De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1902 27 juli pagina 8

27 juli 1902 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

DEAMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1309 De petroleBia- productie was in 1901 in de Ver.' Statett van ffoord-Aarerika grooter dan ooit te voren. Deze uitkomst is vooral ver oorzaakt doer de iqgke oliebronnen in Texis. Deze ondergrondsche schat kan de waarde van den grond en het spoor weg- vervoer, dus m. a. w., de waarde v-an de Intern, landtyndicaten en nn de Kans. C. S. Spw.m.py' in niet geringe mate ten goede komen. In de myngroep ditmaal een gelukkige uit zondering. De atmdeeren Suriname sprongen van 54 tot 83 vroolijk in de hoogte. De Indische Mer«rar bevatte «en schryven van den heer T. W. Morren, die de toekomst van Suriname zóó bijzonder gunstig inziet, «dat het slechts een kwestie van luttel jaren is ooi de schitterende sterren aan onzen toekomsthemel te zien verschijnen." Het gouidattnsschen de frirartsblokken glinstert en schittert wjjst op de gulden dagen die komende zijn. Voor de betere exploitatie van de goud-hou dende grondtn «ebt de schrijver een snel en *ek«r vervoermiddel naar de binnenlanden nooAzak«i$k. O ik reor dm fatröboirw «n de iaduetrie. Hat is te hopen, a»ar te gelooven. . . ? By de tramwegm pijen zie ik tot m'n genoegen, in verband met de besprekingen van de vorige week, de 4 [.C t. oblig. Madoera van 52M tot 59 geklommen. 0*k de 4 % p C t. Passosroean van 1901 gingen vooruit en wel var 50 tot 55. Desa trsmm.py kan geen gunstig verslag over 1901 publiceeren. De ( xploitotiewinst bedroeg feitelijk nauwelijks 30 pCt. van de bruto's. De concurrentie met de karvoerders heeft de m.py genoodzaakt om 't personentarief te ver minderen. Wellicht kan deze tariefsverlaging toch tot grootere ontvangst leiden. Ook kier moet to?gepast worden: vele kleintjes maken een groete, went de inlanders hebben weinig te verteren. Het jaar 1901 heeft een tadeelig slotsaldo gegeven van byna ?30000. Mat belangstelling naai ik kennis van het jaarverslag van de Kediri stoomtramm py dat van een zorgvolle directie en een zuinig be heer getuigt. Da directeur, de heer C. C. van K«steren, dia Java kent en door Java gekend wordt, wyst op de abnormale weersgesteldheid, die de koïfh- en snikerprednctie benadeelde, op de heersehende ziekten onder volk en vee, acht 1901 een abnormaal ongunstig jaar en gelooft dat de K -diri-traro, onder normale omstandigheden, aan de verwachting der op lichters zal voldoen. De beschikbare kasmiddelen in 1901 verdiend, zonden wellicht de uitkeering van een klein dividend toelaten. De di recteur prefereert evenwel de solidkeit van zijne onderneming te verhoogen. Mitsdien stellen heeren commissariEsen aan de alg. ver gadering voor om, overeenkomstig de aan wijzingen van den directeur, ? 42000 in 't vernieuwingsfonds te storten. Een even gunstigen indruk omtrent de leiding en zuinig beheer get ft het jaarverslag van de Malang- stoomtram. Dezelfde orgunstige oorcaken als die voor de Kediri leidden ook voor de Malang tot een ongunstig resultaat. Het onverdeeld winstaaldo van 1900 groot ? 29000 werd tot / 23500 verminderd. Hat eerste semester van 1902 wekt voor dit dienstjaar betere verwachtingen op. Den houders, die hun geluk beproefden bij de Reggio-loten en die tot nog toe zeer teleur gesteld werden, kan taans worden medegsdeeld, dat de Italiaanscha gezant te Berlijn verklaard heeft, dat de commissie van onder zoek raar de schuld van de stad Ujrgio haar taak volbracht heeft. Binnen korten tyl ?uilen de crediteuren worden bijeer, geroepen, om over de commissievoorstellen te beraad slagen en te besluiten, Hoop doet leven. tu/sum. l 2 1902' STIGTEK' Moren Paradijs, ftaar het Puitsch, van MAEIE PRIGGE?BEO"K. Op den stoep van een kelderwoning zit een bleek, zevenjarig knaapje. Met verlangende nioitimiuiiiinnHUwmiiMiiiiiMtmiunHiiiimmuMn Mms Prollelman Brommeijer. Tot mijn groot genoegen heb ik getr.erkt, dat »in alle kringen van Antwerpen zelfs de schaduw van eenig misver stand, dat door het Nieuwe Cou rant ircident kon ontstaan zijn, is verdwenen." We zijn dus weer zoo veilig mogelijk, nu zelfs de schaduw van een misverstand, dat had kunnen ontstaan, verdwe nen is, rog vóór het ontstond, en dat niet alleen in de bureaiix van het Handelsblad van Antwerpen, maar in alle kringen. Nu dat had ik ook wel gedacht. Een Belg en een Hollander bijten elkander niet, meer, daarvoor hebben we te veel met, eli-a.r op, en de Nieuwe CDUrn.nl zou de eerste geweest znn om iiè: de B'abarv conne aan te hi lf>n, als, het maar niet wa= ter verheerlijking van de zegepnal deiBlauw Kielen, terwijl ik er zeker van ben, da; Cha;.éen van Speyk al evenmin hun lippen -p eHair zouden gehouden hebben, als zij het, nakroost zir.gende en zwierende de banden, die h^t zoo lief zijn, nog nauwer hadden zien toehalen. Want dat ia het aardige van de zaak, Desguin, de wethouder, heeft het zoo juist gezegd, »de zeiïlir.g van het pantserschip de Escrhcn gnf ons Balgen da gelegeahei i de banden dis ons met onze Noorderbrordars vereenige^, i.oz nauwer toe te halen < 11 liunonze ver-"leefd<te en hartelijkste gevoelens uit te drukken." Nu, ik had daar voor mezelf geen behoef:e aan. Toen Lnopold hier pens enn nac'.it 'P het paleis op den D m logeerde, heb ik hem precies dezelfde gevoelens v.ui de B;>cht, het hart van Nederland, doen kénne- ; ik herinner me nog zter goed hoe ik hèu toen gezegd heb : «Sire, ik zou s-een woorden .veten te vinden om voor U da fvmpaihie uit te drukken, waarmede het Nederlandsche volk U en U-.v volk van den ochtend tot den avond gedenkt,'' eu hoe daarop de Koning wien, gelijk zoo l blikken k$kt h\j naar hst fraai bewerkte, ijzeren traliehek van den achter het groot; heerenhuis gelegen tuin tegenover hem, die voor Frits een waar paradijs is. Huis en tuin «ijn het eigendom van den alom bekenden kommerzienrath von Schaum, wien ook het onderhuis, waar Frits woant. toebe hoort. Frits' moeder, een brave, vlijtige waschvrouw, heeft de handen vol om te voorzien in het onderheud van haar en haar vier jonge kinderen, sinds haar man, een der oppassendste arbsiders in de fabriek van den kommerzienrath, gestor ?en is. Er moest iets voor de zwaar beproefde weluwe gedaan worden en dmrem liet de eigenaar van de fabriek haar voor niets daar wonen en stond hij haar toe, by mooi weer op het erf te wasschen. Minder kon hij toch zeker al niet deen. Doch voor Frits, den kleinen zevenjarigen Frits, böteekende dit weinige ... alles ! Hy w&s een ander kind geworden, sinds by heimelijk met Evi van den kommerzienrath speelde. En's mama zou, als z\j het geweten had, Frits hebben weggestuurd en het meisje was haar vrienetje kwijt geweest. Het allerliefste, fijne, ongeveer ze jarige mei^js met haar goudblonde krullen, die tot op de schouders afdingen, scheen voor Frits in haar witte met ka*t gegarneerde engehche jurk een wezen uit hoogere sfeer. H\j beschouwde haar als een fee of een elfenköningin, zooals hy die honderda malen gezien had in zijn sprookjesboek, het eenige luxe speelgoed, dtt nog afstamde uit den tijd, dat moeder n ie' zoo ha'd behoefde te weiken en hem pprookjas voorlas, a's h\j 's middags of 's avonds b\j haar zat. Alles wat den kleinen Frits schoon of wonderbaar voorkwam, bracht hij in verband met E?i. Of was h*t soms niet wonderbaar, dat dit voorname, deftige kind hem den voor keur schonk' boven alle andere kinderen, die met haar speelden ? Waa het niet een onbe grijpelijk iets, dat zij, als ze met Frits, den armoedig gekleeden knaap, vroolijk in den tuin gespeeld had, plotseling bij het afscheid nemen haar armpjes om zijn hals kon slaan en harts tochtelijk uitriep : Toe, FritP, ga niet heen, bl\jf nog wat by me, ik hou zooveel van je l" En ook Frits' hartje klopte warm voor z'n kleine fee. Hij kon hatr onvermoeid schom melen en zóó heerlijk hoog, tot ze er dukelig van werd ; urenlang reed hij haar rond in de bamboezen spo^tka1-, of zat met haar plaatjes te k\jken en uit prentenboeken te vertellen. De arme moeder misgunde haar jongen zyn stil geluk niet, doch ze verkeerde voirtiurend in angst, dat Evi's mama te weten komen zou, dat haar Frits zoo dikwijls in den tuin kwam spelen. Gelukkig hadden den kinderen een goeden Bteun aan Evi's kinderjuffrouw, die een nichtje was van Frits' moeder en hen stil liet begann, zonder ze evenwel een oogenblik uit het oog te verliezen. Ze wist, dat die tuin en Evi, Fiits' eenige uitspannlg was. Het meest van den tijd moest hij op zijn twee zusjes passen, als z'n moeder uit werken was en af en toe aioest hu rog een oogje houden op de allerkleinste, die bij een buurvrouw was uitbesteed En over dag girg b\j raar school. Maar warnef-r Evi hem riep, kon niets h?m terughoaden. De botei hammen van de zu-jes werden haastig aan dobbelsteei.tjes gosi!tderi, dan volgde de belofte, dat hij een mooi plaatje, of een paar bloemetjes v,or ze zou meebren gen, als ze zoet op het erf gebleven en niet weegeloopsn waren tn ...« weg was hij ! Frau kommerjierrath was buit'.-n zichzelve geweest van woede, to n zij voor het eeivt dpn plebeïschen aard in baar dochtertj i ontdekt had. Ze had de kinderjnffrcuw eens fl nk de les gelezen en haar, oftchoon ze bijzorder goed van haar gediend was, met wegzending bedreigd, als ze dien vlezen jongeu" nog nmaal in den turn z-ig. Maar Frits is niet yies," had E'i schreiend gezegd en ze was niet te.-reJen geweest, voor dat de j ffrouar haar in stilte beloofd had, haar den zin te geven en te zuilen doen, of ze niets zag. En zoo wai Frits haïr spselmikker ge bleven en kwam hy bqna iederen dag in den (uin. .... Frits had nog niet larg op den uitkijk gezeten, Of hij hoorde een hero welbekend stemmetje roepen: Frits, kom bij me, ik ben vandaag heele m aal alleen. Willen we een beetje gaan schommelen?" Langzaam stond de knaap ep en girg naar Evi toe. Wat zag ze er lief uit, z'n kleine fee l Da hanetjes om het ijzeren traliewerk geslagen, keek ze met stralende oogen, het neu-je bijna platgedrukt tegen de yseren spijlen, naar haar naderend vriendje. Het kostte haar me>eKe het zware h«k aan de binnenzijde te opener, maar bet ging toch en vriende Igk lachend heette ze Frits welkom. Het aangezicht van den knaap helderde heel wat op, doch zyn stem klonk treurig toen hy zei: Ik ka i maar heel kort blijven vandaag. moeder is ziek ; ze is gisteren naar het gasthuis gebracht en nu mag ik om drie uur even by baar komen." Je moeder ziek... hè, hoe kan dat, en ik ben haar eergisteren, toen ik met mama uit rijden was nog tegengekomen l" antwoordt Evi e p verwonderden toon. Ze is al zoo lang ziek!" zegt Frits weer, maar ze heeft er niets van gezegd, omdat ze werken moer, om brcod voor ons te kunten konpen." De arme jongen barst in franen uit. Huil maar niet, Frits, misschien wordt ja moeder wel gauw weer beter. En als ze al dood gaat, net a's je vader, dan kom je by ons. Als ik het san papa vraag, mag het wel. H ja, dat zou prettig wezen, dan waren we altijd bij mekaar en dan hoefde je tooit meer be droefd te wezen." Veel ondervinding heeft Früs nog niet opge daan, maar met zijn vroeg- rijp verstard begrjjpt hy toch a), dat er van een vervulling van Evi's belofte niet veel komen zal, doch hy waardeert haar bedoeling, hem te willen trocsten en ver geet voor een oogenblik zijn verdriet, om mtt Evi naar den schommel te gaan. Wat fcchommelen we lekker, réFrits. Duif je nog een beetje hoogerï" klinkt ra een poosje, Evi's stemmetje en als in een adem vofgt ze er nog by: Je hoeft den heelen middrg nic-t weg, Elite mott ttryken en msa'js is boodschappen' doen, blijf je bij me, ja?" Als ze uitgesproken heeft en Frits vragend aar zift, speelt eer,sklaps de klok van den nabyzijcden toren kwartier. Frits schrikt, slaat ' een blik op de wyzerplaat... kwart over dri, en. ! Met a sprong is hij den schommel af. Ik moet weg, Kef, 't is hoog tyd." Neen, je mag niet weggaan, je moet nog ' een beetje blijvec I" dwir.gt Esi, terwijl ze hem ' hard achterra loopt en tracht tegen te houlen. Maar Frits is al weg. de deur valt dicht. Stoute, rare Fiits," pruilt E d me zoo ! alken te laten. Ik hou zooveel van. hem !" ! Eenige oogenblikken later zit Frits bij het | bed van zijn moeder, een nog jonge vrouw met | bleek, ingevallen gelaat. Zacht streelt ze hem over het blonde haar en luistert, ofschoon het ? baar zichtbaar vermoeit, raar zijn kinderlijk , gebabbel. Hij veitdt van Grietje, die bij de buurvrouw is. van een tante, die eten voor hem ' en de anelere kinderen heeft gebracht, van de | zufjes, boe zoet die zy'n en met onverholcn trots besluit hij zijn verhaal met de woorden : ' En gisteren avond, moeder, heb ik zeif me!k gekookt en Peppe » Anr/ie uitgekleed en in ! bed gebracht, want buurvrouw moest uit en ' kon niet komen." ' Je bent eeii knappe jongen, Frits, help j'j ' je irjes rraar goed honr, LU moeder er niet is." Maar u komt toch zeker wel weer gauw thuic, témoe ?'' Gauw .. .." Met d;ep Jreurigen blik staart ? ze den kleiten, riets kwaads vermoederden tabbeltar aan, en veibergt het ge'aat schreien l j in de banden, terwijl cp hetzelfde cogenblik ; een zuster de zieke nadert. De tjjd var. be- | zoek is voorbij,vent," zegt deze zacht tot Frits. i De kraap staat haastig op er; slaat zijn armen om den hals van de bedroefde vrouw, die zich velen Vorsten, het omhelzen tot een tweede natuur is geworden, mij in zijn armen sloot, met de verklaring: »Ali eiat is al wel zoo, zulle, maar de cordialiteit is léciproque'' waaruit mij dadelijk bleek dat L~opo!d, zooals het een Belgisch vorst betaamt, Vlaam en Waal tegelijk is, en hij zijn Vlaamsch vooral niet minder rnberi-pelijk spreekt dari mijn Autwerpsche vrienden. met wie ik wel eens zaken heb gedaan en die allen haast even soliede zijn als wij hier in de Bocht. Ik herinnerde, mij dezs g?e?tdrift van Z. M. steeds als ik het woord cordial.ieit maar hoorde, of liever, ik vergat haar nooit ; maar nu de Ecertscn naar Antwerpen zou stoomen, dacht ik aanst» d>: daar zal je aan de Schelle eetii wat zien en hoorcn; want al mocht je dan o >k niet onderstellen dat de hartelijkheid en de vervomng van oaze Zuiderbroeders, die van hun L'jopold, den Belg der Bilgen, zou evenaren, ik vvi-t toch genoeg hoe gau\v de »kerels" daar in vuur en vlam staan, /lat, wil zeggen, wanneer zij zoo iets b'-.minneüjk-i als een Hollander zien. ET inderdaad, het jubelen is niet beneden mijn verpachting g,- bleven, Hemelsche goeiheid, wat, hebber, die t, vee volken elkander liet'. Toch wa-i het een verstandige zet vsa Kuyper om esn oorlog; schip daar heen te stureu, w:i;.t bal hij dit nagelaten, het zou nooit xoo overtuigend zijn gebleken, dal l-ot Wilhelmus eu da B''aba: conne eige.'ilijk twea coupletten zijn van óii'lied. . . Immers dan zou debö/.iei'.r.g zijn uitgebleven, die altijd v.in een manne uniform uitgaat, e:i had mevr. dis op het tooneel onmogelijk hetgeen er in al die vierig-3 harten omging, kunnen versinnebeelden iri een zoen d;e klapte, o;> elke wang vat; ee:i Janmaat, als bovij'u; drager, gedrukt. Zeker, die zending van da Em'lnc.it, dat was goad g'3iie:i. S-aten als Ncd^rUiid en België, waar zond >n zij 't eerst aan kunnen d'.-n'kan, aN zij elkaar eens een bele f'lheid wdien bewïjz'ju, <\\n aan lege,-: en vloot '! Wat, zijn f>vt;p z'iike r. a' ;i zoadereen Sdbul of een geweer? !i;:el, zei ik teg.-h (J, lack, die vau een oolog, schip hwele-n ui oieü-' heeft, en dij niet een-i e.;n sUi'iede^on draaft, ai hoofde zijn zijn levea 'I i hi , dapperheid in bat civiele >r aai don d.i_' geleed st^eens dat Kuyp^f. byhalv-j uch z/lf a's de verpersoouli.iking v;in onze suelvusirkniionn aantal b i'-gers van d; e; n- 1 e a'i naam op het gebied ei b^.lnjf, ^ büM-e-kkin^ hebbende op ->Lvi dlca-u f-, Volkenkunde en Sjbeepva.u-i.", hal at'geva'-ir'üg i, om ('ie teiitooLStcllii'g e.r te bevvijzen, in plaats . nen, een aantal grootte, mannen van wetenschap van een paar hoi derd matrozen met een stuk of wat zeeolfi deren, denk je dat, er ie!s Ie kijk zou zijn gekomen van een Aïitwcrpsche uitbarsting van gevosl en verhroedering=7,in ; dat het zoo zou geilaV'. rd hebben van feestliederen in en buiten de krofg, dat de champagne en het bock bier hadden gestroomd als nu, om de brandeiids harten wat af te koelen ? Maar jij met ja droge ziel. aangetast als die is door weten schappelijke verdorring, begrijpt dat niet je hebt geen oo» voor zeemansblauw, voor goud beslag, voor krullen en sterren... Och, zei (J-iaek, tnet een bedenkelijk gezicht, LU zegt IJ itts Ie veel, geachte heer. Welk tnensch van aestheti-ehen zin zou ge 'a welgevallen vinden in schittering en in het zeenrv.nsbuis, ik dacht het zoo dikwijl, sis uit bet azuur des hemel* gesneilen ? Neen, dan zou ik niet zo < herhiii;!(blijk langs de Prins Mendrik- en de U verkade wandelen, om daar op 'die ou ie fregatten en die geduchte monitors ouze i:ipp3 gasten te bespieden, waaraan ik 'ie toekomst, van Uwe en mijne haai d stede, brandkasten altaren zoo van gaivcher toe.vennurv. W:U beeft me juist zoo teleur gfl.-tehl in deze da^nn bij den roe, "wijken tocht van onzen oorlogsb nlcmnaardt-Hcheldestad? D :t aan de 1'.;"^ geen enkel l,o >g!r?-t,emd lied is onitokkeid i u onze vlaïdaar de 15 Igen b^Looverile. Ah, heb ik merrmilen lot "d-; vrienden ge/s*;; d : wa:iro'n is Charles hier r:iei ! Hoe kon hij in Ivadsbad den bezem in den mast, het,. >y:nbo->l van oiize groo'.htid, vcrgetei' ? K v n koningrijk voor een zang zoo"uit de ziel, zoodat het zilte nat de zee weeTi-pie-g»It op de koonen .. nu ar i'iet waar, gelijk de hff-lc wereld, ook Oi;uies gaf g-ec-n aseni bii d w eeüigc gelegenheid en ontbii'id ons d.üi z :jen van dit opvoedend moment, dien hij aüeeti ons volk ten volle b:id kunnen 'denken... K i 'OP-I ik dat ec.hte. ware Hel las van TvU'aöi Verhuist, waarin nu letterlijk gen n woon'je to veel s'M at, ?- heb II; als in wanhiop z<df naai de iuit £'eL.r!"ep°n . .. .011 vorontvvnai'dijd over (j vtrli s' kilriïo- dikheid getracht i'.i d-,; leemte ta voorüie.n ms-ar helaa-, m;in erfenis over dn N iord Nederland ch? lamlendigheid en Isuwhe'd maakte mij het dichten onmo gelijk. Ali-e.n begreep ik, dat het wen'c'.ieHjk zou xij'i nu a! ren prijsvraag voor zulk eer. lifd uit, t- schuilen, opdat wij aithans flr.reeii zullen zijl als er weer <?er.s_rcn EreriscR of iets anders naar d ? Zuiderbroedets stevent. Zoi derling gr nor g, dat, til o.'i/.o .'ic.'itftia, on v-'ij hphhen er i.u *oc'.i ?/ekf-r m; er Jan M >n.e of' (Iris-k''iihuid e-i(.o!t i.e ft gekdd, en (iaarondei o-i!: hij dicht aan haar jongen vastklemt. Smeekend ziet ze een oogenblik de zuster aan, om daarna bevend te stamelen: Zuster..." De zuster begrfc'pt haar. Hy' mag morgen nog eer-s terugkomen en zoolang als u zrek bent, alle dagen, en dan mag by morgen de andere kinlertjes ook eens meebrengen; is dat niet goed ? Maar dun nu rustig gaan liggen en prob?eren niet zoo bedroefd te» zfjn." Een dankbare blik 'u haar loon. Medelijdend neemt de goedhartige zuster den bedroefden Fiits by de hand en leidt hem i aar de deur Arme kinderen," denkt ze bij zich zelve, wie weet hoe g&uw ze hun moeder moeten missen." Evi, Evi, ik ben alweer tenig, wil ik bij je komen V" roept Fats als hij Evi's witte jurkje door de boomen ziet schemeren. Geen antwoorl. E?i, toe dan, Evi hoor eens!". . . Je hebt toch riet weer met dien ordtsairen straatjongen gespeeld, wil ik hopen," klinkt het toornig uit den mond van Evi's moeder, terwyl ze Evi, die cp de bank naast haar zit, scherp aankijkt Evi's gezichtje is bloedrojd geworden van angst en verlegenheid. Nu?" bl\jft de inoeder aandringen Frits is geen straa'jongen !' antwoordt Eri koppig. Frits is mijn vriemVp !" Daar heb j ij geen verstand van, zottinnetje l" herneemt haar mar-a. Je kunt met die kinderen niet omgaan, dat gaat nu eenmaal niet. Men kan vriendelijk zyn tegen zulke menscben en ze af en toe eens vat geven, maar voor de rest doet men, al-of men ze niet kent." Met haar groote vraagoogen ziet Evi op. Hos 1-an haar moeder nu zulke rare dirgen zeggen... Frits is toch haar vriendje, haar eenige, beste speelkame'aadje ! Doch niets he'pt. Ze mnet met mama mee, want alleen in den tuin blyven mag ze niet, en Elize kan niet b\j haar komen, omdat er no^ zooveel te strijken is. De arme Frits, die van dit alle! geheel onkundig is gebleven, gaat met loome schreden huiswaarts. Zijn piradys is voor hem gesloten, de fee o; zichtbaar en zyn goeie, lieve moeder ziek... Acht dagen later staat c'e arme jongen met een door 't schreien opgezwollen gelaat voor Eïi. Moeder is dood," fluistert hij. De kleine fee wordt hem tot troostende engel. Meelijdend streelt zij met de kleine handjes over zijn gloeierde wangen en troont hem mee naar het prieel. Frits, arme goeie Fri!s," z^gt ze opbeurend, huil maar zoo niet! Je beiit mijn vrinrlje, hoor, en j? mot t maar bij me blijven. E<;n geruimen ty.ïblijft ze op die manier doorbabbelen ; alles wat haar teergevoelig hartje haar ingeeft, fluistert ze hem toe Eensklaps houdt ze op, tracht Frits' hoofd, dat voorover op de (a'el in bet prieeltja ma*', op te beffen en als de knaap, voor het ooger.blik doorE/i's vrie; delijke woorden eenigszins vertroost, haar handja in de zijne neemt, springt ze van de bank af met de woorden: Weet ja wat W3 doen zullen, Fnts, we zullen een Urans maken voor j} moeder en dan lr;g je die op het graf. Maa'je s'uurt ook a'tijd bloemen en kransen als er iemand dood is." Frits weet van dit gebru'k niets af; het is hem ten eer.ema'e onbekend, maar werktuigelijk vo!=,t hy het kind er, ziet top, hoe zij de prachtige bloemperken plundert. De schoonste ro^en, heele takken tuberozen, bloeiende g arafen, witte K lies, b'.auwe klokjes en hoe ze meer mogen heeten al die vriendelijke kinderen van den zrmrr, vallen als (ff r van Evi's grcoS moedigheid. En als ze met den grooten bloemer.icbat in het pr'eel teruggekeerd zijn, Evi en Frits, tracht Evi met haar ongeo-rfer.de virgertj s de bloemen tot ee;i krats te schik ken. Mooi wordt hij ratuurlijk riet, maar nog zelden heeft een krans een bedroefd kinderLal t zoo vet troont en verrukt ais de krans, die Evi, haar vriendje Frits voor zijn gestorven moeder meegeeft. Verlegen en bedremmeld reemt hij den krans uit E/i's )ie,e handje aan. Hij kan geen woorl d .'.]--! te \-c\p< n Tot, e:-n Vhiam-clie Urav. l)i-.:i'over toHber, z 7.0-ia's nei'3 man-c' zuchten, zij klaren, z 11 or missen z:.] ivekijj ; ullijd dO:!fl' - Zij ??u eer. e.'-.kele de Pers, a's m- fien zijn blijven zwij gen ! E'i waarvoor zouden wij Hollan ders gemakkelijker, zord^r ons ook maar voor een aasje op te winden, in gloed van geestdiift kunnen g-raken, dan juist voor de B.'l^en, en in 't bijzonder dat deel, waaraan el «a r, aam va<i Via-nen _ wordt gegeven ? Nietwaar, zooals wij tachtig j-iar gestreden hebben tegen d v Spanjaarden, 't wa-f gelukkig ia den nu </ehe,el vergeten tijd, toen /ij < ns i:i du» s-tetk lieten hebben zij al zeventig ja ir g'kampt tegen de F-ar.schan , .. en niet minder dan wij, als »Geuz n ' gevoihteü, vi met welk gev-"lt/,? Ieder weet het, zij zijd i,u zoo goed als de ba.«. Hun taal -- eJie feaiuch het volk is telt, in het eigen Jatul mee voor een kwart,, ten minste voor een achtste, zoodat. ik zeker duit vooi-spc-.llen, dat zij na de io d; ze zeventiij jaar als volksmeerderhesd al behaalde victories, he>ogsten-3 nog nu ar tweo-^ drie , vier hond--.!-.! j-ar zullen noolig hebbjn om hot, Vlaanscb volkomen recht, te verKC':I: tl :n . .. iets waarop '/ij, met de iel heid van een leeuw eo het g;>duU vau een poes hebben leeron waehteo ... M.iar nu is juii't dezer da.;ron. terwijl ,k met mijn hoofd ' P.H h.irt meer bij de /uidbro^djrs d.in b'j ulijn laud'g^nootea leti'le, d.ïge dachte bij mij op:-.' kom:',', zou-!en_ wvj aan de eer hun door o'.s in de zending i'an Vt rt:-e:i bewe''1,'], iet nog iets meer blü'?<;;? (is kunnen toevocge] ? W,11 bed ),'lt ge, vni"g ik i;i i'pannjr.g .. . Ik wiMe U in ove' weging Keven, Ivoyper eens te )ol=eii ovir het idee>, on hen een den vtndBn, om haar te beda ken, zjjn hart isr te vol; het eenige wat hij doen kan, is haar hand in de zijce Hemmen en die hartelijk drukken ... Nu moet hij weg... Daar op e er s,. als uit den grond opgerezen ttaa'E i's moeder voor hem. In 's hemels naam, wat hèo je gedaan ?"' reept ze den ver chrikten bna'p toe. Joi brutale, ondeugende jongen. Wie heelt gezeg^ dat jy di-e mooie b'oemen aliemaal mocht af plukken " Zonder een oogeiblik te aar elen, gfat Evi vlak voor haar fpeeikameraartje staan en vastberai«n kfickt l et uit haar mon<;je: Dat heef t Frits niet gedaan, dat heb ik gedaan. Zijn moeder is dood «n ru h< b ik een krans voor hair gemcakt, omdat ie zoo bedroefd was. ' De trotsche vrouw zwijgt. Een gevoel van medelijden welt in haar hart op. O, dat is wat-anders,' z«gt ze op zachtere n toon. Arm kind, neem den krans dan maar mee." Zonder een woord te pprekf n, het hoofd diep voorover gebogen, gaar Frits heen, terwijl E.i plotseling hartstochtelijk de armen om haar moeder's hals s'aat en snikkend uitroept: CK-.b, maatje, laat hem toch niet weggaan t Hy heeft nu niemand meer, om op hem te passen en ik heb hem beloofd, dat hij bij me mocht b!\jven." Verbaasd ziet de moeder een oogenblik haar kind a*n. Hoe komt het toch, deukt ze, dat dat kleine dir.g zich zoo veelt aarrgetrokken tot dien Fri'n, zoo'n gewonen burger j rgen ? Lang t\jd tot nadenken heeft ze echter niet, want Evi pakt haar hand en bjjkt haar srceckend in het gelaat. Die zachte blik verteedert voor een enkel oogenbük haar gemoed en vrien delijker dan gewoonlijk klinkt haw stem als ze zegt: Neen, E d, dat kan niet, hecsch niet. Dat moet je nu uit je hoofdje zetten. We kunren maar niet zoo in eens een vreemd kind in huis temen. Fri*s hoort hier i u eenmaal niet. Als zy'n moeder begraven is, zal hij ^el naar het wesshuis gtan met zy'n zn jes, derkik.'1 O, neen, lieve maa*j<>, laat Frits r aar tiet raar te e gaar. Laat u 'm dan toch liever bij mi,) komen," smetkt E/i. Maar kinrtjp, als ik j? ru zeg, dat hetiiet l an, pelocf me dan toch," antwoordt mama ongeduldig. Evi z*\jgt. Ze weet bij onder,indirg, dat al& haar moed*r op dien toon spreek', zij niets meer te hopen heeft. .. Boven op de fr s.'ches'aapkamer in een lekker zacht bedje en beneden in het vurzige on'erhuis op een vertieten matras weenen tw e kinderen zich in slaap. Hun paradijs verdwijnt, het lot van al'e aardsche parartyz< n ! Het kind moet maar ^at afleiding hebben,'' zegt mevrouw twee d'.gen later, kleed ha".r raaï.r aan, dan mag ze met me mee uitrijden." Als ze een eindjs gereden hebben, bly'ft het rytu:g plotseling s aan. Wat Ts er, Frats?" Een begrafeiis, mevrouw." Evi buigt nieuwsgierig het hoofc'je naar voren en ziet ren armzalige lykkoets, gevolgd door eenige fchamel geklee'e meuichen. E?r.sklaps heiker.t ze Frits, kii;i- Frits; in de eet e har.d draagt Mj dfn bewusten k rei s, met <\<s andere strijkt by voortdurend over de ocgen. om zijn (raten weg te vegen. FritN," roept ze luidkeels, arme goe?", Frits !" Daar voelt ze een hand op haar mord, haastig wordt te achteruitgetrokken en terwijl het rij uig eensklaps pylsnel v ortrolt, bo t ze haar moeder op hoogst verbolgen toon hiar toevoegen : Hoe durf je zoo ongemanierd wezen, foei, je rriosst je schamen ! En wat Fr''s a-ingsa', denk asjeblieft nu maar nitt meer aan hem, want wezecük kim'je, 't gaat ni. t, heuocb. niet l" ma:v!, t' ^di.J ijc^u tr z;:if'ov'-r . . . ._ \V en-u, 20uilen wij huil niet zoo i. t-verzeil ft MI ? Wij Leb'vn er vier in 't g-h-, el. om K 'Vpers pépip. ere niet mee te rekenen,?wij zouden dus het ffe.ïm niet sevoi.-lon ; ini^gon Seel, bij ons luchtte het wat op on die go>-,1e ?:nakke'.a water, gereo, meteen uil den nood ! Op dit oogenblik kwam bj >trd binnen en wat je van hem niet verwaeh'.en /ou. na een kuikj» aan ons i'eideii fiool hij zoo J u?; tig als hij rruar ko;i . . . de B-aba. eiT.r.e. (>>iack boorde d:U niet .of hij zotte: zb'n lippen" ook al tot (i.U werk . . . eu daar tj'ïrig Kdt als bij den vogedkoopman, die een paar gedre.^e^rde vinken hoeft ik sloeg o willekeurig de maat. Maar allrs heeft ren eind en deze mu;-icale | uitvocricg duurde niet e?"S zoo hè* l l ar g, | want Uoack was te vol va-.i zijn deiikb?eld r»innrfirrt«nr^iittrnrii--|inn"rnr'i'leimiinrTflmllitTittintM -"*"-J om het niet zoo spoedig rnoge'ijk ook Meinesz mede tedeelen, den Burgemeestei-r zooals hij hem rog alvijd noemt. Bjoer t vond het idee niet kwaad en, wijzende op Quacks illuster hoofd, zei hij vkiér.d tot luii, nietwaar, mijnheer Bromrr.eipr, van iema; d als mzen professor, ktit men a!ti,d iet»! Q,nack glimlac'te even,om dan te antwooideu : in dezen krirg is elke magister ste. ds discipel, maar htl verheugt mij dat ook u het i iet kwaf;d_ zoudt ge vonden hebben onze Belgeiilufde op r;eg indrukwekkenderwijs den vijand van weleer te betooren, dan door B^llaanen Ki yper in woorden is ge7chied. Hier raakte hij bij Sjoerd, meer d ai hij zeif en ik veimredde, de rtcbie siiaar aan. Want Sjoerd ram_ eeri ptoel en knikte zoo bes-list en zoo dikwr/s, als:.l hij z^-ggfn wou: kereltje, itts d. rgtlijks zat er ook in mijn hart. Hijpauseeide e. n paar seconden, maar vóór C i inck er weer i«. tvrundf lijks tot beloon ing kon uitbrenge... sprak K)o,eid: Ouk rcij was de gfdacl'ie, dai de vertsen den Antwerperaara he\\Hzeii KCU, hoe wij ze nu nog wel iets bek s vo ir den neus kuiu.en zetten, dan ii.derlijii die kan',neei boot van v. Sp< yk, v;rh: fr'ei.d, en juist zoo'n geweldige fehuit ;.!.?? vredes , ene en li< fdeteeken hun te belovi n. scheen mij van o\ zen premier eer. geiuah-n greep, rnnar... -ziehier een bedenking geh^e! TH den gf «ft vai (^ lacks bedoelen ... Waar om, die Ev.-rtseii alleen, en nietdnaibij een gèscheni-? En welk geschei-k ? Mij dunkt, dai was reeds lang aangewezen. Wat zou <iii per indruk hebben achtc-rgelaUn 'n de smeltende Belgenhaiten dan een hd'felijhe 01 haHe.iijke aanbieding van i nze Xaa'je Ivndracht van den Dam..? Wij haiid, a met die ji (trouw het allerlaatste en l et ikrbffte mi! je hart van een broed r vo; k kuiuien ?ivini'tii ... PH wij waren haar k wij.: Oi; begrrpelijk ! De Evf risen voer toeh da::rhee»1, wüaiom ia ballast, i:iet b_v.'aclu'? . Sjoord zag or.s fian, zooals K mat,d t-.i kar., die een subliem idee h(_eft uitge-Ji.rokej.: en Quick antwoordde niets, h.-t was ie zien, hij gevoelde z'ch gebluf>. at zwr'gen Mt-lde den and r h.ïjkbaar kleur. Ma:,r ik bracht beiden wf<;r in goeden luim. Hoor eens,zei ik dï, ar dient voor gezorgd te woi den, dat ze te Antwerpci te weten komen, wnt(!e beste lui hier hun toaleikrn, en dat die Kveriscn r-.a^r et n klein voorproefje is geweest van hetgeen hun ie w; chten staat; want dat, jelui r.og eet s heiden je zirs krijgt; daarvoor b'ijf ik je borg. Ik zet het alvast maar ie de krai t. En toen had je die ti'.ee gezichten eer s moet n zien blinken .,.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl