Ho. 1300 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. exposeeren, voor Lucas het gewichtigste deel van hun inzending behielden. Ik noemde er reeds enkele, maar ook Breman is hier beter en van Oosterzee, wiens werk men op't Rokin stilzwijgend voorbijgaat, bomt hier veel gunstiger uit. fn zqn «Zomerdag in Noorwegen'' is een royale streek, die het geheel een pakkend uitzicht geeft. Spoor heeft hier aen veel ruimer aantal werken, waartnsechen vooral eenjongevrouweportretje belangwekkend is om het goedige modeléen fijn-rake zetjes. Ik denk nu i.i eens ain M'j Ansingh, wier werk ik in Arti ter beschouwing aanbeval; haar in zending hier is van zoo onbeduidend gehalte, dat het alleen als een waarschuwing moge galden, als ik die nu aanduid. Van Ojrt Heeft in Lucas een teekening van waterplanten, warmer ook gedaan dan een zijner werken in Arti, en van W. Sluiter een wel wat geforceerde typische krabbel, maar daarbij een karakteris tieke teekening van een oudemauefacie. Th. Molkenboer had zich mogen bepalen tot inzen ding van zyn twee portretjes ; dat hy het al te stoutmoedige waagstuk bij het inzenden van zijn levenegroote Adam en 'Eva niet inzag, ibhaast onbegrijpelijk. Verklaring kan geven de omstan digheid, dat hu het vyf jaar onder oogen had, er zich dus blind op had gezien. Dat stuk is niet geschilderd, zelfs niet geteekend, alleen gedaan. > Misschien zijn er in het vrouwelichaam met veel goeden wil, eenige kwaliteiten op te «peuren, maar dan toch zeer spaarzaam Willem E. Rrelofs heeft met veel brio een vischstuk geschilderd, 't Ziet er zeer opgewekt gedaan uit en er z\jn appreciabele brokken in; toch toont h(j nog zijn onmacht al te duidelijk op verschillende plaatsen zie bijv. de dooie gaas naar den achtergrond. Heeft deze schilder ook gezien een stilleven van visschen door Frans Snijders in Brussel ? Hy epiegele zya werk daar nog eens aan. Verder verwijs ik op Lucas naar een wel noemenswaardige eerste tentoonstelling-proeve van mej. Van Heelt, een aquarel van Broedelet, een portret om de handen vooral daar de kop wat vervig is, hoewel vrij natuurlijk van pose van Broeckman, een misschien bij ongeluk geestig gedaan en in kleur nog al tintelend uitgevallen landschapja van Deutmann, (ik maak deze opmerking in verf and met zijn ander minder dan middelmatig werk) een schetpswerfje van Jansen (niet de Arti«xpoaant) e^n winterstukje van Kuypers en hoewel liever niet in n adem met deze allen, het beeldhouwwerk van mevr. Verster (Minca Bosch Keitz) Zy' toont zich een beeldhouwfiter, niet alteen van duchtig geschoolde kennis, en degelijke bekwaamheid, maar ook toegerust met een voornaam begrip van vormen. Toegevoegd aan de collectie schilderyen en teekeningen is er in Lucas ook een tentoon stelling van voorwerpen op het gebied van versierings- en gebruikbkunst. W. Sl'EENUOFP. Tentoonstelling m geMls- en siertet. De vereeniging »de Laecken-Halle" te Leiden heeft in het Gemeentemuseum eene tentoon stelling georganiseerd van gebruiks- en sierknnst, die tot 31 Mei geopend blijft. Inzenders z\jn: de Bazel, Sandpoort (meubels), Eisenlofffdl, Oferveen (metaalwerk), S. Jessurun de Metquit, Amsterdam (kleedjes, gebatikt en stempeldruk), Cnr. Lebeau en mevr. de wed. Baars, Haarlem (batikwerk en borduurwerk), mfj. W. J. van der Maarel en ms-j. M. J van der Weyde, Liren (weefsels, lederwerk, div. ontwerper), H. W. Mol, Amsterdam (meubels), Georg Reuter (houtsneien), J. P. Strijhos Jr. (meubels), mej A. Wynstok, Amsierdam (bor duurwerk), Veldheer (tiöutsnader), J. L M. Lauweriks, (ontwerpen van meubels), W Pjnaat, A, Zinsmeister, R. de Vries Jr. Zo/n tenIIIIMtllillHHtllillfltHIIMIiMHIlHIWHtMmitftlUMIMMtltlllllll» DOMINEE HELMS. Naar het M A X D K E IJ E E ?