lo. 1306 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. werklieden deze voordeden toe ? Waarom neemt zij, vrijwillig veeltijds, die meerdere verplichtingen jegens de werklieden op zich ? Daarop valt maar n antwoord te geven r omoiH het de gemeente is, en men aan haar, het publieke lichaam dat niet op particulier winstbejag behotft uit te zijn maar zooveel mogelijk voor aller belangen heeft te zorgen, nu eenmaal hoogere eischen worden gesteld. Hoe men cch!er ook dat antwoord zou willen omkleeden, de zaak ligt nu eenmaal zoo, dat allerwege het streven bestaat, de positie der gemeente-arbeiders gaandeweg te verbeteren. Want wanneer wij meenen, dat de vrg gunstige positie waarin, afgescheiden van het loon, de gemeente arbeiders van Am sterdam en Rotterdam verkeeren, allerwege zóó is; dat degemeeT te-beambten ongeveer overal leven en werken onder dezelfde voorwaarden dan vergist men zich. Niets toch is minder waar. Er heerscht zelfs te dien opzichte ik mag wel zeggen een volkomen regelloosheid! Sedert kort bestaat er, in ons land een Bond van verschillende vereenigingen van gemeen te-werklieden. Daardoor is het ook mogelijk geworden, voor degenen die van deze organisatie de leiding hebben, gege vens te verzamelen omtrent de positie der gemeente werklieden in verschillen de groote plaatsen van ons land, en ter gtlegenheid van het onlangs gehouden congres van dezen Bond znn voor het eerst deze gege vens, in tamelijk primitieven vorm, gepu bliceerd geworden. Ik zal nu de kwestie van het loon ter zijde laten, evenals die van den werktijd ; ik hoop, daarop later nog wel eens de gelegenheid te hebben, teiug te komen. Want er valt genoeg van Ie zeggen, naar aanleiding van de gepubliceerde cijfers. Ik wensen mij te bfpalen tot de algemeene voorwaarden waaronder de beambten wer ken. De gegevens loopen over Amsterdam, Amersfoort, Arnhem, - Delft, Deventer, Dordrecht, Enschedé, Groninger. Haailem, Helder, Kan>pcn, Leeuwarden, Maastricht, Middelburg, Rotterdam, Schiedam, Utrecht, Zaandam, Zutfen, Zwolle. Uitkeerir g van een karig pensioen bij den ouden dag (meestal op CO il 05 jarigen leeftijd) bestaat in bijna alle plaatsen; in Haarlem (!), Enechec'éen Maastricht is men echter nog zoover niet. Vooial voor Haarlem valt dat zeer op. Van de overige plaatsen wordt er in Zwolle, Delft, Uirecht, Schiedam, Zaan dam, Middelburg, Zutfen, Archem en Rot terdam, niets voor gestort ; in de andere plaatsen vel, en bedraagt de storting van X pO. (Gion) tot 2H jCt. (Lsiden) van het loon. Weduwen- en weezen-pensioen bestaat alleen te Amsterdam, Arnhem, Leiden, Rotterdam en Zaandam, overal met bzbetaling door de werklieden zelf', zoodra zij boven een bepaald minimum-loon ge nieten. In enkele andere gemeenten is het in wording; in verreweg de meesten worden zij aan hun lot overgelaten. Omtrent ver zekering tegen ongelukken en invaliditeit bestaat in Amsterdam, Amersfoort en Arn hem niet. Of bij zulk een geval ook in anderen vorm iets wordt verstrekt staat niet vermeld. Op de vraag of er verloi of vacantie gegeven wordt ns per jaar, is het antwoord ook al zeer verschillend. Alleen Amster dam, Lseuwarden en Zwolle geven den werklieden 7 dagen vacantie per jaar. Verder ge yen Arnhem 4 dagen, Deventer en Utrecht 3 dagen, Leiden 2 dagen, en Rotterdam... l dag, n.l de «drukke Zater dag" van de kermis. In de andere der genoemde gemeenten wordt in't geheel geen verlof toegestaan. L>at ware te veel weelde! Dan de «rechtspositie". Op ditoogen blik zijn er, aaar ik meen, nog slechts twee gemeenten in ons land, waar zooveel als «rechtspositie" voor de werklieden bestaat: Amsterdam en Arnhem. Wat wordt daar onder verstaan ? Dit: een wél-omschreven verordening waarbij de eehten tegenover de verplichtingen der werklieden zijn om schreven. Dit is juist voor gemeente-werklieden mér noodig, dan voor anderen. In de fabriek is de patroon de baas, onverkort. Wie is de baas van de duizenden werklie den eener gemeente ? De burgemeester ? Dat gaat niet. Deze komt nimmer met de werklieden in contact, en moet afgaan op rapporten. De directeur der afdeeling ? Maar ook deie staat, vooral in groote ge meenten, zeer \èr van de werklieden ver wijderd. Het zijn feitelijk allén de opzich ters, die dagelijks met de werklieden omgaan. maar op hun beurt nemen zij in het hiërar chische samenstel een zeer otdergeschikte positie in, zijn van alles wat zij doen ver antwoording; schuldig aan hun meerdere. En daar ligt een bron van ontzettend veel willekeur eener-, van onrechtvaardig onder gane straf anderzijds. Daar zijn zoo tal van vragen, die hierop betrekking hebben : Wie stelt aan ? Wie ontslaat 'i Wie deelt straf uit ? Welke straffen ? Bestaat er beroep, en zoo ja, op wie 't Wie stelt het loon vast ? In het particulier bedrijf is er maar n antwoord: de patroon, directeur of' zijn plaatsvervanger, maar bij de gemeente t an niet gezegd worden : die en die is daar als vanzelf voor aangewezen. Hoe grooter ge meente, hoe moeilijker. En ten bewijze hiervan is het voldoende, een blik te slaan op de categorische gegevens waaruit ik hier put, om te zien, dat bijna overal de zaak anders geregeld is. In Amsterdam, Zwolle, Amersfoort, Dordrecht, Zulfen, Groningen, Leeuwarden en Deventer geschiedt de aan stelling door B. en W; in Schiedam en Leiden door de commissie ; in Delft, Zaan dam en Enschede door directeur n commis sie; in Utrecht Middelburg,Arr,h«mei) Kam pen doi r den directeur alleen; in Maastricht, Haarlem en Rotterdam door den adjunctdirecteur of'een opzichter. Ziedaar r u toch een totale stelselloosheid, die bewijst hoe weinig hier naar een vast p'an en bepaalde beginselen wordt te werk gegaan I Eu zooals het hiermee gaat, zoo gaat het ongeveer met alles. Op de vraag: wie er straft? is het antwoord al even uiteenloopend. Alleen in Amsterdam is omschreven in het regle ment, dat slechts B en W. mogen strpffen, op voqidracht van den directeur. Overal elders is het willekeurig. In Maastricht en Zulfen wordt er gestraft door »een opzich ter" ^ in Haarlem door een hoofdopzichter, elders door den directeur. Ook het boetenstelsel is overal verschillend. Een belangrijke yrasg, vooral voor ge meente werklieden die gestraft worden door inimmMtiHitMiiiiMiHitttiiiiimimtiinn ljlH*nllH3M'M»Ml'lMHHH.IIllml«HMII WllllllllmllmltlllllllllMIIMailllllllllMilUmllllllllf IIIIIIIIIIlMlllllMïlïe*' Terreuve nog meer plezier. Onmiddellyk trarl zy echter op mij toe en als om het weer goed te maken, nam zij my even bij myn arai en zei: Ik meen het zoo erg Liet. Iloezcujemij als cavalier sta..n ?" Toen wij r u in den spiegel keken en ik daar in my'n soldatenpa»js met myn tête bakkes naast die mooie verschijning stond, was het alsof ik een steek in n.yn hart kreeg Ik keek Ida ernstig in den spiegel aan en toen bloosde de lievelii g tot in haar hals. Nu, dos je best maar," zeide zij en liet mij los E.en daarra kwam de reg'sseur ons onze plaatsen achter de coulissen aa; wy'zen en tosn rees htt tciic-rm weldra voor de vertoon ing. Ik ?a! ja geen vertla^ vin de voorstelling geven, wij vot.den dat alies prachtig ging, zoo wel ons stik j 3 ala het tweede, een eardig Irwitch ding, waarvan echter meer de geestige dialoog dan de handeling tref'. Maar misschien zoujy met je journalisten-oogen allerlei fouten ont dekt hebben. Ie de pauze was ik reeds viij en toen begon het danser, bespreken, waaraan ik diuk meedeed. Er was natuurlijk een run om freule Ida vcor het touper te vragen men doet dat bier nut vooruit en nu is het ge beurd dat Van Doorn en graaf Terceuve, die op haar gelo-'rd hadden als het ware, bf.ar tegelijk aanspraken. Terneuve stond feitelijk het eer^t bij haar, en Van Doorn viel dadelijk met de deur in huis. 't Was een moeilijk oogenbiik. Grf.af Terne ure wees er op, dat bij haar het eerst in de zaal begroet had ; Van Doorn zei lacherd. dat hy ele cer?.te invite gedaun Lad. Ik ben je voor geweest, kameraad," voegde by Terreuve toe, en deze an'woordde bits: ,,[j zou kunnen zeggen f'at n mij gecoupeerd beeft." I ja stond in een angst Z'j begreep als o liciersdochter wel, waartoe zu^k een ijrsprek tu schcn twee ri'meesters leiden kon. Zy redde zich handig: Ik vinri het heel o;.aardig van de heeren, dat zij k.bbelen, ' zeu ze doodlc; k, en tot uw straf vras^.- ik den oppasser te, se ujpecri'.n." Wrs,t was ik blijde, dat ik nog viij was. Met een kloppend Lart vuide ik mijn raam bij de touperdans in, ik keek maar niet viat voor ge/icht de mededingers zetten. l.>en gilieel-m avond verlangde ik ra'uirl^k naar dat s.amr.r.zijn met la reir.s du bui, . ii dit ging als in ten dioom van weelde voorbij ! Aan het eir.du van den avond kreeg ik Hjra nog woerden met Terr.euve, die wat veel ch. mpagne gedronken had. Je scheen r.og al blijdn mi.t de ordertcheidirg," zc-Me )>y' te^en u>ij, maar als :k zoo aan een sonpeiue m:wt ko men, toupeerde ik liever neel?n?a!»l niet." ik ar.twoordde eenvcudig dat bij zu h over z^n :-traf' nogal eetrcor>t icheen te hebbeu en liet hem staan. Van Doorn kwam *-o»-n dadelijk r.aarn.ij (o? (m te \ragcn wat Ternf.ine gezegd had, en bleef verder de ela-nos waren ui bijr a allen vertrokken in myn buurt. Wij pingen fcamen raer huis en (oen begon Van Doorn, op zoo'n geheel arderen <oon dan Terneuve aan nam: Jij bebt maa? mooi geboft, kerel. Ik wru mij niet laten bldïan, maar het was voor ele jonge dame een moeilijk oogenblik. Zij heeft zich uits'ekerd uit ds ractili?kheid gered enz o was het voor jeu een meevaller. Mjar laat ik j? in vertrouwen ieïs ?egg«; : Pas op da' je gi en onaargenaamheid, hoe klein ouk, met Terneuvo krijgt, wai t ten eerste is hij een man aaneen nijd;g karfkfer en t'an is hy cavalier e r ii-:icr en het is een traditie hij ons rrgimer-r, da' een twist op gpen enkele wijze kan wsrden bijge legd. Ik geloof niet dat j? bar g bfr.t, en ikwil DE DOLLE". 4) DOOR J. F. DS WITT. Brief IX. Zoo is dan nu e groote dag achter den rug. De tooneelvoorstellirg heeft plaats gehad en er is een einde gekomen aan een reeks van de gezelligste bijeenkomsten, welke je denken kan. Gelukkig is de voorstellirg zelve uitstekend van stapel geloopen. De avond begon met een receptie. Ean paar der oudere dames hadden, zooals dat ook in Amsterdam gebruikelijk was, op zich genomen te recepieeren, en dat geschiedde in de fraai versierde en gedecoreerde café^aal Tan onzen stadsschouwburg. Daar was waai lijk een kunststukje uitgehaald wat het aanbrengen van drap ricëa en plantergrcepen aangaat. Oe rtceptiedames zaten als onder een troonhsmel en er was een groote weelde van tapijten reergelegd Later werden die verwijde, d en werd de vloer gecireerd om bij het bal dienst te doen. Hoe fraai het hier ook was, hi d echter het bruikbaar aaken van de ruimte achter het tooneel r,og vrij wat meer moeite gekost. Het was er een ware rommelboel en voordat geBcbikte kleedkamers voor de rtames waren in orde gebracht, hadden wij menig moe'Iijk ULI'je gehad. Ik was nog basg dat veel in de war zou loepen, omdat wy nooit pp een tocneel gerepeteerd hebben en ik een berinnen! g had aan een hellenden vloer in een schouwburg in Amsteidavn, maar de helling hier was liet erg mei k': aar. In de geheele groot eïfcaal kinnen ook net vkrhonderd irenschen, zoodiit men als 't ware op het tooneel zit. De zaal zelf maakt een nogal aardig-n irdruk en het tooneel is grooter dan jïzou verwachten. Te negen uur begon de zaal gevuld te worden ra;t mei.schon die eerst zich op de r; c.eptie hadden laten aankondigen. Hoe moer dames er kwamen, hoe meer gekakel, war.t die deden alsof zij elkaar in jaren i.iet gezien had 'en en nu allerlei gewichtige te vertellen hadden. Intustchen maakte de co ff mr onze grimes in orde. Mijn kneve-1 werd wfggrsctminkt en ik kreeg een mooie boerei jongensklcur op mijn wangen. Om myn mord werd een domme lachtrok gegri meerd en een pru:k van melkboerer.horidei.hsar kwam it.ijn hoi.fl bedekken ; zoodat toen ik in den spii-gel keek, ik mezelf wel e* n klap ora m\jn kop bad willen geven. Van Doorn zag er prachtig uit Heel niet gegiimeerd, alleen wat zwart onder zijn oojen om die sprekender te maken. Freule Ic'.a was ook iilet onder kappers hatilcn geweest. Door opgewondenheid bad zij een hooger kleurtje dan gewoonlijk en dat was gen "eg Gn?af erneuve was in Duitsch gener8a!?nn'form met gryze .pruik en snorbaard zocjdfc de cude keizer Wilhelm e'roeg, en ik moet zfggen, dat hij er uitnemend uitzag. De heeren badiien veel schik in mijn uiterlijk en voor»! Ten euve tapte er hoogst wclwillei d f en paar moppen cp. Anders is hij in den laatsten ty l r.iet heel vriendelijk tegen mü, zekor omdat ik ook bij den kolonel aan huis kom Mrar, o, toen freule Ida mij zag ! Zij s chrok we; kelijk en riep hardop: Wieheeit j 3166 afschuwelijk toegetakeld ?'' Xu, toen hadden Van Dcorn en anderen dan hun onmiddeliyke superieuren, is deze: bestaat er beroep op de Btraf? Alweer: alleen te Amsterdam, waar de positie der gemeente-werklieden geregeld is bij verordening, bestaateenscheidsgerecht, waarin ook de werklieden stem hebben en waarop zij een beroep kunnen doen. Oreral elders is de zaak willekeurig geregeld. In Delft, Enschede en Haarlem bestaat in 't geheel c/een beroev. In de andere plaatsen staat beroep open bij de commissie's of bij B. en W. Natuurlijk beteekent zulks inde praktijk niets. Ziedaar enkele der gegeveris tegen elkan der getoetst, waaruit duidelijk blijkt, dat, ook al hebben werklieden in dienst der gemeenten in 't algemeen een meer zekere positie, toch nog in vele gemeenten daaraan wel het een en ander ontbreekt, en er ten eenei.male geen vast systeem is, waarnaar die verhouding is geiegeld. Dit slaat niet alleen op de regeling der pensioneering, die in de meesten der gemeenten zeer onvoldoendeis, maarook op de rechtspositie. In Amsterdam is thans een gezoiid begin, en Arnhem heeft een tamelijk mislukte poging gedaan, haar te volgen. Bijna overal elders zijn de gemeente-werklieden vrijwel rechteloos. Het kan nuttig zijp, juist door de ver houdingen tegenover eikander te stellen, op het groote verschil in deze toestal den de aandacht te vestigen. Wieder gemeei,ten op dit gebied te kort komt, vindt daarin allicht eecigen aandrang tot betere, billijker regeling. Vóór alles moet, dunkt mij aangedrongen worden op bet omschrijven der rechten en verplichtingen, gelijk thar g Amsterdam het voorbeeld heeft gegeven ; hetzij dan, dat ook daiir nog wel het een en ander te wenschen is gebleven. Mijn bestek laat mij niet toe, elke gemeeiite afzonderlijk te bespreken. Maar ik acht me verplicht, hier voor de gemeente Maastricht een uitzondering te maken ; zij vat haar taak op zóó verregaand, dat ze wel verdient, 'n txtra plaatsje te bekomen. Ze beloorjl de werklieden aan de gemeente reiniging met / 7 70 per week; de werk lieden aan publieke werken met f (! per week ; de stokers aan de gasfabriek, etie 81 uur per week werken, met f 840; van ouderdom of'weduwen-pensioen geen sprak<-; van verlof evenmin. Een opzichter stelt aan, een opzichter straft. De boete die beloopen wordt, wordt onder de werklieden verdeeld... Is dat een exempel van de gemeentewerkgeeffcter beneden de Moerdijk ? Dan is 't daarmee \'èl treurig gesteld! S. niet dat je j3 laf gedraagt, maar dos my het plezier en vermijd den man. Eo.i toga en een degen hebben rooit goed bij elkaar gepabt." ik mot st erkeuneïi d^t Vau DIO.TI gwiijk had en ik heb hem, toen bij mij met wtl wat over dreven zorg tot aan myn tehuis hal gebracht, hartelijk voer zijn welwilier.dhi.id bedaükf. Biief N o X. Er is i.a eie feestvoorstelling in or.zo wir.'eramusementen een het ie leegte gikomcn. Die repetities hebben grooter plaats 111 mijn lenui ingenooien e'an ik ged&cht had. Er beerschie ook \oortelureid aoo'n Bargeisrr.e toon. en ik zou ook wel ee: s hebben willen weten ; oe dat andeis kon in een geseltchap, waaiin vrou wen als freule Ida en de dochter van den bu-gemeester de voorname plaatsen imamer. Da eerste dagen na de voo:sr,ei;iig was bet bekaaid alsof ik iets miste, en het is (och eek a',se>f er tusschen Van Doorn en Diij een b^i j; ai.dcre verhe»udirg is gck^ruen. Daar is n onderwerp, dat ons beiden ra aan Let hart ligt, en waar over wij tc.cli vfr-i'y<i<n te pprtken. En zoo is het voor oi.s beiden een uitui-nii-t geweest, dat Van Doorn bedacht beeft om mij wberrnks te gonn. Kijk," zei bij op eeui avond, heb j-3 wel oer s aan schermen ^edRaii 'i ' ^\^tuui!ijk bad :k dat, aja&r in de l-.at.to jaren iik-t. >,u dan wilde bij mij tocüe-ei s een lesjo guven ; baat het i iet e'ai' tchaid; bet i iet, eiij.:kur.t nooit welea ioe Let te pas l ari komen. Wij hebben toen e-en ta.'io d'eicritLe iiijjs richt op dm {,routi n zolTu r van het huis, wasrifi hy zija tanifrs heei*', en ciaar heeft bij trij eerst etns laten tonnen, >at ik my beriin-erde. Hij meerde echter e'at mijo rr>(-;tko""e nicl deugde en Het mij te-cn ;'ie bij de ca\8l!ei;e in g-.bruik is zien. Maur dn mw- is, toni l i.i eisar '/.-. o met zijn landen arïn.ffn salie! in iH; han.i, ', oor mij slor.d en ui'viel, toen brg..-n ik air, xijn bijr.aaai de Dolle'' to denke;.. Ik kv.n -fm. oogen achter het netwerk van >ijn nmskt-T zien f;!insteren en die ver-Jr.-iiid-? sabel t:ewceig als een bl.kseüibtraal voor inij Leen en wen-. Order ('e band ii?p Van Duoni mij 'oe: SeUjr.tisg bie>', scliijiij-lag daar, d< k y, inaar u!s hy toeslorp, t.fit.ite xijr. sabel 'och teik'ra op mijn bornt, hoofd et' arm. K(;n enkeli-n ke r ving ik den s'ag op. He e'erste kcertn bad ik er gsuw genoeg van. Ik werd mee cnrervfus Mat Week <'at iiet Van D: orn's doel was goweü'it mijn arm wat los en Mijzelf heelemaai wat be-w.;fgli^ker te luakep. Ik bltef, vond l ij, ii> veel op rr:yn plaats, Daarra girg l.;j mij de gecompli ceerde bewfgii gou verklaren, en zoo kreeg ik er meer kiuk c p. L.lusschen bcginrrn de afdoeners los (e krmen. Aan het einde van Let winterseizoen werden de diners gegeven, welke de bir.nenshuisprct besluiten. L?,: gzaxer) ar d gas n wij wee-r »an rryeni- l oorncn en \e!df.n met bloo men denken. Wij cbijnen een vn-r-g voorjaar to gullen h.bben, en ? an zal hit bier verrurkeink mc^oi wesen. De p'an'er: en hoornen zijn bier veel vocrlrk^r dan in de on-.sri ken van Amsterdam. Ik iclnijf dat. i^a&raan toe, dat wij hier i.iit allee.'! zu'deüjker, maar ook zoo ver van ze« i-üiggen. Ik heb mij al'ij i voorgesteld dat l ot iii onze gcedo IJ^tad zoo waterkoud kan zit,n. oaidat eliu gevestigd ie'ustcheis Noord zee en Zuiderzee in. A! dat kou: e water stroomt langs de star], en Li,r liggen wy te nvddon van glooit]'d lai d en r.oeten koude noorden en oo-tenwinden l.re»de donrer^os-chen deortrokkei1, \c-cr zij ci:s lunr.en brrrikrr. Maar Nederlandsch Comitétot steun aan de arbeiders van de firma Van Heek & Co. te Enschedé. Men verzocht ons het volgende te plaatsen : Het comiléin zy'n vergadering van Woensdag 25 Juni j 1. te Amsterdam bijeen, kan niet nalaten aan de Nederlandsche arbeidersklasse en het haar fympatbieke publiek hartelyken dank te betuigen voor ds» -;'xbit.terc,; de en volharderjde biijken van :Uu;i, v,?:ke de Knschedésche arbeiders van de firma Van Hesk & Co. van hen hebben mogen ontvangen. Het is overtuigd dat de strijd, welke de arbeiders 22 weken lang hebben gevoerd, als ook de houding der publieke opinie, maar niet minder het samengaan van arbeidersvereenigingen van verschillende richting waar het gold den strijdenden meer georganiseerden steun te verzekeren, het heugelijke feit hebben opgeleverd, dat ook in de toekomst de arbeiders, ofschoon op vele punten oneens, elkander zullen weten te vinden, waar het geldt front te maken tegen de tyrannie van een verdruk kend kapitalisme. Een bijzonder woord van dank wenscht het comi'éte brergen aan de Nederlandsche Lursteraren vcor hunre ondubbel zinnige blyken van sympathie en het betoor,de blyk van rechUaardigheidszir, rog aan het einde van den stry'd door dezen gegeven. Mogen de Nederlandsche arbeiders verder uit de gebeurtenissen te Enschedédit eene hebben geleerd, dat zij allén van georganiseerd optreden van allen, heil kunnen verwachten voor hunne belargen. Het comité: Th. M. Ketelaar, Lid van de Tweede Kamer, voorzitter; Henry Meyer, afgev. A. N. D. B , penningmeester; Jos Loopuit, afgev. Soc. Deo». Arb. Partij, secretaris ; J. Huizinga, afgev. van «Patrimonium"; J. Mussert, afgev. Algem. Nederl. WerkliedenVerbond ; II. Brouwer, afgec. der Kath. Ver. in het bisdom Utrecht; A J. ter Liare, afgev. Federatie van Transportarbeiders. Het comilébesloot voorts, uit de nog in zijn bezit zy'ude gelden, de drie slachteffars te blyven steunen, totdat zij, r.a zekeren tijd, wederom werk mochten hebben gevonden. Het verzoekt, met het oog hierop, aan alle steuncomhé's in den lande, welke nog gelden voor Enschedéin hun bezit mochten hebben, deze zoo spoedig mogelijk te willen zenden aan den penningmeester van het Nederlandsen comité: Hemy Meijer, Govert Flinckstaaat 372, Am sterdam. Het beveelt nog bovendien de drie mannen, die voor den heldenstryd te Enschedégevallen zijn, in de aandacht van de arbeiders enweldenksrden aan. Hat comitéis met het oog op hen nog niet ontbonden. Helden. Op ons verzoek eenige mededeeling te ont vangen omtrent de diie stakers, die door zichzelf als arbeiders op da fabrieken der firma Van Heek op te iffjren, de werkstaking hebben doen eindigen, ontvangen wy een sehryven, waaraan wij 't volgende ontleenen : »Zeker verdienen die drie bestuursleden van het stakingscomitee een pluiinpj», daar het naar my'ne meening twijfelachtig zou zy'n geweest t f het voorstel-Borgman aangenomen zou zijn als zy zich r.iet teruggetrokken hadden." Het voorstel - B rgman dat verkeerdelyk den naam ^bemiddelingsvoorstel" droeg was een voorstel dat beoogde alle arbeiders weer aan 't werk te krygen mits hè' nat.tal slachtoffers niet meer bedragen zou dan drie. Daar den heer Borgman beker d was of bekend kon zyn dat de firma de drie leiders niet terug wilde hebben kon dit moeielyk een b ?middelir.gitooTulel meer heeten. HHMriiHiiiiiiiiiiimmiiiKiiiiiitiiiiiHBniniifKiai toch schijnt op een zachten winter een vroege lente te zullen volgen. En zacht is de winter geweest. Wij hebben wel veel slagregens gehad, j maar weinig sneeuw en vwi ijs is geen sprake geweest. Veel gelegenheid om te rijden is hier echter ook niet. De groote rivier is natuurlijk l j niet zooals een Amsïereiamsche gracht 's win ters een goede ijsbaan, en plasten of vijvers i zijn hier niet, ten minste, ik heb er nog niet ' o. er hoor en i-prfk n. W\lk een weelde zou het j andtrs geweest zyn met freule Ida over het ijs te zwieren. Ik ut b int t haar paard gereden, met Law gemusicee-r.l, met haar gedanst, maar veel verrukkelijker da*, dat ailes meiet het wezen i over het gladae ijs met gelijke bewegii g voort j te glijden en eian liefst eun tochtje te maken mu een klein vertrouwd geze.'schkp Want nut zco'ii liet schepsel! ja in je ai in een zaal roi.d ! te danser, is wel een gioot geno', maar j-3 voelt j zoo dat tal van o gen jj voLen, opletten hoe ' j;; baar vustlouat, ui je v,at Zfgt, of ze op je ! arm iu-it of niet, en esat litb ik ook tegen.net lijden rp een Daan als b. v. die van de; Ijsclub. Bij ei-n teicti'jft wordt je diar^an eurbt vrij en *at kun je een me >j.; he;t bot' maken by het ' aan bind. n van scbaaisen met een blik in hut j oog en ccn eiiuVJ3 van de hard. ! O ! ou.le getiouwe, i&ch niet als je mijn 'yrircbe ont!joeüe>n)irige.Ti leest. S'jiaf, a's ik bij ut n kolonel ten visite heb gemaakt, denk i i dat ik toch eigenlijk dan doe om ook Liet als i m? deeiir ger i aar lüa'i; hand «p te treden en j da-i bouw ik luchtkacteelen van boe het zou ; kunnei; fcijn, trut zoo';) engelachtig vrouwtje in | efc'ii bescheiden hri-j^, maar ik zie zelf ui te ! gotd in, boe dat ^ruurntn in Let w;ld« is. Wat kan ik een .meisje aanlieden behalve een trouw oprecht hart V n Jaar sta ik tegenover twee gctortunccrde ede-lJie'd- n, die hun vrouw in de hoogste kiirgrn kut!; en bre-ngen, endaarishet ' ice-i je ir, quaestie de dochter v&n een b ofdj e fricier gewoon gevierd te worden, aan toch'jos i te i aard, lais, toi.'ées en alïes wat het leven bieden Lan. E:i, last not 1,'ast : Ida is ook te familiaar met mij, ?ij taüt nnel anders met iriy cm dan met Van Doorn en 'i\rr,eu»e. Zy tutrycert mij en doe;t mij ell.-rlei coj fiientifs, terwijl zij tegenover \ au Doorn et, Tcineuve a'tijd eie; e-kgwite y.nge d&n.e i", dlo zieb wel verwaardigt ccaplimcrüj-js en bloemen te accept; «en. N ten, viiend, vcor mij staat ook geschre ven : Lvciate ogi:i sijcianida. Ik b< n de goede vriend, ir.aar zal nooit iets anders worden, Schrijf mij nog etr.s een hartcl^kon biief terug, | want oth ! hert), ik kan zoo alleen zijn, tnjy begrijpt ir.ij zoo goed. Brïtf No. XI. ' J«, kerel, jij ziet de z»!.k goed in en ik dai k je wel voor jo hp.rtoirk epiUei. Ik Lcop j i.u E a. -.r dat j'i vuo^jicliing uitkomt en dat re licsliisii'g riet lui. g mier zal m blij.ven. 't Is : vs'koir.en vaar: zekerheid is \üir iuij te'cr ; daa i u cers mij te vej biijd'-ii niet luchtkasietkn ! en dan we; r in zsk en. a.lch te zitt n. Dan niott mijii wak mijn trcoït zyn, jr:iar elan zal j Ik eok doen zoeals j j zegt en zien o'at ik ?l evcrge'piaatst word Een piaafs van Mitetiiuut' gtiiü.r is gtwoonl\;k rog wel te vinden. En ' dan beg:n :k hot leven O] nieuw. Na'.nurli.k : zou ik gaarne wat r:ecr in ele buurt van Am| sterdam kom' n tn als je CCLS moeite wilt doen ': lij j;: Oora in den Haag, zal je mij zeker grcot Maar 't was nog minder. Als iemand een diergelijk voorstel doet, bedoelt by daarmede aan beide partijen te zeggen: »Ik raad u ten stelligste aar>, dit voorstel aan te nemen." In casu werd dus tegen het volk gezegd : «Gooit de drie leiders overboord en gij zult ongestraft blijven." Dit was mi. weinig nobel Bpeculeeren op minder goede eigenschappen bij het volk, die gelukkig slechts in gericge mate aanwezig waren. Ik vraag in gemoede: was dit voorstel waardig een directeur der NederlacdBche School voor Nijverheid en Handel ? Het eenige voorstel dat hy' had mogen doen wss: Staakt den stry'd, die verloren is voor de arbeiders; ontvangt alle arbeiders zocder onderscheid weer in de fabriek. Dan was het aan de firma geweest om te zeggen: «Goed maar die drie hoofden nooit." Borgman mocht niet zulk een voorstel in den trant van Jan 'van Schiffelaar doen. Nu, deze drie Jainen van Schsffelaar zullen wel op hun pooten terecht komen daar zy aïs bekwame lieden bekend staan (Bakker en van L'er waren de bette dekenwever-). Bovendien worden zij voorloopig nog gesteund. Van de drie comiteeleden was Van Lier socialist, Reudink was naar ik meen christelijk historisch, althars niet roomsch. Bakker was naar ik hoor niet aangesloten, doch het ft zich aangesloten gedurende de staking bij een neu tralen spinners en weversbond. Niet alleen dat wij aan deze drie mannen het eindigen van de staking danken, het scheelde weinig of het was weer opnieuw be gonnen en wie heeft toen den storm bezworen ? De rebel Reudink. (Zie dit bericht uit Tubxutia). »Dinsdagnauiiddag orstond er een woordenwisselii g tusschen een ouden en een nieuwen arbeider der firma Van Heek & Co. in de fabriek Lombok aan de Kortesteeg. Esn der patroors kwam tusschenbeide en werd gebrutaliseerd door den ouden arbeider, die daarop door hem uit de fabriek gezonden werd. Zijn mede kameraden verlieten daarop eveneens de fabriek. Reudink, de o ad-voorzitter van het stakingscomité, kreeg gedaan, dat allen de fabriek weer binnengingen. »Nog waren de gemoederen Liet tot rust ge komen en spoedig onstond er in de fabriek een kleine vechtpartij, waarbij twee der nieuwe arbeiders werden verwond. »Dadel^k werd er om. de politie gezonder, die een onderzoek instelde, doch er kwam niet veel aan het licht " Wij^ trekken dikwijls een parallel tusschen den Transvaalschen oorlog en dezen stry'd en 't gaat merkwaardig op Zelfs dit feit weer, dat in beide gevallen de hoefien van het verzet de strijdende burgera aanmanen tot berusten in den verloren strijd. Maar wat de boeren denken, hebben de arbeiders gezegd: Wy'zul len ons onmiddelyk gaan voorbereiden om den stry'd met betere middelen (een goede kae) te gaan hervatten, als de omstandigheden gun stig zijn. Ik denk dat het een jaar of vy'f duren zal en dan begint het opnieuw, is het niet bij Van Heek & Co. dan by een ander. En dan zoa ik niet gaarne de fabrikant zyn by wien. de stryd uitbrak. En nu het succes dat de firma gehad heeft: Ga wonnen: ? 3500 per jaar. Verloren : Am reputatie, aan prestige, aan vriendschappely'ke verhoudirg tot atder fabriik g< .,vi*eerd. Lieve hemel, daar valt mij wat in. Als dan haar verloving maar niet be kend wordt gemaakt. Dat zou een geschiedenis zijn, want hoe zal ik mij dan goed bcu'en. Wat ben ik een ezel, dat ik daaraan niet vroeger gedacht heb. Ik duit' v-aarach i g, r. u dit denkbeeld by' mij is opgekomen, er 'niet heen te gaan. Als ik het n«g hoo.-de, a!s ik op de Soos" was of zoo, daT zou ik mij 'kurren verrr.anren en haar later geluk giar, werechfn, maar als het wordt medegedeeld, zoo aan tafel' wa>>r ik bijzit --- kun jj me ru niet nrs itns raad ge-vec ? Fn nu ik mij goed >>edei k heeft graat Terneuve in de laatste r'agen ook' iets bijzonder pedants over zich. Hy ts altijd een geurmaker, maar to=n ik hem gisteren tege: kwam en groette, salueerde bij zoo over dreven beleefd, als wilde hij mij voor den mal houden. Zou het dan toch dis man moeten zijn V Zou de graventüe! hsar z;o bi koord hebben, dat zij het goede trouwe hait van Van Doorn daarvoor verwerpt 'i _ Zie ja moet mij wel brgrvpen. Graaf Terneuve is ooji een elegar.t t.ilicier, lang en s!ai k met lange witblonde knev.l», altijd even correct en keurig, maar hij heeft in ?ijri oogopslag in zijn manier vin bewegen iets hards Weet' jij nog die geschiedenis van het t er Joolde lam en hoe de goede herder het opzocht en r aar dp kudde terug bracht. A's je ruhef ondencl.eid «ufschen f.raaf Terneuve en Van Doorn wil weten moet je het zoo voorstellen, dat Van Doorn het 'am zou gaan opzoeken, maar Terneu-. e zou zegeen dat hij zich er i ist m. e b-, moeier, kon Van Dcorn is een oific.ier tans peur et tans rrprcche 200 itmar.d, die teg.-n een oyfrworjnen \ijanei zou zeggen: Wat kan ik voer u dier?" Terneuve zou j;..,- n vijand overwirr.en of Ui zou hem verdelen. En zoo ook me' de % roe wen ? Terneuve aanbidt geen vrcuw, bij begeert be.trhy vraagt haar r.i. t, hij neemt haar in be-zU ' tij vleit hsar niet, bij temt Im.r. Er. bij komt rond daarvoer uit. Hij heeft mij eens gfzc?d dat dit de eenige manier is om n vru,* (e behandelen en dat de vrouwen eigei lijk alleen zoo behandeld willen worden. En torn ik me" al d:e herinneringen aan mijn ei<ren (hui* Va-r moeJe. zoo alles is, protesteerde, trok bij ,Kn witblonde knevels tus.chen zijn vir^ers dorr en. ,z%:. ".3a> femmige mensehen zi'n zoo verrukkclyk jong." En dan moet j , daarfPSenover Van Doorn kennen, die my 'och dad- li k ? »WKd heeft, - kijk myn vroegere brieven maar r a dat er mets gaat boun het gewkch.p van een lieve beschaafde vrouw: die irfl heeft «wa"r schuwd voor a die kleine gevoeligheden vSmee men m een kleine garnizoensstad heeft ri kf rir. t W Tk n' '"f*316', MT?Ijl8 d&ttijwetermofr hoe ,k over freule Ida dfnk, gren onaen' lik zijn >nendgchappe;vjke londin, «e *fr? * in de e'fgen deirn. Maar cer.mfa1 zal ik mij rog de opinie. eie-llijke nabijheid van de lieveling [ bevirdf-n. Op 17 April is xij jarig en dan geelt de kolüi f l een groot eli: er, en i.ate:uriiuk ben .- , ik c!o f , dat ^n yver om mij schermles te |e-, e r alleen voorkomt uit bczorgdhe-id, dat ik Terreuve nog eens onaangrraamhe-en lu: nen krijgen En zco bij zich boog ^'d± at r,dat.hij waar!«k '-^R .a En e!aa om zou het roy zooved minder freff n a.s hy de gelukkige uitverkoorne van freule I 'a PUnl-aTt T'T^/8^ ?nfUVe t"r Ven Ilanka-.rt, de sub.htuutc ficier, z^gt cck wel dat je beter doet een vreuw te bêheer«chen dan te aai.fcdder, maar zijn ttc}.j, wi,dtb<m om baar pu.k en haar ader zal wel *Kor » bcvo-denng zorgen, ! amice mlht h«,e besef ik nu de baleekenis van hèi posSrdcnt«B. Wordt