Historisch Archief 1877-1940
No. 1313
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
gieren wilskracht herft bem den moed en het
vertrouwen geschonken om voort te gaan op
de» Manlijke» weg, wwn (wen d» eindpaal
nog sfat te zien was. Maar eindelijk toch heet t
hu dien bereikt en reeds vele j wen staat hy'
mede op den top als een der eersten tusschen
di«n breeden kring va i groote Hollandsche
me«t«», wier taa» met e«re genaamd wordt.
Zgae werto», voowl in Engeland en Amerika
«eejr gezocht, mi» «ver haart alle landen der
wenld verspreid, «mate hjj vAi zich niet
tevreden «telt met bet bei«»kcn van algemeen
bekwtd» fctrekfD, maar oek gaarne naar minder
bevochte oor*» «tdnait. Ba het m»g zeker
teefcenead veor het karakter van dezen geluk
kigen vaAn en eebtgenoet genoemd worden
dat hu die grootere reuen mesial ondereeemt
op ty'fctippejB, waarin cUt alteen zjjjne vrouw,
maar ook sjjp» kiöww, die dw ouders trots
zy», ben ktii.nen vergezellen, «rader binder
voor kunne studie. Xo» bezoekt by veor eeauge
j ara» Algiers e» d» Saharab, vergezeld van
getal 0911 geain en naar de baschrvnag
vaa dien tocht of zjjae eenvoudige wyze ge
daan em va» tgd tot tijd aangevuld door ajjne
scherpzinnige eeh geno<Ke, kast men ee» geheele a
avond met voldoening en 'genoegen Iróteren.
Dit. jatu zal bij e> vacaatiedagen zijner kin
deren en om «elf wat te schilderen door.
brengen in Dahnatie, waaraean de geheel»
familie kern nl volg*».
KB ak m woont, voorgoed of tijdelijk, in
aj9 geliefd Goot, ia BUweraum of Laren of
Blaricum, dan kaa men de welbekende figuur
i bijna dagel ka ab 4e weersgesteldheid het
toelaat, d«or het dorp zfrn stof pen. Met de
groote scbitcterdeos aan de rechterhand loopt
hjj in esnigszms tefeeef g«bogen houdinir, met
gelQkmaügen paft voort, ak sema»d, die recht
op zijn doel afgaat en haast heeft dat te be
reiken. Maar telkens raat hjj stil en heit dan
bet beeft op om een oogeaMik met
bewoaderenden g wala«h zjjee blikken te laten wijden
over het Beboete lai dtchap, dit hy' doorwandelt.
En- wie, die ooit het voeirecht had aan Neubryi'
z\jde een toehlja door dat Gooi te maken,
heriarert zich. niet met genoegen hoe de
vrienkelyke geleider geen omwegen ontzag cm hem
langs de schoonst* punten te brengen en hoe
nj), telkens een halve pas achterblijvende, met
beJmogsleMing bet gelaat van zflc rae'gez*!
gadesloeg, om, al» hjj opmerkte dat ook deze
door de- schoonheid van bet natuurtafr?«l ge
troffen werd, met ce» zacht gegrinnik uit te
roepen: ,mooi. hè?"
Hoe onrustig tij» kunstenaarsleven hem
overigens ook maait, boe begeerig ook om
telkens wat andere te ? zien, het gelukkigst
gevoelt N«uhu$8 zich toch al'yd, wanneer hy
door de zynen omringd is. En wanneer men
dien groeten, fijogevoelend«n kunstenaar, wiens
werken de bewondering van geheel de wereld
afdwingen, gadeslaat te midden van dien
huiselyken kring, waarin bij dacr zijn eenvoud en
hartelijkheid, bet geluk, als het ware aan de
band bfanenvoert, dan leert men Albert Nenbuys
va» cgne gunstigere en bemicDeDswaardigste
zy&e kennen en hem daa*ea, baast nog meer
dan o» zijn werk, hoogachten en bewonderen.
Dat déze artiest ook een groot vereerder is
van andere schoone kunsten en ze fa een vfy
gelukkig beoefenaar der muziek, dat kan bij
nifcmnd verbazing wekken.
Mst jengdige kracht werkt hy' nog immer
voert en onvermoeid weet hjj in onze Gcoiscbe
dorpen telkens andere onderwerpen voer zyn
onuitputtelijk palet t« ontdekken.
Moge nog menig beerlek werk zijn bewon
deraars in verrukking brengen.
De eerste Meraatiofiale
tcoraueïe
yoor
te Tiirü»,
De val van dea bfroemgten toren van San
MVco te Ven et en (ie alarmaerende berichten
uit Itahë, dat meerdere kuaitwtrken op 't punt
zijto hetzelfde tragische l«t te deele», beeft
?weder eens de aandacht der kuutteuaars en
kunttmint Bais op- het geboorteland der
R-uansItlllUIHIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIftlHIMIIIIIKflIIIIMIMIII»
Van dienstmeisje?mevrouw.
Ooifpronkeligke Schets
DOOB
Mevrouw B DE GK.?v C.
Zandberg, 10 Sept. 1883.
L'eve Do,
Wil j', met me de honneurs waarnemen van
een heerendinerfj". dut oom gf<f'? Ik b,n de
eenige dami aan toftl, ttnzi/) jy al* logee die
eer mfe wilt genieten. Na de kostschool htb je
nog raet bij on» gelogeerd Kom i,u Woensdag
aanst met den trein van 2 uur. H-.t is de
dag »<m het f tent j:, ni'iar daar )'. moeder
Dtnsdag j wig is, begrijp ik dat je met eerder
kunt. Heken er op minstens veertien dagen
U bfiiven.
Je liffh.
tante Cor.
Verrukkelijk l riep Dora van Elten die
by haar ouders aan de theetafelzat en vragend
zei ze: Mama, boe denkt u er over?''
"Wel, kiud, als je er lust in hebt zou ik
't maar doen, wat zeg jy, vader?
Hm! Veertien dagen ik heb je graag
bij ons, Do.
Kom, 't zijn maar twee weken, vadertje.
Nu goed d*n, maa*1 geen dag langer hoor l
Heerlyk, dank u zalig! Ik ga direct
antwoorden.
Gaed kind, goed. De heer Van Elten
keek vriendelijk zijn doehter na die haastig
opstond en de kamer verliet.
Wat 'n lieve meid is ze toch geworden,
zei hy' met gepast en vaderlijken trots; goedig
knipte mevrouw met de oogeu als toestemming.
Werkelijk was Dora mooi. R*eds aU kind
was ze opvallendfrisch ao aantrekkelijk geweest
en nu vol»a-sen, een bekoorlijke, kerngezonde,
opgewekte verschijning, een roei i-j» dat alles
begat wat zoogenaamde aetherische of hoog
aristocratische dametjes missen. Ze had een
teint als melk en roeen; lieve, oprechte,
fluweelig bruine ky'kers, die niet kwynerul, maar
kranig, flink reebtsit keken.
Die oogen deden het 'm, meer nog dan de
mooie niet al te kleine mond met parelwitte
tanden, omzoomd door lipp»n die geen bloede
loosheid kenden. Ze was v-oolijk, leeecslastig
en hield dol van een pretje.
sance gevestigd. E^n storm van verontwaardi
ging svak op toen men vernam, dat eigeuli,k
eeuwenlange verwasrlaoziug en nalatigheid de
oorzaak zijn van den vervallen toettand, waar
in vele monumenten uit vervlogen eeuwen ru
verkeerer, en msn schimpte op de luie I'al
anén, die niet eens in staat zouden zij a,, de na
latenschap hunner raderen naar beaooren te
beheeren. Generaliseeren is altijd gevaarlijk, en
in dezen doet men een klein docb dapper deel
van het Italiaansche volk groot onrecht, name
lijk aan die kringen van kunsteraars, welke er
in geslaagd zijn, een gewaagde onderneming a's
de Turijnsche t.ei,t)onstelling, op te zetten en
uit te vo.'ren. Eea tentoonstelling van decora
tieve kunst, met uitsluititg van al wat tot oude
stijlen behoort of er aan herinnert, waarlijk,
deze gedachte op z'chzelf is reeds grootsc'a en
getu;gt van een onwrikbaar geloof in het goede
recht van bestaan en de komende ontwikkeling
der nieuwe kunstrichting, die men kortweg
moderne stijl" noemt!
Hoe zij tot stand kwam? Wel, de idee ging
uit van den Circilo degli Artisti" te Turijn,
en werd met geestdrift uitgewerkt en verbreil
door dien artistetkring; reeds in April 1901
kon de heer Villa, president van het admini
stratief eomi*é, verzekeren dat de tentoonstel
ling van 1902 werkelijk voortgang zou hebben.
Uit den prijskamp voor de gebouwen trad de
ingenieur Raymordo d'Aronco, architect van
den sultan van Turkije, als overwinnaar te
voorschijn. Naar zijne iilainen werden de hoofd
en bijgebouwen uitgevoerd. Weldra verscheen
de bekende reclamep'aat van Bistolfi, en begoi>
nen zich de buitenlaudsche comité's te vormen.
Voor ons land werden bfiioemd de heeren J ir.
E. van Loon, als voorzitter E. Von Siher, T.
K. L. S'uyterman, als architect. Po. Zilcsen,
welke beeren, bet groote belang dezer
tentoonstell.ng voor Holland's naam inziende, a'lc
pogiigen in het werk stelden on de regeering te
bewegen een subsidie voor de Nedtrlandsche
afdeeling toe te staan. Het plau rijpte, een
co'lectieve inzending samen te stelle», in overeen
stemming met den geest van het programma.