«w*. Onderweg overlegde hij wat hem voorloopig te doen stond. Tot geen prijs mocht hij vro'ger tem» zijn dan het tijdstip, waarop de dominee verwacht kon worden. Eenvoudig maar gaan wandelen zoo lang. Het wt er waj immers zoo rnooi. Hij behoefde den dominee immers nie; dadelijk gevonden te hebber. En dan op zijn terugweg naar het beerenbuis uitkyken oi de ontboden bezoeker in aantocht was Ei-r kjn hy hem niet aandienen. Zeker, de stemming van den genadigen heer zou intussen nog meer vuur gegeten hebban. Maar dat zou dan uitsluitend den dominee ten goede komen. Als de groote lui elkaar in het haar vliegen, bukken de kleine en sluipen tusschen de slagen door weg. En gevochten zou er worden! Dominee Helms zag er hem ook niet naar uit, alsof hy met zich Let gekscheren. Als twee oude reuzen waren zij ! Een felle, verwoede . stry'd zou het worden. En by wreif zich in de handen en verheugde zich op de geweldige slagen, die hy niet zou voelen. Een uur was verloopen ; toen trok dominee Helms met zijn paarden huiswaarts Op het erf der past 'ria nam Frits Hannemann, een knaap met ten nek als een stier en een echt bu.lebytersgezicht, de jaarden over. Hij deed zijn knecht verschillende vragen, waarop hij kort en duidelijk bescheid kreeg, liep toen de stallen nog eens door en ging daarna zy'n huis in. Zorgvuldig trok hy' eerst buiten zijn m».t aarde bedekte hooge laarzen uit, eer hij de blinkende delen b=trad. Hij wiat, c at R ka, zijn oude, getrouwe dveiuUiode, vederen sast op den vloer ais een braadmirk in haar eigen ziel voelde. Ia zijn studeerkamer lagen de postzaken op zijn schrijftafel; cp sy'n dooie gemak keek hij alles door, las eikele brieven, eri ging toen naar zijn slaapkamer om zich te verkleorJen. Toen hij daarmee klaar was, riep bij Rika, dee'do baar mee. dat hij nog uit moest, maar dat bij \óó- het avotdaten terug zou zijn. Daar a sloeg hy met stralende gelijkmoedig heid het pad in, dat o?er de velden naar bet heerenhuis van SchLiarenow voerde. Teen Kircl, die in de groote lir.denlaan voor de entree van het buis op en neerpatrouilleerde, den lang verwachte zag aan komen, rukt* hij zich in postuur. Neg een blik wierp hij op dan komende om zich tegen toonstelling, waar allerlei voorwerpen door elkaar staan, oogenschynlyk zonder eenig on derling verband, gcë:aleerd als koopwaar in een winkel maakt in haar geheel geen aangenamen indruk. Vreemd toch, dat juist die voorwerpen, welke bestemd zyn om da gezel ligheid van de interieurs te verhoogen, ver dwaalde lammeren schijnen, die hun moeder blijkbaar missen. De moeder is hier het interieur, waar zy' thuis behooren, waar zy' hunne koude origezelligheid zullen verliezen en warmte zullen ontleenen aan hunne omgeving; dan eerst komen zij tot hun recht en zyn zy naar waarde te schatten. Eane kleur krijgt eerst waarde door tegenstelling van eene andere. zoo is het ook met die voorwerpen, zij hebben eene omgeving noodig. Een zaal met triptie ken van Lucae van Leyden, van Engebr<;chtz, van 17a eeuwsche schutterstukken, sluit zich moeilijk aan bij o^ze moderne sierkunst. E-i toch, al past de omgeving niet[by het tentoon gestelde, en al vormen de voorwerpen te samen geen geheel, toch is er een onzichtbare band, die ze aaneenhoudt. Die band is de liefde tot het schoone. die den drang werd tot schepping, die het individu met overtuigirg en zelfver trouwen deed zeggen wat hij in zich voelde en waarvoor hu op verschillende wijzen uit drukking vond, na eerst verwerkt te hebben wat de natuur hem in hare harmonie en rijkdom openbaarde. Zsker, het is-een mooi streven, de harmonie in de natuur, die het gemeenschappelijk bezit is van een ieder, ook in onze interieurs binnen te leiden, opdat het zien er van, de geestelijke harmonie by' de menschen zal ontwikkelen, welke zoo noodig is voor het bestaan van een huiselijk geluk. Maar er is ook nog iets anders. In die uitingen