De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1902 6 juli pagina 8

6 juli 1902 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 3306 te vertrouwen zjjn «oor de waardebepaling ? M|j dunkt, HMD. Goud in 0?ery'8ell Ja, inderdaad .... maar volgan» bet rapport door den hoqgleeraar ain de Polytechnische, school dr. S. Hoogeweiff, aan den min. T. waterstaat uitgebracht, zou exploratie en exploitatie niet lootten d kannen Z§B. Het rapport is zaskryk eo overtuigend gesteld. Het is goed dat dit bekend is. «Oudernemende" lieden mochten eens willen probeeren eek hiervow een g»ad-m py op te richten. Als zulke kloeke i ziet aanmelden, be wondert dan ban «mderaesÜBgegeeBt, zoo ge wilt, met woorden maar houdt uwe handen op 'uwe zakken. 3 Juli 1902. D. STIGTBB. WIMMfrtltHMIUtMHMMillftHIlUJMMUMIMIIIIIMmflM Fry<ike Sa,iufen, roei pia&oliedirg. Foarste Samling fen T. E. HALBERTSMA, Ljouwert, Meyer en Schaafsma. »Br kunnen rooit te veel Friese zangen kanen" ie 'en vaar woord WMI mr. F. J. Troelstra, toen hij nog vooral bekend was als de dichter Pyter J«Ues. En op die wsorden beroept zich de uitgever van de bovengenoemde x»9 (e Leeuwarden uitgegeven liedjes. Nu, ik voel daar veel veor: de zang, bet eenvoudige volksliedje bindt de mei se n die het samen zingen en doet bun zich meer 'en eenlteid voelen. En d«n doet bet er eek weinig toe, waar de wijze vandaan is, als hij maar inslaat. Aan dat doel beantwoorden nu uit deze 6 ten minste twee: It famke ut WttterJan, waarvan de mnzwk en Its-satilje, waarvan de woorden van Halbertsma ry'n. De wyze van bet laatste is bet opgewekte >a vi»gt anspour 're heurev'x", Er is noch n ontleende wijze in: De iere simmermoarn, dat in de «L-ederschatz" te vinden is. De woorden er bij zijn 'en beschryving van de vroege zomermorgen; zoals ook 'en herfstliedjs de komponist heeft aangelokt tot lijmt en in dat zachte, eenvoud''ge of ook wel vricndelik schertsende zit de kreeht, duet t n\j, van dese komponist; als men ten mitste op dit zeetal meet afgaan. Een toch, FryJce Frtfdom, by 'en krachtig krijgslied van dr. E. Balbertsma uit de tijden van de Bslgiese opstand, kliekt my' mat toe en ook uit Us Keninginne had ik naast de welluidende vriendelike wijze zo graag de forse toon van nationaal zelfbewustzijn horen opklinken. Neem het oude Friese volkslied, ook 'en Duitse wyze trouwens, maar wat pakt die dadelik; neem het Transvaalse van M (-j. v. Rennes: in eens heeft ze j o; neem, om bjj Friese muziek te blyven, het nieuwe Friese ?volkslied van L. Dokkum (Goets Liederboek van Groot Nederland Hl), daar zit geestdrift in. Nu is het dwaas natuurlik om iemand te yerwyten d*t hjj zich b\j vocrkeur bezig houdt met zachtere stemmingen, maar in nationale liederen stoet kracht, moet vaar zitten, wil er geestdrift van uitgaan op feestdagen of in tijden van gevaar. Ea toch is 't wel 'en aardig KiDinginneliedje l Ik hoop dat dit zestal gevolgd mag worden door meer; waarom zouden we ook niet 'en eigeraardig getict* Friese muziek krijgen, zoals we nu toch ook al weer 'en Nederlandse heb ben. We hebben toch ook eigen huisvlijt, kunstnyveiheid en letterkunde. Friesland is klein, maar Nederland ook, vergeleken met Europa. 