No. 1317 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. 5 YOOEl DAME£ De Nationale Vrouwenraad Tan Nederland. i. Het was op den tweeden en derden April jongstleden, dat te Rotterdam werd gehouden de derde Nederlandsche Yronwendag, zooals men de jaarvergaderingen van den Nationalen Vrouwenraad pleegt te betitelen. Deze, die een bond is, niet van personen maar van vereenigingen, bestaat thans uit twee en dertig aangesloten corporaties. Dat dit aantal niet reeds vele malen grooter is, getuigt echter wel van nog altijd veel te kleine bekendheid met doel en streven van den Raad, die toch eigen lijk meer nog dan de Nationale Vereeniging voor Vrouwenarbeid, op wie de stoffelijke be zittingen overgingen, de erfgename is der geestelijke goederen en bedoelingen onzer Ten toonstelling van Vrouwenarbeid, welke tentoon stelling met volle recht is genoemd een reuzenmijlpaal op den weg van het feminisme in ons land. 1) Want dank aan haar wint thans hier te lande, zoo goed als elders, de overtuiging veld, dat het einddoel der zoogenaamde vrou wenbeweging niet is de vrouw zelve maar het ge zin. Dit is het einddoel, schrift Helene Lange, dat reeds den eersten woordvoerdsters, den eersten baanbreeksters voor oogen heeft gezweefd: der vrouw in de maatschappij den zelfden invloed te verzekeren, die haar in het gezin zoo onont beerlijk maakt, «opdat ook in het sociale leven de moederzorg nergens worde gemist." 2) Een reuzenmylpaal op den weg van het feminisme in ons land heeft men onze ten toonstelling van 1898 genoemd. Maar wat die tentoonstelling zoo uitermate suggestief heeft gemaakt, dat is minder nog, dat zy vele sluimerenden heeft gewekt, velen blinden de oogen heeft geopend, velen onwetenden als eene openbaring is geweest: dat alles zoude zonder haar ook wel zy'n geschied. De ty'd was er r\jp voor. Dat de onderneming kon worden ondernomen is er het bewijs van. De groote kracht, die er van uitging, is wel deze geweest, dat thans voor de eerste maal tot gesamenlijken arbeid samenkwamen toongeefsters op allerlei gebied, arbeidsters van de meest uiteenloopende richtingen. Wie van den beginne in de ge legenheid was, om, achter de schermen als het ware, de wording gade te slaan van het grootsche plan, vroeg zich telkens angstig af, of een werk, op deze wijze ondernomen, slagen kon; of niet de eene moest sloopen, waar de andere bouwde; om dan met bigde verrassing het schooae geheel in toenemenden glans zich te zien ontplooien, dank zij her strenge zelfbedwang hier, de vriendelijke tegemoetkoming ginds, het leeren eeren en liefhebben van den persoon, ook waar men drijfveer en beginsel meende te moeten afkeuren. Het is die co peratie, dit onderling verkeer van vrouwen, gescheiden door de diepe, kloven van geloofs belijdenis, van klassenverschil, van politieke zienswijze, welke de tentoonstelling met hare congressen zoo uiterst vruchtbaar heeft ge maakt. Toen na de sluiting het hek van het terrein aan de Stadhouderslaan voor goed achter ons dicht viel, was de voornaamste klacht wel deze, dat thans weder verloren ging de gelegenheid tot persoonlijke ontmoeting en daardoor tot beter begrip van bedoelingen en * partyen. In dit verlies werd reeds in het volgend jaar, 1899, voorzien door de oprichting van den Nationalen Vrouwenraad van Nederland. Deze wil eenen band vormen tusschen al die nieuwe, jonge corporaties, die na afloop der Tentoonstelling uit de moedervereeniging ont sproten en de reeds sinds lange j aren bestaande vereenigingen, die aan de belangstelling, door de tentoonstelling gewekt, nieuw leven hebben ontleend. Het eerste artikel der Statuten, waarin dit doel nader wordt omschreven, luidt: de Nationale Vrouwenraad, uitgaande van de meening, dat man en vrouw elkanders werk op ieder gebied moeten aanvullen, zullen zij in waarheid het werk van den vol komen mensch tot stand brengen, wenscht de vrouwen van Nederland te organiseeren en het werk van allen te vereenigen, ten einde aller streven met bewustheid te richten op de vorming der vrouw tot deze samenwerking. Leden van den Vrouwenraad kunnen zyn: vereenigingen, bonden, genootschappen en vennootschappen, in wier bestuur steeds n of meer vrouwen zitting hebben. De vergaderingen zijn niet openbaar; maar ieder lid eeneraan gesloten vereeniging heeft er toegang en mag .aan de bespreking deelnemen. Stemrecht heb ben echter alleen de afgevaardigden der ver eenigingen, die te samen een algemean bestuur vormen. Daaruit worden dan weder vijf leden gekozen, die het hoofdbestuur uitmaken. Deze laatsten worden benoemd voor den tijd van vier jaren en zy'n niet onmiddellijk herkiesbaar. ledere vereeniging blijft volkomen vrij, wordt door niets gebonden. Ten einde allen eene volstrekte onafhankelijkheid te waarborgen, moeten op de algemeene vergaderingen alle besluiten worden genomen met volstrekte n stemmigheid. ne enkele stem tegen is vol doende om een voorstel te doen verwerpen. Geene enkele vereeniging loopt dus ooit gevaar om, zij het ook slechts indirect, te worden betrokken in zaken, die zy' in beginsel afkeurt. Dat deze eenstemmigheid slechts in de minste gevallen kan worden bereikt en dat daardoor de gelegenheid tot practisch handelen uiterst beperkt is, ligt voor de hand. Toch ontbreekt die niet geheel. Wanneer men ernstig zoekt, niet naar wat verdeelt, maar naar wat vereenigt, dan zyn er toen quaesties van algemeen belang, die de verschillende aangesloten ver eenigingen gesamenlyk kunnen te berde bren gen. Maar al ware het anders, al ware er nimmer gelegenheid om iets te doen de Raad heeft niet te handelen, hy' heeft te zijn. »A1 ware er niets meer bereikt dan het samen brengen van denkende, arbeidende vrouwen uit tule oorden des lands, dan ware hiermede de oprichting van den Raad reeds ten volle gerechtvaardigd. De gewone, eenvoudige ken nismaking van personen onderling is eene groote kracht," getuigde de minister van fmantiën van Canada op de laatste jaarvergadering van den Canadeeschen Vrouwenraad. Een zijner collega's voegde er nog aan toe: «Indien de Nationale Vrouwenraad van Canada niets anders had ge daan dan vereenigingen vereenigen, zoo ware dat reeds iets om trotsch op te zijn. Wy hadden tal van corporaties, die eenigerlei soort van werk bijzonder behartigden; maar wy kenden ze niet, npch hun aantal, noch hun arbeidsveld; vaak wist men niet, dat men zich opmaakte om te beginnen werk, dat reeds ter hand ge nomen was; vaak waagde men proefnemingen zonder te weten, dat de ondervinding anderen reeds op beter wegen had gewezen." 1) Daarom mag iedere vereeniging, die overweegt, wat voordeel het lidmaatschap van den Raad haar brengen kan, tevens wel overwegen, of zy niet iets te geven heeft: eene oude vereeniging bare jaren lange ervaring; eene jonge hare nieuwe, frische kracht; eene kleine hare nauw keurige bekendheid met eenig onderdeel; eene groote de breedte van blik door het werken in ruimen kring verkregen. Wel moge dit worden overdacht door die vereenigingen, die arbeiden op specifiek christely'ken grondslag, wier afwezigheid in den Raad zoo wordt be treurd en naar wier toetreding zoo wordt ver langd. Zq zullen goed doen met ernstig stil te staan bij de gelijkenis van het znurdeesem, dat eene vrouw nam en verbergde onder drie maten meels tot het geheel gezuurd was en by die andere gelijkenis van de kaars, die men op de kandelaar zet en zy schijnt allen, die in het huis zyn. Het opgewekte vereenigingsleven van onzen tyd wortelt in het diepe besef, dat de arbeid van den enkeling minder vruchtbaar is dan die der gemeenschap. Voor vereenigingen echter zoo goed als voor individuen geldt het bijbel woord : het is niet goed, dat de mensch alleen zij. Eerbiedwaardig voorzeker is de piëteit, waarmede menige vereeniging blijft vasthouden aan de oude tradities van een werken in alle stilte, in allen eenvond, als het ware onbekend en ongezien. Maar er ligt toch een diepe zin in het woord van da Costa, dat de presidente van onzen Vrouwenraad pleegt aan te halen: Wat gij zyt, zij vrucht der ty'den In den vorm van uwen tijd. Alleszins begrijpelijk is de schuwheid, waar mede eene. vereeniging, wier leden slechts ne bepaalde gezindte vertegenwoordigen, terugdeinst voor den omgang met andersden kenden, gedachtig aan de oude waarschuwing : wandelt voorzichtiglyk, wetende, dat de ty'den boos zyn. Maar welke vereeniging, die zich opmaakte tot den stryd tegen de zonde, tot het lenigen der ellenden van ziekte en armoede, tot het zoeken van verlorenen, tot het voor komen van het kwaad, heeft niet reeds de groote waarde leeren kennen van vakopleiding, van arbeidsinspectie, van woningtoezicht, van verzekeringswezen, van hygiënische voor schriften ? Waar heeft men niet, zich machte loos gevoelende tegenover de gruwelen van kindermishandeling en kinderexploitatie, twij felend stil gestaan by het vóór en tegen van wettelijke beperking van de ouderlijke macht ? Waar heeft men niet reeds een begeerig oog geslagen op het schoone arbeidsveld, dat der vrouw kan worden ontsloten door eene wijziging van de wet op de voogdij, waardoor de vrouw benoembaar wordt tot voogdes ook over andere dan hare eigene kinderen? Niet alleen arm lastige weezen zouden daarmede worden gebaat. Hoe goed ware dit in die gevallen, waar de ongehuwde tante met de kinderen kan gaan samenwonen en zoo het gezin in stand houden, terwijl de oom gewoonly'k wel moet beginnen met het huishouden op te breken en zy'ne pupillen in verschillende kostscholen onder te brengen. Om echter in deze en in andere gevallen bq' 's lands hooge regeering op wets wijziging te kunnen aandringen, is aansluiting aan den Vrouwenraad een krachtig middel; terwijl tot betere kennis van wezen, strekking ea gevolg van dergelijke wetswijzigingen van groot aanbelang zyn de openbare samenkomsten, die de Raad aan zy'ne jaarvergaderingen pleegt te verbinden ter openlijke bespreking van eenig vraagstuk van actueel belang. Ten vorigen j are, de vergadering viel juist aan den vooravond der groote verkiezings campagne, werd vrouwenkiesrecht besproken. Dit jaar was de behandeling van het prostitutievraagstuk aan de orde gesteld, daar juist in die dagen n te Rotterdam n in de Residentie de regeling dezer zaak in den gemeenteraad aanhangig was gemaakt Door eenige bevoegde sprekers, mannen en vrouwen beiden, werd dit treurig onderwerp toegelicht van een by'belsch, economisch, juridisch en medisch standpunt. Nu is het alt\jd nog de openlijke behandeling van deze dingen met en door vrouwen, die by velen ergernis wekt. Maar is het niet zonderling, vraagt Susan B. Anthony, dat men de eeuwen door den verheffenden, veredelenden invloed der vrouw hemelhoog heeft geprezen en dat men dien invloed toch altijd paal ea perk wil stellen ? 2) De laatste jaren hebben hierin echter veel verandering gebracht. Juist door ernstige mannen wordt thans een beroep gedaan op de vrouw om in deze hare medewerking niet langer te onthouden. Juist uit mannenmond klinkt de getuigenis, dat zoolang de vrouw niet openlijk naast hem optreedt in den stryd, de stryd van den man vruchteloos blyft. Veelzeggend is zeker het feit, dat de hooge geestelykheid der Roomsch-Katholieke Kerk van Nederland onlangs een manifest tot de vrouwen heeft gericht om haar met nadruk te wijzen, als navolgenswaardig voorbeeld, op wat reeds door de Protestantsche zusters in dien stryd werd verricht. 3) Het is te hopen, dat de RoomschKatholieke Vrouwenvereeniging, die dienten gevolge werd opgericht, niet in gebreke zal blijven zich aan te sluiten by den Nederlandschen Vrouwenraad, beide om te kunnen geren en te kunnen ontvangen ; en om, gedreven door een heiligen nay'ver, naast de oudere zustervereenigingen te loopen den wedloop, waarin allen winnen kunnen. (Slot volgt.) JOHANNA W. A. NABEB, IJ Anna Polak. Vrouwenarbeid in Neder land, pag. 31. 2) Helene Lange. Der Eisenacher Frauentag. 1) Women of Canada, their life and work. 2) Ida Husted Harper. Life and work of Snsan B. Anthony. 3) Circulaire uitgevaardigd met instemming van het doorluchtig Nederlandsen. Episcopaat door den bijzonderen Raad der St. Vincentiusvereeniging. Amsterdam. Maart 1902. Sociale ttnderzorg. Melk voor zuigelingen. I. In Hongary'e stierven in 1899: 153000 kinderen binnen 't Ie levensjaar, d.i. 2(5.77 pCf. van alle geboorten. In Frankrijk gingen 385 pCt. van alle gestorvenen aan darmkatarrhe te gronde: in n jaar overleden er dus aan deze ziekte alleen 50000 zuigelingen. Zonder twijfel is die sterfte als overigens aan de meeste andere kinderziekten ook 'n gevolg van verkeerde voeding, die immers niet allen voor darm katarrhe, rachitis, scrophulose, maar schier voor alle ongesteldheden, den kinderlijken leef tijd eigen, meer vatbaar maakt. Twee oorzaken leiden tot onjuiste voeding: Z9 zyn, kortweg gezegd, maatschappelijke wantoestanden en domheid. Van tweeërlei aard óók zyn de middelen, in den strijd tegen de zuigelingensterfte aan te wenden: a. 't zelf-zoogen door de moeder te be vorderen ; l. te zorgen voor de juiste voeding van die kinderen, welke niet-gezoogd of by ge voed moeten worden. Ad a werkt voorbeeldig in de paar laatste jaren Hongarije. Niet alleen staan daar onder bescherming de vondelingen in engeren zin en de weezen (er wordt nl. plaats gezocht by' zoogmoeders voor de zuigelingen dezer categorie), maar en dat vooral mag onze speciale attentie wekken l ook worden die kleintjes verzorgd, wier moeders gedwongen zyn, uit werken te gaan, resp. (zooals de ministerieele verordening zich uitdrukt) «ohne Gefahrdung i bres eigenen Lebensunterhaltes" den kinderen niet de noodige zorg kunnen wijden. Deze nu worden als «verlaten" be schouwd, en dus by haar eigen moeder of heeft deze geen tehuis met de moeder samen ondergebracht in zuivere, te vertrouwen dorpen, waarbij de moeder de verplichting om te zoogen wordt opgelegd. Zoo redt men voor, naar schatting, 'n 5000 kinderen de moeder borst, wat ongeveer gelijk komt met het behouden van 4000 kinderlevens per jaar. *) Deze maatregelen komen enkel den allerarmsten ten goede: zy aanvaarden liever de van staatswege geboden ondersteuning, om. in plaats van onzekeren en slecht-betaalden arbeid te ver richten, zich te kunnen wy'dea aan het zoogen van haar kind. De beter-beloonde arbeidster echter kan zóó niet geholpen. De werkgever verleent geen jaar verlof natuurlijk, of houdt haar plaats open, zoodat ze zoogt ze zelf de kans loopt, werkloos te worden, waartegenover de geringe staatshulp natuurlijk niets beteekent. 't Kroost der fabrieksarbeiders en huns gelijken is dus genoodzaakt, gemengden kost of kunst-^ matige voeding voor lief te nemen. Trots dit alles heeft «l'encouragement de 1'allaitement naturel" in Hongary'e reeds veel goeds gedaan, 'n Belangryke schrede voor waarts zou nog zyn gezet, indien de z g. «loi Roussel" (als in Frankrijk) er werd inge voerd, waarby niemand min mag worden, wier eigen kind nog geen 7 maanden is. Ad b valt op te merken, dat onwetendheid der moeders in zake kunstmatige- of by voeding 'n groote oorzaak van kindersterfte is. Onder de betrokken zuigelingen tich is de mortaliteit het grootst. Berlifin verschaft de beste gegevens in dezen. In 1891 was de sterfte van nist-uitsluitendmet-moedermelk-gevoeden er 7.09 maal zoo hoog als van die enkel de moederborst kregen. Hoofdfactor: darm-katarrhe, die alleen 18.69 maal zooveel kinderen van de eerste dan van de laatste categorie ten offer vroeg. In 1898 stierven aan deze ziekte te Parys 3200 kinderen, waarvan 2400 kunstmatig ge voed waren. In Juli deze by' de kindermor tal i tei t zoo beruchte maand l alleen 550, waarvan 493 't buiten de moederborst hadden moeten stellen. Kan nu 't zelf-zoogen der moeders niet plaats hebben, dan moet er gezorgd voor melk van onberispelijke samenstelling en bacteriolo gisch zuiver. Theorie geven helpt gemeenlijk niemendal. En aan geld n aan tyd ontbreekt het den moeders geregeld, om de verstrekte voorschriften op te volgen. Ook is 't vaak ondoenlyk, goede melk te bekomen. (Vooral Parys is in dit opzicht berucht.) Dit euvel geldt natuurlijk 't meest voor de steden. In dit licht gezien, zijn onderstaande gegevens beter te begry'pen (al zyn er natuurlyk ook andere factoren werkzaam: slechte woningen bovenaan I) Onder de 5 jaar is de kindersterfte in de steden op 't platteland in Frankryk 35.69 pCt. 28.56 pCt. in Zweden 38.86 » 25.50 . Gemiddeld is dit verschil 632 pCt. In de groote steden van Engeland, met meer dan 100,000 inwoners, stierven 35.12 pCt. van de kinderen beneden 2 jaar; by de landbouwende bevolkirg bedroeg dit cijfer 24.33 pCt. (Slot volgt.) P. *) 't Valt zeker niet te ontkennen, dat, hoezeer deze maatregelen uit medisch oogpunt toejuiching verdienen, er van moreel standpunt bezwaren aan zyn verbonden. Het vondelingshuis te Temesviir heeft deze op 2 wyzen trachten te ondervangen : lo. voor 't kind eener ongehuwde wordt slechts gedurende den zoogtijd by zyn eigen moe der ondersteuning verleend; na afloop hiervan (gewoonly'k 14 maanden) heeft de moeder ge heel alleen voor haar kleine te zorgen. (En de vader ?) 't Is dus de zuigeling, wien hulp verschaft wordt. 2o. voor deze moeders (of voor die op de dorpen uitbesteed zy'n, zie boven!) wordt zoo gering kostgeld betaald, dat niemand ze opneemt, resp. by' zich behoudt, zonder van haar vol doenden arbeid te eisenen in huis en hof. Is ze traag, zoo brengt de boer ze naar T. terug. Van een ondersteuning der laiheid kan op die wy'ze geen sprake zyn. Zoo wordt de moederborst voor het kind behouden, zonder dat de moeder er persoonli/jk voordeel bij heeft. 't Wil me voorkomen, dat hier nog lang niet een ideale toestand is verkregen, al is het doel: zelf- zoogen der moeders bereikt. Er is toch meer aan deze zaak vast! die hoogte bereikt, welke in andere landen is bestegen, en voegt hier nog steeds een: wél dankbaar, maar och, nog zoo onvoldaan l Wie toch enkel aan deze zaak Nederland's beroemde liefdadigheid zou wenschen af te meten, hy zou van die glorie zich geen begrip kunnen vormen. Voorbeelden trekken. Welnu, zien we dan naar 't buitenland: In. 't moederland der vacantie- koloniën, Zwit serland., zorgden 25 plaatsen voor dergelijke instellingen, die ongeveer 3500 kinderen op namen (1899). In Duitschland telt men 171 vereenigingen voor dit doel, benevens 50 kinderasyls in sool- en zeebaden, waar gezamenlijk 47 700 kinderen ter versterking hunner zwakke ge zondheid tydelyk opname vonden (1899). In Engeland zond de Bagged School Union (is nu Shaftetbury Society) in 1899: 5460 kin deren en 1188 gebrekkigen naar buiten. Het «Children's Country Holidays Fnnd" liet toen pl.m. 34,000 kinderen voor 14 dagen uitgaan. De «Children's fresh Air Mrssion" verzorgde ca. 3200 kinderen. Het «Factory Girl's Country Holiday Fund" bood 2200 fabrieks-, dienst meisjes en dgl. een verblyf op 't land aan. Dit alles geldt voor Londen. De meest-geliefde soort van vacamie-verpleging in Engeland vormen de z.g. Camps. Byna in alle grootere steden vindt men vereenigingen met dit doel. Ouders en kinderen dragen een klein som metje in de verpleegkosten by. De jongens worden in afdeelingen van 2?400 in tenten ondergebracht, en met lichaams- en wapen oefeningen, exerceeren en dgl. bezig gehouden. In Zweden bestaan vacantie-koloniën voor de schoolkinderen van Stockholm en Gothenbnrg. De overige grootere gemeenten hebben meer een landely'k karakter, zoodat de behoefte er aan niet sterk nog geroeid werd. Ia 1901 waren er GO kolonies: pl.m. 10 weken duurt het verblyf voor elk kind. Noorwegen zag voor Christiania, sinds 1881, een vereeniging voor volkuschool-vacantiekolonies ontstaan, die (in 1899) 700 kinderen in 19 verschillende koloniën huisvestte: elk kind bleef er meer dan 42 dagen. Onafhan kelijk hiervan bezit de stad Christiania een hospitaal voor scrofuleuze kinderen en een groot «Kusten- Hospital". In Italiëbestaan sedert de 50ar jaren de z.g. «Ospizi Marini" ter genezing der scrophulose: een heele rij van steden (Rome, Milaan, Florence, Turin enz.) hebben thans zulke zee- en soolbaden-koloniën. Rome alleen stuurde (.1900) onge veer 1000 kleinen naar zee. Milaan begon in 1881 met zy'n vacantie-koloniën en werd daarin door verschillende andere steden gevolgd. In Spanje treft men ze maar schaarsch aan, sinds 1887. Voor de scholen van Madrid, Granada, Barcelona, de Balearen, O riedo, Leon en Santiago bestaan ze: elk voor 15?25 kinderen, deels in 't binnenland, deels aan zee. Sedert 1887 zy'n zoo 1437 kleinen verpleegd. Geen wonder dit geringe resultaat in een land, economisch zoo achterlijk en met zoo gebrekkigontwikkeld schoolwezen. In Rusland treft men ze aan voor 21 steden, de eerste voor Warschau, dat van 1881?1900 pl.m. 20,000 kinderen uitzond. St. Petersburg zag in de laatste 20 jaren 9 vereenigingen van deze soort ontstaan. Moskou telt niet minder dan 28 koloniën, waarvan een op 850 k.M. afstand. Dit kan, doordien de spoor wegmaatschappijen geen geld voor 't vervoer der kolonisten vergden. Gedurende 2 maanden blijven ze er. Ook Kiew en Odessa hebben belangrijke inrichtingen. Voor Nederland achten we de beweging bekend. Overal zyn de resultaten op lichamelijk, geestely'k en zekelyk gebied by de kinderen uitstekend. Wél mag ze dus ruime ondersteuning vinden.. Een bijzonderheid op dit gebied ver toonde dit jaar Salford in Engeland. Gadurende een week toch ging vandaar uit een vacantiekolonie van.. . achterlijke kinderen, 't Was n succes, meent een correspondent in de Manchester Guardian. Typische uitingen der kinderen bewezen, hoe ze genoten. «The air tastes like honey", riep een klein, geesteszwak meisje uit, toen ze by een lekkere bries voor 't eerst een heuvel beklommen had, en nu de heerly'k-frissche lucht met volle teugen inademde. Zwartkijkers voorspelden, dat de kinderen «would never come back alive"; dat half de tyd verspild zou worden met «chasicg runaways" of «fiahing overcnrious youngsters out of ponds". Tot de voortdurende bezigheden der leiders (stere) zonden behooren «binding up broken heads and drying tears". By hun terugkomst waren deze kleinen «brown and fat" en «worried their astonished mothers with ornamental narratives about their doings". Och, achterlijke kinderen zyn in dit opzicht juist als normale. 'n Koude douche in den tuin opende den dag; 't program was verder: spelen en wandelen (ook by slecht weer), slapen en eten. Curieus was, dat hun de eerste dagen Salford's schaduw steeds vervolgde. »It's just like Peel Park". Ze waarschuwden elkaar «where to tread, in case a policeman should appear". Eerst na dagen begrepen ze «that they were free from city restraints". Ook Amsterdam om me daartoe te bepalen heeft zy'n achterlyke kinderen. Of ze behoefte hebben aan een verblyf op den buiten ? Vraag het den heer Boorsma (hoofd der school voor a. k j maar eens. Vacantie-Moniëii. 't Kan zyn nut hebben, een beknopt overzicht te gevan, van wat tot op het eind der 19a eeuw op 't gebied der vacantie-koloniën in de ver schillende staten van Europa is geschied. Want, al neemt-de beweging in Nederland in kracht en omvang toe, (dank zy ook de in de Kerst dagen van 1901 geconstitueerde vereeniging voor vacantie-koloniën) toch heeft ze hier nog niet Tentoonstelling yan ponnen, antiek speelgoed, en zilfer speelgoed te Amsterdam. Deze zal gehouden worden in Arti aan het eind van dit en in het begin van het volgend jaar. Een aantal dames brachten hiervoor reeds een fraaie collectie poppen byeen in alle mogelyke antieke en moderne nationale kleeder drachten; voorts diverse antieke meubelen in miniatuur, keukengerei enz. Te Middelburg, Utrecht, 's-Hertogenbosch en Haarlem zyn reeds zulke tentoonstellingen gehouden, alle ten behoeve van een liefdadig doel. Vele consuls, burgemeesters en musea willen de zaak steunen, vooral omdat de afdeeling «zilver speelgoed" veel fraais bevatten zal uit den tyd van de bekende zilversmeedkunst en van den laatsten tyd. Een circulaire, oproepende tot medewerking, is op ruime schaal verspreid. De Vereeniging tot verbetering van het lot der blinden, onder de Hooge bescherming van HM. de Koningin-Moeder, afdeeling Amsterdam zal er de voordeelen van genieten. Die breede rij van blinden, die gedurende den langen nacht, die hen omgeeft, ook nog strijden tegen armoede; die blinden die zoo gaarne met werken wat verdienen, maar daar voor les moeten nemen en onkosten maken; voorts die lange, lange reeks van halfblinden, al die misdeelden moeten genieten van de opbrengst dezer tentoonstelling. Moeders, omringd van uw gelukkig gezin, kinderen met uw gevulde speelgoedkast, en gy, die tqd hebt, om iets te maken, helpt gy' allen, om aan honderden ongelukkige:), vele duizenden guldens te verschaffen. En mochten zy, die geen poppen, of antiek speelgoed hebben om in te zenden, uit hun zilverkast het oud-zilveren speelgoed aan deze tentoonstelling in bruikleen willen afstaan, opdat het goede doel glansrijk bereikt worde. Het comitéder tentoonstelling bestaat uit de dames: Mevrouw F. A. van Leeuwen Waller, Eere-Voorzitster; dr. M. Juda, Voor zitter; dr. S. Schippers, Secretaris; A. G. Joasting Bank, Penningmeester; mevrouw de weduwe J. Wertheim, geb. A. C. Bicker; mejuffrouw J. M. J. Reesse; mejuffrouw J. J. A. E?erwi)U Lange en mr. Th. Stuart. IIIIIIMIIIIIIIHIIUIIIIIIIIIIHUIIIIHUi Schatten van koningin Alexandra. Lampe. Lenau's standbeeld. Kater Zonder twijfel heeft Alexandra, de tegen woordige koningin van Engeland, sterk-ont wikkelde bric-a-brac-neigingen. Reeds vroeger hebben wij gemeld, dat zij al de hoedjes en toques door haar gedragen, zorgvuldig bewaart en dat deze bizarre verzameling een aardig overzicht geeft der vrouwelijke hoofddeksels de laatste veertig jaar, tijdens de verschillende seizoenen in zwang. De verzameling echte kant der koninklijke vrouwe, wordt geschat op een waarde van 50,000 pond. De kantverzameling dateert uit haar bruidstijd, dus negen-en-dertig jaar ge leden. De konirg van Belgiëzond in de corbeille der vorstelijke bruid, een tablier van Brusselsche kant, die op het wit satijnen bruidskleed werd aangebracht. Dit geschenk representeert een sommetje van 10,000 pond. Sedert dien tyd, hebben familieleden, vrien den, alle «cousins" en «cousines" van Europeesche en andere hoven het oorspronkelijke bruidsgeschenk in waardig gezelschap gebracht. Uit alle oorien, heeft men Alexandra by verschillende gelegenheden met kantsoorten begiftigd. De heele verzameling, in gelds waarde nog overschaduwd door de collectie van mevrouw Alfred Morrissen, houdt heel wat handen bezig. De kanten moeten op geregelde tijden nagezien, gelucht, omgekeerd en voor zien worden van «sweet lavender" waarmee de meeste Engelsche* dames haar lingerie parfu meeren. Alexandra's waaier-verzameling wordt ge schat op 12,000 pond. Zy bezit een aangeboren gratie voor het hanteeren van waaiers, hoewel de prude Deensche vrouw er allerminst mee coquetteert naar den trant der warmbloedige, Castillaansche schoone. By gelegenheid der kroning heeft Engeland's koningin haar waaiers vermeerderd gezien met een exemplaar van zeldzame pracht. De waaier is van lersche kant met de zinnebeeldige mo tieven van roos, klaver en distel doorwerkt. Het handvat is van paarlmoer, kunstig gesneden en ingelegd met goud en brillanten. Aan haar struisveeren-verzameling werd onlangs toegevoegd een kamerschutvan struisveeren. Een geschenk van een der Engelsche bevelhebbers in den noodlottigen kry'g tegen onze kranige Boeren. Haar immer galante neef, Wilhelm II, ver meerderde by zyn jongste bezoek aan Engeland, tante's collectie porcelein met twee zeldzaam mooie Saksische kandelabers. Onder haar binocles, is er een, geheel ge monteerd met turkooisen en saffieren, ter waarde van 2000 pd. st. Slechts hier en daar kozen wüeen en ander ter vermelding, maar, er is mér, nog vél, veel mér. Mochten Botha, de la Rey en de Wet niet slagen in het verkrijgen van voldoende gelden om op-te-bouwen en te hernieuwen wat veibrand en vertrapt is in den men&ch-onteerenden oorlog in Zaid-Afrika, dan zal de be minnelijke Chamberlain zeker wel een goed woordje doen by zyn vorstin, om haar te verzoeken, in het belang der broeders en zusters in Transvaal, haar museum te gelde te maken l * * * Onder den eigenaardigen titel van Kater Lampe de ooly'ke Reinaerde loert om een hoekje, heeft te Breslau, Emil Rosenow, ryksdagafgevaardigde met goed gevolg een blyspel in vier bedrij/en doen opvoeren, dat de humoristische en met de tragische zylevan het arbeidersleven vertoont. Dit is te opmerke lijker, omdat Rosenow, als politicus, tot de socialistische party behoort. Het succes van den een-en-dertigjarigen dramaturg was on betwist. * * * In Csatad, Lanau's geboorteplaats, werd den 13den Augs j.l. de grondsteen gelegd voor zyn standbeeld. Moge deze datum niet «demauraise augure" zyn. Tusschen basis en monument liggen de hachelyke en onmisbare attributen van tyd, geld en volharding. CAPRICE. Gestoomde tomaten. Makkelijk te bereiden en heerlyk van smaak. Neem eenige tomaten van gelijke grootte, en plaats die na ze goed gewasschen en afgedroogd te hebben in een soepbord. Een flink stuk boter in 't midden. Dek het bord met een ander soepbord dicht en plaats het heele toestel op een pan met borrelend kokend water. Als de tomaten gaar zyn, roert men door de gesmolten boter een theelepel tarwebloem gemengd met een dessert lepel azyn. Men eet dit gerecht warm by voorkeur, met kalfsvleescb.