ligt ook een gemeenschappelijk optreden tegen verkeerde bestaande toestanden, wier oorzaken diep zetelen in onze geheele maatschappo ijke samenleving. Dat optreden is een bewijs van kracht, en waar kracht zich uit op geestelijk gebied, daar is overwinning ook nabij; een streven naar verbetering is steeds tympatiek en daarom verdient dit streven waardeering en steun. Het is zoo moeilyk, om wanneer men een maal als kunstenaar iets kent, dan eene toepassirg daarvoor te vinden en zich tegely'k daarmede een maatschappelijk bestaan te ver zekeren. Want het is niet genoeg iets in zyn mars te hebben, er moeten ook koopers zijn ?, de weg is lang, vol hindernissen en oneifjnheden, die het gaan bemoeilyken voor velen, ook al dikwijls omdat zy niet altijd evengoed beslagen op het ys komen, maar er is een waarborg voor velen, dat zij zullen slagen; het is de kennis die zy bezitten, het daaruit voortspruitende zelfvertrouwen, en verder het vertrouwen en het geloof in een goeden uitslag. Wat my opviel bij het beschouwen van de verschillende tentoongestelde voorwerpen, is het geometrische, wit-kunstige karakter die vele hadden. Het is alsot passer en liniaal grooter rol by' het ontwerpen hebben gespeeld, dan de vrije har,d, die om zoo te zeggen den hartslag van het individu overbrengt op zijn werk. Verscheidene zaken toch die ik zag: inktkokers, kanneljas, keteltjss, lampen, meubeltjes, hoe harmonisch ook gedacht, zou men als uitingen kunnen nemen van geleerden, die met parabolen en hyperbolen naar bed gaan, uit vrees dat deze 's nachts verkouden zullen worden. Maar hoe kan het andeis? De wiskunde en aanver wante vakken vormen een zoo belangryk onder deel in het tegenwoordige onderwijs en eischt voor veler hereenen eene dusdanige ir.spanning, dat een kromme lyr, die een mensen door middel van formules in het hoofd wordt ge boord, er ten eeuwige dage in vast geroest bly'ft. Zy laat dikwyls geen plaats meer, om de kromme lijntjes, die moeder natuur in hare mildheid rondstrooit in de hersenen van het individu, te laten ontkiemen. mogelijke teleurstelling t« vrywaren ; toen gaf hij zicnzelf een tweedea por eu liep op ten draf naar bet buis. Q.iasi-adem'üoj stond hy een oogenblik later Vüor zya meester. Waar kom je va daan, vlegel ?" Een orkaan bruiste hem tegemoet. Genadige heer . . .'' Waar heb j3 zoolang rondgelummeld, lui ezelsveulen ?" Karel zag dat Zijn Gerade tot aan den rand geladen wa-. Zyn gezicht was purper, zijn vingers sloegen den eeten rcfl'jl nu den anderen ou het tafelblad. Vergeving, genaiige heer mecevr de dominee was met den besten wil van de we reld niet dadelijk te vinden nu is meneer de dominee er." Dat was zijn redding. Bnn.cn met hem !" Karel vloog wc,; als uit een pisf ooi geschoten. Daarop trad dumiiiee lielms d; kamer binnen. H:j maakte een liclit.e buiging en girg toen naar den heer von S -nl even toe, die zonder zijn groet te beantwoorden, van woede in zijn eij;e,! woorden stikte. Eindelijk bracht hij bet er uit. Ik heb u laten komer, omdat, ge het gewaagd hebt iets te doer, dat toch waarlyk de spuigaten uitloopt." Ge s'aat mij zeker we! toe, dat ik ga zitten.1' Dominee Helms trok eea stoel naar zich toe en Lam piaafs. De beer von bcalioven werd violet. Gs htbt u vermeter;," stiet hy hceech uif, Fii's Uoiinemain in dienst te lumcn'.'?' Ik heb F.its Hanncmarn in dienst ger.om?n," aitwoordie doaiinea H.-las met nadruk op elk woord f G-i weet, dat ik den vont heb weggejaagd en ge weet waarom ik hem heb wegerjaagd." Gi hebt hem weggïjnagr!, omdat ge ham geslagen hebt." Er H.kkerde iets ondeugends in zïin oogen. Mijnheer .. .!" Si'hlieven was donkerpaars geworden. Hij worstelde om woorden to vinden een woord een lettergreep een klark er kwam niets over zi.r. bppen. tk trof bem aai ir, eer. bedjiikelijke gemoedsstemmu-,g,;' vervolgd* dominee Heling. Hij liep rond rast da wraakavhtigsto gedach ten, het b; oaïardige in zijn natuur kree^ de overhand. Hij was op het pur.t u in een hindurlaïg op te wach'en. Toen heb ik mij met hem bemoeid IK heb h?m onder het oog gcbrafbt, boe laf en laag en gemeen xoo'n hin derlaag is. Hoe een eerlijke borst eigenlijk rooi; m; t ?wrnakgedachten achteraan moet komen. Op b t c ogenblik zelf zijn ribbenka-.t urdedigen goed ! Msar Iat»r " , Mtt ten brlerchtnd ge!uid als v?vn eer. stier, was de hetr von Scbliavcn, zijn zieken voet vergetend, opgesprongen. En m de sr.y'dev.de pijn, die zyn leden samentrok, vond by' zijn woorden terug. nat dat hebt ge gezegd ! Zich verdediDoch aan den anderen kant waren er weer verschijnselen te constateeren, die er op wezen, dat ook velen van den rykdom van den natuur geprcfi'eerd hadden, en dat bet op den langen duur zal blijken, dat de wiskui stig kromme lyn, minder vastgeroest is, dan men wel zou meenen. Maar toch bli?f ik het feit constateeren, hoe in onzen tijd de wetenschap en de kurst elkaar meer dan ooit naderen, ja, dat zelfs intimiteit ontstaat, die wel tot grootere intimi teit aanleiding kan geven en misschien in de toekomst dat larg verwachte kindje zal doen geboren worden, dat by leven en welzijn in de kunstgeschiedenis met den naam van den »20j eeuwsche moderne stijl" onderscheiden zal worden van zy'ne broertjes, die al zoovele pennen in beweging hebber, gebracht en zoo menig professor zagen opgroeien in de schaduw van hunne kerken en wereldsche gebouwen. Nu ik eer.rcaal als Sancho op zijn ei.el<ja voorldraaf, zou ik wel luit hebben door te blijven tjokken, totdat ik weer op Iï«sirante terecht kwam met den helm van Mambrirjo op het hoofd. Ik moet evenwel a!& verslaggever toch iets ve?tellen|^H|ri het tentoongestelde, en ofschoon my alles interesseerde en belang stelling inboezemde, zal ik mij bfpiien tot het vermelden van dn inzendingen uit Lwen van mfj. Van der Maarel en imj. Van der Wtyde en bepaaldelijk noem ik hunr.e proeven van weefkunst. Het waren reticules, kleine stek j« dus; maar de keuze van de kleuren, de verhoudingen van de randen tot het geheel, du eenvoudige ornementatie bewezen my' dat zij eene breede opvatting hebben, een mooi cooabicatievermogen; ik vond die dingpn zoo rustiek, zoo eenvoudig, zoo echt mooi. Alleen kan ik ruy' moeüyk zulk eene reticule gedragen denken by een costnum volgecs de laatste Parysche moda en dei k ik my meer een costuum daarbij zooals de Noorsche en Zweedsche boerenbevolkii g die dragen. Maar de resul taten van het weven zyn een verheus;er.d feit. -Het zal alty'd wel een moailyke stiy i blijven voor hen, die te velde trekken tegen bestaande opvattingen en modes, want zy' hebben te strijden tegen twee lastige diertjes: kleinzielig heid en bekrompenheid, die, wat de hardheid harer schedels betreft, met die van muilezels kunnen wedy'veren. Ik zal n;ij hierbij bepalen. Alleen spreek ik den werisch uit, dat zij, die de middelen hebben om hun woning een ry'k aanzien te geven, de kunstenaars Eiet zullen vergaten, die de aantrekkelijkheid van hun huis kunnen verhoogen door de producten van hunnen arbeid, waarin zij hun gevoel bobben gelegd, en waarop zij het stempel hebben gedrukl hunner individualiteit. Z >o zullen de menschfin daardoor medeweiken tot het doea herleven van een onderdeel van onze kunst: de kunst nijverheid, die zoo iang de rol van asschepoester in den lande vervulde, dat zij ten slotte dood en vergeten scheen. Willen de kunstenaars voortbrengen, moet men hen werk geven, opdat zij ten minste kunnea leven. L. LACOJIBLK. De msïibelcons'ructtur : verzameling meubeltypen, ten dienste van meubelmakers, inrichtingen voor ambachtsonderwy's en voor eigen studie dooi P. DOORN, directeur der ambachtscbool \*. m.erfci'ourt. Uit gave van S L. van Loty te Amsterdam Toen de zeden eenvoudiger warer, werd een meubel geacht een familiestuk te zijr, waardoor de oudste zoan het eifle van de ouders, et'de dochter het nuóireeg als uitzet; raat zekeren eerbied werd het behandeld ou verzorgd. Het aantal meubels, dat men bezat, zelfs in de hoogere ttar.der, was betrekkelijk gering : gen ! Ve-dedigen, dat preekt ge mijn onderhoorigen ! Oproer <:n geweld weekt ge hun 'i Weet ge, wat ge daarvoor verdient V' Nu 't" S.aag verdient ge er voor '." Domii.ee lielms was o_>k opgestaan Zooston den de twee gro:>te, forscha gryatopp3n tegen over elkaar. Een gloeiende bloadgolf was den dominee lij de.?e 'aaïste woorden naar bet gezicht gevlogen ; toen echter tchu^de hij het van z ch af en lachte zijn heerlijker, irisschen De heer von Schlieven werk terue; bliksem stralen schoten voor zijn oogen heen en weer, toen verduisterde een bloedig* inisi air' n blikken. Buiten zich ze.'f wierp hij de'h op den dominee en j,rtep hem in de borst. Deze omklemde zijn hand met ^ize; en vuist e;i druk! e L' aar neer. Toen ML t Schüeven een hardan schreew u'.t on sloeg dea ard«r in het gezicht. En teen een geweldige, klinkende slag op zijn eigen war g d:e hV>n op zij deed tuimelen bij struikelde, bij hield zich vast sar, da tafel eu zor,k in een ttoel nee.'-. Voor zijn strakke, opengesperde oo^en was het vacht. Hij zag niet?. Hy' iiooniii a, k niets. Dominee Melms, in zijn vo ie lengte zich. oprichtend, f prak met vaste, duidelijke stem: Hiermee kan de zaïxk als afgu raan worden beschouwd". Hij hoi.r.Ic de woorden niet. E i hij zag niet, Jat de dominee bedaard de kamer uitgi. g. Toen wmd de nacht schemerire, pn toen werd hot hem duidelijk, wat. er gebeurd was. Ivarei ! ' Het was een rauwe schorre kreet. Do g-- roepene snelde naar binnen. Mijn buks! de hond komt hier niet levend va: daati !" Schiieven rukte het venster op^n. Da hooge gestalte van don dominee, d'.e juist met bedaarden stap den voortuin doorging, teeken ie zich scherp tegen den avondhemel af. ^ Zyn ba-.den klemden zich krampachtig samen. Zijn rug kromde zich, als maakte hij zich gereed zya vijand na te seringen. Karel stond niet de buks naast hem. 0.WJÜtk^urig greep bij naar het wapen. Tuaa mat iiij zijn bediende van het hoofd tof de voeten Ben j» bezeten, lammeling? Zi; ik er uit alsof ik klakkeloos een wïcriooze zou neer schieten'? Vort!" Karel verdween even snel als hij gekoraei w*s._ Zijn meester echter virl steunend in een leuringstoel neer on drukte zyn handrn voor lijn gezicht. GïK.'agci. ! Hij, Kur.o von Schlieven, gcslagon! En ue wtreld beato;:d neg en de tijd rol ie verder. DasrgindB tikte de klok en het was een stoel waarop hij zat en Lij wa'i htt hij wie« zoa iets was geschied bij, die machte loos zoo i*tb moest dulden die weerloos was tegen zulk een wandaad ! een grcote kist, vaak tevens tot zetel of rust plaats dienende, een pronkkabinet, wat stoelen en een groote tafel. Als by' meerdere welvaart, het aantal berg plaatsen moest worden uitgebreid, of verwy'fdere zeden de aloude meubelen leerden versmaden, werd de kist of 't kabinet niet verkocht of gesloopt, maar behandeld als een ou ie, trouwe dienstbode, wie men in huis een plaatfja bly'ft bewaren, waardoor zij op stille, eenvoudige w\jze werd gepensionneerd. Al die prachtige, friesche of oud-hollaLdscbe schrijnen of kisten, die de vreugde der ver zamelaars, en de trots der musea uitmaken zyn daardoor alleen bewaard gebleven. Dat de kist een bijzondere beteekenis onder de meubels had, mag uit de bekende friesche uitdrukking bly'kep, waarby het beste of Zondagsgewaad kktentuug geroemd wordt, (tuig r= opschik volgers v. aale) Zoo is het zeker niet alleen bij ons geweest, maar wel overal. In 't vorig jaar zag ik in het Noorden van Spanje, by boeren, een enorme lange kist, met primitief Bnywerk versierd, iets hooger als een stosl tot het bovengenoemd doel gebezigd Zij was in twee afdeelingen verdeeld en werd geopend, om uit eene een servies te voorschijn te brengen, dat zelden gebruikt werd ; in de andere lagen, netjes gevouwen, allerlei kleedingstukken en kleurige stcffsn om ze te vervaardigen. Dat is alles veranderd, vooral onder Franschen invloed. Men verviel in het tegenovergestelde. Er is een tyd geweest, waarin men in een salon om de vele meubels, en tafuitje» met bibelots, en tagèretjea met apocryphe antiquiteiter, bijna zich niet meer kon bewegen. Daarby' kwam, dat bijv. de stoelen in L'juis XV en Louis XVI- manier (de eerste vooral) veel plaats innamen. De pruikenty'd heeft enorm veel kwaads op zy'n geweten: alle meubels met kuiven (mo:i der.ke aan de zoogenaamde frontons bovenop de kasten en midden op de kanapees, sierlyk en constructief met twee houten pennen be vestigd,), alle stoelen met dooreengestrengelde rugleuningen moeten als uitloopera van die uit het rococo- tydperk worden beschouwd. Het is nog niet zoolang geleden, dat de werk lieden liever en voor minder geld een meubel begrensd door kromme ly'nen vervaardigden, 't geen zy' «gezweefd1' noemden (vermoedelijk een verbastering van »gefchiccrtft", krom, en waarby de lijmpot voornamelijk in eere i»), als een dat strak- vierkante hoeken vertoonde. Lieden van mijn leeftijd zullen zich misschien een aardigheid herinneren, aan een neophoob meubelmakersbrein vermoedelyk ontsproten : Welke meubels zijn de gevaarlijkste ? werd gevraagd. Het antwoord luidde, de i:ieuwerwetbche : daaraan stoot men zich een gat in het hoofd; aan de ouderwetsche slechts een buil! De nieuwerwetsche meubels warea die iri renaissance- manier, de ouderwetsche de i'Miiriinmiiii Ja, weerloos! Want de ar der was weg was r, iet met-r 1 1- acjterhait-n. Hoogsiens b.nneu lu-t bere.k van ten moord. Hem ui dagen op de sabel, op het pistool, zcoais gebruikelijk is onder mai-nen van f.tr, dat nooii. E::-n zwart rok ! Een onvrije ten hnllintntch een cbaduw Eu toch geslagen I Hos koi hij de char.de anders boeten dan met zijn eigen leven dan met etn ko^el door zjn kop ! Geslagen ! Masr door een s-lasf, een knecht ! Is dat niet hetzelfde, als op Jen w< g door een s'.ruikroover te worden aai g ?vaiier, ? L dat tim .'tbande 't Is het niet vccloir een blir.d tceval? 1 1 het r. iet sis wanneer in het tjosch een tak te,Jtn j ? gezicht slaat cf ile storm ja ecii cakjan op het hootd gooit ! En toch en tcch Toch altijd oen bai.il ccn band mot vijf virgers een mar nenhand Ja, eet; ruanneiihana! Hij wierp zii-h kreunt nd oei. Iiij niocst den keicl te lijf. Hy lïuiest nsct bem vocuten, er was i.ic-ts aan (e don. ! ie man ba i gestudeerd, hij wist dus wat een dii'jl ',vss. al was hij ook dominee gt worden. Hemel en hel ccn domiiitse, ie siaat een domirrjp. die de onbeschoftheid betft te slean, meet ook satisfactie kunnen gev^n ! Hij moest het hart eens hebber), te weigoren ! Dai zou hij he;;i 'cii zijn kratig pabLen den ecrito, den besten keer dat hij hem tegen kwam, zou b ij h^rn bij ;djn kraag pakken en hem met (k; hondezweep het vt-1 van do tnokkeh ranselen ! Te schande zou hij Uem make.u, als bij te la,f was om te vncbten ! Hy zou met den vent afrekenen, toe dan ouk ! De zaak inosst onmiddellijk har.r beslag krijgen!... Malie moest zijn kaartje «renuen. Malie wie anders ? Er was verder geen mensen in de huurt. K -t rel moest van a vond nog naai Wdrkeni in rijden. Malte hm! HIJ zou wel praa'jes maken. Maar zich ont trekken aan zijn plicht au-i vriend pn edelman dat no'jit! Eer, preek zou Malte tegen hem j dat wat- zeker Maar die i;;oest hij dan maar sJiki-ieu. Zilveiid, zocnls hot sedert ' sort ija gewoonte was geworden. Hij z;u van den mai: des vredos epreken. A'.Je i'uivelb ! i on man des vret'f s, die slaf.t ! _ Malt-; zou ercp vijzen, dat het tv,ee!;ey.-.cb.t ia s rij ! is >iiat de god-Jelyke wereljfTda, en dan !0 wel ean t * eegc v." cht met r«n dicijair G..' Het was omstreeks het jaar 1870 hy ons, dat de lust tot studie der oude meubels een weinig doordrong. Verzamelaars hadden de oude kasten en kisten voor grof geld opge kocht, maar het gioote publiek, dat ze veelal uit beleefdheid en omdat men wist dat zij duur waien betaald, bewonderde, voelde niet veel voor die toenma'.iti nieuwe (!) richting. Zij sproot echter voort en hii;g zaaien met de studie der ond-IIollar dsche architectuur der 17j en 18j eeuw. Da tentoonstelling van kunstnijverheid in het Paleis voor Volks vlijt, in het jaar 1877, (onder welke voor namelijk de heer Du K ur.t'aiel meesleependen yver zijn schouders had gezet) hielp veal otn dat soort \an meubelen ingang te doen vinden, die men raiaifsdi.es gedoopt hetft, en dio in hun eenvoudige ci.iristructieiijr.en herin"eren aan het deugdelijk zeventieneeuwsche werk. Ten behoeve van een bekenden meubelmaker, die gaarne op deze tentoonstelling wilde ttebsdingen, (de sedert lang ontslapen heer Entkei)) heb ik toen een volledig studeerkamer-ameu blement ontworpen, dat een bekroning verwierf. Het werd door my gtkocht; ik bezit het nog; er mankeert niets aan, wsl een bewy's, dat het goed ver.-aardigd was, degelijk in elkaar zit. Wat my' toer.maals, de werkplaats van den heer Entken bezoekende om bier en daar een toelichting te ge«en, een prc-fi! of ornamentje te schetsen cf te beoordeelen (er zyn trouwens bijna geen versieringen aar) trof het my, hoezeer de meubeSrcakersopvattirig van con structie verschilt of verschilde van die eens timmermans. De eerste vraagt vooral hoe en waar iets gelijmd moet wordei;: maakt malletjes om de lijmtan g te plaatsen, die totdat de lytn zelf droog is-, de stukken bij elkander houdt enz De tweede echter zoekt zaam te stellen, te construeeren, met pen en gat en paneel of tegen klossen enz. Het is sedert natuurlijk wt-er anders geworden l Wy' staan onder den invloed van wauwelaars over kunst, soms van babbelende schilders, die van alles verstald meenen te hebben, en we voeren al vloekende tegen de boeren-vsrnielende Engelschen engelucbe meubeltjes in, of maken ze raar teekeninge'ij'is uit Engelsche tydschriften, waaronder »Tne Studio", als toorgever, en brengen ze aan den man, met veel tromgen ff jl, in inrichtingen met engelsche of hollacdsche titels, birmens- p.n buitenshuis, als bieren of buitenarcbitekt! Zij zyn de triomf der dubbele lat (Z% a 5 »duim") pootjes cf stylen zyn r.ooit zwaar der : tafelblaadjöB en afscheidingen hebben liefst de «volle" zwaarte van l centimeter! en krullen, door de zaagnoachine geleverd, (van de poezievoile sierlykheid als het bekende kunsthoutzasgwerk, waarmee men ons een vijftiental j*ren geleden verveelde) vormen de overgangen. In guldens bij aanschaifi g kosten die meubeltjes veel; aan arbeidsloon weinig ; aan materiaal niets; geen wonder, dat de toonaangevende meubeifabriekanten ze gretig verspreiden Troosten we ons met het denkbeeld, dat ze verbazend onsterk zijn ; dat al dat dwarsdoorgesneden hout spoedig het staan moede wordt, en zich er bij neer legt; dat die phantasmsgorie, al die knufferige combinatietjes van uitsteljes, > ersprirsgende plankjes, teruggezette tafdlpoo'jes spoedig gaan vervelen ; dat men het gevaarlijke zelfs er van gaat inzien ! Men vertelt, dat iemand, die zich verttout had op een voorwerp te gaan zitten, dat er min of meer ah een stoel uitzag, niet alleen onzacht viel, daar de achterpooten zich hadden begeven, maar zoodanig in het gekrulsel van leuningijee, vullirgtjos en overgangetjes verward geraakte, dat men gpruimen (ijl noodig had hem te verlossen ! Of de brandweer er aan te pas was gekomen, wist myn bericht gever nieU Al die consideraties hebben zeker den beer Doorn er toegebracht het boek te bewarken aan het hoofd dezes vermeld. De meubels, die bij teekent, zyn werkelijk; gelijk de titels vermeld geconstrueerd, tezamengesteld volgers gezo; de regels; gelijmd werd er alleen in de uiterste noodzakeh.kheid, bijv. waar twcs lijsten, ieder onder hoeken van 45 een rechten hoek mollen vormen, en anders geneigd zouden zijn open te krimpen. Met eenvoudige voorwerpen, als een stoof, een kleerenhanger, een keukentafel begint hy'; om weldra tot meer samengestelde op te klimmen, als een boekenkast, de zoo rnoeieJijk goed te vervaardigen tafel met inschuif bladen, het ciliticierbureaii, enz. Ba telkens, zijn de geji'oote g'.,d;n! A's uu een dier.aar G ds liar.d Er, dar; zal hij zich rin hecle toodra<'bt laten vertellev. 10 i dan als hy hoorr, dat hij, Sohüevcn, don- dominee htt eerst lu-tf gt-s-laiiou het minste-, wat bij bem voortp -H, is dat zy" band eenmaal uit yu graf zal groeier: ! iiij b?eft d::n (5oroir,ee bet c;rst >:< s<!agrnt! k:r!.Maar bad de kerel dat niet dubbel eu dwars verdiend? lij, die zijn geniet-rite scburuij nioorJ, djods'ag preeS:t ? Dat bij hem teen by zijn borstrok pakte j bij alle heiligen, dat was nu eenmaal zijn manier j om met nadruk te spreken! Daarvoorzijn hand te pakken en weg te duwen j Hy moest wel slaan bij moest ! | E:i bij had er den ander een gpgevr-n die i raaüwas ! Z'-ker de ander had behoorlijk j te. uggeaaid, dat viel niet te ontkennen. ! Maar bij zou JMI kt rel geworgd hebben, als dit vr,;e:.elijke h."m niet zoo onverwacht op het lijf was gevallen. E.i als de podagra bs:m niet zoo te gakken bad gehad E a nu iueot.de de ar. der zeker, dat hij de baas Aas gebleven l Wnt di-org hij hc.t hoofd hoog, toen hij het buis uit ging ! ^ _ Va. er was reden genoeg zich te voelen! Togen een Schiieven da hand te hebben op»ebeven en nog adem te halen I Gsen sterveling die zich daasop beroemen kon ! Een bcniidenswa&rd:g tevoel inoe.-t het zijn - all machtig ! Maar wij zijn rog niet aan het eind. Dit zou toch zelfs Malte moeten toegeven, dat ze hier nist met een man des vred)', maar eenvoudig met een man van de vuis. te doen hadden ! En dat noemde zich nu dominee! Heidenen en Tmken ! Een dominee die sloeg ! Wie had dat van den ken l verwacht ! voir een verwijfden potsenrnaker ha-i hij hem gehouden, voor' een slappe dweil, W.;g illusie ! Hij had knokkels en wist ze te gebruiken. Hij liet zich niets welgevallen, die eer moest men beiu nageven. En daar hij nu eenmaal zoo was, kon men ook van hem verwachten, dat bij voldoening zou geven. In weerwil van Malte en diens tegenwerping. Die zou immers het uitdagen van een predikant' niet slechts als heiligscbenris beschouwen, hy zou het ook als ten eenenma'.e ongerijmd 'veroordeelen Een duelleerei de dominee breekt toch dood gewoo.. uit zijn ambt en waardigheid en uit de heele christelijke menschheid los ! De veronderstelling alleen was al belachelijk! En zich blameeren zich voor dea ander blameeren juist voor dien Maar bommen en granaten ! Waarom s'aat hy aan ?waarom slaat by; ais bij de gevolgen niet op zich wil riemen! ]?; i hedt hij zelf o;-k niet op zyn Luid ge kregen ! Kan hij dat laten zitten, als bij een ferme kerel is ? Of -was voor hem de ?aak met bet terugslaan uit? Dacht hij dat ze r-u quitte v, ar?n 't Daar was geen denken aan i Voor een St-h.ieven was daar geen denken aan! Hoe stetóe hij het zich eigelijk voor? M sesten zij misschien doen. aisof er niets gebeurd was eu op de ou > manier elkaar links laf en liggen? Of naast elkaar door het leven sukkelen, in tMlie denkend: dien tal de keiMiUmalnng met mijn vuist heugen? ^ Dan had hy het mis. Dan hal hij bet glad mis. Een Schiieven maakt een schoore rekening. (Slot colgf).