'En eerste vereiste is echter daarvoor dat datgene, wat er uitkomt, wordt aangeschaft door de zangverenigingen waar het voor be stemd is; anders durft geen Friese uitgever ook cp muziekaal gebied meer iets aan, net zo min als op letterkundig nu al. Haarlem. J.B. SCHEPERS Gods hulp en kaar do l, feestrede, op l Juni 1902, by gelegenheid zijner 40-jarige ambtsbedieniDg gehoitdep, door JEE DE VRIES, pred. bij d« doopsgez. gein. te Haarlem. Uitgave van II. D. Tjeenk Willink en Zn. Een toespraak taar aanleiding van 2 Titnotheus IV : 17, waarin de welsprekende karselredenaar een terugblik slaat op de afgelegde 40 jaren, in welke by' achtereenvolgens te Graft, Krommenie, \Vormer?eer en Haarlem bet pre dikambt vervulde. Warme daikbaarheid naast gepaste ootmoed spreken uit dit woord, sar:frekkelyk door zyn eenvoud en vromen zin. Zij het den gchryver gegeven nog veel te mogen doen aan den arbeid, die zoozeer zyn liefde beeft! F. W. DKJJVEK Stad Kortrijk. NATIONALE FEESTEN, op 17?21: Augustus. Het comitévoor do faesten hij gelegenheid van het a. s. lettsrknndig corgres te Kortiijk, schrijft ons: Binnen twee maanden vieren wij het zesde eeuwfeest van dan Gulden-Sporerisiag, die het latere ontstaan der Nederlanden van Belgi en Holland mogelyk maakte. Vciksstoet, vaandelfeest. onthulling van het gedunkteeken en uitvoering van vader'andsche liederen op Zondag 17 Augustus, in den nanoen. Duizenden en duizenden uit Vlaanderen en Brabant, uit Umb"rg en Zeeland, uit heel Nederland moeten in den stoet verschijnen en lucht geven aan hunne stan fi .T hei d. De maatschappijen gelieven hunne bytredirg te zecden, uiterlijk vuor 31 Juli aanst/umd?, aan den heer Dautreligne, bureeloverste ten Stadhuize. Daze zendt ook alle gewenschle inlichtirgen. Het gemeentebestuur looft meer dan 2000 fr. premiën uit. Bovendien ontvangt iedere deelremende maatscbappy een kunstdipïoaia. Ns den volksstoet, on G nron, wordt de faestcantate van Ta. Ssven en K-wel Mestdagh ten gehoore gebracht deor 1000 uitvoerders. 's Anderendaags doorkruist een historische stoet do eiraten der stad. H-t naehtfeest op Groeninge zal schitterend ?wezen. Vuor hor, die gaarne op denzelfden dag naar hni= keeren, zullen er late treinen in alle richtingen vertrekken. Nederlanders, allen op naar G:oenirge, naar Kirtryk l Da wereld mag weten, dat wij trotsc'a zijn op ons verleden ; dat wy onze duur gswonneu hou en trouw willen bewaren. liet Cotnitdt. HE1TSJES De zusters, Sc'aets van A. GABES. Hè, Toni, ik ben zoo moe! Gaan we nog niet gauw slapen?" De aangesprokene knikte even met 't hoofd, zonder op te kyken. Gebukt over 't borduurraam volgt ze met gespannen aandacht de regelmatige beweairgen van de rechterhand, die telkens 'n bonten zjj'en draai trekt door 't glansend satijn. Eindelijk, na een diepe zucht, houdt ze op. WaUy bu'gt zich paar luw euster. K«ap su-je -iat je bent! Uit niets, leHerlyk nit niets, maak je een smaakvol kunstwerk l Erg jammer, riat 't voer vsewcden is. Hoeveel }*. nu voor dat werk ?" Toni lacht even. Een hsel weemoedig lachje Misschien zes mark. 't Kan ook zyn zes mark vijftig. Dat is dan juist genoeg om wat lint en witte nieuwe bandschoenen te koopen voer de soiree bij de von Astem," En machinaal steekt ze een witten zyden drasd door de naald. Ja, 't wordt vreeselyk slecht betaald I My'n sering«ntak zal ook niet veel meer opbrengen, en daar zit ik al volle drie dagen op ! Dat papa ook zoo zuinig is met ors toiletgeld l" \ch Wally zeg dat niet! Papa kan niet anders. Je weet Eberhard .. " Zeker weet ik dat l Ja, die broer-luitecant! 't Is altijd zoo geweeftt. Van klein-*f zyn we 't gewend geweest hem als de hoofdpersoon te beschouwen. Hij speelt den baron natuurlijk ! Wat aija voor hem zes mark ! Zes mark, waa-voor wy dagen zitten te werken? Eén avonduitgang kost hem 't fiendubbele. Dan blijft er voor ors natuurlijk weinig mefr over!" Een drukkende stilte volgde op die woorden. Op en ceer gaat de naald, heen en weer trekt de zijden draad door 't glansend saty'n, k'aakt de schaar; zacht glanst het goudblonde glüigescheiden haar der oudste onder het lamplicht, ble k, ernstig en Simal ziet het fijigeteokende meit-japgezicht er uit. Zeg Tooi, vertel 'es, wi« Iwwaerj er morgen op ie verja*rdas ?" Och