De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1902 24 augustus pagina 3

24 augustus 1902 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

No. 1313 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. gieren wilskracht herft bem den moed en het vertrouwen geschonken om voort te gaan op de» Manlijke» weg, wwn (wen d» eindpaal nog sfat te zien was. Maar eindelijk toch heet t hu dien bereikt en reeds vele j wen staat hy' mede op den top als een der eersten tusschen di«n breeden kring va i groote Hollandsche me«t«», wier taa» met e«re genaamd wordt. Zgae werto», voowl in Engeland en Amerika «eejr gezocht, mi» «ver haart alle landen der wenld verspreid, «mate hjj vAi zich niet tevreden «telt met bet bei«»kcn van algemeen bekwtd» fctrekfD, maar oek gaarne naar minder bevochte oor*» «tdnait. Ba het m»g zeker teefcenead veor het karakter van dezen geluk kigen vaAn en eebtgenoet genoemd worden dat hu die grootere reuen mesial ondereeemt op ty'fctippejB, waarin cUt alteen zjjjne vrouw, maar ook sjjp» kiöww, die dw ouders trots zy», ben ktii.nen vergezellen, «rader binder voor kunne studie. Xo» bezoekt by veor eeauge j ara» Algiers e» d» Saharab, vergezeld van getal 0911 geain en naar de baschrvnag vaa dien tocht of zjjae eenvoudige wyze ge daan em va» tgd tot tijd aangevuld door ajjne scherpzinnige eeh geno<Ke, kast men ee» geheele a avond met voldoening en 'genoegen Iróteren. Dit. jatu zal bij e> vacaatiedagen zijner kin deren en om «elf wat te schilderen door. brengen in Dahnatie, waaraean de geheel» familie kern nl volg*». KB ak m woont, voorgoed of tijdelijk, in aj9 geliefd Goot, ia BUweraum of Laren of Blaricum, dan kaa men de welbekende figuur i bijna dagel ka ab 4e weersgesteldheid het toelaat, d«or het dorp zfrn stof pen. Met de groote scbitcterdeos aan de rechterhand loopt hjj in esnigszms tefeeef g«bogen houdinir, met gelQkmaügen paft voort, ak sema»d, die recht op zijn doel afgaat en haast heeft dat te be reiken. Maar telkens raat hjj stil en heit dan bet beeft op om een oogeaMik met bewoaderenden g wala«h zjjee blikken te laten wijden over het Beboete lai dtchap, dit hy' doorwandelt. En- wie, die ooit het voeirecht had aan Neubryi' z\jde een toehlja door dat Gooi te maken, heriarert zich. niet met genoegen hoe de vrienkelyke geleider geen omwegen ontzag cm hem langs de schoonst* punten te brengen en hoe nj), telkens een halve pas achterblijvende, met beJmogsleMing bet gelaat van zflc rae'gez*! gadesloeg, om, al» hjj opmerkte dat ook deze door de- schoonheid van bet natuurtafr?«l ge troffen werd, met ce» zacht gegrinnik uit te roepen: ,mooi. hè?" Hoe onrustig tij» kunstenaarsleven hem overigens ook maait, boe begeerig ook om telkens wat andere te ? zien, het gelukkigst gevoelt N«uhu$8 zich toch al'yd, wanneer hy door de zynen omringd is. En wanneer men dien groeten, fijogevoelend«n kunstenaar, wiens werken de bewondering van geheel de wereld afdwingen, gadeslaat te midden van dien huiselyken kring, waarin bij dacr zijn eenvoud en hartelijkheid, bet geluk, als het ware aan de band bfanenvoert, dan leert men Albert Nenbuys va» cgne gunstigere en bemicDeDswaardigste zy&e kennen en hem daa*ea, baast nog meer dan o» zijn werk, hoogachten en bewonderen. Dat déze artiest ook een groot vereerder is van andere schoone kunsten en ze fa een vfy gelukkig beoefenaar der muziek, dat kan bij nifcmnd verbazing wekken. Mst jengdige kracht werkt hy' nog immer voert en onvermoeid weet hjj in onze Gcoiscbe dorpen telkens andere onderwerpen voer zyn onuitputtelijk palet t« ontdekken. Moge nog menig beerlek werk zijn bewon deraars in verrukking brengen. De eerste Meraatiofiale tcoraueïe yoor te Tiirü», De val van dea bfroemgten toren van San MVco te Ven et en (ie alarmaerende berichten uit Itahë, dat meerdere kuaitwtrken op 't punt zijto hetzelfde tragische l«t te deele», beeft ?weder eens de aandacht der kuutteuaars en kunttmint Bais op- het geboorteland der R-uansItlllUIHIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIftlHIMIIIIIKflIIIIMIMIII» Van dienstmeisje?mevrouw. Ooifpronkeligke Schets DOOB Mevrouw B DE GK.?v C. Zandberg, 10 Sept. 1883. L'eve Do, Wil j', met me de honneurs waarnemen van een heerendinerfj". dut oom gf<f'? Ik b,n de eenige dami aan toftl, ttnzi/) jy al* logee die eer mfe wilt genieten. Na de kostschool htb je nog raet bij on» gelogeerd Kom i,u Woensdag aanst met den trein van 2 uur. H-.t is de dag »<m het f tent j:, ni'iar daar )'. moeder Dtnsdag j wig is, begrijp ik dat je met eerder kunt. Heken er op minstens veertien dagen U bfiiven. Je liffh. tante Cor. Verrukkelijk l riep Dora van Elten die by haar ouders aan de theetafelzat en vragend zei ze: Mama, boe denkt u er over?'' "Wel, kiud, als je er lust in hebt zou ik 't maar doen, wat zeg jy, vader? Hm! Veertien dagen ik heb je graag bij ons, Do. Kom, 't zijn maar twee weken, vadertje. Nu goed d*n, maa*1 geen dag langer hoor l Heerlyk, dank u zalig! Ik ga direct antwoorden. Gaed kind, goed. De heer Van Elten keek vriendelijk zijn doehter na die haastig opstond en de kamer verliet. Wat 'n lieve meid is ze toch geworden, zei hy' met gepast en vaderlijken trots; goedig knipte mevrouw met de oogeu als toestemming. Werkelijk was Dora mooi. R*eds aU kind was ze opvallendfrisch ao aantrekkelijk geweest en nu vol»a-sen, een bekoorlijke, kerngezonde, opgewekte verschijning, een roei i-j» dat alles begat wat zoogenaamde aetherische of hoog aristocratische dametjes missen. Ze had een teint als melk en roeen; lieve, oprechte, fluweelig bruine ky'kers, die niet kwynerul, maar kranig, flink reebtsit keken. Die oogen deden het 'm, meer nog dan de mooie niet al te kleine mond met parelwitte tanden, omzoomd door lipp»n die geen bloede loosheid kenden. Ze was v-oolijk, leeecslastig en hield dol van een pretje. sance gevestigd. E^n storm van verontwaardi ging svak op toen men vernam, dat eigeuli,k eeuwenlange verwasrlaoziug en nalatigheid de oorzaak zijn van den vervallen toettand, waar in vele monumenten uit vervlogen eeuwen ru verkeerer, en msn schimpte op de luie I'al anén, die niet eens in staat zouden zij a,, de na latenschap hunner raderen naar beaooren te beheeren. Generaliseeren is altijd gevaarlijk, en in dezen doet men een klein docb dapper deel van het Italiaansche volk groot onrecht, name lijk aan die kringen van kunsteraars, welke er in geslaagd zijn, een gewaagde onderneming a's de Turijnsche t.ei,t)onstelling, op te zetten en uit te vo.'ren. Eea tentoonstelling van decora tieve kunst, met uitsluititg van al wat tot oude stijlen behoort of er aan herinnert, waarlijk, deze gedachte op z'chzelf is reeds grootsc'a en getu;gt van een onwrikbaar geloof in het goede recht van bestaan en de komende ontwikkeling der nieuwe kunstrichting, die men kortweg moderne stijl" noemt! Hoe zij tot stand kwam? Wel, de idee ging uit van den Circilo degli Artisti" te Turijn, en werd met geestdrift uitgewerkt en verbreil door dien artistetkring; reeds in April 1901 kon de heer Villa, president van het admini stratief eomi*é, verzekeren dat de tentoonstel ling van 1902 werkelijk voortgang zou hebben. Uit den prijskamp voor de gebouwen trad de ingenieur Raymordo d'Aronco, architect van den sultan van Turkije, als overwinnaar te voorschijn. Naar zijne iilainen werden de hoofd en bijgebouwen uitgevoerd. Weldra verscheen de bekende reclamep'aat van Bistolfi, en begoi> nen zich de buitenlaudsche comité's te vormen. Voor ons land werden bfiioemd de heeren J ir. E. van Loon, als voorzitter E. Von Siher, T. K. L. S'uyterman, als architect. Po. Zilcsen, welke beeren, bet groote belang dezer tentoonstell.ng voor Holland's naam inziende, a'lc pogiigen in het werk stelden on de regeering te bewegen een subsidie voor de Nedtrlandsche afdeeling toe te staan. Het plau rijpte, een co'lectieve inzending samen te stelle», in overeen stemming met den geest van het programma. Hun streven vond gdukkig steuo en eeii sub sidie van tienduizend gulden werd ter bf schik king der commissie gesteld, terwijl terzelfder tijd Jar. van Loon tot regeeringsooüiraisear s werd benoemd. Men toog BB aan dea arbeid, en toen d« hoeren Van Looa en S uytermau m December 1901 uit Italiëterugkeerden, brach ten zij de goede tijding mede dat aan Neder land e«n ruime plaats in 't hoofdgebouw ver zekerd was, ja zelfs zou de naam Holland" op den gevel prijken, naast Frankrijk, Engeland en Belaië. Kort en goed, er werd gewerkt, ea in April 1902 was alles ter verzendirg gereed en kon de uitvoering der p'annen voor de Nederlardsdje sectie, naar ontwerpen van de.n heer Sluyterman, beginnen. Ik zal maar niet uitweiden over de ontzaglijke moeite welke het comi'éz:e'i gaf om vele der eerste fabnk au ten te bewegen pan deze tentoonstelling deel te nemen ! Alleen Rozenburg was direct bereid mede te werken. Het schijnt mij tce, dat de beroemde Hollandsche handelsgeest eerjigszins hgetlaptn is; want men moet werkslijk wel ingedommeld zijn om niet te zien, boe de Ho!landscbe kuustuijverheid reeds DU een zoo hoogen trap van ontwikkeling heeft bereikt, dat men met een'ge inspanning een enorm afzet gebied voor allerlei gebruiksvoorwerpen op het vasteland van Europa kan vinden. Wanneer men s-lfchts even praktisch optnden wil, zoo als de Amerikanen, kan men de voortbrengse len onzer kunstDijverbeid tot ver in Italiëzelfs doen doordringen. Een voorbeeld ui' vele kies ik : dezer dagen bleek, bij het bezoek der Bel gische architecten ann de fabriek van 't Hooft en LaboucLè,-e, dat het door die fabriek uitge vonden stctiewetk, in Belgiëtotaal onbekend wa*! Op vier uur afstand sporens, om zoo te zeggen naast de deur, is ?u!k een proluot on bekend ! Aan wie de schuld wel ligi ? In l*al e' is 't Hollandfche wtrk zelfs ?óér gewild, petuige de vele aankoopen ter ixpositie ge.'aHD. Vreemd zal dit kiirkea voor velen, die de ver slagen der buitenla-Tidsche peis over onze inzen ding niet lazen, en dis iog steeds in de nifeni»g veikeeren, dat wij maar beter doen stil tbuis te blijven »daar er in ons land toch uittn (flimillllllllllllimmiUUHIIIIIIIIIIIIMIII Geen wonder dus dat op Woensdag, 14 Sep tember, een voor haar rooit te vergeten datum, de logee op het btpaa de uur t Ztndberg aankwam. Z« werd niet. afgenaaid Tanie wooi.de aan den stationsweg ii tet féJge huis metroode marqiis=s'', die aanduiding was genoeg. Dura beide en werd opengedaan door tante Cor, haar maa noemda Laar ouderwets Kee, zooala ze eigenlek heette. M ;eger,oa,en naar de spreekkamer vertam ze oogeu Dlikkelyk wat er gaande was. O lieve Do, daf is me een histoiie. Ik zit zoo in verlegenheid. Verbeeldt je, kind, S enija mijn tweede meid heeft een cholerine gekregen en is in een vigelante naar haar ouders gebracht. G crtje heeft het overdruk met koken en r>ou heb ik vsn middag nitniand om te dienen Wat moet ik beginnen, Do? Ii er dan geen knecfct te huren, tante? Da drie die in blad zyn doen dienst cp een bruiisparty. Oom is 't al wezen vragen. Ik heb nieaand, Do, niemand! Maar, taLte, dan dien il; gf en mensch kent me. Meen j3 dat, lieve kind, is dat niet te zot? als het eti,s uitkwam l Dat t au riet uitkomen. De heereu die er zijn zie ik waari-cnynlijk in die veertien dagen niet terug. Ontmoet ik er een, dan ben ik onherkenbaar E -n cbigi on en krullen in p)aa!s lan een muis met bai rtj^s. Een koiuet hoeit tcch niet, bèt ar, te ? dat staat zoo b^kersclitig! Nee, Do, die draagt Geert j 3 alleen. De tweede mei.J heelt degelijke tullen müfsen en ik htb een zwarte japou om mee te laten dienen, die blytt HHJII eigeudom. Sientj) is jang en niet mager, dit kan wel passen De baudscboei er. zullen te groot zyu. Dan maar bloote handen, tante, dat zal me nog gemakkelyker tfgaan ook. Best kiid! Kan je dienen? Z'jker, mama leerde me dtt en ik drilde een half jaar geleden met succes haar nieuwe meid. Sclioor.e borden links vuile borden rechts schotels laag houden bij het presen teeren goed rondkyken of iemand ook ieto behoeft zach'jes in bewegingen. O, Do, wat ken je alleraardigst je les. Nooit rammelen met zilver of porcelein beginnen by u en dan telkens n verspringen.. het zal best gian... maar... Wat, maar l ? Een stsal gezicht hebben, pal, onwrikbaar kijken, nooit meelachen als de gasten pret hebben precies doen alsof ik niets begryp van wat er gesproken wordt dat in het ergste ! . .. Ik zal m'ji mord maar v-ast in de p'coi zetter, tante l O, wat een ui, dolietj.'s ! »oeds gemaakt worlt!" Ik geloof echter dat 't minder aan de art:sten dan aan de handelslui ligt wanneer men van Holland niets hoort n 't buitenland! Artist en koopman zijn gaat Uu eenmaal zelden samen, vandaar dat eombiuatie» dezer catagorieën gewenscht zijn om groote dingen tot s'and te brengen en de Hollandsebe kunstnijverheid tot vollen bloei te brengen H t beroemde bui'enlaud is op modern decoratief gebied niet zoo bar beroemd, er ia nog veel ruimte voor goede dicgen ! Ea eilieve, als ons land dan zóó achterlijk is als gij be weert, heeren pessimisten, waarom dan nog ge tracht het te vrij *aren voor een annexitie bij Duitschland, dat toe1, volgens uw ze»gen, zóó vooruit is? Waarom dan jaarlijks zoovele millioMien als 't w«re weg te werpen aau leger en vloot, in platts van ze te besteden aan het bijbrengen vaa ons .achterlijk" volk ? Men houie 't mij tin goede, maar d:e praa'j^s van achter lijkheid dienen slechts om etgen laksheid en gebrek a%B oaderueaiii gsg. est te mmkeeren ! Maar ter zake. De commissie bad de voldoenlrp, de Nedwland&che sectie gereed te heibben op den ope ningsdag; de koning deukte zijn tevrtdöcheid uit over 't fraaie ensemble. Weinige inzeidir.gen waren op dien d«g gereed, en daardoor had de Hillandsctie afiieelmg al dadelijk een voor sprong. Doen ook EU, nadat all s gereed is, kan men onz* secUQ zonder giooUpraak een der be&tgeslaagden noetuw; to" sta" n* mijner woorden baal ik e*u gezegde > aa van den bekenden Duitscben architect Von Berlepech, die zich dat tegen den vertegenwoordiger der afdeeling liet ontvallen: rEoiUnd is beslist het best." Al mag dit g«*egde overdreven lijken, er ligt toch zeer veel waardeerug in deze woorden, vooral wanneer mm weet dat Von Berkp-ch zelf de Duilsche installatie cn('w:erp. Eveneens blijkt deze w<aardeeriug wit de pogin gen die men doet om Holland voer ecu Du t ch land te doen doorgaa», ge'uige htt, eeiste nummer gewijd aau da Turijnsche tentoonstel ling van Dtu'scbe Kunst u, Dtkoration, waarin Gaorg Fuchs beslist zegt: Holland is een Duitsch 1-ni. Opmerkelijk is deze lianrfelwijze; ons land worJt voiropgezet en alleref rst behan deld tot meerdere glcre van G-rmania! Hollander.", past op! Behoudt de leiding in eigea band, wordt bswust van uw hegemonie op decoratief gtbitd, vóór een ander met de voordeelen gaat strijker ! De buitealajdsche bladen zij a vol lof over Hollands kunst eu de Italianen zelf zijn er verzot op I Dat komt zeker door \ enorme contrast van hun zucht 1ot, overlading en oaze soberheid l Misschien gevotlleu zii, dat onze kunst dichter staat bij 't ideaal van schoonheid dan de tuiine, dat, versiering steeds bijzaak, dccb goede vorm hoofdzaak moet zijn. Het laatste vooral is een kenmerk der Holiandsche inzending ; goede vorm en eenvoud mist men bijna geheel bij de Italiaren. In hun afdeeling domiceert de versieririr; da vormen der voor werpen zijn meestal zeer weinig bestudeerd e a iEConstructief. De tentoonstellingsgebouwen liggen op den linker oever der Po in het fraa;e Valentiuc-park; het hoofdgebouw, dat in schuine richting rechts achter dtn boofdirgacg lijjt, kenmeikt zicii door Oosterscbe opvatting gepoard aau betrekkelijken eenvoud van vorm. e middenpartij wordt gevoricd door een rotonde, met een puntigen koepel afgedekt, en gedragen door een tiental contreforten, in voluten eindigend; tusschen die contreforten zijn gewelfde schermen vaa oranje kleurige stof gespannen, boven de groote ramen in den koepel. DJ coiitreforten ontwikkelen zich uit vii-ikanteii pijlers bekroond met fraaie beeldgroepen, en dragen elk een gracieus beeld to hoogte der vensters. Die beelden, met lauwer kransen m de opgeheven hnnieu, i\ nbolen di r jonge kunst, tintelen van leven! Tusschen de pijlers zijn telkens drie deuren aai grbracht, zwaar in schaduw door p'aUe :-.f lakea ; de wand daarboven, veisicrd met modern ornauieLt, worJt doorbroken door boogveasters in Ojsterschen Iract. DJ vleugelgebr u ver, die een stompen hoek met elkaar maken, zijn vlak; hu» middenpartij bestaat uit drie. Drtede vensters niet fliuwe bogen, waarouder een fries vau bloemen en Wie komen er ? Ktud hti bezwaart me zoo en toch ik neem je voorstel daiikósar aan. A'lereerst dus het japOMie j s gepast. In teu ougweLk waien de beide dames boven. Tante bad haast. >.en, twee, drie het reispak uit, het zwarte lustre japonuitje aan. Dora was gruot en gezet n aar het corset een beetje toegehaald, bet pisfe. De mouwen spanden wat over de roiicte armen, ckcli ze kon zxh goed bewegen Ejn wit boordje, styve manchetten en geboiduuide schort, voltooide het geheel. Zedig scheidde ze het zwaar geplante, van ratuur golvei:de ha»r; een d.kke vieibt werd als een panuekoek rond gelegd tegen tiet achter hoofd ; wispelturige, we rbaratige baren krulden aan alle kanten ui', uls prottfat tegen de ongewore gevaiigenis. De twe< de mtid was gevonden ; bet reisj-ökje ging j.og euieie uren aau. Hoe beet ik, tante ? Geen Dooitje; als iemard je la'cr Dora hoorde noemen uiocut het eens aandacht trek ken. Leen'je, duntt me. En voor wie moet ik van avond dienst doen, wie komen er ? Dat zal ik j.i vertellen, help roe onderwijl tsteldekken, Dr. Wil je bloemen schikken in het milieu en bet zuuzbtelletj» \ullcn ? Mag Leent j ?, tok de tmittchalcn klaar maken ? Graag ! Gember en bonbons virdt je in zakjes en pakjes op het btff^t. Maar me kooien nu, tante? De beide weihoudets, van Ulfen en Merktuteir, notaris Kromhout, \au Eykercr, die een (ö'ectenkaitoor heelt en neer eet dan praat, de joi-ge dokter van Mierloo en Weer mann, suriiumerair bij de belastingen ; dus zes. Alleen d« beide wethouders zyn getrouwd, die woiden mijn cavaliers, zooals oom bedistelde, die a'to.oB de plaa sen schikt. O, tante, hoe gezellig om zoo onverwachts comedie te spelen ... Dei k je aan de morellen, Do. Met dezt! en dergelyke bezorgingen verliep de tyd voor dat L»eidja gekleed tegen zes uur gereed stond om de gasten in te laten. Even te voren was ze aan haar oom ver toond. Kee, wat ben je begonnen! Zoo'n meid achter tatel zal beel wat moeten hoorer ! Ze is vél te mooi. Wat is dat kind prachtig opgegroeid Ik vind de grap maar halt aardig. Als van Elten het wist... Gut, maf, maak rou geen bezwarer, hoe zou alles moeten gaan als Do niet inviel. De eerste schel klonk van de voordeur; twee oude heeren kwamen biinen. Leertje relief, die echter mf er op oogen dan cp bloemen gelijken. Onder dit fries een zestal lage breede ramen. Deze partij wordt begrensd door twee hooger rijzende gedeelten, gevormd door paren uitspringer de pylonep, net hooglanpen bekroond., De deuren bevinden zich daar tussehen. Vet een blad lijst bekroond, lijn de gevels overigens vlak beëindigd; de gewelfde kappen treft men, behalve aan den koepel, ooi aan bij de groote vensters in de zijvleugels. De inwendige distributie is leer ingenieus. Op de jrroote ro*onde loopen de afdeelingen straalsgewijze uit; van rechts naar links gaande, vindt men hier achtereenvolgens de ingangen der Fransche. Amerikaansche, Du tsche, Ita liaansche en Engeische sec'ies. Door de uiterste deur rechts komt men u't den tuin in de l'ranscbe sectie, steekt deze dwars over, en bev'ndt zich dan in de Nederhndscbe afdeeling, bestaande uit twee groote zaler, vier compleet g'meubelde vertrekken en een zaaltje voor graphische kunst, alles bijeen beslaande een oppervlak van 670 M2. Loopt men r u de groote zaal, gevuld met porceleic en aardewerk, door dan komt men in d« Horgaaisehe afdetl-ng; links heeft deze een uitgang r«*r Amerika en een D«ar de Zweedfche, sseetie, door welke neen in Duitschland ter*cht komt, dat, in e«n grooten boog aansluit bij de Italiaanscbe sectie. Door Hongarije komt men, recbtuitgaandr, in de Zwit-sersehe en Jgpansch* afdelingen. Op dezelfde wijis liggen de Belgiicheen Schotsehe exposities achter de Ergekcbe afdeelirg, en sluiten m«t de ItaJiaa ifch« samen, het gebouw der schooae kunsten ia. Ia dit reeds b staande gebouw wordt tegeJijkeirtijd de vierjuwlijksche tentoojistelling van scb,ilJe«r- en beeldhouwkunst gehouden; g«heel aan het, oog onttrokken, maakt dit gebouw l n geheel u:t met de tijdelijke tentoonstellings! gebouwf n. De I aliaansche sec'ie, de allergrootste, neemt, b-halve de breede midiengalciij, nog een enorme uitbouw achter de Duit^ehe sectie in beslag; of li&ver vult deze gebouwen. Dat woord drukt beter dan eenige omschrijving, den aard der inzending uit. Vooral het paviljoen der vereeniging ??Aemilia Ars" uit Bologna lijdt aan overvullir.g. O )s*enrijk's i;izend;ug«n zijn in een afzonderlijk paviljoen ondergebracht, gelepen tegenover het. hoofdgebouw. Een leelijken indruk maken de boven den gevel zicMbars zaagdaken, waardoor dik paviljoen licht ontvai'gt. Bovendien heeft dit land nog een villa gebouwd, raar 't ontwerp van Vin Buumanp, geheet af gewerkt en ingericht door verschillende expo santen. Terzelfder tijd vinden nog andere tentoon stellingen een planltj' binnen de omheinirp; een automobielententoonsteiliug, e.ne van ar tistieke fotografie en eece van olie en wijn en ardere genotmiddelen. B j bet bespreken der tentoonstelling van decoratieve kunsr, waartoe ik mij bfpia', zal btt meer mijn doel zijn, erkele der vele punten van het uitgebreide programm?, in hoofdtrekken te beschouwen, dan een uitgebreid verslag der uitgfstalde voorwerpon en volledig ingerichte v.rtrekken te geven. Zulks zou mij te ver voeren in verband met de besctiikba'e ruimte, en isr trouwen?, bij gemis aan afbeeldingen, waardoor het voorstellingsvermogen te bu'p wordt ge komen, niet uitvoerbaar zonder lange vervelende omschrijvingen. Een gei' lustrecrde beschrijving, zooals de redactie van htt tijdschrift Deufsc/te Kunst u. DekoratioH bezig is, samen te stellen, en waarvan reeds een paar nummers verschenen, is beter geschikt «en derkbeeid te gev«n van deze belangwekkende tentoonstelling. Doch 't, beste blijft steeds, zflf te gaan z'en, en de maand Septen.b.r is uiterst getcliikt voor zulk een reis! De kring van artiesten, waarvan het denk beeld tot 't houden der teiitoorstelling uitgicg, bad ingezien dat. Italiëin de ontwikkeling der moderne kunst was achtergebleven. Men wilde het EU voorui'h lp«n door den strot te geven tot eene vergelijking vau de vorderingen, die de moderne sierkunst in de laatste jaren had gemaakt. Daarbij stelde meu voorop, dat noch reproducties vt.n o ide ttij'en, jioch zu'ver ir.dus'iieele prodiutm toegelaten zoudtn word»n. De tentoODstelln g znu sleclïts gerpand ziju voor origineele pogirgen ut artistieke vernieu wing van den vorm; daarbij zou men in de liHiiHiMiiitiiiiiiMiMiMMiiMimiiMltliiimiimiimiimimitnmHimmmn ram hun demi-saisons aar, werd met een belargateliecd oog ojgeromen en kreeg van Merkestein een dKnhj<! wel, meisjö", albot ze heel «at verricht had. Een tweede schel was van den Eo'arts Kromhout. Blazend en picperid, road en aam borstig, vroeg by Leenij^'s hulp bij het uit trekken van de overjas, de moirwej wilden niet glijden. Toen de manchetten werden terecht geschikt en de lange aware jas wat opgehaald in den nek, zag htt dienstmeisje toevallig naar hem op en kretg een heel luf knit,rogje. Ze had het lur.nen uitproest en! Niet l»eh«r, Leeiiij»", waamhu*de fen stemme i1, van binten. £e drsBÏtïe zich om en wierp de sslondfur epen met een gezicht alsof ze van geen grajje tiield. Eerst riu begon zo eerügzins de rol te begrypen die ze speelde De o.erige heeren verschenen. Leen t je kreeg een nauw merkbaren groet ot w«rd efn oogenblik verbaasd opgnromen. De gasten waren compleet. Met een klopper d hart, veel angstger dan ze zich had voorgebted, wierp ze de porre brisés open en arnocceerde : De toep is binnen, mevrouw". Goed Leentje. Als een pilaar stond ze naast het buffet ; toen allen zaten wandelde ze tot achter tante's stoel; mevrouw diende de soep, Lsentje gaf da borden rond. De tafel zag er a'lergczell%st uit in onwil lekeurig dacht ze dat het toch \él prettiger was om mee aan te zitten dan er achter te etaan, al vond ze het voor n keer wel leuk. De verlegenheid was even gauw gewekte als opgekomen. Ze diende geheel naar den eisc'i. Toen Leentje achter het Japamche schei m verdween, met een stapeltje soephorden en een zilveremmertje met lepels, hooide ze een van de wethouders zeggen: Waar baalt u die van daan, mevrouw, als u er zoo centje over hebt, denk dan eens aan my'n vrouw; zoo'n dienst meisje ..." Wil ik wel es te visite hebben ! piepte de notaris. Chüt, chut, zei mevrouw, prerez garde ! Op de teeren was Lfentje naar de keuken geslopen, in stilte schaterlachend om dien mailen vent. Daar t!e kamerdeur open mocht blyven st»an achter bet schut, bad ze alles gehoord. ZB raakte hoe langer hce meer in baar rol. M%t een verhoogd kleurtje van opwinding presenteertfe ze de pasteiijes, gaf com met een yzerstrak gezicht de osse-ntaas aan om tesiiydwi en ging terug om met groenten, aard appelen en jus m een keurig klein dlei bakje terug te komen. het gf&iaek der gaster, liep ovrr te bu'dieerste plaats streven naar het tot s'and brengen van ren decoratief geheel, in samenklank met den gerat van bet moderne lever, en r'us bet samenbrengen van voorwerpen van verschillende karakter in groote ruimten wnmjden. Men wilde dus breken met het bazarstt Is el, vo'gens 't welk tot nu tof, u tjezonderd de tentoon stel ing te Darm'fadt, elkefxposi'ie was samergestelr". Het moderne huis (n ?ijn decorat/eve inrichting moest op den voorgrord treden. Zoo doende hoopte men een geheel t,« verkrijger, dat een getrouw beeld gaf van't modern e leven en van hit st eren d-r moderne sierkurst; een expositie welke geen tavo'ging was van (ie groote reclamevertoonirger, welke men »wereMtentooBstelling" noem*. P. J. W. J. VAN DEB BUKGII, (Wordt vervolgd?) Bouvk. Ing, iirmtinmmtiHHiHimiiuni Otto Jaliiis ffiertenm. (Irrgarten der Ltfbe, Insel- Verlag, . Wer die Schönheit sioh erfaszt, Sckcukt der Welt deu Rest tuit Lachen, All die plumpen Sieben.-ac'hen, Hat die Gütter sel st zu Gast. (bh. 103). Duitschland is wel hy uitnemen dbeid het land van 't L:ed! Tsrwjp een teger.o ergesteld geval by ons niets voor deri. opbloei ervan voordeeligis geweest en onze dichters don ook sedert eeu«m>, oegeveer vanaf de rexais8ar,ee, b$na geen andare dan middelmatige liederen hebben voortgebracht, 1) beeft daar steeds alles mee gewerkt ter volmaking van dat eene, schijn baar-kleine litteratutiifrer.Te. Willen we eeais ; de verklaring zoekeL ? Oosland, myre hoorders is gehoon; doch zy're schoonheid openbaart zich eerst in zij t-e wijde of tarden, de gry'ze en parperen tieten van eer, en baast o r. meet baar-verren horizon, de bescheiden, wpywazend« torens zy'ner vlakke steden en dorp"1, en d« langzame staligheid zyrer h'ooge wolken,, en daardoor haeft zy een wel niet vervelend* maar toch opvallende eenvormigheid. Wy kennen den vader Rya tiet meer, tronende in de donkere kroehtdiepten aan den vo«t der grillige rotsen eener Lirel«y, ziende omhoog tegem de gedrongen gisbergten ooderlangg vredig beschermend de vriendely'ke ouderwetsche huize" hunner middeneeuwsche Pteden, en boven dir'zelig bekroond door uitdagendryzende kasteelsm ; wy zouden ham, den vader Ry'n, ons slechts kunnen verbeelden, loorn ppliggende tegen een dijk, den drietand hangend in de wilgen. Wij hebben geen netelig grauwe bergen om ons erbinnen te droomen rurkschp, booze Rü)ezahls, en omgordeld door stille oerbosschen,waar onder schuimen Ie watervallen zitten de kille Undines en de elfen 's avonds dansen hun wit schemerige ryea op de kleine weiden ; waarin huizen de onnaspeurlyke kabouters om eens toeh gevonden te worden door onschuldige sneeuwwitjes en waaria zich wagen de dapper» kleermakers van zeven-vliegen-in inen klap ter bevechtirg der geweldigdomme eenhoorns en ter verlossing van verwecschte prinwssen Wy' hebben geen natuur van telkens verrassende afwisseling en dat gemis heef c onze taal gegeven naast breeda kracht, iets traags, onze denkwijze gedreven naar bet reëele, dat vanzelf releneerend, verstandelijk is, en onze godsvrucht naar het. Calvinisme! . Ea juist die verrassende afwisseling en hare uitwerking op het gamoei is eea der eerste factoren tet het ontstaan van een geslaagd lied ; watt die uitwerking, samengevat in het woord »geest", omsluit de gaaf door de vlug heid der denkwendirgen en hare tnffmde onv-erwaohtb*id ouk nat onbelangrijkste tot iet» belaEgtyks te maken. Hat critifch doel dezer studie zal zieh dus voarüamelyk kunnen bepalen tot hat bswy's dat Bierbaum deze gaaf bezit; ten minste zoo ge met mij meegaat betreffende de beteekemis van »kritiek". Ik geloof n.l. dat zoo we, liefst op de pret tige Sjcratiscue wyze, de nog on beproefde iimimiiiimimiiii party waar de Zandbrrg'-che knechts dienst deden en over het fortuin der bruid. Mevrouw liet het vleescSibord maar familiaar rondgaan, zooals ze zei; Lintje deed deiesf, ze vergat niets, zelfs geen zuurtje. Wat moet ik in 's hem'lsBaam zeggen als ik dat paar trouw 1 zei van Merke&teiD. Van U fen dat zaakje moest jij maar eens vaa me overremen. Het is toch niet alles, was de juiste doch Liet nieuwe opmerking van mevrouw, ooi zóó ryk te zy'n en zóó leel^'k. E i dan nog z<x> vervelend er bij, zei van U feu. Trouw j'j 'r maar, collega, ik zou mistchien een zet geven aan het adres van den biuigom. D« man zal als ie de duiten birner, heeft zich wel van wat bet ei s voorzien, wat zeg jy, Van Ey')«ren, je doet immers de «aken vac d bruid Een meifje als Leentjs in hui«, ba, ha! ... die opmerkirg werd hygscd gezegd door den notaris. De sluier zou die Hébézeker bt-ter kleeden dan de rooie juffrouw Zwummerdam merkte Weermann op. Een tikje tegen het glas riep de tweede meid te voorschyn. Schoone border, ander zilver? Leerije deed bear plicht zonder ooi^ oom aan te zien, die stiller was dan anders. Had ze tante aangeke ken, was ze bar g in lachen uit t e-barst en. Het gesprek liep over allerlei onderwerpen. Er werd gelachen en gekheid gemaakt, de toon over 't algemeen was opgewekt. M at h»d Leentje van ty'd tot t^d graag meegepraat Mevrouw kreeg complimentjes over 't lekkere maal, oom over een merk oude wy'n,die stevig gebiuikt werd, en Leentje trok blyvend de aaadacht Remsrquez les mains soignées", epn geboren Lady", en meer dergelyke opmerkin gen wist ze aan haar adre», al werden ze gtfiiisterd. Het diner was afgeioopen. Leertje hielp tante en Geertje, die natuurlek in de geheimen was en zwijgen zou als htt graf." Vllege; svlug werd epgeredderd, nadat Leertje de kiifie had boven gebracht. 't Is best gegaan, Dn, zei tactp, kir d, wat hield je je goed. Wat ben jo aargekeiei ; de dccter heeft htt een becijs te pakker, al zei die liets van Leentj^, maar hy kon je met zooveel te meer belacg*te)Hcg ««izien. Pas msar op, Do ! _Leenlj(; lachte en zei t,iets. In stilte l en ze tiet ralaten te deiksn : dat ze er ijets tfgen had als tante goed bid gezien. Za voed doet*'Van Mierloo (en aantrekkelijk min enz u hem wat graag eens ortmoftrn... a's Drra.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl