De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1902 21 september pagina 8

21 september 1902 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

8 DE AMSTERDAMMER "WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No.l317 Indien de staat al het voer subsidie uitge keerde geld heeft terugontvangen, houdt iyn aanspraak op uitkewiog v*a een gedeelte der winst op. Een «ebt vaderiandsche onderneming. Mo. gen de kapitalisten het goede voorbeeld vft den staat volgen om het kloeke optreden van genoemde -ondernemende mannen eren kloek te ateunao. Van heel anderen aard ia het streven om nit Nederlandsche brandkasten het B uivaar sche vorstendom aan de noodige gelden te helpen. Bij de firma Hope & Co en bij de Amsterdamsche Succuwale van de Ban que de Paris des Pa va-Bas. is aanstaanden Dinsdag den 23ea deeer, de inschrijving opengesteld op de 5 pet. belastingvrije goudleening groot hon derd zes millioen francs. Maar wie zal dat weinig vertrcuwbare Bulgarye willen leenen, hebben de groote bankiers zich terecht afge vraagd. De vogelaar mat roet gefluit kan bier niet gemist worden. Dat hebben ze Bulgarije doen epaterkea «n Bom vader heeft dat erkend. Daarom spreekt na de prospectus van den waarborg van' den dienst der leening d oer de ojtasogst tor UbakfibelaUing. Dit woord waar borg is verlokkend. Het doet denken aan phftljjk racht Toch is biervan geen sprake. In publiekreehtelyken zin toch moet de toe zegging, >de waarborg'', opgevat worden. Niettemin moet toegegeven worden dat de toezegging in «eer klemmenden vorm is gegeven. De aanspraken, de raofaten aan de obligatien dezer lacniqg toegekend, sullen in naam en voor rekening van de houders door eer. gedelegeerde van de Bar que de Paris des Pays-Bas uit geoefend worden. De benoeming van dezen gedelegeerde zal aan de regeering van Bulgarije door Erankrijk's gezant te Sofia worden meege deeld. Tegen elk besluit van Bulgarye's wet gevende macht om,, in deze preferente aanspraak op de bedoelde belastingopbrengst voor den dienst der leesicg, verandering te brengen, kan de bedoelde gedelegeerde evenals eertijds de Folkstribune in het oude Rome zijn veto uitbrengen. De koers van uitgifte is voor Am sterdam op % pCt vastgesteld, waarbij de franc (de lev.) tegen het vaste reductiebedrag v» 60 pent wordt herleid. De stukken zijn groot \\jf honderd francs of twee honderd veertig gulden. Meer sympathie verdient de Scheveningsche zaak, waarover ik de vorige week reeds een en- ander heb geschreven. De trustacte is ge passeerd. Inzien kon ik ze nog niet, daarvoor is eerst morgen gelegenheid opengesteld te Amsterdam bij de heeren Adolph BoisEevain & Co. te Amsterdam, Oppenheim & van Till en van Prehm & Co. te 's Gravenhege, Joh. Eek & Zoon en Mieders & Gleichman te Rotterdam. By deze kantoren is aanstaanden Woensdag, den 2 in dezer de inschrijving op vier duizend 4% pCt. obligatien, eJk groot ? 1000, deel uitmakende van de hypothecaire obligatieleening groot vijf en een half millioen, ten laste der exploitatie- maatschappij «Seheveningen" tegen den koers van 98H pCt. open gesteld. De trust met een aandeelenkapi taal van v\jf millioen, wordt gevormd door ?fle fusie van de volgende ondernemingen : Maatschappij »Zeebad Schevenir.gen" ; Schevenkgsche oouwvereeniging «Grand Hotel Garni"; Bouwmaatschappij «Scheveuingen" (OrarjeHötel) ; maatschappij «Wandelhoofd Scheveningen"; »Savoy-Hótel" en Maatschappij tot Exploitatie van het Lötel Ranch. Circa drie millioen van het aandeelenkapitiail wordt gebruikt ter verwisseling tegen de aandeel en van genoemde ondernemingen en voorts tot aankoop van de villa's »Costa en Jacobson." De opbrengst van de aangeboden obligatien Client voor de