Wal'y, wat 'n oizin-vraag ! Dat weet je toch ; Erna, Marga en Leontke." Ei Lisbeth Bauer ook ?'' Toni trekt verachtely'k de schouders op Die ? N«en die past er niet bij. Sedert ze in een winkel werkt, heeft ze zich voor den omgang onmogelijk gemaakt. Ten minste zoo goed als ! Ze kan daarbij ook pas na acht uur kamen; dat stoort, en valt vreeseJyk op !'' Maar ze verdient goed geld, Toni! veel meT dan wij !'' Dat komt er niet op aan l Maar iemand uit een wir.kel past niet in onzen krirg." Wij zijn au fond toch dok niet vele meer als werksters l" E<;n blik uit de gronte dotkere oogen der zuster doet Wal'y verstommen. Hemel! Dat was een antwoord! Hoe feoel en voornaam hoe trotsch hadJen die oogen baar terecht gewezen ! Zj zwy'gt beteuterd. Mjar sperlig komt haar vroolijk temperament weer boven. Zeii Toni ik weet wat !" Wat dan?'' Toen ik van mo'gen in Ebsrbard's kamer stoelen en consoles afstof e, viel ik bijna over een car'onnen doos die heel onhandig tegan den muur stond. Ik nam h'm op, dee 'm open ea Toni, zal ik 't j? zeggen wat. er in lag? Naea ik zal 't geheim liever tot morgen bewaren !" Z«g 't gerust Wal'y ! Wil }*. me werkelijk doen gelooven dat Eberhard een verjaarscadeau voor me bad ? O, dat zou wel voor de eerste maal z\in l" Ze klinken hard en bitter, die woorden. Toch, Toni! Ei) r;ii maakt hij al zijn ver zuim wep.r goed. Je zult zien. O, zóó iets moois! Wanneer jij niet m'n goede eigen Tori waait..." Nu zeg 't dan maar!" Een Yossenboa, Toni! G mdbruin met glan send zijzs.cht haar en een snoetje zoo schat tig ! om zóó te zocren ! Als ik me voorstel hoe mooi die boa jiu staan zal en hon 't j 3 flatteeren zal bij je licht lakensch costuum ! . . . Wat zal je er gedistingeerd uitzien, ongenaskbaw l'' SeJert drie jaar m'n ceni'g galacostuum ! Ik weet rauwelijks hoe ik 't weer een bectj; zal varieeien ! Ik zou onderlueschen wel willen weten voor hoeveel Kborhard " Nu 'uistor eens, Jiirasal is hij bijzonder royial geweest ! De boa kot' minstens 50 mark. En hij is ecb; boor, dat heb ik dadelijk kunnen zien want voor zoo iets heb ik oog ... Zie zoo!... X'.i moet 't uit zijn, Toni. 12 uur ! An 'ers is m'ii javig zn-jo morgen orgen'etba ir'.'' En Wally t pernt baar riaaH, virgerhoed on schaar uit de hand l?gt bot werk tussch.'n den l>nnen doek en rekt ba<r armen boog in da lucM. uit. Gjdclar.k ! mnrs.e,i is 't f;cstdag. morgen wordt er r,k-t gepikt' Toni, ik vkd dit rog 't heeri^kste vsn je f.eelcn vcrjaan'a^. En de voi. .. die n1-"g ik tüi'h óó'ïwel 'o-van je lecnen ? Ja '? Morgen . .. vani.cer ik naar cie piano'es «a ?" Tori ?.ict h;ar iriooi ?uvj> ;'ftt zoo lief vleian kan o'-idoi zoekend aan. c i zacht viaa.]t ze: \Vaarnra maak jij je al ij d zoa graag raoi'i voer die p'Mioltssen, Wal'y V" Hè, wat een vra^g Ton ! Wavora zou ik me vo">r dk' leasen niet mooi mo^enaanklnedei;?" T i;;i zwijgt, fiaar gtJa-h!en ga'ii t^rii;,'r;t.ar e'nfgo j «ren g<;!.;o'e;ï, i;a';r haar t-igcn kifid.-chbeid. Ais in een droom ligt ds \ijii reeds achttr baar . . . En zacht k'a'.gt een s'em in haar bir'.r.entie : AU'c-er o o c jiar vjo;l)ij... voor iue!.i, voor ] i,iLmand ! . .. iJj VB'J ;arJag is vüctbj. 1)3 feiicittereiida keuris. en d'e de vljf-Ji twintl.jvirige Jjchicr vaa rr.aj-or von Seeie'dt hun gelukwenachïA zyn koiaiMi avabiedsn, bclilijp. reeds lang weer af-.cb^i-.l gouiruen. Kr lag o'a kon Ie kuis sternailn^ in 'c ar;d.TS 200 p-ettigs tkuis, dat ten ong&l?.o'.igea vroolyki luon nkit mügclijk was. Ieder v.a: duarou blij i'.'i uc-n kwartier.j: wter te kiwncu heengaan. I)d tt/c-i znsicrs zitten wer-r gebogen o.-or haar band.ve-rk. Xog een andtra gast zit bij hï'n, ten, u-e nüar ze!ii°n ko"..!, lui'o.-ant Ebirha,-,!. lüj «ast zwijgend by' de ta'c! mei ca icar.x ?? T. r-eonit jjtdac.liU'loos 't ee Q s-oorwerp na 't ar,d?:-re in do ''iiaiid. Niets ean kloii igheden zijn 'r. j B j de voii Sa icld'a giMt 't niet a's vaor;-aam gioote ca'.eat.x te ortvangeL ; er k Ie kïe'jie 1 Ucn'U'.j wa-ur. vol,io::rn.le. Een dj.-.-jij po.it papisr, een ll.-Sv-l.-ji o:i;"ur, van de moeder een i'-Tilivlii--!^ waarvtu cSeopat'gcwerkto vc-rt: lïcii van mcr.ig moeily'k uur. Van Wally een deeltj? Eagelhorn, van Eberhard een doosje bonbons. Daarnaast nog een paar kleine handwerk j 33 van vriendinnen, dat is alles. Toni's gedachten doorleven nog eenmaal den dag van heden met al zy'n bitterheden, z\jn onaangenaamheden en zyn stormen. Waarom h»d zy' zich tocb eigenly'k zoo op haar ver jaardag verheugd ? 's Morgens dadelijk, had haar reeds ie;s teleurgesteld ! Van vader bad ze zoo vait en vurig gehoopt een avondjjponneJjs te zullea krygen, of anders tenminste een nieuw wande'costuum. Maar toen mama hair ter z\jde nam en fluisterend zei dat papa haar een mooi kleed zou gseen, maar later pas... dat hij er nu 't geld niet voor hai liggen" och, toen had ze wel dadelijk begrepen dat'c cadeau alleen by den goed in wil zou blijven, zooals altyd. E")erhard'ai bonbons was eveneens een teleurstelling g;bleken... Wat had die Wally toch verteld van een mooie boa? Toen was ze toevallig bij een heftige woor denwisseling geweest tussenin papa en Eber hard. Altijd dat oude lied van spelen en schul den maken I Ei terwijl de broer in zijn kring van kameralen bij wy'a en kawten halve nachten doorbracht ? en 't vaderlijk geld verspeelde zat zy met haar zuster te pikken om een paar handschoenen l 'c Kan niet anders, papa!" had Eberhard op zyn vaier's aanmerkingen gemaakt, k k»n me onmogelyk buitensluiten. Zoo'n klein kaart spel, wat is daar nu aan ik verzeker u, 't is heel onschuldig ! Gisteren had ik toevallig pech, den volgenden keer win ik 't tiendubbele tersg." En de vader had gezwegen. Dacht hy wellicht aan z'jn eigen luitenantstyd, ea aan de oude spreuk, dat sedert oiheugely'ke tgden dobbelspel en soldatenleven bij elkaar hoorden ? Aan tafel was At conversatie heel traig gegaan. Niemand deed moeite om er den gang in te houden, men rprak over de gewoonste eiken dag ii gen ook ter wille van den oppasser, die 't eenvoudige maal met de hem motielijk gile-rda grandezza serveerde. Ilrj moest voor de aanstaande soiree gedrild worden! Op 'c namiddag koffie- uur waren verscheidene familieleden verschenen, onder hen (ante Johanna, de gevreesde, hartelooze bewaakster van de eer der famlie, vooral waar't de vrouwelyke leden betrof! E i de plooi tusschen da oagen voorspelde niets g?eds ... Al gauw kwam dan ook de oorzaak van haar ontevredenheid voor den dag. Zij had Wal'y vandaag, met de muziekrol onder den arm, in de Kö.iggui/zerstrasse gezien, in gezelschap van een jwgmensch. Een pijnlij'-e ondervraging volgde. 't Resultaat was dat Toni de opdracht kreeg haar zuster niet meer allen te laten uitgaan, geen enkelen maal meer ! Waüy was woelend. Wat w»s daar r.u in, wanneer zy den broer van haar vriendin, den jongen Frans Bauer, op straat ontmoette, en een eindje met hem op wandelde, altijd pratviide over de zu ter ? Al was hij maar een eenvoudig bo:kbouder bij een bankier, 't was toch een nette, fatsoenlijke jongen ! Zou men zich ook zoo uit z'r humeur hebben getoond, wanneer 't graaf v. Western was gewacst in plaats van Frans B.vuer? Waarschijnlijk niet. Ei die zou haar tcch nooit trouwen ea Frans nè'. Ken gro.r >e:'^r^..- i.Jiar ouafharkelijiihei'1, naw een nutti', vr\; on werkzaam leven, coaakte zich van 't jonge u.