Hun streven vond gdukkig steuo en eeii sub
sidie van tienduizend gulden werd ter bf schik
king der commissie gesteld, terwijl terzelfder
tijd Jar. van Loon tot regeeringsooüiraisear s
werd benoemd. Men toog BB aan dea arbeid,
en toen d« hoeren Van Looa en S uytermau m
December 1901 uit Italiëterugkeerden, brach
ten zij de goede tijding mede dat aan Neder
land e«n ruime plaats in 't hoofdgebouw ver
zekerd was, ja zelfs zou de naam Holland"
op den gevel prijken, naast Frankrijk, Engeland
en Belaië. Kort en goed, er werd gewerkt, ea
in April 1902 was alles ter verzendirg gereed
en kon de uitvoering der p'annen voor de
Nederlardsdje sectie, naar ontwerpen van de.n
heer Sluyterman, beginnen. Ik zal maar niet
uitweiden over de ontzaglijke moeite welke
het comi'éz:e'i gaf om vele der eerste
fabnk au ten te bewegen pan deze tentoonstelling deel
te nemen ! Alleen Rozenburg was direct bereid
mede te werken. Het schijnt mij tce, dat de
beroemde Hollandsche handelsgeest eerjigszins
hgetlaptn is; want men moet werkslijk wel
ingedommeld zijn om niet te zien, boe de
Ho!landscbe kuustuijverheid reeds DU een zoo
hoogen trap van ontwikkeling heeft bereikt, dat
men met een'ge inspanning een enorm afzet
gebied voor allerlei gebruiksvoorwerpen op het
vasteland van Europa kan vinden. Wanneer
men s-lfchts even praktisch optnden wil, zoo
als de Amerikanen, kan men de voortbrengse
len onzer kunstDijverbeid tot ver in Italiëzelfs
doen doordringen. Een voorbeeld ui' vele kies
ik : dezer dagen bleek, bij het bezoek der Bel
gische architecten ann de fabriek van 't Hooft
en LaboucLè,-e, dat het door die fabriek uitge
vonden stctiewetk, in Belgiëtotaal onbekend
wa*! Op vier uur afstand sporens, om zoo te
zeggen naast de deur, is ?u!k een proluot on
bekend ! Aan wie de schuld wel ligi ? In l*al e'
is 't Hollandfche wtrk zelfs ?óér gewild,
petuige de vele aankoopen ter ixpositie ge.'aHD.
Vreemd zal dit kiirkea voor velen, die de ver
slagen der buitenla-Tidsche peis over onze inzen
ding niet lazen, en dis iog steeds in de
nifeni»g veikeeren, dat wij maar beter doen stil
tbuis te blijven »daar er in ons land toch uittn
(flimillllllllllllimmiUUHIIIIIIIIIIIIMIII
Geen wonder dus dat op Woensdag, 14 Sep
tember, een voor haar rooit te vergeten datum, de
logee op het btpaa de uur t Ztndberg aankwam.
Z« werd niet. afgenaaid Tanie wooi.de aan
den stationsweg ii tet féJge huis metroode
marqiis=s'', die aanduiding was genoeg.
Dura beide en werd opengedaan door tante
Cor, haar maa noemda Laar ouderwets Kee,
zooala ze eigenlek heette. M ;eger,oa,en naar
de spreekkamer vertam ze oogeu Dlikkelyk wat
er gaande was.
O lieve Do, daf is me een histoiie. Ik
zit zoo in verlegenheid. Verbeeldt je, kind,
S enija mijn tweede meid heeft een cholerine
gekregen en is in een vigelante naar haar
ouders gebracht. G crtje heeft het overdruk
met koken en r>ou heb ik vsn middag nitniand
om te dienen Wat moet ik beginnen, Do?
Ii er dan geen knecfct te huren, tante?
Da drie die in blad zyn doen dienst cp
een bruiisparty. Oom is 't al wezen vragen.
Ik heb nieaand, Do, niemand!
Maar, taLte, dan dien il; gf en mensch
kent me.
Meen j3 dat, lieve kind, is dat niet te
zot? als het eti,s uitkwam l
Dat t au riet uitkomen. De heereu die
er zijn zie ik waari-cnynlijk in die veertien
dagen niet terug. Ontmoet ik er een, dan ben
ik onherkenbaar E -n cbigi on en krullen in
p)aa!s lan een muis met bai rtj^s. Een koiuet
hoeit tcch niet, bèt ar, te ? dat staat zoo
b^kersclitig!
Nee, Do, die draagt Geert j 3 alleen. De
tweede mei.J heelt degelijke tullen müfsen en
ik htb een zwarte japou om mee te laten
dienen, die blytt HHJII eigeudom. Sientj) is
jang en niet mager, dit kan wel passen De
baudscboei er. zullen te groot zyu.
Dan maar bloote handen, tante, dat zal
me nog gemakkelyker tfgaan ook.
Best kiid! Kan je dienen?
Z'jker, mama leerde me dtt en ik drilde
een half jaar geleden met succes haar nieuwe
meid. Sclioor.e borden links vuile borden
rechts schotels laag houden bij het presen
teeren goed rondkyken of iemand ook ieto
behoeft zach'jes in bewegingen.
O, Do, wat ken je alleraardigst je les.
Nooit rammelen met zilver of porcelein
beginnen by u en dan telkens n verspringen..
het zal best gian... maar...
Wat, maar l ?
Een stsal gezicht hebben, pal, onwrikbaar
kijken, nooit meelachen als de gasten pret
hebben precies doen alsof ik niets begryp
van wat er gesproken wordt dat in het
ergste ! . .. Ik zal m'ji mord maar v-ast in de
p'coi zetter, tante l O, wat een ui, dolietj.'s !
»oeds gemaakt worlt!" Ik geloof echter dat
't minder aan de art:sten dan aan de
handelslui ligt wanneer men van Holland niets hoort
n 't buitenland! Artist en koopman zijn gaat
Uu eenmaal zelden samen, vandaar dat
eombiuatie» dezer catagorieën gewenscht zijn om
groote dingen tot s'and te brengen en de
Hollandsebe kunstnijverheid tot vollen bloei te
brengen H t beroemde bui'enlaud is op modern
decoratief gebied niet zoo bar beroemd, er ia
nog veel ruimte voor goede dicgen ! Ea eilieve,
als ons land dan zóó achterlijk is als gij be
weert, heeren pessimisten, waarom dan nog ge
tracht het te vrij *aren voor een annexitie bij
Duitschland, dat toe1, volgens uw ze»gen, zóó
vooruit is? Waarom dan jaarlijks zoovele
millioMien als 't w«re weg te werpen aau leger
en vloot, in platts van ze te besteden aan het
bijbrengen vaa ons .achterlijk" volk ? Men houie
't mij tin goede, maar d:e praa'j^s van achter
lijkheid dienen slechts om etgen laksheid en
gebrek a%B oaderueaiii gsg. est te mmkeeren !
Maar ter zake.
De commissie bad de voldoenlrp, de
Nedwland&che sectie gereed te heibben op den ope
ningsdag; de koning deukte zijn tevrtdöcheid
uit over 't fraaie ensemble. Weinige
inzeidir.gen waren op dien d«g gereed, en daardoor had
de Hillandsctie afiieelmg al dadelijk een voor
sprong. Doen ook EU, nadat all s gereed is,
kan men onz* secUQ zonder giooUpraak een der
be&tgeslaagden noetuw; to" sta" n* mijner
woorden baal ik e*u gezegde > aa van den
bekenden Duitscben architect Von Berlepech,
die zich dat tegen den vertegenwoordiger der
afdeeling liet ontvallen: rEoiUnd is beslist het
best." Al mag dit g«*egde overdreven lijken,
er ligt toch zeer veel waardeerug in deze
woorden, vooral wanneer mm weet dat Von
Berkp-ch zelf de Duilsche installatie cn('w:erp.
Eveneens blijkt deze w<aardeeriug wit de pogin
gen die men doet om Holland voer ecu Du t ch
land te doen doorgaa», ge'uige htt, eeiste
nummer gewijd aau da Turijnsche tentoonstel
ling van Dtu'scbe Kunst u, Dtkoration, waarin
Gaorg Fuchs beslist zegt: Holland is een
Duitsch 1-ni. Opmerkelijk is deze lianrfelwijze;
ons land worJt voiropgezet en alleref rst behan
deld tot meerdere glcre van G-rmania!
Hollander.", past op! Behoudt de leiding in
eigea band, wordt bswust van uw hegemonie
op decoratief gtbitd, vóór een ander met de
voordeelen gaat strijker !
De buitealajdsche bladen zij a vol lof over
Hollands kunst eu de Italianen zelf zijn er
verzot op I Dat komt zeker door \ enorme
contrast van hun zucht 1ot, overlading en oaze
soberheid l Misschien gevotlleu zii, dat onze
kunst dichter staat bij 't ideaal van schoonheid
dan de tuiine, dat, versiering steeds bijzaak,
dccb goede vorm hoofdzaak moet zijn. Het
laatste vooral is een kenmerk der Holiandsche
inzending ; goede vorm en eenvoud mist men
bijna geheel bij de Italiaren. In hun afdeeling
domiceert de versieririr; da vormen der voor
werpen zijn meestal zeer weinig bestudeerd e a
iEConstructief.
De tentoonstellingsgebouwen liggen op den
linker oever der Po in het fraa;e Valentiuc-park;
het hoofdgebouw, dat in schuine richting rechts
achter dtn boofdirgacg lijjt, kenmeikt zicii door
Oosterscbe opvatting gepoard aau betrekkelijken
eenvoud van vorm. e middenpartij wordt
gevoricd door een rotonde, met een puntigen
koepel afgedekt, en gedragen door een tiental
contreforten, in voluten eindigend; tusschen die
contreforten zijn gewelfde schermen vaa oranje
kleurige stof gespannen, boven de groote ramen
in den koepel. DJ coiitreforten ontwikkelen zich
uit vii-ikanteii pijlers bekroond met fraaie
beeldgroepen, en dragen elk een gracieus beeld to
hoogte der vensters. Die beelden, met lauwer
kransen m de opgeheven hnnieu, i\ nbolen di r
jonge kunst, tintelen van leven! Tusschen de
pijlers zijn telkens drie deuren aai grbracht,
zwaar in schaduw door p'aUe :-.f lakea ; de wand
daarboven, veisicrd met modern ornauieLt, worJt
doorbroken door boogveasters in Ojsterschen
Iract.
DJ vleugelgebr u ver, die een stompen hoek
met elkaar maken, zijn vlak; hu» middenpartij
bestaat uit drie. Drtede vensters niet fliuwe
bogen, waarouder een fries vau bloemen en
Wie komen er ?
Ktud hti bezwaart me zoo en toch ik
neem je voorstel daiikósar aan. A'lereerst dus
het japOMie j s gepast.
In teu ougweLk waien de beide dames boven.
Tante bad haast. >.en, twee, drie het reispak
uit, het zwarte lustre japonuitje aan.
Dora was gruot en gezet n aar het corset
een beetje toegehaald, bet pisfe. De mouwen
spanden wat over de roiicte armen, ckcli ze
kon zxh goed bewegen Ejn wit boordje, styve
manchetten en geboiduuide schort, voltooide
het geheel.
Zedig scheidde ze het zwaar geplante, van
ratuur golvei:de ha»r; een d.kke vieibt werd
als een panuekoek rond gelegd tegen tiet achter
hoofd ; wispelturige, we rbaratige baren krulden
aan alle kanten ui', uls prottfat tegen de
ongewore gevaiigenis. De twe< de mtid was gevonden ;
bet reisj-ökje ging j.og euieie uren aau.
Hoe beet ik, tante ?
Geen Dooitje; als iemard je la'cr Dora
hoorde noemen uiocut het eens aandacht trek
ken. Leen'je, duntt me.
En voor wie moet ik van avond dienst
doen, wie komen er ?
Dat zal ik j.i vertellen, help roe onderwijl
tsteldekken, Dr. Wil je bloemen schikken in
het milieu en bet zuuzbtelletj» \ullcn ?
Mag Leent j ?, tok de tmittchalcn klaar
maken ?
Graag ! Gember en bonbons virdt je in
zakjes en pakjes op het btff^t.
Maar me kooien nu, tante?
De beide weihoudets, van Ulfen en
Merktuteir, notaris Kromhout, \au Eykercr, die
een (ö'ectenkaitoor heelt en neer eet dan
praat, de joi-ge dokter van Mierloo en Weer
mann, suriiumerair bij de belastingen ; dus zes.
Alleen d« beide wethouders zyn getrouwd, die
woiden mijn cavaliers, zooals oom bedistelde,
die a'to.oB de plaa sen schikt.
O, tante, hoe gezellig om zoo onverwachts
comedie te spelen ...
Dei k je aan de morellen, Do.
Met dezt! en dergelyke bezorgingen verliep
de tyd voor dat L»eidja gekleed tegen zes uur
gereed stond om de gasten in te laten.
Even te voren was ze aan haar oom ver
toond.
Kee, wat ben je begonnen! Zoo'n meid
achter tatel zal beel wat moeten hoorer ! Ze
is vél te mooi. Wat is dat kind prachtig
opgegroeid Ik vind de grap maar halt aardig.
Als van Elten het wist...
Gut, maf, maak rou geen bezwarer, hoe
zou alles moeten gaan als Do niet inviel.
De eerste schel klonk van de voordeur;
twee oude heeren kwamen biinen. Leertje
relief, die echter mf er op oogen dan cp bloemen
gelijken. Onder dit fries een zestal lage breede
ramen. Deze partij wordt begrensd door twee
hooger rijzende gedeelten, gevormd door paren
uitspringer de pylonep, net hooglanpen bekroond.,
De deuren bevinden zich daar tussehen. Vet
een blad lijst bekroond, lijn de gevels overigens
vlak beëindigd; de gewelfde kappen treft men,
behalve aan den koepel, ooi aan bij de groote
vensters in de zijvleugels.
De inwendige distributie is leer ingenieus.
Op de jrroote ro*onde loopen de afdeelingen
straalsgewijze uit; van rechts naar links gaande,
vindt men hier achtereenvolgens de ingangen
der Fransche. Amerikaansche, Du tsche, Ita
liaansche en Engeische sec'ies. Door de uiterste
deur rechts komt men u't den tuin in de
l'ranscbe sectie, steekt deze dwars over, en
bev'ndt zich dan in de Nederhndscbe afdeeling,
bestaande uit twee groote zaler, vier compleet
g'meubelde vertrekken en een zaaltje voor
graphische kunst, alles bijeen beslaande een
oppervlak van 670 M2. Loopt men r u de groote
zaal, gevuld met porceleic en aardewerk, door
dan komt men in d« Horgaaisehe afdetl-ng;
links heeft deze een uitgang r«*r Amerika en
een D«ar de Zweedfche, sseetie, door welke neen
in Duitschland ter*cht komt, dat, in e«n grooten
boog aansluit bij de Italiaanscbe sectie. Door
Hongarije komt men, recbtuitgaandr, in de
Zwit-sersehe en Jgpansch* afdelingen. Op dezelfde
wijis liggen de Belgiicheen Schotsehe exposities
achter de Ergekcbe afdeelirg, en sluiten m«t
de ItaJiaa ifch« samen, het gebouw der schooae
kunsten ia. Ia dit reeds b staande gebouw wordt
tegeJijkeirtijd de vierjuwlijksche tentoojistelling
van scb,ilJe«r- en beeldhouwkunst gehouden;
g«heel aan het, oog onttrokken, maakt dit gebouw
l n geheel u:t met de tijdelijke
tentoonstellings! gebouwf n. De I aliaansche sec'ie, de allergrootste,
neemt, b-halve de breede midiengalciij, nog
een enorme uitbouw achter de Duit^ehe sectie
in beslag; of li&ver vult deze gebouwen. Dat
woord drukt beter dan eenige omschrijving, den
aard der inzending uit. Vooral het paviljoen
der vereeniging ??Aemilia Ars" uit Bologna lijdt
aan overvullir.g. O )s*enrijk's i;izend;ug«n zijn
in een afzonderlijk paviljoen ondergebracht,
gelepen tegenover het. hoofdgebouw. Een leelijken
indruk maken de boven den gevel zicMbars
zaagdaken, waardoor dik paviljoen licht ontvai'gt.
Bovendien heeft dit land nog een villa gebouwd,
raar 't ontwerp van Vin Buumanp, geheet af
gewerkt en ingericht door verschillende expo
santen.
Terzelfder tijd vinden nog andere tentoon
stellingen een planltj' binnen de omheinirp;
een automobielententoonsteiliug, e.ne van ar
tistieke fotografie en eece van olie en wijn en
ardere genotmiddelen.
B j bet bespreken der tentoonstelling van
decoratieve kunsr, waartoe ik mij bfpia', zal
btt meer mijn doel zijn, erkele der vele punten
van het uitgebreide programm?, in hoofdtrekken
te beschouwen, dan een uitgebreid verslag der
uitgfstalde voorwerpon en volledig ingerichte
v.rtrekken te geven. Zulks zou mij te ver voeren
in verband met de besctiikba'e ruimte, en isr
trouwen?, bij gemis aan afbeeldingen, waardoor
het voorstellingsvermogen te bu'p wordt ge
komen, niet uitvoerbaar zonder lange vervelende
omschrijvingen. Een gei' lustrecrde beschrijving,
zooals de redactie van htt tijdschrift Deufsc/te
Kunst u. DekoratioH bezig is, samen te stellen,
en waarvan reeds een paar nummers verschenen,
is beter geschikt «en derkbeeid te gev«n van
deze belangwekkende tentoonstelling. Doch 't,
beste blijft steeds, zflf te gaan z'en, en de
maand Septen.b.r is uiterst getcliikt voor zulk
een reis!
De kring van artiesten, waarvan het denk
beeld tot 't houden der teiitoorstelling uitgicg,
bad ingezien dat. Italiëin de ontwikkeling der
moderne kunst was achtergebleven. Men wilde
het EU voorui'h lp«n door den strot te geven
tot eene vergelijking vau de vorderingen, die
de moderne sierkunst in de laatste jaren had
gemaakt. Daarbij stelde meu voorop, dat noch
reproducties vt.n o ide ttij'en, jioch zu'ver
ir.dus'iieele prodiutm toegelaten zoudtn word»n.
De tentoODstelln g znu sleclïts gerpand ziju
voor origineele pogirgen ut artistieke vernieu
wing van den vorm; daarbij zou men in de
liHiiHiMiiitiiiiiiMiMiMMiiMimiiMltliiimiimiimiimimitnmHimmmn
ram hun demi-saisons aar, werd met een
belargateliecd oog ojgeromen en kreeg van
Merkestein een dKnhj<! wel, meisjö", albot ze
heel «at verricht had.
Een tweede schel was van den Eo'arts
Kromhout. Blazend en picperid, road en aam
borstig, vroeg by Leenij^'s hulp bij het uit
trekken van de overjas, de moirwej wilden
niet glijden. Toen de manchetten werden
terecht geschikt en de lange aware jas wat
opgehaald in den nek, zag htt dienstmeisje
toevallig naar hem op en kretg een heel luf
knit,rogje. Ze had het lur.nen uitproest en!
Niet l»eh«r, Leeiiij»", waamhu*de fen
stemme i1, van binten. £e drsBÏtïe zich om
en wierp de sslondfur epen met een gezicht
alsof ze van geen grajje tiield.
Eerst riu begon zo eerügzins de rol te
begrypen die ze speelde
De o.erige heeren verschenen. Leen t je kreeg
een nauw merkbaren groet ot w«rd efn
oogenblik verbaasd opgnromen. De gasten waren
compleet. Met een klopper d hart, veel angstger
dan ze zich had voorgebted, wierp ze de porre
brisés open en arnocceerde : De toep is binnen,
mevrouw".
Goed Leentje.
Als een pilaar stond ze naast het buffet ;
toen allen zaten wandelde ze tot achter tante's
stoel; mevrouw diende de soep, Lsentje gaf da
borden rond.
De tafel zag er a'lergczell%st uit in onwil
lekeurig dacht ze dat het toch \él prettiger
was om mee aan te zitten dan er achter te
etaan, al vond ze het voor n keer wel leuk.
De verlegenheid was even gauw gewekte als
opgekomen. Ze diende geheel naar den eisc'i.
Toen Leentje achter het Japamche schei m
verdween, met een stapeltje soephorden en een
zilveremmertje met lepels, hooide ze een van
de wethouders zeggen: Waar baalt u die van
daan, mevrouw, als u er zoo centje over hebt,
denk dan eens aan my'n vrouw; zoo'n dienst
meisje ..."
Wil ik wel es te visite hebben ! piepte
de notaris.
Chüt, chut, zei mevrouw, prerez garde !
Op de teeren was Lfentje naar de keuken
geslopen, in stilte schaterlachend om dien mailen
vent. Daar t!e kamerdeur open mocht blyven
st»an achter bet schut, bad ze alles gehoord.
ZB raakte hoe langer hce meer in baar rol.
M%t een verhoogd kleurtje van opwinding
presenteertfe ze de pasteiijes, gaf com met een
yzerstrak gezicht de osse-ntaas aan om
tesiiydwi en ging terug om met groenten, aard
appelen en jus m een keurig klein dlei bakje
terug te komen.
het gf&iaek der gaster, liep ovrr te
bu'dieerste plaats streven naar het tot s'and brengen
van ren decoratief geheel, in samenklank met
den gerat van bet moderne lever, en r'us bet
samenbrengen van voorwerpen van verschillende
karakter in groote ruimten wnmjden. Men
wilde dus breken met het bazarstt Is el, vo'gens
't welk tot nu tof, u tjezonderd de tentoon
stel ing te Darm'fadt, elkefxposi'ie was
samergestelr". Het moderne huis (n ?ijn decorat/eve
inrichting moest op den voorgrord treden. Zoo
doende hoopte men een geheel t,« verkrijger,
dat een getrouw beeld gaf van't modern e leven
en van hit st eren d-r moderne sierkurst; een
expositie welke geen tavo'ging was van (ie
groote reclamevertoonirger, welke men
»wereMtentooBstelling" noem*.
P. J. W. J. VAN DEB BUKGII,
(Wordt vervolgd?) Bouvk. Ing,
iirmtinmmtiHHiHimiiuni
Otto Jaliiis ffiertenm.
(Irrgarten der Ltfbe, Insel- Verlag, .
Wer die Schönheit sioh erfaszt,
Sckcukt der Welt deu Rest tuit Lachen,
All die plumpen Sieben.-ac'hen,
Hat die Gütter sel st zu Gast.
(bh. 103).
Duitschland is wel hy uitnemen dbeid het
land van 't L:ed!
Tsrwjp een teger.o ergesteld geval by
ons niets voor deri. opbloei ervan
voordeeligis geweest en onze dichters don ook sedert
eeu«m>, oegeveer vanaf de rexais8ar,ee, b$na
geen andare dan middelmatige liederen hebben
voortgebracht, 1) beeft daar steeds alles mee
gewerkt ter volmaking van dat eene, schijn
baar-kleine litteratutiifrer.Te. Willen we eeais ;
de verklaring zoekeL ? Oosland, myre hoorders
is gehoon; doch zy're schoonheid openbaart
zich eerst in zij t-e wijde of tarden, de gry'ze
en parperen tieten van eer, en baast o r. meet
baar-verren horizon, de bescheiden,
wpywazend« torens zy'ner vlakke steden en dorp"1,
en d« langzame staligheid zyrer h'ooge wolken,,
en daardoor haeft zy een wel niet vervelend*
maar toch opvallende eenvormigheid. Wy
kennen den vader Rya tiet meer, tronende
in de donkere kroehtdiepten aan den vo«t der
grillige rotsen eener Lirel«y, ziende omhoog
tegem de gedrongen gisbergten ooderlangg
vredig beschermend de vriendely'ke
ouderwetsche huize" hunner middeneeuwsche Pteden,
en boven dir'zelig bekroond door
uitdagendryzende kasteelsm ; wy zouden ham, den vader
Ry'n, ons slechts kunnen verbeelden, loorn
ppliggende tegen een dijk, den drietand hangend
in de wilgen. Wij hebben geen netelig grauwe
bergen om ons erbinnen te droomen rurkschp,
booze Rü)ezahls, en omgordeld door stille
oerbosschen,waar onder schuimen Ie watervallen
zitten de kille Undines en de elfen 's avonds
dansen hun wit schemerige ryea op de kleine
weiden ; waarin huizen de onnaspeurlyke
kabouters om eens toeh gevonden te worden
door onschuldige sneeuwwitjes en waaria
zich wagen de dapper» kleermakers van
zeven-vliegen-in inen klap ter bevechtirg
der geweldigdomme eenhoorns en ter verlossing
van verwecschte prinwssen Wy' hebben geen
natuur van telkens verrassende afwisseling en
dat gemis heef c onze taal gegeven naast breeda
kracht, iets traags, onze denkwijze gedreven
naar bet reëele, dat vanzelf releneerend,
verstandelijk is, en onze godsvrucht naar het.
Calvinisme! .
Ea juist die verrassende afwisseling en hare
uitwerking op het gamoei is eea der eerste
factoren tet het ontstaan van een geslaagd
lied ; watt die uitwerking, samengevat in het
woord »geest", omsluit de gaaf door de vlug
heid der denkwendirgen en hare tnffmde
onv-erwaohtb*id ouk nat onbelangrijkste tot
iet» belaEgtyks te maken.
Hat critifch doel dezer studie zal zieh dus
voarüamelyk kunnen bepalen tot hat bswy's
dat Bierbaum deze gaaf bezit; ten minste
zoo ge met mij meegaat betreffende de
beteekemis van »kritiek".
Ik geloof n.l. dat zoo we, liefst op de pret
tige Sjcratiscue wyze, de nog on beproefde
iimimiiiimimiiii
party waar de Zandbrrg'-che knechts dienst
deden en over het fortuin der bruid.
Mevrouw liet het vleescSibord maar familiaar
rondgaan, zooals ze zei; Lintje deed deiesf,
ze vergat niets, zelfs geen zuurtje.
Wat moet ik in 's hem'lsBaam zeggen
als ik dat paar trouw 1 zei van Merke&teiD.
Van U fen dat zaakje moest jij maar eens vaa
me overremen.
Het is toch niet alles, was de juiste doch
Liet nieuwe opmerking van mevrouw, ooi zóó
ryk te zy'n en zóó leel^'k.
E i dan nog z<x> vervelend er bij, zei van
U feu. Trouw j'j 'r maar, collega, ik zou
mistchien een zet geven aan het adres van den
biuigom.
D« man zal als ie de duiten birner, heeft
zich wel van wat bet ei s voorzien, wat zeg jy,
Van Ey')«ren, je doet immers de «aken vac d
bruid Een meifje als Leentjs in hui«, ba,
ha! ... die opmerkirg werd hygscd gezegd
door den notaris.
De sluier zou die Hébézeker bt-ter kleeden
dan de rooie juffrouw Zwummerdam merkte
Weermann op.
Een tikje tegen het glas riep de tweede
meid te voorschyn.
Schoone border, ander zilver? Leerije deed
bear plicht zonder ooi^ oom aan te zien, die
stiller was dan anders. Had ze tante aangeke
ken, was ze bar g in lachen uit t e-barst en.
Het gesprek liep over allerlei onderwerpen.
Er werd gelachen en gekheid gemaakt, de
toon over 't algemeen was opgewekt. M at h»d
Leentje van ty'd tot t^d graag meegepraat
Mevrouw kreeg complimentjes over 't lekkere
maal, oom over een merk oude wy'n,die stevig
gebiuikt werd, en Leentje trok blyvend de
aaadacht Remsrquez les mains soignées", epn
geboren Lady", en meer dergelyke opmerkin
gen wist ze aan haar adre», al werden ze
gtfiiisterd.
Het diner was afgeioopen. Leertje hielp tante
en Geertje, die natuurlek in de geheimen was
en zwijgen zou als htt graf." Vllege; svlug
werd epgeredderd, nadat Leertje de kiifie had
boven gebracht.
't Is best gegaan, Dn, zei tactp, kir d, wat
hield je je goed. Wat ben jo aargekeiei ; de
dccter heeft htt een becijs te pakker, al zei
die liets van Leentj^, maar hy kon je met
zooveel te meer belacg*te)Hcg ««izien. Pas
msar op, Do !
_Leenlj(; lachte en zei t,iets. In stilte l en ze
tiet ralaten te deiksn : dat ze er ijets tfgen
had als tante goed bid gezien. Za voed
doet*'Van Mierloo (en aantrekkelijk min enz u hem
wat graag eens ortmoftrn... a's Drra.