Historisch Archief 1877-1940
8
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
het vorige dienstjaar. Voor 4 pet. div. op de
eerste en i#e*Je préf. aandeden is het over
schot voldoende; daarna zou zelf j nog voor
de comtBens beel wat verdiend tija. Zouden
de 21e pref tot een 4 pets dividend gevend
fonds worden vstfaoogd? Niet moeilijk is het
«nrwoord op 'n andere vraag: is er goed.e
Töden voor de noteering vaa de eo simons op
een prijs die 4 k 5 pet. hooger h dan die
TOOT e tweede pref. die een nielvcümulatieva
préfarentie van 4 pet. hebben ?
De vermindering der netto'a met 84 dui
zend dolraw over Jtrai terwijl de brnto's over
die maand met 30 duizend dollars waren ver
meerderd, was een kleite teleurstelling. "
Voor den aankoop van de Eastern
Illinoisl\jn zal de Frisco geld moeten maken. Waar
schijnlijk zal ze collateral o'oligatien uitgeven
in TerÏKmdirg van 2500 dollars T oor duizend
dollars Eastern Illinois commons en 1500 dol
lars voor 1000 dollars pref. aandeelen.
Op 4e groete rjjzing van de NorfoHis in de
vorige week, is nog een onbeduidende
frsctioneele verbeterirg gevolgd. Sommigen durf Jen
hoopen op eenige dividendsverhooging.
De commors van de Kansas City Southern
?werden wederom nog al gevraagd voor
Amekaansche rekening. Ook voor de pref. was
eenige koersvertuff og, wederom te verkrijgen,
De uitmuntende ligging van dezen weg,
vóór de reorganisatie gewoonlijk genoemd de
Gulf, de groote petroleum rijkdom van Texas,
de toenenittg tier bevolking en dientengevolge
de aJgemeene «eeeBomiscbe vooraitgarg waren
redenen genoeg om goede toekomst te ver
wachten. De lezers die dan ook de coricluties
van de Groene hebben opgevolgd reeds van
\66r de léorganisatie, ulien zich
zeerbevoordesld achten tegenover degenen die hun bezit, op
htt advies van bavooroordeeldec, toen voor
gerirgen pr^s aan anderen hebben overgedaan.
Genoemde omstandigheden leiden tot de waar
schijnlijkheid van nog betere noteer i n g in de
toekomst.
Evenzeer golden, deze gfgevers voor de toe
komst van de belangen van het Interrationaal
Landtyndioaat, rechtstreeks bij den
oecononisehen vooruitgang van het belangrijkste
gegedeelte van die landstreek betrokken. De
koopers van d«ze bewijzen tegen de
uitgiftekoers van ? 140.?hebben in ruim een jaar
? 19 ontvangen aan uivkeerirg en ? 34
koersverhooging genoten terwijl de kans op
verdere prijsstijgir g nog groot is. Als het
landbouw, handel en industrie goed gaat, a.'s
bovendien de bevolkirg toeneemt, dan verkrijgt
allyd bet grendbezit bet leeawenaandeel van
den veoruilgang. Dat kan een oecononaische
wet genoemd worden-, die is hier van groole
beteekenis. j
Voor de beoordeeling van industrieele onder- \
reaingen mist men deze oeconomische wet.
Om dezen reden wees ik steeds met bij
zonder groote reserve op de lage noteering der
Steel-staares, al kon ik op et kele gronden van j
beteekeiis »ijzen die hoogeren prijs zouden j
wettigen. De vorige week was de hoogste l
noteerirg 40, EU ia deze 40% ruim.
In de petroieumgroep is de groote drukte
«at bedaard. De bijzonder vorhoogde koersen
van de Koninklijke en van de Perlak konden j
dan ook niet geheel behouden blijven. De
koersverheffing van de Internationaal Rumeen- j
eche kon eveneens niet geheel gehandhaafd l
worden. Da productiecijfers, de vorige wetk i
medegedeeld, vestigen, ook in verband met de
prijzen van andere petnleumpapieren, de r>ij- !
zondere aandacht op deze maatschappij, De
groete productie van (7e laatste vier maanden tot
uitgangspunt voor dividerjdber«keningnemerd,
komt men tot een uitkeeringspercent dat, raar
een voorzichtige kapitalistische- factor, heel wat
hoogeren koere aanwijst.
De uitkomsten ven de 12 laatste maanden
geven daarom volstrekt riet den gunstigen
toestand aan waarin de mpüthans zich bevindt. ,
Hierop dient gelet (e worden als men hoort
«preken Van 4 j.Ct. dividend. Men vergete niet
dat de onkosten der m.pü, by eene vermeer
dering der productie van 2 tot 4 millioen KG,
per maand, slechts zeer weinig toenemen en
mitsdien het bedrag voor dividend- nitkeerirg
in, sterk progressieve aate wordt verhoogd.
Heel vreemd zou het my daarom niet voor
komen als bij het November-dividend ook
reeds een interim-dividend op rekening van
het loopende dienstjaar, beschikbaar werd ge- l
flteld. Integendeel. i
Het contract met de rumeensche maatschappij l
de Aurora die 9 j.O. dividend heeft uitge- |
keerd, verzekert de Internationaal Rumeensche j
den verkoop van haar product. j
Als ik goed gehoord heb, dan bestaat er
een heel nauw verband tusschen de voor
naamste aatde«lhoude:s van beide m.pijen,
waardoor een gelukkige samenwerking mag j
verwacht worden. De bevoorrechte positie van
de Aurora die als geheel rumeensche m p
beschouwd wordt, komt dan bovendien ook ten
goede van de Internationaal rumeensche.
De regeering van Rumeciëis welwillend en
voorkomend gebleven voor solied beheerd*
ondernemingen, al betreui t ze dat vroegere
minder gelukkig bebtuurde m.pijen aan de
aandeelhouders en aan hare omgeving moreele
en materieele teleurstellingen hebben gegeven.
Naast scherpe critiek mag aan energieke
mannen, die het hollandsch kapitaal elders
voordeelig doen aanwenden, de hun toekomende
waardeering niet onthouden worden. Onder de
namen der commissarissen ontmoet ik o. m.
J, Nienhuis, voorzitter; Frits Olie gedelegeerd
commissari». Aan solied beheer mgg, volgeus
deze reputatie», niet getwijfeld worden.
Al schijnt hier de karsopgroot succes bijzonder
goed, wie van bepeikte'coupon- of
dividendopbrengst leven moet, die behoort niet in de
petroleumgroep. Behoef ik dat wel te zeggeii V
Da Mijnbouwgroep geeft aanleiding tot de
mededeelirg dat de Noord Calebes telegrapiiisch.
order heeft gegeven om voorloopig de werk
zaamheden te staken in verband met de be
gonnen onderhandelingen met de Soemalata.
De overleggingen hebben betrekking op het
doei tot aamenwerking. De Ssemalata heeft
haar winst tot afsch'ijving gebruikt.
In de staattf mdsen zijn de veranderingen
geheel onbeteekenend. Slecht vermelding ver
dient de wat vastere noteering van de
serieTurken in verband met de goedkeuring van
de conversie, in deze rubriek reeds besproken
en als raden voor eenige koersverheifing aan
gewezen. Brazilianen daarentegen wat zwakker.
Eia kijkje in het land van vrouwe Fortnna,
doe* ook by haar den invloed van het
vacantieseizoen waarnemen, 't Was ook hier stilletjes.
Ze loi kte te vergeefs. De vnenden zya naar
boBch uf strand en vervelen zich door den
regen die huisarrest geeft in 'n minder com
fortabele omgeving dan het eigen woonhuis
aaribiedt.
A'd a m, Marnïxstraat 409 \ 7 , 10(V)
T» i"» l > r * ** "K"> -L iJv»-.
Bussum, «Borneo ) 8
D. STIGTEB,
De -potten te &lonee$tgr,
Een antwoord op dr. Gouplan ds rapport door
dr. W. R. Hsdwen, vertaald door H. J. C.
PIERSON, predikant te Ressen. Uitgegeven
door den Bond tegen Vaccinedwang te
's- Gravenhage by C Biommendsal. 1902.
In Engeland was eens een dokter, die een
rapport uitbracht over een «fgeloopen
pokkenepidemie. En later stond er een andere dokter
op, die beweerde, dat het door den eerste
uitgebrachte rapport niemendal deugde, en
die hem daarenboven van verschillende leelijke
dingen beschuldigde. Dit is zoo ongeveer de
hoofdinhoud van bovengenoemd boekje. O per de
onderdeeJen van den inhoud scbiyfiklieverniet;
de lectuur daarvan vond ik zoo vervelend, dat
ik deze letterlijk heb moeten doorworstelen,
omdat ik toch wilde weten, wat er in het
boekje te lezen was. Dat de heer Pierson een
zaak tracht af te breken, die in zy'n oog riet
goed is, is zyn zaak en zyn recht, doch dan
dient hij niet betere argumenten te komen,
dan in dit boekje zijn opgesomd, en acht ik
dan ook de raeeite en t^d, die hy aan de
vertaling hiervan heeft ten kotte gelegd,
totaal verspild. Het blijkt duidelijk dat bet
boelje vertaald is door iemard, die a tort et
a travers de vaccinatie wil bestrijden, en
daartoe ieder wapen, wat onder zijn bereik
komt, ter hand neemt. Zoo de heer Piereon
die zeker wel oprecht meent, dat de vaccinatie
uit den booze is, in een publiek geschrift
deze kuEfiteefrerkiog meent te moeten bestrij
den, is bet een bepaalde noodzakelijkheid,
dat by met atdere wapenen te voorschijn komt,
dan met een vertaald uitheemsch product,
waarvan men hoegenaamd niet beoordéelen
kan, if de daarin opgenoemde feiten, al of
niet op waarheid berusten, of eenzijdig zyn
voorgesteld Zulk een product kamt mij voor
geen ernstige bespreking of bestrijding te
verdienen.
Amst, Juli 1902. Dr. V. v. D PLAATS.
Inhoud van Tijdschriften.
De Gids, A»g. 1902 : De Godin die wacbt,
Boek L Een zoeker raar het lever, (slo<)
Boek II. Vele wpger, door Aognsla de Wit.
Het recht van de phantasie en de opleiding
van den onderwijzer, door nif j J Kooisfra.
S^en Lwge's Hjaersets Gaernirger (daden des
harter), door Gerrit P. Bakker. Het
eindfxamen der pymiiasia, door dr. P.
L^SEdertz Jr. Pr< tillen I Pist ja, een Italiaarisch
humorist van de 153 eeuw, door dr. W. G G.
By'vsnck, Ghazelen, door Héne
LapdothSwarth. Dramatisch ovtrzicht, door mr. J.
N, van Hall : Adriaan van Oordt FJoris V.
Muzikaal overzicht, door mr. Henri Viotta. De
muzikale toekomst van Duitechland.
L'uitenlandech overzicht,
J?e i'-Xe E(uw, 8e i fl. : Paatros, Cyriel i
Buy'sse. Brieven van Huet aan van Vloten, i
Albert Verwey. De spelling van de Vries i
en Te Wkkel, dr. R. A Kollcwyn. Uit: :
de nieuwe geboort, H. RoJand Holst- van der i
Schalk. Kleinhandel en grcotkapitalisme, i
F. van der Goes. |
Onze Eeuw, 83 efl : Opgevincht, docr G. F. ,
Happelp. De zending in Ned. Oost-Indië,
door dr. J. R. Callenbach Zieken en
strafwaardigen. door pref. mr. W. van derVlngt
"Winteravond, door G. C, Hoogerwt'ff.
De Atbeid, tfl. 7 : De aftocht der veertig, |
Lode Baekelmans. Verzen, K'chard de '
Cttendt, Kteiten Herm«n Waltba. Gedichten, '
Victor de M< yere. Tusschen twaalf en een,
Just Havelaar. Potira Ni x en dankbaar
heid van het onbekende; Endor ; uw ziel;
Eroos en Ecos, Arie Verhoef Jan van
Drocgenbroeck, V. D, M.
De Levende Na'uur, tfl V en VI : De egels
van Amstelveen, vervolg. Een paar
bloemer.vrienden, door Jac. P Tbijsse. Moederkoren l
op gtanen en wilde grassen, door B. Boon.
Ssprophyten, door E. Heimar.s. Van
zwakwen en vliegenvangers, door B J. van Wagens- |
veld. Uit ons dagboek, door C. L D, Jr. |
en F. J. B. de M. Over rupsen en vlirders l
door G. J. Klokman. De witte winde, door l
Jac. P. Thysse. De Ornig van Doorn, door
mr. R. bn. Snouckaert van Schauburg. De
bezoekers van de witte waterlelie, door Jac.
P. Tbysse. Ipomea, door J. L. en A. J.
van Eyndhoven. De arnica of Wolveilei.
De aristolochia clematitis, door J. B. Kam.
Elzeviers Güllttttretrd MaandicJn-1/t, No. H:
In Diamiijsland, door S. Ka ff. Eene bestjjging
van den Breithorn (Zwitserland), door S. J.
E. Sleeper, door G. Simons. De Holland
sche meesters in de Ermitage te St Petersburg,
door Mfx Kjoses. Huwelyk (slot.', door
Anna van Gogh Kaulbach Hollandsche
musici in den vreemde door dr. J, de Jong.
j Van de redactie.
Tijdschrift voor toegepaste icheilcunde en
lygi'cne,. No. 11: PisicUjing van drinkwater door
j nDddsl van OZOP, door dr. H. J. van 'i H'. '.
i De geelbloedlocgzouifabricatie aan de gasfabriek
j te 'a Gravenhage. Ketelsteenvorming en hare
j voorkoming, door dr. W. P Jorissen. liet
i watergasapparaat, tysteem dr. J Kramers en
Aarts, door dr. A\pn. Steger.
De vrije Opmerkir, No. 27:' Politieke brieven
(vaderlandsliefde). Gawone genees-heeren en
j specialiteiten: koning EJward getsxeerd.
j Wilhelm, der Heldenkaiser. Hulde aan een
' Ilitagsch industrieel. Een klemmende bede
! voor hulp door een geestelijke. De nieuwste
j soort predikers. Rusland inwendig. E^n
j koelie opstand. De medicijnman als zonde
bok. Draaimolen en ziekenhuis. Da
' ano; ymi en de moord te Tilburg.
J Van Omen lijd, No. 10 en 11: De droom,
l Marie Koenen. St. Agnes, L3nte. A M. J l.
[ Binnewiertz Jr. Wen de avord kont, (uit
i een oud handschrift), Albertine Smulders,
j Verzen, G. R. de Kierk. Litteraire kror.iek,
j Maria Viola. Muzikale kroniek, P. J. Jos.
Vranken.
De llollandtche Recue, No. 7: J, E Schol
len, frontispiece. Wereldgeschiedenis
Belangrijke onderwerpen. Wut Nei'y over
een bybel voor kinderen zegt. lei s over
J wy'kverplegii g. De sporenslag.
Heksenprocessen. Karakterfcchets, (Artnand
Sasse;). Revue der tijdschriften.
Herfstdag. H Walvis, Een affall'ge.
Joh. H. B88B, de Fransebe eömnandtnt.
C. B. mademoizelle Ltze.
Onze luimt, No. 8: Hendrik de Marez.
De tfn'oonsteilirrg der Viasmsehe primitieven
te Brugge (Ie gedeelte).
Jac. Mesnil. O «w de betrekkingen
tusscben de Italiaanscbe dh de Nederlanóscbe
schilderkunst ten tijde der renaissance (ver
volg). Kunstberiehtan (ien Haag), Jahs.
Bosboom. ^- Dirk Nylatd, tentoonstellirg
Scheveningen.
Europa, Afl 8 : Hoojvaardige S3vens, door
P. van Assclie. Eene moderne vrouw, door
Nora Vy'nne. Esn verongelukte, door Gastaf
af G-yerstam Uit het leven van een
kookvrouw, door Sigurd.
De Katholieke Gids, Augustus-Afl -.Wenken
tot vooruitgang in het fydelyke, P. M Bots, pr.
Naturalisme in de letterkunde, P. v. R
Onze vroegere stichtingen te Rome, dr. J. van
den Brink, pr. St. Pudentiana te Rome,
dr. J. van den Brink, pr. Pob (vervolg),
Julie Rttssel. Politiek o;erzieht.
Eigen Haard, No 32.- Elisabetb, door L.
E., IV De Hsldring-geifcbten te Zetten,
door M. W. M»c!aine Pont, niet afb, I.
Burgemeester s'Jacob, door Henri Dakking,
met portret naar de lithogrefia van H J.
Haverman. Djambi, door Bintarg Djaoeh, met
afb., raar toto's van luit. J. J. S pony, I.
Een Huldeblyk (ingezonder). Verscheiden
heid Bericht. Feuilleton.
NIEUWE UITGAVEN.
De ramp op Mirtir-iqite, door K WIELTÏMAKKB.
Middelburg, K. Ie Cointre.
De licht f/eneesmethorle volgens Ftnsen, voor
dracht gehouden in de AfJeeling Amsterdam
van de Naderlandsche Vereaniging tot be
hartiging der belangen van Verpleegsters en
Verplegers «Nosokójaos'1, door dr. C H. VAX
HERWERDEN Amsterdam, F. van R>ssen.
Z'il mijn kind muziek leeren ? Eenige be
schouwingen over en in verband met dit
onderwerp, door Jon BRIT;MAN
UitgeversMsatscbappy »Vivat", Amsterdam.
W. H. VLIEGEN. De dageraad eer
volksbecrijding, dl. 6. Amsterdam, S. L. van Looy.
llHMlnrtllllimlIIIIIIIIIIIIIHHIIItllllllllllUIIIMlHMIItllttllIlHIH»
Mf-TSJES
d, No. 8 : Is. Qaeridn, Moderne
werkers, Frans Ccenen. Iltrntan Ly.en,
De flesiTtrDi1,
Sekt la vaa WILHELM MÜII.EH?W
Op de eindelooze stfpp?n ia de binnenlanden
van Ru-land lietft de ijzige hand van dsn wicttr
haar sttmpel gedrukt. Jder den grauwig-en
hemel een onaftienbare, witte woestijn. In het
eenzaam landschap heencht de stilte des dood?,
Hier en dasr een dorp bijna bedolven onder r'e
sneeuw, rustig-als* t;t;t grsf, tcbijnbaar door de
bewoners verlaten. Nergens lipt geluid van een
menschelijke stem, nergens het vroolijk
helg-riukel vau een vurig drie^pan. V^or zoover het
cos rc:kt is geen levend wezen te bespeuren.
N ets d«n ijs, sneeuw en ... btüt»1.
Ea toch zijn ds dorpen niet verkten.
In verschillende hoeken van de huize", maar
toch Hieestal iii d-e slaapplaatsen, rp de kachels
tn rondrm deze heen liggen gehee!e famüits,
alken of bij grcepj s in den door ontbering en
gtbrek verDorzahk'ea winterslaap VErzotker.
In dd mufföhuttsn van de verdere districten
hoadtraduizeude lichamen, allen slapend zotd,-r
een ei,kel teeken van leven te geve".
Overal rust, sprorkjesrolitige ru«t,
Slechts nu en dsn een sacbt stamelen in den
drorm, een difp ademlal'r, etn licht snurken.
Ongem rkt vloeien dag en nac':'1, licht ea
dui&tt rj.is ineen, si elli n dager, weken, maan'
den voorbij.
Het is een heldere, koude winternacht. In
een groot huis in het dorp T clurkiLsk,
behoorende tot het door deu boi;geis:,oo3 l)ijjonder
zwaar geteisterde gouvernement Osoroifa ligt
op een rustbar k, (Je kin rp c!e : chterhand
g leund, Paul Petrowitsch Tusar. Bewegingloos
laat hij het, oog gaan <wr de suimte in het
f-paarzaarn door htt scliijijs^ l der sterren
verLente ver'rck, di drukk iiie stilte van dtn
Ziacljt w^rdt i>! en toe verbn.ken door een uit
de verte k'inkend duf gedreun, ds t gelijkt op
het gebulder vau vernfajnde kanoi.neii.
Het zijn de vtrvaa ijke kr.allen, van het
barstend en splijtend dikke ijs vaa den vloed.
Dat dondereiid geluid doet. PU u! Petrowiücl)
Tosar denken aan den tijd toen hij nop; m litair
was, aan dd j»ren, dat hij ij Petersburg bij de
artillerie stord.
Hij was destijds oppas'er bij een nog jing
(ffijier, etn zekeren granf Matuschka, en dair
luj 'n zijn j ;ugd goed met pahrdeu i.&ii lieren
omgaan, < u zijn eerlijkheid £11 trouw niets te
wenec'itn overlie'.ep, was ziju meester buiten
ge» ooi met hem ingenomen.
Langzamerhand be^on Paul Pt;!rositr.ch htt
linksche en onbe'.olpojt-, dat Lem door ziju
g<niis aaa f en behoorlijke opvoi diüfi-, en zijn
l«ng verblijf in de ste|pn n'.gcn *as, afle
lefTgep. Zijn Te (fgeblieid maaUe p'aa's voor
gepaste v:oulijkUe;tl ; hij was hiij dat, hij in de
hdofdsta'l, de re;idüt;tie vau dcu C., aar mocht
zija en liij «as tro'sc'i op zijn moeder, htt
groote heilige Hu; land.
Op ?.tkeren dag l.ct graaf Mih:sc!ika Ir;m
een bood;c*.ap vau zeer kiefcci.tüaard doen en
' na dien eenen k-er werd .hij nietruialen met
! dergelijke intieme en vjt'rcuwelijke z,ei,dingeii
be!a=t.
j Do r icir-r nanHijk l ad ren vritLdi11, een
! dame vaa hoo_e geboorte. Xaar d'ze f'ane nu
wer.) Paul dikwijls met h'iitru-i ptehf-imt
comm'ssits heengezonden. X: o.t 1.01 had l'au'
Pe| trowitsch ceu vrouwelijk wezen giz'.in a's vorstin
'ga eodoiowi a.
l l)eze vau haar kant, 1-arl a! jpK-dig gemerkt
hoe de domme oppasser laar in stomme bewon
dering altijd aan- en i.astawde in hoc zij steeds
' meer n meer iudruk op !;eni maaktr. C: q iet
l als ze wa°, ?c'iepte zij tr een eigetiaard'-g
plei! zier in, den argelr.rzsn jongen door een zekere
vertrouwelijke vrietdelijkhek! lu t hoofd gtheel
? op hol te brt-uge».
| EM cp ztkeren clag l r ik het in hem sluime
rende vuur der ha'tstoclit door d:; kraterwanden
der subordiuatie heen en wi< rp lij zich met
geLeile voo;bijzic!;irpr vau de k!oiif, die hem,
den armen dr' mmfl, sc'.f id.ie van de
atis'ociatit.ths !ga 1'dOilorowiia, aac de voeten der
vo stin, griep onstuimig haa; bei Ie handen
en bedekte die met vurige kussen. Op hetzelf Je
oogenblik trad graaf Matttsctika, dre een
gewicbt'^3 boodocttap vergeten bad mee te geven en
daarom ze!f nog even aar>kwan, bet vertrtk
birnea. Dr f'ig van aard stefds gehoor gevetd
ann den indruk van het eerste oogeiiblilt, gaf
hij zijn oppacstr een duw, dst hij nut het hoofd
tegen de groote glasruit in de veranda-deur
vlo"£.
De dame en de fineer barstten in een har
telijk lachen uit. Ofschoon de vorstin, die toch
medelijden had met den armen jongen, zich
onmiddellijk wist te beheerschen en op
afk(Ureiiden toen tegen den tffic.er zei: Fo'i
Mstusclika, dat had js niet, moe' en doen, nu was
je wel een beetje ruw. 'i I< Z':O'D trouwe ziel
onze goii; Paul P*tro*itsch !" had de soldaat
1ocb wel van schaam' e in dtn grond willen
Van dat uur af veranderde Paul Petrowitsch
gehfcl eu a'. Zijn denkvermfgea was als ver
lamd. Hij zag zichzelf vooitJurend in die
knieIer de houding aan de voeten der vorstin, om
z ch daarca weder door de hand van zijn meester
te voelen weeges'ootep. l)e gedachte daaraan
verliet hem geeo o'gei. b'./k. Zijn vroeger een
zaam leven in de steppen had hem tot een
tobb?rig metsch gemaakt,
Hij haa'te noch de vorstin, toch zijn meester,
die hem behandelde fcbeel alsof er niets was
voorgevallen. O )k hij fan zijn ksnt schoot in
ijver en rauwgezette ptichtsbetrachting geen
oogehbhk te kort, doch iiij werij h >e ianger h ie
meer mecscheLschuw en hoogst zelden boorde
men zijn stem; meer dan het hoog noodige
sp'ak hij n^t.
Hij kon den aanblik en de tegenwoordigheid
vaa den graaf niet meer verdragen ea opzekfrcm
dag de stnute schosnen aaLlr-kktndc, verzocht
hij den (üijirr. of deze «ich net van etn a .deren
oppasser zou willen voorzien en of hij, P<ti>l,
dan weder in het froat bij zijn afdetlmjr zou
kunnen wordfn geplaat.-t.
Matuschka lachte hem hartelijk uit.
//l'aul Pctrowitfdi, je b- n' toch niet gfk
geworden 'r kerel, ik kan ju i iet missen. Je
verzorgt m'n panden z ;oals vóór jou, nog nooit
,ientand het gedaan hetft, je sttelt
g«eucgarttten, eet mijn kaviaar n'tt op en snoept niet
van mijn sheny. H)e zo» ik ooit zoa .'emsid
terugviKiei. 'i Z.oo'n t(r'ijke, trouwe, goiie
oppisser als jij btsfaat er (ioode< nvcudig niet. Je
zult die dom'..e:d bij lga 'todorowia ti ch-wel
i-éns vergeten kunner. Kom, ouwe ju gen, weest
wijzer. Je blijft, hoor ! Waar&cutig ik zou nitt
bmtjn je kiu en !"
Ea Paul Petrowitsch h'eJ . . . Doch lauwer
dan een maand kon hij het, niet m :er uithouden,
toen deserteerde tiij . . . Ei thaus zit bij reeds
twee jaar in dit hongerlijdende dorp, in die van
de wereld afgelegen wuesteiij aan de oevers
der Wjatk», in deze steppen waar oatberiug f n
getrek om den voorraug strijder, waar gedu
rende (Jen winter de gatsche bevolking, niet
bij mach'e is z ch te verzetten tegt-u In t
gevoel van afgi matheid, dat hen overmant in
hun leven v'fii kommer ea ellende, dagen en
nachten, weken eu maanden verslaapt.
Maar Paul Petrowihcti slaapt nie' ; hijwta'<f,
als alles om hem heen slu'meit. Of zijn lichaam
daardoor lijdt, daarcp slaat hij geen acht. In
die doodelijk'Stiüe uren zweeft ziju geest teiug
naar het verleden, verwijlt hij met
zijngedachfen bij O ga Feodorowua en grsaf Matusc k".
Ea dikwijl*, wanneer hij cla^r beneden htt
scheuren vau het ijs in de Wjajka hoort, is het
hem, of htt dreunen van het geschut m zijn
ooren weerklit.kt. Hij Loo:t kommaudo's geven
en p:ardfnLo2ven trapptlen eu doodelijke angït
grijpt l eai asn, dat men hem, den voortvluch
tige, zot ken en viLden zal. ,
l Ai1-, vau ovtr de sceeuwvlakte ziet hij ze
aankom! n, op de witbtsnetuwde bteppan nadert
de thans nog op een kleiren st'p gelijkende
donkere mastt !
Paul Pe'.rowitseh is langzams rband zoover
gekcmen, dat zyn verstaud gekrenkt is en zijn
fanfasti cbe voorstellingen hem werkelijkheid
toeschijmn. Ziju dt nkvermogen bezit Liet meer
de kiaclit waarheii en fantasie van elkasr te
onderscheiden... 0;k heden, in dezea kouden,
eenzamen Jauuarinacht votlt hij Let weer over
z'ch komen, dat gevo:l vsn ' avige vree?, dtt
sidderen van zijn ziel, dat zoo ladeelig is votr
zijn zenuwen.
Hanger en ta:;ger wordt het hem om het
hart en op 't laatst \ iin hij bet in de dompige
ruimte r. i t mrer uitdcuier. llij richt z.ch (p
en [ a\t, in het doi.ktr voorsicstig voor zica
uitttsteijd, naar de deur. Buiten gek' men valt
hij uitgepit neer rp den grond.
De wnd brg'nt op te steken, en jiagt de
sriefuv? in kleine massa's over den weg.
Ea hoog in de luc t sehitteren de sterren
zoo glaiize;,ff, zoo raadselachtig veelbelovend,
als nooit te voren.
Nog een korte poos en dan vallen ten:ge
groote, witte vl< kkeii langzaam oaila; g in steeds
d cliter en d'chter wordende nia^sa. Ea de
steppenwind cm'. uit Paul lYtrowitseh, die geeu
kracht meer heeft rni zich f>p te richten, m-t
een zachter kleed en de vlokkeu daLn gtrui
chloos op hem ceder, altijd maar door, altijd
maar door '
Over hem heen huigt zic!i de fetëngestal'e
van vorstin Oiga Ecodorowta en Uar lippen
drul. ken ecu kus op ziju morjd.
En tcu glans vau vu heer ijking verprc-idt
zich over het gf'a t vrii den z ch liet meer
een w m »croc!en«en dcn-r't-ur.
Poul Petrovvitidi zii kt ach' r'ivfr!
Ei het wiUe zac'.ite saeeu.wk.leed wordt ziju
gtaf.
»miiinitiniiin»ti«irtttiiiiininiMuiiiuMinumntininnMiiiniHiiefBfa
hse ssooi het onderwijs op de Ambachtsscholenr
is en al is het bgra kosteloos, het bezwaar,
dat de oud«rs een 3 jtar ean'ge verdiersten
moeten cterven, voor de meet ten
ororerkomelrk is, sroodat slecht) de elite van de
werkmansklasse aan zulk een opleiding kan
denken." Hij bepleit dan ook de
avondamlwchtscholen.
Dit zelfde geldt van veel kantoo bedienden
ook. Vele jongelui die op de kantoren komen,
hebben nut veel meer geleerd dan de jongen
van bet ambacht. De groote uitbreiding die
handel en rijverheid in alle landen hetft
gnkreger*, stelt hooge-e eischen aan den klerk.
Op het kantoor hettft de bediende pas wat
hem ontbreekt. "Hier gevoelt by dat by r.iet
voldoende onderlegd is in de moderne talen
en boeHioudwn. Dat te kort sr.oet ingehaald.
Maar hoe ? Als jongste op het kantoor is
zijn salaris gerirg. Dikwijls jongen uit het
volk, kan fcüde lessen riet bekostigen. Zijn
ouders hebben zijn gelde'ijken steun meest
nooütf. Toch blijven talen en boekhouden
tot zijn vak behooren. De jongen van het
ambacht kan herhilingsordeiwijs nemen ooi
het vroeger geleerde in 't geheugen terug te
roepen.
De herhalingsoefeningen in het leg : d eren
OM den muit ir weder op nieuw weeib ar te
maken ; maar voor den kantoorbediende bestcat
niets of het kost ham veel. Kan hg dat ni-t
betalen dan is by gedoemd een slecht beloonde
plaats te bezetten. Van groot belang zou bet
daarom zijn wanneer de regeering b\j de reor
ganisatie van het onderwijs het hier heen wilde
leiden dat avondscholen voor kantoorbedienden
op onze Hoogere Burgerscholen werden
gerpend.
Rseds werd door J£ t Vaderland in een ar\
«Vrijmaking" m(t veel waardeering over
vakocderwijs gesproken en dat in dit artikel ook
aan het vakonderwijs voor den kleinen burger
werd gedacht, bleek uit het navolgende: H«t
lager onderwijs, om hiervan ten slotte nog een
ei kei woord te zeggen, zou mede praetisch
ingericht moeten worden. Hier zoeke men bet
vooral door herhalirgs- en voortgezet onderwijs
dat iooveel moge'ijk moet uitgebreid, dienst
baar te maken aan de eischen van het practisch
leven in den werkman en d-en kleinen burger
stand, door h v. orderwy's in
boekhoudenteekener. Ook de Nieuwe Rottetd Courant
schreef 4 Juni on-eler motto «O.ize
Asibschrsscholen" met veel warmte over vakonderwijs.
Zouden de geteerde schrijvers van
bovengeroemde artikelen ook bun meenirg ove.r
«Avondscholen vot>r kantoor- en
handeltbedienden" willen schrijver, met het oog op da
bover genoemde reorganisatie van hetonderwy ':
V. P.
P.S Zoo jaist komt het bericht tot ors,
dat met l Sept. te Arnhem de eerste II. B.
School met 3 jirige cursns en hai debklassp,
benevens «Avordschooi voor kantoor- en
hann", woidt gecpetd.
ineirïftt l
ATOïflsclialfiB7oor]caiiiocr-eiili2iiilelsl)eilieiiilen,
Vakscholen. M. U. L. O.
Op de jiarvergaderirg van de Ned.
Vereet.igins! van christelijke kantoorbedienden,
2a Pinksterdng te Arnhem gehouden, werd een
belargrijk onderwerp behandeld, dat de klerken
in Nederland zal aansporen, meer aar.dacht
aan de vakbeweging te schenken. Wij bedoelen
de bespreking daar gevoerd over avondscholen
voor handels- en kantoorbedienden.
Esn go«de opleiding ontbreekt de kantoor
bedienden. Tot heden is de weg daarvoor nog
niet gebaand. Hoe hoog wij de werkzaamheden
'van Mercuriup, de Nationale bond, ook waar
deeren, beiden geven niet voldoende. Beiden
! moeten rog te kosftasr zijn met het ov.derv.ijs
l dat zy laten geven. De meesten kunnen er
nic-t van. pufheeien, Ileldt zeiile reedt, 11 Dec.
LStiI in de 21e Kamer: »Men vergete niet dat
Een
Van het bestuur der Haagscbe pro-
Boervereeriging ontvingen wij het volgende ?cbi ij ver/:
Bitha en De la Rey hebben te Kaapstad
dingen gezegd, die onze grootste belargMellr ?
verdienen. Wat ons rijzonder getr> ffin heMt
was De la R y's verklarirg, dat hij r.'et nsar
Europa kwam om roem te zoekep, icaar om
te trachten iets voor de weduwen en weezen
van zijn strijders te doen. Dat is een woord
den strergen, onkretikbarer, nederigen
veilheer waardig.
Menigeen raakt na al in geestdrift büda
gedachte de hoofdpersonen te zullen zifn
van het heldecdrama in Zuid- Afrika, dat ge
durende twee en een halfjaar de wereld in
gespannen aandacht heeft geboeid. Menigeen
vraagt zich EU reeds af wat -buide bij dien
mannen zal kunnen bewijzen, hoe hij den tul
zijner bewonderirg zal betalen aan die
grootsehe fiuuren, hoe het indrukwekkendst zijn
geestdrift lucht geven.
Het woord van Koos de la R y geeft nog
maals zoo \r< ffend eenvoudig antwoord op die
vraag. Zy komen riet hier, de leeuwen van
het Zuid- Afrikaansche veld, om roem te zoeken,
d. w. z. zich te laten vieren. Dat «trcokt niet
met hun aard. Zij komen om wat voor de
weduwen en weezen der gevallen burgtrs te
doen. Maar precies voor hetzelfde doel hebben
een aantal wakkere mannen te Scheveningen
een internationale kunertentoorstelling en
verloting georganiseerd. Wat is r u logischer,
wat ear.voudiger tevens, dan op vrijgevige wijze
die pogirg tot verlichtirg der smarten in
ZuidAfrika te steunen door zelf loten te nemen
en loten aan den man te brengen in deze
verlotir.g? Welk schoorer huli'cMijk kan men
de drie beroemde Boeren-generaals wai t
ook De Wet komt mee, raar 't t-chijr.t wat
schoocer welkomstgroet kan men hun brengen,
vragen wij, dan hen by hun komst in Nederland
te verrassen met de mededeeling, dat er reeds
een uitgestrekt en zwaar fut.dament voor hun
werk der barmhartigheid op het G3vers
Df ynootplein is gelegd f ,
Liten wij EU in de drie weken, die wij rog
voor or,s hebben -óór de drie gereraals in
onze atad komen misschien duurt het nog
enkele dagen langer ons nog eens terdege
weren Laten wij, die reeds loten hebben, er
nog eens wat bijnamen ter eere en ter
huldigi'g van Louis Botha, Chriptiaan de Wet en
Koos de la Ifcy; laten wij, als wij vos, geen
loten gekocht hebben, nu geen oogenbhk meer
aarzelen en talmen, maar onverwijld gebruik
maken van de kans, die ons nog geboden is,
om bij te dragen aan bet still?, msar wel
sprekende - als het zijn mocbt indrukwek
kende huldebetoog, bestaande in de aan
bieding van een dikke elèque in het tentoon
stellingsgebouw op het laatst van Augustus
aan dio drie mannen, wier figuren orsteifelijk
zijn in de geschiedenis.
Laat nog eens van die manr.en de oude
betoovering uitgaan. Komaan lezers, roept u
voor den geest al wat u* hart van vreugde,
trots en bewonderirg hetft doen kloppen in
de laatste jaren voor generaal De Wet, voor
generaal Botha en generaal De la R' y en helpt
ons lien te kunnen b-groten met de woord»- :
Mannen broeders! Ook in dezen hpscheirtpn
tempel der knr.st en der menschenhefdo wilde
het vastsland, Nederland vooraan, getuigen
van zijne diape bewumdering ea onverminderde
sympathie voor u en uw zwaar beproefd volk.