-sisje meester. Wa*. benijdde ze haar vriendin, de eenvoudige winkcldame l Foei kinderen, weest toch niet zoo vervelend vlijüg! De armen van Berlijn zullen er niet c p verminderen door je aantal gewerkte kus sens en dekjes ! Hoaveel bazars ten besteder armen" wil jullie nog gelukkig maken met j> bezendirgen ? Eberhard zei 't langzaam, met een spottend t cbj<s. Daarby sloeg hij opmerkzaam de gestalten der bvide zusters gade. Toni's smalle, slanke figuur met de stijfrechte houding, 'c bleeke, eecigszins trofaehe gelaat, 't glad gescheiden blonde haar verschilt opvallend vaa 't jonge, half ontwikkelend figuur!j3 vaa Waily. En daarraast ry'st een ander vrouwenbecM voor hem op: Sa^cha L-jïica... Hij iet de elegante verschijning in 't nauwsluitend tlawee'.en kleed voor den groot, n hoekspieg. l staan van haar tmaakro! gemeubi leerd salonnetje. Mft 'n lichte gratieuse har.d-, beweging brergt ze baar co ffure weer in orde, dat door zijn hartstochtelijke omarming wat los is gegaan en daarby lacht ha;%r kleine roovid met d« kereroof'e lippen zoa vol chartnu l . . . Oahoorbaar komt hij van achteren op haar too, beft zijn handen omhoog ... en een £,ou.lbruine, glansend zachte vos-sorboa valt op haar schoulers. Z;j geeft even een hoog gilletje, half van vreugde, halt '-an fc'irik. Dan ku-t ze wild hem?' Naen ! h.vt rose lachende bek j 3 van 'c beestje dat met z'i^n kleine wilt e (a'jrtjos zoo verïroUïveUjk op baar bo zam rn.it... Telkens en telkens duikt :.e 't vofsenkoj j i weer op nieuw op haar lippen ... En daarbij ti.iihtcrt ze: mijn l e.;<J, goede, cenigs vriei d ! l'iberhard s'aat j'Iot eling op. Xu : 0;, bij da bsrltmiring aan 'i gi.b urde van gisteren avond, ja'gt 't blord hem sneller d oor de aderen.Zon er esn va;i zijn r.'ii'tn '»i\ staat zijn zoo'n vreugde td vocltn '.' Toni ? Kooit ! Wal'y ? Misschien. Ma:.r o'k zy htaat reeds onder dtn lïriik van een goeds opvocdir.g, die zxj 'tjeiwerschirg als ecrntc geb>>d vnor.schrijfi Werf ! AVejj ' iloe vürvetunil en saai is 't liitr ! L'ii'ii' bij Si.c.lia is l.v.-en, gc.'oel, icnipjraüient ! Opgewonden ga t hij been. Wai'y richt zich op uit baar gebogen hou ding van wfrkc . Iv>eruiir.l kin tutli ?.?rrschrikkelijk verrcl ni zy'ii, vind je iiot Toni?'' 'J'oni knikt van j t Hap v,"i''l;e,!f-n z;.; z'cb op nioii v inbair we;k. K i onvtriuoeid glijilt dj naald door 't g'an bos'id sa'ij u Franciscus denkt. Wat de geestverwanten van de Eedactie betreft, dezen zullen op dit punt wel zeer uiteenloopecde denkbeelden hebben, en daar ik alleen van sommigen onder hen daaromtrent de opinie weet, kon ik geen and are uitdrukking bezigen. Wat nu de kwestie zal ve aangaat, dat Pastoor niet anders kan oordeelen dan hy' doer, spreakt van zelf, doch hy zal ook beseffin, dat zyn argumentatie my veeleer bevestigt in mijn meening, dan dat zy my zou doen wan kelen. Jaist wat hij aanhaalt ait den Cafechismus van het Concilie van Trente sub 3 is het groote punt in kwestie en ik houd vol, dat het daar geleerde in tegenspraak is met het Caristendom, gelijk alle ascese DJ aanhangers der Hervorming hebben zich tegenover da R C. Iv<?rk steeds gerechtigd geacht op de Sebrift zich te bsroepan en zy beweerden, dat han leer geen revolutie maar n formatie was, dus terugkeer tot het oorspronkel\jke Christendom. Daarover de dabatten te openen zsl wal onbegonnen werk wezen en men mag allerminst van Ds Amtti-rdammer verlangen, dat zij daartoe hare kolommen zou openstellen. Ik constateer alleen het feit en handhaaf mijn recht alzoo te oordeelen, op grond van al wat er in by'na 400 jiren te dezen aanzien is geleerd en gedaan. Wat de geachte schrijver daarom vermeldt uit Tüomas k Ksmpis of uit andere schryyers heeft geen vat op mij. Voor my' is Christus »de Koning laraels", een naam dien Hg zelf zich heeft laten toe kennen, en om die uitdrukkirg te verstaan, heb ik mij te wenden tot het Oade Testament, opgevat in den zin waarin Christus dat wilde opgevat zien. Het O. T. nu is beslist niet ascetisch en indien de R C. K?rk dus een ascetischen Christus predikt, heeft zij het Isra litisch element in het Christendom eenvoudig voorbygezien. Pastoor Kaag dost daarom ook geen moeite om Gathsemar.e te verklaren, of de verheerlijking van het kinderlijke tot haar recht te doen komen, daar by' den bloeity'd van het Caristendom j'üst zoekt, waar het m. i. «iet ta vinden is. Van zijn standpunt heeft hy volkomen gelyk, maar juist zijn standpunt keur ik af, al weerspreek ik geen oogenblik dat er in zijn kerk vele kostelijke C iristelijke waarhaden zijn bewaard en menig boek daarin geschreven, menig lied daaruit tot ons geko men, onze hartelyke belangstelling en waar deering verdient en ook geniet. Da geachte schryVer schijnt het bijjonder vreemd te vir.dan, dat volgens mij bet Christen dom al zoo spoedig zou verbasterd zijn. Hy laat my echter meer zeggen dan ik zeide. Ik heb geen tijd genoemd, waarop die verbasto ring zou zyn aangevangen, maar slechts z?er in het onbestemda gezegd, dat het Christen dom ascetisch is geworden, toen bet door de Heideren werd aangenomen. Hieromtrent is alle tijdsbepaling onmogelyk, omdat de invloed van het Hndendoni zich r.iet terstond, maar eerst van lieverlede deed gevoelen. Daarom behoeft men niet te spreken van een tandeloos kind, dat al aanstonds een ge bit in den mond kreeg, waiit reeds in het Nieuwe Tsstament zelf kon de schrijver de klachten der apostelen lezen over verbasterirg. A's Ananias en Sa'fi-a, kort na het Pinksterf'sest, het liefelijk Parades van het eerste Christendom komen verstoren; als Pjulusaan zijn G linten, vraagt, wie hen toch hetooverd heeft om on!rouw te worden-aan zijn E-argei;p; als zeven brieven aan de gemeenten van K'ein-Aiie herhaaldelijk vcrwijtivgen doen hooren over teruggang, is het dan zulk een vreemde bewering my'nerzy'd», dat bat Heiden dom a! zeer vroeg zyn nadeeligen invloed op hst Christendom heeft uitgeoafand ? lader, die zijn Bijbel kent, heeft de klachten over treurige toestanden voor het grijper. Voort;-: Jut Christendom is goddelijk, daarom moest hot terstond na Christus' heergaan ver basteren; maar ook: het Christendom is go ldtlijk, daarom duift liet (iie verbasterii g aan en oveiwint in weerwil daarvan. Neem aen van deze termen weg en het goddelijke verdwy'nt. Ik zie daaron geen reden, om in te trekken wat ik schrei f: »het Caristendom is het zuivermenscheJyke" en ascetisme is dat niet. Reeds op de eerste bladzij ion des Bijhels lees ik, tijden» de instelling van het huwelijk tusschen Adam en Eva: »:üe twee zullen tot ca'i vlcesch z;jn". Daarmee (Ie catechismusj van het Trer.ts.ehs concilie te rijmen acht ik on mogelijk. Deze gaat uit van het deniibeeld, dat sarst projii&r j;i-sidiae amin-ioftcm da ge meenschap van man en vrouw, zoodra zij niet uit pnjcrcatïonia appsttttis voortspruit, wirdt toegestuan als ean veiligheidsklep Vela Pro testanten oordeelen win of meer iu denzelfjen geest, wart de oude zuurdeesem der R C. ascese warkt bij velen nog door. To's'; i gaat nog wat verier, maar staat principieel o uk op dat standpunt. C.iristns echter heeft in Mutlh. 