lo. 1303 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. em W. te geren, zeer moeilijk om uit te voeren, zijn motie in. De heer Gerritsen heeft bij de beant woording van de speech, door den heer Sutorius ter toelichting van zijn voorstel gehouden, nog eens ronduit verklaard wat de commissie en dus ook hem dreef tot de nieuwe organisatie. »Wij hebben", zeide hij, »hier inderdaad te doen met een nieuwigheid omdat de begrippen omtrent armenzorg in de laatste jaren zoozeer zijn veranderd. Tot nu toe werd de arme zieke beschouwd als het materiaal voor de jonge medici om hun loopbaan aan te vangen. Zoo is de toestand hier en overal in de geheele wereld. Ik hoor daar zeggen: »zij moeten toeh ergens beginnen!" maar ik vraag nogmaals, waarom moeten de armen daar voor gebruikt worden?" En toen schetste hij in korte woorden, wat de verordeningen Wilden, hoe men wel jonge geneesheeren zou gebruiken, maar onder toezicht, even als dit geschiedde met de assis'.enten bij de professoren. Het speet hem dus ten hoogste, dat de raad zoo welwillend was om goed'te keuren, dat de heer Sutorius zijn voorstel introk, waardoor men toch principeel h id kunnen uitmaken hoe men over de zaak dacht. Maar de heer Sutorius, die in zijn voor stel toch reeds een blunder had geslagen, bleef volhouden en de raad, die kennelijk in de amendementen-den Hertog het red middel ziet, om n den wethouder te be houden a die vertoornde medici tevreden te stellen, wilde niets van principiëele quaesties weten, liet den heer Sutorius zijn voorstel intrekken, en daar de heer Den Hertog naar Den Haag was getogen, om voor de Amsterdamsche belangen in zake de Hembrug op te komen, het uur boven dien reeds ver gevorderd was, werd de behandejing van het rapport der commissie met de verordeningen en de daarop inge diende amendementen men zegt dat er nog meer zullen komen tot een volgende zitting uitgesteld. Eé.i zaak willen we nog releveeren. De heer Sutorius heeft beweerd, dat de Raad nooit het voornemen heeft gehad om het bestaande systeem omver te werpen. De benoeming van den directeur had den 27sten Chober 1900 met 26 tegen 11 stem men plaats hierop wees ook de heer Gerritsen en dit geschiedde omdat men toen den bestaanden toestand niet wilde bestendigen en den geneeskundigen dienst een meer zelfstandige plaats wilde aan wijzen dan tot nu toe het geval was. Het is een versterking van het officia lisme," zeide de heer Sutorius; welnu, indien de arme zieken en de verpleging in hun huicen daarbij winnen, dan zou deze nieuwe kwaal, door den heer Sutorius in ons ge meentelijk beheer ontdekt, die zieken ten goede komen. En daar de arme.-zjeken reeds sinds jaren klaagden, is dit reeds veel; gewonnen. Amsterdam, 11 Juni. SECANS. lllMIMIIIIHItllHIHHMIIIIIIIIIII DE DOLLE". 1) DOOB J. F. D3 WITT. Al wie in '80 reeds te Amsterdam woonde moet den dollen ritmeester gekend hebben, want oinstresks dien t\jd werd hij voor de eerste maal met een half escarlron huzaren hier in garnizoen gelegd, en deed hij zijn intocht vóór zy'n mannen uitredend op een heel licht bruin paard, met lange wuivende witte maten en staart. Sommigen zeiden dat het paard een Ysabel was, anderen beweerden dat het een Barbarysche hengst was, maar hoe dit ook moge geweest zijn, allen, die het escadroa zagen binnenkomen, gevoelden zich aangetrokken tot dien mageren, ge-pierden ruiter, die de stad binnenreed, als hai hij met het zwaard in de hand haar gedwongen de poort voor hem te openen. Reeds den volgenden dag wist Jong-Amsterdam te verteller, dat hy de dolle rit meester" werd genoemd; zijn oppasser had hier of daar iets daarover losge'aten, en zoo'n bynaam was natuurlek juist geschikt om den nog jongen man op een voetstuk te plaatsen. Hy werd ook weldra voor het jonge volkje, dat gaarne in de Kalverstraat mocht fl neeren of cricket speelda op een veld ia het Vondel park, een bekende figuur, 's Morgens kon men hem door hf.t park zien rjjden en dan niet op zqn Baibirijscnen hengst, of wat voor naam zjjn paradepaard dragen mocht, maar op een rakker van een paard, wit met bruine vlekken, net goed voor een circus, werd wel eens gezegd, maar dan toch m't het bloed van een raspaard, want het beest was een en al vuur en Ie,en. Het droeg den kleinen kop altijd met den neus in dan wind, en zag er uit alsof het steeds gereed btond aan een wedren deel te nemen. Doch de gespierde armen van zijn berijder hielden het in bedwang, totdat een ruime vrye weg bereikt wai. Dan zette de ritmeester zich nog eens even goed in dea zadel, drukte zijn. kepi wat v»8ter op het hocfJ, en kreeg het paard de vrijheid. En plots schenen alle vier de paoten als molenwieken in de rondte te slaan. Men kon er geen oog op houden. Het was alsot het paard zijn pooten naar achter werkte, ze daar opgooide, ze van voren weer opving en dan opnieuw begon. De hoeden ratelden over den weg. EQ de ritmeester met de ellebogen tegen de zijden, de knu'sten, die de teugels hielden, tegen elkair, genoot van den dollen rit, tot zyn blauwe oogen schitterden en, zyn, rooie knevels schenen, te gaan ops'.ain. Zoo zag men hem vaak langs den Amstelveenschen weg voortdraven, dan was hij achter wat Sociale, «iiiiiiiiiiiiililiumiiiinHiidiiiiiiillliiliiiiiiiiilllllllllllinluillllHllllllllll De Inderdaad opmerkelijk is het dat, yde pers" zoo weinig als bas'S voor de beoordeelirjg van de drijfkracht der partijen door de redactie wordt aangemerkt. Indien de anti-revo!utionnaire, Je katholieke en de liberale partijen inderdaad ge porteerd zich gevoelden, zou dan die p ra niet duidelijk en onbewimpeld optreden? Zou. dan een C J riste l ijk e groep de werkloozen verwijzen naar de open plaatsen bij Van Heek en Co., zou Hel Centrum adviseeren gelijk het doet, zouden De Tijd, N. Rolt. Cl,. Handelsklad enz. enz. nagenoeg zwijgen? Z-JU in Unit i, bet Christelijk arbeiders weekblad dan maar a psrsoon over de werk staking sc'irijven, zou door den Chr. Nat. Werkmansbond goedgekeurd geworden zijn, dat bias Huiskes weer aan het werk bij de rna Van Heek en Co. ging. Och kom, de redactie weet veel beter! Dat er uit die grorpen enkele gezaghebbenden aangewezen kunnen worden als erkenners van der arbeidtrs recht, geeft haar toch wel micd.T recht te spreken van de sympathie der liberalen, anti-revo!utionairen, katholieken en vrijz. democraten dan de houding der SOP. democrati-che bladen mij geeft te zeggen, gelijk ik deed, dat de werkstakers tot mediuais verkorea worden om de sociale beginselen in het volk te drijven en dat de socia'istifche vereeaigingen met den buit trachten te gaan strijken. De heer Snel schijnt te meenen, dat, als hij maar lang redeneert, men hem wel gelijk zal geven. De redactie «weet zeer goed", dat een werk staking in het oog van de kerkelijke, vooral van de Roomsche pers, een zeer teedera zaak is, die niet dan met de uiterste behoedzaam heid moet behandeld worden. Dit schijnt de heer Snel nog niet te weten! Maar waar, ondanks deze vrees voor, of' dezen afkeer van werkstakingen, den kerkelijken arbeiders wordt toegestaan, den strijd tegen de firma v. Heek te voeren, ja, zij van vele zijden daartoe aanmoediging ontvangen, dient men immers te erkennen, hoe krachtig de overtuiging bij antirevolutioaairen en bij katholieken is, dat thans de arbeiders in hun recht zijn. Van onze opmerking, die alles afdoet dat de socialisten juist vóór het uitbreken der werkstaking op het gevaarlijke daarvan gewezen hebben, geen enkel woord. Natuurlijk, de heer Sael ziet niet anders dan socialisme in deze werkstaking en houdt dan maar liberalen, radicalen, antirevolutionairen en katholieken voor zóó dom, dat zij dit socialistisch spelletje nu vijf maanden zijdelings of'rechtstreeks helpen voortzetten. Want, heusch, trots zijn poging om ons allen te ontnuchteren, gaat de gemeenschappelijke strijd tegen de firma en het gemeenschappelijk steunen van dien strijd nog altijd door. Zoo vertelt b.v. de heer E Roland Holst, dat de poging om door «Kunst" de werkstakers hulp te bieden, den bijval mocht ondervinden van Goeman Bjrgesius, Kerdijk, Pijnacker Hordijk, Fok ker, Rink, mr. Aalberse, mr. de Jongh, v, Aalten, mr. Savornin Lohman en dr. de Geer, om velehoogleeraren niet te noemen. Zulke berichten, ook die aangaande uit voeringen of openbare vergaderingen, waar bij roomschen, antirevolutionairen, liberalen, radicalen en socialisten te samengaan, waarover men dagelijks kan lezen moeten den heer Snel wel tureluursch maken. Waarlijk, zoo dikwijls en zoo luimig zal hij niet kunnen schrijven, dat hij er in slaagt het jammerlijke van zijn houding te verbergen, nu_hij den schooiwten arbeidersstrijd, dien wij in Nederland ooit hebben aau HiiiinHftiiiininiiHHiiiiiitfiiiiiiiHiiiiiiiiiiitiiiniiiMiiiiuiK hoornen of een huia verborgen, dan weer vry'. En als hij eenige minuten voortgt stoven was, deed hij z\jn ros ia een langen galop overgain en zoo verdween hij met die gelijkmatige be weging uit het gezicht. 's Mi Idags in de Kalverstraar, ragen wij hem terug, masr niet ia uniform. Destijds w»s door koniog Willem een order uitgevaardigd, dat alle oifloieren minster s tut vier uur in uniform gekleed moesten zijn. Het gevolg was, dat men tot vier uur geen officier in de Kalverstraat zag verscbynen, duci pas was de klok van vitren koud, of het was alsof zij uit den grand oprezen. Wij vonden het dan het gezelligste uurij« van den dag in onze mooie winkelstraat. Gymnasiasten en hoogere burgers slapten met de boeken onder den arm in luide gesprekken, gewichtig doend voort; jong-studenten zoo vaa de collegebanken gingen de cafés bin nen. Jonge en ouie mannen van allerlei slag bavolkten de straat en daar'uwchen waren de officieren gemakkelijk te herkennen aan hun vierkante schoulers en in de buitenlucht rood gekleurde halzen. De Dolle stak bovan allen uit door zijn hooge gestalte en in de ve teken men hem reeds herkennen aan zijn eigenaardig groen tiroler hoedje, dat hij diep op zijn hoof J droeg, zoodat men al h el weinig van zijn gemillimeterd hooflhaar kon zien MUar wat hy altijd goed liet zien, dat waren zijn hel blauwe oogen en zijn regelmatige witte tanden, en b;iden schitterden, want h.j scheen wel aUijd wat grappigs te vertellen te hebben. En dan keek iedereen hem met welgevallen aan. Hij was in de geheele Kalverstraat populair en het was alsof de straat minder gezellig werd wan neer hij, ca een paar malen met zijn vrienden heen en weer gewandeld te hebben Doctrina binnenging om een middagborrel te drinken. In de gezelschapskringen in de hoofdstad, was hij ook een welkome gast, en hij hai uit hoofde van zijn familierelaties overal toegang, want hij was een jonkheer Van Doorn,?zooais jinge opgewonden hoofden veronderstelden een nazaat van dien koenen Van Doorn, dien ltmans in zijn Slot Loevesteiu" geteekendhe;ft. En hij gaf zich veel m leite om zich overal te vertoonen. Mat Oktober was hij in de stal gekomen en daar toen hst winterseizoen juist begon, zag men hem dadelijk bij de fransche operavoorstelli gen, welke de eer genoten door de menschen uit de Bocht bezocht te worden en dan ging hij verscheidene families begroeten. Bj de Nederlandsche voorstellingen in den Stadsschouwburg zat hij dikwijls met vrienden in de stalles, maar men ontmoette hem ook wel bij Prot en in Tivoli, en naohtpitten be weerden hem ook wel in de Vic" opgemsrkt te hebben. Onder mya kennnsen waren natuurlijk eenVJudige jonge lieden, harde werkers, die bij hun ouders inwonend een kalm, egaal leven leid den, maar er waren ook echte wildebrassen by; haantjas-de voorsten in ciféchantants en bierkneipan met kellnerinnen. Die begonnen schouwd, waarbij vijf maanden lang arbei ders van alle partijen schouder aan schou der hebben gestaan en nog staaa, tracht te bevuilen door hem voor te stellen als een strijd zonder recht, een machinatie door socialisten uitgedacht tot bevordering van een socialistisch duel, terwijl dit op den hoogsten toon do:>r hem wordt verkondigd, met al het indrukwekkende van een »praatje", zonder ook maar iets dat gelijkt op eenig bewijs. E') dit geschiedt op een tijdstip, nu de arbeiders aan niets anders denkea dan hun lotgenooten, de 20 of 30 of, zooals 't nu reeds schijnt te zullen zijn, de 3 te redden, die slachtoffers dreigen te worden van den gevoerden strijd. Bij dit nobel verzet, bij deze karaktervolle hou ding der stakers en uitgestotenen komt de heer Snel met zijn politieke wgsheid, ver geet elk hoog'r motief. Is voor zulk een daad het woord "jammerlijk" niet veel te zwak om haar te kenschetsen 'l Waar vaststaat dat fabrikanten nooit anders werklieden aannemen dan met de we'en=chap dat stukloot.en veranderlijk zijn, heeft haar autwoord zelfs geen schiju'j; van tea argument. Zij haspelt bovendien zelf haar betoog iu de war. E-jrs1; voert ze aan dat het vorige dskcaweifl >on jaren lang werd uitbetaalt en e?n regel of tien Ja'er schrijft ze da* deze loonaftrtk ref d i de derde is sinds 1896. Welk hout snijden z ilke rede neeringen 't Alaar wat do:t dai nog de kortere of langere duur van ongfwijïigd stukloon tot de vraag met welk recht fa.br.eksarb3iders zich verzetten tegen loonsverlaging do ir middel van de uiterste daad werkstaking. Waar zij voor zich het recht, eischen het n te mogen gaan na ont vangst van het weekloon, zou daar de patroon niet het recht hebben hen medeteJeelen, dat er wijzi ging in het loon gebrac'it wordt, 1e meer waar dit loon zich DOE; altijd verre boren het gemiddelde blijft veih-.ff u ? Welk dosl de fabrikant met die wij £'ging voor heeft, moge de arbeider belang stelling inboezemen, hdt geeft hem geen rec'it iets anders te dcen dan heen te gaan indien het loon hem Liet langer aanstaat. Hoe wonderlijk verhangt bij cie hekken nadat bij ir in geslaagd is werk hij zulk een fi ma te krijgen. Voordat hij er is neemt liij invoedrijke meuschea in den arm om ,asto3bleef" te vragen dat hij een of m?er ge touwen in de fabriek krijgt, ji hij maakt zich daartoe zeer welkom bij een der bazen van 't fabriek, fi.i is hij aangenomen op de van ouis be kende voorwaarden, dan ziu de fabrikant niet hit recht behouden op de regd ng der toe te kennen loonen, zonder het goedvinden van het p -rsoaeel en zelfs zonder als contractanten tegenovtr elkander te hebben gestaan ? Men módt toch het onzinnige gevoelen van deze stelling die door de Rïdac'ie nu wordt bepleisterd door de bewering: ja, ziet ge a's zij den arbeid aanvangen heeft de usantie nog waarde, maar a's liet loim jaren onveranderd blijft dan verandeit de zaak. Volgens haar behoort er dus te bestaan neen bestaat er dus: een loonsvenndering-verjiring. D-it is wat nieuws in de fabriekswereld ! Ja, dat is wat nieuws voor den heer Sael in de fabriekswereld. Zsker iets nieuws, want het is nog niet zoo heel lang dat men meent, den arbeider recht te moeten toekennen op behoud van zijn loon, indien de veranderde omstandigheden den patroon niet dwingen het eens toegestane te ver lagen. En waar is van dien dwang voor de firma v Heek, iets gebleken, waar n der firmanten zelf verklaard heeft, dat het er om te doen was met het artikel dekens de wereldmarkt te beheerschen ? Rscht, anders dan om »te mogen gaan na ontvangst van het weekloon'1, recht voor een arbei der ?! wie heeft dat ooit op de viool hooren spelen ? zoo vraagt onze schrijver. En toch, er begint zoo iets te komen van een besef van zedelijk recht vac den on mach tigen werkman tegenover den oppermachMfMtmsMKMHM dea avond met een patj i hierin de Lövenbrau, vervolgden met esn mopje ruuiiek in da Vic" en eitdigden met de Nes te zien uitgaar, als de poliue de cafés on>ruimde. Zj beweerden dat de Djlle alle avonden in de Nes kwam, soms in rok en witte das. en dat hij dan met Ilka, een bekende schjonheid uit die dagen, ergens oesters ging tten. De sportprienden daarentegen hielden vol, dit als zij 's morgens vroeg, soms Biet lan^ na zes uir, op weg naar scbuiteuhuis of cricketveld waren, zij altijd den Dolle in uniform te piarJ '.cger.kwamen, en nu stonden de middenniannen, dia noci te Iaat naar bed gingen, noch bijzonder vroeg opston den, voor de vraag om tf de nachtpitten", of de morgensterre^", zo'als de twee categoriën genoemd werden, te gelooven. Ea dan ware i er nog eenige kameraden, die allerlei geheimzinnige geschiedenissen wistea te vertellen vaa veroveringen door dan Dolle in de groote wereld gemaakt. Als men alle verba en wilde gelooven, die des-t^ds over den ritmeester de ronde deden, moest inen aan nemen, dat hij een dubb;l leven leefde, dat hij lang na middernacht naar bed ging en lang voor dat AmsterJam het gewone dagelyksc'ie bedrijf hervatte, alweer in de kazerne was. Als men alles wilde gelooven, moest men ook overtuigd zijn, dat die man e n hart had ontvankelijk voor alles wat goed en edel was; dat hy krachtig, eerlijk, trou*, geestig, streng, karaktervol en in hojge mate medegevoelend was, dat i«der daarom tot hem zich gevoelde aingetrokken en dat hij desondanks al zy'n luimen en hartstochten botvierde. Ea als men hem zag, was hij altijd da eenvoudige, flinke, kranige huzarerolücier, die er plezier in had gezond en zonder zorg te zijn, en verder scheen te denken, dat de wereld het zijn tijd nog wel zou uithouden. Maar ik heb nooit weer van iemand zooveel goeds en zoovee', intens shchts hooren vertellen. En het merkwaardige was, da1: de verhalen bleven doorgaan ; telkens kwam er wtêr iets anders bij. Zelfs toen hij na twee jaren Am sterdam verliet, woeien uit zijn nieuwe garniZ03nsplaatsen wtcr andere anecdotes omtrent hem over. Dan heette het, dat hij by het neinin van proeren om een rivier over te zwemmen, twee hu Jaren, die door den stroom met paard j en al waren meegesleept, met gevaar voor eigen leven had gered, terwijl hij gezeten was op het ons wel bekende gevlek'e paard; dan zou hij bij een wedren een prachtig ros, geheel in witlederen tuig, door den koning uitgeloofd als prijs, gewonnen hebban, en dan ging het ge rucht dat een jonge barones zich on hem van hat leven zou hebben beroofd. Toen wij hern echter niet rneer dagelijks zagen, verloor hij voor een groot deel onze belangstelling. Wij waren in die jirenookaan het einde van onzen studietijd. Wij moesten de laatste examens afljggon en begonnen er aan te denken onze intrede in de maatschappij te doen. tigen patroon, en als de heer Snal ons niet geloo/en wil, dan raden w\j hem aan zich niet op de socialistische bladen, maar op de katholieke en anti-revolutionaire organen te abonneeren. Spoedig zal hij bemerken, dat er zoo iets geks in de lucht zit. 't Spijt me dat ik het zeggen moet miar de noot die zij plaatst onder mijae berekening van de SOM djor v. Haek & Co. pfr jaar meer be taald daa gemiddeld i:i die nijverheid betaald wo-dt, dost inij heel erg denken aan de Ge lestets Piet die van esn komeet te vertellen wist dat liet een ster met een staart eu met dat licht tevreden wa's. Zóó tevreden dat hij niet nage lezen heeft wat ik van de gemiddelde loonen in mijn eerste artikel schresf. Daar heb ik een loons verschil per week van gemiddeld ? 3.50 genoemd (Van Heek & Co ? 11. Oldenzaal, Haaksbergen, Boriie, G)or, Almelo, Nijrerdal en Wierden / 7 50). Toen ifc dus ?2 als gemiddeld verschil stelde, heb ik vrouwen en hulpen wel degelijk in dit cijfer b grep?n. Maar al had ik vooraf gjen weekloon genoemd dan mooht toch verondersteld worden dat mea geen kwart eeuw in Tweute doorbrengt zonder daarvan op de hoogfe te zijn geraakt. Da heer Sael blijft ook hier nog maar even vroolijk doorcijferen en heeft wel degelijk de arbsiders van Van Heek & Co. geordend naar letftijd en bekwaamheid om het verschil op f2 p. w. te kunnen stellen en de fi'ma een mildheid van twee ton cx'ra voor de arbeiders p j. toe te rekenen. Nu hij vijf en twintig jaar te Almelo woont, do^t hij dat als deskundige. lütusschen blijft alles onbesproken wat wij omtrent dat looncijfer schreven, en zoo zal het voldoande zijn, daar naar te ver wijden, alsmeda naar het volgende schrijven in het Volk, wat geheel het door ons mede gedeelde bevestigt. »Daar er telkens door de kapitalistische pers op gewezen wordt, dat bij Van Heek de hoogste loonen van geheel Twente worden betaald en ook de heer Djmela Nieuwenhuis de vorige week te Amsterdam in de vergadering der M jtaalbewerkersvereenijing dat nog eens weer ging her halen, meende ik als uitgesloten arbeider diarover esns mijn meening te moeten zeggen. Ii meende toch, dat wij als vak mannen daarover het b«te kunnen oordeelen. Dd zaak is dan, dat bij Van Heek volstrekt niet de hoogste loonen worden uitbetaald. Ik heb namelijk de fabrieken Njorderhagen en R'gtersbleek op betoog; van de dekenweverij heb ik geen kennis, zoodat ik daar ook niet over oordeelen kan. Zser z^ker, er worden, wat vvente betreft, bij Van H «k vrij goede loonen uitbetaald, maar toch nieta hooier dan bij E. ter Kuile, op Schuttersveld (gebroeders Vau Heek), bandfabriek, en nog wel enkele andere fabriekenDaarbij moet men niet uit het oog ver liezen, dat bij Van Heek zeer hard wordt gewerkt, harder dan op bijna ai de andere fabrieken, terwijl er tevens wel de langste week wordt gemaakt. Tevens wensen ik er nog op te wijzen, dat o^k te Hengelo (hetwelk toch cok in Twente is gelegen) de loonen volstrekt niet lager zijn dan bij Van Heek. Voorts zij er op gewezen, dat ook het stukloon bij Van Heek volstrekt niet hooger is dan bij tal van andere fabrikanten en op de stukloonen, daar komt het juist op aan. E-i wat de spinnerij, spoeïd^rrj en Bcheerderij betreft, daar betaalt Van Heek bijna de laagste loonen hier ter stede. Ik heb gemeend het bovenstaande eens ter kennis van het publiek te moeten brengen, omdat ik meende, dat hierover nog weinig is geschreven. Zeer zeker zou ik het bovenstaande nog met tal van feiten kunnen aanvullen, maar ik meen hier voorloopig mee te kunnen volstaan." ?IMMHIIIKIIIliHlmllmmltMmilllnillHllllllmlHIIIIIIIillHIHIIIIIIHIWi El zooals men wel eens zegt, gevoelden wij het: De laatste IOOÖJBS wog^n h t zwaars". Djar waren van onze kamwaian, die lang zamerhand waren achtergebleirea en over de laatste hinderpalen nooit zijn neergekomen. Men vond ze zoowel onier de ultgaiaders als onder de spirtlu'. Daar waren oade vrisndM, die eanbklaps enorme stappen vooruit deden en om zoo te zeggen, na hun promotie etntklaps van da colleg^binken in ds katheder stapten, die met het dr. ook het prof. voor hun naam kregen en daa was er die breeie schare middelmannen, die de wereld intogin als substi tuut griifi?r, jong-leeraar, busdokter oi alvocaat in proleo zaken. Wy waren als de stuientjas van Piet Pdïlijw. Wy sprongen zuo vrjolijk de wereld in, mair wij lieten ons om den drommsl niet dsodtrappen. Wij werden wel niet Of'eral vriendelijïontvangen ; het heette wel eens: Daar ko>nt er al w^êr een oui z'n baterhan"; wy' werden wel eens door de anderen wat achteruit gezet; w\j kregen wel eens een duw, maar wij drongen en duwden en brom-ien terug, tot wij ean plekje veroverd hadden in de maat-.chappij, al was het maar net zoo groot, dat wy ons staande konden houden. Toen gingen wy wat beter rondkyken en ziet, toen hoorde ik weer eens iets van den Dolle. Een van mijn beste vrienden, een subst tuutgriffiar bij een rechtbank, ergens in het Zuiden van het lieve vaderland, had hem ontmoet en kennis met hem gemaakt. En ik kon geen brief van eerstgenoemien krijgen, of er kwam iets in voor over de weloekende figuur, die mijn vri;;nd betooverd scheen te hebben. Ik heb de gewoonte de brieven van myn goele vrienden ik verheug mij in een drietal te bewaren en als ik die van mijn rechtsge leerden vriend op een stapelt j a leg en zoo door al de jaren heen na elkaar doorlees, wel dan kry'g ik eigenlyk een overzicht vaa het kara!» ter van den Djlle, en een geschiedenis van de belangrijkste jaren van zijn le?en. Wie tot a»n het einde meeleest zal begrepen, waarom ik de brieven, waarvan ik trouivens data en plaats van verzending weg'aat, durf te publiceeren. Da eerste brief bevat na do gewone begroe ting hit volgende : Ik heb hier nu goede kamers gevondjn, wat mij erg gelukkig stejit, maar wat is dat toch een onderscheid, zoo uit je eige.i huis onder een vreemd dak De Lsidsche kennissen hebben het altijd zoo geroemd, zoo vrij te zijn in je komen en je gaan, maar ik ger.iet er niet erg van. Of het komt omdat er zoo'n groot onder scheid bestaat tusschen een universiteitsstad en dit oord, waar ik Vrouwe Justitia dien, ik weet het -niet, ik heb dat laven op kamers nooit zoo gekend. Ik weet echter we), dat ik dolgaarne als ik thuis kom, weer den fauiiliokring zou vinden met mijn beste oulers en al de broers en zusters (och! ja, meneer de substituut-griffiar had den schatterlyken leefty'd nog niet bereikt! en dan heette het verder) Miaïweet je, met wien ik hier heb kennis Niet minder verwonderd sta ik te kijken van de onmogelijke gevolgtrekking dat, omdat de firma van Heek & Co. bislist weigerde de overige fabrikanten te stijven in hun halve houding, nu uit het gewijzigd besluit der overige fabrikanten mag afgeleid worden dat Yan Heek & Co. inconsekwent geworden is. Dat or gelukkige redeueeren ins B!aÜ! hinein zonder de dm.;en grondig te kenneL I Hoe is 't mogelijk da», een weekblad als de Grosne er toe komt buiten noodzakelijkheid te gfai weerleggen zonder te weten en dan den schijn aan te nemen als betoogt men iets onomstootelijks. Waarlijk dat is partijblad-methode! De flrma Van Heek & Co. heeft na de laffe houding in Maart j', door hare bondgei oaten aangenomen, geen enkel middel aangegrepen om hunne hulp te verkrijgen. De ptrs die elke gevoerde correspondentie mf dedeelt, bevat daarover geen syllabe van Van Heek & Co. En in de toelichtingen van leien van den Fabrikantenbond staat er evenmin iets over te lezen. Maar dat alles is voor de R-daetie in deze niet nooiig. Zij redeneert aldus: Van Heek & Co. wegerde den Fabri kantenbond iets te vragen, derhalve deed hij niets. Nu gaat hij iets doen, derhalve heeft Van Heek & Co. iets gevraagd l Ik dtnk hier weer aan de ster met den staart! Weike ster het moge gefeest zijn, die met haar staart den heer Snel wat al te zeer heeft gekitteld, blijft in het duister, zeker echter is, dat dat bovenstaande een antwoord moet heeten op wat wij schreven: »Ititusschen is de werkstaking te Ensched een nieuwe phase ingetreden. Nu ze na vier maanden nog niet geëindigd was hebben de Entchedeesche fabrikanten ein delijk gedaan wat de heer Sael reeds in zijn vorie schrijven als hun plicht aanduidde; zij zijn Van Heek te hulp gekomen Zij zullen van den 13 jn Juni af slechts vier van de zes dagen p. w. laten werken. Hiermede is dus het grootste gevaar, dat van concurrentie! opgeheven. Het blijkt echter, dat de heer Snel in deze ook niet bijzonder goed was ingelicht. De fabrikanten-vereeniging had, volgens het Volk, zich reeds in Maart daartoe bereid verklaarde, indien de firma Van Heek dat mocht vragen. Dat verzoek schijnt thans te zijn ingekomen." Waren wij er niet voor beducht, dat de heer Sael met zijn verbijsterd waarnemings vermogen ons zelf voor een viervoeter zou aanzien, wij zouden zeggen : wat hij schreef slaat op hetgeen wij te lezen gaven, als een tang op een varken. Z >o ziet man alweer, bij een behandeling van de aardsche zaken moet men niet te veel aan de hemelsche verschijnselen denken, zelfs het bes'.e hoofd loopt dan gevaar de kluts kwijt te raken. Ea nu ten. slotte «\z b u'ale vertrapping van het recht van den arbeiier" hierin bsbtaande dat de fi-ma aai eenige fabrieksarbeiders den terugkeer tot de fabrieken weigert. Heeft de redactie ook gtïaformeerl waarom, of doet er dat niets toe? Is die fi-ma bijv. niet ver plicht hare fabriekspoorten gts!oten te houden voor allen die hare leien beleedigd of bedreigd hebben? Mag die firma gedoogen dat menschen die op vergaderingen, op straat of in geschriften grof heden over haar uitspreken, desniettemin als onruststokers weder in haar personeel zullen opjeuomen worden? Mag die firma nief aldus redeneerei: mijne vroegere werklieden hebben opsettelijk den band verbroken door diegenen die tot werkstaking besloten te blijven stijven ia hun verzet, der halve neem ik alleen diegerea terug die mij passen ? De fi-ma Van Heek & C», is m.i. volkomen vrij om ieder harer werklieden die den indruk gegeven heeft haar met onwaardige wapenen te hebben bestreden, ijst wedir aan te nemen. Evenzeer a!s de fabriekarbeider, recht heeft de NIIIIIIIBHIIIimilIBMIIIII MUIIIHUUMIIIMMMIIIi gemaakt? Wel, oude jingen, met dan Dolle, een pracht van een kerel, die de lion van ons stadj * is. Je weet, dat hier een vrij groot garnizoen cavallerie is, dat behoort tot de zuidertrocp^n bestemd om La lp van nood zoo spoedig mogelijk de grenzen te bezetten en, rituin teneatis amice onzen buurman bij eventueele annexa'ieplacnen terug te wijzen. Wy doen het hier dus niet met een half escadron ; de huzaren zy'n hier zoo talrijk als in Amsterdam de schutters. DJ Djlle h hier dan ook niet de eenige ritmeester, hij is echter wel de meeat populaire Ea dat komt in de eerste plaats omdat hij zoo'n enorme menschenkennis heeft D* upper ten", als ik die uitdrukking gebruiken mag voor een plaats van nog «een 8)00 kiezers, zy'n hier zeer gastvrij. Omdat msn hier echter om zoo te zeggen in zoo'n klein bestek samenleeft, bestaan er allerlei eigenaardige begrippen en vooroordeelen. Ea nu heeft de Djlle ds xeldzame gave om die als 't ware by instinct te snappen. Daar heb je b.v. graaf Terneure, ook een ritmeester, die wil alles op z'n Haagsch behandelen, en bemo-it zich alleen met den burgemeester en de andere menscben, die van adel zijn. De rest is hem reine Luft. De Dolle daarentegen, die toch ook edelman i", behandelt de burgergrootiüdustrieelen met dezelfde prettige joviaHteit als onze nppsr ten ik vind de uit drukking nog niet zoo slecht als je maar niet aan de thousand deukt. Tien geboorte aristoc aten hebben wij hier echter wel. De Dolle weet precies, hoever hij gaan wil en brengt ook een ieder aan 't verstand, hoe ver men by^hem gaan kan. E i zoo is hy overal welkom en is toch ieder, ik zou by'na zeggen, een beetje bang voor hem. Ik heb met hem kennis gemaakt op, wat ik zou willen noemen, een gar.lcnparty, by den burgemeester, een edelman, die je doet denken aan den burgervader, door H Idibrand in de familie Kegge" geschetst en die toevallig ook een hoogst elegante dochter heeft, de eerste dam? van de stad, niet zao heel jong meer, maar vol gralia en ad?!, en de aangebeden bïfchermster van alle armelui. Mijn hospes zegt dat wie aan die jonkvrouw raakt, al is het maar door woord of gebaar, zijn leven niet zeker zou zijn. Nu, zij stond juist met den Dolle te pra ten, toen ik mijn entree maskte, en zoo stelde zij a's gastvrouw haar moeder is overleden mij aau den Dolle voor. Er kwamen weer andere gasten, en zoo liepen da Dolle en ik samen op en toen hy hoorde, dat ik uit Amsterlam kwam, was het of zijn hart voor mij oper ging. Wy moesten, ieder natuurlijk allerlei menschen begroeten en dus was ons samenzyn niet langdurig, maar hij inviteerde mij eens bij hem over Amsterdam te komen pra'.en, en als ik hem in de soos" ontmoet, zullen wy nader afspraak maken. Ik zal ja dan later wel eens vertellen, hoe hij in zijn gewone manier van doen is. (Wordt vervolgd).