noodige t\jbetaling bij de verwisseling van de aaxdeelen der zes boven genoemde maatschappijen, in actiën der bedoelde exploitatie- maatschappij te Scheveningen ; verder voor het bouwen en de inrich ting van een nieuw hotel ter plaatse, waar geno.emde villa's » Costa" en «Jacobson" staan ; voorts voor de verbouwing van het OranjeHotel en het Hotel Garni ; voor verlenging van den zeeboulevard en daarop te bouwen inrichtingen en ten slotte voor bedrijfskapitaal en de noodige verbeteringen. De maatschappij heeft ook het voornemen een vaet circus en een waschinrichting op te richten. De pros pectus zegt, dat in de laatste twintig jaren het winstcijfer der bovengenoemde ondernemingen iefc in 't part, Als er ia Rotterdam hier of daar ia Let openbaar muziek gemaakt wordt loopen de tapperijen leeg; iemand die niet op du hoogte van regeeren is zou dus allicht zeggen tot iemand, die er w-el van op de hoogte is: //Waarom last de Burgemeester niet iederen avond muziek maken?" En de knappere bol zou dan antwoorder, : //Dan gaan de kroegen op de fbsch en de stadskas kan niet buiteu do verguncingsduiten." Wat zit alles toch fljatjes in e' kaar, wat is ! regeeren toch een mceiilgk ie's, l O^s park is zeker een van de mooiste van Nedsrland. Lucht, kleur, gra°, water ailes is er uitnemend verieeld en de kunstenaar, die dit werkje opknapte, was er een van de bovenste plank geweest. Wat er aan ontbreekt is een passende ingang en een overvloed vau bloemea. Er zijn wel bloemen maar niet genoeg, lang niet genoeg en dat beneemt vele mensehen da illusie van eens in een ander wereldje te zijn. Ojk hebben onbekwame li«den de b >el een weinig bedorven ; er zijn gedeelten ia het park waar men het einde ziet en dat mag toch niet, want volgens de regelen moet 't eindeloos schijnen. Is 't niet mensehlitvsnd en hartelijk vau een stadsbestuur om 's een piar ton aan boomen en bloemen te besteden ea stakkers en stumpers daarra uit te noodigen cm 's een beetje te komen wandelen, kijken en ruiken? Maar dat doet 't stadsbestuur niet, nee, ze maken liever nóg een haven, of EO; al een machienedicg, om rog meer duiten te laten verdiener, om nóg meer preppies te drinken en nóg meer Meijers en Mullers rijk te maken. 't Is anders toch zoo plezierig om 's lekker tusschen de bloeiende rozen te kunnen loopen vooral voor de stakkers en stumpsrs die hebben er natuurlijk meer gevoel voor dan een rijkheer. 't Is zoo echt (zooais we bij OES in Rotterdam zegger) om 's heclcmaal in 't natte groen te kruipen en je neus 's vol grasgeur te halen in plaats van de stadsstank. Die twee ton zullen vooreerst nog wil niet steeds is vooruitgegaan. By zeer matige be rekening zon het win s t bedrag der nieuwe ondernemingen, na aftrek van alle kostten van beheer, op «iréa honderd vijftig duizend gul den mogen geschat worden. Het creditsaldo van de winstrekening «m de trust zou dan stijgen tot vier honderd vier en tachtig duizend gulden, terwijl voor de 4 K pOt.^hypothecaire obligatieleening, groot vijf en een half millioen, waarvan nu vier millioen wordt uitgegeven, slechts twee honderd een en zeventig duizend zeven honderd gulden zou noodig zijn. Tot het vestigen der hypothecaire inschrijvin gen op alle vaste goeieren, niet rechtstreeks aan de Exploitatie maatschappij Scheveningen toebehoorende, is door de verschillende maat schappijen de daarvoor noodige machtiging verleend. De gecommiteerden van de obligatie houders zyn de Nederiandsche Trustmmaatschappij te Amsterdam en de Trust en Safe maatschappij te 's Gravenhage, die elke obli gatie voor gezien moeten teekenen. Voor deze stukken is dus wel degelqk een zakelijk recht, vatbaar voor excecutie, als waarborg gevestigd. De Raad van Beheer bestaat om. uit: K J. G. Baron van Hardenbroek van 's Heeraartsberg en Bergambacht, Opcerkamerheer van H. M. de Konirgin, Eere- Voorzitter; J. D. Rnys F. Azn. Gedelegeerd commissaris der Maat schappij Zeebad Scheveningen, Voorzitter en Gedelegeerd Lid; A. Oppenheip, Lid van de firma Oppenheim & van Tii, Adviseur voor de fioapckele aangelegenheden; IL A. Baron Ctifford,' Kamerheer i. b d. en Hofmaarschalk van H. M. de Koningir, Mr. D. van Houten, Advocaat en Procureur, Directeur van de Maatsciappy voor Hypothecair Crediet in Neder land, allen te 's Gravonhage. M. J. Wal l er, Lid van de firma Testas en Waller te Amsterdam. Den Haag gaat steeds in kapitaalkracht vooruit. DU komt Schevenirgen ten goede. Alom en in alle geledingen der maatschappij neemt de overtuiging, dat rust en ontspanning aan de zee, in het bosch, op het duin, nuttig, noodig, onmisbaar zijn om den grootsten schat van alle schatten te bewaren, of de gezondheid te heroveren. Met het oog op den stand der geldmarkt, althans in ons land, is het tijdstip voor deze uitgiften goed gekozen. De prolongatie-rente toch daalde sedert do vorige week een half procent. Van invloed op de koersen der Staats fondsen was deze verandering nog niet. Elders, vooral te New-York bleef het call-money hoog genoteard. Dit heeft bijgedragen tot minder leven digheid in den omvangrijken hoek der Amerikaansche sporen, die over het algemeen onbe duidend en zwakker genoteerd zijn. Voor MexicoSyndicaten bleef,opdentegenwoordigenkoers,die den uitgifte-prijs met 4 pCt te boven, gaat, goede vraag bestaan. Daaf voor ie, meen ik nog altijd, om de, de vorige week vermelde redenen, goede grond. Vcor kapitalisten is hier weinig risico, en waarschijnlijk zeer veel te winnen". De kosten zijn met zorg berekend; dit deed de Groene de vorige week opmerken. Ik kan er nu allén bijvoegen dat de solide basis voor de berekening der kosten van aan Ing en uit rusting door de ondervinding, bij het bouwen van de Gulf-spoor, verkregen is. En de onder vinding is de beste leermeesteres. Dat erkent iedereen. En terecht. De volgende week hier over uitvoeriger. Andere zaken g'ngen ditmaal voor. Ik herhsal evenwel: voor laidjes, die geen ander inkomen hebben dan een betrekkelijk klein coupon- of dividendbedrag, zyn dergelijke papieren niet geschikt. Zij mogen geen risico nemen en kunnen daarom niet winnen. Hun klinkt ook cu in da ooren : »Wie heeft, dien zal gegeven worden." Inderdaad in oeconomischen zin opgevat een waar en wijs woord. De koersveranderingen zijn over de heele lange lijst gering Een gunstige exceptie maken de aacdeelen Perlak, die van 131 tot 141 a 143 stegen. Een bedroevende uitzondering echter maakt de noteering van de Ned. Indische My'nbouw-Maatschappij, waarvan de aandeelen van 17 a 20, tot 11 a 13 kelderden. Zelfs de 10 pCt. obligatiëa waren voor een »ppel en een ei te koop, De duiten schijnen op te zyn. Dat deed het jaarverslag over 1901, dat in de Sprokkelmand van dit jaar werd uitgegeven, niet vermoeden. De zieke schijnt den dood nabij. Leestafel. Ondernemers risico enz. is in onderzoek. Amst, Marnixstr. 409 l BusBurn, Borneo". ( 18. 9. '02. D. STIGTER. ,/toegestarm" worden. Eerst als we zoover op menschen gaan gelijken dat de een den ander wat gunt, zoader om de rente to komen, dan eerst zal het park uitgebreid worden, waar een uitst;kende ge'egenheid voor is aan ds Wtstzij (als er geen //panden" komen). Lieve menscben is 't nu wel zoo noodig dat je zooveel centen in J3 zak hebt? Is 't nu wel noodig om altijd zoo te jakkeren? Eiocb, laat ik mijn p-n bedwingen hoe aan genaam 't ook is cm zoo iets te kunnen schrij ver,. L lat k liever niet sentimenteel worden er. zorgen dat mijn verhaul geen//motie" word;-. Kom . .. laat ik u liever 's veftellen wat er zoo iil in ons park te zien en te hooren is. In ons park zijn zwarte zwanen, eenden, fi.'tsea en een (iür.ersn-srxreleit van de dienstdoer-'le schutterij. De zwanen eeten stukjes hnol va-: de groote en kleine kinderen, de e er. d e", ook, mair ze zijn kleiner; de (i;trcn r<;iiiLi'ii on de sociëteit is een gruwil. 't f.s w.wacitic; (zonder te vloskei,) of de lui 'v er rp aa'i leggen om ruzie te maken. Wi» zet r.u in een park, dat vnn ons allen is, cea sociëteit, die 't niet, is. Irmand die maar een beetj', do dampen iu hee.ft, of eeu beroerd laven leidt moet toch uit zijn vel vliegen '?au nijd als ie bij 't hek vr" die socie'eit teruggcmeheert wordt. Iedereen, die dus meer weet en-voelt, dan bszit, moet 't park niet indrentelen ; in plaats van in een sprookjess'emm'ng te ge raken zal hij zich van zijn haren tot zijn tcccea ergeren. Zoo'n gemeenteraad neem t-toch wat op zijn rug. Stel u voor een jonge man, die verdriet heeft over 't een of ander, hij zet er e( n borrel op en gaat naar 't park waar hij natuurlijk dadelijk mot krijst met, de sociëteit en de heele boel voor ^vogelverschrikkers'' eu //aanstellers'1 uitmaakt. Dit kau ik er nog we! even tusschen ia ze~gou. Weet u waarori ie precies ,,vogelverschrik ker:.." zegt? Luistert, lezers vaa de Groene, !u:sfert, want 't is verschrikkelijk. Er was in die sociëteit eens een kellner, een m-an die er al dozijcen jaren trouw en eerlijk getapt en NIEUWE UITGAVEN. Gids tot het doen van waarntmmgen op het gebied der land- en volkskunde van Nederland, door dr. H. BLINK. Boekhandel en drukkerij voorheen E. J. Brill, Leiden. Woningwet en gezondheidmvet (1901) en de betreffende Koninklijke Besluiten, met aacteekeningen hoofdzakelijk naar de pfficiëele bescheiden, alsmede de gewijzigde Onteigenings wet, door mr. ED. PHILIPS en H. C. DE JONGH. Tweede verbeterde en vermeerderde druk. Zaltbommel, H. J. van de Garde & Co. Parlementarisme, Volkawetgeving en Sociaaldemocralie, door KAEL KAUISKY. Bewerkt door K. C. BBOOK. Amsterdam, A. C. Soep. De ^Centrale Werkgevers Risico-Bank," hare verkeerde organisatie en onvoldoend gedekte obligatieleening, door NEH DE LIEM.E. 's Graven hage, Passage-Boekhandel. Wet van don 22an Juni 1901, S. 158, houdende wettelijke bepalingen betreffende de Volkshuis vesting (Woningwet) met aanteekeniogen, ont leend aan de beraadslagingen en gewisselde stukken, besluiten ter uitvoering en alphabetisch register, door P. H. JOEDENS, Zwolle, W. E J. Tjeenk Willink. Goud!, tooneelBpel in vier bedrijven, door AKNOLD HUISMAN. Amsterdam, Gebr. Koster. Ome Keuken, door P. H. SCHBEUDBK JB, samengesteld met medewerking van me j. N. CAKIOT, met afbeeldingen. Amsterdam, S. L. v. Looy. «iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii HtTSJES Mijn eerste ayoiitnnr. Naar het Duittch, van RODA RODA. Neem mij niet kwalijk dat ik van buiten kou. D»t is dan ook eigenlijk geen schande eer 't tegendeel. De noamen brj ons dragen wel broeken met rog grooter ruiten, maar zij zijn veel bescheiderer, en de vrouwen hebben wat rooder huid en wollen kousen, maar dan ook een goed hart. Zoo iemand als ik beweegt zich zoo moeilijk in een groote stad. Denk je dat je een gravin ziet, dan is het er juist geer. Vraagt men den een of anderen heer dien men tegenkomt bijvoorbeeld naar den weg, dan bromt hij. Gisteren vroeg ik een heer om vuur voor mijn sigaar en hij gaf mij twee en een halve cent om er lucifers voor te keepen. Ik heb thuis veel van de lieve meisjes van Weecen gelezen, ea ik droomde er zoo vaak van, dat ik eindelijk besloot er nog eens heen te gaan. Ik snakte naar een avontuur met zoo'n lief meii-je in ritselende zijde. Je weet niet half hoeveel ik van meisjes in zyden japon netjes houd. En die zie je bij ons zoo weitig i Telkens als my'n neef Emil thuis komt, heeft lij weer een avontuurtje gehae*. Dan vraag ik altijd: Hoe leg jij dat toch aan dat je telkens nieuwe kennissen krijgt 1 Ik ga toch ook wan delen nog vaker dan jij altijd daar waar jou iets leuks overkomen is... en er gebeurt nooit iets !" Xu, dan moet je eer s zoo tusschen zeven en acht uur gsan wandelen in de MariahiJferstras-se, dan gsan de nirke'juffrcuwcn naar huif." En dan ?" Wat dan ! ! Wel, als je er een ziet die je aardig vindt, spreek je haar aan. Dat is toch geen kuMt. Maak je dan bij jou in't dorp nooit eens een praatje met meisjes 1" Ik wandelde dus om zeven uur in de Mariahillersfrasse. Dan gaan de winkeljufjes raar Luis, weet je. Daar komt de eersfe. Dat moet er een zijn. Zy draagt het bekende kleine tasc.bja met bcursje, zakdoekje,spiegel en sleutels. Aard'g l Nou, er zullen nog wel aardiger langs... Aha, nummer twee. Sapperloot. .. maar zij loopt zoo hard. Die wil zeker van die grapjes niets weten. Nummer drie. Ze lacht. Juff...." Zóijoo ! Dan lachte zij zeker tegen dat otficierf je daar; ja, hy geeft haar al een arm! Nummer vier. Brrr, 'n beetje erg gepoederd ! Daar komt nummer vyf. Houd je f,oed, jorgen. Je voorvaderen hebben wel tegen de Jani tsaren gevochten ... Eigenlijk is 't wel een beet j s brutaal, om haar zco maar aan te spreken... tiimimiiUMitii bediend had. Die man mo;st er uit omdat ie een pasr jeugdige heertjes van d? eerste" stand (die hthb;u we Lier ook volgens de ii.komsfenbslabtinp) teel eventjns bad gezegd dat ie een menteh na=>. De heertjes m, met billet!) boos heid cvetfu;fi), steUea aau het bestuur voor hem te OLtslaan, maar dftt ging zoo coulant" niet. Toon zoclten ze de bikence stok en die vonden ze in de vogelen guauo. E>3n j/damo" was namelijk op cru stoel ondïr een hcom aau zitten en een stads.musch had de behotfte gevoel,! op diezelfde stoel een turprsc te la(eu valleu. Dn da;no vloog op, haar i» er riep Blieft u, mer,efr!':' //Kan jij daar ni.'t raar kijken 'r1' //Nee ir.er.ee r," aitwocH de trouwe en eer lijke man. //Zoo, nou je zorgi. di.t 't niet meer rebeurt." Dus kreeg de kellr.er de schuld en ie.di r mor.Fch. da' trewonc eioxen heeft, i ad op de Noor ? dcrsii ge' kur.ncn 'i ;;weic;i dat de man 't niet had gedaan. T-,ien is hij onts'a^nn ge'loof ik. en Ftulart dien hangen er overal !/??)? . !j.?s aan de booaien waarop vermeld staat: D.it. het op s*r-ffe van //ontslaa'' verboden ia c p de stoelen te j>wectwellen. Daar nu d;" imisschen ^eer. raeuschen ?ijn tjilpcn ze lus'ii; docr en nsgartn de eer;?!? stand. Ik weet jiitt of 't allemaal precies r.oo gegaa'i i?, maar dat er een vui!'J3 aaa de luc'H is geweest is zeker. Iiitussc'itn is 't. j;nau schemeren in 'r, park ei: de muziek van do ste lelijke sct.utto'ij za! gaan beginnen. Houdt j:; tti', daar komt de kftpehnees'er, da !teer BlumsntKtf, d' c zijn zaakjse goed wrarnecn.t en de \\i--\7S stad tot z;c!: dirigeert als er yblopnien-setrecich" wordt, i Die nirp is nie'. van mezelf maar van iemand i ui: de mtKig'c. Zeker ieaiaud die literator, of, i v," p.1: nog tri'-T i', pr:êtt wil v/or.l:;:i. A'&in'csst dat ik zij i ui gebruik, komt, ie hepsai'.i om een | j-tv, pee , ten k^nuen zoo iets altijd gebruiker, ooifd de R' t',er,lanvche. Ze is al te ver weg ook. Kom, andere moeders hebben even mooie dochters I Nummer zes. Zou ik zou ik niet... Het is al half acht, vooruit maar, andera is 't van daag irèr mis. Goeden avond, jonge dame. Mag ik mag ik mij even voorstellen ? Mijn naam is Rotla." Zoo, en wat wilt u?" ... my voorstellen. My'n naam is Roda." Wel, wel, en verder?" 'k Zou u graag een eindje willen wegbrengen." Pracht van 'n meisje. Wat'n heerlijk mondje. Je zou haar zoo een kus willen geven, als zij dat snuitje trekt. Zy knikt tegemoetkomend en loopt door ? ik naast haar. bent zeker in een winkel, en gaat u nu naar huis ?" Hoe komt u daarbij ?'' O 'n winke'juffrouw die naar huis gaat, herken je dadelyk. Heb ik goed geraden ?" Hmmm!" zegt zij langzaam en lacht. Ik lach ook. Het kind is werkelijk te aardig En zoo vriendelijk ook 't Is waarlijk zoo moeilijk niet als ik altijd gedacht heb, om in Weenen eens'n avontuurtje te hebben. Je merkt gauw genoeg hoe j o dat moet aanpakken... Moet u al dadelyk naar huis ? Zouden wy bijvoorbeeld niet... ?" Wat?" vraagt zij. Wel zoo ergens heen gaan, waar wy ons een beetje knnnen amuseeren." Waarheen bijvoorbeeld ?'' Wel... naar 'n theater... Of ben ik 'n beetje te gauw?" Wel neen ! ga maar zoo door, dan zyn wy gauwer wasr wy wezen moeten," fluistert zy veelbeteekenend. Geestig ook nog ! Brj een apotheek blijft zy staan. Ik moet hier even. zijr, mijnheer Roder." . Pardon, Roda," zeg ik. Roda dan. U gaat toch even mee?" Och, ik kan wel even buiten..." Neen, neen, gaat u maar mee naar binnen." In Gods naam l Wy gaan binnen. De apotheker, een blonde, jonge man, loopt ons vriendelijk lachend, maar blykbaar verwonderd tegemoet. Dag lieveling" zegt hy en geeft haar een kus. De lieveling'' stelt voor: MijnheerRoda my'n verloofde ! Beste Olto, dat is een heer dien je wel eens vriendelijk mag bedanken." De jonge man grypt my'n hand en iijkt my' vragend aan. Zat ik maar thuis I De lieveling" verklaart de zaak: Mijnheer Roda was namelijk zoo goed my te beschermen tegen een heertje dat mij voor een winkeljufje hield en en mee wilde loepen. De handdruk van den apotheker begint op een duimschroef te lijken. Allemachtig, wat heeft die tere! een kracht in zyn handen ! Wel bedankt, wel bedankt" roept hij. Niets te danken," zucht ik, en en de lieveling-' lacht Lof, Men kan den lof, dien de mensehen alkaar brenger, verdeelen in drie soorten : oprechte, conventioneele en onoprechte. Over elk hiervan een wcord. Soms worden mensehen oprêchtelyk geprezen vcur wat zij zelf beschouwen als irferieur werk. Zulke lof verheugt ons we', maar stoot de menecheu tegelyk een weinig van ons af. Zy bewijzen daarmee, dat zy niet in staat zyn om hetgeen wij voor het hoogere houden te bewonderen ; wy kunnen dan niet samen dezelfde idealen hebben en dat bindt niet samen. Maar eenige vreugde brengt zulke lof toch allijd nog, daar niemand er ongevoelig voor is, als anderen hem oprechteli.ik pry'zer, Het is een buitensporigheuJ, iets ziekelijks of ellendige pedanterie, als men die vreugde niet gevoelt of wil gevoelen. Oprechte lof voor hetgeen wij zolf beschou wen als waardevol werk verheugt ons zeer. Dan voelen wy', dat anderen onze idealen mede beminnen en dat stemt ons f y m pathetisch en vreugdevol. De lof der conventie laat or,s koud. Uitdruk kingen a's: Hoog geachte heer!, Uw dienst willige dienaar enz., de buigirg, het afjemen van hoed of pet enz. zijn dingen, die ons weinig kunnen echelen. De dagelyksche ge woonte eischt ze ; bleven ze achterwege, dan IIIMIIIIIMIIIIMIIHMUI De tuin van de sociëteit wordt geillu-nineera", (wis ?.cu dat betalen ?) het geraas deidames en heerea houdt aan, c!e kleine kinderen juichen, de musschen doen ook iets en deluitje?, die voor 't hek mogen wandelen, ('t stü-staan zoudeu ze hun gaarne ook nog verbledei) l uii'eren. A U e buiken rond de sociëteit *ijn nituurlijk al laag te voren bezet. Meis^lien, die van wege hun broodje dus niet eer konden kom:-n, mo;t en staan. Dat i? listig vooral voor do ouwe-rem Za setrooctcn zic'\ ec'.ter d c a?, last om lat ze van musitk houden, 'c Esrs'e niuriner gaat alles goed, we zijn njg versch ; 't tweede kunt er geEcbulfel en 't derde nummer i=; niet g( heel ta volgen door 't geraas en gemopper. Eenogen zetten z:cu bescheiden in het ttaitgra?, maar lieve U?rm-l, dit is verboden! verboden ! ver boden ! Gelukkig is de bereden politie bij de hand om er esen eind nan te maker1. Die houden er bii'en de soaiteit orde oi.der, hetgeen tcch weer een pr.ac1 tig idee is. R- geeren is een prach tig muar moeielijk iets, dat bemerkt m p u terttouj, al" men die mannen op p-iarjen ziet, Lo.ipfii, ui tijd loapen als je moe van 't Maan ben geworden. Liatst hoorda ,k dat ceu rijk koop:iiau in zijn tes.tam'nt had willen zetten dat na zijn dood (cm er zelf geen las', vau te lub'iei) een paar duizotd stoelen geplaatst moesten worden, maar er is niets van gekomen ; want iemand van 't va k hal 'm in vertrouwen ge'.egd dat 't stadsbestuur er toc'i geen s'oelen wilde hebben omrlat er anders te veel luiaards gekweekt zouden worlen. Iemand die dus zit, zooals de societeitrleden, is eeu luiaard, ie k ai men zco iets veronderstellen, 't is ongelooflijk. Daarom kan 't best wan1 zij a dat ik lieg en de zaak weer overdrijf, zooals mijn gewoonte is. 0;n van de muiitk in 't Park dus te kunnen genieten moet men duiten hebber', lid van de soos worden fa's mon niet ge.icbailotcerd wordt) of rua'e zoekca en toch bküeu 't- hek gsan zitten, is men van een fan,i-ie die ? iet rijk ge noeg i?, die de soos vervelend viu-lt, of niet in de lak v/il zitten, dm ^a-it men i.iet- naar de mu-Ak in 't Park van liotterdaui eu, naar geen zouden we ons een- weinig boos maken, den kende waarom ontbreken ze ? Het beste is dezen lof der conventie op t» vatten als onbedoelde vermaningen: zoo behoordet gy te zijn, dat men zeggen kon van Hoog geachte heer, etc. De onoprechte lof ergert ons. Het is echter zóó gesteld onder de metschen;,dat bij niet altijd als zoodanig wordt gekend. De menschen willen gaarne iets beduiden, in iets uitmunten, bewonderd worden. Zij zyn; lofbegeeri». Weet men de dingen, waarom iemand gaarne geprezen wil worden, dan i» het licht, zonder gevaar voor ontdekking, om hem onoprecht te pryzen. Zeker kan men zyn, dat die onoprechte lof voor oprecht en waar zal worden gehouden, als men weet, hoe iemand zich zelf in zyn binnenste harte pry'at en hem dan daarin radoet, -m.a.w. als men hem vleit, zooals hy zich zelven vleit. Zoo doen de slimste vleiers; en wie is zoo sterk en waarheidlievend, dat hy hen ontdekt ? Allen kan men vleien door hen te pryzen om hun voort« ii'elyken haat jegens vleiery. Dat willen allen gaarne van zich zelf gelooven en niets is zoo onwaar als die lof. Op het ziekbed, vooral als ze gelooven, dat ze sterven moeten, zyn de menschen het minst onbekwaam om tusschen oprechte en onop rechte lef te onderscheiden. Zy zyn dan het minst gevoelig voor het oordeel der anderen over hen, zooals trouwens voor de meeste dingen. Het beste recept om den lof van anderen juist te kunnen schatten, is, dat men zelf iets is. Cromwel zei tegen zyn schilder: Maak my'a portret, zooals ik ben; als gy de littetken» en de rimpels weglaat, dan betaal ik u geen hilling. En Othello sprak, even voor zrjn dood, tot de omstanders: Spreek over my, zooals ik ben; verzacht niets van my'n gebreken, maar zet ook niets in kwaadwilligheid op my'n zonden register. Deze mannen hadden iets sub stantieels in zich en hadden er dientengevolgegeen behoefte aan om voor iets gehouden te worden dat zy niet waren en niemand be hoefde hun te zeggen, dat ze nitmunter» waren; dat wisten ze zelf heel goed, hoe nederig ook. Men zegt ook wel eens: ken u zelf; dan weet ge veel en ook wanneer men u vleit en wanneer niet. Zeer waar. Alleen, het is met die zelfkennis evenals met alle deugden, hoe wel eeuwen geleerd, niet zóó, dat men veel verwachten kan van het inprenten van maxime» als »ken u zelf" enz. Het minst in staat tot juiste schatting van lof zyn de nietigen, die er alty'd weer op uit zyn om voor iets gehouden te worden, omdat zy zelf zoo weinig zyn. Als er twy'fel is aan de oprechtheid van iemands lof, stuur dan den pry'zer naar uwe vijanden en onderzoek, of bij ook daar u op dezelfde wy'ze pry'st. Zoo ju, dan is zyn lof oprecht. Zoo neen, dan is hij of flauw, of on oprecht of wat r.iet zeldzaam ia beide tegelyk. Met weinig moeite zult gy zekerheid kunnen krijgen. De uitwerking van lof op de menschen i?, dat zy' zich zelf vertuffen, geen tegenspraak kunnen dulden, neerzien op anderen en in het duister geraken omtrent zichzelf (mannen als Cromwell, en Shakespsres Othello uitge zonderd, natuuilyk). Ook worden anderen maar jaloersch. Er zijn er, di* een tydlatig niet kunnen slapen van verdriet, omdat zij niet in de couran ten en de tijdschriften worden besproken en die en die wél, die toch veel minder hebben gepresteerd ! Een enkele keer kan men iemand een dienst bewijzen door hem matig en verstandig te prijzen, wanneer men nm. een misraoedigen sukkel wat opbeuren wil. De uitwerking van prijzen op hem, die den lof brengt, is verschillend. Soms vernederend, ja meestal; maar soms ook strekt bet hem tot eer, b.v. wanneer by' er schade door ondervindt en bovenal, wanneer hy iemand pryst om hooge en voortrfffelijke eigenschappen, die slechts opgemerkt kunnen worden door hooge en voortrfff.'lijke menschen. Maar men zij op zijn.' hoede voor hen, die andere pryzen oai zich zelf te prijzen. PATIIOLOGOS. eikel Park vaa geen eakel stad in Nederland ; want 't zal bijna wel overal 't zelfde zijn. Wat ik u wilde vertellen is nu eigenlijk ge beurd. U weet tu hoe 't hier gaat. i'sar, als u niet cl te ved haast hebt, wil ik nog eenige kleinigheden van ons patk schrijven, die bij lange na niet vau de p-.es zijn. In het, park slaat een standbeeld van Tollens, 's Zomers ki.kt de steenen man ernstig naar de jongelieden die aan zijne voeten komen vrijer, ah ze kuunen, maar 's winters kijkt Lij tegen donkere p'anken Het, stadsbestuur is bai,g dat ZEi. vuil wordt, a'sof een vuil beeld ni; t precies eender t-lijft als ceu zindelijk beeld en ... (dit doet de kis» toe) er zijn 's w:nters tocli geen wandelaars. Wil dus eni vereerder vsn Tol-ens zijn gezicht, nog 's zien-dan komt ie voor een komieke doos en moet zich tevredeu stellen niet 't opschrifr. Verder kwam 't l'ark vroeger op de Maas uit, wat natuurlijk een grof te aantrekkelijkheid was en waarvan de ontwerper goed gebruikt had gemsak*-. Dit is EU anders. Er -'s ee-n IK nvel gemaakt met een stadskroeg er op. Het uit/.icht op de Handel en Scheepvaart is daar wel be langrijk, maar 't Park is er door bedorven. In, itjcle ven boomen ea water... ijzerea bonter), rechte kaden eu lawaai, wat aUes niet bij een bloementain behoort. «Ziken gaan voor alles" zegt een opne'.te koopman. Eerst geld on dan naar 't Pi;jk. <-,i,r dat is nit t wuar. Waarom 't tiet wa&r i-, weet ik niet, maar gelijk heb ik. Ten slotte is 't in 't Park verboden 'e zoeken, te vrijen en aan te halen ea dat verbod :'s misschien nog 't ergste van alles. Wat is prach tiger dai met ja raeifje in 't groen ie t,fan zitten. , .. Ileuscli, regeeren lijkt me een zeer moe;e'ijk iets. J. II. Sr. P.S. Tot. mijn schrik verneem ik dat de heer BlnnKntritt. geen kapelmeester me(r is. Ik zeg er dit nog gauw bij om fpltsvonder'ghed-.den te voorkomer.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl