voor de uitgave vaa het boekjj z>rg droeg. Voorzeker zullen deze verzamelingen de aan dacht trekken van kunstliefhebbers en kunste naars, ook al oadit de;e afkomstig ?ijn van een nog levend kunstenaar, wiens smaak ge noegzaam bekend is, ea die, naar wij hopen, de collectie van nog msnig platen-verzimelatr, in de toeko nst met nog vele mooie proeven van zqi e:skunst zil verryken. L. LACOMBLE, De lm Tiert feest, Man vierde feest aan de Z un. De brug over de rivier by Koog, die dezs streek in directe verbinding met Punnsrend brengt was voltooid. Helaas echter is hierdoor da Zaan op haar breedste en schoonste kromming voor goed geschonden en het zald^ama uitzicht van uit het balcon van het cafébij de aanlagpUats der bojt is verdwanen. Da brug bederft dit mooie panorama. Zy hai zeer goed ean vq'f honderd meter boven of baneden de krooünirg kunnen worden aangalegi. Miar wilda men dit niet, of heeft men ovar het verlies van dese zeldzaaaa plek niet eans nagedacht ? ... Ojgetwyfald waïhet laatste hat g;val. Wat maakt hat dan mülionair in natuursehoon of hq aeniga duizenden verliest. G-oote schatten worden allean gewaardeerd dour hem, die er lang van verstoken bleaf, of die slecbta o*er een karig bezit beschikte. Voor d«n natuurvriend is de schitterende zegevierende Zaanstreek nog ean zeldzajm ojrd, niettegenstaande vale fabrieken en moderne gebouwen meaig valsch akkoord veroorzaken. Hat is lang niet maar wat het was. Volgans ooggetuigen toch, vertoonde nog ota het jaar 1850 het Ziandatnmarveld ean woui van mo lens ; men telda er ongavear acht hoaderd ! Maar wat is dan eiganlyk hst karakteristieke van ds Zaanstreek? Dat schuilt houflzakelqlc in dan echten le/easlust dia da oude hui.<J3s en inkykjas links ea rechts langs den weg bezitten. Hst koloriet, dat tot hat fijnste ea gadistingeerste bahoort, wat Holland biedt, daargelaten, gaaft hat geaejl eei schouw spel zooals zelden wordt aangatroffm en dit te meer treft, naarmite man mat dit ojgenschynlijk maaotoae laadscaap maalesft, E i welk aan karakter is in deza m:>lens galegi. Man ziet hat aaa enkelen, dat zij twee en eea halve eeuw aehtsr daa rag hebban; die nit het land van D)rdt en uit Zaelani, zija bij hen vergeleken inferieur van vorm. Velen hebban de Z un nooit bezjcht. Mjn wandele van af Ziandam en man wordt ge troffen door hat esntonige dar straat wier moderne gebauwan u doen gevoalen de welvaart der stad en de neiging tot ietwat uiterlijkeu pronk. Mur dsza niaHwa buurt doorgegaan, krygt alles type. Het straatjj wordt nauwsr en nauwar. Mea verlustigt zica in hat karakter der ouda huisjes, en over da vaardigheid waarmede vele bevallige lynen ontstaan zyn, aan de uitga^naiea plaakan van hat aan dan voorgevel overstekende dak. Niet het minst boeien de doorkykje-i, rechts op de rivi»r en links op de weilanden. Dat alles vertoont zich in de teerste kleuren. Als natuurvriend kiest ge nu de uren tusschan vyf en zeven, waarin het kleurenwonder van het hollandsch land schap zich het pakkendst openbaart. O .' welk een, levenslust en levensvreugd gevoelt ge rondom u. Vooral ia onzen tyd warkt dit zoo weldadig, in herinnering ain manig nieuw somber Amsterdamsen bouwwerk Miar alvorens ge uw tocht aanvaardt neem iets mat u, of blqf liever ingesloten in de muren van UT tekuis ? ik meen da stemming in u zelf. Want het hollandsch landschap wekt dikwyls geen stemming in ons op. Daarvoor is het bijna te grootsch; men moet het eerst voor bereid in stemming bezien om het te vatten en er van te gaaietea l J. H. SCHORER, Sint Lucas. St Lucas opant hare tentoonstelling van kunstwerken in het StedMy'k Museum te Amsterdam, op Zondag 11 M ai, 's namiddags 2 uur. Intern Fotografie-tentoonstelling. Het prospectus en het algemaen reglement van de internationale tentoonstelling van fotografie en aanverwante vakken uitgeschreven door den Naderlandschen Fotografënbond, te houden in het gebouw »Velox", van 28 Augustus tot en met 8 Saptember 1902, zqn verschenen Voorzitter P. Ferd Gö'.te, Secretaris Henri de Louw. ?ÏIIHlItllllllllllllllllllltllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIUIII fefi? 'n Indische roman (?) Uit Jaoa's Binnenland. Pah Troeno, door BOEKA (Schrijver van ,Een K ffleopzienec"). F. van Ro ssn, Amsterdam. Het vorige boek van deien schrijver heb ik niet gelezen. Wat ine spijt. Omdat uit dit, z'n tweede boek voldingend blijkt, dat Boeka een van de i l weinigen is, die over Indi mogen rmêp-aten. Boeka kent m'n land, de toestanden daar, en m'n laudgenooten. Hij heeft in Ind.ëniet maar werktuigelijk gezien, hij heeft met belangstelling aanschouwd, gadegeslagen, waargenomen; bij heeft niet slechts gehoord, hij heeft geluisterd; hij is niet aan de opper vlakte der dingen gebleven, bij is er in door gedrongen. Ttoeka is 'n Indische specialiteit ia den goeden zin van 't woord. Toch moet ik hem even 'n geducht standje schoppen. In ,Een woord vooraf" zegt hij o. a., ,dat hij zich nitt verbeeldt, fraaie letterkundige arbeid te kunnen leveren." D.e mededeeling is totaal overbodig. Zoodra men 'n paar blad zijden van 'm heeft gelezen, merkt men duide lijk, dat-i abominabel schrijft en 'n kruk is in 't Hollandsch. Niet alleen dat-i 'n beroerde, onlogische tinsschikkiog en 'n zeer kleinen woordenvoorraad heeft, zoodat z'n stijl verward en vervelend i", maar zelfs de meest elementaire taalregels kent-i teuauwernood. Slag op slag maakt-i de grofste taalfouten, die 'n jongi n van de lagere school 'm zou kunnen verbeteren. In dat opz'.oht is z'n boek 'n cacographie. Hij houdt er 'n eigen geslachtlijst en 'n eigen naamvallenlijat op n», alleb i met tallooze af wijkingen. Hij heeft 'n eigen spelling, waar De Vries en Te Wiukel en ook Killewiju bui ten staan; hij schrijf! bijvoorbeeld »g(jaigd" en ,geschorscht". Brr! Hij bezit niet het minste taalgevoel; zoo laat-i iemand vrees koesteren 'n psychologische nieuwigheid! en zet zonder eenig gewetensbezwaar n ;: j,eu eerst nadat hare moe Ier haar uitg legen had, waarom zij niets meer kon verdieneu." Au! Ei overigeLs! Wanneer Boeka z'n mededeelingen doet., z'n beschouwingen geeft min of m:;er in romanvorm, dus in 'n kuYisteorm, dan moet-i 't kunnen verdragen, dat men z'n boek «ok 'n maatstaf van kuast aanlegt. Wat drom mel! 'a roman wordt over 't algemeen meer gekocht en gelezen dan 'n verhandeling. Welnu, wie de lusten van iets wil hebben, moet er ook de lasten van dragen. Dus, geachte heer Boeka, een van hti: of u schrijft voortaan geen romans of iets dergelijks meer, of u mag 't wel doen, mits u vooraf voldoeale studie hebt gemaakt van taal, stijl, schrijfkunst, en wat dies meer zij. Pas aulrement, mon dier! Uw heele voor rede is bijgevolg 'a onding. Na m'a verontwaardiging 'nsulam, 'n Javaan se e groet, raet iets als eerbied er in, voor Bieka. Want de inhoud van dit, boek is zeer ernstig ea getuigt van groote liefde voor den Javaaa. Ik Z'AI litt in haudeu weuscheu van alle Indiër.*, alle belangstellenden in Tidië, alle Hollandsche Kamerleden, den Minister van Koloniën en de Koningin van Hollanl. Ojk in handea van reJakteurs en medewerkers vai koloniale tijdschriften, vooral van den boofdredakteur van D<i Indische Oii/s, den heer De Mfyier. den bekrompen behmlsman, »d ea wij eindelijk uit India kwijt zijn", zooals het Soerabaiasch Handelsblad van 17 Miart 1.1. met 'n zucht vaa verlichting en zeer terecht, schreef. Ook in hau'ieu yai het bestuur ia Indië. van da ambtenaren der rechterlijke macht en van de persmaauen daar te lande. Dit boi-k is er een van kennis, van trouw, van wijdms», van nv. ^evosl. Ik, Javaan, ik zegen Boeka's naam. Want hij heeft de ziel^vaa deu Javaan open gez'en en hij heeft kunnen le^ea dat boek, dit voor oniugnwijieu rnoatcijferbaar is. Datrtoe hieft hij z'n verstand ea z'n gemoed moaten doen aanefuhechten tot 'n vetbiui vaa b.igr'p en lief.le. AIzoo was er geen donkerheid in z'n geest en geen onrein heid in z'n har. A'zio glans Ie uit z'n zielcoog 'n doordringend licht, , dat hem vergnude te zbn 'ot in de diepste gewelven van de omluisterde ziel van den Javaan. En Je Javaan, vieleudi Boiki 'n mensch te zijn vaa groote ilmw. njawa, groo'e zielkunde, en veel kaseh, voel genegenheid, schonk Boeka z'n vertrouwea en sprak tot hem; »Zi«, heer, ik voel dat uw oogen sterk zijn en veel zien, door het lichaam heen; maar mocht u toch nog iets binnen in mij duister zijn, zoo doe mij dat weten en ik zal u den nacht tot dig maken". Ea zoo is hat gekomen, dat deze min, ofschoon der let teren ganscheiijk onkundig, 'n boek heeft ga3>?breven, dit der lezing overwaard is voor elktu. Ryllander, dia ludio n'.et beschouwt als ;/unc prox a dévorer", maar als ,une province du royaume a goaverner". Ia 'n afzonderlijk oyerz'cht aaa het slot van 't boek resumeert Boeka de stellingen, die de strtkkingskern van z'a dorpsvertclling uitmaken. Da voornaamste dier stellingen zijn: 1. Opium is 'n kanker aan de welvaart der inlaadsc'ie bevolking. 2. DJ tegenjroardige paiidauispacht werkt als 'n zaigpomp, die de meer en meer verarmende bevolking vaa haar laatste bezit'irrgen berooft. 3. Da woekerhandel der vreemde O s'erlingea is voor 'n groot deel de oorzaak van de armoede en den hougersr.ood op Java. i. Ds onveiligheid is ^root op Java, wat zeer naieelig werkt op de moraliteit vaa de geheele bevolkitg en aauleidiag geeft tot schan delijke praktijken. 5. Met de rechtspraak over iulanders is het allertreurigst, gesteld. Het thans geldend straf stelsel voor inlanders is ongeschikt gebleken, houdende te weinig rekening met het volks karakter en de toestanden. G. Zonder kenuia van taal eo aard der bevolking, zeden ea ^toestanden is het onmogelijk 'n goed bestuursambtenaar of 'n goad rechter te zijn. Die kennis ontbreekt aan het, meerendeel dar bestuursambtenaren ea rechters. 7. DJ tegenwoordige positis der desa-hoofden is van dien aard, dat het onmogelijk is hun gehalte te verbeteren zonler die positie te hervormen. 8. De leest, waarop tegenwoordig het kolo niaal beheer is geschoeid, voldoet niet aan de eischen, die daaraan voor de behoorlijke ont wikkeling der koloniëa moeten worden gesteld. Oader meer is de tijd, dien de Staten Generaal bij de huidige regeling beschikbaar kunnen stellen voor de behandeling van koloniale aan gelegenheden, te gering om de noodige aandaeht t» kunnen wijden aan de nooden en behoeften van het uitgestrekte gebied ia Owt-Ialië. Da juistheid van die stellingen bewijst Boeka in den loop vau z'n verhaal, dat m'n of meer 'n zedenroman is. Dat verhaal geeft de desalieden en de toestanden in de binnenlanden van Java zeer getrouw weer. Laten de Droogstoppels asjeblieft niet smadelijk spreken over de fictie in zoo'n verhaal. Want de fictie is, hier althans, maar de lijm, bet bindm d lel, dat niet de minste afbreuk doet aan de ethnologische waarde van het boek. Met Turgot ben ik 't eens, dat de romsnschrijvers meer waarheden hebben ver spreid dan alle andere schrijvers tezamen. In den roman wordt gfpeild tot in de diepten van de menschelijke geaardheid en de menschelijke hartstochten. Boeka is een der hél weinigen, die m'n landgenooten van buiten en. van binnen kennen. En al is Pah Troen» als kunstwerk beneden kritiek, als ethnoloog staat de schrijver veel hooger dan de metste ontdekkingsreizigers, globetrotters en diergelijken. Da iflbiëele ethnologie tracht uit het zichtbare, dus uit den schijn, het innerlijke, dus het wezen, af te leiden en vergist zich daardoor herhaaldelijk; Boeka werkt van binnen naar buiten en faalt daarom niet. De eerste werkwijze is pooier dilettantif-me eu met genoegen constateer ik, die me dikwijls geërgerd heb aan de domme beweringen ia de meeste ethnologische werken Over ladië, het hemelsbreed verschil tnsschen de methode van Boeka en die van de dilettanten, waaronder, God betere 't, professoren. Dubbel jammer is't, dat B leka zoo hoogst gebrekkig schrijft. Naar aanleiding van z'u stellingen bepleit hij eenigêhervormingen, die hij nitt alleen met overtuiging argumenteert, doch zelfs tot in bizondeihsden uitwerkt. Al bfn ik 't inonderdeelen niet altijd met den schrijver eens, in 't algemeen vind ik, dat z'u hervormingsideeën van goed inzicht getuigen en de Regeering er wel aan zou doen, daarvan kennis te nemen en ze te overwegen. Behalve andere verdiensten hebben die ideiëa er deze, dat ze gemakkelijk voor verwezenlijking vatbaar zijn. Boeka is geen, utopist. Integendeel, hij bouwt z'n stelsels op vasten grond. Het boek eindigt aldus: ,Zal Nederland eindelijk blijk geven iets te bezitten van hetgeen men nationaal geweten en eergevoel noem l? Zal het inzien, wat hit aan zijne millioenen bruine onderdanen verplicht is, voordat een groot deel der bevolking gevallen is als slacht offer van den hongerdood, die thans reeds zijne verschrikkelijke zeis over Midden Java zwaait ? Zal het, eer het te laat is, bewijzea werke lijk oprecht te willen streven ia',r verbetering van het lot van den inlaLder, opdat geluk en welvaart ten deel valle aan de immsr meer verarmende iulandsche bevolking van het vrucht bare, door de natnur zoo rijk gezegende Java? Of zal Holland in de toskomst een laad zijn, gevloekt door den Javaan, die geen vee meer heeft om den akker te bewerken, gevloekt door de moeders, die Hare kinderen zagen verhongeren?" Hoeveel of hoe wein g de Regeering zich aan het geteisterde en uitgeputte Indiëlaat gjiegen liggen, zal sposdig kunnen blijken uit d« direkte zoowel als uit de verder strekkende maatregelen, die zij zal treffen mat betrekking tot djn hviidigen rood op Java. De Java Bode van 22 Maart 1.1. schreef onder meer: vEr moet dus nog heel wat gedaan worden eer de ellendigcn in Midden-Ja^a gered zijn, althans van den hongerdood". Nog altijd zij u wij in afwachting van groote R geeringsdaden. Ia z'n voorrede doet Boe'ka 'n beroep op de per?, ten belange vau In die. Voor wat de pers in Nederlaud betref f, getuigt dat beroep van bemin: elijke naïveteit. Enkele goede leiders niet te na gesproken, laten de grootmeesters der Hollaudsc'ae dagbladpers hun nobelste gcdachteu sltchts daa over Indiëga%ti, wanueer zij aaa 'n, diner zija ten huize (,f ter eere vau den een of auderen bakenden Ind sehman. Dan recent het, als heilzaam gevolg van //un bon repas", geestdriftige toespraken over, aan, op, omtrent Iad;ë. Uit de prachtige tegenstelling van zoo'n gastmaal in liet moederland en dea hongersnood in de koloniën kan Bjeka ved leeren. Ik eindig met Hen wensch uit te sprtken, dat PaA Troeno, welk botk 'a daad is, door duizenden en duizeudm in Nederland ea in lnd:ëworde gelezen. SASTKO PKAWIRO. Versaille*, 23 April 1902. BOEKAANKONDIGING. Tit. RIBOI. D i ziekten van het geheugen, l!)*rerkt door P. J. VAN MALSSEN Jr. M t inleiding door J. GELUK. Delft, 1001 J. Vis Jr., Pry's / l 40. By inteekenia^ / 1.-25. Prof. R'bot's warkea zya in ons land veelal nog onbekend en daarom by'na niet gelezen. Derhalve is het toe te juichen, dat de heer Van Mahsen hat plan heeft opgevat eene Nederlandsche uitgave te bezorgen »aa wanneer er vraag naur bly'kt, ze alle ta gaven." Want het is ean fait, dat bij de toenemende belang stelling waarin zich de zielkunde in de laatste jaren mag verheugen, werkjes als die van Ribot waarin op zoo duidelijk-populaire en toch wateaachappelyke wij se onderwerpen van zulk een ingewikkelien aard worden behandeld, bijna niet geschreven worden. ET toeh bestaat daaraan by die breeie rij uit het beschaafde publiek, die zich niet in philosophische werken van grooten om.ang kan of wil verdiepen, groote behoefte. Het zou my' dus niet verwonderen of dit boe'cj% d« eersteling van een zestal, vormande te samen eene «Psychologische Bibliotheek", zal door zeer velen z. a. geneeskundigen, onderwyzers, juristen, theologen, letterkundi gen enz. met vreugde worden begroet en gaarne worden aangeschaft, waartoe behalve de inhoud, ook de vorm, de uitstekende vertaling, zoomede de lage pry's, ongetwyfeld zullen bijdragen. In dit boekje vindt men omtrent het normale geheugen eerst zooveel medegedeeld als tot recht verstand van zaken noodig is, waarop de afiaykinge* worden nagegaan en waarna concluncn worden getrokken, die het wezen en de werking van het geheugen in een helder licht stellen. Evenals de inleider, heb ik het werk met onverdeeld genoegen doorlezen en terwy'l abstracte onderwerpen, zoo dikwyls aanleiding geven tot moeielykheid bij het bestudaeren, is het onderwerp hier behandeld op eane wy'ze, die den lezer slechts weinig inspant of vermoeit. Voor een go«d deel schrq'f ik dit toe aan de omstandigheid, dat Ribot overal van feiten en ervaringen uitgaat en geen vooraf gemaakte hypothesen als uitgangspunt gebruikt; de eerste methode is voor een gewoon sterveling het aangenaamst te volgen; de laatste behoort tot het meer speciale domein der phüosophen van professie. Daarom ook is Ribots werk zoo interessant, is het niet ontaard in een drooge verhandeling ea zal het met graagte door den leergierigan lezer tot het einde toe genoten worden, al zal hij het wellicht niet met alle conclusiën eens zqn en al mochten er onder deze voorkomen, waarop wel wat aanmerking te maken zouden zqn, Het onderwerp ie behandeld in vqf hoofdstukken in de volgende orde: Het geheugen als een biologisch feit, algemeene amnesie, partieele amnesie, byperamnesie of verhoogd» werking van het geheugen en besluit. Door het noemen dezer opschriften wensch ik slechts aan te toocen, hoe in 't algemeen de stof i» ingedeeld en op welke wy'ze men zich daarvan op de hoogte kan stellen. Het gaat tiatnurlqk niet aan, te dezer plaatse dusdanig werk te analyseeren, veel minder in vergelijkingen te treden met hetgeen andere schrqvers, over hetzelfde onderwerp, in min of meer philosopbischen trant hebben gezegd. Laat het aangevoerde voldoende zqn, om de belangstelling in dit werk te hebben gaande gemaakt en velen te nopen. Dr. K. Inhoud van Tijdschriften. Elsevier's Maandschrift, Afl 5: Franz M. Melchers, door Cyriel Buysse. Twaalf illustratiën. Mycenae, door dr. N. J. Singels. Vqftien illustratiën. By' de Indianen en Boschnegers van Suriname (vervolg), door dr. H. van Cappelle. D ar tien illustratiën. Ge dichten, door Jeannetfe Nyhuis. De Hol landsche meesters in da ermitage te St. Pe tersburg, door Max Rooses. Een illustratie. Pa Kerto, een vertelling uit Java's Oosthoek. door De Meerulaer. Moordenaar, door Marie de Negri. Da grq'ze kat, door Henri van Baoven. Onaf, Kunst, No. 5: Max Rooses, de ver zameling, Ed. Hnybrechts te Antwerpen. Frans C oenen Jr., het museum Willet- Holthuysen, (II. de verzameling, het glaswerk). Kunstberichten: Antwerpen (tentoonstelling), Pros. de Wit, Henri Rul, Arséne Matton. «Einigen" (Arti) Brussel Maatschappq voor Sahoone Kunsten. Richard Baseleer. Mevrouw Gilsoul, (Delft) Tooro p-ten toonstel ling, G3iit (tentoonstelling Ca. Doudelet, Carolus Trémerie, Henri van Melle), den Haag (ten toonstelling Haverman en Boermeester), Leiden (Toorop-tentoonstellinp), Rotterdam, (firma van Gogb). Boeken en tqdschriften : Kunst geschiedenis (Cornelis Garlitt en Karl Woermanr) Woord en Beeld, Mei 1902: De gele kapel letjes of Sam Pak en Eng Tay, door Martine Tonnet. Prof. H. A. Lorentz, door P. Zee man. Oud Geldersche steden, door F. Smit Kleine. Haarlem, de Erven F. Bohn. Tijdschrift roor toegepaste fcheikunde en hygiëne, No. 8: Over de tospassing van de physische chemie in de chemische techniek en over het belang van de studie der techni sche chemie voor onze aanstaande doctoren in de chemie en pharmaceuten, door dr. W. P. Jorissen. D ffjrentiaalcultuur van lyphus en coli commune bacteriën, door dr. H. J. van 't Hcff Over het zelfreinigirgsvermogen van den bodem, door J. van der Breggen. Uroenkleuring van spyzen door zinkverbindingen, door J. C Barntrop. Electrocbemischa industrie, door dr. W. P Jorissen, (vervolg). Staalkundige kennis vóór duizend jaren, door R. Rifaraten. Induatrieele mededeelingan enz. Tabellen betreffende boter- en melkonderzoek, (Amsterdam, R)tterdam). La Recue (Ancienne Revue des Rii-ues, No. 9 : Mas Exploits pendant la guerra de Gaine eu iiittmuiiiimmiiimiiiimiiimiiiimiiiiiiiiHimiuiiiiiiiimii 40 cents per regel. iiiiiiiiiiiuiiiHiiiiiiiiiimiiiiiiiiitiiiiiliniiiiifiiiiiiiiiiiliiiinii Liii met tot ft 6.8O per Meter! Franco en vrüvan invoerrechten toegezonden ! Stalen ommegaand ; evenzoo van zwarte, witte en gekleurde ,,Henneberg-Zijde" van OO cent tot II 14.65 per Mewr. G. Henneberg, Zijde-Fabr. (k. & k. Hofl.), Zürich. KAMSTRA's Matrassen-, Bedien- en Slaapkamer-Meubelfabriek, Sneek. BED DER TOEKO VIST mst 10 jaar garan tie. Levard-e selert 1S!)& pi. m. 7OOO stellen. Geïllustreerde Prijscourant gratie. Honderden bewijzen van tevredenheid. Specialiteit in E.NGELSCÏIE LEDIKANTEN. Piano- en Muzïekhandel H. RAHE, te utrecht. Opgericht 1835. Telephoon No. U3. Ainerikaansclia, Duitsc-he en Franscha PIANIÏfO'S en ORGELS. Groote keuze in : II V II K F I A ~X O ' S. Oude instrumenten worden ingeruild. Reparatiën worden in de Fabriek ten spoedigst* uitgevoerd, elegemheid tot stemmen in ea buiten abonnement. Piano-, Orpl- en BteieltaiÊl MEIROOS <fc UALSHOVEX* Arnhem, Koningsplein. VLEUGELS en PIANINO'S in Koop en in Huw. Repareeren Stemmen Ruilen. Zeker en zonder py'n werkt het echte RadlaHerEksteroogenmlddel d. i. 10 Gr. 25 pCt. Salicyl collodium met 5 Centigr. Hennepcxtract 50 Cents. Alleen echt met de firma Kronen- Apotheke, Berlyn. Depet in Amsterdam, bij CLÉBAN & Co., Apotheek POLAK, PHARMACIE Gedurende de maand Mei Op ruiming van Photographien en Photograviires. J. H. DB WIT. emserte Boek- en Kunsthandel. Utrechtsehestraat 54, Amst. (Telefoon No. 3947).