10:4 1) da O. Taitamsntischo wuorJen niet alleen aangehaald, ma&r nog verscherpt door er bij te vosgen: »i!zoo dat zij niet ai r, c r twee zijn, maar rei die ch. Hetgeen dau G jJ saaien gevoftcd hotte, sehwide de mensch r iet." Trouwor.s als C'iristus esn asceet was ge weest, bai mort II ;w nooit rraat en H'ijnzn'f'.r ku:,ri6Ti sshel jen. Wia zoa ooit Fnincisttus van Assisi zao iets babban na^ehoudeii I 'A-K» de siueldwoorJan dor ty'Jgonooter. door, den ir.druk ker.r.Cü, diuu iemand op ho:i maakte en ean carieatunr za! r.ooit vat bs'oben, R!S bet tt-gflfidoel is van ten ge'ijk>-i:is. Z e 11 ou, Jar.i 10(;i. 11 Puai-us beter ontwikkelen in bun vak en daardoor' meer loonwaardig en bruikbaar worden. Het valt tot heden in onze groote steden niet te ontkennen dat vele kantoorbedienden zich meer bekommeren om een mooie jas, een gekleurd da-j", dan om hun maatschappelijke' belangen. In de eerste plaats moet de klei k kantoorbediende willen zyn. Hy moet zich zyn maatschappelyke positie niet tcbamers Dit is op heel het terrein de eerste stap in de goede richting. Treedt men, ce^n, treden allen tezamen zoo op dan zal ook de meatschappy met onze belangen gaan rekeren. OJB die rede is het te verklaren dat in htS wetsontwerp voor de petsioenneerirg van werklieden wel naaisters en wei k (rouwen ge noemd waren maar geen kantoorbedienden. Da kantocobedienden in Duitschland begre pen beter hun toestand. Zy stocden vooraan in de vakbeweging. Door krachtig ir, de maat schappij op te treden werd hun positie een gezonde en gevestigde. Zij verkregen dan ook van de regeering de> Fortbildurjgs Sihulen für Comptoritten nrd Handlungsgetülfa van 15 tot 18 jaar. Daze scholen worden 3 maal per week ge houden van 's morgens 7 tot 9 uur De patrow E zijn verplicht hunne jonge bedienden er heen te laten gaan. De bedienden moeten de scholen bezoeken. Daar de handel en industrie in Duitschlatd met reuzenschreden zijn vooruitgegaan, klom het salaris van den kundigen bediende ra>k boven dat van gestudeerde mannen. Zoowel de chtf de bureau als dejongste bediende behoort daar tot hetzelfde gilde. De eersten geven leiding aan de organisatie» Zy schamen zich hun beroep niet. In Nelerland is dit geheel anders. Hier ligt alles nrgr in de windselen. Bedriegen wy ons me*, dstn hebben ttoden ah Gronirger, Leeuwarder1,, Zwolle, 's Gravenhage geen vakorganisatie vsn Chr. kantoorbedienden. Z'jlfs geen kader dat deze belangrijke zaak voorbereid. Vee! j >ngelai brergen hun avonden door met wandelen, billartan enz , terwijl ze "voor andere zaken geen tijd hebber*. Laten de handelsbedienden hun verzuim begrijpen, laat nooit gezngd kunnen worden, de Nïd. kantoorbedienden krygen b.v. geen onderwij», omdat zy er geen belangstelling voor tooren. Krachtige jorge mannen in onze steden, gordt u aan. Komt vakvereecigingen, sluit u aan bij Mercurius of bij de R C. vereeniging St. Nicolaas of bij de Nad. Vereeniging van Ghr. kantoorbedienden. Voorzitter C Breevoort, l> H^lmerstraat 251Amsterdam. en cira, ' Juni 1002. zy Utrecht, 29 Mijnheer d; Redacteur, Baleefi verzoek ik u eene kleine plaats ruimte in De Amsterdammer voor bet volgendo; De heer Cjrreljézegt in een ingezonden stuk in uw blad van 2i> Juni '02: «Vergelijkt men nu den graad van oijtwikkeling van onderwyzers en oflijierea, dan zal zeker niemand durven bewaren, dat de eerstan i \j de iaatsten in dit opzicht ten achfer staan." Naar aanleiding hiervan eeaige opaerki.iger:l:i ons land deukt men zich en niet ge heel ten onrechte een onderwijzer meestai als een verwaand persoan; geschrijf als ckti van den heer C moet wel strekken om hen nog verwaander te maken. Ik zou den schrijver dan ook willen, aanraden de progranma's van onderwys aan de Koninklijke Militaire Aca demie en de Ciidettanschool eens na te gaan, dan zal by het groote verschil inzien dat bestaat tussehen den graad van ontwikkeling van een onderwijzer en dien van een cifiiier. Oifi nsren zyn wel is waar in 't algemeen geen wonderen van geiet-rdhei ), maar wat weet een gewoon onderwijzer van Fransch, E gels;h en Duitsch; wat van natuurkunde, ans'y.ische meetkunde, scheikunde, beschrijvend» meet kunde en mechanica, leervakken, die zelfs aan aa' staande infanterie- en cavalerie' ffi -ieron wordan onderwezen. Wat weel ean onderwijzer van boldriehoeksmeting, d ffirentiaal- er integrailrekei-ing, van dj grondbeginselen der electrotechnitk V Nituurlyk hebben we bij deze vergelijking buiten b'wchouwing gelaten batgeen een arnilerieofn' 'ier bovendien moet kennen var. ballistiek en wtarsehynlykheidsrekening ei eer. genie fü-,ier van de ingenieurs- wetenschapper, Nu zal een or.dsrwijzer wellicht zepger. »Daar opvoedkunde leert een aanstaand of ti;ier toch iiiet ' Mijn antwoord diarop luidt: »J»: dat is waar; maar is VOK opvoeden zooveel wetenschap no-idig, of moet men daarvoor niei veeleer den noodïgen tact hezitteü'c'' Eindelijk ga de bepr C nog eer.s nauwkenrii; na, wie meer ulgtiiietn omwikkeld i», een sfiderwijzsr of een oiiniei ! vi.iarne wil ik toegeven dat de bezoiligirg van do measte ondervs'yzers te gsring is, maar men irachte i.iet door zulk ongemotiveeid gaschrijf het publiek daarvan te overtuigen ' O der dankbetuiging voor de verleende plaatruimte, blijf ik Iljogauhtend, Uw disnfctw , 13. v AS 13 «f !?:>., tif-t.lt III i ttl II Jülil l4«jm lltlttUUl iHI «tUlUii aiiluidini yin io:'.\jVi lij .e za «iw KJKCom a! zou k u, ut u i\l Pristo.jr KÏ'U; is /:3a vi-iandoiijk ?-?w33-jt nota ncuio'A van nrdji sshry'ven "ver Tol*t< en hen bw a! v,mt eon kim n B opholdaring itMitf. Tien ik zeid^, rtat £.om>n't)f.n Frar.j'.us van A^ixi s/s 'y,)3 van een ernstig gsld C'.üii'olii'ïiüfcaal veihaerlijkteri, bad ik ^5«st'.evwn',t8n van het wiekhUii DJ Aiiutt r~ ii:Ki(r oji hj. r o-ïV-.'or ren l! C".th j)iiblic-k rijvend zou ik aeo." zoo bejiarkts uitdrukg hebban 1:, in^i (j.'Sruikon, want ik west to guod; hos iÏ3 geheele II. C. K'irk over DJ h."vl'}r,(l5".gschp maatschappij stait in hfit teeken van de organisatie. G *?."; ambacht of bat h^tft zijn vakorgar>isitie, alleen d^i kantoor bedienden zijn oj) vsle plaatsen niet tot orgagfikomen. groep van jarj,e nn.atir.er, scliij'it bit r,u< bisrvan niet voldoende te bt-nrijppp, O uier hfcn is wat hol vereenisfingsleven bstruft weinig ontwikkeütig van krücht. E'ikele steden kunnen op esn sfJesling van Mer-.nvi-.i3 et' vp.n de Xsd. vereer.itïir.g vin. "^-' ' christelijke kantoorbedienden wijze-1, maar ook hiprvar. gaat r.og te weinig actie «H. Dit 'Jisüg zoo niet blij/en. Da slaap moet uit dr- onoiin gowreven. O.;k de kintoorbediorden inat-tün het croot nut van vakorgariisr.tie gaan be^fft>r. Zij rno=ten leeren inzien. d.-U heden ten d a?; B o^georgar.isf erd zijn achteri:itga."g van p.isitie kan heteekanen. H-t is tnch z-ï^r waarschijnlijk, wtir.r.eor de pid3 arboidc-rs mefr geldelijk voorI N II O U D: VAX VEKKE EX VAN NADIJ : Gem-puL>ur. ;i:ir, d r mr. J. A. Levy. Hoof : iteraa'! V, door rfccv.n* dei' triplo-allianliü. lïnot' i\\'. , Jan van 't Sticht,. SOCIALE AANGELEGENHEDEN: De positie der gcme 'n(. beamlitcn, door S. Xeder!at)dscli Comitétot s'ccr aan do arbeiders van de firma Van Heek .(. ('o te En^clie:lé. - HeMen. KDKST ES LE TEKEN : Zonier'uitvoerii!L( te Naarden, door A:.l. Avcrkamp. Mo.nia Vama I, door A. Siiniei'. ]Soekaanl;onai-':i-. - FEUILLETON': ,,T)e Dc'.U", IV, door J '. do Wilt. RECLAMES. VUU-T. DAMES: AVer'v van v/onvren voor rrouv/en, dooc Klis: A. Li!0'h!on. . Do eer -to vnnnM-liJi-'Siatioiijelief. Allerlei door Crtpri.'.o. F1NAXCIEELE EX dECO\OiII.SC:iE KBONIEK, dooi -D. Stigtur. - SCIIETriJllS: I)e Zu^levs. Bchct-, A. Gaber. IXGEZi ;XDEN". PEN- EX 1'uT-LOODKiïASSEN. iDVEKPENTIEN. gf.x)rgai:is(jp «R5l gaan l f-i;n !,'!-'.zuiT'ivTt-jn en bedivj. Dit laatste war.eeer deze da patroons dit zullen lingen, -n op (? ZM| alleen voo:kimen worden kieiken door ort'ani?atie ziel.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl