. 1310 DE AMSTERDAMMER A°. 1902, WEEKBLAD VOOE NEDEELANB Dit nummer bevat een bijvoegsel. Onder Redactie van J. DE KOO en JUSTÜS VAN MAUR1K Jr. Uitgevers: VAN HOLKSMA & WARENDORF, Heerengracht 457, Amsterdam. Het auteursrecht voor den inhoud van dit Blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad No. 124). Abonnement per 3 maanden / 1.50, fr. p. post f l.f Voor Indiëper jaar » mail 10. Afzonderlijke Nummers aan de Kioslcen verkrijgbaar 0.12'/» Mt blad il verkrijgbaar Kiosk 10 Boulevard des Capucines tegenover het Grand Café, te Parijs. Zondag 3 Augustus. Adverti-nliën van 1?5 regels / 1.10, elke regel meer f 0.2u Heelames per regel .' 0.40 ^Limoiicea uit DuiUchland, Oostenrijk en Zwitserland worden n'tslnitend aan/cnoruen door dt firma RUDOLP A1OSSE te Keulen en door alle rilial? dnzer firma. Tot 15 Augustus aanstaande gelieve men brieven en stukken bestemd voor de Redactie, uitsluitend te zenden aan het Bureau van het Weekblad HEERENGRACHT 457, HHIIIIllllllllHHIIIItHMIIimilllllHIIIII* I N H O T Ds VAN VERRE EN VAN NABIJ: Bpswerkinrichtingon Veenhuizen, II, (Slot), door Ar. H. K. Offerha-aa. Concordia Ees Parvae Crescunt, II, (Slot), door G. E P. C. - Nogmaals de triplealüantke.?Een boek van Kropotkin door Revne SOCIALE AANGELEGENHEDEN: Woningbouw tea pkttelande, door C. v. D. KUNST EN LETTEREN: Maziekbeoordeeldingen, door Ant. Avei'kamp. De International* Pro-Boerterotoonsteiling te Scheveningen, door L Lacomblé. Maften, door Ina Bakker, beoordeeld door Tb. P. Ons gesehoolmeester, I, door J. B. Schepers. Dat nare Latijn l Eene cenvondige land-, stad- en «choolgesehiedenis, door H. Brandstadter, beoor deeld door J. H. R Hulpmiddelen by het aard rykttkundig Ouderwys, I, door H. P. Geerke. Onze Zi«k«nfoadsen, door mr. Joh il Jolles. FEUILLETON: Een gelukje (lersche idylle), II, (Slot). RECLAMES. VOOR DAMES: InterliationaleKinderlitteratuur, door N. van Hichtum. Vroaw«lgke pottebakkers, door J K. v. d V. Allerlei door Caprice. SCHAAKSPEL. FINANCIEELE EN OECONOMISCHE KRONIEK, door D. Stigter. SCHETSJES : Heimwee. Scbeteje naar het Italiaansch. Ons Geldersen landschap op zijn mooist door F. J van Uildriks. ALLEELEI. INGEZONDEN. ADVERTENTIEN. MIIIIIIUIIIIIMIIIIIIHIIIIIIimilmlItlllltlllllllllMIIIIIIIIIIMIIMIIIIIIIIMIIM Rijkswerkinrichtingen Vceihuizen. II. (Slot). Nu is het zeer eenvoudig om te zeg gen dat die mannen het te Veenhuizen minder goed moeten hebben. Maar alleen reeds het feit dat ook in Duitschland noodig wordt geoordeeld «Zusiande zu schaf fen, dass sich der Wunsch und dieForderungdes Vagabunden von dem Gensdarmen eingesteckt zu werden in Furcht und Schrecken verwandeldt" f l doet het ver moeden opkomen dat de zaak nog niet zoo eenvoudig is. En toch, er moet iets aan worden gedaan. Wel zullen, wat men ook doe, verreweg de meesten terugkomen, om dat zij niet anders kunnen. Maar er zijn toch ook ai te veel die er niet behoefden te zijn. In hun eigen belang is het dat zij er buiten blij ven ; en in het beiang van het Rijk eveneens. Want waar moet het heen wanneer de bevolkir.g elk jaar 100 man sterker wordt zooals dat nu eenige jaren lang het geval is f Er moeten nu al maatregelen worden getroffen om reeds ontruimde zalen van een oud gebouw weer bruikbaar te maken daar anders weldra het volk niet meer kan wordee geborgen. Reeds is in den loop der tijden een en ander gedaan waardoor het verblijf minder aanlokkend is geworden. De nieuwe verblijfzalen bieden heel wat minder bergplaats voor verboden artikelen dan de oude met hunne vaak onvindbare keldertjes en kast jes. Onlangs ie beslist dat alle pensioenen van verpleegden zullen worden ingehouden gedurende den tijd van opzending, tenzij om gewichtige redenen anders wordt be schikt. Van gelegenheid om kaas en haring te koopen is al sedert lang gfen sprake meer. En er kan nog meer in die richting worden gedaan. Als b.v. centrale verwar ming werd aangebracht (het is door de directeuren meermalen gezegd) en als dan ook nog de petroleumlampen konden verdwynen zou dat een groot ongerief zijn voor de verpleegden die wel ? gaarne iets koken of braden; en wanneer de verblijven zóó waren ingericht dat de zaalopzieners een overzicht hadden zonder vooraf door uitgezette posten te zijn opgemerkt zou velerlei worden voorkomen wat de gezellig heid voor de verpleegden verhoogt, maar niet geoorloofd is. Toch zullen deze maat regelen, kleinigheden betreffend, hoe goed pp zichzelf ook, vermoedelijk geen grooten invloed hebben. Naar iets anders zal moeten worden om gezien. Het beste is natuurlijk om de menschen, die zich aanmelden, ais 't eenigszins anders kan, niet op te nemen, maar hen vrij te spreken en dus te laten loopen, of hen na het maximum aantal dagen hechtenis dat kan worden opgelegd weer te laten gaan. Ia v^le gevallen zal dat doeltreffend blijken. Immers ook nu reeds komt bet voor dat zij, die zich bij de politie aangaven met het doel om opgenomen te worden, zich bedenken als zij tijdens het voorarrest door behoorlijke voeding en ligging wat bijgekomen zijn. Maar als een echter daartoe vrijmoedigheid zal hebben, f) vel. Bertsch. Land.-treicberei und B.'ttel Tübingen, 1894 s. 97. moeten er meer toevluchtsoorden en tehui zen zijn dan nu reeds bestaan. Want al vermoedt de rechter eonos dat degere d:e zich liet opnemen, wel in zijn onderhoud zou kunnen voorzien, hij wejA het niet, en zendt hem nu maar op, uit vrees van den man anders aan ellende prijs te geven. Opzending: voorkomen zou dus zeker het beste zijn. Toch is van het systeem van afschrikking vermoedelijk ook nog wel wat goeds te verwachten als een nieuw element in de straf wordt ingevoegd. R-eds worden door het bestaande systeem de echte landloopers en bedelaars vrij wat in bedwang gehouden. De echte landlooper wil geheel vrij zijn, de echte bedelaar schuwt allen arbeid, zoodat ook de geringe vrijheidsberooving en de geringe arbeidsdw&ng te Veenhuizen hun reeds een gruwel zijn. Maar deze zijn niet voldoende om allerlei anderen met een gevoel van onbehagen te vervullen. In binnen- en buitenland zijn daarom verschillende stemmen opgegaan die zich verklaren voor het invoeren van dwangarbeid. Nu is dat beginsel te Veenhuizen, eooals deze inrichting tegenwoordig is, niet in te voeren. Wel is de arbeid voor eenige jaren schijnbaar wat verzwaard door dat de werk dag in den zomer met een uur is verlengd ; maar deze maatregel is eene kwelling voor de ambtenaren, veel meer dan een heilzaam iets voor de verpleegden. Ook is onder minister Modderman in de richting van meer vrijheidsbeperking gestuurd door inkrimping van veldarbeid en dus uit breiding van den arbeid in de werk plaatsen. Daardoor zou het meer strenge systeem dat te Hoorn geldt, zijn verkregen, wanneer althans was gezorgd voor een zeer groot ambtenaarspersoneel dat de menschen in hui» ook werkelijk aan den arbeid hield. Men is er echter op teruggekomen en er wordt weer door zeer velen veldarbeid ver richt, geheel-in overeenstemming met het eigenlijke karakter van Veenhuizen als landbouwkolonie.. Gelijk de inrichting dan nu is kan er van dwang geen sprake zijn. Gemiddeld zijn twee hoeven per dag geheel zonder toezicht omdat de hoevenaar wegens dienst elders moet zijn. En al was hij altijd aanwezig dan zou hij nog niet voldoende het oog kunnen houden op al het volk dat onder hem werkt; hij kan niet meer doen dan nu hier dan daar eens zien. Gelukkig dat er onder de verpleegden zoovele goede elementen zijn die wel wat willen doen en dus hun gang gaan ook bij weinig of geen toezicht. Z<K> is het bij den veldarbeid. Ea in sommige werkplaatsen gaat hetalevenzoo. E^n der werkbazen heeft zijn volk, een kleine 100 man, verdeeld over vier soms vijf werkplaatsen en moet vaak, ook al weer wegens dienstzaken, al de werk plaatsen tegelijk zonder toszichc laten. M^n moet zich verwonderen dat, allerlei kleine knoeierijen en onbehoorlijkheden daargela, tea, het werk nog zoo goed marcheert. ! Hot zou dus vrij wel onmogelijk zijn te Veenhuizen veel meer vrijheidsbeperking en arbeidsdwang in te voeren dan reeds bestaat. Maar dat is ook niet noorlig of wenschelijk.. Die groote meerderheid der verpleegden die zich toch niet kan staande houden in de maatschappij behoeft men niet te trtffen. Wat voeding en kleeding betreft zou men velen hunner het zelfs wel wat beter kunnen geven dan zij het nu hebben. Alleen om hen, die zich vermoe delijk wel staande kunnen houden, ig het te doen. Deze zouden afzonderlijk of' in a van de gestichten te Veenhuizen of elders onder streng regime kunnen worden geplaatst. Het komt mij voor dat eene proef in dien zin (en al wat in dezen ondernomen zal worden is natuurlijk slechts een proef') geene groote bezwaren kan ontmoeten. De vraag is maar of de rechters er toe genegen zullen zijn. Als algemeene regel z)u dan het volgende kunnen gelden: Ie vonnis, 12 dagen hechtenis; 2e voncis, vrij korte op zending waarbij het ontslag valt op een tijd die vermoedelijk den persoin in kwestie gelegenheid geeft om aan werk te komen; 3 i vonnis, opzending en plaatsing onder strenger regime zoo men langzamerhand versterkt is in de overtuiging dat er van onmacht om voor zich zelf te zorgen geen sprake behoeft te zijn; met dien verstande natuurlijk dat een zwaarder vonnis alleen dan wordt uitgesproken als de eens veroor deelde zich binnen korten tijd weer aanmelt. Wat door mij in Juli 1901 werd geschre ven, en werd opgenomen in de Gids van Dec. 1901, wordt door het bovenstaande aangevuld Daar werd op eenige bladzijden onder het opschrift Toevluchtsoorden en Bewaarplaatsen gewezen op het wenschelijke van toevluchtsoorden voor hen die nu in hun verlegenheid zich laten opzenden naar eene Rijkswerkinrichting. De vraag of splitsing van de bevolking dier inrich tingen wenschelijk moet worden geacht werd daar wel gesteld maar niet beant woord. Voortgezet onderzoek leidde sedert dien tijd tot de overtuiging dat met betrek king tot valide elementen strenger maat regelen moeten worden genomen, en dese dus afzonderlijk moeten worden verpleegd. De bedoeling is niet dat geene andere splitsing dan deze noodig zou zijn. In boven genoemd Gidsartikel werd ook gewezen op de aanwezigheid van gevaarlijke elementen. Of men het er op wagen zal hen in be trekkelijk groote vrijheid tusschen de an deren te laten, dan wel hen als voorzorg maatregel onder strenger bewaking zal afzonderen, i? weer eene afzonderlijke kwestie die hier buiten bespreking blijft. Immers zij raakt menseden die men wel voor altijd uit de maatschappij zou willen weren, zoo zij zich zelf althans gelijk blijven ; en onderwerp van dit schrijven zijn bovenal zoovelen die men juist tot blijven in de maatschappij moet brengen.... Dr. H. R. OFFERHAUS. Coneordia Res Par raeCrescunt II. (Slot). Uit het. eerste gedeelte van dit opstel zal de lezer hebban gezien, fiat de R^geering gedurende het tijdvak 1888 tot en met 3897 van de Landrent.e van Java en Madoera wegens mïsgewas allén reeds ? 7.105,200 of gtnvddeld f 716,500 per jaar moest afschrijven. Geen kleinigheid voorwaar, doch voor ds toch reeds zoo arms bevolking waren de verliezen, door die misgewa-sen veroorzaakt nog vél grmter. Im mers hiervoren zagen wij, dar, du landraut.e ge middeld ruim 18 pCr.. van de zuivere Klust ver tegenwoordigt; waren die nrsgewassen achter wege gebleven, zoo zou de bevolking iri brdoe'ld tienjarig tijdvak 100/18 X / 7,165,200 of p^r jaar bijna ? 4,000000 incér hebben geuo'en, Nu zouden zulke verliezen voor een rijk tolk als het N'derlandfche misschien niet zoo heel zwaar zijn (1), de Javaan heeft reeds m gunstige jaren moeite, om rond te komen, hoereel te meer in slechte. Ea dat verlies van ? 4.000.000 'sjaars betrof nog maar alleen de velden, waar van het gewas zoo goed als geh*el mislukte; wie zal de schade berek<n^n geleden door de dui zenden en tienduizenden inlanders, die de volle li/ndrente moesten betalen onHat hun gewas slechts 30 of 50 pCt. minder had opgebracht dan gewoonlijk ? Ea van ben, wier velden, wegens de ongunstige weersgfs'eldheid, onbeplaxt moesten blijven en die daarom, wel is waar, vrijgesteld werden van da betaling van landrsnte, doch intusschen geheel en al moerten missen het product, waarvan zij moesten leven. Vooral in de laatste drie jaren zijn op Java, door de ongunstige weersgesteldheid, grjote uitgestrektheden rijs*aanplaut mislukt en miestsn duizenden bouws saw<i'' -^egecs overstroom'ng oubeplant Wijden. Het Nïderlandsche publiek leest, geea In dische couranten en de Nederlandsc'ie dagblad pers neemt er zelden of nooit berichten uit over, daarom kan het geen kwaad, eenige ge gevens te ontlenen ean drie hoofdartikelen van den beer Brooshooft, onder het opschrift jGrogoHiana," voorkomende in het Indische dagblad De Locomotief van 2G, 27 en 2S Fe bruari 190L. Grogol is een dis-tr.'ct, b;hoorende tot de afleeling S;marang der gelijknamige resi leutie; het telt 70 desa's (dorper, gem°enter) ea lijdt sinds jaren aan overstroominger. Ia dea loop vau 1900 werd het op de volgende datums geheel of gedeeltelijk onder water gezet: 8 Januari. O^erstrooming der KjorJelijke desa's door eeu dijkbreuk bij Tcgalsari. 10 Januari. O /erstrooming der Goertoer; aanplant en kweekbedden van 7 rtesa's ver'oren, de weg naar Gjentoer over 6 M. lengte vernield. 11 Januari, (rslijk aan S Januiri. 20, 24 en 29 Januari. 0/erstroomingtn uit de Kontrak. 31 Januari. Kleine overstrooming uit de Goeutoer. IS Februari. 18^7 bouws 2) aanplant overstroimH, waarvan 291 geheel vernield. 22 F.ibruar. K'e;nere overstroomihg. 25 Esbruari. 13S5 bouws aanplant, over stroomd, waarvan ru;m 300 geheel verwoed. 10 Maar'. De groote postweg ei du sawahs van l.' desa's overstroomi. 13 Maart. A'in plant van 2 lesa's overstroomd. 27 Maart. Kleinere orerstrooming uit de Kor.trak. 29 Maart. Dijkbreuk van de Kontrak. Groote postweg tot Wonokerto en de sawahs van de Noordelijke desa's en vau 13 andere overstroomd. 30 Maart, 8 en l t April. Kleinere ov^-rstroomingen uit de Kintrak. H April, U en 24 M;i. Hem uit de G >entoer. 26 Mei. Uit de Kintrak de groote pistweg tot Wonokerto overstroomd ter lioogfa vau f>5 centimeter ; eveuzoa dd sawahs ten zuiden van den prootcn postweg. 6 Juni. liern ter hoogte van 50 duim. 30 Juni. Kleinere overslroomiog uit de G oen toer. 1. 13 en 11 Ju i en 7 Augustus. Uem uit de Kontrak. S Augustus. I lem uH de Goentoer. 9 Augustus. Het sluisje in de desa Kenda'asem door overstrooming beschadigd. 11 Augustus. U t, de K mtrak de groote weg en eenige desa's overstroom! ter hoogte van 50 cM. 14 Augustus. De p'jlowidjo-aanplant op de woonerven van 24 desa's uit de oentang overstroomd. S December. De groote weg tusschen de wacht huizen Karangpanas en Wonokerto overstroomd. «Ziedaar den waterlast van bet district Gro gol over 1000; niet minier dan 32 overstroomiügen in a jaar, alleen uit (ie Kontrak en de G>ento(r. B;ujgc:n werden daarbij vernield of beschadigd, eivjn en huiïen stonden onder water, de w^geu waren onbegaanbaar; de b;volking leefdt \ grootste deel van het j ar in 't water, voedde zich met slakken, Kangkoeng .'S) enz. Herhaaldelijk trachtte zij opniruw te planten en zag opnieuw haar aanplant ov..rstroomd. En wat in 1900 geschiedde, is niet maar zio plotseling komen opzetter, doch ont wikkelde zich geleidelijk in de laatste jaren." //Vai de 70 desa's m het districf," zegt de h;er Brooshooft verder, <vz ik meet dat hij zijne gegevens uit een volkomen betrouwbare bron heeft, ,'s er slechts n die in de laatste 4 jaren niet werd overstoomd ; 2 werden in 1900 overstroomd, 9 in 1899 en 1900, 17 in 1898, '99 en 1900, 8 in 1897, '98, '99 en 1900; 39 werden in ieder der vijf jaren 1890 1900 nu eens meer dan we»r miuder degen overstroomd. Maar toch, in 1900 heeft het, kwaad een buitjngewonen om vang bereikt, en is bsstuurshu'p in den vormvan reliefworks en k^stelooze verstrekking van zaadpadi onvermijdelijk geworden, wegens dezen ahnormail natten Oostoioessoi, waardoor niet slechts het onder water staan van erven en buizen ook in den z.g. drogen tijd werd be stendigd, maar het aanplanten van tweede ge wassen, die tegen het eind des jaars tot aan den nieuwen rijstoogst als hulpvoeding moeten dienen (nagenoeg algemeene toestand voor den onder ons bestuur zoo gelukkigen Javaan!) on mogelijk werd." Op dijkjes en vluchtbeuvelij ;s brengen velen gedurende de overstroomingen den nacht door; huis, erf, meubels staan ocder water, huis dieren sterven, aanplant op erven verrot of be zwijkt, koortsen heersenen, geld noch voedsel is in hu's, met badelen, grassnijlen enz. voor de hoofden en Europeanen, een vischje uit de rivier rangen, k »eliewerk voor Europeanen, hoofden of Chineezen, een beetje negotie of gescharrel vau de vrouw, worden eenige centen verdiend of wel men voedt zich met wortelen, slakken en andere zwijnerij. L^zer, ik geef u de verzekering dat dit alles letterlijk waar is, geen verzinsel van den een of anderen dagblad-rfporter. Het bevolkingscijfer bedroeg dan ook : in U95 .... 32,927 zielen u 1896 .... 32,325 ,/ 1S97 .... 31,803 189S .... 31 279 , 1S99 .... 31,148 In de streek, die in het tijdvak 1895 t./m. 1899 het meest van overatrooming te lijden bad gehad (eene streek met pi. m. 20 OOO.zieler) daalde het. aantal karbouwen 4) in die 5 jaren van 2516 tot 1423. De heer Brooshooft toont door nng vele andere cijfers san, hoe sttrk de welvaart in Grogol achteruitging, doch ik kan moeilijk nog moer uit zijne artikelen overnemen. Streken, die in hetzelfde geva! als Grogol verkeeren, zijn er vele op Java. E-i was 1900 een ongelukkig jaar, het werd in dit, opzicht nog verre overtroffen door het jaar 1901. Bij de oyerstroorningen kwamen nog de uitbarsting van den Kloet ii Mei en de cholera, die op een verschrikkelijke wijse huis hield. Ei 1902 ? Wie de berichten in de Indische dagbladen leesf, huivert bij de gedachte aan hetgeen dit jaar over Java vermoedelijk zal brengen. »Daf. die dagbladen wel weer zullen over drijven r" Het is mij toevallig bekend, lezer, dat de in GrigoIIienV voorkomende gegevens ont leend zijn aan een offi ;ieel, indertijd aan den llesident van S >marang iugediend rapport o?er den zórgwekkenden toestand in het district Grogol; de heer Brooshooft schijnt, op de een of andere wijze in liet bezit te zijn gekomen van een cop'.e vau dat rapport. Het stuk geeft de waarheid zóó getrouw wee', dat het mij spijt, er niet meer uit, te kunnen overnemen. Zoo juist lees ik in Het lraderliin<l van 28 dezer het vo'g'tde bericht, overscno iien uit de /,-Jvopens den p!aats gehad hebbenden b ndj:r in de districten Grogo! en S!cger,kidoel is van den resident, van Sïmarang nader fjet bericht ontvangen, dat. in eerstgenoemd dis'rict, in stede bouws sawah werden overstroomd, waarvan 2054 bouws vernield en 12H bouws beschadigd werden. In laatstge noemd district, werden van de 7"9 bouws over stroomde sawahvelden 117 bouws vernield en 191 bouws beschadigd." Misschien, lezer, zult, ge u den omvang dezer '.deuice ramp beter kunnen voorstellen, indien ik de Indische vlaktematen (houw.-) omzet in iu Ncderlandsche (Hsctaren). Welnu: in G-ogol werdf-n du-: overstroomd 2300 Hectaren wea-van vernield 1437 en besc' adigd 863 « Aan I>e AconJjmt van 28 Maart ontleen ik het, volgende: //Van iemand, die dezer dagen de binnenlanden van S >Io bezocht, vernam I/cl Cen'ruui, dit daar ONCKK.KNDK STKKFTI: heerscht onder de bevolking. l)d m°esten sterven aan een zooge naamde buikz;ekte, waarbij echter gebrek aan voldoende vordsel een hoofdrol moet spelen. In het Klattensche komt, deze buikziekte, die zeer na verwant, is aan cholera, veelvuldig voor." Concordia . . . lies . .. Parvae ., . Crescunt. .. / 2 S Maart 190,9. C. U. P. C. 1} Volgens een door Minis'er Vissering in de Eronomift van Juli?Augustus 1883 gemaakte berekening bedroeg Nederland's nationaal vermof/fn aan onroerende goederen ruim 5 milliarden, roerende goederen ruim 6 milliarden (volgens den heer G. M. Boissevain 3 a 4 milliarden aan roerende goederen), zoodat het op mini/ent 9 milliarden kan worden pfschat. Ia 1880 bedroeg het a .ntal zielen er pi. m. 4.300,000, stel 1}A millioeu, zoodat het verino gen per ziel op minstens ? 2000 kan worden gesteld ; men vergelijke hiermee eens het ver mogen" van den Javaan, van de massa der Javaansche beroiking! 2j l bouw is ruim 7,io Hectaren. 3} E^n waterplant van ia gewone omstan digheden zeer geringe waarde. 4) Karboaxen worden meestal als ploegvee gebruikt. Nogmaals de (riple-alliantic. Eene maand is verloopen, sedert te Berlijn het document, waarin de her nieuwing der triple alliantie werd vast-, gesteld, door de leidende ministers der drie monarchieën werd onderteekend. Nog denzelfden dag van de onderteekening (28 Juni) meldde een offiVieug telegram, dat die hernieuwing had plaats gehad in onveranderden vorm, E'i desniettemin gaat er haast geen dag voorbij, waarop niet van de eene of andere zijde wordt beweerd, dat het tegenwoordige alliantie traktaat iets geheel anders is dan het oorspronkelijke. Het vooibeeld is gegeten door den Franschen minister van buitenlandsche zaken Delcassé, die zich opzettelijk in de Kamer liet interpelleeren om met den meesten nadruk te verklaren, dat het tegenwoordige traktaat geenerlei vijandige bepalingen ten opzichte van Frankrijk bevatte en dat de hernieuwing van het traktaat dus zeer wel vereenigbaar was met de vriendschappelijke verhouding tusschen Frankrijk en Italië. «Volkomen juist", antwoordden de Duitsche bladen; »rnaar zulke vijandige bepalingen hebben ook in het vorige trak taat niet bestaan." Toen kwam een Hongaarsch blad, dafc met het ministerie van buitenlandsche zaken in Oostenrijk-Hongarije in nauwe verbinding staat, met eene onthulling aan. Volgens het vroegere alliantie traktaat zou Italiëverplicht geweest zijn; ingeval van een oorlog tusschen Frankrijk en Duitschland, twee division over den B-enner . naar de Rhijngrens .te zenden. Te Berlijn? antwoordde men, dat die bepaling reeds bij de tweede vernieuwing van het alliantie traktaat was ingetrokken, en vroeg tegelijk, eenigszins korzelig, wat men er in Oosten rijk-Hongarije aan had, zulke oude koeien uit de sloot te halen. Wel'1, antwoordde zijnerzijds het Hongaaréche blad, schijn baar verbaasd, -»wij kregen de rnededeeling uit Berlijn, en hebben de bron genoemd." Een paar dagen uater bevatte het Bf,rliner Tageblaüeen nieuwe onthulling. Op gezag van een te Weenen verschijnend blad deelde het mede, dat vroeger Itali óók de verplichting had gehad, in geval van een oorlog tusschen Oostenrijk-Hon garije en Rusland troepen naar de Pruth, te zenden, ter ondersteuning van de R >emeensche bondstroepen. Ook die bepaling zou nu zijn ingetrokken. Merkwaardig was het zeker, dat deze mededeeling in het WVerer blad in 't geheel niet voorkwam. De Frankfurter Zcituny vermoedt, dat een medewerker van het Weener orgaan het bericht heeft overgeseind zonder de publicatie in zijn eigen blad af te wachten, en dat deze ten gevolgevan een wenk van de redering is achter wege gebleven. En het li".rliner Tageblatt wijst, er op, dat het bedoelde telegram des nachts is verzonden, toen de juistheid daarvan door de redactie moeielijk kon worden gecontroleerd. Het is niet slechts mogelijk, maar zelfs waarschijnlijk, dat bindende bepalingen als de hierboven genoemde vroeger hebbsn bestaan, doch geheel of gedeeltelijk zijn ingetrokken. Maar zij zullen geen deel hebben uitgemaakt van bet eigenlijke al liantie traktaat, doch opgenomen zijn ge weest in de daaruit voortspruitende mili taire conventiën. Zulke conventiën worden uit den aard der zaak geheim gehouden en naar gelang van omstandigheden ge wijzigd. De troostrijke slotsom is, dat niemand heeft gejokt. Het alliantie-traktaat is niet veranderd; wel is dit het geval geweest met de militaire couvention, die voor Frank rijk en voor Rusland minder aangename bepalingen bevatten, bepalingen welke thans gewijzigd schijnen te zijn, en nog wel meer gewijzigd zullen worden. Maar welk doel hebben deze onthullin gen gehad ? Klaarblijkelijk heeft men aan de nieuwe vrienden van Italiëduidelijk willen maken, dat, de regeering van dit land hun niet altijd vriendschappelijk gezind is geweest. Maar daar niemand heeft tegengesproken, dat de bedoelde bepalingen zijn ingetrokken, volgt hieruit ontegenzeggelijk, dat It.ali zich niet langer zulke bindende voorwaar den wil laten voorschrijven, en dus dat zijn positie in de triplice eene geheel andere en zeker sterkere is geworden dan eenige jaren geleden. Daarmede gaat natuurlijk eene meerdere vrijheid van bewegingen gepaard, die zich niet alleen openbaart in de toenadering tot Frankrijk en de reis van den koning naar St. Petersburg. Minstens even opmerkelijk ia de demon stratieve zending van een sterk Italiaansch eskader naar Tripolis. Reeds in het vorig jaar geschiedde iets van dien aard: toen bezocht een Italiaansch eska^er de' voor naamste havens van de Adriatische Zee